N*. 98 1912.
Dinsdag 20 Augustus.
996te jaargang.
Te zwarte parel.
3 FEUILLETON.
GOESCHE
Telefoonnummer 32. Directeur A. F, A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,0-oeache Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75e buiten Goes, franco 1,23.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van adver-tantlën op Maandag1 en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke;regel meer 10c t.
Bfi directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfdo advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal'berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,— berekend.
Bewijsnummers ^5 cent.
De coali'ie en het protestantsche
geloof.
Het is b(j herhaling betoogd, dat
de zoogenaamd .christelijke" coalitie
een ernstig gevaar oplevert voor het
protestantsche geloot Het protestant
sche geloof moge nog zooveel scba-
keeringen aandniden, ten slotte is
er altoos een pnnt, waarop alle pro
testanten elkander moeten vinden.
Want allen dreigt één zelfde gevaar.
En dat gevaar dreigt van roomsehe
zijde.
Rome wie weet het niet zal
niet rusten, vóór het haar oude, thans
tanende, macht hersteld ziet Elk mid
del wordt daartoe aangegrepen. En haar
zware hand wordt thans meer en meer
gevoeld in Nederland, het land, dat
zich ten koste van onnoemelijk lijden
en ontelbare offers van de Roomsehe
slavernij heeft weten vrij te maken.
Nn staan wjj tegenover deze dingen
vrijer dan vele anderen. Wij begrijpen
het ten volle, dat Rome, vooral stre
vend naar wereldlijke macht, haar
verloren terrein tracht to herwinnen.
Een ieder, die een ruimen blik bezit,
zal dit Rome niet ten kwade kunnen
duiden. Het is haar volkomen recht.
Maar wat ons grieven moet, is
dat van pro teBtantsche zijde aan Rome
zulk een krachtige hulp in dezen
strijd verleend wordt. Wat ons grieven
moet, isdat zoovele protestanten
spuwen op hun schoon verleden. De
roomachen en de protestanten, zjj
knnnen elkander niet verdragen, even
min als vuur en water elkander ver
dragen kunnen. Zjj staan,op geestelijk
terrein, lijnrecht tegenover elkaar.
Dat deze tegenstrijdigheden noch
tans een bondgenootschap hebben aan
gegaan, om de politieke macht in
Nederland te veroveren, wij laten
het daar. In den strijd om materialis
tische belangen hebben wij reeds znlke
vreemde dingen beleefd l En nog zijn
wjj allicht niet aan het eindl Maar
dat Rome Rome blijft, en het
protestantisme zich zelf boe langer
zoo meer verloochenen gaat, ëdflrin
schuilt een niet te miskennen gevaar.
Tot ons diepe leedwezen moeten wij
het zeggen, dat, in den strijd om
wereldlijke macht, het protestantisme
verroomscht wordt.
Moeten wjj in herinnering brengen,
hoe dr. Kuyper zich over Rome uit
gelaten beeft, niet mondeling, doch
ichrifteljjkhoe hp een bondgenoot
schap daarmede beslist afwijzen moest,
wijl het bloed der martelaren zooiets
abtoiunt onmogelijk maakte? Oeh,
wat zijn voor dr. Kuyper woorden,
gesproken of geschreven 1Hij, die
den paus te Rome eenmaal een minder
vleiende beoordeeling toekomen deed,
zou thaDs voor hem een knieval willen
doen, als het hem materialistisch voor
deel bracht.
En het is zóó ver gekomen, dat,
wanneer de paus, als een wereldlijk
monarch, onderscheidingen uitdeelt,
de protestantsche pers met voldoe
ning daarvan gewag maakt. Het is
nog verder gekomen. Want die pers,
(Uit de avonturen van Arsènb Lüpin,
gentleman-inbreker).
Toen hij de gevangenis verliet,
waar hij zes maanden was opgesloten
geweest, was hfi bleek en mager. De
eenzaamheid, de sombere debatten, de
angstwekkende beraadslagingen van
de jnry, alles had hem ziekelijk en
schuchter gemaakt, 's Nachts had hg
vreeselijke droomen gehad, de galg
stond hem overal voor de oogen. Hij
beefde van koorts en onrast.
Onder den naam ven Anatole Du-
four hunrde hij een klein kamertje in
de Rne Montmartre, waar hjj leeide
van wat de dag hem bracht.
Droevig leven 1 Drie maal had hij
ergenB vast werk gevonden, doch drie
maal was hjj herkend en weggezonden
geworden.
Dikwijls meende hij te bemerken,
dat men hem achtervolgde en hij
twijfelde niet, oi de politie-agenten
trachtten hem in een valstrik te Jok
ken. En bij voorbaat voelde hij reeds
de zware hand van degenen, die hem
zouden grijpen.
Zekeren avond, toen hij in een her
berg het avondmaal gebruikte, kwam
or iemand tegenover hem zitten.
Het was een man van omstreeks
veertig jaar, gekleed met zwarte jas,
heel goed onderhouden. Hfi bestelde
prat gaand op het protestantisme,
wrnueer het in haar kraam te pas
komt, betitelt den pans als „heilige
vader".
Wij, protestanten, hoe wij onderling
verdeeld mogen zijn, wfi erkennen
geen „heilige vader." Door het wel te
doen, nit wereldsehe gewinzucht, ver
nederen wij het protestantsche geloof,
sleuren wij het begin en het einde
van dat geloof door het slijk. Ja, wfi
vragen ons afkan een protestantsch
redacteur, aldus over den paus schrij
vend, nog waarlijk protestant gehee-
ten worden
Men begrüpe ons goed: wij eerbie
digen ten volle ieders geloof. Als de
roomaeh-katholiek in den paus Chris
tus' stedehouder op aarde ziet, en hij
is gelukkig in dat geloof, by blij ve
daarin. Laat ieder het goede, het
hoogste zoeken op zjjn eigen wijze.
Doeh tuBBchen roomschen en protes
tanten, wanneer deze laatsten hun
innigste gevoelens niet te grabbel
gooien, blfift een ondempbare kloof
oestaan. Zij kunnen elkander als
menseh ten volle respeeteeren, in
het geloof kunnen zij elkaar nimmer
naderen.
Rome ziet de langzame verroom-
schiDg van het protestantisme met
welgevallen aan. De wereld en haar
begeerlijkheid, zjj ia er tuk op. En
dat het protestantisme, zijn verleden
verloochenend, in ons land haar strijd
om deze macht zoo gemakkelijk
maakt, het moet haar dubbel wel
gevallig zijn.
Zoo is de coalitie de voorspellers
hebben waarlijk geen on gel jjk gehad
een gevaar geworden voor alles, wat
protestantsch denkt en voelt. Het heet
niet langer: „Geen aardsehe macht
begeeren wij, die gaat aLras verloren".
Het heet thans: aan ons de macht,
Se macht dezer wereld 1 Boe wjj daar
aan komen, welke offers daardoor
vergeefs worden gemaakt, weirek
ken ons er niemendal van aan 1 EirBt
het materialisme I En apr és nons
ie déluge
Da tijden zijn wel veranderd.
Maar toch leeft er in ons een
hoop, dat in ons protestantsche Ne
derland aan het protestantsche geloof
eenmaal wederom ten voile recht zai
worden gedaan. Dit zal geschieden,
als do misleide schare tot het besef
komt, waarom het den voorgangers
te doen is geweest, nl. te streven naar
weroldsehe, naar ij dele macht. Dan
zal de protestant naast Rome leven,
maar met Rome nimmerDe vele
offers zijn niet om niet gebracht.
B a i t e a I a h ui.
Uit de Marokkostreek is zeker wel
als belangrijkste gebeurtenis het
aftreden van den Sultan
te vermelden. Onverwacht komt dit
zeker niet. Moulay Hi fid had al lang
genoeg van de regeering en toen,
vooral in den laatsten tjjd, Frankrijk
zoo beleefd was om hem een groot
soep, groenten en een liter wjjn.
Toen hjj zijn soep gegeten had,
wendde hij den blik naar Danègre en
zag hem langen tfid aan.
Danègre verbleekte. Dat was zeker
weer een van die mannen, die hem
sedert weken vervolgden l Wat wilde
hfi Dacègre trachtte op te slaan. Hij
ken niet. Hij bleef als vastgenageld
zitten.
De man schonk zieh een glas wijn,
vnlde ook dat van Danègre
„Komaan, kameraad, laat ons eens
klinken I"
Victor stamelde
Ja, ja, op uw gezondheid, vriend."
„Op uw gezondheid, Victor Dacè
gre." Hü sprong op:
„Ik I ikl... Wel neen... ik zweer n..."
„Wat zweert ge mij? Dat ge de
zneoht van de gravin niet zijt?"
„Welke knecht? Ik heet Dufour.
Vraag het maar aan den patroon."
„Anatole Duiour, ja, voor den pa
troon, maar Danègre voor het gereeht,
Victor Dacègre t"
„Dat is niet waarDat is gelogen
De man haalde uit zijn zak een
kaart en reikte hem die over Victor
las„Grimaudau, cx-inspeeteur van de
veiligheidspolitie. Vertrouwelijke me-
dedeelingen."
Hy beefde.
„Zjjt gij van de politie
„Nu niet meer, maar het beviel
mij en ik zet het voort op een meer....
winstgevende wijze. Van tfid tot tijd
kan men er wel eens goede zaken
door opsporen... zooals da uwe bjj-
gedeelte van zjjn regeeringstaak van
de sehonders te nemen en hij heel wel
inzag, dat de jmacht, welke hij nog
overhield, slechts een flauwe afspie
geling was van het absolute despotisme
van zjjn voorgangers, bedankte hij
liever voor de eer en gaf den wensch
te kenneD, als eerzaam burger
zjjn verder leven in volle vrijheid
door te brengen.
Bovendien had hjj eenigen tj'd ge
leden een bezoek aan Parfis gebracht,
waar het hem zoo buitengewoon be
vallen was, dat hjj van zijn leven te
Fez meer dan ooit afkeerig was ge
worden.
Zooals een onde militair naar het
politieke pakje, verlangde de sultan
er naar, zijn geheele hofhouding in
den steek te laten om als eerzaam
rentenier de een of andere villa te
gaan bewonen. Iljj was intusschen
zoo Blim, ook voor de noodige fondsen
te zorgen en nn thans Monlay Hafid
voor den laatsten dag sultan van
Marokko geweest is, heeft de Fransehe
staat de verplichting op zieh gencmen,
hem een jaargeld van 375 000 francs
en 400 000 franes ineens uit te keeren.
Dir, ljjkt nn wel heel veel, maar de
ongelukkige sultan bezit niet minder
dan 125 vrouwen, die allemaal om
toiletjes en een gezellig leventje
vragen. Ieder getrouwd man kanwel
nagaap, dat in dit geval Moulay
Hs fid's traetement absoluut niet te
hoog is Intusschen schijnt hij op zijn
eigen honije in grond gespeculeerd
te hebben, wat hem, blijkbaar een
aardig duitje heeft opgebracht. Hjj
bewaart dit geld intusschen als een
appeltje voor den dorst.
Van den nieuwen sultan Moulay
ïouzefvalt weinig te zeggen, daar hij
vrijwel onbekend is. Het beste voor hem
en voor het geheele land zal wel zjjn,
dat hg met de Fransehe legeering
maar door dik en dun meegaat. Tegen
spartelen is voor beide partijen maar
onpleizierig en 'teind van 't liedje
blijft tocb, dat hij zal moeten toe
geven, daar een saltan van Marokko
nu eenmaal een noodzakelijk kwaad
is, van wien echter geen tegenspraak
of doorvoering van eigen wil kan
afgewacht worden. Heeft Frankrijk
in het Zniden dus weer orde in
zijn huishonden gebracht, ook naar
andere zgden moet zorgvuldig ge
waakt worden, dat geen gevaren, nn
of in de toekomst, het Fransehe grond
gebied bedreigen. Hiermede hangt
zeker samen de
Reis van den minister-president
Poincaré
naar Rusland, welke beschouwd kan
worden als een bevestiging van de
vriendschappelijke verhouding, welke
nog steeds tusschen beide verbonden
mogendheden beBtaat.
Als kleine imitatie van den Russiechen
toeht van keizer Wilhelm, heeft Poin
caré in Petersburg en Moskou heel
vriendschappelijk met verschillende
autoriteiten zitten redeneeren, met het
gevolg, dat Frankrijk en Rusland beide
voorbeeld."
„De mjjne?"
„Ja, de uwe. Dat is een buitenge
wone zaak, als gij tenminste wat goe
den wil toont,"
„En als ik dat nu eens niet doe
,Ge zult wel. Ge verkeert in een
toestand, waarin ge mij niets kunt
weigeren."
Victor Dacègre werd door schrik
overmand. HU vroeg:
„Wat is er?... Spreek."
„Welnu. Wij zullen het kort maken.
Ziehier wat de kwestie is Ik ben ge
zonden door mejuffrouw De Sinclèves."
„Sincièves
„De erfgename van de gravin d'An-
dillot."
„Welnu...?"
„Mejuffrouw De Sino'èves heeft me
opgedragen, van n da zwarte parel
op te eisehen."
„De zwarte parel
„Ja, die ge gestolen hebt."
„Maar ik heb ze niet
„Gij hebt ze."
„Als ik ze had, dan zou ik ook de
moordenaar zfjn."
„Gij ziit ook de moordenaar."
Dacègre deed moeite om te lachen.
„Gelukkig, mfin waarde heer, dat de
rechtbank van eer andere overtuiging
was. Al de gezworenen, hoort ge goed,
erkenden mijn onschuld. En wanneer
men een gerust geweten heeft en
het vertrouwen van twaalf goede
burgers.
De ex-inspecteur nam. hem bfi den
arm.
tot de overtuiging gekomen zijn, dat
de bai den, welke de twee landen ver-
birden, vaster en hechter zijn aange.
haaid dan ooit te voren.
Wat den Italiaansoh-Turksehen oor
log betreft, tehijnt men van heide zijden
geconstateerd te hebbeD, dat offleieuse
besprekingen tusschen Italië en Tnr-
kjje worden gevoerd en met grond
mag worden aangenomen, dat weldra
een nieuwe poging tot bemiddeling
door de mogendheden gedaan zou
knnnen worden. Met betrekking tot
den toestand op den Balkan, verklaar
de Poincaré beslist, dat de Frans eh-
Rnssische diplomatie de volledige
handhaving van den tot nn toe be-
staanden toestand verlangde. In ver
band hiermede knnnen wij melden,
dat
Bemiddelingspogingen van
Ooatenrljk-Hongarlje
thans druk besproken worden. Graaf
Berchtold, de Oostenrijksch-Hongaar-
sche minister van buitenlandsche
zaken, heeft namelijk diplomatieke
stappen gedaan, teneinde met de regee
ringen der groote mogendheden in
overleg te treden over de vraag,
of het, met het oog op het Balkan-
schiereilard, niet gewenseht zou zfir,
het standpunt der mogendheden vast
te stellen. Hij wil niet zoo zeer
tnssehenbeide komen, als wel
vriendschappelijke raadgevingen uit-
deelen en de andere mogendheden
van een daadwerkelijk optreden tegen
Turkije terughouden.
Het was te verwachten, dat, nude
Albaneezen zich zulke voordeelen
hebben verworven, ook andere staten
het hoofd zonden opsteken en gelijke
rechten eisehen en daarom wil nu
Oostenrijk als een bezadigd huisvader
tnssehenbeide komen om den ruzie
makenden Balkankinderen op ernstige,
maar vriendschappelijke wijze eenige
paedagogische vermaningen toe te
dienen.
Volgens sommige bladen zon graaf
Berchtold, die in diplomatiek talent
zjjn voorganger Aerenthal geen oneer
bljjkt aan te doen, de oplossing der
moeilijkheden willen vinden door
decentralisa'ie te bevorderen en aan
te dringen op invoering van zelfbe
stuur van Albanië en Macedonië.
Inmiddels hebben op de Montene-
grijnsehe grens nog hevige vecht
partijen plaats, waarbij een groot deel
der Christenbevolking de wapenen
tegen de Turken heeft opgenomen.
Binnenland.
Rijksmiddelen.
De Rijksmiddelen hebben over de
maand Juli opgebracht f15,935,578,
tegen f15,701,893 in Juli 1911.
Méér brachten cp: de directe be
lastingen, invoerrechten, waarborg en
belasting der goud- en zilverwerken,
domeineD, posterijen, telegraaf, akte
van jacht en visscherfi en de loods
gelden. Minder: de accijnzen, indi
recte belastingen en de staatsloterij.
„Maak zooveel woorden niet vnil,
mjjn vriend. Luister goed en overweeg,
wat ik zeg. Dar ègre, drie weken v óór
den moord, hebt ge den sleutel der
hutsbewaarster gestolen en een ande
ren laten maken bij Ontard, sloten
maker, Rne Oberkampf, 244."
„Dat is niet waar," bromde Victor,
„niemand heeft dien sleutel gezien.
die bestaat niet."
„Hier is hij."
Na eenige oogenbllkken hernam
Grimandau
„Het mes, waarmede de gravin ver
moord werd, hebt ge in den bazar
De la République gekocht, dienzelfden
dag, dat ge uw sleutel besteld hebt.
Het lemmet is driehoekig en van een
groef voorzien."
„Dat is alles onzin. Gij praat er
maar wat op los. Niemand heeft het
mes gezien."
„Hier is het."
Victor Dar ègre week achteruit en
de inspeetenr vervolgde:
„Er zjjn roestplekken op, Moet ik u
nog uitleggen, van waar die komen
„En dan nog?... Gjj hebt daar oen
sleutel en een mes. ...Wie kan bewijzen,
dat die mij toebehoorden
„Vooreerst de slotenmaker en dan
de bediende, die u het mes verkocht
heeft. Ik heb hnn geheugen al wat
opgefrischt. Wanneer ge met hor znlt
geconfronteerd worden, zullen zij n
wel dadelijk herkennen."
Hfi sprak kalm en bedaard, maar
met een verbijsterenden nadruk. Da-
nógre was bleek van schrik. Noch de
De opbrengst over de eerste ze
ven maanden van 1912 bedroeg
f105,887,290, tegen f 101,734,207 over
de eerste zeven maanden van 1911.
Verkiezingsactie 1913.
In een te Middelbands gehouden
vergadering, belegd op uitnoodiging
van de afdeelingen Dirksland en
Middelharnis-Sommelsdfik derS D A P.,
is besloten, in het kiesdistrict Zierikzee
een federatie der S. D. A. P. te stiehten,
ten einde in het jaar 1913 de ver
kiezingsactie met kracht ter hand te
nemen.
Reeds is een voorloopig bestuur ge
kozen en een reglement vastgesteld.
Goedkoopere schcolkaarttn.
Naar de Zw. Ct. verneemt, zullen
op de spoorwegen ds prfizen der
sehoolkaarten voor leerlingen van
a mbaehts-, industrie- en huishoudscho
len van 1 September af aar merkelijk
worden verminderd, zoodat ongeveer
hetzelfde zal moeten worden betaald
als voor twee jaar.
Landbouw, Veeteelt «bi
Vlsscherijc
De Landbouwtentoonstelling te
Bergen-opZoom.
Zondag 25 Augustus, 's namiddags
half drie, heeft op het tentoonstellings
terrein een keuring van trekhonden,
en trekhonden-bespanningen plaats,
waarop wij de aandacht vestigen van
al onze trekhonden-eigenaren.
Naar ons wordt medegedeeld, be
staat voor de eigenaars van de twee
beste bespannirgen (hond, kar en tuig)
veel kans, dat zfi met hnn honden het
volgend jaar voor rekening van het
comité der greote Haageche tentoon
stelling, of van de Regeering, twee
dagen naar Den Haag zullen mogen
gaan. Bovendien zjjn er drie geld
prijzen uitgeloofd voor reuen, drie
voor teveD, drie voor enkelspannen
en drie voor meerspannen, terwijl de
eigenaars in da gelegenheid zullen
worden gesteld, om van den keurmees
ter te vernemen, welke gebreken hnn
bespanningen hebben, om te kunnen
doorgaan voor een model-hondenbe-
sparnlng.
Aanmelding vóór oi op den 24
Augustus as. bfi den secretaris, den
heer G. M. Kok.
Sport.
Voetbalverbod.
Naar de N. R. Ct meldt, is te Dinx-
perloo (Gelderi.) het houden van een
voetbalwedstrijd op Zondag, waarbij
entrée van de bezoekers wordt ge
heven, verboden, teneinde het ortho
doxe deel der bevolking niet to erge
ren De voetbalclub aldaar, welke
een internationalen wedstrijd wenseht
te honden, heeit nu even over de
Pruisische grenzen een terrein ge
huurd, waar de wedstrjjd ongestoord
kan plaats vinden en zelf3 door het
rechter, noch de voorzitter van het
Hof van assisen, noeh de advocaat-
generaal hadden hem zoo het vnur aan
de schenen gelegd geen van allen bad
zulk een helderen kijk gehad op de
zaak, waarin hij zelf geen dnideifik
inzicht meer had.
Hij trachtte nog altijd den onver
schillige te spelen.
„Zfin dat al uw bewijzen
„Er blfift nog een enkele over. Na
den moord zijt ge langs denzelfden
weg vertrokken. Maar midden in de
kamer van de gravin, nit vrees van
te vallen, hebt ge tegen den muur ge
leund, om uw evenwicht te behouden."
„Hoe weet gij dat stamelde Victor.
„Niemand kan dat weten."
„Het komt natuurlijk in de hersens
van de heeren van het parket niet op,
een kaars aan te steken en de muren
te onderzoeken. Doeh had men het
gedaan, dan had men op het witte
pleister een kleine ronde vlek gezien,
heel zwakjes, maar toch duidelijk ge
noeg om er den indruk op te zien van
een duim, nog nat van bet bloed, en
dien gfi op den munr gedrukt hebt.
En gij weet toeh wel, dat het in
anthropometrie een der bijzonderste
middelen is, om de indentiteit van
den dader vast te stellen?"
Victor Danègre verbleekte. Zweet
droppels vielen van zfin voorhoofd op
de tafel. Als een gek bezag hfi den
man, die voor hem de geschiedenis
van den moord opriep, als was bfi er
de onzichtbare getuige van geweest,
i {itlof volgt, j
