RONA Cacao
N°. 32 1913.
Zaterdag 15 Maart.
100ste jaargang,
Van Hout@n's
Hij dit oo. behoort een
Bijvoegsel.
Eendracht
maakt macht.
FEUILLETON.
Oe Vrouw in 't Spel.
mmm
Do nitgavedezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- ea'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
JPrgs per kwartaal, In Goes 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending Tan advertentlon op Maandag en Woensdag
Tóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
CO HUNT.
Do prjjs der gewone ad vertontia.n is rail 1-5 regels 5et., elke regel meer 10 ct
HJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden Van 110 regels k f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer -32.
Directeur A. P. A. van Setebs. Uitgave vau de Naain'.Vennootschap „Goetthe Courant". Hoofdredacteur W, J. C. van Santen.
In ons vorig artikel hebben wij op
liet door en door onnatuurlijke der
reclilsclie coalitie gewezen. Wij deden
uitkomen, hoe alleen het voor alien
dreigend gevaar van een linksche over
winning die mannen van zgu. Christe
lijke beginselen hij elkaar hield, hoe
hel onnatuurlijke bondgenootschap, uit
den drang der omstandigheden geboren,
slechts het gevolg was van het ont
breken van voldoende sterkte aan
iedere partij op zich zelf om eenigen
invloed te kunnen uitoefenen opdeugang
van zaken in het Nederlandscfre par
lement. En hoe meer de gelederen van
het vrijzinnige leger versterkt worden,
des te luider klinkt in hel rechtsche
kamp liet Commandosluit u aaneen.
De leiders der coalitiegroepen, over
tuigd van de noodzakelijkheid van een
gezamenlijk optrekken, hebben weer
geconfereerd en onderling besproken
op welke voorwaarden ieder van hen
bereid was, het tractaat voor een
Triplh-allinntie opnieuw te ondertee-
keuen. Dat ging nog niet zoo heel
gemakkelijk. Want door elk der drie
partijen werden bij deze gelegenheid
klachten geuit, voorwaarden gesteld en
beloften afgedwongen, waarvan de ver-
volling alleen ecu blijvenden polilieken
steun heleekende, VoornJ de Chrislelijk-
llistorischen waren niet erg tevreden en
riepen op verontwaardigden toon hun
Antirevolutionaire strijdmakkers ter
verantwoording. Er was in den laalsten
tijd zooveel tusschen beide partijen voor
gevallen, de aanmatigende Anti's hadden
reeds zoo dikwijls de haas gespeeld over
hun ehriStelijk-historische bescherme
lingen, dat het werkelijk wel eens tot
een verklaring mocht komen. En nu,
zeer tol schade van de coalitie, die zich
steeds al# ile een eu ondeelbare politieke
machtsgroep had voorgedaan, begon
nen langzamerhand de kleine onder
linge twisten naar buiten door te
dringen. Christel ij k-Historischeri en
Antirevolutionairen deden zoo nu en
dan elkaar een pleizierlje. Bij de
)inmensehe verkiezing, bij liet gevecht
om den nog warmen zetel van dr.
Kuyper, is het duidelijker dan ooit
aan het licht gekomen. De antirevo
lutionaire candidaat, door dr. Kuyper
c.s. naar voren geschoven, viel als een
baksteen en het hoold van den heer
Bichon van IJselmonde kwam doodleuk
hoven de stembus uitkijken. Compliment
van de Chrislelijk-llistorischen en dat
39
Den crimineels Boman uit
hooge kringen.
.Mijnheer Burgess had zeker heel
wat met haar te bespreken
.0 ja, maar hij stuurde grootmoeder
en mij altijd de kamer uit, voor hij
begon."
.En... hoofde je wel eens iets van
„Ta eens. HU had ons weer wegge
stuurd, grootmoedor ging jenever
halen, Ik ging voor de deur zitten en
luisterde Hfl wilde papleren van haar
hebben en zy wilde die niet geven.
Zo zei, dat ze eerat dood moest zijn,
maar eindelijk gaf zjj ze toch en hy
nam ze mee."
„Zag je ze?"
,Ja, Ik keek door een kier van de
deur, ze haalde ze onder haar hoofd-
kuasou vandaan, hfj nam zo mee naar
de tafel, waarop de kaars stond en
bekeek ze. Ze waren in een groote,
blauwe enveloppe en er was met
roode Inkt op geschreven. IIy stak
ze In zijn zak Zy riep: je znlt ze
verliezen 1 Maar h{j zeiik zal ze
altijd by me houden en als hy ze
hebben wil, zal hy my moeten ver
moorden, voor hy ze krygt."
„En weet je niet voor wlen die
papieren van zoo groot gewicht wa
ren?"
was hun verrassing op dr. Kuyper's
vijf-en-zeventigstea verjaardag. Wat zal
dal drankje den jubilaris billet' ge
smaakt hebben
Maar bij de Ommensche verkiezirg
bleef liet niet. Herhaaldelijk verzetten
zich de Christelijk-Historischen tegen
hun overmoedige antirevolutionaire
broeders. Thans wordt tusschen dr.
Kuyper in Üe Standaard en ds. Van
Hbpgeuhuyze in de Nederlandse/ie Kerk
bode weer uitvoerig gepolemiseerd over
de vraag of de Ned. Herv. kerk al dan
niet een 97-jarige matrone 19, waarbij
ds. Vau Hogenhuyze openlijk beweert:
„dat de Gereformeerden kerk na 1886
al haar best heeft gedaan om de kinde
ren Gods uit de Hervormde kerk tot
zich te trekken, alsof zij slechts bij haat-
zouden thuisbehooren, aldus de Her
vormde kerk verzwakkende, om zoo weer
nieuwe wapenen te hebben om haar te
bestrijden."
Men ziet liet, ds. Van Hogenhuyze,
durft het wel zeggen. Maar de Netler-
fander, waarvan jltr. mr. De Savornin
l.ohfnan hoofdredacteur is, durft domi
nee niet openlijk te steunen, al mag
men verwachten, dat zij liet met zyn
krachtige taal volkomen eens is. De
Nederlander ziet verder, zij begrijpt heel
goed, dat in het christelijk-historische
huishouden kindertjes dis te veel bab
belen, zooals ds. Van Hoogenhttyzen en
vroeger ds. Van Koetsveld, allicht hun
mond voorbij praten, wat groote ruzie
met den antirevolutionairen buurman zou
kunnen geven. Hoezeer in het hart der
christelijk-historische partij de haat tegen
dr. Kuyper's volgelingen ook mag
ingeworteld zijn, zij moet zich nu
eenmaal, terwille van het behoud dei-
politieke macht, bij de coalitie aan
sluiten en opnieuw, door Haar hand-
teekening ouder liet gemeenschappelijk
program, haar aandeel in den strijd der
rechtsche partijen verzekeren.
l'n ons vorig nummer hebben wij
het in een persoverzicht al medege
deeld. De Telegraaf meent te welen,
dat het centraal bestuur vau den boud
van antirevolutionaire kiesvereeuigingen
aan liet christelijk-historisch nationaal
comité heeft te kennen gegeven, bereid
te zijn, weer 111 coalitie te gaan, mits
die neiging ook bij de Chrislelijk-
llistorischen bestaat. Keeds dadelijk
stellen de Antirevolutionairen echter
hun wapenbroeders den eisch, dat het
c.-h. hoofdbestuur er met kracht voor
zal opkomen, dat liet kiesdistrict Ede
weer, zooals voorheen, door een Anti
revolutionair vertegenwoordigd wordt.
Aan hun eigen partij achten de Anti
revolutionairen het bovendien verplicht,
den eisch te stellen, dat Ommen hf
weer 111 hun bezit komt, of niet langer
vertegenwoordigd wordt door den heer
Biehon van IJselmonde.
„Neen, dat wist ik niet. ZjJ noom
den nooit namen."
„En wanneer kreeg Bnrgess die
papieren „Ongeveer een week vóór
hy vermoord werd En na dien tijd
kwam hj nooit weer terng. Ze wachtte
dag en nacht. Ik boordo haar zeggen .-
je denkt, dat je met afgedaan
hebt, kereltje, maar ik zal je spel be
derven en toen schreef ze dien brief
aan mynheer Edama en ik bracht
hem by haar, zooals n weet."
„Ja, dit hoorde ik op de terecht
zitting, maar weet je niets van het
gesprek van mijnheer Edama en die
vrouw Hoorde je niets
„Wel Iets, ik wilde het voor de
rechtbank niet zeggen, omdat ik niet
weten wilde, dat ik had geluisterd.
Het eerste, wat ik mynheer Eduma
hoorde zoggen was: je bent gek,'tis
niet waar. En toen zei zezoo waar-
ïyk helpe mj God, 't it waar, en
Bnrgess heeft de bewyzen. Een oogen-
blik later riep hgarm meisjeZy
vroegwil je na toch met haar trou
wen Hy zeidat wil ik, ik heb haar
meer lief dan ooit. Ik hoorde toen
haar zeggen: maak dan dat hy zjjn
slag niet kan slaanHy vroeg hoe
is aw naam en ze zei
„Wat?" vroeg Lize ademloos.
„Ernestine Bachmannl*
Er klonk een kreet, toen Mimi dien
naam noemde; beiden keerden zieh
orn en IAze zag, dat Sytze aohter haar
stond, bleek als do dood, met de oogen
op Mimi gerioht.
„Ga voort 1" zei hy kort.
De heer Biehon van Usrlinonde
moet er dus uitdit is te begrijpen.
Hij is het leelijke jong in lu-t nest
der coalitie. Hij durfde, wars vau alle
politieke berekening, een eigen over
tuiging uiten.
De Antirevolutionairen hebben hun
c.-h. broeders inzake Ommen Ie kennen
gegeven, dat zij alleen met een candi-
datuur van dr. .De Visser genoegen
kunnen nemen,
Ë11 de Chrisielijk-Historische.il wach
ten in militaire houding dergelijke
bevelen af. Zij zullen weer gehoorzaam
zijn, tenville van het voor hen nood
zakelijk kwaad, dat coa/ilie heet, en in
liet rechtsche gareel meeloopen om
Home's zegewagen oils land binnen ie
trekken.
Voor de buitenwereld zullen zij het
dan weer eens worden, dejdrie gecoali-
seerde partijen en als manifestatie van
haar hernieuwde eenheid worden haar
vergaderingen den 2Jen April op één
en denzelfden dag gehouden.
Eendracht maakt macht, maar dit
noodgedwongen samengaan zal de coalitie
niet van hechten aard eu daardoor ook
niet meer van langen duur doen zijn.
A.
Buitenland.
De toeeiand op don Balkan-
Het jaar 1918 is een jaar van span
ning voor geheel Europa. Al wordt in
den loop van dit jaar ons vredespaleis
geopend, één blik In het geschiedenis
boek der Enropeescho Staten overtuigt
ons van de onrust, die allerwege
heorscht, van deooilogstooneelen, die
zich in het Oosten dag aan dag afspLn
en van de toerustingen, die de Weste
lijke Staten ten koste van groote op
offeringen voor een mogelfjken strijd
treffen. Is nu werkeljk, door het ver-
andereu van de Europeesche kaart in
den Balkanhoek, het gevaar voor een
aanvallend of verdedigend optreden
van Dattschtand zoo groot geworden,
dat enorm groote uitgaven voor het
Dnitsche leger zoo dringend noodzake
lijk zijn Dat Frankrijk in dit
geval niet achterblijft, is te begrepen.
De verhouding tusschen Frankrijk en
Duitschland is na 1870 steeds eene van
gewapende vrede geweest en iedere
uitbreiding van het Dnitscho leger
voelt Frankrijk als een bedreiging van
zUn grenzen en als een waarschuwing
om eigen strydkrachten,door opvoering
der oorlogslasten of verlenging van zyn
dienstplicht, op geiyke wyze to ver
s terken.
In dezen zenuwachtlgen toostand
welke geheel Enropa beheerscht, komt
thans het verblijdende bericht, dat de
demobilisatie van Oostenrijksche en
Knsslsche troepen aan de GaiiciBohe
grens haar beslag heeft gekregen
Daartoe zal zeker de persooniyke
briefwisseling tnsscben keizer Frans
„Dat is alles wat ik weet", ant
woordde zij.
Sytze slaakte een zocht van ver
lichting en zei langzaam„Ga maar
weg, ik moet de juffrouw alleen
spreken
XXI.
Nadat Mimi naar binnen was ge
gaan, zette Sytze zich, met een zucht
naast Lize in een stoel. HQ was in
rtcostuum, waarin zyn kloek iiguur
goed uitkwam, maar zag er slecht uit.
Hy wierp hoed en handschoenen op
den grond en vroeg„Wat ter woreld
heb je dat meisje gevraagd?"
Lize kleurde, nam zyn twee sterke
handen in da hare en sprak op rus
tlgen toon -. „Waarom vertrouw je
m(j niet?'
„Dat is niet noodig. Het geheim,
dat Ernestine Bachmann my op haar
sterfbed vertelde, is niet geschikt voor
jonw ooren."
„Ben ik er by betrokken hield
zy aan
„Ja oa neon," antwoordde hy ont
wakend.
„Het is zeker over een derde, maar
betreft my toch ook vroeg zy kalm
„Ja, msar het is niets, waar je na
deel van zult ondervinden, zoolang
je het niet weet. God beware je, als
iemand hst je verteilen zou, want het
zou je leven vergallen."
„M{jn leven is nu zoo zonnig', ant
woordde Lize, met groote bitterheid.
„Je tracht een vuur te blnssohen door
er olie by 10 gieten en
Er zal wel geen geneeskundige gevonden
worden, die uit hygiënisch oogpunt aan
goede cacao de voorkeur ontzegt boven
koffie, thee of alcoholische dranken.
is een krachtig fabrikaat, afkomstig uit de
Koninklijke van Houten's Cacaofabriek.
De algemeene waardeering doet ver
wachten dat RONA Cacao steeds meer zal
worden de volksdrank bij uitnemendheid.
Jozef en tsaar Nicolaas veel hebben
bijgedragen. Daardoor zyn de rogee-
ringen van beide landen betrekkelijk
spoedig tot de overtuiging gekomen,
dat krachtige militaire maatregelen
in do grensprovincies n iet meer nood-
zakeiyk waren. Derhalve werd be
sloten, de troepenmacht van Oostonrijk-
Hongarye in Galicië tot den normalen
stand terug te brengen en de reeds
te lang onder de wapenen gehouden
Russische reservisten thans naar huis
te zenden.
De omstandigheid, dat thans de
Russische en de Oostonrijksehe troe
penmacht elk met 30.001) man zjjn
verminderd,zal zeker geruststellend en
kalmeerend op de andore mogend
heden werken. l)e Petersbnrgsche
Telegraaf-agentuur zegt tevens ge
machtigd te zjjn tot de mededeeling,
dat Oostenryk geen plannen heeft om
zjjn Znldeiyke naburen aan te vallen.
In een dezer dagen door den Engel-
schen minister Asyulth gehouden rede
wees deze er reeds op, dat do ernstigste
kwesties tusschen OoBtenrJJk en Rus
land waren opgelost, waaruit men
afleidde, dat tevens overeenstemming
zou zjn verkregen over do vraag of
Jauiua en Skoetari al dan niet tot een
onafhankelijk vorstendom Albanië
zullen beliooren.
Dat Servië troepen naar de kust
plaats Durazzo en naar Skoetari zond
zal wel niet tot nieuwe verwikkelingen
aanleiding geven, daar do Servische
regeering medegedeeld heelt, dat dozo
troepen onmlddeliyk na het vallen
van eenige beslissing naar Servië
teruggeroepen zullen worden.
Als een gebeurtenis, die aan den
werkelyken strijd 011 aan do oorzaak
van de onrust In geheel Europa spoe
dig een einde kan maken, mag zeker
wel het aanvaarden van do bomiddo-
ling der mogendheden door de Bal-
kanstaton genoemd worden. Het wordt
dan ook hoog tijd, dat er een einde
maakt mjj nog maar meer verlangend
te weten, wat het is."
„Lize, ik bezweer je niet te vol
harden b5 die dwaze nieuwsgierigheid,
die je alleen maar ellende kan
brengen."
„A's hot my betreft, heb ik recht,
het te weten', antwoordde zij kort.
„Hoe kunnen wy, als wy samen
trouwen, gelukkig ïjn met de schaduw
van een geheim tusschen ons
„Ik heb nooit je nieuwsgierigheid
opgewekt, door je mee te doelen, dat
er een geheim was. Onwillekeurig is
het mg bg do vragen van Prince ont
vallen. Ik wil je eerlgk zeggen, dat
ik iets van Ernestine Bacbmann ver
nam en het betreft jou, alleen echter
Indirect door een derden persoon.
Maar het zou misdadig zyn, het te
openbaren en ons beider leven ver-
WOöStOÖ.
Ze antwoordde niet, maar keek recht
voor zich Uit in den zonnesohgn.
Sytzo viel op de knieën naast haar
en strekte mot een smeekend gebaar
de handen uit. „O, lieveling, kan je
mg niet vertrouwen? Do liefde, die
zoo'n zware proef heeft doorstaan al6
de jouwe, kan niet verloren gaan.
Laat mU alleen de ellende dragen,
het te weten, zonder je jonge leven
met de kennis ervan te vergiftigen.
Ik zou het je vertelleD, als Ik kon,
maar God weet liet, ik kan niet, ik
kan niet," en hg sloeg do handen voer
zgn golaat.
Lizo raakte zgn hoofd aan niet haar
wasemt
aan den strijd gemaakt wordt. De
Grieken, die zich toch reeds los van
het Balkanverbond toondon, zyn dezer
dagen zelfs slaags geweest mot de
Bulgaren. Er ontstond tusschen belden
ecu conflict bg Nigrlta, waarbg een
Bulgaarsch officier is gedood en lal
van soldaten gewond werden. Alhoe
wel er dadelgk op verzoek van Bul-
garge een gemengde commissie van
onderzoek word benoemd, is men nog
steeds niet tot een oplossing gekomen.
De Times vernam Woensdag uit
Saloniki, dat het gevecht der Grieken
en Bulgaren b(j Nigrita Vrgdag den
geheelonjdag,voortduurde; in den nacht
van Vrijdag trokken de Bulgaren terug
over de rivier Karaeu, achtervolgd
door vier compagnieën Grieken, die du
bruggen verbrandden.
De Bulgaren hoschen de witte vlag.
Do verliezen der Grieken bedroe
gen, naar gemeld wordt, 15 dooden,
40 gewonden. Honderdtwintig Bulga
ren wardon gevangen genomen.
Van het Turkache, oorlogBtooueel
wordt uit Constantinopel gemeld, dat
daar het gerucht gaat van een grooten
slag, die by Boelair begonnen zou zyn.
Volgens een te Londen ontvangen
particulier telegram zouden de Bulga
ren er Woensdag in geslaagd zyu,
andermaal een der forten rondom
Adrianopei to neman en daarbQ 400
Tnrkscha manschappen en 20 officieren
krijgsgevangen t« maken. Do Turken
hadden ecliter verwoeden tegeiiBlaud
geboden en do Bulgaren herhaaldeiyk
terug gedreven.
Hoewel men te Soiia verwachtte,
dat de Bulgaren héden do vesting
Adrianopei zelf zouden binnenrnkkon,
doet die verwoede Turkeehe tegen
weer, in verband met do heldhaftige
houding van den vestingcomniandanl
ons verwachten, dat de Inneming van
Adrianopei nog wol niet zoo spoedig
tot werkelijkheid geworden zal z|jn.
Vervolg bijvoegsel.)
strjjd in hear hart' tusschen haar
vrouwelyke nieuwsgierigheid en haar
lieide voor den man aan haar voeten
de laatste won het en zjj boog haar
hoofd over hem heen
„Liefste," Halsterde zij zacht, „hot
zal zgn, zooals je wenscht. Ik zal
nooit weer trachten, dit geheim te
weten."
Hg stond op, sloot haar in zyn armen,
kuste haar en zei olndeiyk„Lieve
ling, wj zullen een nieuw leven be
ginnen, het treurige verleden van ons
afschuiven on er alleen aan denken,
als aan oen droom."
„Maar dit geheim zal jon nog biyvou
drukken," fluisterde zfl.
„Het zal siyten met den tydonmet
verandering van tooneel," antwoordde
hy vermoeid.
„Verandering van tooneel!" her
haalde zy verbaasd „Ga je weg."
„Ja, ik doe mijn zaken aan kant
en verlaat binnen drie maanden het
land voor altyd."
„En waar ga je naar toe vroeg
het meisje mot klimmende verbazing.
„Onverschillig waar," zei hy, oen
weinig bitter. „Ik zal het voorbeeld
van Cain volgen en wandelen ovor de
oppervlakte der aarde
„Alleen I"
„Daarvoor ben ik hier gekomen, ik
wilde je vragen, spoedig met nifl te
trouwen en samen deze omgeving te
verlaten."
Zy aarzelde.
UloriU vervolgd),