N°. 55 1915.
Zaterdag 10 Mei,
100
jaargang,
Een verloren leven.
ste
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
Oppassen is de boodschap
4 FEUILLETON.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
60E8GH
De uitgave dozer Courant gesehledt^Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezondord op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, In Goes f 0,75, buiten Goos, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzonding van advertentlön op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
Do prijs der gewone ad vertentiën Is van l-5regels50 ct., elke regel meer'lOct
BJ directe opgaaf van driemaal plaatBtng derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 23. Directeur G. W. van Babneveld. Uitgave van de Naaml.Vennootschap .Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
KaS» Wegen» het Pinkster
feest zal het eerstvolgend
novan dit blad Woens
dag 14 Mei a.s. verschij
nen.
De sociaal-democraten vinden bel
oirbaar met bel oog op eigen stem
bus-succes de vrijzinnigen verdaclt
te maken ten opzichte van hun liefde
voor de openbare school. Herhaaldelijk
toch wordt in politieke vergaderingen
dr. D. bos beeft hel te Groningen,
blijkens een zeer uitvoerig verslag in de
Pros. (iron. Ct., zoo uitnemend aange
toond, klskkeloos beweerd, dat tie
vrijzinnigen, bij voorkeur worden dan
mr. Goeman Borgesius en dr. Bes ge
noemd, bij ile acboolnovelle-Jvuvpcr
gestemd hebben tegen den eisch, om de
leerplannen van de bijzondere school
door bet toezicht te laten goedkeuren.
Dit is klink-klare onzin. Bij de lager-
onderwijswet w.is er een amendement
van deu heer Ter Laan, voor de goed
keuring van het leerplan en één van dc
vrijzinnigen Bos, Goeman Borgesius,
Ketelaar, lloessingb en Heunequin. liet
vrijzinnig amendement ging verder dan
het sociaal-democratische, hield ook in,
dat. het subsidie weer kon worden inge
trokken, als liet leerplan niet op behoor
lijke wijze werd gevolgd. Na eeuige
discussie trok de heer Ter Laan zijn
amendement in ten gunste van het
vrijzinnige en stemden allen daarvoor.
Het werd echter verworpen: rechts tegen
links.
Zoo lichten de „betrouwbare" sociaal
democraten het publiek in
Zij hebben nog een snaar op bun
viool. Even klakkeloos wordt beweerd,
dat de lieeren Bos en Röell het gods
dienst-onderwijs iu de lagere school
wilden brengen,
Treffender staaltje van volksmislei
ding is bezwaarlijk uit te denken I
Waarom toch gaat liet?
Thans kunnen reeds, volgens de
wet, buiten de school-uren de school
lokalen, verwarmd en verlicht, ouder
nadere voorwaarden, ter beschikking
worden gesteld van godsdienst-leeraren
voor het godsdienst-ouderwijs aan de
leerlingen. Alle voorstanders van het
openbaar ouderwijs hebben dat immer
toegejuicht en voorgestaan. Het is één
hunner goede argumeuten. Zij zeggen
wij willen u geen godsdienstige op
voeding opdringen.
Gij krijgt het maatschappelijk onder-
Ken Roman van Schuld 9n Boete.
Van haar sehrjjfbareau nam ze8en
courant.Gevraagd een gezelschaps
dame bij een jong moisje. Brieven te
adre8S8eren aan den hoer 1'. L- Bran-
denburg,Ke«ingstraat,'s Gravenhage"
.Brieven", mompelde ze minachtend,
„ik ga persoonlijk naar Botrus Bran
denburg, en ik zal de betrekking
ki'Bgen. Ik zal haar honden tot Henri
terugkomt en dan, mjSn heer gemaal,
dan begint de strijd tnsschen ons'.
.Mimi PinBon la bondinette."
De zanger kwam langzaam naar
boven on klopte aan de denr.
„Robert", riep madame Marguérito
uit, terw®l zo een blik op de pendule
wierp, .wat komt hfj zoo vroeg uit
voeren
De deur werd geopend on Kobort
Villeneuve, do zanger, ooi slanke,
Ietwat dweepzieke Franscbman, trad
binnen en maakte een onberispelijke
tooneel-buiging.
,Ma bolle, wat zie je er vandaag
betooverend uit. Laat Ik je de hand
kussen."
Op een theatrale v?Sze knielde hij
en drukte zijn lippen op de hand van
wijs in de school van den onderwijzer,
de overheid is daarvoor aansprakelijk
en ziet er op toeliet onderwijs eer
biedigt ieders godsdienstige gevoelens
na afloop van den achool-tijd kan elk
naar zijn geloof onderwijs krijgen van
de godsdienstleeraren daarvoor zijn
.sij verantwoordelijk. Maar het kan wor
den gegeven in de sohool-Jokalen.
Dit element hebben dr. Bos en mr.
Röell nog trachten te verbeteren door
de koslelooze beschikking in de wet
te doen opnemen en overleg met de
godsdienst-leeraren over de uren voor
te schrijven.
Hef is niet als amendement toege
laten; het lijdt echter geen twijfel, of
liet zou algemeen zijn geaccepteerd.
Maar is het niet meer dan har, dat
opzettelijk een valsche voorstelling
wordt gegeven en zelfs een mr. Tvoei-
stra daaraan lustig meedoet f
De soeiaal-dej.oeraten schijnen er
blijkbaar alles op le zetten, om licit
voorstanders van dit sekte-onderwijs in
de kaart te spelen. Zij willen oogeu-
aclnjnlijk niei begrijpen, dat niets zoo
zeer in staat is, om de openbare school
ten ondergang te brengen, als dat thans,
met de noodlottige Grondwetsherzie-
naar „Christelijk" regime in het zicht,
de voorstanders op dit punt elkander
gaan bestrijden.
Hn waarom geschiedt dit alles?
Alleenlijk hieromom van den
krachtigen tegenzin tegen het nood
lottig drijven van de rechterzijde profijt
te trekken en te trachten, vrijzinnige
afgevaardigden door sociaal-democraten
te vervangen.
In zijn rede op het I trechtsche
Paasch-congres heeft mr. Troelstra er
voor gewaarschuwd, om bij deze ver
kiezingen al te veel liet onderwijs op
den voorgrond te schuiven. Dat was de
staatkundige leider, die ziet, dat men
in de kaart speelt van de coalitie, als
men haar zwakke punten op liet ge
bied van do beschermende rechten, dc
sociale politiek niet aantast, maar al
leen haar daar aangrijpt, waar het
cement van haar bolwerk het sterkst
is gebleken.
Maar nauwelijks begint de feitelijke
verkiezings-strijd, of de leider geeft
liet voorbeeld, om het wantrouwen in
de vrijzinnigen aan te stoken, dat tot
ernstig verzet roept en de krachten
doet verspillen in onderlingen strijd.
Zéé zijn sociaal-democratische ma
nieren.
Aan hun succes-politiek moet alles
opgeofferd worden, zelfs hun openbaar
onderwijs, dat zij zeggen zoo lief te
hebben.
Zorge meu onzerzijds er voor, dat de
verdachtmakingen der sociaal-demo
craten allerwege in den lande weer
sproken worden Er staan te gewichtige
belangen voor onze volksor twikkcling
op het spel 1
madame Marguérito.
„Wat kom je doen, Kobert?"
»lk brandae van verlangen, je te
zien".
.Een vreemde manier, 'b morgens om
elf uur visites te maken. Verdwijn
maar weer. Ik heb het veel te druk."
„Ame de mon fl me," zei deFranseh-
man, nam zijn hoed at en ging op do
sofa zitten. H$ had madamo Margtié-
rite loeren kennen aan de opera te
Lutk, waaraan hg als tenor verbonden
was, en gezameljjk hadden zij een
engagement aan do Franache Opera
te 's Gravenhage aangenomen.
.Hoor je niet, wat ik zeg vroeg
matame Marguérito en stampte met
haar voet op den grond. „Ik heb het
veel te druk. Verdwijn."
„Laat mg blijven, ma belle."
„Verdwgn. Moet ik het nog vaker
herhalen Jo iaat ma nooit alleen,
Roberter gas.geen dag voorbij, of
ik zia je liefelijke verschijning Waar
om stel je je zelf zoo mal aan
„Omdat ik je liefheb, ma'belle."
„Hoo lang zal die aanstellerij nog
duren?" vroeg ze na een panze.
„Totdat je madame Villeneuve ben."
„Dat zal ik nooit worden."
.Ja, ja, mijn Musette, je zult het
eenmaal wezen."
„Noem mij geen Musotte."
„Waarom niet?"
„Omdat ik de opera moe ben en
Buitenland.
De politieke lucht ziet nog altijd
helder.
Zoo bezorgd men zich de laatste
tijden over de gebeurtenissen in don
Balkanhoek maakte, zoo optimistisch
is thans overal da stemming. Monte
negro heeft toegegeven, het kleine
koppige landje, dat een oogenbltk
dreigde, c'e besluiten van geheol
Europa in do war te zullen sturen,
heeft bgtijds ingezien, dat het voor
den wil der groote mogendheden moest
bukken en, in de hoop op een ruime
belooning, als erkenning van zyn ver
diensten, besloten, de zoozeer begeerde
vesting Skoetari te ontruimen. Daar
door werd een militair optreden van
Oostonryk onnoodig en nuEssad-paoja,
de oud commandant van Skoetari,
bovendien nog verklaard heeft, geen
enkel oogenbltk het plan te hebben
gehad, van Albanië een vorstendom
onder Turksche suzereiniteit te maken
en het blijkt, dat hg zich geheel ter
beschikking van del'nrkeche regeering
heeft gestold en in Albanië niet do
minste wanordelijkheden zfjn voorge
vallen, vervalt ook het Öostanrjjk-
Italiaanscho motief om door een ge
wapend optreden da orde an rust in
Albanië te verzekeren. Uit Rome wordt
dan ook reeds medegedeeld, dat een
eventueel optreden van Oostenrgk en
Italië zich zou beperken tot het met
wederzijds even sterke, kleine troepen-
aideelingen voorloopig in Albanië den
politiedienst uitoefenen. IntusBChen
zou dan een uit Albaneezen bestaande
gendarmerie worden georganiseerd,
die na haar vorming onder Europee-
eche officieren, met de handhaviug
der orde zou worden belast. Verder
zouden Oostenrgk-Bongarge en Italië
tot taak hebben, het nieuwe Albanië
economisch te ontw.akkelon. Zij deden
gisteren daarover reeds eenige voor
stellen aan de gezanten-conferentie.
Europa heeft niet tang geaarzeld,
van het aanbod van koning Nikita
gebruik te maken. Ingevolge besluit
van do ambassadoursconferentio te
Londen, heeft de Engelsehe admiraal,
commandant van de internationale
blokkade-vloot in de Monto agrynsche
wateren, van zijn regeering order
ontvangen, het beval over Skoetari
op zich te nemen, na zich eerst met
de. Montenegrgnsehe autoriteiten te
hebben vorstaan over de ontruiming
der Btad.
Dat het koning Nikita een groote
zeif-overwinning heeft gekost, deze te
willen ontruimen ia begrijpelijk en
neg mag men verbaaBd zijn over de
houding van het grootste deel van het
Montenegr(jnsche volk, dat, ondanks
dit boslnit, zich aan de zijde van den
koning schaart. De koning zou in do
kamerzitting een boodschap laten
voorlezen over het verloop van den
oorlog tot aan den val van Skoetari
en over de redenen, die geleid hebben
tot de teruggave van de stad. Daarna
zou de kamer te kennen geven, dat
het volk vertrouwen stelt in de leiding
der staatsaangelegenheden door den
koning. We schreven het reeds boven
ons overzicht, ,de politieke hemel is
ook jon. Ik ben alles moe. Ik ga een
nieuw leven beginnen, een leven van
fatsoenlijke vrouw."
„Het leven van een zanger is altgd
fatsoenlijk," verklaarde Robert. „Be
doel je soms, dat je me gaat verlaten,
ma belle
„Juist."
„Dat zullen we nog aena zien."
„Wat heb je met m® te maken?
Niets 1 Ik leerde je twee jaar geleden
in Luik kennen. We zongen samen
en sinds dien tyd vervolg je rne met
jo ongevraagde attenties."
„Ik heb je lief
„Ik verlang je liefde niet."
„Dat is niet waar, ma belle. Ik bon
nog altijd dezelfde. Van het eerste
oogenblik af, dat ik je te Luik leerde
kennen, had ik je lief. ik heb je nog
lief. Maar ja bsnt koud, wreed, je
hebt een hart van steen. Langen tijd
ben ik je slaaf geweest. Je hebt me
als een hond behandeld. Ik ging zelfs
met je mee naar dit kikkerland en
nu zeg je „adieu." Ma belle, ik ben
geen kind meer. Ik heb je lief en ik
trouw je. Je zult madame Villeneuve
worden."
Madame Marguérito hoorde hem
kalm aan, ze kende hot karakter van
den Franscbman te goed om niet te
weten, wat haar te doen stond.
„Ik woot het wel, Robert," zei ze,
„niet één vrouw zou onverschillig
haldervolgens beriehteu uit Weeneu
is aan de Zuidelijke grens, de Oosten-
rykscho demobilisatie begonnen en,
komt er niets tusschen, dan zal zy
mot kracht worden voortgezet.
Nog iets andersverdientdezer dagen
onze aandacht. Hoewel do vredeson
derhandelingen tussehen Turkse en
de verbondenen door de Montene-
grynsche kwestie wel eenigszins op
den achtergrond gedrongen zijn, heeft
men ze toeh niet uit het oog verloren.
De gezanten te Londen hebben thans
de ontwerp-vredesvoorwaarden tus
schen Turkje en de Balkanstaten
opgemaakt, zoodat een gi ondslag voor
de onderhandelingen thans verkregen
is en niets een spoedigen vrede moer
in den wog staat, tenzij Griekenland,
door bovenmatige cischen, dezen nog
mocht vertragen.
Koning Alfons le Parijs-
Koning Alfons van Spanje brengt
thans een bezoek aan Darijs en is
daar overal met geestdrift ontvangen.
Het i'argsche publiek heeft zich be-
gverd, den populairen vorst ta toonen,
hoezeer hot dit bezoek op prgs stelt
en de uitgebreidste voorzorgsmaatre
gelen zyn genomen om uitingen of
mogelijke aanslagen van anarchisti
sche zijde te voorkomen.
In politieke kringen wordt aan dit
bezoek eendubbele beteekenis gehecht.
Ten eerste is het 't gelukkigste
besluit van de vry moeilijke periode
van onderhandelen en tractaten over
Marokko en tevens beantwoordt het
aan do stroomingan in de openbare
meening der twee landen, welke stroo
ming Ce beide regeeringen met een
gunstig oog aanzien. Inderdaad be
staat de mogeigkheid, dat Spanje, na
versterking van zijn weerkracht, een
bondgenoot van do mogendheden der
TripleEntente zal worden.
De Engelsehe kiesrechtvrouwen.
Nieuwe misdaden komen da laatste
dagen den afkeer tegen deze gevaar
lijke staatsburgeressen vergrooten.
Woensdag werd in de St. Pauls kerk
te Londen een bom gevonden onder
den bias ihoppeigken zetel.
Ze werd oogenblikkeiyk in water
gedompeld en vervolgens naar een
politiebureau gebracht. By hot bureau
van het blad de Daily News werd
eveneenB een bom gevonden en een
cricket-paviljoen in Biskop's Park is
totaal afgebrand. Al deze misdaden
worden op rekening der kiesrecht-
vrouwen gezet.
Naar da dagbladen uit Londen ver
nemen, is eenigen tgd geleden een
buitengewoon gevaarigke bom ge
vonden In het partienlior kabinet van
den Engelsohen minister van binnan-
landsche zaken. Deze aanslag, op touw
gezet door kiesrechtvrouwen, is tot
nu toe zorgvuldig geheim gehouden.
De eerste bom was gevnld met
dynamiet en enkel aan de omstandig
heid van een defect in het mechanisme
is het te danken, dat zg niet ontploft
is, daar alles er" op wyst, dat het de
bedoeling was eau groot deel van het
trotsehe bouwwerk gedurende den
nacht in da lueht te iaten vliegen.
Dat de Engelsehe kiesrechtfuries
kunnen blijven voor zoo'n liefde en
soms, soms gevoel ik den lust te
antwoorden, zooalB je het gaarne zou
wenschen maar op het oogenblik
niet, nog niet."
„En waarom niet, ma helle".
Omdat ik mgn dochter terug zal
zien."
„Je dochter
„Ja. Ie weet wel, ik heb je mUn
vroeger leven verteld. Ik had het niet
moeten doen, want daardoor kreeg
je me in je macht. Maar ik hen een
eenzame vrouw. Je manier van doen
was zoo sympathiek en ik stelde zoo
veel vertrouwen in je."
„Zoo, vertrouwde je me? Heb je
ar geen spijt van. Ik voel heelemaal
met jo mee. God, wat een leven heb
je achter je. Denk er maar nooit meer
aan."
„Ik moet wel. Denk je, dat ik het
verleden zoo maar kan vergeten Ik
kan niets vergeten. Dat iB myn straf 1"
„En wat ga je nu doen, lieveling
„Nu zal ik mijn dochter terugzien."
„Is ze dan in Den Haag?"
„Ja, ze ia in Holland."
„En je man?"
„Die is aan het andore eind van de
wereld."
„Goed, laat hem daar danbigvon."
Madame Marguérito liep de kamer
op en neer.
„Nu hfl toch zoo ver weg is, heb
werkeiyk door het dolle heen zyn,
bewijst zeker wel het volgende.
Een dame, wier herhaaldelijk be
kroonde hond dezer dagen plotseling,
onder vorschy'nselen van vergiftiging,
was gestorven, ontving deze brief
kaart: „Mevrouwt Het spyt ons, dat
nw mooie hond moest worden opge
offerd, onze wil moet eehter doorgo-
dreven worden en wy zyn vastbesloten,
ons nu door niets meer te laten weer
houden. Iedere kostbare pryswinner
zal, als wg er kans toe zien, verminkt
of gedood worden, totdat ons, vrou
wen, kiesrecht zal zyn verleend. Gg
en andere eigenaars en eigenaressen
van kostbare dieren znlt alleen zeker
zijn van uw bezit, als gij ons helpt
om het stemrecht te verwerven".
Wordt het voor de Engelsehe regee
ring, mot het oog op dergelijke ge
beurtenissen, niet moer dan tyd, het
aantal krankzinnigen-gestichten te ver
grooten, teneinde, door meerdere
plaatsruimte, een groot deel van deze
staatsgevaarlyke burgeressen omler
goed en dogelyk toezicht te kunnen
stellen
Oesters.
In de maand April 1913 zyn ver
zonden van Ierseke, Wemeldinge,
Krabbendyke, Tholen en Bruinisse
naar onderstaande landen
Nederland 121.100 oesters, België
797.900, Duitsehland 385,200, Engeland
846.600, Frankrijk 158 400, Rusland
3500, Zweden en Noorwagen 5500,
totaal 2.318 200 oesters.
In dezelfde maand van het vorig
jaar werden 2.441.300 oesters ver
zonden.
hijkslandbowuproefstations.
In een nota naar aanleiding van
het verslag betreffende het wetsont
werp voor reorganisaties van de Rgks-
landbouwproefstations, deelt Minis-
Talma mede, dat de voorgestelde
reorganisatie een belangryke bespa
ring van uitgaven zal ten gevolge
hebben. Zou men in de dringende
behoefte aan uitbreiding der dienst
gebouwen op andere wyze willen
voorzien dan door het voorgestelde
plan, dan zou zulks niet. alleen ern
stige bezwaren van praetisehen aard
met zich brongen, maar tevens zou
die verbouwing en uitbouw van de
bestaande stations te Wagenlngen (2j,
Goes, Groningen en Hoorn met veel
hoogera uitgaven gepaard gaan.
Toegegeven wordt, dat het bezwaar
eenigszins bestaat, dat door concen
tratie van het contröle onderzoek, het
contact tusschen de directeuren der
stations en de landbouwers verloren
zou gaan, doch by do tegenwoordige
verbeterde verkeers- en verbindins-
middelen wordt het tot een mieinum
teruggebracht. Ea het veronderstelde
nadeel van het geringe contact komt
niet in vergelijking met het veel
grootere voordeel, verbonden aan een
centralisatie van het contröie-onder-
zoek.
ik een plan. In de courant staat een
advertentie, waarin een gezelschaps
dame wordt gevraagd voor mgn
dochter."
„Hoe weet je dat
„Omdat brieven worden ingewacht
by een meneer Brandenburg. Hg is
myn mans zaakwaarnemer. O, ik ken
hem beter, dan hij wol denkt!"
Al die jaren, dat ik van mijn kind
verwfiderd ben geweest, heb ik over
haar gewaakt. Ik weet alles van haar,
zelfs toen ze nog op Java was. Ik heb
daar goede vrienden. Ik wist precies,
wanneer haar vader haar naar Holland
bracht. Ik wilde haar zienhaar
sprekenik ben toeh haar onge
lukkige moeder. Maarik was bang
voor Henri."
„Jij, die voor niemand bang bant I'
„Ik ben niet zedeigk bang voor
hem," zei ze trotsch. „Ik vrees geen
enkelen man. Maar ik ben bang voor
myn kind. Zg denkt, dat ik dood ben en
het is beter, dat te weten, dan te we
ten, dat ik een slechte vrouw ben.
Als Henri boos werd, zou hg haar
alles vertellen en dan en dan
o God! Ik zou het niet kunnen ver
dragen, haar weer te zien. Ze zou me
verachten, z\j, m5n eigen kind. O, ik
zou sterven sterven van smart en
van berouw."
(Wordt vervolgd).