n°. 2 iaa
GOESCHE
COURANT.
Zaterdag 4 Januari
100ste jaargang.
PM
RONA Cacao
Cacao
Bij dit no* behoft een
Bijvoegsel.
\|AN HOUTEN S
Oo uitgave dezer Couran*eBchiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
tgezonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, IGoes 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afeiderlyke nommerB 5 cent.
Inzending van adertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 ure, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prys der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,berekend.
Bewgsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 22. Directeur A. F, A. van Setebs. Uitgave vau de Naaml.Veauootschap „Goesthe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Voor de vele beween van
•ympathie, die wij moeien ont
vangen, zoowel van hier selders,
ter gelegenheid van heOO-jarig
jubileum, betuigen wij onen wel-
gemeenden dank.
DË OIRCTIE.
Jtüen g-ewicütig- jar.
Het jaar, dat wg thans zn inge
treden, is voor de vrgzinn en een
buitengewoon gewichtig jaar.btgaat,
ln Jnni aanstaande, toch om d vraag,
of in ons vrije Nadariand heonvrije
clericals regime zal bestendigd orden.
groote worsteling, waatoe de
vrgzinnigen zier hebben gersd ge
maakt, zal ln een zeer merkaardig
jaar gestreden worden, lmmes in
1913 zullen wy het honderd-jalg be
sta in van Nedarland's onaf hauelyk-
held herdenken sedert de Frasche
overneerscning. En in datzslfd jaar
wil Neêriand's volk het clerical juk
zich van de schouders werpen n een
vrg land past geen regeering, /elke
zich ringelooren laat door eksle
clertcale dry vers, die lands-belatgen
niet tellen, waar voor sekte-biang
eenigj zoete „winste" te behala is
Wy zyn er van overtuigd, datmet
graagte door de vrijzinnigen de trgd
is aanvaard.
Da strijd en het zal een ztare
zijul moet echter naar een rel-
overwogen pian de campagne wotten
gestreden.
Velen worden pas wakker, wanner
de stembus roept. Wy geven onmd-
dellyk toe, dat net goed is, dan uitest
waakzaam te zijn. Maar alleen dair-
mede komt men ar toch niet. As
alles op één kaart wordt gezet in
in dit geval zou dia kaart de laatse
zjjn is sucees hoog3t twijfelachtig
Wfi willen en mogen dit evenwd
niet doen.
Reeds thans is de tyd zeer gewichtig
Wil men, in Juni aanstaande, met eet
goed-georganiseerd leger voor den daj
komen, dan moeten de soldaten, tol
den laatsten man opgeroepen, goed
gedrild bigken. Het mag aan voor
lichting niet ontbroken hebben. De
soldaten wy zgn er van overtuigd
zullen hun plicht doen. Zy vertrouwen
op hun aanvoerders, die toch zeer
zeker niet in gebreke zullen gebleven
zgn, alles voor dan stryd gereed te
maken.
En die aanvoerders weten, dat het
op het oogenblik, om zoe te zeggen,
hoog tijd is, te moblliseeren.
Onze mobilisatie bestaat in de aller
eerste plaats hierin, dat de kiezers
lijsten uitstekend in orde zyn. Is dit
het geval niet, dan is de kans op
succes zeer twijfelachtig. Ieder dar
onzen, die in de termen daarvoor valt,
behoort op de kiezers-igst gebracht te
9 FEUILLETON.
De tfrouw in 'tSpel.
Een crimineeie Roman uit
hooge kringen.
Het was het portret van een ba-
koorigk meisje, gekleed in het wit,
met een matrozenmuts op het fraaie
haar en in de hand een lawn-tennis
raket. Glimlachend boog ze voorover
en op den aehtergrond was een groep
planten. Juffrouw Van Wijck uitte
een kreet van verrassing, toen ze het
portret zag.
„Dat is juffrouw Van Straelen", zei
ie. Hoe kende hg haar?"
,Hy kende haar vader een in
troductiebrief en al die dingen
meer", zei Ten Hope snel.
„Waariyk", merkte Goudsmit op,
,dus meneer Burgess kende Alexander
van Straelen, den Croesus, maar hoe
kreeg hij het portret van de dochter
„Ze gaf het hem", antwoordde Ten
Hope. Burgess was zeer verliefd op
haar".
„En zö
„Was verliefd op een ander, een
Zekeren meneer Sytze Eduma, met
wien ze nu verloofd is. Hg was gek
op haar en Burgess en hg hadden
wel om het bezit van de jonge dame
willen vechten".
„Zoo", zei Goudsmit, „en kent u
dien meneer Eduma 7"
worden. Ook zy, die door lauwheid,
door onverschilligheid daarop een
vorig jaar niet voorkwamen. Wanneer
de kiezers-igsten in orde zgn, is zonder
twgfel de eerste schrede op den weg
ter overwinning gezet.
Aan het werk dus!
Wy zgn er van overtuigd, dat in
gansch ods land een enkel district
uitgezonderd niet één vrijzinnige
gevonden kan worden, die niet door
drongen is van den ernst van den
stryd, die wacht. De huidige regee
ring sehynt er alles op te zetten, ons
land naar den afgrond te voeren. Dit
bleek allereerst uit haar plannen, ons
beproefd handels-stelsel te verlaten en
een sprong in het dnister te doen
protectie I Daardoor zou het moeder
land op de ernstigste wyze benadeeld
worden. Maar ook Indië moest voelen,
dat Nederland, zoo prat gaande op
zyn vryheid, onder het clericale juk
is gekomen de noodlottige zendings-
politiek van de huidige regeering zal
in Indië stormen ontketenen, welke
niet te bezweren zullen blyken te zijn.
Moeten de onzen dan nog een aan
sporing hebben
Wy zgn geneigd te zeggenneen.
Men vergeve het ons, dat wy dan
ééa district uitschakelen, dat toevai-
ligerwyzehet onze is. In Goes
vinden vele vrijzinnigen het hiykbaar
het beste, in den dat te blyven. Van
de groote dingen, welke in ons kleine
land gebenrd zgn en nog gebeuren
zullen, namen zy geen notitie. De
organisatie dut. Da organisatie vindt
het heerigk, te blyven dutten. Dat er
honderden en honderden zyn, die
heftig verlangen naar hun aandeel in
den stryd, weet de centrale vry-
zinnigekiesvereenigingvoor de distric
ten Goes en Hontenisse zulks niet
Welaan; dan is zy ziende blind en
hooreude doof gebleven.
Doch schakelen wy het district
Goes uit.
Het moet wel beschamend wezen,
te weten, dat er districten zyn waar
de kansen nog heel wat slechter staan
die reeds lang met de organisatie
kant en klaar zyn. Maar... daar
hebben zich dan ook mannen, vol
vertrouwen in de goede zaak der vry-
zinnigen, aan het hoofd der beweging
gesteld, mannen, die er diep van
doordrongen zgn, wat voor het Neder-
landsche volk in Juni aanstaande op
het spel staat.
Wy hadden het natuuriyk in ons
distriet liever anders gezien, al wisten
wy en de verkiezing voor een lid
van den Gemeenteraad in het vorig
jaar heeft het duideiyk genoeg aan
getoond dat er hier een soort vry-
zinnigen bestaat, welker hoogste be
lang het is, zakpolitiek te voeren.
Het dunkt ons goed, dit nogmaals
openiyk nit te spreken, al zal het
zonder twyfel koren op den molen van
den staatkundigen tegenstander zun.
EvenwelGoes is sleohts één
van de honderd. mi
Wy constateeren met genoegen, dat
overal elders zelfs in vaste clericale
burchten in Limturg groote geest-
„O hemel, neen! Bnrgess vrienden
waren de myne niet Hy was een ryke
jonge man mét goede introducties en
ik ben maar een arme drommel, die
zyn best moet doen, om zich door de
wereld te slaan".
„Maar het niterlyk van dien man
kent u toch wel vroeg Goudsmit.
„O, ja, dat kan iku wel besohrgven.
Hg heeft wel eenige gelykenis met
mU, wat voor mg een compliment is,
want hy wordt iemand van een knap
uiterlyk genoemd. Hy is lang, blond,.
maar u moet hem gezien hebben",
ging hg voort, zich tot juffrouw Van
Wyck wendend. Hg waB drie of vier
weken geleden hier, vertelde Burgess
my".
„O, was dat meneer Eduma vroeg
juffrouw Van Wfiek verrast. „Ja, hy
leek wel wat op u en de dame, over
wie ze twist hadden, was dus juffrouw
Van Straelen?"
„Zeer waarschynlyk", zei Ten Hope
en stond op. „Ik weet niets meer.
Hier is myn adrek", vervolgde hy en
gaf Goudsmit zyn kaartje. „Ik ben
biy, dat ik u in deze kwestie van
eenig nut kan zyn. Bnrgess was myn
beste vriend en ik wil alles doen, wat
in myn macht staat, om u te helpen,
den moordenaar te vinden".
„Ik denk niet, dat dit een zeer
moeilyk geval zal zyn", zei Goudsmit
langzaam.
„Hebt ual op Iemand verdenking?"
vroeg Ten Hope en keek hem aan.
„Ja, die heb ik".
drift heerscht. En al zUn wg dan geen
voorstanders van het gezegde, dat
aan een vol-geladen boom wel een
enkel pruimpje kan worden gemist,
wy hopen, dat van die geestdrift
iets tot de jongeren van ons overwaait.
De overtuiging leeft in ons, dat
1913 voor de vrgzinnigen een goed
jaar zal zgn. Waren de voormannen
hier blakende van sti jdlnst, ook Goes
zou er een deel van krygen. En nóg
is het niet te laat. Maar dan ook
onmiddellyk de hand aan den ploeg
geslagen, om zoo spoedig mogeiyk in
te halen, wat verzuimd werd I
JBuiteiitaiid.
Nog atoeds geon vroda.
Vrede siulteu achynt iets heel moei-
lyks te zyn. Wanneer de afgevaardig
den van twee partyen bg elkaar ko
men om te besluiten, elkaar maar weer
de broeder-hand te reiken, dan ïykt
dat heel eenvoudig, maar wanneer de
eene party in den oorlog belangryk
voordeel behaalde en de andere, nood
gedwongen, den stryd moest staken,
dan verelscht het tot stand brengen
van een vredes-o vereenkomst lang
durige zittingen, eindelooze bespre
kingen en zelfs dreigementen van on
geduldig wordende belanghebbenden.
Inrkye verdedigt met den moed der
wanhoop iederen duim gronds, dien hy
meent aan de klauwen der roofgierige
Ba.kanstaten te kunnen ontrukken en
deze, op buit belust, trachten, ieder
voor zich, een zoo groot mogeiyk
deel van den Turkschen bodem in
Servisehen, Grlekschen, Bulgaarschen
of Montenegrgnsehen grond te ver
anderen. Vandaar de eindelooze be
sprekingen, het telkens afbreken der
onderhandelingen en het voortdurend
verzoek van de Turksche afgevaar
digden die bang zyn, hun vingers
te branden om vóór de aanneming
van eenig voorstal met hun regeering
ruggespraak te mogen honden. Nieuw
jaarsdag bracht eenig licht in de
duisternis. Da Turken, die alle voor
stellen der vernondenen onaanneme-
hjk hadden verklaard, kwamen nu
met tegen-voorstellen aanzetten. Resjid
pasja las ze voor en de zitting werd
daarna een uur geschorst, teneinde den
gedelegeerden der Balkanstaten gele
genheid te geven, de voorstellen na te
gaan.
De Turksche voorstellen houden
thans in, dat het geheele gebied be
westen Adrianopel wordt afgestaan,
dat Albanië zeltbestuur zal krggen en
de vaststelling der grenzen en de
politieke organisatie van het land
aan de beslissing der groote mogend
heden zullen overgelaten worden.
De verbondenen keurden dit goed,
maar konden nie meegaan met deu
volgenden eisch van rurkye om, ten
aanzien van Adrianopel, met Bulgarye
alleen over de atbakening van de
Turkseh-Bulgaarsche grens te onder
handelen. Toen zy verklaarden, dat
alle onderhandelingen met de verbon
denen gezamenlijk moesten plaats heb-
„Wie denkt u dan, dat Bnrgess ver
moordde
Goudsmit zweeg eeu oogenblik en
antwoordde toen: „Ik heb een idee,
maar ik ben er niet zeker vanals
ik zeker ben van myn zaak, zal ik n
spreken".
„D denkt, dat Ednma myn vriend
vermoordde. Ik zie het aan uw ge
zicht", zei Ten Hope.
Goudsmit glimlachte. „Misschien",
zei hy dubbelzinnig. „Waeht, tot dat
ik zekerheid heb".
VI.
De Van Straelens waren lieden, die
zich er geheel hadden opgewerkt. De
grootvader van Alexander was een
man van klein-burgeriyke afkomst
geweest, die een klein zaakje dreef
in duizend-en-één artikelen en daarbg
nog de. boer moest opgaan, om in het
levensonderhoud van zieh en de zynen
te kunnen voorzien. Toen hy stierf
zyn vrouw was hem al lang naar de
onbekende oorden vóórgegaan kon
hy zyn vier kinderen, twee zoons en
twee dochters, niets achterlaten dan
een oerlyken naam. Marius, de oudste,
ging varenvoor koopman was hü
niet in de wieg gelegd. De tweede
zoon, Hendrik, zette de zaak van zpn
vader nog eenigen tyd voort Gebrek
aan kapitaal was oorzaak, dat hy niet
met de eischen van een uieuweren
tyd kon meegaan; de winkelhnizen
werden hoe langer hoe fraaier en
daarbg viel. zjjn uerinkje in het niet.
Van Houten's
overtreft alle andere goedkoope
soorten in smaak, geur, kracht en
kleur.
Vandaar het verbazende succes van
dit uitstekende fabrikaat.
ben, verklaarde Turkye zich ten slotte
daartoe bereid. Ten opzichte van Kreta
verklaarde Turkye, dat dit eiland
onder bescherming der mogendheden
staat en dat het derhalve raadzaam
zou wezen, haar meening te vragen,
alvorens een beslissing te nemen. De
verbondenen eisehten echter, dat Tur
kye afstand doet van alle rechten, die
het ryk thans nog op dit eiland heeft.
Om de eilanden in de Egeïsche Zee
te kunnen behouden, had Turkije
bedacht, dat deze eilanden eigenlijk
by Kiein-Azië hoorden en dus niet
konden worden afgestaan. Maar
de Balkanstaten laten zich niet bg
den nens nemen en blyven op afstand
van deze eilanden aandringen. By de
volgende besprekingen over Adriano
pel achtten de verbondenen de Turk
sche voorstellen ten opzichte van het
vaststellen eener grens te vaag en
vroegen, dat op de eerstvolgende
vergadering een kaart zou worden
overgelegd, waarop de voorgestelde
grenslyn is aangegeven. Resjid pasja
herhaalde daarna, voor de zooveeiste
maal, dat hy nadere instructies uit
Hg verkocht den boel, scheepte zieh
in en vertrok naar de Nieuwe Wereld,
om daar zyn fortuin te zoeken.
Maar het geluk was niet met hem.
Hy had gedacht, dat Amerika een
land was waar de gebraden duiven
den mecschen in den mond vlogen.
Hoe gansch anders kwam dat nitl
Waar hy zgn diensten ook aanbood,
overal stootte hg het hoofd. Het weinige
geld, dat hy bezat, teerde op; de
ellende grynsde hem toe. Toen, op een
avond, in een bar, hoorde hy een paar
mannen, die ook geheel en al aan
lager wal geraakt waren, in zgn
moedertaal over de onuitputtelijke
goudmynen van Californië spreken.
Daar wilden zy hun laatste kans,
welke het leven gaf, wagen. Hendrik
van Straelen vroeg hun, of hy zich
by hen aan mocht sluiten. De drie
Hollanders legden alles, wat zy be
zaten, by elkaar en togen naar het
land van belofte, waar het goud zoo
maar voor het rapen zou liggen.
Het was een tocht vol ontbering
een der Hollanders stierf onderweg
de beide anderen bereikten do plaats
hunner bestemming meer dood d m
levend. Doch de fortuin, dia zie1) zoo
lang tegen hen had gekeerd, lachte
nun hier eindelijk toe In een betre».
kelyk korten tyd was Hendrik van
Straelen een ryk man gewordeuin
het vruchtbare Zuid Californië kocht
hg uitgestrekte bezittingen aan. Zijn
veestapel was weldra wyd en zyd
beroemd; zyn akkere gaven denrgk-
Constantinopel zou verzoeken
Uit goede bron wordt uit Belgrado
gemeld, dat binnenkort te Nisj
een samenkomst zal plaats bebben
tusschen den Servisehen premier en
zgn Bulgaarschen collega. Men zou,
volgens dat bericht, don stand der
onderhandelingen te Londen zou don
ker inzien, dat de vyandeiijkheden
misschien binnenkort hervat zuilen
worden.
Inmiddels ziet het er op den Balkan
zelf nog alles behalve rooskleurig uit.
De commandant van Skoetari een
echte ongeloovige Thom is weigert
nog steeds den waoenstilstand te
erkennen, zoolang de Turksche regee
ring hem hiervan niet officieel kennis
heeft gegeven. Sedert 14 dagen heb
ben de Turken nu weer geregeld uit
vallen gedaan. Bg het dorp Zjatojat
had eon hevig gevecut tusschen Tur
ken en belegeraars plaats, waar by de
eersten werden teruggeslagen en 800
dooden op het slagveld achterlieten.
Ook tusschen Turken en Grieken is
de stryd nog in vollen gang In den
nacht van 31 December beschoot de
sten oogst van geheel den omtrek.
Toen het geluk hem eenmaal gevonden
had, wilde het hem blykbaar niet meer
verlaten.
Van Straelen huwde een jonge Cali-
fornisehe. Uit hun huwelyk sproot
slechts één kindAlexander. Da zus
ters van Van Straelen, die te Amsterdam
met hard werken in haar levens-onder-
houd voorzagen, kwamen op kosten
van haar broeder naar de Nieuwe
Wereld over, waar zy huwden met
arbeidzame, bekwame pachters van
Hendrik's bezittingen.
Na den dood van Van Straelen's
vrouw trok-de weduwnaar, die wist,
dat zyn eigendommen door zyn
zwagers op onberispeiyke wyze wer-
den beheerd, zich langzamerhand
terug. Het verlangen naar het moeder
land werd hem steeds sterker; zyn
zoon had een uitstekende opvoeding
gehad; in Londen, Berign en Pafys
zou hy zieh verder ontwikkelen en zich
zoodoende tot een handelsman van de
bovenste plank- vormen. De oude
Van Straelen vestigde zich in Amster
dam, welk voorbeeld door zjn zoon
Alexander later werd ge oled
Zjjt; vader stierf betrek oljkoa-'
«achts, toen Alexander e«o i: tn -
de kracht zynor jaren wa» Oo den
Koninginneweg liet de zoon ee huis
zetten, dat weldra om zyn smaakvolle
en weelderige iuriohting, evena's om
zyn gastvryheid, in de hoogste kr.ngon
van Amsterdam gezocht was.
(Wordt vervolgd).
