N°. U 1913
Zaterdag 25 Januari.
1008te jaargang.
PM
RONA Cacao
VAN HOUTEN 'S
CACAO
Van Houten s
overtreft alle andere goedkoope
soorten in smaak, geur, kracht en
kleur.
Vandaar het verbazende succes van
dit uitstekende fabrikaat.
Bij dit do. behoort een
Bijvoegsel.
De inzet tot den Strijd.
is FKÜILLIfiTON,
De Vrouw in 'tSpei.
GOESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 23. Directeur A. P. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml.Vennootschap „Goesshe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Dj uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfjs per kwartaal, in Goes f 0,75, huiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent,
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
DeprQs der gewone advertentiën is van 1-5 regeis50ct., elke regel meer 10 ot
BQ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelQk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
deelachtig te doen worden. Natuurlijk
zijn wijvoorstanders van het stelsel van
den vrijen handel, daar niet rouwig om
wij halen dit alleen aan, om te bewijzen,
dat de beloften der clericale heeren
absoluut waardeloos zijn.
Zal het onderwijs dan soms de inzet
tot den komenden stembus-strijd kunnen
wezen
De vraag dient ontkennend beant
woord. Voor de verheffing van het peil
van ons volks-onderwijs heeft de„christe-
lijke" coalitie niet het minste gedaan.
Wel heeft zij allerwege scheuring ver
oorzaakt. Haar streven, om sekte-scholen
met Staatsgeld te steunen, had niet het
allerminst uit te staan met de bevordering
van het onderwijs. Of de jeugd behoor
lijk onderricht geniet en door vermeer
dering van kennis des te beter gehard
wordt voor den strijd om het bestaan,
welke eenmaal voor allen aanbreekt,
de coalitie bekommert er zich niet om.
Ah zij de jeugd maar heeft, om van haar
clericale kiezers en propagandisten in
den dop te maken, dan is haar doel
bereikt.
Maar wat zal dan de inzet tot den
strijd zijn
Er is eindelijk een tipje van den
sluier opgelicht. Waar de coalitie niet
kan ontkennen, welke pogingen zij
daartoe ook in het werk stellen zal,
dat het Kabinet-Heemskerk op wetge
vend gebied een geweldig fiasco is
geweest, moet zij, om de kiezers te
lijmen, het wel over een anderen boeg
gooien. En daarom het nog
maar weer eens met de oude Kuy-
periaausche antithese-leus geprobeerd
Het zal, men lette er op, een mooi
gangetje gaan. Wij deelden reeds mede,
dat in de congregatie der aartsbroeder
schap van de heilige familie werd
medegedeeld, dat geregeld op Zondag
zal worden gebeden voor het behoud
van de „christelijke" regeering Eeu
bewijs voor ons, dat den clericalen
heeren de moed al in de schoenen
zakt. Maar heel wat bedenkelijker wordt
het, als roomsche kiesvereenigingen
vermoedelijk zal de geestelijke adviseur
het balletje wel opgegooid hebben
haar invloed willen aanwenden, om
de kinderen te laten bidden voor den
goeden uitslag der verkiezingen. On
schuldige kindereu zullen alzoo worden
gedwongen, om te bidden voor een regee
ring, welke schuldig staat, wat betreft het
naleven van haar eerste plichten 1 Het
doel heiligt de middelen.
En vraagt men zulken heeren waar
is het specifiek christelijke, dat het
Kabinet-Heemskerk heeft tot stand
gebracht, dan moeten zij we ver
wonderen er ons geen oogenblik over
om het antwoord heendraaien. Wanneer
de vrijzinnige concentratie in Junia.s.
een einde aan het huidig Ministerie
zou maken, dan worden de christelijke
beginselen niet bedreigd, doch dan
heeft een „christelijke" politiek afge
daan, welke kostbaar Staatsgeld met
handen vol in de kassen der sekte
scholen en kloosters werpt en de
vriendjes aan de vetste baantjes helpt.
Om nu die politiek te bestendigen,
moet de oude Kuyperiaausche antithese
leus opgeld doen.
Minister Heemskerk heeft het sein
gegeven. In de Memorie van Antwoord
op Hoofdstuk I blz. 9 komt de
volgende passage voor
„Thans echter heeft de eenzijdige
wijze, waarop de liberale partij het
land jaren lang bestuurde, er toe geleid,
dat zij, die in de christelijke beginselen
een richtsnoer zien, ook van het staat
kundig leven, tegen deze politiek in
het geweer zijn gekomen. Was het
aanvankelijk de druk, door de school
wetgeving geoefend, die de coalitie
bevorderde, gaandeweg is gebleken het
groote priucipieele verschil tusschen de
partijen, die haar vormden, en de
voorstanders van de leer, dat de gods
dienst geen invloed kan hebben op de
staatkundige beginselen".
En dat wordt geschreven door den
man, die 10 Maart 1908 verklaarde,
dat het naar hem gedoopte Kabinet,
niet willende weten van het voorop
stellen der antithese-leuze, het bewind
wenschte te voeren overeenkomstig de
beginselen, levende in de partijen der
rechterzijde, en, door de toepassing
van die beginselen, zooveel mogelijk
bevrediging wilde schenken
Het kan spoedig verkeeren.
Minister Heemskerk heeft alras
school gemaakt. Wij zullen dit in eeu
volgend artikel aantoonen.
It a i t e n I a n dl.
Da Turken geven toe.
Er was een vechtpartijtje geweest
een oude, ziekelijke man was door een
troep opgeschoten kwajongens aange
vallen en dezen hadden zich meester
gemaakt van zQn horloge, zQn ringen
en al zQn kostbaarheden. Na zat de
onde moe en nitgepnt aan den kant
van den weg,omringd dooreen groepje
belangstellende toeschouwers, en de
aanvallers, vier in getal, staken op
een afstandje de hoofden bij elkaar
en bekeken den bnit. De toeschonwers
waren erg vriendelijk en hadden
naar ze zeiden veel medelijden met
den onden man. Ze klopten hem op
den rag, vroegen of h(j erg pijn had
en beloofden hem, dat alles weer in
orde zou komen en dat zij er voor
zonden zorgen, dat hem geon verder
leed zon geschieden. De onde man
was zeer dankbaar, hg voelde, dat hij
langzamerhand weer op krachten
kwam eD gaf zijn verlangen te kennen,
i.
Tegenover het concentratie-program,
waarop de vrijzinnigen ter stembus op
trekken, heeft ook de coalitie gemeend,
het één en ander te moeten stellen.
Zulks was te verwachtenhet kwam
alleen maar op het wat aan. Indien de
coalitie den strijd aanbond onder de
leuze „Vóór sociale wetgeving", zon
haar vonnis reeds bij voorbaat zijn geveld.
Want het Kabinet-Heemskerk heeft op
de meest ondubbelzinnige wijze blijk ge
geven, dat het van de sociale wetgeving
niemendal wil weten. Al stelt hel nu alles
in het werk, vóór de aanstaande Juni-
stembus hel wetsontwerp op de invali-
diteits- en ouderdomsverzekering er door
te jagen, daarmede is absoluut niet
gezegd, dat zulks geschiedt, wijl het
Kabinet erkent, dat er op het gebied
van sociale wetgeving iets tot stand moet
worden gebracht.
Men weet wel beter.
De invaliditeits- en ouderdomsver
zekering moet, het koste wat het wil,
vóór het einde der legislatieve periode
van het Ministerie-Heemskerk althans
door de Tweede Kamer aangenomen zijn,
wil het niet met totaal leege handen voor
het kiezersvolk komen te staan. Maar
ook dit wetsontwerp zal het Kabinet
niet baten zonder twijfel zal het „ge
wogen en te licht bevonden" door de
meerderheid des Nederlandschen volks er
over worden uitgesproken.
Zal dan de inzet tot den strijd zijn
grondwets-herziening, om daardoor te
komen tot een definitieve regeling van
het kiesrecht
Daarop behoeft men niet te rekenen.
Op het stuk van kiesrecht weet de
coalitie absoluut niet, wat zij wil. Zij,
spottende met het blanco-artikel van
1905, heeft haar wetgeving ten opzichte
van het kiesrecht dubbel-blanco gelaten.
Kan dan een behoorlijke finaucieele
politiek als stembus-crv dienst doen
Ook dit niet. De heer Kolkman, als
Kamerlid heftig tegenstander van
Minister De Meester's belasting-politiek,
heeit, zelve tot het bewind geroepen,
niet anders kunnen doen, dan eenige
ontwerpen geheel los gemaakt van
het verband van zijn fel-bestreden
tegenstander overnemen. Voor hetoverige
zweert bij bij een tariefwet, product van
averechtsche finaucieele wetgeving, een
tariefwet, door de clericale voorlichters
des volks.een zegen geheeten. Sinds
Maart 1908 is er geen poging, geen ern
stige poging althans, in hetwerk gesteld,
om het Nederlaudsche volk dien zegen
Een crimineele Roman ait
hooge kringen.
Langen tfld bleven z(j gezellig met
elkaar praten, tot Llze eindelijk op
stond en zei, dat ze moesten gaan.
Ednma stelde voor, op Zandvoort te
dineeren. Llze stemde toe en ze was
juist bezig, haar handschoenen aan
te trekken, toen er plotseling hard
aan de voordeur werd gebeld enjnf-
fronw Vermeulen daarop zeer opge
wonden begon te spreken,
„U zult niet binnenkomen, zeg ik
u', hoorden zQ haar snerpend zeggen.
„Dit huls hier is geen zoete inval en
ook geen kroeg, waar je zoo maar in-
en uitloopt. U schijnt niet te weten,
hoe het hoort en u bederft ook boven
dien nog de kleeden, die pas gelegd
zijn".
Er was iemand, die antwoord gaf
daarna werd de deur van Eduma's
kamer opengeworpen en Goudsmit
trad binnen, gevolgd door een anderen
man. Ednma werd zoo wit als een
doek, want h{j voelde bQ instinct, dat
ze voor hem gekomen waren. Echter
wist h(j zich te beheorschen en vroeg
op hoogen toon de reden van dit
binnendringen. Goudsmit liep recht
op de plaats toe, waar Eduma stond
en legde zijn hand op den schonder
▼an den jongen man.
„Sytze Eduma", zei hij met harde
stem, „ik arresteer u in naam der wet*.
„Waarom?" vroeg Sytze vast.
„Wegens moord op Arthur Charles
Burgess".
Nu slaakte Lize een gil. ,'t Is niet
waarl" riep ze ait. „Mijn God, 'tnlet
waar I*
Ednma antwoordde niet, maar Btak
doodsbleek de handen uit. Goudsmit
deed hem de boeleD aan met een ge
voel van spijt, hoewel het hem ge
noegen deed, dat b{j zulk een vangst
bad gedaan. Toen dit gebenrd was,
keerde Eduma zich om naar de plaats,
waar Lize stond, bleek en onbewege
lijk, alsof ze in steen was veranderd.
„Lize", zei hQ met zachte, maar duide
lijke stem, „ik ga in de gevangenis,
maar Ik zweer je bQ alles wat ik voor
het meest heilig hond, dat ik onschul
dig ben aan dozen moord".
„Mijn lieveling!"
Ze deed een stap voorwaarts, maar
haar vader ging voor haar staan.Ga
terugzei hij met harde stem, „er
bestaat nu niets meer tusschen jou
en dien man".
Ze hief baar doodsbleek gelaat op
met een trotsche uitdrukking in haar
heldere oogen en antwoordde met een
zweem van toorn in haar stem: „U
vergist n, ik heb hem nu nog meer
lief dan vroeger".
Voor haar vader het verhinderen
kon, legde zjj daarna haar armen om
zijn hals en knste hem hartstochtelijk.
„Mjjn lieveling", zei ze, terwiil de
tranen langs haar bleeke wangen
stroomden, „wat de wereld ook moge
zeggen, je bent voor mij altijd het
liefste van alles".
Eduma kuste haar en werd daarna
weggebracht, terwijl Lize bewnBtelooa
neerstortte aan de voeten van haar
vader.
X.
Sytze Ednma was eenige minnten
over half vier gearresteerd en een
paar nar later was geheel Amsterdam
vol van het bericht, dat do dader van
den moord in het rijtuig was gevat.
De avondbladen bevatten uitvoerige
berichten en „De Amsterdammer" gaf
een aantal bulletins uit. Zulk een
misdaad was in Amsterdam b(j geen
menschenhengenls begaan. Dat de
moord op zco'n buitengewone plaats
als een huurrijtuig gepleegd werd,
was al ontzettend genoeg, maar nog
meer opzien verwekte het bericht, dat
de moordenaar een van de meest ge
ziene jonge mannen van Amsterdam
was Sytze Eduma was in de wereld
bekend als een rijk man en als aan
staande echtgenoot van een der rijkste
en mooiste meisjes van de hootdstad.
Het kan dus geen verwondering baren,
dat zQn arrestatie oen groote sensatie
verwekte. „De Amsterdammer", die
zoo gelukkig was het eerst het bericht
over de aanhouding te krfgen, maakte
daar een goed gebruik van en publi
ceerde, in een sprekende letter, een
artikel, onder het volgend opschrift
Het drama in een huurrijtuig.
Aanhouding van den vermoedelijken
moordenaar.
Opzienbarende onthullingen in
hoog* kringen.
de kwajongens één voor één onder
handen te nemeD, om ze een dergelijk
brutaal optreden voor eens en voor
altijd af te leeren. Maar de omstanders
vonden dit denkbeeld niet erg aan
bevelenswaardig en gaven den onden
man den vriendsehappelijken raad, een
beetje op zich zelf te passen en maar
kalm naar huis te gaan. De onde liet
zich bepraten. Hij zou de zaak laten
zooals ze was, zijn kostbaarheden
terugvragen en naar hnis gaan. De
omstanders vonden dit een heel goed
voornemen, maar rieden den oude af,
zijn kostbaarheden terug te vragen.
Ze wazen er hem op, dat da vier
aanvallers veel sterker waren dan hQ,
dat zg zich voor den verradelijken
aanval toch ook hadden moeten in
spannen en dus wel eenige belooning
verdiend hadden. De oude schreide
en jammerde en verzocht ten slotte,
alleen zijn horloge terug te mogen
hebben. Bet was een ond familie-stuk,
zelde hij, waarvan bij geen afstand
kon doen, maar de omstanders scbnd-
Het behoeft wel niet gezegd te
worden, dat sommige verslaggevers
er maar op los schreven. Het pnbliek
nam alles, wat in de couranten ver
scheen, voor waarheid aan.
Van Straelen had, den dag na de
aanhouding van Ednma, een lang
onderhond met zijn dochter en wilde,
dat zij nit logeeren zon gaan, tot de
opwinding onder het publiek eenigs-
zins bedaard zou zijn. Doch Lize
weigerde hesliBt, d't te doen.
„Ik zal hem niet verlaten, als hij
rnjj meer dan ooit noodig heeit", zei
ze beslist, „iedereen heeit zich tegen
hem gekeerd, voor men goed en wel
op de hoogte is. HQ zegt, dat hij niet
schuldig ls, en ik geloof hem*.
„Laat hem dan zQn onschuld be
wijzen", zei haar vader, die langzaam
de kamer op en neer wandelde, „als
hjj niet met Burgess iu het rijtuig
stapte, moet hQ ergens anders zQn
geweest, dan kan hQ dns zQn alibi
bewijzen".
„Dat kan hij makkelQk doen", ant
woordde Llze, met een straal van hoop
op haar bedroefd gelaat, „hQ was
Donderdagavond tot elf nur hier'.
„Zeer goed mogelijk", zei haar vader
droog, „maar waar was hQ VrQdag-
morgen om één nur?"
„Daarbij komt, dat Burgess ons hnis
lang vóór Sytze verliet", ging ze snel
voort. „U zult u dat herinneren
het was op denzelfden avond, dat n
woorden hadt met Burgess".
„Lieve Lize", zei Van Straelen mis
noegd, „je vergist jeBurgess en ik
hadden geen rtusie. HQ vroeg mQ,
den vriendeljjk lachend het hoofd,
klopten hem nogmaals op den rug,
verzekerden hem, dat zQ dol op hem
waren, maar gaven hem in allen ernst
den raad, ook zQn horloge in handen
der aanvallers te laten. ZQ meenden
het goed met hem, maar gaven hem
niet onduidelQk te kennen, dat zQ
zelf niet ongenegen zouden zQn, hem
nog eens even een paar tanden uit
te slaan, wanneer hQ de minste poging
deed, zQn geBtolen eigendomm n terug
te krQgen.
Toen zuchtte de oude man, stond
op, bedankte de omstanders voor bun
vriendelijke belangstelling en strom
pelde naar huis.
TurkQe geeft toe. Dezer dagen zal
het antwoord van de Turksche regee
ring op de nota der mogendheden aan
de gezanten te Constantinopel over
handigd worden. In verband met de
overgave van Adrlanopel zullen de
Turken opheldering vragen, volgens
welk beginsel de groote mogendheden
het handhaven van de belangen der
of het waar was, dat Sytze met je
verloofd was en ik antwoordde ja.
Dat was alles en daarna verliet hQ
mQn hnis".
„Ja, en Sytze ging pas twee nren
later weg", zei Lize triomfantelijk,
,hQ heeft Burgess den heelen avond
niet gezien".
„Dat zegt hQ", antwoordde Van
Straelen veelbeteekenend.
„Ik geloof Sytze meer dan iemand
anders ter wereld", riep zQn dochter
uit, met een roode kleur en schitte
rende oogen.
„Ja, maar zal de rechtbank dat
doen vroeg haar vader.
„U is ook tegen hem", antwoordde
Lize met oogen vol tranen, „U denkt,
dat hQ sehnldig is."
„Ik ben niet in staat, zQn schuld
te ontkennen of te bevestigen", zei
Van Straelen. „Ik heb gedaan wat ik
kon en advocaat Prince opdracht ge
geven hem te verdedigen. Als wel
sprekendheid en gladheid hem kur: en
redden, dan kan ja mot Prince gerust
zQn".
„Lieve vader", Bnikt.o Llze, mei ha r
armen om zQn hals „Ik wist wol, cat
u hem niet zoudt verlaten, om mijnent
wil niet".
„MQn schat", zei ha= r vader, met
een kus, ,er Is piets op do wereld,
wat lk niet zou doen voor jóü".
(Wordt vervelqd
