N°. 39 1913
Donderdag 3 April,
100"* jaargang.
Öe Irouw in "t
VAM HOUTEN 'S
46 FEUILLETON
Bo uiig ave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in does f fi,75, buiten Goes, franco f 8,85.
Afzonderlijke nommers 5 cant.
Int.; tiding van advertenties op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
)IRAI\T.
De prjjs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et
lift directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweiyic- on doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k X,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Tsïefooitnummer 23. Direet9ur G. W. van Barneveld. Uitgave van ds Naaml.Vennootschap .Gaesshe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
Het wordt vermakelijk.
Do „chiisteljke" broederen worden,
na tr mato de stembus van Juni nader
komt, hoe langer zoo meer onbroeder
lijk-
gjjlVat te begrjjpcn is.
Dat protestanten en roomschen
de vijandin van eeuwen terug niet
by eikander behooren, is zóó bekend,
dat wij er geen woord meer aan zullen
verspillen. Dat de antirevolutionairen,
nl doen z(j zich ook nóg zoo Hef voor,
geen hoog are begeerte kennen, dan
do Noderdaitsch Hervormde Kerk te
nekken, en de onverdraagzame dole
antie op de spits te draven,— het is
even goad bekend. Hoe langer zoo
meer woidt den Nederlandsehen volke
door deze .christelijke" broederen
bewezen, dat vuur en water niet
samengaan. De politieke goccholaarB
van het type Kuyper en De Savornln
Lohman pogen het wel, met de daarbij
gebruikelijke handigheid, anders voor
te stellen, dcch hun nummer mislukt
juist dan, wanneer het publiek in de
meest gespannen aandacht ncderzit.
En nu hebben de beide feest
nummers van het coalitie-programma
jhr. pir. De Savornln Lohman (ia
„noblesso oblige" een doode klank
geworden?) en dr. Kuyper het bij
herhaling aan den stok.
Een zeer merkwaardige ruzie is
ontstaan naar aanleiding van de vraag,
wat de maatstaf behoort te zijn in
zake de verdeeling der districten bjj
eventueele samenwerking rechts. De
Standaard toch meent, dat het aantal
stemmen, op chrlsteljk-historische
candidaten uitgebracht, geen maatBtaf
kan zjjn voor d.e getal-sterkte van de
party in den lande, aangezien onder
hen, die zulks doen, vele liberalen
zijn.
Dit nu ontkent De Nederlander met
de bewering, dat bedoelde kiezers
geen liberalen zjjn, maar mensohen,
die tot geenerlei partij behooren en
die meercndeals geen togenstander
zjju van de zoogenaamd „christelijke"
school.
lie (antirevolutionaire) Rotterdammer
heeft gemeend, ook een dnlt in het
zakje te moeten doen. Ze beweert, dat
de door da Nederlander bedoelde kie
zers wel bestaan, maar, zij vormen
slechts een klein gedeelte van de on-
gerogelmatigo hulptroepen der christe-
ljk-historiscbe unie.
„Uet overgroote deel" aldus De
Rotterdammer bestaat uit kiezers,
die onder normale omstandigheden
zouden stemmen op een vrij-liberaal
of meer conservatief getint nnie-libe-
raal. (Heer, sta ons bjj, waar zulke
„wijsheid" wordt gedebiteerd 1), maar
dit thans niet doen, nu die beide groe
pen hoe langer hoe meer in het kiel
zog van de socialisten raken (brrrl).
Het zijn pertomonnaie-motieven, die
hen daartoe brengen. (Alsof de geheele
kleine politieke Nederlandsche wereld
bestaat uit Bram Kuy pers, Tilly West-
meyers en Rudolf Lehmans!) Voor
Een crimineels Roman uit
hooge kringen.
XXVI.
J'recles op den afgesproken tjjd was
Klaus aan het kantoor van Prince,
om hem te geleiden door den doolhof
van sloppen en stegen. De advocaat
was overtuigd, dat om Ernestine
Bacbmann de geheele historie draaide
en alles, wat gebeurde, versterkte hem
in die overtuiging. Ernestine Bach-
mann kon misschien, stervende, ietB
aan moeke Nachtpit hebben bekend,
wat een aanwijzing kon geven tot
het vinden van den moordenaar en
hj vermoedde, dat de oude heks geld
had ontvangen om te zwijgen. Vroeger
was hij reedB verscheidene malen op
het punt geweest, haar op te zoeken
en te trachten, het geheim uit haar
te krijgen, maar nu scheen het lot
hem gunstig en een vrijwillige be
kentenis bood heel wat meer waar
borgen voor de waarheid ervan aan,
dan een, welke hij van haar lippen
moest afpersen. Toen Klaus verscheen,
was Prince inwendig opgewonden,
wat h(i echter onder een kalm uiterlijk
wist te verbergen.
„Ik denk, dat wij maar het beste
doen, als wjj dadelijk op stap gaan,"
zei hij tot Klaus, „de oude heks kan
er misschien ieder oogenblik tusschen
Uitgaan."
de christelijke school voelen zo
minder dan niets (zj hebben gelijk
da zoogenaamd „christelijke* school
mag alles zijn, wat zij wil, chris
telijk is zij niet), maar die nemen ze
desnoods maar liever in don koop,
dan gevaar te loopen voor onaange
naamheden op financieel gebied ten
gevolge der linksche politiek. Het zijn
aus gewone (II) liberalen, maar die
politiek onontwikkeld zijn ot minder
ontwikkeld zjjn, en wier stem daardoor
enkel door belangen-polltiek wordt
bepaald".
Voor zooverre wij weten, is de
heer Diepenhorst, hoogleeraar aan de
Kuyperiaansche „vrjje" universiteit,
hoofdredacteur van De (anti-rev.)
Rotterdammer.
Het prestige der „vrije" universiteit
st\jgt door het verkondigen van zul-
ken onzin door een hoogieeraar zeer
zeker niet
Toeh moet op ééa ding de aan
dicht gevestigd worden.
Het antirev. blad bekent openhartig,
dat alle portemonnaie-eonservatieven
do coalitie steunen.
Dit was ons ia trouwe reeds
lang bekendMaarman soil den
Teufel nicht an dia Wand mahlen!
De zoogenaamd „christelijke" coalitie
heeft altoos de portemonnaie-belangen
behartigd. Om de kleine luyden be
kommerde zjj zich niet; zjj wilde
alleen den rijken in het gevlei komen.
Haar devies o, zij doet zich zoo
„christelijk" voor! is dit: „Wie
heeft, dien zal gegeven worden, en hij
zal overvloedigljk hebben maar wie
niet heeft, van dien zal genomen wor
den, ook dat hij haett".
Om de ruzie, welke de „christelijke"
broederen onderling hebben, bekom
meren wij ons niet veel.
Wjj vonden het alleenlijk noodig,
de aandacht or even op te vestigen.
Hetgeen wij -zelden van de wit-ga-
ploisterde graven wordt wederom zoo
treffend bewaarheid.
Buitenland.
Het koppige kleine landje.
Montenegro is met den loop der
gebeurtenissen niet erg tevreden. Tot
dusver heeft het kleine landje groote
offers gebracht en zjjn bondgenooten
krachtig gesteund in den strijd tegen
den gemeenschappelijken Turkschen
vijand. Een groote belooning daarvoor
verlangde Montenegro niet. Als het
slechts de vesting Skoetari in bezit
kon nemen, dan was het al tevreden.
Ea om die vesting heeft toen koning
Nikita z$jn manschappen gelegerd en
op de wallen daarvan zijn kanonnen
doen richten weken en weken lang,
tot nu toe evenwel zonder eeDig
resultaat. Terwij! nog maar steeds
tevergeels het bombardement van
Skoutarl voortduurt en de Serviërs
daarin een werkzaam aandeel hebben
genomen, verloopt langzamerhand de
„Dat zou wei kunnen," antwoordde
Klaus, „maar het zou mü niet ver
wonderen, ais zjj er bovenop kwam.
Sommige van die oude wijven hebben
negen levens, als een kat."
„Niet onwaarschijnlijk," antwoordde
Prince, „haar natnur scheen mij zeer
katachtig. Maar zeg mij eens, wat
scheelt haar eigenlijk? Ouderdom f"
„Gedeeltelijk en verder de drank,
denk Ik,* zei .Klaus. „Bovendien is
haar omgeving al zeer ongezond."
„Het Zil toch niet iets besmettelijks
zjjn I" opperde de advocaat.
„Wel neen, mijnheer, ik ben er al
een dozjjn malen geweest en gevoel
mij zoo lekker als kip."
„Heeft ze een dokter?"
„Neen, ze wilde er geen laten ko
men. Ze cuisert zichzelf."
„Zeker met jenever? Die zal haar
beter smaken dan de gewone medicij
nen."
Zij gingen nu door verschillende
kleine en nanwe straten, waarmede
Prince reeds eeuigszins vertrouwd was
geraakt en bereikten eindelijk hot hol
van moeke Nachtpit, want anders kon
het verblijf moeiljjk worden genoemd.
Na do vermolmde trappen te zijn
opgeklommen, die onder hun gewicht
kraakten, gingen zij de kamer binnen
en vonden du oude vrouw in een
hoek op bed liggen. Het magere kind
met het zwarte haar zat aan de tafel
kaart te spelen met een ander meisje,
dat bfl nadering van de vreemden in
een hoek kroop, terwijl het andere
een gebroken stoel duwde in de rich
ting van Prince. Door het geluid van
het binnen komen was de oude furi
Balkan strijd. Bulgarije is er door een
laatste krachtige bestorming in ge
slaagd, Adrianopel in bezit te nemen
en dit kan zeker wel beschouwd
worden als oen van de laatste krijgs
verrichtingen uit den Turksehen ver
drijvingsoorlog. Nu geheel Europa
slechts over den nadetendeD vrede
Bpreekt.begrijpt Montenegro heel goed,
dat het moet trachton Skoetari zoo
spoedig mogelijk ten val te brengen,
wil het tenminste nog eenige kans
krijgen, iets van den gemeenschappe
lijken buit weg te sleepen. Slaagt
Montenegro er niet in, deze vesting te
veroveren, dan is de kans dat deze
haar door de mogendheden wordt
toegewezen uiterst gering. Want in
beginsel is reeds besloten, dat Skoe
tari tot het te vormen onafhankelijk
vorstendom Albanië zal behooren.
Vandaar de krachtige, maar verg6ef-
sche pogingen van Montenegro, de
vesting zoo spoedig mogelijk in bezit
te krijgen, want hoewel het kleine
landje door de grooto mogendheden
vrijwel als nietsbeteekanend be-
Bchouwd en behandeld wordt is het
te verwachten, dat koning Nikita,
eenmaal binnen da muren van Skoe
tari, zal zeggen j'y suis, j'y reste en
alleen voor wapengeweld het hoofd
zal buigen.
Sedert Maandag is Skoetari door de
Serviërs en Montenegrijnen hevig ge
bombardeerd en een algemaena aan
val wordt dezer dagen overwogen.
Dadelflk na het bekend worden van
dit bericht heeft Oostenrjjk-Hongai'Se
alle mogelijke maatregelen getroffen
om de Koningen van Montenegro en
Servië te dwingen, af te zien van den
stormaanval en de verdere belegering
van Skoetari. Dit Weenen wordt aan
het Bert. Tagebl. geseind, dat reeds
dadelijk dwangmaatregelen tegen
Montenegro getroffen zullen worden.
Aan deze maatregelen zullen slechts
twee mogendheden deelnemen, Oos-
tenr jk-Hongarjje voor het Drievoudig
Verbond en Engeland voor de Triplo
Entente. Italië wil om de familiebe
trekkingen met Montenegro aan de
actie geen deel nemen. Rusland heeft
geen bezwaar gemaakt, doch wil min
der harde voorwaarden stellen en
Frankrijk sluit zich daarbij aan. Uit
een officieel bericht over een vloot-
inspeitie door den aartBhertog-troou-
opvolger Franz Ferdinand blijkt, dat
de OoBtenrjksch-Hongaarsche vloot
gereed is voor den oorlog. In dit
bericht wordt medegedeeld, dat alle
slagschepen volkomen tot den strjjd
zjn toegerust.
In de Bert. Lokal. Am. wordt officieus
medegedeeld, dat tegen Montenegro
een vlootactie zal plaats hebben, wan
neer het beleg voor Skoetari niet wordt
opgeheven.
De mogendheden dus wordt in
dit officieuse bericht gezegd zullen
in dat geval gezamenljjk te Cettinje
optreden. Ook is het zeer waarschijn
lijk, dat het dan tot een demonstratie
ontwaakt alt een onrnstige sluimering,
ze ging rechtop zitten, trok kleeren en
dekens om zich heen, en bood zulk
een spookachtigen aanblik, dat Prince
rilde. De flesch en het gebroken kopje
stonden naast haar. Ze schonk zich
in en dronk.
„Wie zjn dat, Catrien vroeg ze
en hield haar bevende hand 'boven
de oogen.
„Die man van de politie en de mijn
heer. Ze komen kijken, of je haast
uitknijpt I"
„Leeijk beest, ik ben nog niet dood 1
Wacht maar, als ik op ben zal ik je
wel raken 1° schreeuwde de oude heks.
Klaus pakte het kind by de schou
ders en duwde het in den hoek, waar
het andere meisje zat. „Blijf daar tot
ik zeg, datje er vandaan kan komen!"
Catrien was op het punt een brutaal
antwoord te geven, maar het andere
meisje, dat ouder en wijzer was, nam
haar hand en trok haar naar zich toe.
Intusschen wendde Prince zich tot
de oude vrouw. „U wilt my spreken?"
vroeg hij vriendelijk, want niettegen
staande zjn afkeer van haar, was zij
toeh een vrouw en stervende.
Moeke Nachtpit trok de vuile bed-
delakons op tot haar hals en zei plot
seling, argwanend„Je bent toeh geen
dominee
„Neen, ik ben advocaat."
„Ik wil geen dominee bj mij heb
ben Ik ga nog niet dood, maar word
weer gezond en sterk en heb nog een
tijd te leven."
„Ik denk, dat je beter zou doen
als je een dokter liet komen.'
„Neen, dat doe ik niet, ik wil mij
va i verschillende mogendheden in da
Albaneesehe wateren komt Naar mede
gedeeld wordt, zouden reeds EngelBche
kruisers naar de Albaneesehe wateren
gedirigeerd zjn.
De onderhandelingen met Turkje
duren nog steeds voort. De Ooatan-
ryksche gezant stelde Maandag in
tegenwoordigheid van de andere am
bassadeurs aan den,Turkschen minister
van buiteulandsche zaken de nota der
mogendheden ter handwaarin o. a.
geëischt wordt, dat de vjandel jkheden
worden geschorst vanaf hot oogen
blik, dat de vredesonderhandelingen
beginnen.
Dat de Turken nog niet verleerd
zjn prachtige overwinningsboriohten
te fantaseeren, bl jkt wel uit een Maan
dag uitgegeven buitetin omtrent den
toestand op het oorlogsterrein. De
vjsndeljke troepen zoo heet het
daarin die volgens het oftteiëele
bulletin van gisteren verdreven waren
van het terrein, gelagen voor onze
versterkte stellingen ten westen van
Boejook Tsjekmedje, worden krachtig
vervolgd door een deel van onze
atrjjdmacht. Gedurende de vervolging
vonden onze troepen op het terrein in
de richting van Yalos en Kesselkikkeui
de Ijzen van meer dan 1000 vjanden
en ontmoetten zj talrjke vjandeljke
troepen, die zich geposteerd hadden
op de hoogten ten noorden van Yalos
en ten zuiden van het dal Talasiakeni.
Onze troepen hielden halt op deze
plaats en onze infanterie vernielde
geheel en ai een vjandeljke battorj,
opgesteld ten westen van Talasiakeui.
Hoe het in Adrianopel was.
Langzamerhand verschjnen na meet
vertrouwbare berichten aangaande
verdediging en overgaveaezer vesting.
We nemen daarvan het volgende
over
Het eerste authentieke bericht uit
Adrianopel, aldus seint de correspon
dent van de Voss. Zeit. te Sofia, deelt
made, dat na de overgave zelfs nog
2000 zakken meel gevonden werden.
van binnen niet laten bederven met
allerlei zouten en andere knoeierijen,
ik heb geen dokters en dominees
noodig. M(jn testament wil ik maken."
„Geef mj het horloge l Als je het
aan Mimi geeft, krab ik haar de
oogen uitl" gilde Catrien uit haar
hoek.
„Stilte 1" gebood Klaus.
„Dat slangenvuil Die kleine duive
lin 1" schold de oude.
„Nu", zei Prince eenigszins onge
duldig. „Waarover wil je mj spreken?"
„Maak zoo'n haast niet, anderB ver
tel ik je niets."
Men kon zien, dat zj verzwakte en
Prince wendde zich tot Klaus, om
hem toe te duisteren, dat men zien
moest, een dokter te krjgen. De
detective schreef eon paar regels op
een stuk papier en gaf dat aan Catrien,
om het weg te brengen. De twee
meisjes verlieten de kamer.
,'tls goed, dat die twee weg zjjn,
want wat ik te vertellen heb, behoeft
niet in de kranten te komen," zei
moeke Nachtpit.
„En wat is dat dan vroeg Prince.
De oude vrouw nam een slok jene
ver en die scheen leven in haar te
brengen, want ze ging in bed opzit
ten en begon zoo snel te spreken,
als was zy bang te sterven, voor het
geheim verteld was. „Je bent al eens
eerder hier geweest en probeerde
alles over haar te weten te komen
maar ik wilde het niet hebben, want
ze was altyd trotsch, terwijl ik, haar
arme moeder..."
„Haar moeder!" riep Prince ten
zeerste verbaasd uit. „Ben j j de moe-
De bezetting had gedurende de be
legering van haren voorraad ook nog
vaD tjd tot tyd wat aan de burger
bevolking afgestaan. Leder soldaat
kreeg tot voorkorten tjd een ruim
rantsoen kaas en brood en bovendien
vleesch, visch en conserven. Eerst in
de laatste weken werden zuinigheids
halve de porties wat kleiner gemaakt.
Onder de bezetting van de plaats
heerschten goan ^epidemieën, bj de
bevolking echter kwamen enkele ge
vallen van typhUB en bloeddysenterie
voor. Tot op het laatst bleven de ver.
dedigers vol vertrouwen; zj achtten
de stad beslist onneembaar.
Door de beschieting werden een
aantal particuliere woningen en een
kleine moskee verwoest en ongeveer
60 burger» gedood. Van de moskee
van sultan Kelim is alleen de ingang
eenigBZinB beschadigd.
Eerst toen de algemeene beschieting
en de groote stormaanval begonnen,
week net zeltvertronwen van het
Turksche garnizoen. De woeste aanval
op de oosteiyke forten bj Arnautkeui,
die gedurende den nacht onverwacht
begon, had een vreeseljjke uitwerking
en veroorzaakte een paniek onder do
bevolking. Ook de soldaten verloren
den moed en Sjoekri pasja snelde van
het eene fort naar het andere om hen
moed in te spreken.
Toen op den 26sten de dag begon
aan te breken, drongen de Bulgaren
de vestingwerken van Arnautkeui
binnen en doodden allen, die hun in
den weg kwamen, zoodat.de loopgra
ven vol Ijken lagen. Dit brak den
tegenstand van Sjoekri, die tot dus
verre zjn koelbloedigheid geen oogen
blik verloren had. H j gaf last om alle
kruitmagazjnen en militaire gebou
wen te .'orwoesten, seinde naar Kon-
stantinopel, dat de vesting het niet
langer kon houden en Uet toen het
toestel voor draadlooze telegraphic
vernielen.
Toen in den voormiddag het 23ste
Buigaarsche regiment de stad binnen
kwam, liet de bevelhebber de witte
der van Ernestine Bachmann
„Ik mag sterven, als het niet waar
isl" gilde de oudo heks. „Haar arme
vader stierf van het drinken en ik ga
hem na op dezelfde manier. Je hebt
haar vroeger niet gekend, anders zou
je haar ook nageloopen hebben. Dat
deden ze allemaal. Maar ze danste
over hun harten heen. Ze was altjd
goed voor mj, tot hj kwam."
„Wie kwam
De oude vrouw richtte zich op en
woede straalde uit haar oogen...' „Hj,
met zjn diamanten en zjn goud. Mjn
arm kind heeft hj ongelukkig gemaakt.
Al die jaren heeft die vervloekte korel
zjn hoofd hoog opgehouden, of hj een
heilige wasl"
„Wien bedoelt ze vroeg Prinee
zacht aan Klans.
„Bedoelen schreeuwde moeke
Nachtpit. „Natuuriyk Alexander Van
Straelen 1"
„Groote Godl" Prlnce stond ver
baasd van zjn stoel op en zelfB het
onverstoorbare gelaat van Klaus tee
kende verwondering.
„Ja, hj zag haar en wist haar te
krjgen en zj bleef zitten met eon
kindl"
„Een kind Hoe heet het
„Hoe? Net of je mjn kleindochter
Mimi niet kent I"
„Mimi een kind van Van Straelen?"
„Ja, net zoo goed als die andere,
die in satjn en zjde gekleed gaati
Ik heb haar gezien. De halve zuster
van Mimi!"
(Wordt vervolgd).
