N°. 127 1912.
Zaterdag 26 October,
99*® jaargang.
Cacao
v_l_
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
28 FEUILLETON,
Het eenzame Kasteel.
(i OESCilE
COURANT.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van do Naarnl Veanootacbap „Goosehe Couraut". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Ob uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
jPrjjs per kwartaal, in Goes 0,75, bulten Goes, franco f 1,25
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone advertentiën ia van 1-5 regels50 ct., elke'regel meer lOct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent,
m
dikwijls gezondigd, misschien
omdat men van andere soorten
gewoon is nog al veel te
gebruiken. Op een kop moet
men niet meer nemen dan
een theelepel RONA cacao
(ongeveer 6 k 7 gram), en bij
bereiding van grootere hoe
veelheid tegelijk kan men
volstaan metongeveer35gram
(ltyg k 2 eetlepels) op 1 Liter
melk. Uit een Liter (kan) melk
schenkt men gewoonlijk 7
koppen, zoodoende maaktmen
dus wel 200 koppen smakelijke
melkchocolade uit 1 kilo
RONA cacao van f 1.50.
Men ziet, het is een uiterst
goedkoope drank, veel ge
zonder dan koffie en thee, die
de zenuwen prikkelen, en veel
aangenamer van smaak. Op
de goede bereiding moet
echter wel worden gelet; goed
kokend water of goed kokende
melk brengen den heerlijken
smaak veel beter tot zijn
recht, dan wanneer men alleen
maar warm water of warme
De heritemming in Ommen.
Br is in polltiek-Nederland op het
oogenblik weer heel wat te doen naar
aanleiding van den nitslag der stem
ming in het distriet Ommen Men kent
het resultaatde unie-liberaal viel uit
en in tweede instantie zal het pleit
moeten worden beslecht tusschen den
antirevolutionair en den ebristelyk-
historische.
Met dit al is oewezen, dat Ommen een
oveiw. gend rechtseh district is iets,
waaraan wy trouwens geen oogenblik
hebben geiwyteld. Bn ook trad thans
duidelyker dan ooit aan het licht, dat
het daar tusschen antirevolutionairen
en christeltjk-historiscuen heelemaal
niet botert. Men behoeft zich dan ook
absoluut niet te verwonderen over het
betrekkelijk gering aantal stemmen
(1406), dat de unie-liberale eaadidaat,
mr. D. Foek, behaalde. Iu 1905 kreeg
de linksche candidaat er 3078, in 1908
(insseUeuiudsuhe verkiezing) 992A in
19u9 zelts 3109. Maar toen wat er ook
van christelijk historische zijde geen
candidaat gesteld.
Doch wat blijkt uit een en ander
Ditdat de christelljk-historlschen in
het district Ommen, waar het gaat
tusschen een vrijzinnige en een anti.
revolutionair, den eerste de voorkeur
geven Zoo iets teekent hun iieide
voor de coalitie. En het waren de
hervormde predikanten alt het district,
die de kiezers tegen den antirevoluti
onairen candidaat in het harnas heb
ben gejaagd. Voor hun kerk vreesden
zy gevaar. De benoeming van den
gereformeerden dr. Noordtzjj tot hoog
leeraar aan de universiteit te Utrecht,
de in het uitzicht gestelde groudwets
herziening, welke aan de bevoorrech
ting der Med. lierv. Kerk een einde
maken wil, deze factoren hebben
voor den antirevolutionairen oandidaat
de zaak er niet beter op gemaakt.
In Ommen heelt zich de geschiede
nis van Bde herhaald. Ook daar, in
1909, een christelijk-historisch en een
antirevolutionair candidaatook daar
herstemming tusschen deze beiden,
nadat de liberaal was uitgevallen. Bn
de Ohristeigk-historische behaalde de
overwinning. Aan zjju varkLeziug was
de stena der vrjj sin.'iigen niet vreemd
boe zal het in Ommen afloopen
Br gaan hier ea daar stemmen op
in dit verband denken wij aan
uitlatingen in Het Vaderland, en
Nieuwe Courant om den ohristeljk-
historischen candidaat, die tegen zijn
wil in den strjjd is gehaald, bi) her
stemming te steunen. Uit protest tegen
de coalitie, bij den één. Om dr. Kuyper
een „deuk major" te geven, bjj den
ander.
Zeker: de coalitie heeft eiken sehjjn
van welwillendheid bij de vrijzinnigen
verbeurd en dr. Kuyper heett het er
niet naar gemaakt, dat links hem een
Onaangename verrassing zou besparen.
Bn toch kunnen wy noch den een,
noen den ander by vallen.
Van twee kwaden kiest mm in den
Koman van A. CONAN DOYLE.
„Ge znlt er veel voordeel nit trek
ken," zei bij, mijn hand in de zijne
houdend, terwjjl hy mij ernstig en
bedroefd, in de oogen keek. „Maar
beden k, dat, wat er ook in de toe
komst staat te gebenren, niet alles
noouzakeiyk slecht is, omdat het niet
overeenstemt met uw opvatting van
goed en kwaad. Oordeel niet over
haast. Ër zyn zekere regelen, waar
aan we ons moeten hoadsn, hoe zwaar
het ons valt. Ze mogen u hard en
wr ed voorkomen, maar dat is als
niets, vergeleken by het gevaarlijke
vooroeeid, dat we zo aden geven, als
we ze niet tan uitvoer brachten. De
os en het schaap zjjn veilig by ons,
maar de mensch, wiens hand is be
zoedeld met heilig oioed, zal niet
blyveu leven."
By deze laatste woo "den hief hij met
woes n eigend gebaar de handen op,
keet de z'eh om en ging naar de vei -
Talien hdt terug.
ik ata.rde hem na, tot hjj door de
deur verdwenen was en keerde toen
jia-owaaris, peinzend over al hetgeen
Ut gehoord had en in het bijzonder
regel het kleinste. Maar hier is, onzes
inziens, geen keuze. In theorie mogen
de christeijjk-historischen iets minder
gevaarlijk lijken, in de praktijk zijn
zy gewillige dienaren der coalitie ge
bleken. En of men van den hond dan
wel van de kat gebeten wordt, 't blijft
ons om het even.
Strikte onthouding behoort, naar
onze overtuiging, dan ook het devies
der vryzinnigen in Ommen te zyn.
Senile aftakeling.
Den 4den Juli van dit jaar hebben
wjj mr. J. A. de Wilde toezegging
gedaan, bem te zullen antwoorden op
zfin vraag, waar en wunneer dr. Kuy
per heeft gesproken over senile afta
keling (ouderdoms versuffing) aan het
adres van hoog-staando liberale man
nen. Wij wisten, dat wij er heel wat
op zonden moeten naslaan, alvorens
het antwoord te kunnen vinden. Im
merswy bekenden, nit het hoofd
geelteerd te hebben. Maar dit neemt
niet weg, dat wy pertinent verklaar
den, antwoord te zuilen geven, en
mocht het blijken, dat we ongelijk
hadden, ook ons ongelijk te bekennen.
Voor zulk een bekentenis zonden wij
ons absoluut niet schamen.
Mr. J. A. de Wilde is ongeduldig
geworden en meende in het door hem
geredigeerde antirevolutionaire week
blad van 21 September te mogen be
weren, dat wij in gebreke waren ge
bleven, onze belofte gestand te doen,
en beschuldigde ons van „lasterlijke
aantijgingen". Dit was zeer voorbarig
van mr. J. A de Wilde. Wij hebben
waarlijk wei meer te doen dan alleen
lijk het nazoeken van woorden, door
een politiek tegenstander gesproken.
Bn hy had onze belofte.
Welnude kwestie der senile afta
koling, welke mr. J. A. de Wilde zich
ODgetwyieid ook wel zal herinneren,
is dezeDr. Kuyper is, als Minister,
aangevallen over het feit, dat hij tal
vaa liberale burgemeesters niet voor
herbenoeming wilde voordragen, als
zo over de zestig jaar waren, vóór
by zich persoonlijk van hun paysieke
kracht had overtuigd, door ze by hem
te laten kom m. Dr. Kuyper heeft er
zich toen afgemaakt met te zeggen,
dat bfl vele burgemeesters senile af
takeling was waar te nemen. Waarop
de wedervraag kwam, of het passend
was, zich op een dergelijke wijze uit
te laten over ambtenaren, in den
dienst vergrijsd, waar in de Schrift
staat: „Voor de grauwe haren zult
ge opstaau".
Vervang do woorden hoog-staande
liberale mannen door liberale burge
meesters, en de zaak is tot haar juiste
proporties teruggebracht. De uitdruk
king „senile aftakeling" blijkt echter
wal degelijk gebezigd.
Wij mogen dus constataeren, dat het
niet in ots opgekomen is, mr J. A.
de Wilde het antwoord schuldig te
bijjven. En wy verwachten van hem,
dat hij de onparlementaire woorden,
iu zijn nr. van 21 September aan ons
adres neergeschreven, zal intrekken.
De eene dienst is de andere waard.
Wy hebben nog altoos geen antwoord
ontvangen op onze vraag aan het adres
over de woeste uitbarsting van den
occultist.
Iu de verte kon ik den hoogen,
witten toren van Cloomber zien, scherp
afgeteekend tegen een groote donkere
wolk, die aan den hemel dreigde. Ba
ik dacht, hoe oen vreemdeling, die
toevallig het kasteel voorbijging, in
zyn hart misschien den bewoner van
dat grootsche gebouw zon benijden,
zonder te bedenk n, aan welke zon
derlinge verschrikkingen deze ten
prooi kon zjjn, of de naamlooze ge
varen te beseffen, die zich boven diens
hoofd samenpakten.
De sombere wolk was slechts het
zinnebeeld van de nog somberder
onweersbui, die op het punt stond los
te barsten.
„Wat het ook alles moge beteekenen
en wat er komen moge," riep ik nit,
„God geve, dat de onscuuldigen niet
getroffen worden met de sehuidigen".
Toen ik thuiskwam, was mijn vader
nog vol van zyu wetenschappelijk
dispuut met den vreemdeling.
„Ik hoop, Jack, dat ik hem niet te
ruw heb aangepakt," voegde hij my
toe. „Ik had moeten bedenken, dat ik
in loco magistri ben en minder ge
neigd dien te zjjn, met m{jn gasien
te redetwisten. Maar toen hij de meest
onhoudbare stelling verdedigde, kon
ik niet nalaten, hem aan te vallen
au het onderspit te doen delven, en
IN 1828 werd de cacao-
p o e d e r uitgevonden door
P Van Houien, die daarvoor van
Eg Koning Willem I een octrooi
verkreeg. De Van Houten's
Cacao vindt sedert zijn weg
over de geheele wereld, en
dit product van den uitvinder
werd nog nimmer geëvenaard.
Sedert eenigen tijd werd door
de Koninklijke Cacaofabriek
van C. J. van Houten Zoon
ook een tweede soort onder
den naam RONA cacao in
den handel gebracht, om te
voldoen aan de vraag van het
publiek naar goede en goed
koope cacao. Van alle cacao-
soorten nadert dit fabrikaat
RONA het meest het oor
spronkelijk product van den
uitvinder. Het heeft weer
den echten krachtigen cacao-
smaak, zooals door bevoegde
beoordeelaars wordt erkend.
Bij de bereiding moet er
vooral op gelet worden dat
slechts weinig cacaopoeder
noodig is voor een smakelijken
kop. Daartegen wordt nog al
van mr. J. A. de Wilde zij werd
hem 15 Maart in de „De Prins van
Oranje" gedaan en door ons herhaald
in de Qocsche Courant van 4 Juli
welke mannen propaganda voeren voor
Staatspensionneering, enkeL en alleen
in do hoop, op die wijze een Kamer
zetel te veroveren.
Wjj wachten nu 7 '4 mtand op dat
antwoord en hebben den heer De Wilde
nog niet eens als een ongeloofwaardig
mensch gebrandmerkt, als iemand, die
„lasterlijk aantijgt." Wy' zu'len het
voorbeeld niet volgen van hem die ons
na nog geen drie maanden wachtens op
zoo weinig parlementaire wijze be
schuldigde. Ons geduld is blijkbaar
grooter dan het zjjne. Maar mogen
wij hem thans in alle beseheiden aeid
aan deze o-ize vraag nog eens her
inneren
Buiteutaud.
De Balkanoorlog.
Tnssohen al de kleinere grensge
vechten, tusschen al de schermutse
lingen van Tnrksche en vijandige
bonden, blijft op het oogenblik de be
langstelling van geheel Europa op deu
strijd om en rond Adrianopel geves
tigd. Zullen de Bulgaren deze sterke
vesting waarlijk belegeren Indien zij
daartoe overgaan, zuilen zij een groot
aantal, van eikaar geheel onafhanke
lijke, Bteilingen moeten nemen en daar
voor meer dan 260 zware kanonnen
n-iodig hebben. Bovendien zal een
stormaanval op deze sterke vesting
groote menschenoffars en veel materieel
kis en, terwijl Turkije het voordeel
dat deed ik, ofschoon gij, die niet met
de quaestie op de hoogte bent, dit
misschien niet goed beoordeelon kant.
Maar je hebt zeker wel gemerkt, dat
mijn toespeling op de edikten van
Koning Asoka afdoende genoeg waren,
om hem geheel te overtuigen."
„Ja vader, ge hebt u dapper staande
gebonden," zei ik, „maar welken
indrnk beeft de man op n gemaakt
„Wel hy is e3n dier heiligen, die,
onder de verschillende namen van
Sannasis, Yogis, Sevras, Qualanders,
Hakims en Cuffs, hun leven gewyd
hebben aau de mysteriën van het
Boeddhisme. Naar het mij voorkomt
is hij een theosoof, een aanhanger
der Goddelijke wijsheid, waarin de
adept den hoogsten graad heeft be
reikt. Hij en zijn metgezellen hebben
het nog niet tot deze hooge positie
gebracht, anders zouden ze niet on
bezoedeld de zee zyn overgestoken.
Waarschijnlijk zijn het vergevorderde
„chelas", die mettertijd het adeptschap
zullen bereiken".
„Maar vader", viel myn zuster in,
„dit verklaart niet, waarom mannen
van zulk een graad van heiligheid
deze verlaten, eenzame baai tot hun
verblijf zonden kiezen".
„Neen, dat begrijp ik ook niet",
antwojrdde mijn vader. „Dat is echter
hnn eigen zaak, zoolang ze den vrede
niet veratoren en ziele aan de wetten
zal hebben, tyd te winnen voor den
aanvoer van versche hulptroepen,
waardoor minstens nog 200.000 man
nasr Adrianopel gebracht zouden kun
nen worden. Seeds heeft het bericht,
dat Bulgaarsche troepen er in geslaagd
zonden zijn, tnsschen Adrianopel en de
vesting Kirk Kilisse door de Turksehe
linie te breken, het vermoeden aan de
hand gedtan, dat men Adrianopel onge
moeid zon willen laten en voorberei
dingen treffen tot een rechtstreeksahen
aanval op Constantinopel. Volgens de
oorlogstelegrammen is in den naeht
van Dinsdag op Woensdag bij Marasj,
6 K.M. ten Westeu van Adrianopel, een
gevecht geleverd, dat 9 uur heeft ge
duurd. Turkeu ea Bulgaren schrijven
zich natuurlijk beiden de overwinning
in de gevechten tea W. en N.W. van
Adrianopel toe. Naar een telegram uit
Constantinopel meldt, zonden de Tur
ken bjj Maresj 30.000 Bulgaren op de
vlnoht gejaagd hebben en een half
bataljon daarvan krijgsgevangen heb
ben gemaakt.
Toch sehjjnen voor de Bulgaarsche
hoofdmacht de kansen niet ongunstig
te staan. De geest onder de Bulgaar
sche troepen is uitstekend en het leger
oorlogszuchtig en dapper.
Iu het Westelijk gebied, bij Uesk-
joeb, staan thans de Balgaren en Ser
viërs tegenover de Turksehe leger
macht. Da weg naar deze plaats is
thans vrij, daar de Tnrken stelselma
tig naar het binnenland t rugtrekken.
De Serviërs hebban Prisjtina en
Novi Bazar ingenomen De verovering
van deze plaatsen schijnt zoowol van
Turksoheals van Servische zijde groote
van het land honden'.
„Heeft n nooit gehoord", vroeg ik,
„dat deze priesters, over wie ge
spreekt, een zekere macht bezitten,
die wy niet kennen?"
„Zeker jongen, daar is de Oostersche
letterkunde vol van. De Bjjbel is een
Oostersch boek en is rijk aan aan
halingen over een dergelijke macht.
Het is zeker, dat men in het verre
verleden vele natuurgeheimen kende,
die voor ons verloren z(jn gegaan. Ik
kan echter, voor zoover Ik weet, niet
zoggen, of de moderne theosoof werke-
Ijjk de macht bezit, waarop hy aan
spraak maakt".
„Is het een wraakzuchtig soort
menschen vroeg ik. „Bestaat er ook
de een of andere misdaad bfl ben,
die slechts met den dood weer goed
gemaakt kan worden
„Niet, dat ik weet", antwoordde mijn
vader, de grijze wenkbrauwen ver
baasd optrekkend. „Wat is er, Jack
Je Bchjjnt vanmiddag in een nieuws
gierige Btemming te zijn waarom
doe je mjj al deze vragen Hebben
onze Oostersche baren je achterdocht
soms gewekt?"
Ik ontweek de vraag zoo goed ik
kon, want ik wilde den ouden man
niet laten merken, wat er in miin ziel
omging. Dat zou tot niets dienen en
waarom zou ik hem, met z0n zwakke
gezondheid, noodeloo* angst, aanjagen,
melk neemt.
en bloedige offers geëiacht te hebben.
De Servische regeering heeft haar
voldoening uitgesproken over den
uitslag, dien de oorlog tot nn nu toe
gehad heeft, maar een strenge een
suur maakt het onmogelijk, eenige
bijzonderheden over da krijgsbedrij
ven te vernemen. Uit alias bljjkt even
wel, dat aan een vereeniging van de
Servische troepen met de Montene-
grj'nen niets meer in dan weg staat.
Ook aan de Griekscha grens duren
da gaveehtan voort, terwjjl vale de
serteurs uit het Turksehe leger naar
de greu3 gekomen zjjn. Een bericht
nit Turksehe bron heeft gemold, dat
de Griekscha troepen geland zyu
aan de golf van Saloniki, dicht bij
den Olympus.
De morganbladen brengen het be
richt, dat de Grieken den Servia-pas
veroverd hebben. Het Turksehe zui
delijke leger is door de Grieken ge
heel Ingesloten en een Tnrksche maeht
van 30.000 man zal daardoor verloren
gaan. De Grieken hopen nu binnen
zeven dagen in Saloniki te zyn.
De poging van de Turken, om aan
da Bulgaarsehe kust troepen aan land
te zetten, moet mislukt zjjn. Thans zon
de Turksehe vloot naar den archipel
gestoomd zijn, om daar met de Griek-
sche vloot een slag te leveren. Indien
deze berichten juist zjjn, verwacht
men een nederlaag voor de Turken,
daar de scheoen en verdedigingsmid
delen der Grieksche marine in veel
betere conditie verkeeren dan die der
Turken.
In góed-ingelichte kringen te Sofia
is men van meening, dat de Balkan-
gesteld al, dat ik in staat ware ge
weest, hem datgene nit te leggen, wat
mjj zelf zoo dnister toescheen In eik
opzicht vond ik het das beter, hem
in onwetendheid te laten.
Nog nooit in mjjn geheele leven
heb ik een dag zoo kruipend zien
voorbijgaan als deze gewichtige 5e
October. Op alle mogelijke wijzen
probeerde ik de lange, vervelende
uren te verdrijven en toch soheende
duisternis maar niet te willen vallen.
Ik trachtte te lezen, te schrijven,
ik liep het grasveld op en neer, ik
wandelde de laan ai, ik maakte nieuwe
vliegen aan den vischhaak, ik begon
aan een ibdex vao mfjrs vaders hoe
ken op honderderlei wyze trachtte
ik de spanning te verlichten, die lang
zamerhand bijna ondraaglijk begon
te worden.
Eindelijk echter werd de thee bin
nengebracht, de gordijnen dichtge
trokken, de lampen aangestoken en
na een oneindig lange tussohenpoos
de gebedeD gelezen en de bedienden
naar bed gezonden. Mjjn vader dronk
zjjn glas toddy en giDg toen naar zijn
kamer, Esther en mij in de eetkamer
achterlatend, in zennwachtige span
ning en geheel vervuld van den meest
vagen, maar daarom des te benauwen
der angst.
(Wordt vervolgd