N°. 40 1913; Zaterdag 5 April iÜ08le jaargang. Bij dit se, behoort een Bijvoegsel. Een Noodsprong. 47 FEUILLETON, 0e Vrouw in 'f Spel. GOESCHE Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenadag- an'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. 'Prlja per kwartaal, In Goes f 0,73, bulten Goes, franco f 1,25, Afzonderlijke nommers 5 cent, inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prys der gewone advertentlën la van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend. Bewijsnummers 5 cent, Telefoonnummer 32. Directeur G. W. van Barneveld. Uitgave vau da Naaml.Veanootsekap „Goaselte Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. Nog een laatste wanhoops-poging 7,al de coalitie doen, om in Juni haar terrein te behouden de centrale col leges der drie rechtsclie partijen zijn, naar aan Se (christ.-hisl.) Nederlander wordt gemeld, er in geslaagd, een concept-overeenkomst vast te stellen voor de hernieuwing der coalitie. Veel waarde hechten wij aan deze mededeeling niet. De drie rechtsche partijen komen overeen, steun aan de regeering te verieenen ter zake van haar voorstellen tot Grondwets-herziening, inzonderheid voor wat betreft artikel 192, naardien in haar voorstel tot wijziging van dit artikel eenerzijds het beginsel wordt vastgelegd, dat door de openbare kassen m de kosten van liet algemeen lager onderwijs op de scholen, door inge zetenen opgericht, op gelijken voet wordt voorzien, als zulks geschiedt ten aanzien van dit onderwijs op scholen, van de overheid uitgaande. De rooftocht ten bate van de sekte school zal, met andere woorden, op de meest brutale wijze worden voortgezet, maar over verheffing van het peil van het volksonderwijs, over een betere opleiding, een betere salarieering van den onderwijzer zwijgt de concept- overeenkomst. Geld, geld, geld voor onze sekte-school, steeds meer geld ziedaar de aanhef vau een stembns- program, saamgesteld door mannen, die zich als //christelijk" aandienen in hun politiek. Kan het meer materialistisch Verder wordt uitgesproken, dat bij de inrichting van het van overheids wege te geven lager onderwijs de gods dienstige gevoelens van de ouders der school-gaaude kinderen zullen worden geëerbiedigd. Hier hebben wij dns met eeri kleine concessie te doen aan het adres der christelijk-historischerr. Een zéér kleine. Zij, die het onomwonden als hun eisch hebben uitgesproken, dat de bijbel op de gebcele openbare school behoort te komen, zullen er in geen geval tevreden mee kunnen wezen. Een concessie van grooter beteekenis aan de christelijk-historisehen is, dat men bij de behandeling van de voor stellen tot Grondwefs-herzieniug het eerste lid van jartikel 171 niet aan de orde zal stellen. Dit artikel 171 der Qjmndwet luidt ,/De traktementen, pensioenen en andere inkomsten van welken aard ook, thans door de onderscheidene godsdien stige gezindheden of derzelver leeraars Ben crimineels Roman uit hooge kringen. Uitgeput door Inspanning, zonk zjj achterover in haat bed, tcrwjjl Prince zat na te denken ovei de verrassende onthullingen, welke hem waren ge daan. Dat Ernestine Bachmann de minnares van Van Straelen was ge weest, was niet zoo verwonderlijk. H0 was een man en zou In zü'd jonge dagen wel niet beter ol slechter zijn geweest dan zjjn vrienden. Ernestine was mooi cn stelde het vrije leven van een minnares boven don gebonden staat van het huwelijk. In zake morali teit levan zooveel menschen in een glazen huis, weinigen kunnen steenen werpen ea Prince dacht daarom geen kwaad van Van Straelen om zijn jeug dige dwaasheid. Maar waarover hg zich verwonderde, was, dat Van Straelen zoo harteloos was geweest, zijn kind over te laten aan de genade van een oude heks als moeke Nachtpit. Het druischte lijnrecht tegen het karakter van Van Straelen ln, zoodat hij dacht, dat het een lengen was van de oude vrouw. „Wist Van Straelen, dat Mimi z(jn kind ia?" vroeg hij. „Neen, hij dacht, dat het kind dood genoten wordende, blijven aan dezelve gezindheden verzekerd. ,/Aan de leeraars, welke tot nog toe uit 's Lands kas geen, of een niet toereikend traktement genieten, kan een traktement toegelegd of het bestaande vermeerderd worden". De Ned. Herv. Kerk blijft dus in haar bevoorrechte positie gehandhaafd uien heeft het niet aangedurfd, aan de rechten van dit, door dr. Knyper en de zijnen zoo fel gehate, kerkgenoot schap te tornen. Het zal hun zonder twijfel een bittere pil zijn. Tot dusverre altegader alzoo bekende klanken. Wij zeiden boven veel waarde hechten wij niet aan de mededeeling inzake coalitie-hernieuwing. Dat de leiders der drie rechtsche fracties ten slotte wel een basis zouden vinden, waarop de 7.00 zeer begeerde samenwerking zou kunnen verkregen worden, wij hebben er geen oogen- blik aan getwijfeld. Voor ben, wier hoogste begeeron het voeren cener macbts-politiek is, welke absoluut geenerlei rekening houdt met de be langen van land en volk, is samen werking gebiedende eisch. Op zich zelve vermag geen der drie fracties iets rncn is dus op coalitie aangewezen. Maar zon men nu werkelijk durven aannemen, dat de volgelingen precies eender denken als de leidersdat zij onmiddellijk gereed staan, het bevel van dezen op te volgen Men moet wel een vreemdeling zijn in bet politiek Jeruzalem, indien men zulks in ernst geloofde. Daarvoor hebben de centrale colleges der drie rechtsche partijen bovendien ook een te groote fout gemaakt bij de verdecling der districten. Men kwam namelijk overeen, dat de. partij, welke den zetel voor cenig district thans bezet houdt, 111 dat district ook nu den coalitie-candidaat zal stellen, met uitzondering alleen vau Leiden en Ede, die aan de antirevolutionaire partij worden toegewezen, terwijl men in Ommen voor ditmaal gezamenlijk een christelijk-historisch candidaat zal aan bevelen, die thans volgens de in 1909 tusschen dc drie distriets-besturen ge maakte afspraak elders uitvalt. Naar alle waarschijnlijkheid zal dr. De Visser dan voor Ommen worden aangewezen. Op papier lijkt dit alles zeer een voudig. De moeilijkheden zullen echter in de praktijk eerst aan deu dag treden. Immers: de christelijk-historisehen in Leiden en Ede laten zich zoo maar niet ringelooren ten believe van een fractie, welke wel hard schreeuwen kan, doch allerminst recht heeft op een uitbreiding van macht, gelijk zij die „Waarom vertelde je het hem dan Diet „Omdat lk zijn hart wilde breken, als hij er een had. Mimi was op weg om naar do hel te gaan, zoo hard ala zfj kon, tot zy van mj weg werd ge nomen. Als zfj heelemaal verloren was geweest, had ik naar hem toe willen gaan en zeggen kyk naar je dochter Zy ls bedorven, zooals jij het mjjn dochter gedaan hebt." „Oude duivelin," zei Prluce veront waardigd, „heb je daarvoor een on schuldig kind opgeofferd „Preek maar niet tegen my. Ik ben niet opgevoed voor heilige. Hy heeft my later goed betaald, om myn mond te houden over mfjn dochter. Ik heb het hierl* en ze legde haar hand op da peluw van haar bed. „'t Is alles goud, mooi goud en van my 1 Prince stond op. Deze bewjjzen van menseheiyko verwording waren zoo sterk, dat hü er naar verlangde, weg te komen. Toen hQ echter zyn hoed wilde nemen, kwamen do twee meisjes met den doktor binnen. Moeke Nacht pit lag achterover in bed, een hand, als een klauw, om het peluw geslagen, als om het geliefde goud te beseber men en over haar gelaat lag een doodelfjke bleekheid, welke het ge oefend oog van den geneesheer zei, dat het eind nabij was. boog zieh over het bed en bekeek haar gelaat by het licht van een kaars. „Niets meer aan te doen", zei hy Halsterend, „zy zal wel spoedig dood zyn!" De oude vrouw scheen een woord wenscht. Naar verhouding beschikken de antirevolutionairen toch reeds over een te groot aantal zetels. Nu worden onder de christelijk-his torisehen betrekkelijk weinig partijman nen, drijvers aangetroffenhun is om die reden de coalitie ook lang zoo dier baar niet als antirevolutionairen en roomscheu. Vandaar, dat de stem, welke zij plachten uit te brengen op den christelijk-historisehen candidaat, niet van zelf sprekend overgaat op een anti revolutionair. Bovendien de coalitie zal zeer ver standig doen, zich langzamerhand met de wetenschap vertrouwd te maken, dat Leiden voor haar verloren is. Het vrij zinnig leven in de sleutelstad is de laatste jaren tot heerlijken bloei ge komen was niet een radicale omzetting van de meerderheid in den Raad daar van het gevolg E11 nu er nog twee spalt in de coalitie bijkomt deze zal het gevolg blijken van het besluit,Leiden aan de antirevolutionairen over te geven wordt het verlies van dit district voor ons een voldongen feit. In de tweede plaats Ede. Ook deze zetel moet dus den anti revolutionairen in handen worden ge speeld. Dit belooft alzoo een da capo van 1909. Want het staat als een paal boven water, dat de christelijk-histori sehen de centrale colleges der drie rechtsche groepen mogen het dan anders beschikt hebben den beer Schimmel- penninck niet zullen los laten Veenen- daal ging reeds voor, hem wederom candidaat te stellen en,het geschiedde met algerneene steminen. Zulks geeft te denken. En dan Ommen. Voor dit district zal men nu gemeen schappelijk een christelijk-historiscli can didaat aanbevelen. Wij vermoeden zoo, dat de heeren er hitter weinig pleizier van zullen beleven. Immers de uitver korene zal vóór alles in zijn vaandel moeten schrijven de coalitie trouw,door dik en dun. En de meerderheid der Ommensche kiezers heeft op de meest ondubbelzinnige wijze haar afkeer jegens de coalitie aan den dag gelegdeerst door de verkiezing van baron Mackaj, onmiddellijk gevolgd door de verkiezing des heeren Biclion van IJsselmonde. Waarom zou men in 1913 weder ineens terogkeeren in den schoot der alleen zaligmakende coalitie Daar bestaat absoluut niet de minste reden toe. In Hontenisse plukharen de roomsehen onder elkanderin Bodegraven zetten dc antirevolutionairen alles op haren en snaren, om inr. Van Idsinga gewipt te krijgen in Hilversum, Breukelen, Schiedam, Haarlem, Appingedam en Kmmen staat het er met de coalitie alles behalve gunstig voor. Het lijstje is nog onder een vloed van tranen „Doodl DoodM(jn arme Ernestine, met baar gouden haren 1 Ze was altijd goed voor haar moeder, tot hij kwam en haar wegnam I" „Vrouwtje", zei do dokter, „wil ik een geestelijke laten roepen „Waarom 1' „Omdat je niet lang meer zult leven. Je bent stervende". „Stervende!" gilde zy. „Neen, ik wil nietRed my 1Red my I" „Het is onmogeiyk". „Ik zal je geld gaven, om rnjj te redden. Goed geld 1 Alles van mö 1" Ze scheurde haar peluw open en nam er een zak uit. Daar was een stroom van goud en het rolde over haar bed, op den grond, tot ln de donkerste hoeken van de kamer. Niemand raakte het aan, zoo ontzet waren allen door dit versehrikkeiyk schouwspel. Ze nam eenige van de glinsterende gou den stukken op, maar haar handen trilden zoo, dat zj ze met doffen metaalklank op den grond liet vallen. „Alles vem allesGeef my mjjn leven goudgeldik heb myn ziel ervoor verkocht. Rad mij 1 Geef mU myn leven 1" De drie mannen stonden bij het bed eu kondon geen woord sprekeD, ter wijl de meisjes bevend van angst in een hoek kropen. „Kyk niet naarmjl" gilde do heks. „Je wilt hebben, dat lk dood zal gaan maar dat wil ik niet, dat zal ik nietI Stik IGeef mö myn goudIk zal bet uieeneinen 1 Geef voor uitbreiding vatbaar. En nu zwijgen wij nog van de jongste dissidenten, die in de christelijk sociale en de vrij-antircvolutionaire partij zich beter thuis gevoelen dan in de coalitie. Waarlijk het zal deu heeren blijken, dat coalitie-vernieuwing niet zoo ge makkelijk gaat. De coalitie is bezig, een roeniloozen dood te stervenhoevele teekenen wijzen er niet op 1 Buitenland. De toestand op den Balkan. Al is het dan ook nog niat veel, er komt toch een heel klein liehtpuutja in den donkeren Balkanhoek. De groote mogendheden, die zoo bereid willig de moeilyko taak der bemidde ling op zieh namen, doen langzamer hand iets van haar werk naar buiten uitkomen. Zy hebbon nu te Constan- tinopel eindelyk da nota doen over handigen, waarin de voorwaarden zyu vervat, welke zy als bemiddelaars der oorlogvoerende partyen aanbieden. Daarin wordt de toekomstige grens regeling voor Turkye zóó aangegeven, dat Bulgarüe niet tot aan de Zee van Marmora zal komen. Verder stellen do mogendheden voor, haar de beslissing over de vraag, wie de eilanden in do Egeïsche Zee zal bezitten, over te laten. Waaisehyniyk zullen dns de eilanden in de nabghaid van de Aziatische kust wel Turksoh bly'ven, vooral ook, omdat het de wonsch der mogendheden Is, dat Turkije zön Aziatisch bezit zoo volledig mogalük zal behouden. Kreta zal echter door Turkye moeten worden afgestaan. Bedenkt men, hoe lingo jaren dit eiland reeds voor een vrij making van het gehate Turkije heeft gewerkt, dan kan dit besluit der mogendheden zekor gaon verwonde ring wekken. Wat batrelt deoortogs schatting verklaren de gtoote mogend heden, dat zy met de desbetreSende eischon der Balkanbondgenooten niet acosord gaan, wat echter niet weg neemt, dat de Balkanbondgenooten kunnen deelnemen aan de besprekin gen van de internationale commissie, die te Parijs bjjaen zal konten, om het deel van de Turksehe staatsschuld, dat door ieder der Balkanstaten zal worden overgenomen, te bepalen. Waar de grootte van dit deel evenredig ls aan de staatsinkomsten van do veroverde landstreken, is het dus to voorzien, dat Turkije wol dogelyk een oorlogs schatting zal moeten betalen, zy het dan ook in den vorm van een ver mindering in hot aandeel der Turksehe schuld, dat de Balkanstaten zullen moeten overnemen. Hot Echjjnt wel, dat Turkye niet ongenegen is, de voorwaarden der mogendheden te aanvaarden. Nu Adri- anopel gevallen ls, ls een val van het tegenwoordige kabinet, door hetvry- wlllig opgeven van de vesting daartoe gedwongen, niet meer te vreezen. De Turksehe regoeriDg heeft nude ze was een ffjk. Het zwakke licht van de kaars flikkerde op hot glinsterende haar en het doode gelaat, omljjst door wit haar. De drie mannen keerden zich ontzet at en verlieten in stilte de kamer. XXVII Sytze was nu al een week in de stad en had nog niet kunnen besluiten, Prince op te zoeken. HJ had zijn kamers op do Weesperzyde weer be trokken en bracht zön tijd door met het maken van groote wandelingen. Als hy voor zaken uit moest, nam hy een rytuig, want hy zag er tegen op, zUn vrienden te ontmoeten. Zoodra z0n zaken van de hand ge daan waren en hy met Lize getrouwd zou z(jn, wilde hy Amsterdam verlaten en er nooit weer oen voet zetten. In- tussehen wer.sehte hy geen van zyn oude kennissen te zien en juffrouw Vermeulen, die hem biyde had ver welkomd, was oven luid ln haar af keuringen over de wyze, waarop hy zieh afzonderde. „Uw oogen staan hol en dat komt zeker door gebrek aan frlssche lucht. Een oom van myn mac, een drogist met een beste zaak in Leiden, zei, dat het door gebrek aan cxygeen kwam, wat oen Franseho naam is, cn daardoor gaan de mos sehen ook min der eten, want u is toch geen vlieg en daarom moeBt uw eetlust grooter zyn". „O, ik gevoel me heel wel", zei Sytze, die maar half luisterde, „maar rIs er banden rnlmer. Ad.'ianopel ls toeh verloren on dat zfj andere punten prys geeft, zal niet op zoo heel veel verzat in eigen land stuiten. Hoewel de stryd sac de TBjataldsja- linie Bulgarya nog geen overwegend voordeel heeft aangebracht, bestaat thans de groote mogelijkheid, dat het belegeringsleger, dat nu b® Adrianopol is vrygekomen, zoo spoedig mogelijk da Bnlgaarsehe strijdkrachten bij Tsjataldsja zal gaan versterken. Dan dreigt de linie en indirect Constanti- nopel een groot gevaar. Zullen de Bulgaren het zoover laten komen Zy hebben thans door den oorlog alios verkregen, wat zy zieh gewenscht hebben.Ook Griekenland ls voldaan dit ryk krijgt ongeveer geheel Epirus, Kreta en het Zuid-Westeiyk deel vau Macedonië. Heel anders staat echter het kloine Montenegro ervoor. Ala het nietigste van de verbonden Balkanrüken, dat bovendien nog het ongeluk heeft, nu reeds maanden lang om een vesting gelegerd to zyn,die zich nog maar altijd niet wil overgeveD, krygt het thans geheel Europa tegen zich. Van een demonstratie tegen het kleine konink- rykje zyn geen Europeosehe verwik kelingen te vreezen en wat men den anderen staten niet durfde voorschrij ven, wordt aan Montenegro thans als do wensah van alle groote mogend heden kenbaar gemaakt. Servië zoo verzekert men zal zoo lang mogelijk de zjde van Montenogro honden, niet om den bondgenoot te steunen, maar om daardoor aan den gohaten üosten- rykschen vyand zooveel mogelijk af breuk ta doen. Inmiddels wordt alles voor een vlootbetooging tegen Montenegro in orde gebracht. Schepen van bynaalle groote mogendheden zyn reeds in de Montenegrijnsehe wateren of worden daar Bpoedig verwacht. Waarschijnlijk zal het wol ln de bedoeling liggen, een deel der Montenegrynschi kust te blokkeoren, om zoo het kleioe landje het bewys te geven, dat de machtige bomiddelaars in de Balkankwostio niet langer met zich laten spotten. Het antwoord dor Balkanbondge nooten op hot bemiddelingsvoorstel der mogendheden ls gereed. Het ls niet sfwyzend, doch geeft, volgens d« bladen, wel aanleiding tot hot ver moeden, dat er nog zeer veel ïuooi- ïykheden uit den weg moeten geruimd worden. De begrafenis van den koning van Griekenland. In tegenwoordigheid van den koning, de koninklyke familie, buitenlandsche vorsten en zestig aartsbisschoppen, heeft te Athene de plechtige uitvaart van het tijk vau den vermoorden koning plaats gehad. Een peloton cavalerie cn militaire muziekkorpsen openden den stoet en daarop volgden de milltare, civiele en kerkeiyke autoriteiten. De lijkkist lag op oen affuit van thuis ben. Ik wil nitt door bezookets worden lastig gevallen." „Ja, men kan het soms hebben, dat men niet graag spreekt. Dat heb ik ook dikwijls. Zo zeggen wel eens, dat spuitwatermaar, daar wordt gebeld, ik zal gaanmyn betnen willen niet goed meer, ik heb me wat overwerkt." S>tzo was biy, dat hy van haar verdere verhalen bevryd was, maar een oogenblik later hoorde hy haar weer krakend de trap opkomen. Zy kwam de kamer hiunen met een tele gram, dat ze hem overhandigde. „Ik hoop maar, dat het geen slecht nieuws zal wezen. Iu m5n jonge jaren heb ik daar eens een schrik doorge had. Toen kwam er oen telegram, dat een oom van myn vader gestorven was aan tering, een ziekte, waarvoor wy allen in onze familie veel aanlog hebben." Toen Sytzo het telegram had open gemaakt, bleek het van Lize te zy», die hem mededeelde, dat zjj in do stad terug waren en hem vroeg, '9 avonds ta komen dineoron. Sytze vouwde het telegram op, stond op van zyn stool en wandelde, met de handeu in zyn zakken, door do kamer. „Dus hy is er weer, ik zal hem ont moeten, hem de hand drukken en dat alle?, wetende wat hy is. Als liet niet om Lire was, verliet ik dadelijk deze vervloekte st sd, maar, nadat zy mjj zoo trouw terzyde heeft gestaan, zon dat laaghartig zyn 1" f Wordt vervolad

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1913 | | pagina 1