N°. 31 1913
Donderdag 13 Maart.
1008te jaargang.
Bij dit no behoort e a
Bijvoegsel.
38 FEUILLETON.
De Vrouw in 't Spel.
y i ii H e us 1 a <i.
Do uitgave dezer Courant geschiedt JMaandag-, Woensdag- en'Yrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
"Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, huiten Goes, franco 1,05.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 et,, elke regel meer 10 ct
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechtB tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels Jt 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 33.
Directeur A. F. A. van Sïtees. Uitgave van de NaaraL Ven nootschap „Gfoasëhe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
It O i t o it i y,ti.
De toestand op den Balkan.
De optimistische berichten over den
naderenden vrede hebben in de laatste
dagen weer plaats gemaakt voor een
meer neerslachtige stemming. De oor
zaak daarvan moet zonder twijfel in
de actie der Jong-Turken gezocht
worden. Nog altjjd is er een politieke
groep, die, bet koste wat het wil, dezen
oorlog wil voortzetten, die er geen
rekening mede hondt of het land zelf
daarmede wel gebaat zal zijn. Door
het onbesuisd optreden der Jong-Tur-
ken, door hnn laatsten staatsgreep is
nu Tnrkfje al in veel ongnnstiger
conditie gekomen dan het land voor
dien tjji was. Kon bij het vaststellen der
vredesvoorwaarden in Januari in
hoofdzaak nog volstaan worden
met afstand van Adrianopel en de
eilanden in de Egeïsche zee, thans zjjn
de verbonden Balkanstaten daarmede
niet meer tevreden. Zij hebben nieuwe
voorwaarden geformuleerd. Bulgarije
wil een haven aan de zee van Marmara,
Griekenland wil Janina behouden en
Montenegro eiseht het bezit van Skoe-
tarl, dat de mogendheden tot nn toe aan
Albanië willen toewfjzen.
Men vreest, dat het comité der Jong»
Turken zoo spoedig mogeiy k zal trach
ten, zich van Mahmoed Schefket te
ontdoen. HQ is te gewillig gebleken,
aan den wensch van het volk tege
moet te komen en een spoedigen vrede
te sluiten. Het pogen der Jong-Turken
zal wel zjjn, een zniver Jong-Turksch
kabinet te vormen. Reeds doet het
bericht de ronde, dat Mahmoed Schef
ket zeer onder den indruk is van den
weinigen steun, die zjjn streven in
Turkije vond en daarom niets liever
zou doen dan zoo spoedig mogelyk
aftreden en zjjn ambt overdragen aan
Hiltni-pasja, den vroegeren gouverneur
van Macedonië, thans gezant te Wee-
nen, die een zuiver Jong-Turksche
regeering zon vormen. Het volk echter
neemt in het minst geen deel aan deze
politieke woelingen. Htt verlangt
slechts near vrede, paar herstel van
de rUBt en het dalen van den prijs
dar levensmiddelen
Adnanopei, onder haar dapperen
commandant, verdedigt zich nog steeds
met d3n moed der wanhoop. Zondag
werden da versterkingen om Adria
nopel door de Bulgaren hevig bescho
ten. Na een moorddadig gevecht slaag
den zjj er in, een der forten te nemen,
waarbjj 800 Tnrksehe soldaten en vijf
officieren gevangen genomen werden.
De eeuwfeesten te Berlijn.
Berlijn viert thans hat eeuwfeest van
den bevrijdingsoorlog eu de geheole
bevolking viert geestdriftig dit feest
mede. Maandag waren de voornaamste
straten van de hoofdstad met bloem
guirlandes versierd.
B\j de gedenkteekenen voor Koning
Een crimineel e Boman uit
hooge kringen.
XI.
Het was een warme dag, acht
maanden later. Lizo zat in een ge-
makkelgken stoel op de veranda v;.n
het weelderig ingerichte villa, waar
mijnheer Fan Straelen 's zomers z§n
gasten ontving. Zij had in een novelle
gelezen, maar deze was in haar schoot
gevallen en ze gaf zieb over aan haar
eigen gedachten. Zij zag er niet goed
uit, de angsten, welke zij had uitge
staan, hadden een smartelijke uit
drukking op haar schoon gelaat achter
gelaten. Haar oogen, vroeger zoo kalm,
teekenden nu onrust; zjj dacht aan
het bittere verdriet van het afgeloopen
jaar.
Na Sytze's vrijspraak van den moord
op Arthur Bur gr as, had haar vader
haar meegenomen naar buiten, in de
hoop, dat dit haar gezondheid zon
herstellen Wat zij had doorstaan ge
durende de behandeling van de zaak,
had haar op den rand gebracht van
een hersenkoorts, maar hier, ver van
het woelige stadsleven, in de gezonde
buitenlucht, was haar gezondheid
teruggekeerd, maar haar geest bleef
giek. Vrouwen zijn meer ontvankelijk
Friedrich Wilhelm III en Koningin
Louise en by die van de helden uit
den bevrijdingsoorlog liet de Keizer
kransen nederieggen. In den loop van
den dag had in den Dom een plechtige
godsdienstoefening plaats, die door
alle leden der keizerlijke familie werd
bijgewoond, benevens door den rijks
kanselier, alle staatssecretarissen en
ministers, veie hooge officieren en
deputaties van de troepenafdeelingen.
Na afloop der godsdienstoefeningen
las de Keizer voor het front der de
putaties van de troepenafdeelingen een
dagorder voor en nield h{j parade over
de militaire deputaties en alle troepen,
welke te Berlfjn in garnizoen zjjn.
Het nieuwe
Duitache legerontwerp.
De Berl. LskaUAnzeiger weet mede
te deelen, dat, volgens het nieuwe
ontwerp, het leger jaarigks met 68000
man zal vermeerderd worden. Dit
deze manschappen zal eerst voor 18
regimenten, die thans twee bataljons
tellen, een derde worden gevormd en
bovendien worden de compagnieën
algemeen versterkt en die van de
grenscorpsen op hoogere vaste sterkte
gebracht. Er komen zes nienwe cava
lerie regimenten en de veldartillerie
wordt belangrijk versterkt. Het heet,
dat de nienwe militaire maatregelen
vooral genomen worden ter bescher
ming van de oostgrens, waarom ook
de vestingen van voldoende zwaar
gesehut voorzien worden. Bovendien
worden nog verschillende andere
verbeteringen aangebracht, welke
alle ten doel hebben, het Duitsche
leger tot een der sterkste en meest ge-
veehtswaardige van Europa te maken.
De algemeene werkstaking
In België.
Zaterdagmiddag hebban de minis
ters beraadslaagd over den toestand,
welke ontstaan is door het terugnemen
der stakingsbedreiging door de socia
listen. Men gelooft, dat de eerste mi
nister binnen enkele dagen een be
langrijke mededeeling zal doen. Het
gerucht loopt thans, dat er ondsr de
ministers over deze kwestie meenings-
verschil is ontstaaD en dat de leden
der onde rechterzijde niet erg geneigd
zijn, de verzoenende houding der
sucialiBten met eerige belofte aan
gaande kiesrechtbervrming te beant
woorden. Het geva o- ontstaat daar
door, dat de eerste minister zal aftre-
den, wanneer de recnterzjjde op haar
siandonnt bljjft staan. Alle hoop ia er
nu slechts op gevestigd, dat de leden
der rechterzijde in een bjjeenkomst
de kwestie met elkander znllen schik
ken.
De Ëngelsche kiesrechtvrouwen.
Op de zwarte bladzijde la het
geschiedenisboek der kiesrechtvrou-
wen kan weer een nieuwe misdaad
geboekt worden. Deze dames staken
Maandagmorgen Saundertonstation,
van den Great-Western en den Great-
Central spoorweg, in brand en lieten
kaarten met het opschrift„kiesrecht
voor vrouwen* op de plaats van den
misdaad achter. Tegelijkertijd is nog
voor indrukken dan mannen. Een
smart, welke vluchtig over een man
heengaat, laat bjjj een vrouw vaak
een blijvend litteeken achter, zoowel
lichamelijk als geesteljk, en de ver
schrikkelijke episode van den moord
had Lize veranderd van een vrooljjk,
mooi meisje in een ernstige, schoons
vrouw. Lize zag de wereld nu niet,
meer als een sprookje van licht en
leven, gelijk zij dat als jong meisje
deed, doch als een weg vol zorgen
en moeilijkheden dien wij moeten af
leggen, om het beloofde land te be
reiken.
Ook Sytze had een verandering
ondergaan, er waren enkele gr 5 ze
haren in zijn blonde lokken en ziin
vroeger opgewekt humeur was prikkel
baar geworden. Na de uitspraak had
hij onmiddellijk de stad verlaten,
om ontmoetingen met zjjn vrienden
te vermjjden. Hjj had kamers gehnnrd
in Haarlem, werkte hard en kwam
nn en dan over naar Zand voort om
Lize te spreken, maar alleen als hjj
wist, dat haar vader naar Amsterdam
was. Hg scheen een afkeer van hem
te hebben gekregen, wat Lize on
rechtvaardig vond, zich herinnerende,
hoe hp in dien zwaren tijd aan Sytze's
zijde had gestaan. Maar er was een
andere reden, waarom Sytze thans
van Sans-Souei, zoo heette de villa,
wegbleef. Daar waren den laatsten
tijd vrienden uit de hoofdstad gelo
geerd. Hoewel Lize liever alleen waa
een ander station afgebrand. Men
"ermoedt, dat de kiesrechtstrydaters
ook hieraan niet vreemd zullen zijn.
De aanstaande Kanerverkiezingen
Te Eist is dezer dagen opgericht
een Christ-Hist, kiesvereenitting en
in andere plaatsen in het district Eist
is de oprichting van een dergelijke
kiesvereeniging in voorbereiding.
Tegenover het aftredende R K. lid,
baron Van wgnbergen, zal een Chr.-
Hist. candidaat worden gesteld.
V
In een te Winschoten gehouden al
gemeene vergadering van afgevaar
digden van vrflzlnnige en vrijz.-demo-
cratibche kiesvereenigingen in het
district Winschoten is dr. D. Bos met
algemeene stemmen candidaat gesteld.
Men schrijft a&n de N. B. Ct. nit
het district Haarlemmermeer:
In dit distriet zal door een zeer
sterke katholieke party, die met den
afgevaardigde van het district, den
heer Van Wiehen, absoluut niet tevre
den is, de heer S. H. M. Balvers, raads
lid van Billegom, candidaat worden
gesteld. Men acht de candidatnnr-Bal-
vers in katholieke kringen zeer aan-
nemeiyk, en gelooft, dat de heer Bal
vers den talrijken democratischen
katholieken van Lisse, Hillegom, Heem
stede en de Meer een vertegenwoor
diger naar hnn hart zal zijn.
V
Op da ljjst van voorloopige candi-
daten in het district Middelburg is op
verzoek van de vri) liberale kiesver
eeniging te Vlisslngen nog geplaatst
de heer F. N. Knobel, oud-consul-
generaal te Pretoria.
Landbouw, Veeteelt en
Vissciierij.
Tentoonstelling van Zaaigranen.
Een tentoonstelling van zaaigranen
enz. wordt door de centrale tentoon-
stellinga-ver. „Landbouwbelang* ge-
honden te Zierikzee in de zaal der
sociëteit „Landbouw en Handel*, op
Donderdag 13 Maart 1913, van des
voormiddags 11 nnr tot des namid
dags 2 Vs nnr.
deze tentoonstelling worden ge
vraagd Zomer-Zaaigranen en Peul
vrachten.
Uitgeloofd worden de volgende
prSzen: 1. Kortloof-erwten le prfjB
f 2,—, 2e prys f 1—2. Kroon-erwten
le prijs f 2,—, 2e priis f 1,— 3.
Schokker erwten le prfls f2,—, 2e
prjjs f 1,4 Chevsliergerst le priis
f2.2e priis f 1,5. Zomergerst
le pras f2 2» prys f 1,6 De
beste variëteit Haver le prpj f3,
2e prgs f2,—3e prijs f 1 7. Lange
brnine boonen le prijs f2,2e prijs
fl,-.
Van deze granen moeten minstens
10 HL. voorradig zjin.
gebleven, moest zg nn gastvrouw zijn,
met een glimlach op het gelaat en
jammer in het hart. Frits Boldanus,
sinds een maand den gezagenden echte-
liiken staat ingetreden, was daar met
mevrouw Boldanus, geboren Wesseling,
die hem danig onder de pantoffel had.
Aangezien zij het geld had meege
bracht, besloot zg er een goed ge-
brnik van te maken en daar zij ver
lam de een rol te gaan epelen in
Haagsehe kringen, had zij erop aan
gedrongen, dat Frits zieh op de poli
tiek zou gaan toeleggen, om zoo spoe
dig mogeigk in het Parlement te
komen. Frits had zieh aanvankeigk
verzet, maar gaf later toe. Als hg
onder zijn boeken over politiek en
staati.nibhondknndo een roman ver
stopte, ging da tfjd aangenaam om en
kreeg hfj gemakkelijk den naam een
man te zgn, die hard werkte. Ze had
den Tini meegebracht, die geen min-
dere plannen had dan om de tweede
mevrouw van Straelen te worden, al
ontving ze daarbij voorloopig ook
weinig aanmoediging. Dr. Banning
bracht er een deel van zgn vacantia
door, een jong Hagenaar, Van Hoven,
die veel aan politiek deed, reeds een
Staten-zetel had veroverd en daarom
Boldanus op het rechte spoor kon
brengen, was er door mevrouw Bol
danus geïntroduceerd. Verschillende
anderen maakten de party compleet.
Ze waren nu allen in de biilardzaal
•n hadden Lize alleen gelaten In haar
Boeken en Tijdschriften.
Van Dale's groot woordenboek.
Wy ontvingen de eerste aflevering
van het door de flrma MartinUB Nyhoff
en de nltgeversmaatschappg A. W.
sgtboff opnieuw uitgegeven groot
woordenboek der Ncderlandsche taal
van Van Dale. Hat werk zal in 12 k 13
afleveringen versehynen, die, gezien de
uitvoerige bewerking welke reeds deze
eerste aflevering is ten deel gevallen,
veel goeds beloven en voor geringen
prgs in den boekhandel verkrygbaar
znllen zyn.
By den uitgever A< de Jager te
's Gravenhage is een tweede druk
verschenen van Veenstra en Van
Leenwen's Bandleiding ten dienste van
cursussen in paardenkennis. Dat in
betrekkeiyk korten tyd een tweede
druk van dit werk noodig was, bewgst
wel, dat het in een bestaande behoefte
voorziet. Vooral in onze provincie,
waar de paardenfokkery een zoo
groote plaats Inneemt, zal dit werkje
voor velen een goede en gemakkeigke
raadgever biyken. Talryke illustraties
verduidelijken den tekst
Financiëa.
ïntulaire Hypotheekbank te Zierikzee.
Aan het verslag over 1912, het
achtste boekjaar, ontleenen wy het
volgende
In 1912 werden 87 hypotheekaanvra-
gen behandeld samen groot f 1,449200
en 63 leeningen geBloten tot een be
drag van f 940125, hetgeen met de tot
31 Dec. 1911 gesloten 350 leeningen
ad f 4.491390, een totaal geeft van
413 hypotheken samen grootf5,431515.
Tot 31 Dec. 1911 was hierop afgelost
f 1,105045in 1912 werd afgelost voor
1365135, zoodat op 31 December voor
f3,961235 op hypotheek uitstond, ver
deeld over 321 leeningen.
In het afgeloopen jaar waren wg
tweemaal genoodzaakt tot - executie
over te gaan. In geen dezer gevallen
heeft de Bank eenig verlies geleden.
Op 31 December 1911 was aan
Pandbrieven geereeërd voor f3,590000;
in 1912 is geereeërd voor f 606250,
totaal dus voor f4,196250. Hiervan
was op 31 December in portefeuille
voor i 344300, zoodat op dien datum in
omloop was een bedrag van f 3,306500,
zynde f 545450 meer dan een jaar te
voren. In 1912 werd teruggekocht
voor een bedrag van f 220750, zoodat
in het afgeloopen jaar voor f766200
is verkoeht.
Do winst- en verliesrekening toont
aan dat,met inbegrip van het saldo van
1911 en na afschryviag van f673,55
op meubilair en vao f5809,22 i/t op
kantoorgebouw (welke rekeoingen
op de balans voorkomen, reap, voor
fl en i SOOü) de netto winst bedraagt
f 15092,32.
Hiervan komt f 4061,25 aan het
reservefonds en f5400 aan de aan
deelhouders, terwijl een badrag groot
f5001,96 bestemd Is - oir tantièmes.
gemakkeigken stoei.
Plotseling keek ze op, toen ze een
stap achter zich hoorde en zich om
wendende, zag zg Mimi Brann, netjes
in het zwart gekleed, met een mooi
wit mutsje op. Ze hield een open
boek in de hand. Lize was zóó inge
nomen geweest met Mimi, die het
leven van haar Sytze had gered, dat
ze haar in dienst genomen had. Myn
heer Van Straelen had er zich eerst
sterk tegen verzet, dat een gevallen
vrouw als Mimi in de nabijheid van
zyn dochter zou verkeeren. maar Lize
had besloten, het ongelukkige meisje
te redden van het zondige leven, dat
ze leidde, en zoo had hy eindelijk
toegegeven. Moeke Nachtpit had ook
bezwaren gehad en het alles „ver
vloekte onzin* genoemd, ma»r het
slot was toch geweest, dat M'mi in
dienst kwam by Lize, die zieh ladeiyk
met haar gebrekkige opvoeding ging
bezighouden en haar leerde lezen
,'tla vandaag te warm voor de les,
Mimi. Neem een stoel en praat wat
met mg. Ik heb je trouwens ook iets
te vragen*.
De andere huiverde en werd bleek.
„Over over dat?'
Lize knikte.
Mimi aarzelde een oogenblik en
knielde daarna neder aan de voeten
van Lize. „Ik zal het u vertellen*,
zei zy is altgd zoo vriendelijk
voor mg en heot recht, het te weten.
Ik zal u allea vertellen wat ik weet.'
Uit het overschot ad f629,11 kan
de bedryfsbelasting ad f 148,50 worden
voldaan, waarna als onverdeeld divi
dend f480 61 overbiyft.
Het dividend over 1912 kan der
halve op 8 pCt. worden bepaald.
Zuider-Hypotheekbank te Breda.
Aan het door den Raad van Toezieht
van bovengenoemdo Bank ter alge
meene vergadering van aandeelhou
ders op 10 dezer uitgebracht verslag
over het 14e boekjaar (1912), wordt
het volgende ontleend
In 1912 werden 55 leeningen ge
sloten tot een gezameniyk bedrag van
f 1,290,400, terwijl werd afgelost tot
een bedrag van f 607,091,24. Het saldo
der hypotheeaire leeningeu op 31
December 1912 bedroeg f 7,792,895,57.
Aan 4'A pCt. pandbrieven werd
geplaatst een bedrag van f 907,600,
aan 4 pCt. pandbrieven een bedrag
van f 43,200. Ingekocht werd aan 4 Vs
pCt. pandbrieven een bedrag van
f 88,300 en aan 4 pCt. pandbrieven
een badrag van f238,100. Totaal was
op 31 December 1912 aan pandbrieven
in omloop een bedrag van f7 676,500,
gewaarborgd, behalve door de over
waarde der hypotheken, door de ga-
zameniyke activa, bedragende na
aftrek der passiva f 8,810,977,39.
Het verslag bevat een uitvoerige
beschouwing over de door vele instel
lingen ondernomen nitloting van 4 pCt.
pandbrieven met inwisseling tegen 4 1%
pCt. pandbrieven, met welke beschou
wing de Bank motiveert, waarom zg
ten aanzien van die „Conversie naar
boven* eene afwachtende houding
aanneemt, De beschouwing komt hier
op neer, dat de Bank meent, de hou
ders van 4 pCt. pandbrieven meer te
gerieven door de aangeboden stukken
in te koopen dan door uitloting met
omwisseling, omdat de houders, die
moeten verkoopen, daar zj geld noo
dig hebben, hiermede alleen zyn
gebaat.
- De bruto-winst bedraagt f 58,753,815
(v. j. f52,637,16) gevende na aftrek
van onkosten en afschrg vingen eene
netto-winst van i 37,429,55 (v. j.
f 34,269,311/,).
Het dividend over 1912 is vastge
steld op 10 pCt. (v. j. 8 pCt.), waar
door een bedrag van f 15,550,46 be
schikbaar kwam voor het reservefonds,
dat nu bedraagt f 134,477,39 (v. j.
f 117 604,23 y,).
Proviucienieuws.
Heer Arendskerke. in de
Maandag gehouden gemeenteraads
vergadering waren alle leden tegen
woordig. De voorzitter deelde mede,
dat het zielental met 53 is vooruit
gegaan, zoodat op 31 Dec. jl, deze
gemeente 3u91 iowonars telde.
Na eon reclame betreffend* den
hoof leü'k-n omslag werden d) heeroa
J. de Regt on J J Treffer van de
15a klasse naar da 9de en vaa de
6de naar de 2de klasse teruggebracht.
Da gemeentebagrootingcu over 1912
en 1913 werden gewgzigd Af- en
oversohryvingen van de begrooting
Lize vonwde haar handen en vroeg
„Wie was die vrouw, die mijoheer
Eduma bezocht en waar kwam zg
vandaan
„Grootmoeder en ik vonden haar op
een avond op den zeedyk", antwoordde
Mimi, „dieht by een danshnis en wy
namen haar mee naar huis.*
„Hoe vriendeigk van je", zei Lizo.
„O, dat was het niet. Grootmoeder
wilde haar kleeren hebben; ze was
prachtig gekleed.'
„En nam zij de kleeren weg?"
„Och, anders zou een ander het in
onze plaats gedaan hebben. Maar
grootmoeder veranderde var, plan Zo
Btnurde m® Uit om jar,e r e halen
en toen ik thuiskwam, n zy de
vronw*
„Had zfi haar dan ver g
„Ik denk van wei Den -o e o.
morgen, toen z\i w-er wat h\ u
was, hadden zfi samen «en i;
sprek Grootmoeder sinnrd. m
dear n't. Later zei zo mil. dat <1
dame by ons zou blijven, omdat zy
ziek was en ze zond mii om unjnhetr
Burgess."
„En kwam by
„O ja, dikwijls. Den eersten keer
had hg rnzie met haar, maar toen hfj
merkte, dat zy ziek was, liet hg een
dokter komen. Maar zg was niet meer
te genezen. Ze bleef twee weken bji
onB en stierf den "acht, nad *.t zjj
mynheer Eduma had gesproken.'
