N°. 51 191&
58 FEUILLETON»
De Vrouw 'm 't$p&L
OESCHE
Telefoon nummer 'i'i. Directeur W. van Babneveid. Uitgave van de Naaml.Veauootselsap ioesghe Courant". - Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
Oö uitgave dezer Courant gescMedt.Maandag-, Woensdag- en'Vrjjdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
"Prflu per kwartaal, in Goes f 0,79, buiten Goes, franco 1,83.
Afzonderlijke nommera 5 cent.
Inzending van advertentlön op Maandag en Woensdag'
vóór a uren, op VRIJDAG vóór !2 uren.
l)e prjjs dor gewone advortentien ia van I-S regelsSO ci eikei' el moor iOct
lift directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfda advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelftk- en doodsberichten on de daarop o ,trekki« g hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend
Bewijsnummers cent,
Nieuwe proeve van Kugperiaansche
journalistiek.
liet doet de coalitie minder aange
uuaiu aan, dat, niettegenstaande hel
aecoord ztjn beslag heeft geV ogen, er
telkens en telkens weer nieuwe stem
men opgaan tegen haar bestendiging,
lip het schijnt wel, alsof de maat over-
geloopen is, nu er is opgericht een
Bond van protestantsche kiezers, welke
alle tegen de cmlltlo gekeerde candi
daten b'y' de verkiezingen zal steunen,
uitla die cacdidaten het protestantsche
karakter der natie en de rechten der
Nederd. Herv. Kerk willen handhaven
en vij vóór den vrijhandel zijn.
De Standaard van dr. Kuyper is op
dezen nieuwen bond at hljzonder ge
beten.
En geen wonder 1 l)e coalitie moet
naar buiten den schijn wekken, sterk
te z8d, hoe zwak zjj inwendig ook is.
Elke moeilijkheid, die er bij komt,
maakt straks den strijd aan de stem
bus nog zwaarder.
De nieuwe bond van protestantsche
kiezers wordt door dr. Kuyper in zijn
lijfblad een conspiratie, een samen
zwering genoemd. Onmiddellijk volgt
de verdachtmakingvan den jong
geborene staat noch de naam van
vader, noch dis van moeder or bjj
„Er zjjn wel onderteekenaars, maar
ze worden niet genoemd", zegt het
an Li re volutlonnalre hoofdorgan
Maar het mooiste komt.
De Standaard orakelt verder, dat
een karaktertrek van dep Bond van
protestantsche kiezers is het puur
misleidende in den nai.ni: „Protes
tantse!! heet 't schepseltje, maar fei
telijk treedt 't tegen de anti-revoluti
onaire partij op, en onder den ee- en
prolestantschen naam smokkelde men
allerlei personen van diverse pluimage
in."
Daar staat ons verstand nu werkelijk
hij stil.
Eerst beklaagt dr. Kuy( er zich, dat
„het kindoke anoniem de wereld in
treedt". „Er zjjn wel onderioekenaars,
maai ze worden niet genoemd."
En een paar regels verder schrijft
hij klakkeloos neer, dat do bond bestaat
nit allerlei personen van diverse plui
mage.
Men ziet, welke waarde aan de
uitlatingen van dr. Kuyper in zijn
Standaard moet worden toegekend.
Het is „puur misleiding" ven het
begin tot het eind.
Hij verzwijgt opzettelijk, dat perti
nent de verklaring Is afgelegd,, dat
binnenkort de namen van de iè-'en
van het centraal comité van den
Natlonalen Bond van protestantsche
kiezers in Nederland zullan worden
bekend gemaakt.
Verzwegen wordt ook vermoe
delijk uit eigen ongerustheid dat
de bond jaren lang ruim tien jaren
in wording Is geweest en dat bet
gobeurde te Ommen één der stooten
waB tot do stichting van een uitge
breide corporatie.
Onwillige christalijk-historischeii,
een gestadig groeiende chïislelflk-
sooiale party van mr. dr. Van de Laar,
im weer deze bond, waailjjk, het
gaat do coalitie niet voor den wind.
Er is reden tot ongerustheid. De
Juni-stombUB ie reeds zóó nabü, dftt
het een onmogelijkheid zal blijken,
vóór dien tijd alle scheuren dicht te
pleisteren. Ja, wat nog heel wat anders
Is wij voorzien, dat de scheuren hoe
langer zoo talrijker en grooter zullen
worden.
De schoone dagen van de coalitie
zijn voorbij.
Haar val is aanstaande en niets zal
dion val kunnen tegenhouden.
Docli zü kan zeggen met dan be
kenden Tyl Uilenspiegelde menschen
haten me, maar ik heb het er dan
ook naar gemaakt.
iïuiteniand.
Montenegro en Albanië.
Er loopen vreemde geruchten over
de inneming van Skoetari. Wanneer
het waar blijkt, wat uit Weonen aan
de Vota. Ztg. wordt gemeld, dan heeft
koning Nikita, die de laatste weken voor
geheel Europa op het Montenegrijnsch
tuonoel een voorstelling heeft gegeven,
deze besloten met een sensatie-stukje,
dat een waardig slot van alle Monte-
negrflnsche verrassingen kan heeten.
De Oostenrfjkache consul-generaal
heeft te Cettinje medegedeeld, dat
Skoetari, toen deze plaats werd over
gegeven, nog r(jkol{jk voorzien was
van ammunitie en levensmiddelen. De
vesting zou alleen gevallen zijn ten
gevolge van onderhandelingen met de
Mentenegrijnen. De commandant van
Skoetari, Essad-paBja, zou de vesting
hebben overgegeven om de handen
vrij te krijgen en zich tot koning van
Albanië te kunnen laten uitroepen.
Hy zou daarbij op steun van Monte-
negrjjnsche zude kunnen rekenen en
reeds met de belageraars van ökoe
tari een overkomst hebben gesloten,
volgens welke de Drin de a. s. grens
t.sschen Albanië aan de eens zijde
en Mou enegro en öerviö aan de an
dere zyde zou vormen.
Deze afspraak zou ook de reden
zijn, waarom de gewelddadige
maatregelen, die de Hontmegrünen
aanvankelijk te Ökoetari hadden wil
len nemen, achterwege zjjn gebleven.
Wanneer werkelijk Essad pasja koning
van Albanië mocht worden, krijgt dit
rijk wel een avontuurlijk vorst. Hij
is het hoofd van een machtige Alba-
Een crlroineele Roman uit
hooge kringen.
„Dub je bekent je schuld vroeg
Byize rustig.
,ik zei Immers al, dat ik geen laf
aard ben. Ja, ik deed het en hel was
Burgess' eigen schuld. Toen lk hem
dien avond ontmoette, vertelde hg mij,
dat Van Straelen hem niet matzfln doch
ter wilde laten trouwen, maar dat hjj
hem wel dwingen zou en h(j liet mij de
trouwakte zien. lk dacht, dat het
misschien voor mjj wel een goed zaakje
zou kunnen worden daarom liet ik
Burgess drinken eD deed het zelf niet.
Nadat hjj het café had verlaten, nam
lk z(jn jas, die hij had laten liggen.
Ik zag hem bij eon lantaarn staan en
Eduma komen, die hem na een oocen-
bllk weer verliet." lig wendde zich
tot Sylze: „Toen u kwam, bleef ik in
het donker staan, tot de koetsier hem
ln het rijtuig hielp. Hy zag mU voor
u aan on ik hlolp hem niet uit den
droom, maar ik zweer u, dat lkgeen
plan had, hem te vermoorden, toen ik
ln het rijtnig stapte. Ik probeerde de
papleren te krijgen, maar hij liet het
niet toe en begon te schreeuwen. Toen
dacht ik aan de chloroform in den
zak van de jas, die lk bjj mjj had.
Ik nam den zakdoek van Burgess,
die ook in de jas zat en gooide daarop
het fleschje leeg. Ik probeerde eerst
nog eens, om de papleren te krjjgen
zonder chloroform, maar het kon niet,
daarom Meld ik den zakdoek voor
zijn mond. Na een paar minuten was
lij] weg en nam ik de papieren. Ik
dacht, dat hy alleen maar bewusteloos
was en eerst uit de couranten vernam
lk zjjn dood. Het rjjtuig li9t ik een
eind voor Burgess' kamers stoppen,
lk slapte uit en nam een ander rjjtnig.
Later verstopte ik de jas tUBSchen wat
struikgewas In het Vondelpark, waar
ze zeker is gevonden. Ik wandelde
naar huis en alles ging goed, maar
„Ten slotte ben je toeh in de val
geloopen," zei Klaus rustig.
Ten Hope ging op een stoel zitten,
met een uitdrukking van groota ver
moeidheid op het gelaat. „Hot noodlot
is sterker dan do menseh", zei hy.
„Ik heb verloren en gij hebt gewonnen
Het leven iB oen schaakbord en wjj
zjln do stukken."
Hjj weigerde verder te spreken.
Sytze en de dokter gingen naar buiten
en riepen een rjjlulg aan. Ten Hope
stapte er in, gevolgd door den detec
tive Dr. Banning keek peinzend het
rjlraig na on vroeg: „Weet je, wat
het eind zal zijn van dezen man
„Je behoeft geen profeet te zijn, om
dat te voorspellen," zei Prince droog.
„Hij zal vermoedelijk na jaren zjjn
leven is de gevangenis eindigen."
„Neen, dat zal hjj niet", antwoordde
de dokter. „Hij zal zelfmoord plegen."
XXXIV.
Er breekt in hot menscheljjk leven
een dag aan, waarop men gelooft,
denzwaarsten slag, die ons kan treffen,
ontvangen te hebben en waarna ieder
verder ongeluk met een zekere flloso-
üsche kalmte wordt opgenomen.
Eduma vorkeerde in dien toestand,
li{j was kalm, maar het was de kalmte
der wanhoop. De rampen van het
laatste jaar schenen het toppunt te
hebben bereikt en hjj zag de onthul-
ling van de geheeie bittere geschiede
neesche familie en was in zjjn jeugd
reeds bekend door de vele bloedige
vechtpartijen, welke hjj met behnlp
van zjjn aanhangers had uitgevochten.
Sultan Abdoel-Hamid benoemde hem
tot commandant der gendarmerie te
Janina, waar Essad, die. bet niet kon
honden met den gouverneur, dezen
dooi zyn politieagenten liet afranse
len. In 1908 sloot hij Zich aan b(j do
Jong Turken, maar toon hun party
achteruitging, keerde hy hun waer den
rug toe.
Even voor het beleg voor Skoetarl
werd geslagen, kwam Essad met een
legermacht in die stad, kreagertwiBt
met den commandant en liet hem na
afloop van een verzoeningsdiner heime
lijk vermoorden.Toen nam Essad paBja
het bevel over het geheeie garniaoen
op zich en leidde de verdediging
weken lang met groote bekwaamheid,
tot hjj het oogenblik gekomen achtte,
zjjn slag te slaan en Skoetari aan
Montenegro over te geven, na eerst
een overeenkomst te hebben gesloten,
die hem len steun van Montenegryn-
sche zijde bfj zjjn pogen, deAlbanee-
sche kroon to verwerven, zou ver
zekeren.
Het bericht, dat Skoetari nog vrjj
goed van levensmiddelen voorzien was,
wordt echter ook weer tegengespiokeu
in kringen, welke niet zoo hevig op
Montenegro zjjn verbolgen, als dit in
Oostenrijk het geval is. De correspon
dent van de Daily Exprees deelt uit
Skoetari aan zijn blad mede, dat in de
vesting, gedurende de laatste weken
van de belegering, groote ellende ge
leden werd.
Men bakte brood van zaagsel, mais
en rjjst en wto zich dit niet verschaf
fen konden, aten zelfs gras. Drie hon
derd personen stierven in de laatste
weken aan uitputting en twee duizend
zieken en gewonden liegen nog in de
hospitalen.
Naar uit Berlijn wordt bericht, is
den Duitschen gezant te Londen opge
dragen, aan de ambassadeursconfe
rentie mede te deele dat Duitsohland
en Italië vermoedelijk geen deel zullen
nemen aan een militaire actie tegen
Montenegro. In politieke kringen ge-
looit men echter, dat, zoo de confe
rentie niet tot een optreden tegen
Montenegro beElnit, Oostenrijk dit op
eigen gezag zal doen en, gesteund
door Duitschland, verschillende Monte-
negrijnsche kustplaatsen zal bezetten.
Het geduld van Oostenrijk ten opzichte
van Montenegro is ten einde en het
zal ook in geen geval ingaan op den
wenscb van Rusland, om, zoo Monte
negro Skoetari mocht opgeven, dit
land daarvoor op eenigerlei wjjze
schadevergoeding te geven.
Het is maar goed en Montenegro
profiteert daarvan dat door onder
nis tegemoet met een onverschillig
heid, welke hemzelf verbaasde. Z{jn
eigen naam en die van Lize en haar
vader zouden over ieders tong gaan.
Hot nieuwtje was al la geheel Am
sterdam bekend, dat de moordenaar
van Arthur Burgess was gevangen
genomen en dat zyn bekentenis op
zienbarende onthullingen omtrent den
overleden Alexander van Straelen aan
het licht zouden brengen. Sytze wlBt
wel, dat velen, wier leven in het ge
heim veel schuldiger was dan dat van
den armen Alexander Van Straelen,
de eereten zouden zjjn, om den staf
over hem te breken.
De algemeene nieuwsgierigheid werd
echter niet bevredigd, want den vol
genden dag werd het bekend, dat
Ten Hope zich 's nachts in zjjn cel
opgehangen en geen bekentenis nage
laten had.
Toen Sytze dit hoorde, was hjj innig
dankbaar voor deze oplossing. Hjj
ging naar Prince, dien hij in gesprek
vond met dr. Banning en Klaus. Zjj
kwamen allen tot de slotsom, dat, nu
Ten Hope dood was, er niets mee
zou worden gewonnen door het open
baar maken van de bekentenis van
Alexander Van Straelen. Dus besloot
men die te verbranden. Toen Sytze
de papleren, welke de rampzalige ge
schiedenis bevatten, in vlammen zag
opgaan, was het, of hem een zware
last van het hart werd genomen. De
advocaat, Banning en Klaus beloofden
allen, over het geval te zullen zwijgen,
een belofte, welke zjj trouw nakwamen.
Niemand anders vernam ooit iets om
trent de omstandigheden, welke leid
den tot den dood van Arthur Burgess
en algemeen werd verondersteld, dat
hjj in oen twist met Ten Hope door
dezen was gedood.
iingen naijver een der grooto Europee-
sche mogendheden niet dan in liet
allernoodzakelijkste geval tot een mili
tair optreden zal overgaan. Bestond
dit onderleg wantrouwen niet, dan
was het Oostenryksche leger al lang
o-cr de Montenegrin sehe grens ge
marcheerd en had het kleine berg-
landje met zjjn operettekoning in een
oogenblik tot nieuw Oostenrijkseh
grondgebied geproclameerd.
Binnenland.
De aanstaande Kamerverkiezingen.
De eoncentratie-candldaat in het
district Dordrecht de heer Da
Kanter wenscht geen vernieuwing
van zjn mandaat zai zjjn mr. HU
IL Schim van der Loeff (unia-lib.) te
Gouda.
Da heer C. van dar Voort van Zjip
(anti rev.) wil voor een C8ndidatuur
in het district Dordrecht niet in aan
merking komen.
De christelijk historische kiesveree-
niging te Rhenen (district Ede) heelt,
naar De Ned. meldt, met algemeen»
stemmen jhr. G. J. A. Sehimmelpen-
nlnck wederom candidaat gesteld.
Mr. Th J. 's Jacob, burgemeester
van Buseum, heeft voor een hem door
da chrlstelyk-hlstorische kiesvereer i-
ging te Hilversum aangeboden candi-
datuur bedankt.
Het Huisgezin heeft als candidaat
dor protestantsche ehriateiyk-soeUie
party in het district Eist (tegenover
den roomschen baron van Wijnbar.-en)
hooren noemen mr. Umbgrove. te
Arnhem, en als candidaat in het
district Wijk by Duurstede (tegenover
Eduma vergat echter niet do goede
diensten, welke Klaus hem had be
wezen en stelde hem een bedrag ter
hand, dat hem voor altüd onafhanke
lijk maakte. Uit liefde voor zjjn
vak blief hjj echter als detective
werkzaam en men zag steeds met een
zekere bewondering to* den man op,
die hot geheim van den beruehten
moord ontsluierd had.
Na verschillende besprekingen met
Prince kwam Sytze tot de conclusie,
dat het geen nut had Mimi Braun
mee te deelen, dat zij de dochter was
van Alexander van Straelen. Bjj Iet
testament was de nalatenschap onbe
twistbaar aan Lize vermaakt. Geldelijk
voordeel kon de openbaarmaking haar
dus niet brengen. Een jaarlijks;h in
komen werd op haar vastgezet, dat
ruim voldoende was voor baar behoet-
ten en zjj vernam nooit, wie haar
ouders waren gewi est. De invloed van
haar vroeger leven was echter zeer
diep op Mimi Braun en za wjjdde
zich aan de taak, hasr gevallen zus
ters te redden. Daar zij alle geheimen
van het leven in de achterbuurten
kende, was zij in staat, zeer veel goed
te doen en menige ongelukkige vrouw
werd door de vriendelijke hand van
Mimi Braun gered.
Lize herstelde langzaam van haar
ziekte. Toen zjj geheel hersteld was,
vernam zij een en ander omtrent bet
eei'6te huweljjk van haar vader. Sytze
en Prince verzwegen haar echter, dat
Mimi Braun een halve zuster van haar
was, want als men dit vermeld had,
zou men haar de geheeie waarheid
hebben moeten zeggen.
Sytze en Lize trouwden korten tijd
daarna. Zij verlieten de stad, waar
zoovele bittere beproevingen hun deel
waren geweest. Eduma's familie-goed
den roomsehen baron De Wjjkereloolh
de Weerdasteyn) dr. Keachenlns, te
Scheveuingen.
V
De centrale antirev. kiosveroeniging
in hot district Tietjerksteradeel heeft
met algemeene stemmen opnieuw deri
heer C. van der Voort van ZUp
candidaat gesteld.
Uit de Pers,
De coalitie bestendigd.
De Beukelaarhet cbristeljjk-soci
aal orgaan van mr. dr. Van de Laar,
schrijft
Met overgroote meerderheid heelt
ook de ehristelijk-historisehe unie de
coalitie bet tmdigd on dan nu voor
het eerst een vast politiek acooord
aanvaard. Ten onrechte heeft men
zich dus in coalitie-kring voor de
beslissing der chrlstelyk-historischen
bevreesd gemaakt.
Het politiek acooord werd door de
unie aanvaard met een meerderheid
van pi.m. 170 Btemmen, en een min
derheid, die nog geen 20 stemmen
telde. Op stuk van het electoraal ae
coord was het aantal tegenstemmers
grooter, hier stond het pl.m. 140
tegen pl.m. 40. Maar ook dit electo
raal contract is dus nog met groote
meerderheid aangenomen. Aan do
christeljjk-historischen te Ede en to
Ommen zal dus nu van boven af do
wet worden voorgeschreven.
Tegen het politiek acooord heeft
zich slechts een kleine minderheid
verzet. Dit valt zeer te betreuren. Do
coalitie gaat op stuk van onderwjje,
en hier loopt juist heel het aecoord
over, in separatistische lijn.
En nu had mogen verwacht, dat
togen dit separatisme in de ehriste
lijk-historisehe unie meer protest
ware gerezen. In deze unie immers
was geheel gerestaureerdhet wachtte
nu nog slechts op zyn nieuwen mees
ter en meesteres. Een huwelijksreis
maakten zij niet; de dood van Van
Straelen, de ernstige ziekte van Lizu
hadden een schaduw over hun leven
geworpen, welke slechts langzaam zou
optrekken,
Aan het station namen de velenden,
die hun zoo trouw in de ure der be
proeving hadden bjjgeBtaan, een harte
lijk afscheid.
Toen de trein zich langzaam in
beweging zette, wuifde Lize den ach-
terbllj venden toe.
„Vaarwel 1 Vaarwel 1"
Tranen stonden in haar oogen.
Sytze trok haar teeder naar zich
toe. „Het doet je toch geen verdriet,
dat alles te moeten verlaten
„Verdriet doen f Neen", antwoordde
zij. „Ik heb jou an. dat is me genoeg.
Onze harten zijn zwaar beproeld,
maar onze liefde 1b gelouterd."
„Wij, menechen, weien nimmer, wat
ons zal worden toebesehikt," «Dt
woordde Sytze met een zucht. „Laten
we echter hopen, dat, na al het ver
driet in het verleden, de toekom ft
vrede zal zyn."
„Vreda en liefde."
Sytze zag haar langen tyd aan en
kuste toen haar tronwo oogen. „En
nu blijft geloof, hoop on liefde, deze
drie, doch de meeste van deze is do
liefde", zei hy zaoht.
Snel bewoog de trein, met regel
matig schokken, zich voort in do rus
tige schoonheid van den vallenden
avond ep bracht hen r.aar een nieuwe
omgeving en een nieuw leven.
EINDE,
