N°. 86 1912.
Dinsdag 23 Juli.
99"* jaargang.
De onzichtbare Dood.
Buitonland.
si FEUILLETON.
Binnenland.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
Provincienieuws.
De uitgave dezer Courant geschiedtJMaandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr$s per kwartaal, In Goes f 0,75, bnitcn Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 3 cent.
Inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Deprgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke'regel meer lOet.
Bfl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend
Bewijsnummers Ï5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goasehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
G0ESCI1E
GOlRAiW.
De monarchistenlnval in Portugal.
De inval der monarchisten schjjnt,
door het krachtig optreden der Por-
tttgeesche regeering, geen gevaar meer
te zullen opleveren.
Toch wijst alles er op, dat men
bier te doen gehad heeft met een wijd
vertakt complot en, hadden de aan
vallers steun in Portugal zelf gevon
den, dan zon een omwenteling nog
niet zoo onmogeljjk zjjn geweest. De
royalisten waren ruim van geld en
wapenen voorzien en reeds maanden
geleden werd de inval in de Spaan-
sche provincie Orense voorbereid. Van
de eene zijde wordt beweerd, dat de
monarchistische plannen verhaast zgn
door het besluit der Spaansehe regee
ring om de royalisten uit de grens
steden naar het binnenland te voeren,
terwjjl anderen weer meenen, dat de
oorzaak hierin gelegen was, dat de
koningsgezinden, die uit Brazilië
groote bedragen ontvingen, het noodig
oordeelden, weer eens eenig teeken
van leven te geven.
In elk geval wilde men bij Valenca
en Chavez de grenB overtrekken, de
■tellingen innemen, die de wegen
naar Braga en Oporto bewaken en
versterking nit het binnenland al-
wachten. Beide aanslagen zijn echter
mislnkt.
Het garnizoen van Valenca beBtond
slechts nit een kleine afdeeling repu-
bllkeinsche soldaten, die zeer onwillig
waren, om het vnnr op den vijand te
openen. Valenca scheen in de macht
der royalisten. Na hun revolvers op
de maren te hebben afgeschoten,
naderden zij de poorten. Daarop vaar
de een ondernemend sergeant op hen
en de geheele bende sloeg op de vlncht,
daar zij niet verwacht hadden, tegen
stand te zullen ontmoeten. Nn begon
nen ook de andere soldaten te schieteD,
wat ten gevolge had, dat eenige
monarchisten gewond werden. Eeni-
gen van hen, onder wie hnn aanvoer
der, gaven zich aan de Spaansehe
antoriteiten over, maar zjjn, na hnn
eerewoord gegeven te hebben, weder
in vrijheid gesteld. Anderen werden
door de Portugeesehe troepen ge
vangen genomen.
Ook kapitein Canceiro verging het
maar slecht. Hg verscheen eerst voor
Montalegre, maar rnkte daarna op
naar de stad Chavez. Qg heelt ver-
moedelgk aanhangers in de stad ge
had: in ieder geval was zijn list
gelakt; bijna het geheele garnizoen
was naar Montalegre gemarcheerd.
Des morgens bemerkte een melkboer
het eerst de royalisten en maakte ter
stond alarm. De inwoners braken de
deuren der wapendepóts open, en
wapenden zich voor den strijd. Een
heftig vuur werd aan beide zijden
geopend. Coneeiro bombardeerde de
Stad met een paar stukken bergge-
■chnt, maar richtte weinig schade
aan. Plotseling versohenen ook de
Uit het Amerikaansch.
.Maar,' vroeg ik, „voor welke daad
van verraad was Armand bevreesd
„Het openen der geheime lade."
,Je gelooft dns nog aan het ver
giftige mechaniek?"
.Zeer zeker doe ik dat. Het drama
van hedenmiddag bewgst de waar
heid der theorie."
„Ik begrijp het niet," zei ik hulpe
loos.
.Maar, Lester, het is zoo helder als
de dag. Wie was de reus, die vermoord
werd? De verrader natuurlijk. Wg
■uilen zien, dat hg een lid van Ar-
mand's bende was. Hg volgde Armand
Baar Amerika, loerde op hem, ving
hem in het net en bond hem aan
handen en voeten. Denk je een oogen-
hlifc, dat Armand niet wist, dat de
man in dat huls was? Denk je, dat
in staat was geweest Armand te
vangen, als Armand dat niet had ge
wild Hg Lie*, den reus begaan, zeker
van het oogenblik van zgn triomf
„Het oogenolik van zgn triomf?"
herhaalde ik. „Wat bedoel je daarmee,
Godfrey
,Ifc bedoel, dat zoodra de ver-
«tder de lade opende het vergiftige
meehaniek hem zou doodsteken. Daar
op wachtte Armand".
Hggond van verbazing au bewon-
troepen, die naar Montalegre getrok
ken waren, op het tooneel van den
strgd en vielen den vgand in de flank
aan. Toen was 't „sauve qui peut".
Circa 16 royalisten werden neerge
schoten, terwgl verscheidene gewond
werden. Aan de zgde der republikei
nen werden twee soldaten gedood.
Twee stukken berggeschut werden
buitgemaakt en verschillende royalis
ten gevangen genomen.
Zaterdag ging het gerncht, dat te
Porto en te Lissabon een revolutie
nitgebroken zou zgn. De minister van
binnenlandsche zaken verklaarde
echter, dat deze geruchten totaal on
gegrond waren. De politieke toestand
is in 't minst niet veranderd en nog
steeds achtervolgen repnblikeinscbe
troepen achtergebleven patrouilles der
monarchisten.
Wel werd nit de stad Evora offi
cieel bericht, dat een militair complot
was ontdekt, dat gericht was tegen
de hnidige regeering. Men slaagde er
echter in, alle leiders bgtgds in hech
tenis te nemen.
De toestand in Turkije.
Niet tevreden met het aftreden van
het ministerie, wordt thans van ver
schillende zgde aangedrongen op ont
binding der Kamer entalrgke adressen,
dit punt betreffende, zgn den saltan
dan ook voornamelgk van militaire
zgde, toegezonden. In antwoord daarop
verzoekt deze den officieren, zich van
alle politiek te ontnonden, en wekt
hen op, zich aaneen te Blniten tot
krachtige bewaring der eenheid tegen
over van huiten dreigend gevaar.
In Jong Tnrksche kringen, zoo
wordt nit Konstantinopel gemeld, is
men besloten, zich met alle macht
tegen de ontbinding der Kamer te
verzetten. En het Tnrksche blad
Tanin verkondigt dezelfde meaning
„Daar heerschar en natie eenstemmig
zgn," zegt het blad, .behoeft de Kamer
zich van al dit geschreeuw niets aan
te trekken. De ontbinding der Kamer
zon een ernstige schending zgn der
grondwet. Wg hebben afgevaardigden
noodig, die besloten zgn, anonieme,
bedreigingen met verachting at te
wgzen. De eischen, die gezegd worden
namens het Leger te worden gesteld,
kannen nooit de ware meening van
het Leger uitdrukken. De Kamer zal
tegenover alle stormen vast aaneen
gesloten stand houden."
Inmiddels heeft Italië de laatste
dagen weer alle aandacht der Turken
tot zich getrokken. Na den mislukten
aanval, Donderdagnacht in de Dar-
danellen gedaan, is men dubbel voor
zichtig geworden.
Men gelooft, dat de Italiaansehe
vloot door een nachtelgken aanval
hoopte de Tnrksche vloot, die bg
G&llipoli voor anker ligt, te verrassen.
Maar door een zoeklicht werden de
Italiaansehe schepen, die reeds tot de
tweede rg onderzeesche mgoen waren
genaderd, ontdekt. Z\j moesten toen
terngkeeren voor het levendige kanon
vuur en volgens Tnrksche berichten
Gering lag ik achterover in mgn stoel.
Wat was ik blind geweest, dat niet
te zien. Armand had alleen stil ge
legen en den verrader gelegenheid
gegeven, in de val te loopen, die voor
hem was neergezet. Geen wonder,
dat zgn oogen hadden geschitterd,
terwgl hg daar lag en den razenden
man bg het kastje bespiedde.
.Pas op het laatste oogenblik", ver
volgde Godfrey, .toen de verrader
zich over het kastje boog en naar de
veer voelde, begreep ik, wat er zou
gebenren. Er was geen tjjd voor
eenige aarzeling. Ik sprong de kamer
in. Armand verdween oogenblikkelgk
en de reus trachtte ook te ontsnappen.
Maar ik greep hem bg de deur. Ik
had geen idee van het gevaar, waarin
hg verkeerde. Ook dacht ik niet,
dat Armand nog zon durven blgven.
En toch deed lig het. Nu het te laat
is, begrgp ik het. Hg moest dien
man deoden. Hoe gruOt zgn eigen
risico was, hg moest hem dooden. Hg
moest zgn lippen verzegelen. Als wg
hem gepakt hadden, denk ja dan,
dat Armand's geheim een oogenblik
veilig was geweest? Hg moest hem
dns vermoorden hg beeft heai
vermoord met een vergiftige pgi
en hg vermoordde hein ea ontvluchtte
bovendien. Nooit in mgn leven heb
ik mg zoo vernederd gevoeld, als
toen die deur voor mgn neus werd
dichtgegooid."
.Maar hoe doe je nu met Armaud
Zal je niet trachten, hem te pakken
Laat je hem ontsnappen
werden 2 Italiaansehe torpedobooten
in den grond geboord. De berichten
over de Italiaansehe verliezen komen
nit officieele bron.
De Tnrksche regeering heeft aan de
andere mogendheden doeD weten, dat
zg de Dardanellen niet zal slniten,
maar dat de vaarlgn voor de schepen
tot de helft verminderd zal worden.
Da Engelsche klacreoht-vrouwen.
Toen Engelands eerste minister
dezer dagen met zgn echtgenoote naar
de Iersehe hoofdstad ging om er, in
verband met de Home-Knie-wet, rede
voeringen te honden, hebben de suf
fragettes van den ieestelgken intocht
gebrnik gemaakt, om weer op zeer
laakbare wgze van zich te doen
spreken.
Toen de minister in zgn rijtuig,
vergezeld van mevrouw Asqnith en
den leider der IerBche nationalisten
John Kedmond, door de stad reed,
werd plotseling een bgl in het rgtnig
geworpen, naar gemeld wordt door
een „feministisch" jongmensch, die
echter in de menigte wist te verdwg-
nen, voor men hem kon grgpen. Ge
lukkig heeft deze aanval geen der
drie in het rgtnig zittende personen
verwond, want ofschoon het heette,
dat de heer Redmond er door gewond
was aan het oog, heeft deze later zelf
verklaard, dat hg een onbeduidende
wonde boven het oog kreeg in het
gedrang, toen men later de vergader
zaal binnen ging.
Maar iets ernstigers gebeurde in het
„Theatre Royal". Bg het einde der
voorstelling wierp een vronw nit een
der loges een stoel, eerst met petro
leum gedrenkt en toen in brand ge
stoken, in het orkest, terwgl zg tevens
de gordgnen der loges met petroleum
drenkte en in brand stak. Gelukkig
ontstond geen paniek en konden de
snppoosten het vnur dadelgk blus-
sehen; de vronw werd gearresteerd.
Zoo tracht de zwakke sekse in
Engeland zich recht te verschaffen.
Kamerverkiezingen in 1913.
De redactie van De (socialistische)
Klok verklaart, dat zg de candidatunr
van mr. Mendels, den candidaat van
de S. D. A. P. in het district Schoter-
land, niet stennen kan.
De heer G. L. van der Zwaag voegt
hieraan persoonlgk nog toe, dat hg
niet van plan is, voor mr. Mendels
een voet te verzetten.
Hootbroei.
Een in Zeeland veraohgnend week
blad bevatte de vorige week dit bericht:
„Er wordt op gewezen, dat door het
ongestadige weer dezen zomer bg-
zonder veel gevaar bestaat voor hooi-
broei. Men zg hierop aandachtig en
neme maatregelen tot wering van d't
„Hg zal niet ontsnappen 1 lig loopt
zekor in de val. Want één dezer dagen
zal hg trachten, het kastje te stelen
nit de stalen cel van het politiebnrean,
waar ik het heb laten opsluiten".
Ik schndde mgn hoofd.
„Zoo dwaas is hg niet", zei ik.
„Niemand is zoo dwaas. Hg zal het
opgeven en rustig naar Pargs terng
keeren".
„Niet als hg de man is, waarvoor
ik hem hond", zei Godfrey opstaande.
Hg zal het nooit opgeven. Wacht maar,
Lester. Over eenige dagen zullen wg
weten, wie de jniste profeet ib. Het
eenige, waar ik bang voor ben, is,
dat hg ontvlucht met het kastje, niet
tegenstaande onze voorzorgen".
En hg ging heen, terwgl ik hem
verblnit nastaarde.
XXI.
cboob&rd, db onoverwinlijke.
Toeh seheen het, dn Godfrey ongelgk
zon krggen, want de dagen verliepen
en er gebeurde niets, d. w. z. niets
voorzoover het het kastje betrof. Een
gereehtelgk onderzoek had plaats ge
vonden, de Bartillou-maten van het
slachtoffer waren naar Pargs geseind
en hg was onmiddellijk harsend als
een kerel, Morel genaamd, bg de
politie bekend als een vermetel en
gsvaarlgk misdadiger.
Intnsschen spanden Grady's mannen,
met Simuionds aan het hoofd, al hun
krachten in om den vlnehteling te
ontdekken, maar geen enkel spoor
su te vinden. Hg was absoluut ver
gevaar, zoodra er aanwgzlngen voor
zgn, dat er iets broeit."
Dit bericht is blgkbaar reeds eenige
weken geleden geschreven, toen het
den eenen dag regende en den
anderen weer niet, want bg het
droge, warme weer van de beide
vorige weken is het hooi naar wenseh
kunnen binnen gehaald worden en als
dat, nit vrees voor regen, niet te vroeg
is gebeurd, zal dit hooi wel niet
te sterk gaan broeien. Let wel,
te sterk, want alle hooi, hoe goed
ook gewonnen, broeit en dat zooge
naamde „zweeten" doet volstrekt
geen kwaad, integendeel, de kwaliteit
verbetert er door.
Hooi, dat knrkdroog binnenkomt en
weinig of niet zweet, is hard, broos
en al licht bestoven. De oorzaak van
bet broeien is het vocht, dat nog in
het hooi zit, hoe droog dit ook sebgnt.
Is men nn door tegenslag van het
weer genoodzaakt het hooi binnen te
halen, als het nog niet ten volle in
staat is, dan zal het ook des te ster
ker broeien, soms zelfs zoo sterk,
dat het als het ware verkoolt en een
uitslaanden brand kan veroorzaken.
Maar al komt er geen brand nit
voort, het spreekt van zelf, dat door
te veel broeiing het hooi heel wat in
waarde vermindert. Het is daarom
zaak het niet binnen te halen vóór
het behoorlgk droog is; wacht dus
daarmede tot het goed is, slecht
mennen kan men altgd en als het dan
toch moet rotten, laat het dan maar
op het veld gebeuren.
Een zeker kenmerk, dat hooi te
sterk broeit is de zuurachtige gear,
die het afgeeft als het eenige dagen
binnen is. Bemerkt men dit, dan is
het zaak, het nog eens in de open
lucht te brengen. Wel eischt dit nog
al werk, maar bedorven hooi geeft
toch nog grooter teleurstelling, want
behalve, dat het vee het minder gaarne
of niet eet, kan het ook ongesteld
heden teweeg brengen.
Een ander middel om te weten of
het hooi geen te hooge temperatuur
heeft is het gebruik van een thermo
meter, die daarvoor opzettelijk ge
maakt en in den handel te bekomen
is. Tot midden in den hooistapel aan
gebracht, mag hjj niet hooger wgzen
dan 65 graden Fahrenheit; komt h(j
hooger dan wordt het noodig maat
regelen te nemen. Het is echter beter
een ziekte te voorkomen, dan te ge
nezen. Zoo kan ook broei voorkomen
worden, zooals boven is gezegd, door
het hooi niet binnen te halen voor het
behoorlijk in staat is. Om met nog
meer zekerheid het bewuste kwaad
te bestrijden, wordt meermalen ge
brnik gemaakt van zont, dat de eigen
schap heeft, vocht op te nemen
het onttrekt het overtollige nat aan
het hooi en vermindert alzoo de kans
op broeien. Die kans geheel weg nemen
is echter niet mogelijk, want het hooi
kan wel zoo vochtig zpdat het zout
niet in staat is, het overvloedige water
tot zich te trekken. Er wordt dan ook
door sommigen beweerd, dat zout geen
èwenen; en na een dag of twee be
weerde Grady overtuigd te zjjn, dat
hg New-York had verlaten.
Grady had de zaak weer in handen
genomen. Hjj praatte heel veel over
de maatregelen, die hg had genomen
om den vluchteling te arresteeren
maar hg deed niets.
Het antieke kastje bleef opgesloten
in een cel op het politiebureau en
Simmonds droeg den sleutel ervan bg
zich, hg had als altgd het volste ver
trouwen in Godfrey's doorzicht.
Op een dag ontmoette ik Godfrey
op straat en vroeg hem, of hg niet
bang was, den vlnehteling ai te schrik
ken. Maar Godfrey lachte Blechts.
„Daarvoor bestaat niet het minste
gevaar," zei hg. „Zoo'n man is hg
niet. Hoe moeilgker de taak is, hoe
meer ze hem aantrekt."
.Maar het is immers onmogelgk in
die cel te komen. Het is onmogelgk 1"
„Het schgnt onmogelgk," gaf hg toe,
„maar toch wordt ik eiken ochtend
wakker in grooten angst en telefoneer
dadelgk om te weten, of het kastje
veilig is."
Ik keek Godfrey onderzoekend aan,
hg lachte, toen hg mgn blik zag.
„Neen ik spreek volkomen ernstig,
Lester. Je kent den man niet zooals
ik. Hg is een genie. Niets is voor hem
onmogelgk. Hg veracht gemakkelgk
werk. Als hg gelooft, dat een werkje
te gemakkelgk is, maakt hg het moei
lgker door de mensahen eerst te waar
schuwen
„Je weet dus wie hg is?'
enkelen waarborg geeft tegen hooi-
broei, maar al mocht dit al waar zgn,
dan nog is het bestrooien van het hooi
met zont aan te bevelen, omdat dit
een noodzakelgk bestanddeel is van
alle voedsel voor het veevan daar
dat in den laatsten tgd „likrollen"
worden te koop aangeboden, die het
vee op stal en ook in de weide in de
gelegenheid stellen, zooveel zont op
te nemen als het verkiest. Zout maakt
het eten smakelgker, bevordert dns
den eetlust en verhoogt de verteer
baarheid van het voedsel.
De hoeveelheid, die men over het
hooi strooit, bedraagt ongeveer 6 Kilo
per 1000 Kilo hooihet moet regel
matig in den stapel verspreid worden
ook zorge men, dat de massa niet te
vast gedrukt wordt,de drukking overal
gelgkmatig is en de hooiberg niet te
hoog wordt gemaakt om sterke druk
king der onderste lagen te voorkomen.
Welke middelen men ook toepast,
het beste tegen hooibroei is het ge
was niet binnen te brengen voor het
behoorlgk in staat is, al wordt het
geduld wat lang op de proef gesteld.
Borsselon. Door den aannemer
J. Tollenaar uit Hoek is Zaterdag
middag met goed gevolg een stuk
gezonken ter grootte van 900 M2 in
de Schelde, ten zuiden van de dam
men. Nog een vgftal stukken moeten
gezonken worden.
's Heer Abtskerke. In de raads
vergadering van Zaterdag waren alle
leden tegenwoordig. Na onderzoek
der geloofsbrieven werden de herkozen
leden toegelaten. De gemeentereke
ning over 1911 werd den laden aan
geboden in ontvang f8847,97, in uit
gaaf f8679,86 bedragende, dns met
een goed suit van i 168,11. Een af- en
overschrijving der begrooting van
1912 had plaats ten behoeve van rente
voor de N. V. Waterieiding-Mty. Ook
zal bg wijze van proef één gasoline
lantaarn worden aangeschaft. De voor
dracht voor zetter bg de belastingen
werd opgemaakt en bestaat nit de
heeren M. Dekker, C. Megaard. P. A.
de Graag en A. Drggers By de rond
vraag vroeg de heer Nieuwenhuize
of er nn nog geen paaltjes genoeg
staan aan den langen weg. De voor
zitter zeide, dat, ingevolge een vroeger
genomen raadsbesluit, tengevolge van
een verzoek van den Alg. Ned. Wiel-
rijdersbond, was besloten, paaltjes te
zetten doeh nu is 't aantal voltallig.
Door onvoorzichtigheid van een
kind van 4 jaar, is bg J. J. Mjjns-
bergen alhier brand ontstaan, waar
door eenig meubilair is verbrand.
Bnren en huisgenooten hebben het
vnnr gebluseht.
's Heer Hendrikskinderen. De
verzending van augurken is reeds
eenige dagen begonnen. Het gewas
staat er op 't oogenblik zeer voor-
deelig bg en belooft een rgken oogst.
Daar deze vruetit thans volop taloeit,
Ja."
.Hoe weet ja dat
„Omdat ik een brief heb ontvangen,
waarin de datum wordt bepaald, waar
op hij het kastje zal komen terughalen."
En hg nam een vel papier nit zgn
zak en stak het mg toe.
.Lees dat."
Met verbazing, die bg elk woord toe
nam, las ik dit buitengewone epistel.
.Waarde mijnheer Godfrey,
Ik ben ten zeerste gevleid door nw
belangstelling in de zaak van het
Boulle-kastje en bewonder ten hoogste
uw doorzicht, waardoor u tot een
conclnssie zjjt gekomen, die zoo bijna
juist is. Ik moet n ook bedanken voor
nw vriendelijkheid, mg op de hoogte
te honden van de maatregelen, die
genomen zgn ter bewaking van het
kastje en die mg uitstekend en wel
doordacht toeschijnen. Ik heb zelf het
bnrean bezocht en de cel bekeken en
ik zie, dat u in alle bisonderheden
correct hebt gehandeld.
Juist doordat ik u als tegenstander
zoozeer acht, wil ik n in ve; trouwen
vertellen, dat het mijn bedoeling is,
aanstaanden Woensdag m8n eigendom
weer in bezit te nemen en waaneer
ik dat heb gedaan, zal ik u verzoeken,
een klein souvenir bij deze gelegen
heid van mg aan te nemen.
Ik ben, waarde heer,
Met oprechte hoogachting,
JACQUES CROCHARD,
De Onverwiniijke."
(Wordt vervolgd).