van houten's
Cacao
N°. 6 1913
Dinsdag 14 Januari,
100Bt* jaargang,
f
De droevige Figuur.
De Vrouw in 't Spel.
(,01'SCIIR
COURANT.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml.Vennootschap „Qoesthe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Oo uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in Goes f 0,75! buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prfjs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct
BJJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Eiken dag wordt RONA meer gewaardeerd.
Het aantal geregelde gebruikers neemt voort
durend sterk toe.
Hun goede voorbeeld kan met gerustheid door
iedereen worden gevolgd.
Daar men voor een heerlijken kop chocolade
van RONA minder noodig heeft dan van andere
soorten, is zij zoo bizonder voordeelig in 't gebruik.
Velen hebben dit reeds door ervaring geleerd.
i.
In de politiek van de laatste jaren
treedt de heer A. F. de Savornin Loh-
man, afgevaardigde voor het district
Goes, in een zeer eigenaardig licht.
Het is bij ons aan geen twijfel onder
hevig, dat men respect kan hebben voor
den staatkundigen tegenstander, die
wèl-bewust afgaat op zijn doelmen zal
hem bestrijden, zoodra het besef leven
dig is geworden,dat voor de ontwikkeling
van land en volk de weg, dien hij be
wandelt, niet de goede is doch aan die
bestrijding zal een gevoel van eerbied
niet vreemd blijven. Het is nu eenmaal
een onmogelijkheid gelukkig maar,
voegen wij er onmiddellijk aan toe
dat alle mensehen in politieken zin
eender zouden denken. Uit een wrijving
der meeningen wordt de waarheid ge
boren.
Tot die staatkundige tegenstanders,
Voor wie zij, die zich op ander stand
punt hebben geplaatst, respect kunnen
gevoelen, behoort de afgevaardigde voor
Goes niet. Wij achten het overbodig,
maar, om elk misverstand te voorkomen,
willen wij hier nog even zeggen het
private leven van den heer De Savornin
Lohman blijve onbesproken; dit gaat ons
absoluut niets aan. Wij hebben alleen
met den afgevaardigde voor Goes als
politiek persoon te maken.
Moesten wij het optreden van den
heer De Savornin Lohman zoo kort
mogelijk kenschetsen, wij zouden het
aldus doen hij is een politicus, die fel,
soms zeer fel, tegen het één of ander
wetsontwerp kan fulmineeren, maar hij
eindigt met er vóér te stemmen. Geen
staatsman is zóó met zich zeiven bij
herhaling in conflict gekomen als de
afgevaardigde voor Goes. Van recenten
datum zal men zich zonder twijfel
eenige frappante feiten herinneren zijn
Canossa-gang toen hij, die het komt
in zijn Nederlander telkens aan den dag
de politiek van dr. Kuyper een
verkeerde,soms onware acht, naar Ommen
toog, om dechristelijk-historischekiezers
te bewerken, aan dien zelfden dr. Kuyper
hun stem te geven; zijn indroevehouding
bij de behandeling van het ontwerp-
ziekte- en radenwet, toen hij, niet uit
landsbelang, doch alleenlijk uit coalitie
belang, zonder eenige behoorlijke inlich
ting zijn talrijken amendementen den
hals omdraaide.
De kritiek op de houding des heeren
Lohman is verre van malsch geweest.
Maar hij heeft er niets uit geleerd. En
nu komt zijn, zachtst uitgedrukt, vreemd
soortig optreden inzake de invaliditeits-
en ouderdomsverzekering helder als de
dag aantoonen, dat men den afgevaar
digde voor Goes in politicis natunr-
i3 FEUILLETON
Een crimineele Roman uit
hooge kringen.
Na een oogenblik scheen er plotse
ling een andere gedachte by hem op
te komen, want hjj stond stil, keek
wederom om zich heen en sloeg een
donkere zijstraat in. 't Was, of hij
begeerde aan zichzelf te ontkomen.
Welke redenen kan die man hebben
om mij te verdenken Niemand weet,
dat lk dten nacht in het gezelschap
van Bargess was en do politie kan
dat in geen enkel opzicht bewijzen".
Hfl knoopte zijn jas dicht en ver
volgde: .Och, ik ben als een kind,
bang voor mijn eigen schaduwdie
man in het park is daar alleen ge
komen om oen luchtje te Bcheppen,
zooals bij zelf zei. Ik ben volkomen
veilig.'
Toch voelde hg zich niet op zjjn ge
mak en toen hij midden in de donkere,
eenzame straat was gekomen, wierp
hij huiverend een blik om zich heen,
als verwachtte hij, dat de rechercheur
hem de hand op den schouder zou
leggen. Hij zag echter niemand en
verliet met een zuoht van verlichting
de straat weer. Maar Goudsmit was
er toeh en volgde hem op een veiligen
afstand. Eduma liep langzaam en in
gedachten verzonken verder, tot hg
in de Plantaga-Middenlaan kwam, op
lijk altijd niet au sérieux kan nemen,
Hij schijnt per-se te willen blijven de
man met twee monden. Een onbetrouw
baar man dus, met andere woorden.
Over zijn jongste evoluties op het
slappe koord der politiek meenen wij
hier het één en ander te moeten uiteen
zetten voor onze lezers. Wij hopen,
dat zij, sterker dan ooit, er van door
drongen worden, dat men hoogst ver
keerd doet, den heer De Savornin
Lohman in politieke aangelegenheden
vertrouwen te schenken.
De afgevaardigde voor Goes is een
tegenstander geweest vermoedelijk
is hij het, ondanks zijn politieke „be
keering", in zijn hart nog van de
verplichte invaliditeits- en ouderdoms
verzekering naar Pruisisch model, door
hem meer dan eenp staats-socialisme
geheeten. Op dat terrein ontmoette hij
den bekenden antirevolutionairen hoog
leeraar Fabius. In een Nota, door hem
zeiven mede-onderteekend, gaf de heer
De Savornin Lohman te kennen, dat
het onrechtvaardig is, de kosten der
invaliditeits- en ouderdomsverzekering
alleen te leggen op de industrie en de
arbeiders, en niet op allen. Het onrecht
vaardige, zouden wij zoo denken, vindt
een heftig, onvermoeid bestrijder in den
man, die zelf zoo gaarne als de „Recht
vaardige" poseert.
En waarom is de heer De Savornin
Lohman nu van zienswijze veranderd
Het klinkt bijna ongelooflijk, maar
toch is het feitelijk zooomdat de
vrij-liberale heer Tydeman, een paganist,
met wiens denkbeelden en gevoelens
een man van de „christelijke" politiek
absoluut geen rekening moest houden,
wijl, gelijk beweerd wordt, die denk
beelden en gevoelens uit den booze
zijn, omdat, zeggen wij, de heer
Tydeman heeft in het midden gebracht,
dat het practisch onmogelijk is, allen
de verplichting op te leggen, om premie
te betalen voor de invaliditeits- en
ouderdomsverzekering men mag alleen,
volgens den vrij-liberalen mr. Tydeman,
aan de personen, die men bereiken kan,
een dusdanigen last opleggen. En die
personen zijn hoe kan het anders?
de werkgevers en de werknemers.
Wij zeiden het reeds van dat stelsel
was de heer De Savornin Lohman
ook blijkens zijn mede-onderteekening
van de desbetreffende Nota een
beslist tegenstander. En het is wonder
lijk, dat deze „christelijke" politicus
niet overtuigd is geworden door zijn
coalitie-genooten, die jaar en dag het
stelsel hebben gepropageerd, dat de
premie voor de invaliditeits- en ouder
domsverzekering moet worden opge
bracht door werkgever en werknemer
gezamenlijk, maar dat zijn bekeeriug
juist moest bewerkstelligd worden door
dezelfde plaats, waar het rytuig had
opgehouden in den naeht van den
moord.
„Aha!" zei de rechercheur, die in
de schaduw stond aan den anderen
kant van de straat. „Je gaat er eens
naar kijken, is 't niet? Als ik jon was,
zon ik dat niet doenwant het is
gevaarlijk".
Eduma stond enkele oogenblikken
stil en liep weer verder. Daar hij het
nog mogelijk aehtte, dat men hem
volgde, nam hij een rijtuig, dat juist
in z|jn buurt was, en reed naar het
eentram van de stad. Goudsmit was
niet weinig verbaasd over deze plot
selinge beweging, maar zonder aar
zelen Bprong hfi achter op bet rijtuig,
in het vaBte voornemen, zgn prooi
niet te laten ontsnappen.
„Dat spelletje kannen w|j met ons
tweeën spelen", dacht de rechercheur,
toen hij zat. „En ik zal het toch van
je winnen, al ben je slim en slim
ben je 1 Zoo'n geschikte plaats voor
een moord uit te kiezengeen stoor
nis en een overvloed van tijd om te
ontsnappen, nadat je klaar was. 'tls
eigenlijk een genot achter zoo'n sllm-
men kerel, als jg, aan te gaan, in
plaats van menschen na te zetten, die
als rijpe vruchten je in den schoot
vallen en geen hersens hebben, om
hnn misdaad stil te houden. Deze is
een van een ander slag. Maar ont
snappen zal bp me niet. En lang zal
de rit niet duren. Dat is maar goed
ook, want ik zit hier verdraaid, on
gemakkelijk t*
den vrij-liberaleD staatsman Tydeman.
Nu zijn wij van huis uit niet zoo
bijzonder goed-geloovig. De heer De
Savornin Lohman is niet van gisteren
of eergisterenhij had hetgeen
dezen politicus trouwens zeer gemakke
lijk afgaat zijn jasje eerder kunnen
omdraaien. Wij meenen dan ook ge-
rustelijk als onze overtuiging te mogen
uitspreken, dat de heer De Savornin
Lohman niet van zienswijze veranderd
is, wijl hij tot de overtuiging is ge
komen, dat zijn vroegere zienswijze een
verkeerde was, doch wijl de politieke
constellatie der rechterzijde eischt, van
front te veranderen.
Het is niet het eerste offer, dat de
heer De Savornin Lohman aan de
coalitie brengt en, blijft hij zich in de
actieve politiek bewegen wat wij
voorshands betwijfelen dan zal dit
ook lang nog niet het laatste offer
wezen.
Vragen naar den bekenden weg.
Bet (roomsche) Buiegezin heeft te
ellder ure het al zeer spoedig hoogst
voorbarig gebleken bericht uit De
Telegraaf overgenomen, waarin wordt
medegedeeld, aat de vrijzinnigen in
Friesland het eens zgn geworden over
de candidatnren in zes districten en
schrijft dan
„Friesland telt acht districten en in
het bericht van De Tel. wordt slechts
over zes beschikt.
„De twee districten, die buiten de
veraeeling vallenWeststellingwerf
en Franeker, zgn toevallig juist die,
waarvoor Boeiaal-demoerate.. zitten.
„Het is natuurigk niet zonder be
doeling, dat deze twee batten de ver
deeling worden gehouden.
„Willen de vrijz.nnigen ze zonder
stag of stoot aan de sociaal-demoora-
len laten, ten einde daarmee den
steun van Troelstra's partg by de her-
semmingen te koopen
Wg zeiden boven reeds, dat het be
richt van De Telegraaf op een onjuist-
neid berustte, het iB dan ook aldra
(cgengeproken. Toeh willen wij even
de aandacht vestigen op de geniepig-
neid vaD het roomsche orgaan. Van
de acht Friesche districten zijn er
twee in het bezit de vrijzinnigen
Leeuwarden en Schoterland. Twee
andere districten toevallig juist
Weststellingwerf en Franeker, waar
omtrent Bet Buitgezin zoogenaamd in
twijfel verkeert wezen reeds gerui-
men tijd hnn candidaten de unie-libe
ralen Tnomson en Van Santen aan.
Over de verdeeling der vier restende
distrieten Tietjerksteradeel, Har-
lingen, Dokknm en Sneek zal nog
nader overleg worden gepleegd.
Wy kunnen niet anders aannemen,
dan dat het roomsche Buiegezin bet
artikeltje publiceerde met de kenne
lijke bedoeling, de vrijzinnigen voor
te stellen als lieden, die den sociaal-
emoeraten band- en spandiensten zul
De rechercheur echter had buiten
den waard gerekend, want het rijtuig
bleef maar doorrijden en ging door
zoo'n aantal straten, dat het wel leek,
of Eduma besloten had, den ganschen
nacht door te rgden.
„Hoe lang moet dat Bpel nog duren
mompelde Goudsmit. „Al mfn botten
doen zeer en ik houd het geen kwartier
meer uit."
Eindelijk kwam er toeh een einde
aan den rit. Langs een grooten om
weg was het rijtuig op de Weesper-
z.jde gekomen, waar het voor een
traai huis stil hield. Goudsmit bleef,
dicht ineengedoken, op zgn moeiigke
zitplaats en zag, dat Ednma nog eens
rondkeek, voor hg in het huis ver
dween. Daarna nam Goudsmit het
huis nog eens goed op, daar hg van
plan was, het den volgenden dag te
bezoeken.
Terwgi hü langzaam naar zg'n kamers
terugwandelde, dacht hg „Ik zal zgn
hospita opzoeken, ais hg nit is en
probeeren te weten te komen, hoe laat
hg in den nacht van den moord thuis
kwam. Als dat overeenkomt met den
tgd, dat hg uit het rp tuig van Verbeek
stapte, zal ik een bevel tot aanhouding
vragen en hem dadeigk arresteeren".
VIII.
Niettegenstaande zUn lange wande
ling en nog langer rit, sliep Eduard
dien nacht niet goed. Hg woelde en
keerde zich telkecs om, of lag op zgn
rug; klaar wakker en turend in de
duisternis, dacht hg aan Burgess.
len "verleenen. Wü zyn dat uit dien
hoek zoo ge wood.
Maar wederom blQkt. dat de clericale
heeren toch bitter verlegen zitten om
goede argumenten, ten einde de vrij-1
zinnige concentratie te bestrijden Zy
zgn, als van ouds, op verdachtmaking
aangewezen.
Buitenland.
Eon verwarde toestand.
Wat zal het worden, oorlog of vrede?
Het is nog niet mst zekerheid te
voorspellen, al durven wy wel de ge
dachte uitspreken, dat, mocht het
oorlog worden, dit meer een vertoon
van wapenen, een dreigend sabelge-
kletter, dan een herhaling van den
bloedlgen voikerenstryd zal zgn. En
wie weet, of voor het tot stand komen
van een vredesovereenkomst niet een
krachtig militair optreden van een
der onderhandelende partijen nood-
zakeigk zal zgn. Want op het oogen
blik is de Balkankwestie nog een
zeer verwarde geschiedenis, waarvan
niemand de gevolgen ook maar eenigs-
zinskan voorzien. De Turksche vredes-
gedelegeerden te Londen verkeeren
in een alles behalve benydenswaar-
dige positie. Van vyandeigke zijde
dringt men bg ben op belangrijke
offers aan en van de zyde ban
ner eigen regeering wordt ieder
toegeven aan de eiachen der boadge-
nooten ten strengste verboden. Hoe de
vredesovereenkomst mocht ze tot
stand komen ook luiden zal, als
zeker mag worden aangenomen, dat
een groot deel van het Turksche volk
haar zal afkeuren en er den afgezanten
voor immer een verwgt van zal maken.
Zal Tnrkge de vesting Adrianopel
overgeven? Ja, zeggende gematigde
partgen, maar neen, roepon de mili
taire partgen en de Jong Turken, die
geen oogenblik znllen aarzelen, wan
neer het juiste moment hue gekomen
igkt, de verloren regeeringBinacht
weer in handen te nemen. Zg zijn het,
die in hoofdzaak aandringen op bet
behouden der nog altyd belegerde
vesting, zy zgn het, die hopen, dat,
door mislukking der onderhandelingen,
de oorlog opnieuw zal uitbreken en
door den komenden strgd het huidige
kabinet zal vallen.
Toeh zgn er teekenen, die er op
wgzen, dat Tnrkge waarsctiijnigk
niet bg al zgn eischen zat vol
harden. Hoe dikwgiB heeft de Turk
sche regeering de laatste dagen niet
gedreigd, haar gevolmachtigden te
rug te zullen roepen, maar wannetr
dit haar wezeniyk ernst was, w ;~.rom
hebben deze afgezanten da Er.ge-
land's hoofdstad niet veriater liet
heeft er allen sebgn van, dat Tnrkge
Tegen den morgen, toen de eerste
lichtschemering door de ramen viel,
geraakte bg in een sluimer, welke
verontrust werd door de verschrik-
kelykste droomen. Hg verbeeldde zich,
dat hg in een rgtnig reed, toen hg
plotseling Burgess aan zjn zyde vond,
gehuld in een wit kleed en die hem
met spookachtige blikken aankeek,
waarbg hg akelig lachte. Het rgtulg
ging langs een afgrond en viel van
een groote hoogtenog klonk dat
lachen hem in de ooren, hg werd met
een luiden kreet wakker en zag dat het
reeds vol daglicht was j de zweetdrop
pels parelden ep zgn voorhoofd. Met
een zucht stond hg op en voelde zich
nitgepnt door zorg en gebrek aan
slaap. Hg nam een koud bad en dat
deed hem eenigszins goed, maar toch
verschrikte hg, toen by in den spiegel
keekzgn gelaat was ontdaan en hg
had zwarte kringen onder de oogen.
„Een aangenaam leven, wat ik na
hebl" zei hg bitter. „Ik wenschte wel,
dat ik Burgess nooit gezien, of van
hem geboord had!"
Hy kleedde zich met zorg, want
Eduma was een man, die nooit zgn
toilet verwaarloosde, in welke om
standigheden hg zich ook bevond.
Hoewel hg zgn best deed, opgewekt
te kgken, was zgn hospita toch ver
baasd over zgn niterigk.
Zg was een klein, uitgedroogd
vrouwtje, met een gerimpeld, geel
gezicht en zag er zoo hard en tanig
uit, dat men, haar aanziende, de ge
dachte kreeg, dat het niet kwaad zou
zgn, haar een tydlang in het water
te stoppen, om te weeken.
Wanneer zg zteh bewoog, kraakte
ze altyd en moest men steeds in angst
verkeeren, dat een van haar ver
schrompelde ledematen zon afknappen
als een stuk van een dooden tak.
Wanneer ze sprak, was het een hard
en schel geluid als van een krekel en,
gekleed in versleten bruine zyde, leek
ze wel eenigszins op dat inseet Ze
kwam de zitkamer van BurgesB blnnen-
kraken met de Morgenpoet en koffie,
en er kwam een trek van angst op
haar gezicht, toeD ze bemerkte, boe
hg er uitzag.
„Lieve hemel, mynheer, is u niet
goed
Ednma sehndde het hoofd.
„Slapeloosheid, juffrouw Vermeulen,
dat is alles 1" antwoordde hg en
vouwde zgn courant open.
„O, dat komt, omdat u geen bloed
genoeg in uw hoofd hebt", zei juffrouw
Vermeulen, wys, want ze had op het
gebied van gezondheid haar eigen
ideeën „Als u geen bloed genoeg hebt,
kunt u niet slapen. Daar had u dan
broer van myn vader, die natuurlyk
mgn oom was het bloed, dat die
had, was eenvoudig verbazend Het
maakte, dat hy zooveol sliep, dat ze
hem 's morgens liters moesten af
tappen, om hem wakker te krfigmi".
Eduma hield de opengevouwen ccu
rant voor zgn gezicht, om zöu lachen
te verbergen.
f Wordt vervolgd}.