N°. 52 191&
Een verloren leven.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
i FEUILLETON.
ïelefoounummer 33. Directeur W. van Babneveld. Uitgave van de Naaml.Vewioatschap ,Goes«he Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Da uitgave dezer Courant geschiedt jMaandag-, Woensdag- en "Vrijdagavond
Uitgezonderd op feestdagen.
Pr®» per kwartaal, In Goes Os75„ buiten Goes, franco t,S5.
Afzonderlijke nommers S cent.
Inzending van advertentlön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs dor gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et
H® directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie worn!
do prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoltyk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend.)
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,berekend.
Bewijsnummers .5 cent.
Van twee „christelijke" Broertar
harten en een rood orgaan.
Of „onthullingen" van liet sociaal-
democralisehe hoofdorgaan, Het Volk,
ten aanzien van den vrijzinnigen Kamer-
naildidaat voor de districten Franeker
en Delft, hoofdredacteur van de Goesche
Couranthebben lloe kun het ook
anders de aandacht getrokken van
de heide voofnaémsle journalisten, die
ons land kentden redacteur van de
roomsuhe 1\ienwe Zeeuumhe Courant en
den redacteur vau De (anti-revolutio
naire) '/eeuw, die, als hij geen persoon
lijkheden of verdachtmakingen aan het
adres van politiek-andcrsdenkenden
heeft lieer te schrijven, het eerzaam
bedrijf van markimeester in de gemeente
Goes uitoefent.
Met begrijpelijkeu wellust hebben
deze hóóg-staande, steeds te goeder trouw
handelende journalisten in hui, respec
tabele organen de „onthullingen" van
Het Vn/k uitgebuit. Wat liet sociaal
democratische dagblad neerschreef, werd
voor absolute waarheid aanvaard, wijl
de eminente redacteuren van het ge
noemde rooinsche en anti-revolutio
naire orgaan aldus ile gelegenheid kre
gen, een persoonlijke campagne op touw
te zetten. Het spreekt wel van zelve,
dat zulke begenadigde journalisten zich
aan staatkundige beginselen niet storen
die lappen zij met een heerlijk dédain
aan hun journalistieke laars. Voor hen
bestaat alleen het persoonlijk element.
Wij zullen dan nogmaals in ons blad
op deze plaats een kwestie moeten
hespreken, welke van particulieren aard
is. Het Volk dan had beweerd, dat de
hoofdredacteur van de Goesche Courant
wegens „politieke onbetrouwbaarheid"
als lid van de S. I). A. I'. was geroyeerd
geworden. Wij waren zoo vrij er op te
wijzen, dat de bedoelde die kans nooit
heeft gehad. Waarna Het Volk meteen
publicatie kwam van dc al'deeling
Utrecht I der S D. A. P., vermeldende,
dat de tegenwoordige hoofredacteur van
de Goesche Courant van Februari tot
Juli I9U3 lid is geweest van de sociaal
democratische arbeiders-partij, zonder
bet schijnt daar een merkwaardige
administratie geweest te zijn 1 ooit
een halve cent contributie betaald te
hebben.
Hierop onzerzijds slechts één ant
woord wij ontkennen deze aantijgin
gen op de meest besliste wijze.
Het is trouwens al te mal, zooals
IDt Volk de, zaken voorstelt en iemand,
die rustig, zonder eenige vooringeno
menheid over de kwestie nadenkt, zal
onmiddellijk beseffen, aan wiens zijde i
het ongelijk is.
De stelling toch is aldus iemand
wordt in Februari lid van de S. D. A. P.
Natuurlijk is hij dau contributie ver
schuldigd, contributie, welke, waar het
hier zoogenaamd een arieideis-partij
betreft, wel naar arbeiders-gebruik per
week geïnd zal worden. Het nieuwe
lid betaalt echter niet. Laten wij nu
aannemen, dat hij na een maand voor
zijn achterstallige contributie aange
sproken wordt. Alweer betaalt hij niet.
Men ziet het nog een maand met hem
aan i het is lil"dien tijd April gewor
den. Van betalen echter geen sprake.
Eli nu wordt zoo'n lid geroyeerd op...
4 Juli, na hem nogmaals dus drie
maanden zijn verschuldigde contributie
in den zak te hebben doen houden
geroyeerd, niet wegens wanbetaling,
docli wegens „politieke onbetrouw
baarheid".
Itet Volk schijnt zou uu en da-1
kinderlijke bevliegingen te krijgeu. E"
het doet ous leed voor dit orgaan, tc
moeten conslateeren, dat er maar bitte*
weinig tnenschen in den lande zullen
gevonden worden, die in dit sprookj o
een kern van waarheid kunnen ont-
dekken.
De „onthullingen'' van Het Volk
moesten dus een andere, een in hooge
mate unfaire bedoeling hebben.
Men moest een vrijzinnig eandidaat
verdacht makeu, die liet een aftredend
sociaal-deinocraat in zeker district een
beetje lastig maakt.
Wij hebben deze bedoeling onmid
dellijk begrepen.
Maar ook begrepen wij direct, d t de
zaak v.-in Het Co/l hopeloos zwak staat.
Want al zou hel waar zijn, wat dit
blad wereldkundig maakte aangaande
deuvrijzinnigen eandidaat in het district
Franeker wat wij met de meeste be
slistheid ontkennen en mogen ontkennen
dan nog vraagt het publiek, wat vau
de onderhavige kwestie heeft kennis
genomen, zich af waarom komen deze
„onthullingen" natien jaren
De aangevallene kon toen twee en-twintig
jaar oud zijn, moet men hem tien jaren
later aansprakelijk stellen voor daden op
zoo jeugdigen leeftijd, in een Sturm-und
Drangperiode Is Troelstra tha'js aan
sprakelijk voor de buitensporigheden, die
hij ais Groninger student pleegde
Niemand, die aanspraak wil maken op
den naam van ernstig man, zal deze
vragen bevestigend beantwoorden.
Desondanks blijft deze vraag waarom
kouit HetVolk met zulke „onthullingen"
aandragen na tien jaar
Had int u niet eerder gelegenheid, deu
Een Roman van Schuld en Boete.
I.
In den tuin van bet kleine, maar
deftige pension „Casa Cara" te Dom
burg zat een klein gezelschap bijeen.
Da d»g was warm geweest, zooals
schier iedere dag la den drogen zomer
van 1911. Het liep nu naar zeven,
doch van afkoeling was nog geen
sprake. Over alles hing een zware
loomheid.
Drie van de vier personen, die In
den tuin van mevrouw Veenman's
pension byeen waren, zaten lui in hun
gemakkelijke strandstoelen. Het ge
sprek wilde nog niet bijzonder vlot
ten, zoo paB na het diner en bij
zulk een temperatuur) De vierdo
de eenige mannelijke persoon van het
gezelschap lag, ln een wit strand
oostuum, lang-uit op het gras en rookte
oen sigaret. /,oo nu en dan maakte
hij een enkele opmerking, niet van
geest ontbloot, die de drie dames,
doelt vooral de belde jongere, amu
seerde.
De man in het strand-costuum was
Willem Bergsma, door de intieme
kennissen Willy genoemd. Een in vele
opzichten merkwaardige persoonlijk
heid. Zijn ouders, maar in het bijzonder
z®u moeder, een strenge, orthodoxe
dame, hadden gewild, dat li® predikant
worden zou. Na een jaar of vfif aan
de universiteit te Utrecht te hebben
doorgebracht, hetgeen niet zeggen wil,
dat h® in werkel®kheid studeerde, gaf
h® er de brui aan en begon, daarin
geholpen door z®n moederlijk erfdeel,
een leventje van vroolfjken Frans te
leiden. Soms echter kreeg h® bevlie
gingen van ernst en degelijkheid dan
schreef hjj schetsen, welke gaarne door
de redacties der groote tijdschriften
werden opgenomen. En nu had h® de
kroon op het werk gezeteen roman,
waarvan niet alleen h® zelf, doch ook
z®n uitgever zich veel voorstelde, zou
weldra het lieht zien.
De oudste der dames was een me
vrouw Van HouteD, een zware, plompe
vrouw. Zij was vergezeld door haar
dochter Nelly, een alleraardigst meisje,
dat het hof werd gemaakt door een
respectabel aantal te Dotuburg ver
blijf houdende heeren, die niet uit
haar omgeving waren te slaan, zelfs
al vertelde mevrouw Van Houten, dat
z®, toen ze jong was, er precies uitzag
als Nelly.
De derde dame was een mejuffrouw
Van Meateren. Men kon het haar
aanzien, dat z® langen t®d in tropische
gewesten had verkeerd. Z® was dan
ook geboren op Java, te Soerabaja,
en eerst voor zeer korten tijd naar
Nederland gekomen, om, onder de
hoede van mevrouw Van Houten
haar man was een kennis geweest
van den heer Van Meeteren een
poos lang te vertoeven in een rustige,
HollandBche badplaats. Tusschen de
twee jonge dames was geen scherper
contrast denkbaar; Nelly blond, met
een bijzonder blanken teint, wat
„renegaat" te „ontmaskeren"
Wij zijn van meening en wij ktiuneii
het toch zeker wel weten dat die
gelegenheid zich eerder geboden heeft.
De hoofdredacteur van dc Goesche
Courant was van 1905 tot September
1908 propagandist voor de vooruit-
st re vend-vrij zinnige beginselen. Ook in
die functie was hij den socia d-democra-
teu niet onbekend. In 1907 stond hij
als eandidaat voor de Provinciale Staten
in één der Zuid-Hollaudsclie districten;
de sociaal-democraten hadden toen de
kiezers voor dezen „renegaat" kunnen
waarschuwen. Naar aanleiding van het
beruchte Deventer Congres schreef hij,
als redacteur van de Nieuwe Winsc/ioter
Courant, een artikel, getiteld „Kaïn en
Abel", hetwelk zóóveel stof opjoeg, dat
de afdeeliugWinschoten van de S.D.A.P.
het noodzakelijk achtte,Troelstra te laten
overkomen, om den redacteur, die in
beleefde termen „gesommeerd" werd, ter
vergadering zijn bewuste artikel te ver
dedigen, af te straffen. Troelstra kwam,
de redacteur van A. Ct was cvmaar
met niet één simpel woord repte de leider
der S.D.A.P. over de kwestie, welke hij
te bespreken had.
Men zietgelegenheid te over is er
geweest, om de „onthullingen" over den
„politicus Van Santen" wereldkundig
te maken.
Men deed het echter niet.
Nu komt de S.D.A.P. met die „ont
hullingen" een ieder begrijpt, als
mosterd na den maaltijd wijl de aan
gevallene een candidatuur heeft aanvaard
tegenover één der zzakste brtedereu van
de sociaal-democratische Kamer-frictie,
een broeder, dien het Partij-bestuur,mede
om pecuniaire redenen, liever niet ziet
duikelen.
In het merkwaar!®» artikel vau Het
Volk (ur, 4008; 29 April 1918) komt
nog iets voor, dat wij even weuschen
aan te stippen. De heer Van Santen
zou in bet Hagblad voor Utrecht tegen
den sociaal-democraat Oudegeest een
artikel hebben geschreven, „vuil en
verregaand beleedigend". Het Volk
vergist zich. De redactie leze eerst liet
artikel in de socialistische Stem des
Volks, en dan zal zij tot de overtuiging
kunnen komen, waar vuil en wéér
verregaand beleedigend geschreven werd.
Op deze 'kwestie gaan wij niet in
ons blad in.
Wij zijn iu-gelukkig, dit als een
surprise voor de Franeker kiezers te
kunnen bewaren.
Eén ding kunnen wij alvast zeggen
de sociaal-democraten zullen er zoo
als trouwens van heel dit onwaardig
relletje bitter weinig pleizier van be
leven.
Tenslotte verontschuldigen wij ons
coquetTruus van Meeteren donker,
een licht bruine huid, zwarte oogen
en een overvloed van krullend, zwart
haar. Dit nam echter niet weg, dat
Truus van Meeteren een bijzondere, in
hooge mate aantrekkelijke schoonheid
was. Daarbij was ze degeljker, ernsti
ger dan Nelly van Houten.
Wiily liergBma maakte van den
eersten dag af, dat h® haar ontmoet
had, Nelly het hot, en deze scheen
het verre van onaangenaam te vinden.
Maar Jules Morlel, een ilinke, krachtig
gebouwde jongeman, kon zich den
smaak van z®n vriend Willy absoluut
niet begrfjpen h® aanbad ln stilte
Truus van Meeteren; durlde echter
voor z®n genegenheid niet uitkomen.
Maar ais h® een positie had gehad,
die klonk als een klok1
Het gesprek van het viertal in den
tuin van penBion „Casa Cara', dat een
poosje verflauwd was, werd weer wat
levendiger. Het gezelschap zou spoedig
uiteengaan, de één hier-, de ander
daarheen. Willy Bergsma was recht op
gaan zitten, de knieën omhoog ge
trokken. De sigaret had nu plaats
gemaakt voor een klein, houten pöpje,
waaruit een dunne, blauwe rook op-
kronkelde- Hij had wat met Nelly
geschertst en meende bl®kbaar, dat
de beleefdheid meebracht, nu ook
eens z®n aandacht aan Truus van
Meeteren te w®den.
„Apropos", zei h®, „u vertelde daar
straks mevrouw Van Houten over
Java. Is uw mama daar ook
„M®n moeder is dood", antwoordde
ze.
„O, pardon", trachtte Bergsma te
bij onze lezers, dat wij een persoonlijke
zaak zoo uitvoerig in de Goesehe Courant
hebben moettn bespreken. Wij geven
gaarne de verzekering, dat wij er niet
nader in onze courant op zullen terug
komen. Politieke belangen staan er
niet bij op het spel, en de kwestie zal
wel zeer ten genoege van den aan
gevallene met de. altoos eerlijke,
altoos betrouwbare,altoos even waarheid
lievende socialisten, die thans onder
protectoraat staan van de twee belang
rijkste Nederlandsclie bla len rooniscbe
Nieuwe Zeeuwsche Courant en antirev.
'Zeeuw, in het district Franeker worden
uitgevochten.
Vóór wij eindigen nog dit.
De redacteuren van laatst-geuoemde
organen hebben, naar wij vernemen,
met bekwamen spoedvisite-kaartjeslaten
drukken, en één daarvan, met betui
ging van dank, aan de redactie van
Het Volk gezonden, wijl deze hun aan
wat schandaal-copie geholpen heeft.
Hoewel wij op de boven besproken
zaken niet meer terugkomen, wij
hopen van ganscher harte, dat
Het Volk de kwestie niet laat rusten
en zoo barmhartig wezen zal, deze
uitverkoren journalisten aan nog een
voorraad van zulke, schandaal-copie te
helpen.
Zij hebben hel hard noodig.
De apotheose komt straks. Dan zien
wij denantirevolutionairen redacteur
vau de „christelijk-historische" 'Zeeuw
zwijmend van liefde aan de borst van mr.
Pieter Jelles Troelstra en de redacteur van
de rooniscbe Nieuwe 'Zeeuwsche Courant
ligt in adoratie neergeknield voor den
inzender der „onthullingen" en prevelt
dankgebeden natuurlijk in
het latijn.
Buitenland.
Het Oostenrijkech-Montene-
grljnech conflict.
Het is een lastige geschiedenis daar
in Europa's oosthoek. Het kleine
Montenegrynsohe berglandjo heeft een
heel bruiaal stukje uitgehaald. Het
heeft van de Turksche taart gesnoept
en likt zich nu nog vol welbehagen
de vingers at, hoewel de groote Oosten-
r®ksche buurman bet nog zoo uit-
drukkel®k had verboden Wie zal nu
den overtreder bestraffen Ziedaar de
groote vraag. Oostenrijk zou het heel
graag doen. Die monarchie brandt van
verlangen, den kleinen Montenegryn-
schen buurman eens flink door elkaar
te schudden, maar b®zondere omstan
digheden houden haar hiervan nog
terug Wat zou de Tripte Entente wel
doen, als een mogendheid van het
Drievoudig Verbond op eigen hou! je
de grenzen van een naburigen staat
verbeteren- „Ik bedoelde elgeul®k
meer uw papa."
„M®n vader", hernam Truus ernstig,
en uit den toon, waarop ze deze woor
den uitsprak, kou men duidel®k be
merken, hoe dierbaar h® haar was,
„m®n vader is op Java. U weet mis
achten, dat we daar tot een halfjaar
geleden hebben gewoond. H® kwam
met m® hierheen, omdat een oom van
hem was gestorven. M®n vader is de
eenige erfgenaam. We hebben de
buitenplaats b® Apeldoorn bezichtigd,
die nu het eigendom van m®n vader
is geworden. Maar h® moet nog wat
zaken op Java afwikkelen, vóór h®
zich voor goed in Holland vestigen
komt. Daarom vertrouwde h® m® toe
aan de zorgen van mevrouw Van
Houten".
„En Ik ben dol-bl®, je bfl me te
hebben, liefste," zei deze op zal venden
toon. „U moet weten, meneer Bergsma,
dat m®n man en meneer Van Mee
teren ln hun jeugd goede vrienden
z®n geweest."
„Zoo antwoordde Willy. Er klonk
weinig belangstelling In zyn stem.
H® wendde ztoh wederom tot Truus.
,U sprak daar van een buitengoed,
dat uw vader b® Apeldoorn heeft
geërfd. Waar is dat ergens Ik bedoel
meer precies uitgedrukt."
„In Hoog-Soeren."
„Drommels, daar woont de oude
heer van m® ook. U ziet wel, dat toe
valligheden, even goed als In romans,
ook in het werkel®ke leven voor
komen".
Op deze waarheid scheen niemand
zoo direct een antwoord te kunnen
over marcheerde
Van Duitschland en Italië heeft du
Donau- monarchie niets teduchten, maar
van Rusland is het bekend, dat z® n sy m
pathie naar Montenegro gaat en zou
lang Oostenr®k nog niet geheel zeker
is, dat een der groote mogendheden
onverwachts een spaak in het wiel
zal steken, neemt het nog maar liever
geen militaire maatregelen. Ijverig
worden nu pogingen gedaan, Engeland
in de geschiedenis te betrekken. Wan
neer Engeland medewerkt aan een
militair optreden tegen Montenegro,
is van Fransche en Russische zydo
geen tegenwerking meer te duchten.
Italië is nu krachtig in de weer om
Engeland over te halen, aan een actie
tegen het berglandje mede te werken
Inmiddels heeft Oostenr®k z®n mili
taire toebereidselen aan de Zuidelijke
grens voltooid. Zoowel tegenover Mon
tenegro als aan de Servische grens
z®n troepen verzameld, om op bevel
onmiddellijk te kunnen oprukken en
in de havensteden z®n legerafdelin
gen gereed gemaakt, die op het eerste
commando ingescheept kunnen wor
den. De actie zou dus zoowel tegen
Montenegro ais tegen Servië gericht
zijn.
Uit Belgrado was dan ook uit ofli
cieele kringen al bekend geworder,
dat, indien Oostenr®k tegen Mouiene
gro te velde trekt, Servië z®n bond
genoot onmidde!l®k te hulp zou komen
en men verklaarde zelfs ook te knnnen
rekenen op steun van Bulgarije.
Naar men van Turksche z®de ver
zekert, is b® de overgave van Skoetari
een overeenkomst gesloten tuescher.
Essad pasja, Montenegro en Servië,
om gemeenschappel®k een onafhanke-
l®ken Btaat Albanië, onder souvereini -
telt van den sultan, te stichten en
iedere buitenlandsche inmenging tegen
te gaau.
De beste oplossing van het conflict
bluft Inmiddels, dat Montenegro zich
een weinig handelbaar toont en go-
negen bl®kt, Skoetari tegen een be
hoorl®ken pr®s af te staan. Koning Ni
kita is een arm vorst van een arm landj e
en wanneer de groote mogendheden
een beetje met een gevulden geldzak
rammelen, zal de klank van de goud
stukken hem wel tot andere gedach
ten brengen. Trouwens bestaat alt®
nog de mogel®kheid, dat h® genegen
blykt, Skoetari tegen een vergood in
in land af te staan.
In allen gevalle zal men de beslis
sing van de gezanten, die gisteren to
Londen weer een conferentie hadden,
moeten afwachten.
De politie en de Engelsche
Kieareohtvrouwen.
Het begint allengs meenens lo
worden tusschen de Engelsche auto
riteiten en de kiesrechtatr® dsteri.
Langzamerhand heelt het optreden
van politie en justitie tegenover do: j
gevaarl®ke staatsburgeressen een an -
geven. Maar Nelly Btond open vroi,,
Truus, of ze nog wat mee ging wan
delen laugs het strand.
„Neen," antwoordde ze. „De pest
kan ieder oogenblik komen en ii:
verwacht brieven van meneer Bran
denburg".
Op dit oogenbltk kwam Jules Mortel
den tuin in en juffrouw Van Meeleren
ging naar haar kamer.
Jules zag haar naar binnen gaau er.
een oogenblik stond h® in tw|jfe!,
haar te volgen. Zyn hart zeide hem
„ga", doeh de stem van Nolly riep
hem. H® aarzelde even en kwam weer
in den tuin.
„Meneer Mortel, kom hier. Mag ik
u m®n gezelschap aanbieden voov
een kleine wandeling langs het stran.i V
'tls zulk verrukkel®k weer."
„Wat?" zei Bergsma, niet zonder
verontwaardiging. „Toen ik je vroeg,
om een wandeling te maken, wei
gerde je."
,Ja, maar ik ben weer eens van
plan veranderd. Dat gebeurt me zco
dikw®ls. Maar je mag meeloopen, als
je wil".
„Merci."
„Waarom ging juffrouw Van M c-
teren naar binnen vroeg Mortel,
een weinig bezorgd.
„Juffrouw Van Meeteren wilde dj
post afwachten."
„Is de post er dan nog niet?"
„Ik geloof het niet".
„Als u m® wilt excuseerenjuffrouw
Van Houten, ik heb op het oogen
blik niet veel lust om te wandelen".
„Zooala u verkiest".
Wordt vervolgd.)
