N°. 97 1912. Zaterdag 17 Augustus. 999te jaargang, IhTzWARTE PAREL Bij dit uo. behoort een Bijvoegsel. 2 FEUILLETON. mm Oe uitgave dezer Courant geschiedt,'Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prfjs per kwartaal, in Goes Ot75, buiten Goes, franco 8,25. Afzonderlijke nommers 5 cent. inzending: van advertentiën op Maandag: en Woensdag: vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prijs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 et., eike regel meer lOet. Hy directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfdo advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend# dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend. Bewijsnummers ,5 cent, Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naarnl. Vennootschap „Goeaehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. Malaise. Het schijnt de roomsche pers niet voor den wind te gaan. Telkens leest men in verschillende bladen hartroerende oproepingen, om toch vooral die pers te steunen door het nemen van abonnementen en het plaatsen van advertentiën. Uit het feit, dat die oproepingen telkens worden herhaald, zou men mogen opmaken, dat de resultaten nihil zjjn en de roomsche pers een kwijnend bestaan blijft lyden. Daarvoor moet natuurlijk een reden zijn. Eén ding weet men voor die pers wordt reclame genoeg gemaakt. Gees telijken zien er niet tegen op, den kansel te misbruiken voor het aan prijzen van één of ander clericaal blad. Huisbezoeken worden afgelegd en met kracht en klem gewaarschuwd tegen het lezen van andere dan roomsche lectuur. Iu Limburg gaat men nog een stapje verder en dringen geestelijken er op aan, niet te koopen bij winkeliers, die anti-katholieke lec tuur in hun huis dulden. Met zoo'n reclame zon het zaakje prachtig moeten marcheeren en het tegendeel big kt het geval. Heel gemakkelijk is de oorzaak van zelfsprekend niet na te speuren. Maar dit mag men gerustelyk aannemen een zeer groot aantal roomsoh-katbo- lieken is de overtuiging toegedaan, dat hun pers niet geeft, waarop het lezend pnbliek redelijkerwijze aan spraak inag maken. Een orgaan als de Nieuwe Rott. Courant, als het Algemeen Handelsblad bezitten zij niet. De Maasbode, hun grootste dagblad, ondervindt in zeer veel roomsche krin gen antipathie door de vaak onheb belijke wijze, waarop de politieke tegenstander wordt beoordeeld, en het is reeds zóó ver gekomen, dat bladen van andere richting met dit orgaan niet meer wenschen te polemiseeren uit vrees zich ernstig te compromit- teeren. De Nieuwe Rott. Courant, dit punt be sprekend, heeft een andere reden aan getoond, welke ons zeer aannemelijk lijkt. Dat de roomschen liever een ander dan een roomseb blad lezen, zegt het Kotterdamsehe orgaan, vindt zjjn oorzaak in de omstandigheid, dat de roomsche pers te uitsluitend voor de geestelijkheid wordt geschreven. Wai heeft een roomsche leek, mid denstander of winkelier, aan theolo gische en philosophische beschouwin gen, waarvan zjj de termen niet eens begrijpenwat kan het den Amster- (Uit de avonturen van Arsènk Lüpin, gentleman-inbreker). De laatste stuiptrekkingen hadden haar mond verwrongen, haar gelaat had de doodskleur gekregen en op den grond, in groote plassen, Btolde het bloed. Hg draaide de eleetrisehe lampen op en in het volle licht kon hg zich duidelijk rekenschap geven van wat hier gebeurd was. De strüd moest hevig geweest zyn. Het geheele bed -f yins omver getrokken, de lakens ge- echeurd. Op den grond lag de kan delaar, de pendule, die elf uur twintig wees, eu dan overal bloed, plassen bloed. „En de zwarte parel mompelde hij De doos stond nog op haar plaats. Hij opende ze. Het etui was er nog in maar het was ledig. „Verduiveld", fluisterde hg in zich zelf, ,ge hebt er u wat te vroeg op beroemd, Arsène Lupin, dat bet geluk U diendeDe gravin vermoord, de zwarte parel weg, de toestand is ver van schitterend I Vlucht liever, want de verantwoo.deigkheid zou groot kunnen zijn, indien men u hier vond." Hij verroerde zich nochtans niet. .Vluchten? Ja, een ander zou dat zeker doen. Maar Arsène Lnpin? Is er hier niet wat beters te doen Laat ons zien. Maar met orde te werk gaan 1 Uw geweten is immers gerustStel Q voor, dat ge commissaris van politie zijt en dat gS tot het onderzoek moet -jTorg*"" O ja, maar daarvoor moet damsehen winkelier schelen, of er in Lutjebroek of elders een orgel is in- gewgd, of een priester zijn zilveren leest vierde, of een Krnisverbond zgn jaarvergadering hield? De midden standers lezen by voorkeur artike len en berichten over hnn of' aanver wante vakken; en zy zien niet in, waarom hun roomsche conrant du uitsluitend roomsch-getinte berichten moet opnemen met uitsluiting van veel anders. De roomsche leek is over het algem ten niet zoo roomseh in het dagelyfcsche leven ais de geestelij kheid en de leiders dezer pers wel denken, en zoo komt het, dat er onder de room schen geen animo voor hun pers bestaat. Zal dit nn anders worden door het plaatsen van oproepingen om steun Wy moeten het ernstig in twyfel trekken. Zekerallicht zal de één of andere eenvoudige ziel onder de pressie van de geestelykheid zyn abonnement op een vryzinnige of nentrale conrant opzeggen en daarvoor in de plaats nemen een roomsche. Maar in de meeste gevallen gaat dit niet van harte; waar pressie, dwang noodig blijkt, is het dnidelyk bewezen, dat de roomsche lezer met het niet-room- sche blad tevreden was, anders had hy uit eigen beweging zyn abonne ment wel opgezegd. De zieltjes echter, die zóó voor de roomsche pers ge wonnen worden, zyn weinig talrgk en de eenzijdigheid, waarmede die pers haar lezers voorlicht, zal het menigeen weldra doen betreuren, dat hij voor den dwang der geestelykheid heeft moeten zwichten. En wat het stennen met advertenüën betreftde roomsche winkelier is geen filantroop en zal zgn annonces by voorkeur in die bladen plaatBen, welke hem het grootste succes waarborgen. Daar mag men hem geen verwgt van maken: het is een zuiver menschelyke eigenschap. Welnude roomsche pers, welke door anders-denkenden niet gelezen wordt en by de eigen geloofs- genooten op zoo grooten tegenstand vaak stuit, waarborgt hem dit buccos niet, oi althans niet in voldoende mate. Ook in dit opzicht zal met den oproep weinig doel getroffen worden. En nu is wederom een nationaal comité van actie voor de katholieke pers opgericht. De nood moet dus wel erg nijpen. Eu heel veel heil, waar alle vroegere pogingen faalden, ver wachten wy van dit comité niet. Met het belangryke verkiezings-jaar 1918 in aantocht, ziet het er ook met de propaganda voor de roomseh-katho lieke denkbeelden niet zeer rooskleurig uit. Er is malaise. Geestdrift heerscht ter rechterzyde niet. Hoe zon het ook kunnen met een Ministerie-Heemskerk aan bet bewind, een Ministerie, dat, men een geest hebben, vry van alle emotie; en de myne verkeert in een staat Hy viel in een zetelde handen geklampt om zyn brandende slapen. De moord van de Avenue Hoehe was een der boeiendste drama's uit dezen laatsten tyd. Voorzeker zou ik het niet verteld hebben, als de rol, welke Arsène Lupin er in heeft ge speeld, geen speciaal licht over deze zaak had geworpen. Weinigen ver denken er hem van. In elk geval weet niemand de jniste waarheid. Léontine Zalti, vroeger zangeres, weduwe van graaf d'Andillot, was door geheel Parijs bekend. Wie had haar niet in het bosch ontmoet Wie herinnert zich haar weelde niet vóór twintig jareD, toen zy heel Europ. verbaasde door haar prachtige dia manten en kleinoodiën van allerlei soort Men placht van haar te zeggen, dat zy om haar schouders de brand kasten van verschillende banken en de goudmijnen van menige Austra lische compagnie droeg. De groote juweliers werkten voor Zalti, zooals hnn vroegere collega's voor koningen en keizers hadden gedaan. Wie herinnert zieh ook niet de ramp, waarbij haar geheele fortuin verloren ging En van heel dea boedel bleef slechts de befaamde zwarte parel over. De zwarte parell Dat was een heel fortuin. Had zy die maar willen verkoopen I Dat wilde zy echter niet. Zy ver koos liever haar levenswijze te ma tigen, in een eenvoudig vertrek te wonen met een gezelschapsdame, een knecht en een huishoudster. En zy schroomde niet, er de reden van be kend te maken: het was het geschenk na 4i/i jaar aan het roer geweest >e zyn, nog op geen enkele groote daad wijzen kan Leeren de vrijzinnigen nit hetgeen zieh ter rechterziide afspeelt, dat hun kansen er in 1913 niet ongunstig voor staan I De overtuiging, het volgend jaar de coalitie gevoelige klappen te kunnen toebrengen, zal hen hun ge lederen doen versterken, hen aan sporen, zieh zoo spoedig mogeigk ge reed te maken voor den gewichtigen strgd, welke hun wacht. tiaitetUaud. Wanneer wy ons bnitenlandseh overzicht beginnen, vraagt allereerst de orisis in Turkije opnieuw onze aandacht. Sedert de wederinvoering van de grondwet is Turkye op zoek naar vrijheid, gelykheid en broederschap. En op het oogen blik worstelt het land nog met vele moeiigkheden en vele hindernissen, welke zieh op den weg naar deze drie grocie doeleinden bevinden. Het is een normale ziekte, die het land moet doormaken en geen vergiftiging, waaraan het lichaam ten gronde moet gaan. Opstandige volke ren moeten tevreden worden gesteld, hetgeen by de Albaneezen niet zoo erg moeilyk blyktde onverzoenigke Grieken, Bulgaren en Serviërs eischen een andere behandeling. Thans verkeeren de Turken midden in een revolutie, die gelukkig tot dusverre theoretisch is gebleven. Regeering en Kamer beschouwen elkaar als ontbonden. Met verbittering heeft men zich thans in den verkie zingsstrijd geworpen, ofschoon, vol gens de aanhangers van het Jong- Turksche comité, de oude Kamer nog altyd bestaat. Opmerkeigk is het zeker, dat van den oorlog met Italië in dezen tgd onder het volk niet gesproken wordt, terwyl ook de Tnrksche bladen er het zwygen aan toe doen. Heel deze ongelukkige oorlog is door da ernstige binnenlandsche verwikkelingen op den achtergrond gedrongen. Onder de Bulgaarsohe bevolking heerscht de grootste opwinding, dat het bloedbad, onder hun landgenooten aangericht, nog a'tijd ongewroken is. Zoo wordt Turkye dus met een ernstig conflict met Bulgarge bedreigd en te Sofia, de hoofdstad van dit ryk, is de stemming voor Turkye dan ook alleB behalve hartelijk.Er hebben voort durend demonstralies en protestver gaderingen op straat plaats, waaraan ook deelgenomen wordt door gewezen officieren en ministers, terwyl de dag bladen kraehtig op oorlogsverklaring aan ringen. Als één man, zoo schrgven de bladen, moet tie Bulgaarsohe ba- van een keizer 1 En ondanks haar bekrompen toestand was zg gesteld op die parel zooals destyds, in de schoonste harer glansryke dagen. „Zoolang ik leef, sta ik de parel niet af," zei ze. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat droeg zy ze om den hals. 's Nachts werd ze op een plaats gelegd, die alleen de gravin kende. By het lezen van deze byzonderheden in de dagbladen, werd het volk nog nieuwsgieriger Ea, toen men 's ander daags de aanhouding van den ver- moedeigken dader meldde, steeg de ontroering ten top. Zou het geheim opgeklaard worden De dagbladen schreven „Men meldt ons, dat Victor Danègre, knecht by de gravin d'Andillot, aange houden werd. De bewyzen zyner mis daad zyn verple'terend. Op een mouw van zyn livrei, die Dudouis, chef van de veiligheids-politie, verborgen tus- achen het bed gevonden heeft, ontdekte men bloedvlekken. Bovendien ontbrak or aan zyn vest een knoop, dien men onder het bed van de vermoorde ge vonden heeft. „Het is hoogst waarschynlyk, dat Danègre, na het avondmaal, in plaats van zyn slaapvertrek op te zoeken, in de kamer van de gravin gedrongen is en door da glazendeur bespied heeft, waar zy de zwarte parel verborg. „Tot nu toe heott uien nog geon bevestiging omtrent deze veronder stellingen Een ander punt moet nog opgehelderd worden. De concierge en de winkeljuffrouwuit een tabaks winkel, Boulevard de Courceilos, hebbm ver klaard, dat Danègre dien morgen om zeven uur daar gewoest is. Verder bevestigen de huishoudster eu dage- zelachaps; ufirouw, dat om 8 uur de volking den oorlog met Turkye eischen. Een reusachtige propaganda optocht is te Sofia, naar aanleiding van het bloedbad, gehouden. Behalve een enorm groot aantal particulieren, hebben ook de vertegenwoordigers van alle politieke partyen er aan deelge nomen. Aan de spits van den optocht werden Macedonische zwarte vaan dels gedragen met het opschrift „Oorlog en Overwinning. In Weensche diplomatieke kringen is men evenwel van meening, dat de Bulgaarsohe regeering alles in het werk zal stellen, om de opwinding onder de bevolking te doen bedaren Daar ook van Pr ui sische en Oostenrgksch-Hongaarsche zyde in die richting gearbeid wordt en de Tnrksche regeering reeds ge noegdoening beloofd heeft,gelooft men, dat het gelukken zal, de Bnlgaarsche bevolking weer tot kalmte te brengen. In Turkye zelf is de gewezen minister van binnenlandsche zaken, Talaat bei, gearresteerd. Het is mogelyk, dat deze arrestatie haar oorzaak vindt in de besluiten van het Jong-Turksche congres, waar juist besloten zou zyn, de als onwettig beschouwde regeering te bestry den. Talaat bei, die in opdracht van dit congres naar het vilajet Adrianopei zou gegaan zyn om da „r te trachten den opstand te doen uit breken, zou daarom gearresteerd zgn. Uit alles blykt echter, dat onder de Jong-Tnrken zelf ook meeningsver- schillen bestaan en het waarschyniykst is, dat er in bet comité een strooming is, die een meer vredelievende houdiDg wil aannemen en een, die verzet tot het uiterste wil beproeven. De nieuwe minister van binnenlandsche ziken heeft reeds zyn ontslag genomen, zoo dat de geruchten van een wijziging in het Kabinet ten gevolge van mae- ningsverschillen bewaarheid worden. Betreffende het Montenegry'neehe inci dent wordt thans verzekerd, dat de regeering mededseling ontving, dat de Russische gezant te Cettinje op dracht heeft gekregen, stappen te doen, ten einde een vriendschappelyke rege ling van het jongste incident te ver krijgen. Rusland zal nimmer toelaten, dat de status quo op den Balkan zal verstoord worden. vVaar in Turkye de grootste ver warring heerscht en de mogelijkheid van een burgeroorlog met den dag grooter wordt, blyven ook de gebeurtenissen in België onze aandacht vragen. Terwyl in Ant werpen de feesten ter eere van den schrijver Conscience hun hoogtepunt bereiken en de Koning en Koningin Woensdag hun blyden intocht in de Scheldestad deden, wordt van uit het centrum des lands van socialistische zyde krachtig gewerkt aan da voor bereiding van een algemeene staking, voordeur en de deur van de keuken nog dubbel gesloten waren. Die beide personen waren reeds sedert twintig jaar in dienst by de gravin en waren dus boven elke verdenking verbeven. Men vroeg zich dan ook af, hoe Da nègre de apartementen heeft kannen varlaten ?Had hg een valschen sleutel f Het onderzoek zal het uitwijzen." Het onderzoek wees hoegenaamd niets uit. Integendeel, Victor Danègre was wel een alcoholist, een liederlyke en gevaarlijke kerel, die voor geen messteek terugschrok, doch hoe meer men de zaak bestudeerde, hoe duis terder zy werd. Men stootte voort durend op de meest onuitlegbare tegenstrydigheden. Vooreerst kwam een nicht, De Sin- clèves genaamd, eenige erfgename van het slachtoffer, getuigen, dat zy vóór een maand een brief van de gravin had ontvangen, waarin deze haar de geheime bergplaats mede deelde. Den dag, nadat zy den brief had ontvangen, was de parel weg. Wie had ze gestolen? Verder kwam de concierge vertel len, dat zy dien nacht da deur had geopend voor een man, die om doctor Harel was gekomen. Men on dervroeg den dokter. Niemand had by hem gebeld. Wie was dan die man Een medeplichtige Deze veronderstelling werd overal aangenomen, Ganimard, de ondo in specteur, verdedigde haar zelf, en niet zonder reden. Lupin steekt daarachter", zei hy tot den rechter, „Kom 1 Gy ziet uw Lupin overal „Ik zie hem overal, omdat hy ook overal is." „Zeg liever, dat gy hem ziet, wan neer een zaak U niet heel duidelijk vóór de hervatting van den parlemen tairen arbeid in November. Toen na de verkiezingen in verschillende doe len van het land revolutionaire bewe gingen op touw gezet werden, slaag den de socialistische leiders er in, de ontevredenen voorloopig binnen de pereen te houden. Spoedige afkon diging van de algemeene staking werd toen als het eenige middel ge proclameerd om algemeen kiesrecht te veroveren. Verschillende comité's werden benoemd en het volk, met het oog op de komende stakingsdagen, tot de grootste zuinigheid aan gespoord, terwyl in een algemeenen oproep werd verklaard, dat alleen een wijziging van het stemrecht het volk de noodige politieke rechten kan brengen, waarom de werklieden zoolang eiken arbeid moeten weigeren, totdat hun gerech tigheid geBcbied is. De liberale arbeidersvereenigingen hebben verklaard, de socialistische beweging voor algemeen kiesrecht naar krachten te zullen steunen, zon der zich echter uit te spreken over eventueele deelneming aan de staking. Begrypeigkerwyze wacht men nu in spanning af, waar de aetie onder da Belgische arbeiders ten slotte op uit zal loopen. fiiuueulamd. Kamerverkiezingen in 1913. In enkele anti-liberale bladen heeft het gerucht de ronde gedaan, dat de heer W. Dolk, unie-liberaal afgevaar digde voor 's-Gravenhage II, zich in 1913 niet weer beschikbaar zou stellen voor een Kamerzetel. Het Vaderland kan dit gerueht tegen spreken. Tegen de tariefwet. In een polemiek met de redaktie van De Maasbode wyst de heer Jos. de Pont, voorzitter van den Bond van Schoenfabrikanten, ter verdediging van het besluit van dezen bond tot ondersteuning van Anti-Tarief comité, er op, dat volgens de uit komsten der volkstelling van het jaar 1900 bij de schoenindustrie, die de tariefwet verwerpt, zyn betrokken 34500 personen, by de lederindustrie, die de tariefwet wenseht, -2500 perso nen. Voorts constateert hy, dat van den de 14 leden ter jaarvergadering van Schoeniabrikantenbond, die tegen het Hoofdbe3tuursvoorstel, tot ondersteu ning van het Anti-Tariefwat-comité, stemden, er 10 het gecombineerde bedryf van Leerlooier-Schoenfabrikant uitoefenen, terwyl de overigen, hoe wel erkennende, dat deze wet bun nadeel brengt, verklaarden enkel uit opportuniteitsredenen (waarsahynlyk omdat zy als roomachen een voorstel schijnt. Bovendien doet zich in deze zaak iets bijzonders voorlet goed op dit feit: De moord werd gepleegd om elf uur twintig, zooals de pendule aanwyst, en volgens de concierge heeft die man eerst om drie nur aangebeld." Het gerecht wordt dikwyis meege sleept door de overtuiging van het eerste oogenblik. Het treurige verleden van Victor Danègre beïnvloedde de rechters en alhoewel geen enkel bewjjs de twee of drie vroegere inlichtingen kwamen aanvullen, bleven zij by hun overtuiging. Het onderzoek werd ge sloten. Eenige weken nadien begon de behandeling der zaak. Zy was ingewikkeld, vervelend. De voorzitter leidde haar zonder vuur. Het openbaar ministerie was gematigd in zyn oordeel. In die omstandigheden kreeg de advocaat van Danègre een grooten voorsprong. Hij bewees de leemte in de beschuldiging, haar onmogelijkheid. Geen enkel afdoend bewys. Wie had den sleutel gesmeed, zonder welken Danègre, na zyn ver trek, de deur op dubbel slot had kun nen draaien? Wie had den sleutel gezien Waar was hy gebleven Wie bad bet. mes van don moordenaar gezien waar was het gni-leveD „Kortom", aldus besloot de advo caat zyn rede, bewyst.dat mjjn cliënt haar vermoord heeft. Bewyst, dat de dader die geheimzinnige persoon niet is, die om drie uur 's morgens bin nengedrongen Is. De pendule wees elf uur twintig, zult ge zeggen. Wat be- teekent dit Kan men de wyzers van een pendule niet naar believen ver plaatsen Victor Danègre werd vrygesproken. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1912 | | pagina 1