Onze trouwste
Huisvrienden
N\ 136 1912.
Zaterdag 16 November.
99Me jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON.
Het eenzame Kasteel.
goesche
De uitgave dezer Courant geschiedt'Maandag-, Woensdag- en'Vrij dagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, In Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,85.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
courant.
De prjs der gewone ad vertentlën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,— berekend.
Bewgsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Sbtbbs. Uitgave van de Naaml.Vennootschap .Goesshe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santbn.
Ken cnristtlijk-soc ale Partij.
De Nederlander is in staat, één en
ander mede te deelen uit het concept
program van de chrlsteigk-sociale
partg, welke in wording is en a.s.
Maandag te Arnhem definitief zal
worden geconstitneerd.
Wij gelooven niet, dat de naam der
nieuwe partij gelukkig is gekozen.
Leest men den aanvang van het con
cept-program, dan gelooft men te doen
te hebben met een zniver kerkeigke
partghet Blot maakt den zeilden
indruk. Want wat nu in vredesnaam
de afschaffing van „plaatsengeld" in
de kerk, de verkiesbaarheid óók van
kleine lnyden in de kerkeigke lichamen
en de regeling van het kerkelijk kies
recht in het program eener staatkun
dige partö te doen hebben, wg
moeten rond-nit zeggen, het niet te
weten.
Maar tnsschen kop en staart wordt
ook aan de sociale aangelegenheid de
aandacht gewgd. Zoo lezen wg in het
concept-program, dat de nieuwe partg
ia vóór vrijwillige verzekering, met
vrijstelling der lage loonen en reke
ning hondend met de talrgkheid van
het gezin. Verder worden gevraagd
een wetteigke tien nrige arbeidsdag
en afschaffing van nachtarbeid, .zoo
althans bn'tenlandsche concurrentie
een dergeigke afschaffing niet voor
het nationale bedrijf te gevaarlijk doet
zijn herziening van de rechts-positie
der pachters en verkrijging van grond
door arbeidersinvoering van het be-
drijfa-medebezit door de arbeiders,
of nitkeering van een deel der winst
Invloed van de arbeiders op de rege
ling van den arbeid, verzekering der
geesteigke vrgheid, uitsluiting van
willekenr bg ontslagsteun aan de
vakbeweging als een krachtig middel
tot economische en geesteigke ver
heffing der arbeiders. Dan volge hier
nog even de inhoud van artikel 38
van het concept-program; ,De over
matige arbeidstgd worde, naar ehris-
teigken levenseisch, aanmerkeigk ver
kort. In alle bedrgven,waar dit econo
misch mogeigk bigkt, worde de acht
urige arbeidsdag ingevoerd. Da Zon
dagsrust worde bevorderd door invoe
ring van den vryen Zaterdagmiddag".
Dit gedeelte van het program ziet
er waarigk niet kwaad nlt. Wat deze
nienwe party op sociaal gebied voor
stelt, is véél meer, dan menigeen had
durven hopen. Wg zullen natnurigk
de constitneerende vergadering moe
ten afwachten, om te zien, of men
inderdaad in de aangegeven richting
werkzaam zal willen wezen. Zoo ja,
dan valt er niet aan te twyfelen, of
deze nieuwe ehristelyk-sociale partg
sal levensvatbaarheid bezitten, en van
die zgde dreigt de coalitie een niet
te onderschatten gevaar. Immerszoo
maf en dnf als de coalitie is, zoo frisch
is dit program.
86
Boman van A. CONAN DOYLE.
Eindelyk werd de stilte ondragelyk.
Ik voelde, dat ik deze dofheid van mg
moest schudden en den man aan
spreken. ik ben volstrekt niet zenuw
achtig van aard, maar het kostte my
groote inspanning, een paar woorden
uit te brengen. Ik vroeg den vreemden
indringer, wie hg was en wat hg
wensehte.
.Luitenant Heatherstone,antwoordde
hg langzaam en plechtig, „ge hebt
vandaag de Bchaudeigkste heiligschen
nis en misdaad begaan, die het den
mensch mogelyk is, te plegen. Ge hebt
een van de driemaal gezegende en
geörbiedigde mannen verslagen, den
aartsadept van den hoogsten graad.
Gg hebt zyn leven afgesneden op het
tgdstip, dat zgn arbeid het toppnnt
beloofde te bereiken van occulte keu
nis, die den mensch een stap nader
brengt tot zgn Schepper. Dit alles hebt
ge gedaan zonder reden, zonder aan
leiding, enkel om eer en roem te
behalen. Luister nu naar mg, John
Heatherstone.
Toen men vele duizenden jaren
geleden de occulte wetenschappen
fcegon te beoeienen, kwamen de ge-
Want dit is zeker: de ehristelyk-
sociale partg wenscht de vlag der
democratie in top te hgschen. Blykt
dit niet nit vele der door ons opge
somde voorstellen Zoo vraagt art.
16 van het concept-program belastin
gen naar draagkracht en afschaffing
der directe belastingen en keert arti
kel 18 zich tegen tariefs-verhooging
met deze reserve.Bescherming van
eenig bedrgf door invoerrechten vinde
slechts in een land als het onze bg
hooge nitzondering plaats". Op het
concept-program komt verder voor:
algemeen kiesrecht voor mannen (voor
Kamer, Staten en Gemeenteraad) met
beperkt vrouwenkiesrecht, zonder
maatstaf van maatschappeigken wel
stand en, begrgpeigkerwpze, met uit
sluitingen. Evenredige vertegenwoor
diging wordt daarnaast als eisch
gesteld.
Wanneer wg zeggen, dat het concept
program op ons een frisschen indrnk
maakt in tegenstelling met het begin-
sellooze coalitie-gescharrel, dan wil
daarmede natnurlyk niet beweerd zgn,
dal wg het zouden wenschen te onder-
schryven. De grondslagen van de
chrlsteigk-sociale partg zyn de onze
niet. Naast veel, wat door eiken demo
craat gewenscht wordt herinneren
wg nog even aan art. 9 een volksleger
zonder kazernes bevat het concept-
program punten, welke onzerzyds niet
krachtig genoeg bestreden knnnen
worden, zooals de beperktheid van het
vrouwen kiesrecht, het ontbreken van
Staatspensionneering, de elschen in
zake het onderwgs, afschaffing van den
vaccine-dwang en eerbiediging van
gemoedsbezwaren tegen militie-plicht,
afschaffing der Staatsloterg .zonder
overgang", den eisch, dat voor de
gonvernements-Bcholen in Indië dezelt-
de erkenning der apostolische geloofs-
beigdenis als voor het Moederland zal
geldende weder-invoering van de
doodstraf, mits en deze reserve doet
vreemd aan de rechters zei ven deze
doodstraf ten uitvoer brengen, enz.
Maar, getgk wy reeds deden op
merken, de mafheid en dofheid van
het coalitie gedoe ontbreekt. Leg het
program der antirevolutionairen naast
dit concept-program der christeigk-
sociale partg, en het verschil moet een
ieder in het oog springen. Wy hebben
nn te wachten op hetgeen a s. Maan
dag de constitneerende vergadering
zal doen. Dan hopen wg in eenige
artikelen deze nienwe partg aan een
nadere kritiek te onderwerpen.
Maar dat de drang tot stichting
dezer partg ontstond, de coalitie
heeft het zich zelve te wgten. Zg
oogst, wat zg gezaaid heeft. Zy legde
belofte op belofte af, zonder er een
oogenblik aan te denken, ook deze
beloften eens in te lossen. Beginsel
loosheid werd bg haar troef.
Weinahet kon niet anders, of zy'
zon haar trekkeneenmaalthniskrggen.
Daaraan hebben wy nooit getwyfeld.
Want wreekt niet ieder kwaad zich
op aarde?
leerden tot de overtniging, dat de
levensduur van den mensch te kort is,
om het innerlyk leven tot de hoogste
hoogten op te voeren. De onderzoekers
van dat tgdperk spanden dns in de
eerste plaats al hnn krachten in, om
hnn eigen leven te verlengen, opdat de
ziel uieer gelegenheid zon hebben,
zich te ontwikkelen.
Hun kennis van de geheime natnnr-
wetten stelde hen in staat, hun lichaam
te vry waren tegen ziekte en verzwak
king door ouderdom. Zoo hadden ze
zich slechts enkel nog te beschermen
tegen de aanvallen van slechte, rnwe
menschen, die steeds gereed zyn, te
dooden, wat wgzer en edeler is dan zg.
Er bestond geen direct middel, waar
door deze bescherming verkregen kon
worden, maar ze werd eenigermate
benaderd door de occnlte kracht m
zóó aan te wenden, dat een versobrik-
keiyke en onvermydeiyke vergelding
den aanvaller wachtte. En ze stelden
onherroepeiyk vast, dat hg, die het
bloed vergoot van een priester, ver
doemd zon zgn gedurende zgn gansche
aardsche leven.
Deze wetten zgn tot op den huidigen
dag van kracht gebleven, John
Heatherstone, en ge hebt u daaraan te
onderwerpen. Koningen en keizers
zonden weerlooszyn tegen de krachten,
die gy opgeroepen hebt. Welke hoop
bestaat er dns nog voor n?
Den „chelas", den discipelen van den
heiligen adept, werd hat opgedragen,
Buitenland.
De Balkanoorlog.
Er komt weinig nienws van bet
oorlogsterrein. Nu het resultaat van
den grooten volkenBtryd hekend is,
nn niet meer in spanning geheel
Enropa den loop der gebeurtenissen
volgt, zich afvragend, of Christen dan
wel Turk de overwinning zal behalen,
bigven nog slechts de laatste krggs-
bedryven over, om de kroon op het
werk te zetten en den oorlog te be
ëindigen. Veel haast wordt er dan
ook met een inbezitneming van de
Tsjataldzja-linie niet gemaakt. De
hoofdaanval tegen het centrum en de
aanval ten Noorden van de linie ne
men voor de Bnlgaren een gunstigen
loop. Het begin van den hoofdaanval
is echter twee dagen nitgesteld, ten
gevolge van de hevige regens, die den
aanvoer van schietvoorraad en het
uitbrengen van de zware artillerie
zeer bemoeiigken. Alles wgst op een
beslisten aanval op de Noordzyde van
de linie, voorafgegaan door een sa
mentrekking van troepen, gednrende
de eerstvolgende dagen. Het is niet
waarschgniyk, dat - de Bnlgaren een
aanval op het Znidelyk einde van de
linie znllen wagen, omdat dit door
een meer en moerassen wordt gedekt,
die bovendien nog door de kanonnen
van Tnrkaehe oorlogsschepen worden
bestreken.
Een telegram nit Sofia meldt, dat
een hevig artillerie-gevecht aan de
Tsjataldzja-lyn aan den gang is. De
Turken zouden door een uiterste
krachtsinspanning er in geBlaagd zyn,
200.000 man bgeen te brengen en nog
voortdurend nieuwe troepen aan te
voeren. De Bulgaren moeten ongeveer
even sterk zyn.
Het blyft nog zeer twijfelachtig, of
dezen hnn plan, Constantinopel binnen
te trekken, wel znllen doorzetten In
dat geval toch moeten zg een groote
landstreek doortrekken, die geheel en
al door de cholera besmet is. On Ier
de Tnrksche troepen aan de Taja-
taldzja-linie moeten meer dan 500 ge
vallen voorkomen, waarvan vele met
doodeiyken afloop.
De Turken in Adrianopel hebben
weer verschillende uitvallen gedaan,
maar werden, na verwoede gevechten,
teruggeslagen. De Bnlgaren zyn er
de laatste dagen in geslaagd, een vier
tal forten, om de vesting liggende,
te bezetten.
Het organiseeren van het Servische
bestuur in de bezette streken wordt
geleideiyk voortgezet, naar gelang de
troepen in Macedonië voorwaarts rak
ken.
De zoogenaamde kruistocht van de
Serviërs is in een bloedige uitroeiing
van de Albaneezen ontaard. Tallooze
Albaneesche dorpen worden in braDd
gestoken en de bevolking ook vrou
wen en kinderen als beesten neer
geschoten. Maar de Albaneezen zyn
een vreemd volk. Ondanks deze wreed
heden scharen geheele patrouilles zich
aan de zgde van den vjjand en helpen
mede, hnn stamgenooten te vermoor.
zich van de taak der vergelding te
kwyten. Zy hadden de macht, den
levensduur van den moordenaar naar
eigen goedvinden te verlengen of te
bekorten en de straf te doen plaats
hebben telken jare op denzelfden datum
als de dag, waarop de misdaad be
dreven werd.
Gg zgt de moordenaar van Ghoolab
Shab, den driemaal gezegende en ik
ben de oudjte der drie „chelas", die
uitverkoren werden om zyn dood te
wreken.
Het is geun persoonlij ke qnaestie tns
schen onB, doch een onveranderigke
wet, die b.et ons evenzeer onmogelyk
maakt de straf te verzachten, als n,
om ons te ontsnappen. Vroeg of laat
zulien we tot u komen en nw leven
eischen ter vergoeding van dat, bet-
welk gy genomen hebt.
Dit lot za.l ook den ongelukkigen
soldaat Smith treffen,die, ofschoon min
der schnldig diin gy, zich toch dezelfde
straf op den h als heeft gehaald door
zyn heillgschei mende hand op te hef
fen tegen den uitverkorene van Boed
dha. Indien nw leven verlengd wordt,
geschiedt dit en kei om n den tgd te
gnnnen, berouw over nw misdaad en
het volle gewiclft van de straf te
gevoelen.
En opdat gg .niet in verzoeking
moogt komen, uw daad nit nw ge
dachten te verban nen en te vergeten,
zal een luidklinken de bel de astrale
bel u itéadz herinneren aan wat
dtn.
Toch wordt, uit de meer ont
wikkelde kringen, een groote actie
voor onschendbaarheid, vrgheid en
zelfbestnnr van Albanië gevoerd,
waarby men rekent op krachtigen
steun van OostenrykHongarye.
De stryd om Monastir dunrt nog
steeds voort en de stad wordt door
40000 Turken hardnekkig verdedigd.
Het wordt thans bevestigd, dat de
Turksche regeering besloten heeft,
niet langer op de tnsschenkomst der
mogendheden te wachten, maar recht
streeks met Bulgarye over een wapen
stilstand zal onderhandelen.
Uit Weenen wordt gemeld, dat de
houding van Oostenryk tegenover
Servië welwillender wordt. Dit biykt
trouwens ook nit berichten nit Servië,
volgens welke men daar een kalmere
opvatting van den toestand krygt en
zich al met de gedachte begint ver
trouwd te maken, dat het voor Servië
het voordeeligst is, eenvoudig opeen
vriendschappelyke overeenkomst in
te gaan.
De nederlaag van de Engeleche
regeering.
Minister-president Asqnith heeft in
het Lagerhuis medegedeeld, dat hy
een voorstel zou doen, waardoor de
geweest is en komen zal. Die bel znlt
ge hooren by dag en by nacht, ten
teeken, dat wat gjj ook doet en waar
heen ge u ook begeeft, ge u nimmer
knnt onttrekken aan de macht van
de „chelas" van Ghoolab Shah.
Ge zult mü niet weerzien tot den
dag, waarop we n komen halen Leef
in vrees en in de verwaohting, die
voorwaar zwaarder is dan de doods-
stryd."
Met een dreigend handgebaar keerde
de verschijning zich om en verdween
in de duisternis.
Op hetzelfde oogenblik ontwaakte
ik als nit een z waren, ban gen droom.
Ik sprong op, yide naar het kykgat
in myn tent en tuurde naar bulten.
De schildwacht stond rnstig, op zyn
geweer geleend, voor myn deur.
„Jou hondsvot 1" riep ik in het
Hindoesch, „wat maDkeeri je om myn
rust aldns te laten verstoren
De man staarde mg verbaasd aan.
„Is de luitenant dan gestoord ge
worden
„Ja waarachtig 1 Je hebt den vent
toch nit myn tent zien komen 1"
„De luitenant vergist zich bepaald",
zei de man eerbiedig, doch vastbera
den. „Ik heb hier sedert een nar ge
staan en heb niemand gezien".
Geheel verbysterd en ontsteld ging
ik naast myn legerstede zitten en
vroeg mg af, of alles dan misschien
een zinsbegoocheling was geweest,
gevolg van de zenuwachtige opwin-
dezer dagen gevallen beslissing, het
amendement betreffende, herroepen
zou worden. De aanneming van dit
voorstel zou een votum van vertrou
wen voor de regeering zyn.
WoenBdag is hei regeeringsvoorstel
ingediend, waarby Asquith betoogde,
dat de aanneming van het amende
ment de werkelyke meening van het
Huis niet weergaf en de regeering
daarom gelegenheid moest krygen,
deze aanneming hetzg te bevestigen,
hetzy ongedaan te maken. Hy ver
klaarde verder, dat, indien de regee
ring thans zou aftreden, zy zou han
delen in tegenspraak met de beste
tradities van ons politieke leven en
in strgd met haar verantwoordeiyk-
heid. Door het hevige ramoer der
oppositie moest de zitting meermalen
geschorst worden. Asquith werd met
een bundel papier gegooid, terwyl
Churchill een boek tegen de borst
kreeg. De liberalen gelooven, dat het
't plan van de oppositie is, een georga
niseerde politiek van herrie maken
te volgen, teneinde op die manier de
wetgevende machine stop te zetten.
Het blad de Morning Post vindt, dat
de oppositie gerechtigd is om alle mid
delen aan te wenden, teneinde aan
de eerlooze loopbaan van het minis-
ding van den vorigen dag, toen er
opnieuw een wonder geschiedde.
Boven mgn hoofd klonk plotseling een
scherp, rinkelend geluid, een geluid,
alsof men met den nagel tegen een
glas tikt, maar veel lujder en door
dringender.
Ik keek op, er was niets te zien.
Ik onderzocht nauwkeurig de tent,
zonder een verklaring te vinden. Ein
delyk gaf ik het op, wierp my geheel
uitgeput van vermoeidheid op mgn
leger neer en verzonk weldra in een
diepen slaap.
By mgn ontwaken, den volgenden
morgen, was Ik geneigd het voorge
vallene aan verbeelding toe te scha
ven, maar dit denkbeeld moest ik
spoedig opgeven, want nauweiyts
was ik opgestaau, of andermaal k'onk
rag het akelige gelnid in de ooren.
Wat het is, of w.,ar het vandaan komt,
gaat mgn begrip te boven.
Zouden de bedreigingen van den
Indiër toch waarheid bevatten en was
dit de waarschuwende bel, waarvan
hy had gesproken?
Geen woord tegen Chamberlain of
Elliott. Men zegt, dat ik er vanmorgen
nitzie als een geest.
's Avonds. Heb de zaak besproken
met Knfus Smith, die den ondenman
ter aarde velde met de kolt van zgn
geweer. Ook hy heeft het gelnid ge
hoord. Wat kan dit alles beteekenen
Het hoofd duizelt my.
(Wordt vervolgd).
