N°. 85 1912.
Zaterdag 20 Juli.
99'" jaargang.
De onzichtbare Dood-
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON.
Buitenland.
Binnenland.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschledtJMaandag-, vVoenadag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfis per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prfis der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke'regel meer lOct.
Bfi directe opgaaf van driemaal plaatsing dorzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend.
Bewijsnummers cent.
Telefoonnummer 33.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,Goes«he Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santbn.
Uitvluchten!
De rechterzijde gevoelt zich blijk
baar niets op haar gemak, dat, na
vier-en-een-haif jaar bewind, het Mi
nisterie-Heemskerk op niet ééngroote
daad kan wijzen. Dat in het laatste
jaar de schade zal worden ingehaald,
zal niemand, die met den gang der
parlementaire zaken op de hoogte is,
durven beweren. Al decreteert dr.
Kuyper zes maal, dat October voor
de invaliditeitswet „vast ligt", daar
mede is die wet nog lang niet in bet
Staatsblad gebracht. En dat in het
voorjaar van 1913 de tariefsherziening
in de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraai gereed zal komen, geloore,
wie het wil I Wfi zjjn en gelukkig
van een andere opinie.
Met begrijpelijke ongerustheid gaat
de rechterzijde alzoo de verkiezingen
van 1913 tegemoet. Voor een Kabinet,
dat weliswaar op sociaal gebied hart
roerende beloften heeft afgelegd, doch
zich wei wachtte, ze in vervulling te
brengen, kan bfi da kiezers natuurlijk
geen geestdrift heersehen. De stem
ming in den lande is mat, op het
onverschillige af. Geen gnnstig teeken
voor een regeering, welke gaarne in
1913 voor vier jaar haar bewind zou
zien bestendigd.
En nu ziekt rechts naar uitvluchten.
Zoo schrjjft een zekere heer Paul
Goulmy in de roomsch-katholieke Tijd,
dat de linkerzijdede sociale wet
geving heeft tegengehonden 1
Wanneer de bewering niet zoo
onzinnig was, zonden wij haar schaam
teloos noemen.
De heer Goulmy, die blijkbaar over
veei vrijen tfid beschikt, heeft een
staatje opgemaakt, waarnit blijkt, hoe
veel kolommen van de Handelingen
de verschillende partijen na Paschen
hebben vol gepraat. Het resnltaat is
rechts 340, links 9778/., de sociaal
democraten 422 Vs. de regeering 365 i/i-
Naar aanleiding hiervan zegt de
heer Goulmy.Links sprak derhalve
6373/4 kolom meer dan rechts, ja, telt
men de Begeering en rechts bjjeen,
dan wint links nog met 2721/1 kolom.
Wie heeft nu den nationalen tjjd ver
praat Wie de sociale wetgeving tegen
gehonden? De lezer ooideelel"
Indien het oordeel van de Tijd-lezers
zoo troebel is als dat des heeren
Goulmy, kunnen wij de redactie be
zwaarlijk geluk wenschen.
Het moet een onzinnige bewering
genoemd worden, dat de linkerzijde
de sociale wetgeving heelt tegenge
honden.
Want waar is in naam van
den lieven vrede die sociale wetgeving
van het Kabinet-Heemskerk Indien
de heer Gonlmy haar kan ontdekken,
mag hij een moderne Colnmbus op
politiek terrein geheeten worden.
Immerszij bestaat niet.
Bekent men de steenhonwerswet tot
30
Uit het Amerikaansch.
XX.
Godïrbï fantaiberrt.
Ik begon jnist te vreezen, dat God
frey m(j zon teleurstellen, toen zijn
welkom geklop op mijn dear's avonds
werd gehoord. Ik haastte mij hem
binnen te laten en door de zacht van
verlichting, waarmee hij in een steel
neerviel, begreep ik, hoe vermoeid hQ
was.
„Ik heb langen tfid geen werk ge
had", zei h{j, „dat me zoo afmatte.
Bjj de meeste misdaden in niets wer
kelijk geheimzinnigs."
„Deze is geheimzinnig genoeg".
„Wat ze zoo geheimzinnig maakt",
verklaarde Godfrey, ,is het schijnbare
gebrek aan motief. Zoodra men weet,
wat de aanleiding voor een misdaad
il, komt men er zoo aobter, wie ze
heeft bedreven. Maar waar het motief
niet gevonden kan worden, is het
ulterBt moeilijk verder te gaan".
„Toeh vermoedt je hier een motiei",
zei ik „Waarom zou je anders met
Simmondsdien Armand gevolgd zijn?"
„Eenvoudig, doordat ik er achter
was gekomen, dat hij Armand niet
was. Monsieur Félix Armand is op dit
«ogenblik in Parjja. Je waart te licht-
den socialen arbeid van dit Ministerie,
dan mag de Minister Talma wel in de
allereerste plaats een woord van har-
teljjken dank brengen aan de linker
zijde, welke hem en dus ook de
regeering voor een échec bewaard
heeft en met wier hnlp althans nog
iets goeds van dit wetje is terecht
gekomen.
De Bakkerswet werd verworpen.
Maar is het nu de rechterzijde als
oen verdienste aan te rekenen, dat
zjj bij dit belangrijk wetsontwerp 50
kolom „vol praatte", terwijl de lin
kerzijde er 65 'k noodig had Wij
gelooven het tegendeel. Minister Talma
was in socialistische wateren verzeild
geraakt. De linkerzijde daarentegen
zjj ging in dit opzicht volkomen
aecoord met den christelijk-histori-
schen afgevaardigde Snoeck Henka-
mans wilde het groot bedrijf, dat
de beste arbeids-voorwaarden biedt,
ter wille zfin. Zjj was huiverig voor
den weg, welken Minister Talma op
wilde. Welnu; in 's lands belang
waarschuwde zij daartegen. Wie zulks
tijd vermorsen noemt, houdt er, naar
onze meening, al zeer vreemdsoortige
denkbeelden op na.
Wanneer de rechterzijde verstandig
ware geweest, zon het amendement
van den heer Snoeck Henkemans niet
zjjn verworpen en was ook overbodig
geworden het nieuwe ontwerp-bak-
kerswet, ingediend door mr. Aalberse
met vijf coalitie-genooten Werd eerst
door Minister Talma eigenzinnig elke
poging afgewezen, om in het groot
bedrijf, onder zekere voorwaarden,
nacht-arbeid toe te staan, in het
ontwerp-Aalberse iB deze rnimte van
beweging aan dien vorm van het
bedrijf, dat de beste arbeidsvoorwaar
den biedt, toegestaan.
Was men rechts dus met verstand
te rade gegaan, dan zou hetwetsont-
werp-AalberBe niet behoeven te zjjn
ingediend enwas geen nationale
t$jd vermorst.
Het algemeen debat over de Ziekte
en Eadenwetten geeft voor rechts 98 V»
kolomvoor links 24814. Het verschil
is groot. Maar zjjn er ook oorzaken
voor te vinden
Het valt ons niet moeilijk, deze vraag
bevestigend te beantwoorden.
Daar hebben we in tte eerste plaats
het wachtwoord van dr. Knyper, aan
zijn mannetjes gegeven, om zoo weinig
mogelijk te spreken. Een w(js advies,
waarvan men bij voorbaat verzekerd
kon wezen, dat het zon worden opge
volgd. Want de „diebbare" Talma
kwam met een ontwerp, zóó miserabel,
dat er een eigenaardige moed toe
moest behooren, het te verdedigen.
Daarom zweeg men ter rechterzijde
er liever maar over Gaat daar het
party-belang niet steedB boven de
belangen des volks
De linkerzijde, overtuigd, dat een
Ziektewet, als Talma wilde geven,
een ramp zon zjjnovertuigd, dat
een Badenwet een onding is, waarvoor
eenige tonnen gonds roekeloos worden
verspild, liet haar waarschuwende
stem hooren. Haar woordvoerders was
geloovig, Lester."
„Ik heb geen oogenblik betwijfeld,
dat h\j Armand was", stamelde ik.
„Hjj wist van m{jn telegram. Hg wist
van het antwoord dei firma
„Natnnrlijk wist hij dat, omdat je
telegram nooit door de Armand's is
ontvangen, maar door een medeplich
tige in dienst van dien kerel. En die
medeplichtige heeft het beantwoord.
Onze vriend, de onbekende, voorzag,
dat een telegram naar de Armaod's
gezonden zon worden, zoodra de ver
gissing was ontdekt en hij nam diens-
volgens zfin maatregelen."
„Je gelooft das nog, dat het kastje
Vantine met opzet en niet per toeval
is gezonden
„Absolnnt. Het is door de Armand's
in goed vertrouwen gezonden, omdat
zij geloofden, dat het door Vantine
was gekocht alles was door den
grooten onbekende netjes voornit be
schikt."
„Zeg mij, hoe je dat alles weet,
Godfrey
„Dat is gemakkelijk genoeg. Toen
je mjj gisteren van Armand vertelde,
wist ik, dat het 't een of andere bedrog
was. Maar om zeker te zijn, telegra
feerde ik onzen verslaggever in Parijs,
om de zaak te onderzoeken. Onze man
ging dadelijk naar Armand Senior en
hoorde daar een menigte interessante
dingen. Een ervan was, dat de zoon,
Félix Armand, zich in Parijs bevond
een ander, dat geen lid der firma iets
«Ut omtrent je telegram ea het &at-
het er niet om te doen, voor de poli
tieke gaanderij te sprekener werd
gesproken, gewaarschuwd in het waar
achtig belang des lands. Dit valt niet
in die linkerzijde ai te kenren. In
tegendeel het moet in haar geprezen
worden. Waar het om zulke groote
belangen ging, kan van tijd vermorsen
geen sprake wezen.
En dan is er een tweede oorzaak,
evenmin bijzonder eervol voor de
rechterzijde. Men weet het: het aantal
„christelijke" Kamerleden, dat de
debatten over de Ziekte- en Kaden-
wetten volgde de algemeene be
raadslagingen inbegrepen, is de ver
houding rechts 151, links (zonder de
socialisten) 511 i/j waB herhaaldelijk
uiterst gering. Nu zal een ieder ons
onmiddellijk moeten toegeven, dat zfi,
die niet in de Kamer zijn, er moeilijk
het woord kunnen voeren. Maar hoe
die spijbelaars zich moeten verant
woorden voor het volk, dat is hun
zaak. Wij voor ons zonden niet gaarne
in hnn schoenen staan.
Als de heer Panl Gonlmy weer met
zy'n tjjd geen raad weet, moest hij eens
een statistiek maken van het aantal
spijbelende „christelijke" Kamerleden,
dat bij een gewichtige Kamerzitting
afwezig was. Hfi zon tot zeer eigen
aardige, maar voor de rechterzijde
weinig eervolle resultaten komen
Dan het pantserschip.
Bechts sprak 33 links 74 V* kolom.
Maar waarom sprak rechts zoo wei
nig Omdat het hier militaire nitga-
ven gold. Dan is de rechterzijde altoos
even royaal. Doch ter linkerzijde denkt
men er gansch anders over. Een royali
teit tegenover het nooit te verzadigen
militaire monBter en een onwil, iets
voor leniging der sociale nooden te
doen, was haar een doorn in het oog.
De woorden, door links over het
pantserschip gesproken, waren zeer
zeker geen overtollige woorden. Het
zwijgen van rechts is een aanklacht
tegen de partijen, die heeten te leven
uit de „beginselen" der rechterzijde.
Meer zullen wij van het artikeltje
des heeren Paal Gonlmy maar niet
zeggen.
Een kat, die in het nanw zit, maakt
rare sprongen. De rechterzijde is ver
legen met haar figuur. Zjj weet, dat
het nar der afrekening meer en meer
nadert. En nn poogt zjj met znlke
nitvlnchten de aandacht van de zaak
zelve af te leiden.
Maar het zal haar niet lakken.
Daarvoor is het Nederlandsche volk
gelukkig te verstandig.
Een Fransch-Belgisch Incident.
Dezer dagen is te Brussel, bfi ge
legenheid van de ontvangst door den
Franschen gezant van de Fransche
kolonie, een incident voorgevallen,
dat wellicht nog tal van diplomatieke
verwikkelingen tengevolge zal hebben.
Tegen de beleedigingen, welke de
elericale verkiezingsleiders en bladen
genit hebben aan het adres van de
Fransche scholen en leiders der Fran-
woord eropeen derde was, dat
was het telegram ontvangen men
het niet begrepen zon hebben, daar
Armand's boeken aanwijzen, dat het
kastje was gekocht door Philip Van
tine voor de som van 12.000 francs.'
„Dit toeh niet
„Ja, dat."
„Maar ik hegrjjp het niet," stamel
de ik. „Vantine heeft mij zelf verteld,
dat hjj dit kastje niet heeft gekocht."
Dat heeft hjj ook niet. Maar iemand
kocht het in zjjn naam en beval,,dat
het hem gezonden moest worden.'
„En betaalde er 12.000 francs voor
„Zeker en betaalde den Armand's
12 000 francs."
„Een vrjj kostbaar geschenk," zei
ik zwakjes, want mjjn hoofd duizelde
weer.
„O, het was niet als een geschenk
bedoeld. De kooper was van plan, het
op te eisehen, maar Vantine's dood
bracht een kink in den kabel. Als dat
niet het geval was geweest door
ean toeval.dat niemand kon voorzien
zon alles glad gegaan zijn en niemand
was er een greintje wijzer door ge
worden. De dood van V antine haaide
een streep door de - skening van den
gemalen misdadiger."
„Ik kan haast niet gelooven, dat hjj
eeu misdadiger is," prevelde ik. „Ik
vond hem den beachpafdsten man, dien
ik ooit heb ontmoet
„Dat is hjj stellig. Daardöor is hij
zoo gevaarlijk. Ean domme misdadiger
it nooit gevaarlijk het zijn juist de
sche radicale partijen, heeft de voor
zitter der Fransche schoolvereeniging
te Brnssel, tevens president van de
Fransche Kamer van Koophandel in
België, bjj die gelegenheid heftig ge
protesteerd. Belgische bladen, zeide hjj,
meenden in het belang van hnn partjj
goed te doen, de Belgische scholen aan
te vallen en te verklaren, dat hier de
kinderen werden opgeleid tot apa
chen van het slag van Bonnot en
Gamier en, hierover ter verantwoor
ding geroepen, heette bet toen, dat
niet de Belgische, doch de Fransche
scholen bedoeld werden. In Vlaande
ren werden zelfs platen verspreid,
waarin de Fransche regeerders waren
afgebeeld als kerkschenders en kloos-
terplnnderaars.
De Fransche gezant in België, de
heer Klobnkowski, heeft zich hier
bij aangesloten. Hjj zeide, dat men
ten opzichte van deze beleedigingen
moest handelen volgens het bekende
Arabische spreekwoord: de honden
blaffen, doch de karavaan gaat kalm
haars weegs. Hjj voegde er echter
aan toe, dat men niet moest denken, dat
Frankrjjk's gednld onuitputtelijk is.
Het is te begrijpen, dat deze rede
van een gezant in geheel België de
aandacht getrokken heeft. De elericale
bladen varen heftig nit tegen Klobn
kowski, en er is geen blad, dat daarbij
een woord van spijt laat vallen over
de buitensporigheid der elericale ver-
kiezings-agenten, die hebben verkon
digd, dat de Fransche scholen nit
beginsel misdadigers kweeken en dat
Fransche staatslieden kerken en kloos
ters heb en geplunderd.
De Patriot is van meening, dat, als
overal elders een diplomaat zich znlk
een nitlating veroorloofde, men hem
beleefd maar dringend zon verzoeken,
zich in het vervolg kalmer te honden
of anders zjjn koffers te pakken. Als
alles verklarende omstandigheid geeft
het blad intnsschen te kennen, dat
de gezant vrijmetselaar is.
Met belangstelling ziet men thans
in België nit naar hetgeen over deze
zaak in de Kamer ongetwijfeld ter
sprake gebracht zal worden.
De toestand in Turklie.
Uit Constantinopei komt het bericht
van het aftreden van het geheele Tnrk-
sche kabinet. Ook na het heengaan
van den minister van oorlog heeft het
ministerie het das bljjkbaar niet lan
ger tegen de van alle kanten opdrin
gende oppositie knnnen uithouden.
Men beweert thans, dat het vooral de
jonge officieren wareu, die zich de
laatste dagen duchtig geweerd hebben,
het aftreden van verschillende minis
ters en den groot-vizier eischten en
voorgaven, afgevaardigden van alle
legerafdeelingen te zijn.
Wat betreft den opstand in Albanië,
wordt gemeld, dat, alhoewel de regee
ring aanstonds een nitgebreid onder
zoek had ingesteld, tot dnsver nog
niemand was gevangen genomen. Op
aandringen van Albaneesche afge
vaardigden had de Ministerraad in
zjjn jongste zitting nog besloten, den
onontwikkelde misdadigers, die de
gevangenissen vullen. Maar let op de
beschaafden, de welopgevoeden. Er
zjjn hersens noodig om een groot
misdadiger te zijn, Lester, en wel zeer,
zeer hoogstaande hersens, ofschoon ik
van overtuiging ben, dat iedere mis
dadiger ietwat krankzinnig is".'
„Ongetwijfeld".
„EvenalB ieder absoluut eerlijk man
ietwat krankzinnig is", vervolgde God
frey snel. „Evenals iedere groote her
vormer en geestdrijver eenigszins
krankzinnig is. De normale mensehen
zjjn zjj, die tamelijk eerlfik zijn en
nn en dan een lengen om bestwil zeg
gen die nu en dan voor de verleiding
bezwijken; die met hun omgeving
meedoen, zich weten te schikken en
trachten een gemakkelijk en rustig
leven te leiden. Ik herhaal, Lester,
dat deze man een groot misdadiger
is en dat hij het leven oneindig be
langwekkender vindt dan jij of ik.
Ik hoop, dat ik hem ooit zal ontmoeten
niet in een kleine schermutseling,
zooals dit maar in een echten
veldslag. Natuurlijk zal ik de neder
laag ljjden, maar het zal interessant
zijn".
En hjj keek mjj aan met schitterende
oogen.
„Ja", gaf ik toe, „dat zon het zeker,
maar ga verder met je fantaisie".
„Luister: die monsieur Armand is
een groot misdadiger en heeft natuur
lijk verschillende medeplichtigen, op
irio hij moet vertrouwen v<x»r het
nieuwen minister van oorlog met den
vroegeren bevelhebber van Saloniki
naar Albanië te zenden, met de op
dracht, de eisehen der Albaneezen te
onderzoeken en daarover aan de re
geering rapport nit te brengen.
De opstand breidt zich inmiddels
zeer aanzienlijk uit.
In de omstreken van Prichtlna
hebben bloedige gevechten plaats
gehad. Albaneesche benden, bij Usknb
geconcentreerd, dreigen de stad aan
te vallen, die door een sterk garnizoen
verdedigd wordt. Onder de bewoners
heerscht een algemeene paniek en de
militaire autoriteiten hebben zoo
spoedig mogelijk 12 bataljons troepen
naar het tooneel van den strijd ge
zonden. Het garnizoen opende een
levendig gescbntvnnrop de aanvallers,
waardoor aan beide zijden vele dooden
en gewonden vielen.
De sultan heeft het oDtslag van het
kabinet aanvaard. Tewiik Paeha,
gezant te Londen, is benoemd tot groot
vizier.
De staking In de Londensche
haven.
De onderhandelingen over de
staking zijn op den goeden weg. Lord
Devonport heeft in de kantoren van
het bestuur van de Londensche haven
een onderhond gehad met de patroons.
Hierop zal waarschijnlijk weer een
samenspreking volgen tnsschen Devon
port en de beide leiders der staking,
die ook den vorigen dag den voor
zitter van het havenbestuur bezocht
hadden. Zij hebben verklaard, dat deze
ontmoeting wel het beste was wat
onder de omstandigheden gebeuren
kon, en dat er alle kans bestond op
een spoedige regeling van het geschil.
Het eenige moeilijke punt was nog
de kwestie over de wederaanstelling
der stakers.
Latere berichten doen den toestand
weer donkerder inzien. Het heet nn,
dat de onderhandelingen betreffende
de staking nog op het doode pant zfin,
daar de werkgevers onvoorwaardelijk
onderwerping eisehen. Het schfint, dat
Lord Devonport geen waarborg wil
geven voor het weder in dienst nemen
der stakers.
Algemeen verwacht mennn, dat de
regeering tnssehenbeide zal komen.
Het stakingscomité maakt in een
manifest hekeDd, dat de onderhande
lingen zfin afgebroken, daar de werk
gevers een onvoorwaardelijke onder
werping vroegen.
Het manifest verklaart, dat hervat
ting der onderhandelingen wordt voor
bereid op den grondslag van de voor
waarden, die golden vóór het uit
breken van het conflict.
De nieuwe Kamerpresident.
Naar het Hdbl. verneemt, is de
rechterzijde het eens geworden over
den opvolger van den heer Van By-
landt als president van de Tweede
Kamer. Niet dr. De Visser zal daartoe
gekozen worden, zooals aanvankelijk
nitvoeren van enkele details, daar
hfizelf maar op één plaats tegelfik kan
zfin. Algeheele, slaafsche gehoorzaam
heid is noodig voor zfin snccesen
hfi dwingt tot die gehoorzaamheid
op de eenige wfize, waarop die by
misdadigers verkregen kan worden
door vrees. Voor ongehoorzaamheid
is slechts één straf de dood En
de wyze van dooden is zoo zeker en
zoo geheimzinnig, dat zfi byna boven
natuurlijk schfint. De desertenrs en
verraders zfin geBtorven, onvermijde
lijk en zonder onderscheid, door de ge
volgen van een onheteekenend woDdje
aan de rechterhand even boven het
gewricht. Door dit geheim bewaart
Armand zyn absolute heerschappij.
Maar soms wordt de verleiding te
sterk en een van zijn mannen verlaat
hem. Armand zendt dit kastje naar
Amerika. Hfi weet, dat in dit geval de
verleiding al heel sterk is. Hfi vreest
verraad en brengt er een mechaniek
in aan, dat den verrader doodt, precies
op dezelfde manier, waarop hjjzelf de
wonden toebrengt door middel van
een vergiftigen prik in de hand. Stel je
de uitwerking voor op zijn bende.
Hy is nergens in de nabijheid, wanneer
het verraad wordt gepleegden toeh
sterft de verrader oogenblikkelijk. O,
het was een overweldigend idee. En
het is uitgevoerd op absolnnt geniale
wfize".
(Wordt vervolgd).
