GOESCHE COURANT.
BIJVOEGSEL
Ingezonden Stukken.
VAN DE
van ZATERDAG 16 NOV. 1912.
Binnenlaiid.
Rijksmiddelen.
Da Rijksmiddelen hebben over de
maand October 1912 opgebracht
f 17 794.702, tegen f 16.146.129 In Oc
tober 1911, een stijging alzoo van
f 1 648.573
Meer brachten opdirecte belastin
gen invoerrechten, accijnzen, waar
borg en belasting der gouden en
zilveren werken, indirecte belastingen
domeinen, posterijen, telegrafie, staats
loterij en loodsgeldenminder alleen
de akten voor jacht en visscherg.
De opbrengst over de tien maanden
van 1912 bedroeg f 152 218 367, tegen
f 146.773.940 over de eerste tien maan-
den van 1911, hetgeen een vermeer
dering beteekent van f 5.444.427.
Kamerverkiezingen 1913.
De afdeelingen van de 8. D. A. P.
in het districtWeststellingwerf hebben,
zoo meldt Bet Volk, met algemeene
stemmen den heerHugenholtz opnieuw
oandidaat gesteld.
De verkiezing in Ommen.
Naar de Nieuwe Ct. verneemt, be
staat bjj Christ-Bistorischen in het
district Ommen, die bij de jongste
verkiezing de candidatuur-Mackay
stelden, het voornemen, om opnieuw
met een eigen candidaat uit te komen,
die zich tegen de rechtsche coalitie
verklaart.
En z(jn pogingen aangewend, om
den heer Mackay te bewegen, de can-
didatuur voor de tweede maai te aan
vaarden. Deze beeft echter verklaard,
zich niet beschikbaar te stellen.
De centrale antirevolutionaire kies-
vereeniging heeft mr. H. van der
Vegte te Zwolle opnieuw candidaat
gesteld.
"Wat men van liberale zfide in het
district denkt te doen, is nog niet
bekend geworden.
De offlcieele candidaatstelling heeft,
gelijk men weet, reeds morgen, Zater
dag, plaats.
Scheurt de Coalitie
Bet roomsche Buisgezin deelt mede,
dat een christelijk-hiatorische, die in
zijn partjj een man van gezag is, aan
het blad verzekerde, dat hg voor
samenwerking met de antirevolutio
nairen op den ouden voet niet, doch
met de roomschen wèl te vinden was.
Hg wenschte, dat de drie partgen el
kaar in de twgfelachtlge districten
zouden steunen, maar dat in de vaste"
districten de strgd tusschen christe-
lgk historisohen en antirevolutionairen
zou worden uitgevochten.
De anti revolutionairen hebben en
willen te veel vaste districten, vond
deze zegsman.
tit de Per».
Wil en Weg.
De vrjjz. Nieuwe Winsch. Ct. publi
ceerde onder bovenstaand opschrift
v een artikel, waarin het onware gedoe
der coalitie aan de kaak gesteld en
een oordeel over den Goeschen afge
vaardigde gesteld wordt, dat wg met
volkomen instemming tot het onze
maken. Wg veroorlooven ons, er deze
regelen uit over te nemen
„Het is niet te veel beweerd, wan
neer wg zeggen, dat het in het par
lement van ons dierbaar vaderland
hoe langer zoo meer gebruikelgk
wordt, de debatten uit te zetten. Half
October begon de Kamer met de
algemeene beschouwingen over het
ontwerp-invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering van Minister Talma wan
neer zal het laatste artikel van dit
wetsontwerp, dat er een vierhonderd
telt, onder den hamer van den voor
zitter zgn doorgegaan Wg durven
er geen gooi naar doen.
En waaraan is dit alles te wgten
Aan obstructie?
De rechterzgde, gelgk altoos met
haar vonnis spoedig gereed, heeft er
geen oogenblik aan getwgfeld, deze
vraag In bevestigenden zin te beant
woorden. Zg redeneert alduB-. links
wil dit wetsontwerp niet en daarom
wordt er tot in het oneindige over
gepraat, in de stille hoop, het op die
manier althanB van de baan te krg-
gen. Dit is een onware en hoogst
onbillgke beschuldiging; zoo opper
vlakkig denkt men ter linkerzijde niet
over de invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering, al wordt en met re
den het stelsel, door den Minister
Talma voorgestaan, ten felste be
streden.
Maar Is rechts zoo bijzonder enthou
siast voor het ontwerp van den coa
litie-minister
Nu wagen wij het, hier onzen twijfel
Uit te spreken.
Zeer zeker: de rechterzijde heeft
Zich vóór het ontwerp uitgesproken.
Maar erkend moet onmiddellijk wor
den, dat zulks niet van harte is gegaan.
Dr. Kuyper heeft de coalitie tot dit
onverantwoordelijk spel met de invali-
dlteits-verzekering en ouderdoms-ver
zorging gedwongenhij zag de stem
bus van 1913 in het verschiet, en, om
voor de kiezers niet met ledige handen
te verschijnen, werd het geheele re-
gcerlrgs-program mtr «tichit dtr Htctó*
onderst-boven geworpen, enbegon
men met het einde. De coalitie geijkt
op het oogenblik buitengewoon veel
op den verdwaasden bouwmeester, die
een dak wil zetten op het huis, waar
voor nog niet eens de fundamenten
z\jn gelegd.
Een averechtsche politiek alzoo.
En hoe bedorven die geest in de
coalitie is, jhr. mr. De Savornin
Lohman, zonder het te willen, bewjjst
het slag op slag. Zgn tegenstanders
hebben waarlijk geen moeilijk werk,
dezen politicus van cbristelgkhisto-
rischen huize onmogelijk te maken
zij behoeven daartoe slechts te wijzen
op de dubbelzinnige wijze van op
treden van dezen afgevaardigde, die
geweldig te keer gaat tegen wetsont
werpen, waarvoor hij ten slotte, zoo
mak als een lammetje, stemt. Onge
twijfeld heeft de heer De Savornin
Lohman een staat van dienst, doch wie
het droevig heen-en-weer-geslinger
van dezen politicus in de laatste jaren
heeft gadegeslagen, vraagt zich af
zou deze man, in zjju eigen belang,
voor zijn eigen reputatie, nu toch niet
beter doen, zoo hij het bgltje er b(j
neerlei
P r v i neten ieuws.
Hanswesrt. Door den Commis
saris der Koningin in Zeeland is aan
de firma P. V. de Groof, alhier, ver
gunning verleend tot het vervoeren van
netto 700 kilogram dynamiet in pa
tronen, in te voeren van België naar
Buitenhuizen, per schip „Op hoop
van zegen", schipper Eikenaar.
Dit dynamiet moet dienen ter op
ruiming van een wrak op de Noord
zeekust.
Het aakschip „Bonne Esperance",
schipper Oosse, dat te Borssele ge
broken is, heeft een gedeelte zijner
lading suikerbieten in een lichter ge-
loBt en zal, daar het schip geen lek
kage heeft, met een extra sleepboot
naar de suikerfabriek te Stampersgat
worden gesleept.
Heinkenszand. Donderdag gaf de
fanfare Euterpe" alhier een goed
geslaagde muziekuitvoering. Ook wer
den een paar toonneelstukjes opge
voerd. Alles liep zeer goed van stapel.
In de Donderdag gehouden raads
vergadering waren alle leden tegen
woordig. Mededeeling werd gedaan
van een ingekomen schrg ven van den
directeur der Directe belastingen te
Breda, meldende, dat over de jaren
1910 en 1911 ontheffing van pers.
belasting is verleend voor een lokaal
der O. L. school en voor 1912 vrij
stelling van belasting is toegestaan.
De begrooting, dienst 1913, werd
gewijzigd en vastgesteld tot een be
drag in ontvang en uitgaaf van
f 35717,88. Nog werd besloten, de
openbare gebouwen aan te sluiten bjj
de drinkwaterleiding.
lerseke. Tegen verleden week
Woensdag was een rede voor chris
telijk onderwjjs aangekondigd, te hon
den in de Ned. Herv. Kerk door Dr.
Schokking, Ned. Herv. predikant.
Het kerkbestuur weigerde evenwel,
het kerkgebouw daarvoor af te staan.
De rede is toen gehouden door een
gereformeerd predikant in de gere
formeerde kerk.
Kwadendammo. Het muziekge
zelschap „Con Affezione' zal den 28»ten
dezer een openbare uitvoering geven
in de zaal van den heer P. v. Tichelen.
Het programma belooft heel wat. Ook
zullen eenige kluchtspelen worden
opgevoerd, waarvan de heer A. Wal
raven welwillend de piano-begeleiding
op zich genomen heeft.
Kortgene. Woensdag werd door
den heer A. T. C. Swenne, in „de
Stadswjjnkelder", vanwege het Nuts-
dopartement Noord-Beveland, een in
teressante lezing gehouden, verduide
lijk door lichtbeelden, over de provin
cie Noord-Brabant. De opkomst was
goed en de lezing werd met onver
deelde belangstelling gevolgd.
In de na afloop gehouden vergade
ring werd benoemd tot voorzitter de
heer A. T. C. Swenne en tot secretaris
de heer C. N. van der Hegde, beiden
te Wissenkerke.
Rilland-Bath. In de Donderdag
gehouden gemeenteraadsvergadering
werd, onder bepaalde voorwaarden,
aan den heer P. A. van Boven het
maken van een rioleering toegestaan.
Tot onderwijzers en onderwijzeressen,
belast met het geven van herhalings
onder wijs, werden voor Rilland be
noemd de heeren M. Nieuwenhuijse
(hoofd) en J. C. P. M. WestBtrate, be
nevens de dames P. A. Fruijt van
Hertog en Th. J. v. Pienbroek en te
Bath de heer M. Petri.
Tot lid van de commissie tot wering
van schoolverzuim te Rilland werd
herbenoemd de heer M. Nieuwenhuijse.
Voor den gemeente-opzichter werd
een instructie gemaakt, zjju jaarwedde
van f 60 op f 100 gebracht, benevens
2Vi% voor aannemingssommen van
buitengewone werken, ter beoordeeling
aan B. en W., de f 100 te boven
gaande.
Een concept adres, een poging ter
verkrijging van een nieuw station,
werd goedgekeurd.
B(j de gewone rondvraag vroeg de
heer Boot, of het niet mogelijk was,
de demping van een gedeelte der vest,
bij den heer P. A. v. Boven, in eens
te doen plaats hebben, en niet bij
wekelijksche gedeelten. In het eerste
geval heelt men slechts eenmaal de
stank, in het laatste elke week.
De voorzitter zegde onderzoek toe.
Wissenkerke. In de dezer dagen
gehouden vergadering van den djjk-
raad van den cal. Vlietepolder wer
den, ter vervulling van de vacature
van voorzitter van het bestuur der
waterkeering, op de aanbeveling ge
plaatst de heeren G. Israel (aftredend),
W. de Looff en Th. P. de Kam.
Rechtzaken.
Arrondissements-Rechtbank
te Middelburg.
In de zitting van heden Vrijdag
zijn veroordeeld wegens
DiefstalJ. N., 60 j. koopman te
Middelburg, tot 1 maand gev. (eisch
idem).
Niet voldoen aan het bevel van een
ambtenaar J. J. de K. 31 j., huisvr. J.
B. bierhuishoudster te Sehore, tot f 10
of 10 d.h. (eisch idem).
Stadsnieuws.
Da Woouümuers.
Tegen acht uur vulde zich Dinsdag
avond het kerkgebouw met een be
langstellend publiek uit alle deelen
van Zuid-Beveland en, onder het flik
kerende licht van talrijke glasvlam-
men, werden de donkere zij banken en
het kerkeschip, tusschen de hooge,
witte zuilen al maar meer bezet, tot
weldra in die geheele steenen ruimte
bijna geen plaatsje meer te krjjgen
was. Dan richtte Willem Saai den
dirigeerstok op en van de gaanderij,
waar de bekende Wognumsche zan-
gersgroep zich had opgesteld, klonk
ernstig en met kracht het oude Wil
helmus door het kerkgebouw. En toen
werd het stil, doodstil in die groote
ruimte, waar de hooge, witte muren
het geluid gevangen hielden, opdat
niets van dat harmonisch geheel zou
doordringen naar buiten.
We zullen niet veel schrgven van
dit Noord-Hollandsche dorpskoor. Het
heeft talrijke malen in binnen- en
buitenland, niet het minst in ona
provincie-stadje, z(jn hoog klankgehal
te, de volkomenheid van zgn samen
zang, de kracht van z(jn fortissimi
en de zuiverheid van zijn langzaam
wegstervende pianissimi doen bewon
deren. En ook nu weer heeft het be
wezen een hoogstaand en prachtig
geschoold koor te zijn, dat in zijn
h-capeila zang als één man gehoor
zaamt aan de geringsten wenk van den
dirigeerstok en in een zuiver pianis
simo wegsmelt, wanneer de leider
slechts zijn hand opheft om, langzaam
en zonder merkbaren overgang, het
koorgeluid zacht weg te drukken, tot
het vèr-weg eindigt in algeheele stilte.
Hoe goed deed het ook nu weer die
heldere, ongeschoolde sopraan tegen
de zacht orgelende begeleiding van
menscheljjke stemmen, hoe trof ook
nu weer de nooit missende zekerheid,
waarmede iedere groep, op het juiste
oogenblik, wist in te vallen, om dade
lijk op te lossen in het harmonisch
geheel van dit menschelijk orgel. Het
programma, dat voor het meerendeel
ernstige en religieuze liederen bevatte,
is dan ook zeer zeker tot groote te
vredenheid van de talrijke belangstel
lenden ten gehoore gebracht. Christ-
kind eins wiegeliedeen oude melodie
uit het Keulsche gezangboek, met het
roerend mooie Eia Susani, het Aleluja,
von Jesus singt und Maria, werd aan
het Blot onder doodsche stilte herhaald.
Eén opmerking moet ons nog uit
de pen. 'tls waar, een oud kerkge
bouw bij avond is een passende om
geving voor jde uitvoering van reli
gieuzen zang, maar zou toch een
eenvoudige concertzaal niet te verkie
zen zijn, wanneer telkens weer blijkt,
dat ons overbekende torencarillon zich
noch aan de meest religieuze gedeel
ten, noch aan de zachtst uitstervende
pianissimi stoort.
Men houde dit voor een volgende
maal eens in bedenking, of geve an
ders den torenwachter de opdracht,
ons klokkespel, bjj dergelijke gelegen
heden, voor eenige oogenblikken stop
te zetten.
Kunst na Abbeid.
De tooneelvereeniging „Kunst na
Arbeid" zal a.s. Dinsdag, des avonds
7 Vt uur, in de schouwburgzaal van de
Sooiteit V.O.V. een soirèe geven. Op
gevoerd worden„Moederliefde", too-
neelspel in vier bedrijven van W.
Tromp, schrijver van „Te Laat", en
„Twee oude Bekenden", of de gevol
gen van een rukwind", blijspel in I
bedrijf van J. Hubertus Jansen.
Het drama „Moederliefde" is reeds
in verschillende plaatsen van ons land
met grooten bijval opgevoerd. Het
toont op treffende wjjze aan, hoeveel
onbillijkheid, hardheid, liefdeloosheid
in onzen beschaafden Btaat heerscht
tegenover de ouden van dagen. Het
stak is zeer goed geschreven.
Voor nadere by zonderheden verwij
zen wg naar de in dit nummer voor
komende advertentie.
Doopgez. Gemeente.
Zondag 17 Nov., 's morgens 10 uur,
Ds. T. H. Sismelink.
Tekst: Job. 2 10.
Onderw: God en hot lijden.
Siaisii v/sti feoo-.
Van 13 16 Nov.
Huw.-Aangifte: 14, Adriaan Smit,
26 jjm. te Kloetlnge en JuliaAnthonia
Laban,';31 j.Ajd. te Goes.
Gehuwd14, Johannes Anthonie de
Witte, 20 j., jm. en Adriana Verdonk,
22 j., jd. 14, Adriaan Vermaire, 26 j.,
jm. te Kapelle en Maria Katelientje
van den boogaart, 23 j., jd. te Goes.
14, Adriaan Pjjnaet, 26 j., jm te Mid
delburg en Johanna de Noojjor, 33 j.,
jd. te Goes.
Buiten verantwoordelijkheid der Re
dactie. De opname van de in deze
rubriek voorkomende artikelen bewijst
geenszins, dat de Redactie er mede
instemt.)
Armenzorg of Armenbedeellng,
een nabetrachting in zake het
Burgerlijk Armbestuur.
Volgens het verslag der jaarl{jksche
vergadering van de (Economische spijs-
uitdeeling, in het nnmmer der Qoesche
Courant van 14 Nov. komt als een
woord van den voorzitter, na enkele
plichtplegingen, ongeveer het volgen
de voor: „bij zeide zich niet te knnnen
vereenigen met het gesprokene in een
andere alhier gehouden vergadering
omtrent armenzorg, als zon het Bur
gerlijk Armbestuur alles moeten doen
Deze getuigenis van achter de groene
tafel vond klaarblijkelijk bijval bij den
voorzitter van hel Burgerlijk Armbe
stuur, want deze herhaalde nog eens
dat hij evenmin kon onderschrijven
dat dit Armbestuur de geheele armen
zorg zou moeten op zich nemen en
vulde hel standpunt door deze stelling
aan: ,Bet Burgerlijk Armbestuur is
aanvulling"Spreker meende dat de
kwestie in de bewuste vergadering
oppervlakkig hekeken was, eene op
merking die zeker de gebrekkige ver
dediging zijner meening in de verga
dering betreft, anders had de voorzitter
de moeite kuuneu besparen er op
terng te komen en waren in de ver
gadering van werkverschaffing niet
eenigen van voorstanders tot tegen
standers der door hem geopperde
meening geworden.
Met zulke verklaringen van bovenaf
worden geen bewijzen gegevendie
tijden zijn voorbij, en waar wg even
min knnnen gelooven dat het de spre
kers „absente Achille" om een ge
makkelijke victorie te doen geweest
is, moeten wg wel aannemen dat wg
hier de verre navolging van Patroclus'
voorbeeld voor oogen hebben, om de
zaak tot een punt van openbare samen-
spreking te maken of met andere
woorden aan het rollen brengen. Voor
wg echter onze discussie beginnen
willen wg voorop stellen dat de kwestie
niet gast om personen, maar zuiver
zakelgk is en zoodanig moet gehouden
worden.
Zoowel voor de leden van hetBur-
gerlgk Armbestuur eu hun gverigen,
humanen voorzitter, als voor de adhae-
rente vereenigingen tot leniging van
nood, hebben wg het hoogste respect.
Die mannen waarom enkel mannen
en geen vrouwen bg algemeene armen
zorg, spgskokerg enz. geven hnn
tgd, hun geduld, hun werkkracht aan
een zaak die anderen, hunne mede
burgers en burgeressen, ten goede
komt, en ik ben verzekerd dat zg
elke poging om armenzorg te verbe
teren in hun hart met ingenomenheid
begroeten. Du choc des opinions jaillit
la verité
Misschien onbewust maakte zich
de voorzitter van het Armbestuur
schuldig aan een debatershandigheid,
door een algemeene waarheid ver
keerd toe te passen. Zeker, het Bur-
gerlgk Armbestuur iB aanvulling, maar
dit wil zeggen dat armenzorg de aan
vulling is „in de samenleving", de
gezonde basis in de maatschappij is
„help u zei ven".
Alleen waar zelf help niet meer
mogelgk is, moet worden ingegrepen,
hier begint de taak der armverzor
ging „de aanvulling.
Doch niet velen zullen het Burger-
lgk Armbestuur een aanvulling noe
men in dezen zin, dat het tot taak
heelt als de rgke oom uit de sprook
jes zgn goedwillige neefjes en nichtjes
te ondersteunen onder het motto: „het
bljjtt toch in de familie". In enkele
groote steden als Amsterdam wordt
door subsidleering van kerkgenoot
schappen hierop uitzondering gemaakt,
dochditis schgnbaar, omdat het terwille
der administratie gebeurt en het prin-
ciepe niet aan tast; bovendien kan deze
handelwgze in verband worden ge
bracht met de moeilijke interpretatie
van de verplichting der kerkelijke
armenverzorging, de legislatieve rege
ling die burgerigke armenverzorging
als suppletie der kerkelgke voor
schrijft is in facto een doode letter ge
worden en geldt voor een toestand,
gelgk in Goes bestaat, niet. Zij legt
aan de gemeenten de verplichting op
om de armen te onderhonden „voor
zoover" de kerke'.gke inrichtingen
daartoe niet in staat zijn, doch slechts
cm djn druk van belastingen op de
burgerij niet te verzwaren voor Goes,
waar een afzonderlijk fonds voor
armenverzorging bestaat, dat meer
dan toereikend is voor alle behoeften,
gaat dit bezwaar niet op.
Hoe dit fonds ontstaan is, doet
voor het oogenblik niets ter zake
meestal vinden zulke fondsen hun
oorsprong in de een of anderen reeds
beBtaanden „gasthuis"- of „armen
staat", die met de Hervorming werd
geseculariseerd, eerst door giften of
privilegies bijeengebracht, later door
schenkingen en erflatingen veelal ver
meerderd zgn.
Indien aan deze schenkingen geene
bepaalde voorwaarden verbonden
wareu, gold de algemeene regel, dat
de armengoederen dienen moesten:
„tot de opvoedinge en onderhoudinge
van d'arme kinderen, weduwen, oudo
ofte arme jongeluyden enz." m. a. w.
het geld was geschonken met de
strekking om de noodlijdenden in de
stad tegemoet te komen. Nu kan toch
niemand ontkennen, dat „werkver
schaffing" de idieele wijze is om den
nood te lenigen, „spgskokerg" de eco
nomische en „bedeeling" de overal
gewraakte De eerste verheft, de tweede
voedt, de derde vernedert; er is ook
geen enkel ehristelgk-humaan of eco
nomisch begrip, dat de laatste, tenzij
uit hooge noodzakelgkheid, eigenlgk
uit wanhoop, nog in bescherming
neemt. In zooverre heeft de voorzitter
van het Burgerlijk Armbestuur gelgk,
dat, wanneer dit college zich bg
„bedeeling" bepaalt, hare taak slechts
aanvulling kan zijn. Doch de taak van
de fondsen is geen „bedeeling* maar
„armenzorg." Niet het Bobtnur", zelfs
niet het „Gemeente-bestuur" wgst de
taak van het Bnrgerigk Armbestuur
aan, maar de strekking, waarvoor de
fondsen gegeven werden. Alleen dan,
wanneer gelden tekort komen, kan het
gemeente bestuur of wie in zgn plaats
is gesteld, de bestemming der gelden
bepalen, doch bg reeds bestaande
fondsen moet de oude bestemming
gehandhaafd blgven, hier„tot op
voedinge en onderhoudinge", d.w z. tot
genezing der armoede in de stad.
Het Burgerlijk Armbestuur moet zich
beschouwen als bestuurders van een
fonds, dat ten doel heeft niet om osten-
tieve gevallen van armoede, euphe-
mitiseh „openbare" armoede genoemd
met eenige guldens te bepleisteren,
maar om het „armwezen" openbaar of
verborgen te bestrijden, de economi
sche zieken economiseh gezond te
makenen waar het hiervoor te laat
is, het lot der armen in de gemeente,
als bg ongeneeslijke zieken, te ver
lichten ja, men zou er nog een derde
eisch aan kunnen toevoegen armen
zorg moet ook trachten de armoede
te voorkomende meeste stedelijke
inrichtingen hebben daarin voorzien
door een weezenverpleging. Een werk
verschaffing valt dus onder de onmid
dellijke roeping van een burgerlijk
armbestuur. Dat de armbesturen zich
gemeenlgk aan die taak onttrekken,
ligt niet aan hnn wil, doch meestal
aan het gebrek hunner financiën. Maar
naar ik meen is juist in Goes door de
grootte der daarvoor beschikbare fond
sen, zoo'n hreedere toepassing van
armenzorg mogelgk en is het jammer,
dat autoriteiten zich hardnekkig bg
de andere opvatting van eeDe louter
„armenbedeeling* bepalen. Misschien
in den loop der discussies want ik
hoop dat discussies uit dit schrgven
voortvloeien wordt mg gelegenheid
geboden dit opzet nader te ontwik
kelen. Het Elberfelder en Gablonzer
systeem hebben in christelgk en hu
manitaire kringen overal het „bedee-
llngssysteem" geoordeeld en verdron
gen naar de middelen, in Goes
voorhanden, zou men daar een by na
ideëele armenverzorging knnnen cre-
eeren.
In de vergadering van werkver-
schaffiing is behalve op dit punt ook
gewezen op het onbillgke dat in de
tegenwoordige toestand gelegen is.
Gesteld dat de stad Goes gelgk
Kampenen enkele andere bevoorrechte
gemeenten een enorm particulier in
komen bezat, dan zon het toch dwaas
zgn om nog een hoofdelgken omslag
van de burgerB bovendien te heffen
of zou men dan ook redeneeren gelgk
in de vergadering van werkverschaf
fing is gedaan: ,er kunnen tgden
komen dat onze stad geen 8000 maar
800,000 inwoners telt, en voor dien
tgd moeten wg nu óverleggen Even
min kan het voorwendsel geldenals
wg de mensehen nu geen belasting
laten betalen, zullen zg het belasting
betalen verleeren. Men mag alleen een
beroep op particuliere liefdadigheid,
di. de beurzen der ingezetenen doen
als de aangewezen inkomsten te kort
schieten liefdadigheid behoeft niet te
worden aangekweekt, die ontstaat als
de nood aan den man komt. Bovendien
in het „geven" der mensehen schuilt
meestal weinig liefdadigheidmen
geelt, omdat men den moed om te
weigeren mist, terwille van de per
soon, die vraagt of om niet door
een eóterte van quasi liefdadigheids
mensehen voor hardvochtig versleten
te worden. Met de zoogenaamde open
bare liefdadigheid worden de goed-
gezinden gestrait, die hnn cgnB toch
reeds in stilte hebben opgebracht, ter-
wgl de egoisten, die zich storen aan
op- noch aanmerkingen, worden be
loond want dan doet de goed-
geefsehheid (der medeburgers) voor
hen reeds iets, „en zg doen voor een
ander niets"; de anderen knappen voor
hen de zaak wel op.
De zorg voor de armen is een plicht
van elk burgerplieht zou het zgn
dat zoonoodig ook hier de kosten naar
elks vermogen werden omgeslagen.
Menigeen, die het geld voor zich heter
gebruiken kan, wordt voor zgn fatsoen
het slachtoffer der publieke weldadig
heid, terwijl menig rgke, die zich, wat
hem gemakkelijker valt dan een af
hankelijk ambtenaar, niet aan de pu
blieke opinie stoort, de aanvragers
eenvoudig bg zijn deur wegstuurt. Men
«preekt wel van „vrijwillige" gift
