N°. 47 1918.
Dinsdag 22 April
100"4 jaargang.
FEUILLETON,
De Vrouw in 't
(iRESCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt ^Maandag-, Woensdag- en 'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
jPrfls per kwartaal, In Goes 0f75, buiten Goes, franco 1,86.
Afzonderlijke nommers S cent.
inzending van ailvertentlën op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
Oe prijs der go wone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., alkojregal meer'10 ct
lij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- an doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 3*2. Direeteur W. van Bahneveld. Uitgave van de Ntfaml.Vennootschap „Gossehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Uit de P«rs.
lie coalitie.
In Üe Nederlander onder hot op
schriftwfjgen ware beter" het
volgende, alleszins merkwaardige
artikeltje
Herhaaldelijk geeft De Standaard
den ehrlsteljjk-historisehen vermanin
gen, om zich toch goed te gedragen
In zake de .coalitie".
Wü veroorloven ons de opmerking,
dat die vermaningen, omdat ze van
die zjjde komen, werken als olie in
het vuur.
De christelijk-hlstorisehen hebben
zich liü voorkeur op eenigen afstand
gehouden van de antirevolutionairen,
inzonderheid zich onthouden van ant
woorden op de vaak onaangename
houding der kleine antirevolutionaire
pers. Dit neemt intusschen niet weg,
dat de aanmatiging, van die zijde on
dervonden, kwaad bloed zet.
En indien er iets is, dat den vrede
in Ommen belemmert, dan is het de
bonding door De Standaard in die zaak
aangenomende wijze waarop dit
blad in den laalBten tijd zeltB het
karakter aanrandt van hen, die het
wagen, het niet met haar redactie
eens te zijn, de beleedigende w{jze,
waarop z|j, bij het Ommensche geschil,
tegen bepaalde aangewezen personen
is opgetreden, dezen allerlei leelijks
ten laste leggende, waarvan ten slotte
niets is gebleken, dat alles ver
bittert veler gemoed.
Wü voor ons trekken ons van al
die invectieven hoegenaamd niets aan
en wü hopen, dat de christeljjk-histo-
rlschen het hierin met ons eons zullen
zün. De .coalitie", althans het stem
bus-aceoord, sluiten wü met bet doel,
om eenigen der onzen in de Tweede
Kamer te brengen, waar tegenover
staat, dat wü hun, die ons helpen,
gelijken dienst moeten bewijzen. De
eenvoudige regeldoe aan anderen
wat gü wilt, dat de anderen u doen,
dwingt ons, is het accoord eenmaal tot
stand gekomen, onzen plicht te doen.
En het gemeenschappelijk doel, rechts
gelijkheid op schoolgebied teverwor
ven, dringt ons met allen ijver te
strüden, onverschillig wat kwaad de
menBchen ons aandoen.
Maar „een mensch is een mensch"
in een groote vergadering heeft dik
wijls hi t spontaan gevoel oen oogen
blik de overhanden dat gevoel leidt
soms tot verkeerde beslissingen.
Daarom zouden wjj De Standaard in
overweging willen geven, haar ver
maningen uit te stellen, tot na afloop
der verkiezingen.
Indien althans ook haar, waaraan
wü niet tw{jf<len mogen, de overwin
ning van reohts wenschelük voor
komt."
Christelijk historischen en Tarie/'wet.
Een Kamerlid van rechts heeft on-
langs in een politieke rede sahande
gesproken van coalitiebladen, die ad
vertenties opnamen tegen de tarief-
54
Een crimineels Roman uit
hooge kringen.
XXXI.
Mimi zat aan het ziekbed van Lize
en luisterde naar de verwarde woor
den, welke aan haar lippen ontsnapten.
14e riep onophoudelfik haar vader toe,
dat hü zich moest redden. ,Er is
bloed aan uw handen," riep ze, op
zittend in haar bed .Rood bloed en
u kunt het niet aiwasschen. O, Kain
God helpe hem 1 Sytze, je bent niet
schuldig, mün vader vermoordde hem I
Godl God!"
.Wat zou ze toch meenen?" vroeg
de dokter.
„Niets," antwoordde Mimi kortaf.
Toen dr. Banning wegging, zei hü
tegen Mimi, dat z\j niemand anders
bü de patiënte moest toelaten.
,Net, of lk dat doen zou', ant
woordde zü, terwijl zü de deur achter
hem sloot. ,Ik bon geen slang, om
iemand te büten, die mü heeft gevoed."
Intusschen ontving Banning het
telegram van Prince, waarover hjj
zeer verwonderd was. Hü was dat
nog meer, toen h{j, op den aangegeven
tüd op het kantoor komende, zag, dat
Prince en Eduma niet alleen waren,
maar ln gezelschap van een onbekende.
De laatste werd door Prinee hem
voorgesteld als detective Klaus. De
wet-Kolkman.
De Nederlander, het christeiyk-
hlstorische hoofdorgaan, toont, hoe
weinig het zich aan deze meening
Btoort. Het blad bevatte Zaterdagavond
een advertentie van vier en halve
pagina (27 kolommen) tzgen de Ta-
rielwet.
Het Anti Tariefwetcomité, wetende
hoe het gros der christelijk-hlstori
sehen slechts noodgedrongen met de
protectie meegaat, zond ais adverten
tie het bekende adres van de ruim
2O0Ö bedrijishoofden aan het chr.-
hist. orgaan toe en dit had geen
bezwaar togon plaatsing.
Onder hot opschrift „Hoe wordt da
Tarlefwet beoordeeld door Handel en
Nüverheid" wordt het bekende adres
afgedrukt, waarna de duizenden
adhaesiebetnigingen volgen, gerubri
ceerd naar den aard der ondernemin
gen.
Menig christelfik-bistorisch lezer
zal Zondag een oogenblik tot naden
ken bewogen zün wanneer hü in
deze indrukwekkende lijsten een groot
aantal christelüko namen ontdekken
zal, namen van mannen, die onver
dacht rechte staan in de politiek.
Het Anti-Tariefwetcomité besluit
met de mededeeling, dat sedert de
aanbieding van het adres aan de Sta-
ten-Generaal opnieuw ongeveer 1000
adhaesiebetnigingen van mannen uit
de practjjk werden ontvangen, waaruit
ten duidelükste bljjkt, dat de Tariet-
wet door mannen van elke politieke
richting wordt afgekeurd ale schade -
lyk voor de nationale welvaart.
En dan laat het Comité zeer ter
snede volgen
Door zeer velen in den iande wordt
de Tariefwet-Kolkman geacht te zün
in strüd met art. 22 van het Program
der cbristelük historische unie,
luidende
„Bjj do regeling der belastingen
worde de rechtvaardigheid in dien
zin betracht, dat rekening worde ge
houden met de draagkracht der ver
schillende kringen des volks, wat
evenwel nimmer leiden mag tot eene
opzettelijke bevoordeeling van deneenen
maaischappelijken kring ten koste van
den anderen.
Buitenland.
De algemeene werkstaking In
België.
Alles wüst er op, dat het, dank zü
deonverbeterlüke h rading der stakers,
in België toch wel tot grondwetsher
ziening zal komen. D8 liberaal Masson,
die de kolenstreek vertegenwoordigt,
dus dat deel van het land, waar de
staking algemeen is, herinnerde er
Vrüdag in de Kamer aan, dat minister
De Broqneville het idee van grond
wetsherziening niet buiten gesloten
had, al had hü later dan ook weer zün
woorden herroepen. Het voorstel van
den premier, betreffende de eenmaking
der kieswetten, iB nog niet ingediend.
dokter ging zwijgend zitten, terwjjl
Prinee de deur van z{jn kantoor sloot.
„In de eerste plaats," begon de
advocaat tot BanDing „moet ik u
meedeelen, dat u een van de uitvoer
ders züt van den laatsten wil van
wjjlen mfjnhoer Van Straelen. De twee
andere executeurs zünmünheerEduma
en ik."
„Waarlijk zei de dokter beleefd.
„En nu", zei Prinee, „herinnert ge
u den moord in het huurrütuig, die
eenige maanden geleden zooveel opzien
verwekte
„Ja," antwoordde de dokter, „maar
wat heeft dat met het testament te
maken
„Niets met het testament, maar
Van Straelen was in de zaak betrok
ken."
De woorden, welke Lize in haar
koorts had gesproken, schoten den
dokter te binnen en hü vroeg, wat
de advocaat bedoelde, terwjj) Klaus
een kreet van verrassing uitte.
„Ja", zei Prinee tot den laatste. „Je
achtervolgt Ten Hope, maar dat 1b
onnoodig, want de moordenaar van
Arthur Burguss is ontdekt."
„Ontdekt 1" riepen Klaus en de
dokter in één adem uit.
„Ja en zün naam is Van Straelen."
Klaus staarde den advocaat aan, ot
hü het niet geloofde, maar de dokter
sprong op, duwde kwaad zün stoei
terug en riep uit: „Ik kan die he
sehuldiging aan het adres van mjn
dooden vriend niet aanhoorenl"
,'t Is ongelukkig maar al te waar,"
zei Sytze droevig.
Kon dit voorstel aldus Masson
ons maar de geringste hoop op eenige
tegemoetkoming geven, dan zou er aan
alle verwarring een einde komen. De
bespreking eener grondwetsherziening
is binnen korten tüd tegemoet te zien,
zü is onvermjjdel8k, De 11 tieralen zullen
dan ook niet langer duldeD, dat de
regeering ln haar koppige houding
volhardt.
Daarom stellen zü de volgende motie
voor: „De Kamer acteert, dat de
regeering verklaard beeft te willen
beraadslagen, zoodra weer kalmte zal
heersehende commissie, tot eenma
king der kieswetten ingesteld, zal het
onderzoek of grondwetsherziening
gewenscht is niet uitsluiten en men
zal dit onderzoek tegen de verkiezing
van 1914 voorbereiden."
Minister De Broqaeville heeft tot
morgen uitstel gevraagd, wat werd
toegestaan. Men heeft nu algemeen
den ndruk gekregen, dat tegen mor
gen dan ook een oplossing van den
toestand tegemoet gezien mag worden.
Na de kamerzitting hebben de libe
ralen zitting gehouden en zich een
parig bü MaBson gevoegd
Men verwacht algemeen, dat De
Bro^ueville, met steua van de regee
ring, zü het dan ook tegen den zin
van een deel zün er party, de motie
Masson welgezind zal zjn. Met een
beetje gojden wil zou duB Dinsdag
de crisis kunnen worden opgelost en
de staking gesehorst worden.
Hierdoor zou het voorstal, een volks-
referendum te houden, vervallen. Hoe
wel op zieh zelf sympathiek, werd dit
voorstel trouwens algemeen »1b te
idealiBtiBch beschouwd.
De typograten staken thans ook.
Toch zün alle dagbladen behalve
de socialistische tot nu toe ver
schenen, ai werken z'j dan ookgroo-
tendeels met onvoldoende personeel.
Naar opgaven, in Lot volksgebouw
verstrekt, staakten te Brussel Zater
dagmiddag 28000 man, waaronder
ongeveer 1700 typografen. In de kolen-
streken neemt het aantal stakers van
dag tot dag toe.
De Fraesehs werklieden, in de nyver-
heidsondernemiDgen bü deFraDfleh
Belgische grens, dreigen te staken, als
Fransche steenkool naar België wordt
gezonden. Te Antwerpen breidt de
staking zich thans ook uit tot de
sigarenmakers en de werklieden in de
kleine nüverheid. Volgens officieele
opgaven staken in de provincie Hene-
gonwen thans 172.017 werklieden. Te
Charleroi en in het centrum waren
Zaterdag 2407 stakers meer dan
Vrüdag.
Al heeft over het algemeen deze
staking een regelmatig en zeer rustig
verloop, toch zün er wol eenige ge
vallen van geweldpleging te vermelden.
Een sehildwaeht, die bü een mün te
Ressaix op p03t stond, werd Vrijdag
nacht door een tweetal personen aange
vallen en op den grond gegooid. De
soldaat wist rich te verdedigen totdat
„Hoe durf je dat zeggen vroeg
Banning. „J8, die nog wel met zün
dochter gaat trouwen
„Er is maar één manier, om de
waarheid vast te stellen", zei Prinee
bedaard. „We moeten zün bekentenis
lezen."
„Maar waarom is er een detective
hier vroeg de dokter onvriendelijk.
„Omdat het noodig is, dat hijzelf
hoort, dat Van Stralen den moord be
ging en dan de zaak zal laten rusten."
„Niet, voordat ik hem heb ge
arresteerd," zei Klaas heslist.
„Maar hü is dood," riep Sytze uit.
„Ik spreek van Ten Hope," ant
woordde Klaus. „Want hü en niemand
anders vermoordde Arthur Burgess,"
„Dat lijkt mü waarschünlüker," zei
Banning.
„Ik zeg u, dat het niet zoo is",
sprak Prinee. „God weet, dat ik graag
den gosden naam van Van Straelen
wil bewaren en daarom heb ik u allen
hier bijeengeroepen. Ik zal de beken
tenis voorlezen en als gü de waarheid
weet, zult ge allen zwügen, want Van
Straelen is dood en bü het openbaren
van zün misdaad is niemand gebaat.
Ik weet, Klaus, dat je vast overtuigd
bent, dat je gelyk hebt en ik ongelijk
maar wat zal je zeggen, als ik je
vertel, dat Van Straelen stierf, terwül
hü de papieren, waarvoor de misdaad
werd begaan, in de hand had?"
„Wat waren dat voor papieren?
„De trouwakte van Alexander van
Straelen en Ernestine Baehmann."
„En wat nog meer zegt, weet je,
dat Van Straelen twee dagen geleden
hü door zyn kameraden kon ontzet
worden, waarna de aanranders op da
vlucht gingen. Een hunner moet tjjdens
het gevecht nog door een bajonetsteek
getroffen zyn Te Baissienx werd een
geweerschot gelost op een tram, die
werklieden naar een fabriek aan do
grenzen vervoerde en in den tunnel
van Halinsart, bü Luik, heeft men een
zeer verdacht instrument gevonden.
Overigens dwingt, vooral in de groote
steden, de houding van die duizenden
werkeloozen, door haar kalmte en vol
maakte orde, den grootsten eerbied al.
De vredesonderhandelingen.
De onderhandelingen zijn op den
goeden weg. De Bulgaarsche minister
Gesjof heelt verklaard, dat het ant
woord op de jongste nota der mo
gendheden, dat Zaterdag overhandigd
is, eenig voorbehoud stelt betreffende
da vredesvoorstellen in de nota varvat,
wat echter niet van invloed zal zyu
op een spoedig tot stand komen van
den vrede. De volledige demobilisatie
van het leger zal eerst mogelyk zü'n
na het sluiten van vrede, maar met
de gedeelteiüke demobilisatie zullen
alle oorlogvoerenden eerlang beginnen.
Het gerucht loopt te Sofia, dat het
antwoord van Montenegro op de nota
der mogendheden Is ingekomen en dat
ook dit land thans zonder voorbehoud
de bemiddeling der mogendheden
aanvaardt.
Men gelooit, dat het beleg van
Skoetari spoedig zal worden opge
broken. Dit zon zeker oen groote stao
nader tot den vrede zqn. Het wordt
trouwens ook hoog tüd, daar de ge
sebilion tusschen de verbondenen
onderling van dag tot dag ernstiger
worden.
Oe autobandieten.
De president der Fransche republiek
heeft thans Dieudonné gratie verleend
en zyn straf in levenslangen dwang
arbeid veranderd. Callemin, Hou- y
en Monier zuilen Dinsdagmorgen ge
guillotineerd worden.
Binnenland.
De aanstaande Kamerverkiezingen.
De Nederlander meldt
De christelijk-historische kiesveree-
niging „Gezag en Vrijheid" te Utrecht
benoemde tot voorloopig candidaat
den heer W. C. baron Röell, die de
benoeming heeft aangenomen.
Met den benoemde was ook op de
voorloopige lüst gebracht mr. H. J. H.
baron Van Boetzelaer, op wien in
1909 reeds een zeer aanzienlek stem-
menaantal werd uitgebracht. De heer
Van Boetzelaer was echter van oordeel
zich te moeten terugtrekken ten be
hoeve der candidatuur van den heer
Rëell.
De centrale anti rev. kiesvereeni
ging besloot, na de deputatenvergade-
Ten Hope een zekere som heeft ter
hand gesteld, als omkoopgeld?"
„Watl" riep Klaus.
„Ja, toen Ten Hope nit het café
kwam, heeft hü zeker Van Straelen
gezien en hem bedreigd met openbaar
making, tenzü hü voor zü» zwijgen
werd betaald.'
„Zeer vreemd', mompelde Klaus.
„Maar waarom hield Ten Hope zich
zoo lang stil?"
„Dat kan ik je niet zeggen," ant
woordde Prinee, „maar de bekentenis
zal zonder twijfel alles verklaren."
„Lees die dan!" viel Banning hem
ongeduldig in de rede. „Ik tast nu
geheel in het duister."
„Een oogenblik," zei Klaus en haalde
een pak onder zün stoel vandaan.
„Als n geiyk hebt, wat zegt u dan
hiervan en hü hield een lichte, zeer
vuil geworden overjas in de hoogte.
„Van wien is die?" vroeg Prinee,
zeer verbaasd. „Niet van Burgess".
„Ja, wel van BurgesB", zei Klaus
zeer voldaan. „Ik vond die in het
Vondelpark en dit heb ik ook gevon
den 1"
Hü toonde een klein fleschje en
allen riepen tegelijk uit„Chloroform!"
„Juist", gaf Klaus toe. „Dit was de
flesch, welke het vergif bevatte, dat
gebruikt werd door den moordenaar.
De naam van den apotheker staat op
het etiket en duB kan ik te weten
komen, wie het kocht."
„Van Straelen" zei Prinee beslist.
„Neen, Ten Hope!" riep Banning, op
gewonden.
„Geen van beiden," antwoordde de
ring op 24 dezer, weder candidaat te
stellen jhr. mr. H. W. van Asch van
Wjjck (a,-r.), aftredend.
V
In district IX te Amsterdam zal,
volgens Het Handelsblad, vanwege de
concentratie, mr. Ph. B. Pleyte(V.-ü.),
voorzitter van den Raad voor dn
Scheepvaart, candidaat gesteld worden.
V
De district-vereeniging van ehrlst.-
hist. kiesvereenigingon in het district
Dokkum heeft mr. R. v. Veen weder
om candidaat gesteld.
Tegen de Coalitie.
De (vrü-liberale) Fakkel meldt, dat
15 April in een te Amsterdam in het
gebouw „Salvatori" gehouden druk
bezochte vergadering door een aantal
leden der Ned. Herv. Kerk een Natio
nale Bond van Protestantsche kiezers
is opgericht, die alle tegen de coalitie
gekeerde candidaten by de verkiezin
gen zal steunen, welke „het Prote-
stantseh karakter der natie en de
rechten der Ned. Herv. Kerk hand
haven" willen en voor den vrühandel
zün.
Het district Ede.
Uit het distriet Ede schrüft men
aan Het Hdbl.
Naar men weet, is een van de voor
waarden, waarop men rechts de coalitie
wil hernieuwen, de uitlevering van
het district Ede aan de anti-revoluti
onairen. Nauwelijks echter was dat
bekend, of er werd gepubliceerd, dat
de christelük-hlstorisehe kieBvereeni-
gingen te Veenendaal en Ede met
algemeene stemmen het aftredende
Kamerlid jhr. Schimmelpennick had
den gecandideerd.
Naar aanleiding van deze candidaat-
stelling bezochten we heden den voor
zitter van de christeiyk-historische
kiesvereeniging ie Ede, den heer W.
8. van Voortbuüsen.
„Kan", dns vroegen wü den heer
Van Voorthuü'sen, „de aanstaande al-
gemeane vergadering van de christe-
lyk-historisehe unie geen wijziging
meer brongen in uwe voornemens?"
Het antwoord op deze vraag was
zeer beslist:
„Wat de algemeene vergadering ook
moge besluiten, wü blijven onwrikbaar
aan ons voornemen vast houden om
jhr. Schimmelpenninck candidaat te
stellen. Onze afgevaardigde heeft bo
vendien een bindend mandaat om te
stemmen tegen hernieuwing van de
coalitie. Wil de vergadering daar niet
aan, dan zullen we natuurlük een af
scheiding van de unie moeten over
wegen. Maar den heer Schimmelpen
ninck laten wü in geen geval los".
„Heeft jhr. Schimmelpenninck de
candidatuur officieel reeds aangeno
men?"
„Neen. Maar wü beschouwen het
als vanzelf sprekend, dat hü dit zal
doen. Waarom zou hy het niet
detective kalm. „De man, die het
kocht, was Arthur Burgess zelf."
„Hü zelf?" vroeg Sytze,
„Ja, het kostte mü niet de minste
moeite, dit te ontdekken."
„En waar kocht hü het voor vroeg
Banning.
„Dat is meer dan ik u zeggen kan,"
antwoordde Klans. „In het boek van
den apotheker staat, dat het gekocht
is voor medicinaal gebruik."
„De wel eisebt een getuige," sprak
Prinee. „Wie was die getuige?"
Klaus glimlaehte weer triomfante-
lük.
„Ik denk, dat ik het raden kan,"
zei Sytze. „Ten Hope?"
Klans knikte.
,'t Is allemaal onzin 1" meende de
advocaat. „Er is niets tegen Ten Hope
aan te voeren. Als hü Burgess ver
moordde, waarom zocht hü dan Van
Straelen op?"
„Als," vroeg Klaus op zün beurt,
„Ten Hope, zooals hü zegt, Burgess'
overjas in zün bezit had. vóór den
moord, hoe kan ik die dan later vin
den in het Vondelpark met eenleego
chloroformfllesch in den zak?
„Misschien is hü medeplichtig," ver
onderstelde Prinee.
„Waartoe dienen al die veronder
stellingen?" vroeg Banning ongedul
dig. „Lees de bekentenis en wü zullen
spoedig de waarheid weten, zonder al
die praatjes."
Prince stemde toe en nadat allen
gezeten waren, begon hü te lezen, wat
de doode man geschreven had.
Wordt vervolgd).
