N° 123 1912
Donderdag 17 October.
998te jaargang.
V
Van Houten's
Cacao
FEUILLETON.
Het eenzame Kasteel.
GOESCHE
Oe'uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfjs per kwartaal, in Goes f 3,7S:, buiten Goes, franco f l,ÜJ.
Afzonderlijke nommers iS eent.
inzending: ran advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 3 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COIRMIT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 23.
Directeur A. F. A. van Setbbs. Uitgave van lo Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
De rollen omgekeerd.
Zoo ia dan gisteren de Tweede
Kamer der Staten-Generaal met het
doorjiag-systeem begonnen. In een
vloek en een zucht moet de invalidi-
teits- en onderdomsverzekering in het
Staatsblad komen. De zoogenaamd
.christelijke" meerderheid offert op de
meest cynische wijze volks-belangen
aan mogelijk stembns-sncces.
In de rechtsche pers, met de perfide
Utandaard van dr. Knyper voorop, is
den laatsten tjjd een campagne ge
voerd ten gnnste van de gedwongen
verzekering naar Pruisisch model.
Nimmer werd dit ergerlijk bcdrjjf dor
.christelijke" pers duidelijker aan de
kaak gesteld dan in De Vaderlander,
het orgaan van de Liberale Unie. Eet
geschiedde in een polemiek met een
ob cuur antirevolutionair blaadje. Wij
willen de voornaamste brokstukken
daarvan onzen lezers niet onthouden.
Het anti-revolutionaire blaadje be
weerde in grenzenlooze brutaliteit, dat
er jaren-lang getobd is met de inva-
liditeits- en onderdomsverzekering en
dat, nu er eindelijk zulk een ontwerp
is, hetwelk een flinke stap in de goede
richting beteekent natnurljjk laat
het blaadje deze bewering teneenen-
male onbewezen die boozevrgzin
nigen komen, om regeeringen Kamer
te bewegen, dien stap nog niet te doen,
dn verplichte verzekering lees: ge
dwongen verzekering los te laten en
naar een oplossing in de richting van
Staatspensionneering te gaan zoeken
Dit laatste is een bewnste leugen, doch
zulks behoort nu eenmaal tot de zoo
genaamd .christelijke" jonrnalistiek.
Nemen we, zoo gaat het antirevo
lutionaire blaadje verder, een oogen-
blik aan, dat naar die stem gelnisterd
wordt, wat zou dan het eerste gevolg
zijn Dat die ééne vogel, die men nu
alvast weer in de hand beeft brn-
taler kan het al nietl werd los
gelaten, om te gaan kijken naar die
tien, die nog in de lucht vliegen. En
dan wordt het fraaie artikel besloteD
met de conclnsie, dat de bonding der
vrijzinnigen van zeer weinig barm
hartigheid getnigt tegenover de ouden
van dagen; dat ze wreed is.
Het antwoord van het orgaan der
Liberale Unie op dit bnicbelachtig
stnkje komt ons afdoende voor.
Het wgst op twee zaken. Ten eerste
hierop, dat het Minister Talma zelve
is, die, hadde hjj niet moeten bnkken
voor dr. Kayper's bevel, zijn .zege
ning" vooralsnog den arbeider ont
houden, en de ziekte-verzekering
voorop gestald zon hebben. Eén van
de argumenten, welke hij daarvoor
bez gde, bevat, al moet men het oneens
zijn met hetgeen dat argument be-
toogen wilde, een uitmuntende les
voor de zoogenaamd .christelijke4
pers. ZQ luidt aldus„dat het ojj
sociale wetgeving niet de hoofdquaestie
is, of er wat duhbeltjas komen in de
zakken der arbeiders, maar wel, dat
ze zoo goed mogelijk zij, wat da orga-
24
Roman van A. CONAN DOYLE.
.Hoe is het mogelijk 1" riep ik uit.
,Zyn huid is nog volkomen glad en
zijn oogen zijn even helder als de
mijne. Ongetwijfeld is hij de voor
naamste priester van de drie".
.Neen, de minste, of liever de laag
ste", zei de kapitein. „Daarom voert
bij het woord voor hen. De geest der
beide andere priesters is te verheven,
om tot wereldsuhe zaken ai te dalen".
„Ik denk, dat mijn vader kolossaal
belang in hen zal stellen", zei ik.
„Geloof mij, meneer West", waar
schuwde mi] de staurman, „hoe minder
ge u met ben inlaat, hoe beter. Zoo
ik ooit in mijn leven bevel voer over
een eigen schip, dan beloof ik u, dat
ik nooit levende have van dat slag
aan boord zal nemen".
Wij waren inmiddels tot aan ons
huis gekomen en het afscheid naderde.
Het rijtuig was reeds geheel gevuld,
toen wij aankwamen, doch de voor
naamste plaatsen aan weerszijden van
den koetsier waren vrij gelaten voor
mijn twee metgezellen, die vlug hun
plaats innamen. Onder oorverdoovend
hoerageroep reed het gezelschap den
weg at, nagestaard door injjn vader,
Esther en mij, tot ze achter het boach
van Cloomber waren verdwenen en
mot hen alles, wat ons aan de schip-
nisatie betreft".
In de tweede plaats moet er op
gewezen worden, dat men van zoo
genaamd „christelijke" zijde goed zal
doen, de verdediging van Minister
Talma's ontwerp aan de arbeiders
zeiven over te laten. Maar, zal menig
rechtseh orgaan zeggen, de arbeiders
doen dat niet en daarom belasten wij
er ons' mee. Doch dan zal men ook
daarmee de strafste veroordeeling van
Minister Talma's ontwerp, en terecht,
hebben uitgesprokende eerste ver-
oischtc voor sociale wetgeving, altijd
uiterst kostbaar en moeilijk, is, dat zij
bevrediging zal brengen. Welnu;
Minister Talma's ontwerp laat de
arbeiders-wereld in haar geheel buiten
gewoon kond. Men heeft dit duidelijk
genoeg kunnen bemerken.
Inderdaad mogen dan ook de rollen
omgedraaid worden. Niet de linkerzijde,
doch de politieke „christenen" zijn
onbarmhartig en wreed.
Want het is onbaimhartig en wreed,
dat, als Minister Talma's ontwerp wet
wordt, den tienduizenden, die wel
geen loon-arbeiders zijn,doch, evenmin
als dezen, krachtig genoeg om voor
den ouden dag te zorgen, nog schril
ler dan weleer het „oud is arm" zal
worden toegeroepen, terwijl ze mee
hebben te betalen voor den ouden dag
van anderen.
Het is onbarmhartig en wreed, een
regeling te treffen, waarbij jaren en
nogmaals jaren van een loon van nog
geen vijf gulden per week premie zal
worden betaald, met bitter weinig
zekerheid, dat daarvoor ooit iets zal
worden genoten.
Het is onbarmhartig en wreed, om
met de eene hand nog terug te nemen
van het bitter weinige, dat zal worden
gegeven, door de verhooging van het
tarief van invoerrechten, waardoor de
eerste levens-behoeften in prijs zullen
stijgen.
En dan de politieke „christenen*
pochen toeh niet te luid op hun „liefde
voor soeiale hervormingen" 1 Reeds in
1876 ondervond Van Houten's wet op
don kiuder-arbeid bij de rechterzijde
Jievigen tegenstand. Van de veertien
tegenstemmers in de Tweede Kamer
tegen de Ongevallenwet behoorden er
eif tot rechts. En, om bg zeer reeenten
datum te blijvenwg zjn Talma's
gepruts met de ziektewet en Lohman's
smoring van het debat over de soeiale
verzekering nog lang niet vergeten 1
De politieke „christenen" zuilen na
beproeven, in den kortst mogelijken
tijd de iuvaliditeits- en onderdoms
verzekering er door te jassen.
Doch zjj missen ten eenenmale het
recht te beweren, dat znlks geschiedt
in het belang van de arbeiders.
Z(j doen het alleen, om aau de stem
bus vau 1913 niet met absoluut ledige
handen voor de kiezers te staan.
Hun drijven, ten schade en schande
van het Nederiandscha volk, geschiedt
uit de meest materialistische over
wegingen.
break herinnerde. En zoo viel onze
kleine wereld weer in haar kalme
rust terug.
HOOFDSTUK XIII.
Waarin ik ikts zao, dat noq doob
whin10en glizien is.
Dien avond aan tafel deed ik mijn
vader het verhaal van de drie Boed
dhistische priesters, waarin hy, zooals
ik wel verwacht had, het levendigste
belang stelde. Ja, toen hg van de
lofrede hoorde, die Ram Siagh op hem
had gehonden en de booge plaats, die
de Oostersche geleerden hem hadden
toegekend onder de i aalkundigen,
werd hij zóó opgewonden, dat we hem
nanweiyks konden weerhouden, zich
onmiddeliy'k op weg te begeven om
kennis met den Indiër te maken.
Esther en ik waren big, dat we er
eindelgk in slaagden, hem de laarzen
nit te trekken en hem te bepraten,
naar zjja slaapkamer te gaan, want
de opwindende gebeurtenissen der
laatste vier en twiatig uren hadden
zgn zwak lichaam en zenuwgestel
reeds al te veel aangegrepen.
Nog een nar lang zat ik op het
terras en ging de onverwachte voor
vallen, die elkaar zoo snel hadden
opgevolgd, nog eenB na den storm,
de schipbreuk, de redding en de zon
derlinge geaardheid van de drie vreem
delingen toen Esther eensklaps naast
mg kwam staan en haar hand in de
myne legde.
„Vindt je niet, Jack", zei ze met
haar lieve, zaehte stem, „dat we onze
vrienden op Cloomber wel een. beefje
Buitenland.
De Balkan-crisia.
Na enkele dagen van spanning, na
het opstellen en overhandigen van
verschillende nota's, waarvan het
vooruit bekend was, dat ze slechts
voor den vorm werden uitgereikt en
üen vrede toeh niet meer zonden
kunnen handhaven, staan wü dan nu
aan den vooravond van een Balkan
oorlog, waarvan het verloop en de
gevolgen door niemand ook maar
eenigszins te overzien zjjn. Zondag
namiddag is door de regeeringen te
Sofia, Belgrado en Athene het ant
woord der Balkanstaten op de nota
der mogendheden meegedeeld. Ter
zelfder tjjd werd aan de Turksche
vertegenwoordigers in de genoemde
steden een memorandum overhandigd,
dat de eiscben der Balkanstaten aan
Turkge bekend maakt. Dit memoran
dum kan echter door Turkiie in geen
geval worden aanvaard. Terwyl de
nota aan de mogendheden deze dankt
voor haar tnssehankomst en meedeelt,
dat men van de aangeboden bemid
deling geen gebruik zal maken, daar
liet moeiiy'k valt, nog langer te wach
ten, zgn in het memorandum aan
Turkge de voorwaarden opgenomen,
van welker nakoming men grondige
hervorming in Macedonië verwacht
en worat daarom den eisch gesteld,
dat Turkge, als bewy's voor de op
rechtheid van zgn bedoelingen, inge
val het de voorwaarden aanvaardt,
onmiddeliyk zyn troepen naar huis
zal zenden.
Maar, zooals te verwachten was,
door het wisselen van nota's kan de
Baikancrisis nooit op afdoende wyze
tot verbetering komen. De gespannen
toestand in het gehoele Balkanryk, de
wanverhoudingen en onregelmatighe
den, in het Turksche gebied voorko
mend, kunnen slechts door een oorlog,
een bloedigen oorlog wellicht, een
afdoende oplossing vinden. En reeds
heeft een ernstig grensincident de
kans op een spoedig uitbreken van
dien oorlog niet weinig verhaast. In
ons vorig nummer kenden we het reeds
onder onze laatste berichten meedeelen,
dat de Turksche troepen Maandag
morgen de Servische grens bfj Ristovac
overschreden hebben en dat een ge
vecht met Servische benden daarvan
het gevolg is getveest.
Ook met de Bulgaren zgn de Tnr-
ken Maandag reeds slaags geweest.
Uit Salonlki wordt gemeld, dat een
bende van 200 Balgaren in een strijd
gewikkeld werd mot gendarmen en
troepen in de buurt van het stadje
Wasdoer. Dit plaatsje heeft door het
gevecht zeer geleden, omdat de Bui
garen naar de soldaten met bommen
wierpen, waardoor verscheidene hui
zen in brand geraakten.
Het kan nu ook wel als zeker wor
den aangenomen, dat de stad Toezi,
met de versterkingen en het garnizoen
van 5000 man, in handen der Monte-
verwaarloosd hebben
„Ja, kind, je hebt geluk. Door het
voorgevallene hebben we hen en de
angstige spanning, waarin ze ver-
keeren, voor het oogenblik vergeten,
ik zal er morgenochtend onmiddellijk
heengaan en trachten, iemand van
hen te zien te krijgen. Morgen is het
de noodlottige vgtde October nog
één dag en dan zal alles weer zijn
gewonen gang gaan".
„Daarvan ben ik nog zoo zeker
niet",zei mgn zuster op somberen toon.
„Wat ban je toch zwaartillend I
riep ik uit. Hoe kom je tuch zoo
„Ach Jack, ik ben zoo zenuwachtig
en neerslachtig gestemd", antwoordde
ze rillend. „Ik heb het gevoel, alsof
zg, die we liefhebben, bedreigd worden
door een groot gevaar. Waarom toeh
zouden deze vreemde mannen hier
big ven
„Wat! Die Boeddhisue.tS* zei ik,
zoo luchtig mogelyk. „Oen kom, die
hebben voortdurend feest- en gedenk
dagen te vieren en godsdienstige cere
moniën van allerlei aard".
„Vindt je het dan niet vreemd",
fluisterde Esthsr beangst, „dat deze
priesters juist <op dezen dag hier
komen En heb je dan niet begrepen
uit al, wat we gezien en gehoord
hebben, dat de vrees van den generaal
op de een of andere wyze in verband
staat met lndië ei a de Indiërs
„Ja, nu je het zegt, heb ik ook een
vaag idéé, dat het geheim lots te
maken heeit met eeu voorval In het
leven van den generaal, dat in Xndië
plaats group, Ik ban er achter vaa
A
Elfeen dag wordt RONA meer gewaardeerd.
Het aantal geregelde gebruikers neemt voort
durend sterk toe.
Hun goede voorbeeld fean met gerustheid door
iedereen worden gevolgd.
Daar men voor een heerlijken kop chocolade
van RONA minder noodig heeft dan van andere
soorten, is zij zoo bizonder voordeelig in 't gebruik.
Velen hebben dit reeds door ervaring geleerd.
El
negr\jnen gevallen is, nadat een ver
zoek om capitulatie en vrijheid voor
het igarnizoen, om met krygsmanseer
de stad te verlaten, door de Montene-
grgnen werd afgeslagen.
Het fort Houm, de laatste verster
king tUBschen Tonzi en Skoetari, heeft
zich gisteravond met het geheele
garnizoen overgegeven.
Uit de mededeelingen in de Neue Freie
Preste bij kt, dat Oostenrijk voorloopig
geen roeping gevoelt, zich met de ver
dediging van den Sandjak Novibazar
te belasten. Dit is een Turksch gebied
en Oostenrgk ziet er geen reden voor,
om de taak van de verdediging van
Tarkije over te nemen. Eerst na het
einde van den oorlog zal Oostenrgk
er voor zorgen, dat de weg naar den
Balkan niet versperd wordt.
Wat de bedoeling van deze sinistere
bedreiging is, zal later wel biyken.
Het schgnt echter, dat Oostenrijk, on
danks de maatregelen van Berchtold
voor het behoud van den status quo,
nog niet de hoop opgaf voor het an-
nexeerenvan een stak van den Balkan,
wellicht tot Salonlki toe, dat da mo
narchie nog steeds als haar wettig
erfdeel beschouwt.
En in znlke openlijke of geheime
wenschen en verlangens zit het gevaar
van de crisis, die thans op den Balkan
is uitgebroken.
overtuigd, dat al je vrees zou ver-
dwgnen, als je Ram Singh zag. Hg
schgnt mg de verpersoonigkte wgsheid
en goedertierenheid. Het denkbeeld
alleen, dat we een schaap of zelfs ook
maar een visch voor hem wilden
dooden, was voldoende, om hem met
afschuw te vervullen".
„Ja, het is dwaas van my, zoo
zenuwachtig te zijn", hernam Esther
moedig. „Beloof my echter één ding,
Jack. Als je morgenochtend naar
Cloomber gaat en een van hen ziet,
vertel hun dan alles van die vreemde
lingen, Zg kunnen beter dan wy be-
oordeelen, of er eenig gewicht aan
hun komst mag worden gehecht".
„Goed, kindje. Je bent een beetje
overspannen door het gebeurde, Esther,
en hebt behoefte aan een goede nacht
rust, om weer wat op je verhaal te
komen. Ik zal echter doen, wat je
vraagt en het aan onze vrienden over
laten te beslissen, of deze arme reizi
gers weggezonden moeten werden
of niet*.
Ik deed deze belofte om mgn zuster
gerust te stellen, maar den volgenden
morgen, by klaar daglicht, kwam het
mg bepaald belachelgk voor, te ver
onderstellen, dat de vegetarische schip
breukelingen iets kwaads in den zin
zonden hebben, of dat hnn komst van
eenigen invloed zou zgn op de be
woners van Cloomber. Evenwel ver
langde ik zelf er naar, één der Heather-
stones te spreken; das begaf ik mS
reeds vroeg op weg.
Als altgd zag het huis er somber
«B naargeestig uit. Ik keek door da
Over het sueees der Montenegryn-
sche troepen hebben wy in ons vorig
nummer reeds het een en ander ge
meld. De operaties tegen Berana ,zyn
nog steeds in vollen gang.
In de vgf dagen sedert het begin
van den oorlog heeft Montenegro 256
dooden en 800 gewonden. De minder
ernstig gewonden worden naar Cettinje
getransporteerd, daar de hospitalen in
Podgoritza overvol zyn. Bgna alle
gegoede dames van Cettinje zgn in
Podgoritza aangekomen, om als ver
pleegster op te treden
Dat het grensincident met Servië
wel degelgk het begin van een oorlog
beduidt, kan blgken uit een bericht
uit Wranja, dat mededeelt, dat de
Turken over het geheele front van
Ristovac den stryd aanvaard hebben,
en dat er verbitterde gevechten met
de Servische troepen plaats vinden.
In Wranja hoort men den geheelen
dag kanongebulder, en er heerscht
een verschrikkelgke opwinding. Een
vleugel vau de Servische troepen is op
Turksch gebied doorgedrongen en
heeft de Turken teruggeslagen.
Eigenaardig is de houding van
Griekenland, dat nog tevergeefs waeht
op een antwoord van zjjn aan de
Turksche regeering ingediend ultima
tum. De wenseh van de Kretenzers
die, zooals men weet, alle mogeiyke po-
dikke yzeren spglen van de hoofd
poort, maar kon geen der bewoners
ontdekken. Slechts zag ik een groo-
ten sparreboom, door den storm ter
aarde geveld, met zgn langen, rossigen
stam dwars over de met gras begroeide
opryiaan liggen, zonder dat er een
poging was aangewend, om dien uit
den weg te mimen.
Ik liep om de massieve schutting,
die eiken vreemdeling, j a zelfs lederen
nieuwsgierigen blik moest buiten
sluiten, heen, tot aan de plek, waar
Gabriëlle en ik elkaar steeds plachten
te ontmoeten, doch ik kon geen enkele
opening vinden om door te kgken,
want de schutting was kort geleden
zóó hersteld, dat elke plank eenige
centimeters over de volgende was ge
schoven, waardoor de kijkgaatjes, van
welke ik vroeger gebruik maakte,
geheel verdwenen waren.
Uitgezonderd op de plek, waar ik
het gedenkwaardige onderhoud bad
gevoerd met don generaal, nadat deze
mü en zgn dochter overrompeld had.
Hier waren twee planken aldns samen
gevoegd dat er een opening, van on
geveer twee duim groot, tnsschen was.
Door deze opening kon ik het huis
en een gedeelte van het grasveld zien
en ofschoon ik geen spoor van uien-
scheiyk leven ontdekte, was ik vast
besloten, miin post niet te verlaten,
eer ik met één van de bewoners ge
sproken had.
(Wordt verrtdgd
