N°. 34 1913
Donderdag 20 Maart,
1009te jaargang,
Lichtvaai digheid
tot Beginsel.
ii FEUILLETON.
De Vrouw in 't Spel.
Binnenland.
Boeken en Tijdschriften.
Provin cienienws.
OESCHE
Do uitgave dezer Courant geechiedUMaandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
"jPrfls per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franoo f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending ran ad verten tl ën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct
Bfi directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 29.
Directeur A. F. A. van Sbthes. Uitgave vau de Naaml.Vennootschap ,Goe3«he Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
VF" Zij, dia zich met Ingang
van I April a.s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
i.
Er is ter linkerzijde den laatsten
tijd een streven waar. te nemen, om
de propaganda tegen de tariefwet-
Kolkman niet meer zoo krachtig te
voeren bij de aanstaande stembus.
Gelukkig zijn er niet velen, die zoo
denken, maar zij zijn er toch, en daarom
dient er de aandacht op gevestigd.
Want dit streven is hoogst gevaarlijk.
De tariefwet zal er niet komen vóór
de stembus van Juni, zeer zeker. Doch
verkeerd is het te meenen, dat zij nu
voor goed van de baan zou wezen.
Het (roomsehe) Centrum is in no.
8718 er aan komen herinneren wat
wij ons trouwens zonder die herinne
ring toch wel in het oor geknoopt
zouden hebben dat dit uitstel met
de tariefwet absoluut geen afstel is.
Miuister Kolkman heeft in de Tweede
Kamer zeer duidelijk gezegd, dat hij
blijft vasthouden aan zijn tariefwet-
plannen.
Het Centrum, knoopt hier eenige
beschouwingen aan vast, waarop wel
even de nadruk mag worden gelegd.
Het blad schrijft „Van de baan zou
de wet kunnen raken, wanneer de
rechterzijde in de minderheid kwam,
maar dan zal men ook voor het di
lemma komen te staanom bf de
sociale wetgeving en met name de
verzekering^-wetgeving „stop" te zetten,
bf de directe belastingen op gevoelige
wijze te verhoogen.
Alleen het buitenland zou daarvan voor
deel trekken.
„Want het zij nog eens herhaald,
dat de tariefwet in de eerste plaats
een fiscaal karakter draagt, d.w.z. het
stijven der schatkist beoogt door ver
hooging van hetgeen de importeur uit
den vreemde aan invoerrecht heeft te
betalen.
„Wil men nu liever de directe
belastingen opdrijven, dan moet men
dit zelf wetenmaar wij betwijfelen
zeer, of vooral de reeds zoo zwaar
belaste middenstand reden zal hebben,
zich daarover te verheugen.
„Terwijl het ten slotte vast staat,
dat men links zeer verdeeld is over
het vinden der middelen voor de
bekostiging der sociale wetten, zoowel
als over die wetten zelve, en alles dus
op losse schroeven zou komen xe staan
Een crimineel» Roman uit
hooge kringen.
XXII.
Van Straelen's diners genoten een
buitengewone reputatie. H\j had er
Uitnemend den Blag van, aangename,
menschon bfl elkaar te brengenhjj
bezat een „juweel van een kok", zoo
als hfi altoos zei en zijn wijnen waren
boven ieders lof verheven, zoodat
Sytze, niettegenstaande zijn kommer,
blij was, dat hjj de uitnoodiglng had
aangenomen. In zijn rijcostuum zat
hij naast Liza en luisterde naar de
opgewekte gesprekken om hom heen.
Frits Roldauus was In eon bijzondere
stemming, te meer, daar hij aan het
gezicht van mevrouw Roldanus, die
aan een ander eind van de tafel zat,
was onttrokken door een groot bloem
atukTini Wesseling zat naast mijn
heer Van Straelen en kakelde zóó on
afgebroken tegen hem, dat hij haar
naar den duivel wenschte. Dr. Banning
en Van Hoven zaten aan het andere
eind van de tafel en een oud vriend
van Van Straelen, wiens naam Van
der Horst was, had de eereplaats aan
de rechterhand van Van Straelen. Het
gesprek liep over de politiek en Rol
danus vond dit eau goede gelegenheid,
cm zijn denkbeelden over de fiaan-
ttlMle staatkunde te uiten en zijn
indien, met de rechtsche meerderheid,
de tariefwet van de baan ging".
Dit zijn bekende klanken, niet waar?
Maar het zijn er niet minder val-
sche klanken om.
In de eerste plaats is het onwaar,
dat het buitenland alleen voordeel zon
trekken, als de tariefwet niet werd
uitgevoerd. Immersde lasten, de
hooge lasten, welke een tariefwet
onmiskenbaar inet zich brengt, worden
niet opgebracht door den buiteuland-
schen importeur, doch door den binnen-
landschen verbruiker. Dit is reeds zoo
herhaaldelijk gezegd en bewezen, dat
het ous niet lust, er thans voor de
zooveelste maal weder op in te gaan.
Evenmin is het waar, dat de tariefwet
des heeren Kolkman uitsluitend of
in de eerste plaats een faeaal
karakter draagt. De heeren ter rechter
zijde weten wel beter. Maar met opzet
houden zij zich van den domme. Het
karakter van de door Miuister Kolkman
voorgestelde tariefwet, die niet van de
baan is, is zeer zeker een protectio
nistisch.
De derde onwaarheid is, dat „de
reeds zoo zwaar belaste middenstand"
wat een plotselinge liefde ter
rechterzijde voor dezen stand
schade zou hebben van een verhooging
der directe belastingen. Juist door de
toenemende indirecte belastingen wordt
deze stand in de eerste plaats gedrukt.
Wanneer de vrijzinnigen de gelden
zullen moeten voteeren, benoodigd voor
de sociale wetgeving, dan doen zij dit,
men kan er van verzekerd wezen,
volgens het door hen voorgestane be
ginsel. En dat beginsel wie weet
het thans nog niet luidtbelasting
naar draagkracht.
Het artikeltje van Het Centrum, mag
dus gerustelijk gequalificeerd worden
als noodelooze bangmakerij.
Buitenland.
De toestand op den Balkan»
Er wordt »yan balde zijden weer
duchtig met overwlnnings-berlohten
geschermd. Volgens telegrammen uit
aoflv en Athene, hebben Bulgaren en
Grieken in verschillende kleine ge
vechten den Turken belangrijke ver-
liezen toegebracht en volgens draad-
berichton uit Konntaotinopel, werden
darremeoen do Bulgaren bij verschil
lende aanvallen qp de Tsjataldsjallnie
volkomen teruggeslagen.
Toch bl|jkt Dit alles, dat de stemming
in Turkije, niet alleen meer onder het
volk, maar ook in hoogere kringen,
allesbehalve oorlogszuchtig is. Een
groep officieren heeft den groot-vizior
een memorandum overhandigd,waarin
de onderteekenaars doen opmerken,
dat de staatsgreep en de verandering
van regeering geen enkel gunBtig
vronw te toonen, dat hij aan haar
wenseh gehoorzaamde en op weg was,
een politieke kracht van den eersten
rang te worden. Hij maakte een ge
baar, alsof hfi reeds het parlement
toesprak en zei: „Het gaat op deze
wijze niet Wat wtj noodig heoben is
een man als Thorbrcke".
„Ja, maar financiën was nu juist
niet zijn fort," merkte Van Straelen
glimlachend op.
„Maar hij was toch de ziel van de
liberale partij. Als ik gekozen word,
zal ik een nieuwe partij vormen,"
verklaarde Roldanus.
„En waarvoor wilt u stfiden vroeg
Van Hoven nieuwsgierig.
„Ja ziet u, ik heb mijn programma
nog niet vastgesteld, zoodat ik dat
nu nog moeilijk kan zeggen."
„Ja", Btamde de dokter toe, „men
kan moeilijk een voorstelling geven,
zonder een programma."
„Hebt u nooit aan politiek gedaan,
mijnbeer Van Straelen?" vroeg Rol
danus.
„Ik Neen," antwoordde de gast
heer. „Ik ben, geloof ik, niet genoeg
patriot en mijn zaken lieten het mij
niet toe."
„En nn?"
„Nu, hen ik van plan te gaan reizen."
„Dat is het mooiste, wat er 1st*
riep van Hoven nit. „Men kan nooit
genoeg van de wereld zien."
„Ik heb genoeg gezien van de we
reldsteden," zei Van der Horst. Men
vindt overal schouwburgen, en er
valt genoeg te profiteeren, maar een
danseres als die Ernestine vindt ja
resultaat gebracht hebben,maar slechts
een hervatting van den strjjd tenge
volge hadden, waarvan het resultaat
zal zijn, dat de voorwaarden aan Tur
kije gesteld nog zwaarder op land en
volk zullen drukken De officieren, die
zich teekenden als het uitvoerend
comité van het officierskorps, dringen
er ten slotte krachtig bij den groot
vizier op aan, te w igeren het lot van
bet land toe te vertrouwen aan een
regeering, die In allo opzichten wan
trouwen verdient. Om het gevaar van
een Jong-Tnrksch bewind zoo krachtig
mogelijk af te weren .wordt nog gezegd,
dat de officieren overtuigd zfin, dat de
staatsgreep van Januari en de daarop
gevolgde regeeringswjjziging alleen
ten behoeve van de persoonlijke eer-
zucnt van eenige Jong-Turken zijn
voorgevallen. Het, offleierskorps zal
echter niet toelaten, dat de belangen
van het vaderland een speelbal zfln
in handen van enkele personen en zal
hun daarom rekenschap vragen van
hun g3drag. Het memorandum is door
niet minder dan 3000 officieren ge-
teekend, wel een bewjjs, dat ook in
het leger zelf een sterke strooming
ten gunste van den vrade mel knaar is.
Uit Londen wordt thans gemeld,
dat het antwoord der groote mogend
heden op de nota der verbondenen
spoedig zal worden vastgesteld. In
deze antwoord-nota zullen, overeen
komstig de voorstellen, die thans door
de verschillende gezanten reeds aan
hun regeeringen zjjn gedaan, de mo
gendheden do bemiddeling tnsschen
de oorlogvoerenden op zich nemen.
Zli zullen tegelijkertijd een aantal
wenken aan de verbonden Balkan-
staten geven en hun o.a. voorstellen,
een andere grenslijn te trekken, ten
Westen waarvan het gebied, met uit
zondering van Albanië, aan de Bal-
kanstaten zou toegekend worden. Ook
zullen de mogendheden verklaren, dat
zij het denkbeeld van betaling eener
oorlogsschatting door Turkije niet kun
nen steunen, maar dat z(j bereid zjjn,
toe te laten, dat vertegenwoordigers,
zoowel van de verbondenen als van
Turkije, de zitting van de üna.cieele
commissie te Parijs zullen bijwonen,
welke commissie zal beraadslagen over
het aandeel, dat de verbondenen zullen
betalen in de Turksche openbare
Gehuld.
Wat betreft de eilanden in de Egel-
Bche zee en Albanië, zal a-D de Bal-
kanstaten worden medegedeeld, dat
deze kwesties ter afdoening in handen
der mogendh- den zjjn gesteld.
Blijk haar om Zcovael mor lijk van
de nesehikking over de eilanden in
de Egeïsche zee voerdeel te trekken,
hebben de Grieken zieh inmiddels ge
haast, nog eenige van die eilanden
in bezit te nemen en daarom Samos
en het eiland Kasteloriso bezet.
De algomoene werkstaking
in België.
Het nationale comité voor algemeen
kiesrecht en algemaene werkstaking
nergens meer."
Sytze keek verbaasd op, toen hij
dien naam hoorde en hij voelde, dat
Lize's koele hand de zjjne aanraakte.
„En wie was Ernestine?" vroeg
Roldanus nieuwsgierig.
„Een danseres en actrice," antwoord
de Van der Horst en knikte levendig
met het oude hoofd. „En mooi! Wfi
waren allen gek op haar. Een haar
en een oogen 1 Weet je nog, Van
Straelen
„Ja", antwoordde de gastheer, en
ziin stom had een zeer vreemden
klank.
Nu het gesprek tot een on.ierwerp
als dit waB genaderd, meende Lize
dat het tjjd werd, om de heeren alleen
te laten. Zij stond op on de andere
dames volgden haar voorbeeld. De
altjjd beleefde Roldanus Meld de deur
open en ziin vrouw lachte hein vrien
delijk toe Zij vond, dat hjj aan tafel
flink gesproken had Sytze zat stil j
hg b.d opgemerkt, dat Van Straelen,
bjj het i.uoren van dien naam, van
kleur was veranderd.
„Zo was zoo lioht ais een veer," ging
Vso ier Horst voort.
„Wat is er van haar geworden?"
vroeg Sytze.
„O, ze zat nu eeDS hier, dan weer
daar Oorspronkelijk trad ze alleen in
Berlfia op, toen Is zjj gaan reizen j
ook in ons land trad zij In de
variété'» op. Het laatst hoorde Ik van
haar in Engeland"
„Neem ma niet kwalfik, Van der
Hoiot, maar ik geloof niet, dat die her-
naeringenaaueanvarlété-kunitenare*
heeft Zaterdag bijna den geheelen dag
vergaderd. Talrfike gedelegeerden,
benevens alle socialistische afgevaar
digden en senatoren, namen aan de
beraadslagingen deel en eindaijjk werd
besloten, aan het Paasch-congres een
voorstel te doen, waarbfi goedgevon
den wordt, de algemeene staking op
14 April af te kondigen. Uit de Bori-
nage wordt gemeld, dat de honding
van de regeering onder de mijnwerkers
hevige verontwaardiging heeft ge
wekt, zoodat het den leiders wel niet
ge'nkken zal, hen in toom te honden.
Waartoe op het Paasch-congreB ook
besloten mag worden, het is te ver
wachten, dat do mijnwerkers, desnoods
op zich zelf staande, de staking zul
len doorzetten.
De Engelsche kiesrechtvrouwen
en het publiek.
Dezer dagen zou in Hydepark te
Londen een gewone bijeenkomst van
kiesrechtvrouwen worden gehouden.
Een menigte van circa tienduizend
menschen wachtte de dames al en
toen een van hen een kar beklom, die
als spreekgestoelte moest dienst doen,
werd haar, voor ze nog een woord
kon zeggen, al een klnit aarde tegen
den mond geworpen. Een half uur
lang hield de spreekster nog stand,
onophoudelijk met rotte sinaasappelen,
kluiten aarde en straatvnil geworpen.
Na haar sprak een jonge dame, die
het er al niet beter afbracht. Toen
achtte de politie het geraden, de bij
eenkomst nit elkaar te jagen en de
kiesrechtvrouwen naar het station te
begeleiden. Het volk sloot echter politie
en klesrechtstrfiisters volkomen in,
het geheele verkeer was gestremd en
eerst nadat de politie versterking had
gekregen, konden de dames ontzet
worden.
R. Th. baron Van PallancU van Eerde f.
Te Londen is overleden de heer
R. Th. baron Van Pallandt van Eerde.
Hjj was sedert 1910 lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal en behoor
de tot de chriBtelfik-historische rich
ting.
Leve de persoonlijke vrijheid t
Naar Het Volk verneemt, zeggen in
den laatsten tgd tal van roomsehe
iaden der „Algemeene Winkellersver-
eeniging", onder pressie van de gees
telijkheid, hao lidmaatschap op, met
de bedoeling tot de roomsehe midden
standsorganisatie „de Hanze" toe te
treden.
De reden tot deze actie, zegt het
blad, heeft men te zien in het feit,
dat de „Algemeene Winkeliersvereeni-
ging" zich voor eenigen tjjd met groote
meerderheid tegen het ontwerp-tarief-
wet uitsprak. Men haalt nu de room-
Bche leden uit die voor hen in politiek
opzicht gevaarlijke omgeving, om hen
in een roomsehe vereeniging beter
erg aangenaam zjjn," zei Van Straelen,
terwijl hjj zleh een glas wjjn inschonk.
„Laat ons over iets anders spreken.'
Wanneer iemand aan zjjn eigen
tafel een wensch zéó dnidelfik nit, is
het moeilfik, daartegen in te gaan,
hoewel Sytze wel lnst gevoelde, het
gesprek voort te zetten. De beleefd
heid verbood hem verdere opmerkin
gen te maken en hjj troostte zich met
de gedachte, dat hjj na taiel den
ouden Van der Horst zon vragen mar
de artSBte, wier naam bij Van SiraHer,
zulke «andoeuingon wekte. Maar taeD
men opstond, nam Van Straelen zjjn
vriend mee naar zjjn kamer, waai hfi
den heelen avond met hein over oude
tjjden praatte.
Eduma vond Lize voor de piano,
een van de „Lieder ohne Worte" van
Mendelssohn spelend.
„Wat een akelig ding speel je daar,
Lize. Het ljjkt wol iets voor een be
grafenis."
„Ja, dat is zoo!" viel Frlts bfi. „Ik
geef niet om dien klassieken humbug.
Iets als „Die schöne Helena" is bbter
„Frlts 1" zei zjjn vrouw op jjzigen
toon.
„Wel, lieve, wat wil je?' vroeg hij,
overmoedig door de champagne
,0, niets, maar ik vind, dat Offen
bach laag staat."
„Ik niet en om het te bewfizen
daar gaat hjj 1" Roldanus ging voor
de piano zitten, welke Lize juist had
verlaten en speelde de bekende wals
uit de operette, welke hem een "ank-
baar gettoor v rschafte. Nadat Flits
nog mot welluidende, maar niet sterke
onder de plak der geestelijkheid te
hebben en voor zulke stoute stukjes
te vrijwaren.
Leve de persoon'iike wfiheid in het
roomfche kamp... zegt u da <11
De aanstaande Kamerverkiezing n.
Nu ook de bond van vrfia liberalen
in bet district Veendam den heer
Herman Snfiders, te Middelburg, heeft
candidaal gesteld, verklaarde deze
heer, vrijmoedigheid te hebben ge
vonden, do candidatnur te aanvaarden.
V
Prof inr. J. A. van Hamel, te Am
sterdam, ls, naar de N. R Ct. weet
mede te daelen, de voorloopige eandi-
daat der vrijzinnigen in het distriet
Brenkelen.
Het gedenkjaar 1313.
Wij ontvingen bovengenoemd werkje
ter bespreking. Het is een feestuitgave
voor de Jeugd, die, door haar kortoeid
en duid. ljjkeillustraties,aan hot jong .re
geslacht esn lezenswaardig ovt rzieut
an oe beteekenis vaa ons herden
kingsjaar geeft Bjj een eanigsziüB
belangrijke atname kost dit boek
slecbts 8 cent. Da prjjs kan dus voor
niemand een beletsel tot aanschaffing
van dit werkje zjjn.
iküiist en Wetenschap»
'Het Concerigtboitiv'jrkesi.
Uit Amsterdam wordt aan ae H.
R. Ct gemeld
Naar wjj vemema..,, is er ernstig
sprake van, dat het Concertgebouw
orkest het volgend jaar een touraéa
van 6 weken door Spanje en Portugal
zal ondernemen. Onderhandelingen
hierover moeten nog gaaude zjjn.
Wllhelmlnadorp. Benoemd is tot
landbouw-opzichter in de Wilhelmina-
polder de heer A. C. van Hoorn, van
Kapalle.
Kapello. De storm van Maandag
heeit onze torenspits al weer aardig
te pakken gehad. Een paar lappen
lood werden er afgarnkt, en anderen
waaiden los. Vele menschen keken
zoo nn en dan naar boven, omdat het
kruis met den haan zich niet stjif hield,
maar ia gedurige beweging hot
giug soms wei 10 cM en moer over.
Nu zeggen deskaadigen, dat met op
zet het kruis niet is vastgezet, maar
die speling er is Ingelaten, om beter
weerstand aan den lueitdruk te kun
nen bieden. Wjj leeken zeggen echter
het ls toch zoo sterk niet gemaakt als
het vroeger was.
Door de afdeelingen van den
bond voor Staatspensionneerine wordt
op Hemelvaartsdag een openluchtmee
stem een lied had gezongen, maakte
hjj aan de piano plaats voor zjjn
schoonzustsr Tini, die een Eugelsch
lied zong, dat de laatste maanden in
Amsterdam groeten opgang had ge
maakt.
Intuaschen wandelden Lize en Sytze
in den mauaschjjn. Het huls lag voor
hen, het lamplicht stroomde door de
vensters. Zij konden de gasten zien
dansen, „Het lijkt wel een betooverd
huis!" zei Sytze.
„Geloof ju aan spoken vroeg ze
lach" -d.
„Er is «en 'fes' in onze familie,"
Bpone Sytze, „die onzen dood voor
spelt door gehuil, maar Ik heb de dam
nooit gezien."
„Hei is aristocratisch, geloof ik, om
een geest in de familie te henben*,
zei Lize, „dat is de reden, waarom
wjj er geen hebben."
„Je zult er wel «eu hebben", lachte
hj). „Er ls geen twfifei aan, ot er zjjn
democratische, zoowe. aio aristocra-
i ticcha geesten, maar bah 1 Wat praat
ik een onzin I Er zyn geer geesten
of spoken, dan in ons zelf. De geesten
van een gestorven jeugd, de geesten
van begane üwaaBhedeu. Dit zjjn de
spoken, die heel wat meer te vreezet'
zjjn dan die van het kerkhof."
Lize keek hem in stilte aar, wanr
zjj begreep, wat hjj bedoeld, h i
h«!m, dat de doolt' vrouw hem had
verteld en dat als een schaduw
zjin laven hing. Zonder verd r te
spreken, gingen naar 'innen.
Wordt vervolgd.)
