N°. 73 1912.
Zaterdag 22 Juni.
99"* jaargang.
De onzichtbare Dood.
Bij dit ii», behoort een
Bijvoegsel.
18 FEUILLETON.
«oesüiie
courant.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen
Prjjs per kwartaal, in Goes f 0.75, buiten Goes, franco 1.25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentidn op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOct.
B8 directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend*
dankbetuigingen worden van 1—10 regels hj 1,— berekend.
Bewijsnummers .5 cent.
Zij, die zich met ingang
van I Juli a s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende num
mers gratis.
Het district Goes.
In zake propaganda kunnen de vrij
zinnigen nog heel wat van de sociaal
democraten ieeren.
Ofschoon wjj nog een jaar van de
algemeene verkiezingen voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
verwijderd zijn, is door de sociaal
democratische arbeiders-partij 'u meer
dan één district reeds de definitieve
Kamer-candidaat aangewezen.Dit heeft
zijn goede zijde. De candidaat wordt
op die wijze in de gelegenheid geBteld,
met zijn kiezers vroegtijdig in contact
te komen. Is de stembus-strijd een
maal daar, dan is hjj in zijn district
geen onbekende meer. Het uitge
strooide zaad draagt dan des te ge
makkelijker vrucht.
Wat doen wjj, vrijzinnigen, mees
tentijds
Laten wjj het maar eerlijk bekennen
in verreweg de meeste districten wordt
de candidaat op het laatste oogen-
blik gesteld. In de voornaamste plaat
sen treedt hjj opde rest wordt aan
de propagandisten overgelaten. Tus-
schen dezen candidaat en zijn kiezers
bestaat geenerlei contact.
En dit wreekt zich bp de stembus.
Al geiooven wjj niet, dat algemeene
Kamer-verkiezingen vóór Juni 1913
zullen worden uitgeschreven, toch
wilden wij onzen vrijzinnigen vrien
den wat meer activiteit op het hart
drukken. Velen beschouwen Goes als
een district, dat onbetwistbaar aan
de rechterzijde behoort. Zij wijzen op
de stemmencijiers van vroegere stem
mingen. Eu deze ontmoedigen hen.
Dit is evenwel verkeerd.
De tijden veranderen en de men-
schen met hen. Wij achten Goes voor
de vrijzinnigen beslist geen onneem
bare veste. Doch een vraag dringt
zich onmiddellijk reeds op den voor
grond is de organisatie hier, zooals
ze behoort te zijn
Het antwoord moet, tot ons leed
wezen, ontkennend luiden. De vrijzin
nigen de, helaas voorkomende,
onbetrouwbare elementen uitgesloten
ontplooien niet die kracht, welke
van hen verwacht behoort te worden.
Voor de leiders der organisatie is
thans het oogenblik aangebroken, den
voorbereidenden arbeid ter hand te
nemen. Met de vroeger gemaakte
fouten kunnen wjj thans ons voordeel
doen. En dat zuiden wjj doen, wetende,
welke groote belangen voor Nederland
in 1913 op het spel staan.
Wederom kwam tot ons het bericht,
dat de christelijk historische afgevaar
digde voor het district Goes, jonker
De Savornin Lohman, geen verlenging
van zijn mandaat wenscht. Een wjjs
Uit het Amerikaansch.
Ik stond nog om mjj heen te staren,
met dien spottenden lach in mijn ooren,
toen Godfrey zich bij mij voegde.
,H8 is natuurlijk ontsnapt", zei hij
kalm.
,Ja, en ik heb hem hooren lachen l"
riep ik.
Snel keek Godfrey mij aan.
Kom, kom, Lester," zei hij kal
meerend, „laat je zenuwen je niet zoo
de baas worden."
Het waren niet mijn zenuwen,"
beweerde ik ietwat driftig. „Ik heb
het heel duidelijk- gehoord. Hij kan
niet ver weg zijn."
Te ver voor ons, om hem te pak
ken", antwoordde Godfrey en met
Zijn èlectrische lantaarn ia de hand
onderzocht h.' den venaterpoat en den
grond eronder. „Daar stond hij en de
sporen op de vensterbank zjjn duide
lijk genoeg."
Hjj liet licht over het grasveld schij
nen g00n voetspoor was zicht
baar op het dikke gras.
I-angzaam keerden wij naar het
^i. terttg en Godfrey nam weer
besluit. Geen staatsman dr. Kuyper
uitgezonderd heeft zich in laatste
jaren zóó gecompromitteerd als jonker
Lohman.
Wjj zullen te gelegener tijd zijn gan-
sche politieke zonden-register bloot
leggen.
Thans enkele feiten van recenten
datum, waaruit de kiezers kunnen
bemerken, wat zij aan dezen afge
vaardigde hebben, aan dezen man,
wien het een gewoonte is geworden,
met twee monden te spreken,
Het was de heer De Savornin Loh
man, op wiens initiatief het debat
over de sociale verzekering ruim
twee jaar geleden werd gesmoord,
toen het op zijn hoogtepunt stond.
Het was wederom op voorstel van den
heer De Savornin Lohman, dat in
September hel debat over het kiesrecht
werd afgesneden. En nu pas weer
weigerde de Tweede Kamer, by de
behandeling van het ontwerp-arbei
dersziekteverzekering, een onderzoek
in te stellen naar aanhangige voor
stellen, voor de totstandkoming der
sociale wetgeving van overwegend
belang. En opnieuw was het
de heer De Savornin Lohman, die
daarby een eerste rol speelde.
Dit zgn dingen, welke onthouden
moeten worden.
Voor een democratische ontwikke
ling van ons volksleven is de heer
De Savornin Lohman een groot gevaar.
Zulke afgevaardigden behooren in
het parlement niet thuis.
Het is zaak, dat de vryzinnigen in
ons district voor den komenden wiijter
de propaganda zoo spoedig en zoo
krachtig mogeljjk ter hand nemen
dat zy niet wachten met het Btellen van
een candidaat tot het laatste nippertje,
doch hem in de gelegenheid stellen,
reeds dezen winter met de kiezers
kennis te maken.
Dan is de eerste stap op den goeden
weg gezet.
Het district Goes achten wü voor de
vryzinnigen geen verloren, doch wel
een door hen verwaarloosd district.
Deze fout dient erkend en alles in
het werk gesteld te worden, haar voor
de toekomst te herstellen.
De benoeming van prof. Noordtzij.
Men weet, dat het zoogenaamd
„christelijk" Kabinet-Heemskerk op het
punt van benoemingen hoogst party-
dig te werk gaat. De invloed van het
Ministerie-Kuyper zal hierop niet
vreemd zgn geweest. Men heeft echter
leerlingen, die den meester overtreffen
en dit mag van den huidigen Minister
van Binnenlandsche Zaken gezegd
worden.
Een brutaal stukje wg wezen er
reeds eerder op is geweest de be
noeming van dr. Noordtzg een
gereformeerde tot hoogleeraar in
de godgeleerdheid aan de universiteit
te Utrecht. De gereformeerden staan,
men weet het, zoo vjjandig mogelgk
tegenover de Ned. Herv. Kerk. Nu
moet zoo'n gereformeerde voor die
gehate kerk de predikanten opleiden.
Men beseft, wat er van terecht zal
komen.
plaats voor het antieke kastje.
„Ik wil wedden, dat de man die ons
bespiedt, ze in één minuut kan vin
den", sprak hg.
,Hy scheen erg bevreesd, dat jjj
het zou doen."
„Daar had hg reden voor", zei God
frey grimmig. „Ik zal het morgen nog
eens probeeren. Voor één ding moeten
wg zorgen en dat is, dat onze vriend
met de gloeiende oogen niet het eerst
een kansje heeft. Ik vind het het
beste, Simmonds te verzoeken, een
paar lui hierheen te zenden, om het
huis te bewaken. Als zjj buiten zjjn
en Parks binnen, zal het vrjj veilig
wezen."
„Dat geloof ik wel. Men zou ge
iooven, dat je je gereed maakte, om
een leger tegen te houden. Wie is die
man toch, Godfrey Je schgnt eenigs-
zins bang voor hem te zgn."
„Ik ben h3el erg bang voor hem
als hg de man is dien ik denk
maar ik raad er slechts naar, Lester.
Wacht nog een dag of twee. Ik zal
Simmonds opschellen."
Hg ging naar de telefoon, terwgl
ik weer ging zitten en hot kastje vol
verbazing aanstaarde. Wat was de
intrige, waarvan het het middelpunt
scheen te wezen? Wie was die man,
dat Godfrey hem zoo vreeselgk vond
Waarom zon hg Philip Vantine als
slachtoffer hebben gekozen?
Godfrey kwam terug, terwgl ik nog
Wgl het echter thans in hun kraam
te pas komt, beweren de gereformeer
den of doleerenden, zooals ge ze
noemen wilt dat zg de Ned. Herv.
Kerk een goed hart toedragen.
Dit is echter een besliste onwaar
heid.
Dr. Van Gheel Gilde neestor, predi
kant bjj de Ned. Herv. Kerk te 's Gra-
venhage, heeft dit dezer dagen, in
een artikel in de christelijk-historische
Nederlander, nog eens duidelg'k aan
getoond. Hg bracht enkele frappante
woorden van dr. Kuyper in herinne
ring. Namelijk deze, dat de Ned.
Herv. Kerk driewerf en nog eens drie
werf van den Heere der heirscharen is
vervloekt-
Deze woorden zgn dr. Kuyper niet
in het vuur der improvisatie ontvallen
geljjk dr. Van Gheel Gildemeester
aantoont maar bewust door hem
neergeschreven en afgedrukt in De
Heraut, het orgaan van de gerefor
meerde kerken.
En, wat nog erger isdr. Kuyper
heeft deze woorden nimmer ingetrokken.
Men weet dus, wat de Ned. Herv.
Kerk van de gereformeerden te wach
ten staat.
Doch niet alleen van dr. Van Gheel
Gildemeester is een protest uitgegaan.
In de reeds genoemde christeljjk-
historische Nederlander protesteert ook
een orthodox Ned. Herv. predikant
uit Leeuwarden, ds. Joh. W. Groot
Enzerik, tegen deze benoeming. Hg
wil zelfs handelend optreden. Zgn
voorstel is, dat men op alle classicale
vergaderingen de Synode verzoekt,
om aan de regeering intrekking van
deze benoeming te vragen. Wordt
daaraan geen gevolg gegeven, dan
moet, volgens hem en dr. Van Gheel.
Gildemeester gaat in dit opzicht met
hem accoord de Synode der Ned.
Herv. Kerk dezen zomer nog besluiten,
de kerkeljjke hoogleeraren uit Utrecht
weg te nemen.
Ds. Groot Enzerink besluit met zgn
Haagschen collega„Dat men onze
Kerk trappen kan, is gebleken. Maar
men durft dat en kan dat alleen,
zoolang de Kerk dat zelve wil".
Deze woorden laten aan duidelijk
heid niets te wenschen over.
Men ziet er uit, hoe groot de ver
ontwaardiging is onder de hervormden
over dezen schandelgken aanslag op
de Ned. Herv. Kerk door een zooge
naamd „christelijk" Ministerie.
Buitenland.
De strijd om het Amerikaansche
presidentschap.
Zooals verwacht werd, is gebeurd,
de conventie, te Chicago gehouden,
heeft tot stormachtige tooneelen ge
leid. Daar meer dan 2000 afgevaar
digden recht hadden, in de vergader
zaal tegenwoordig te zgn en dezen
bovendien hun vrienden en kennissen
meegenomen hadden, was het binnen
het gebouw, waarin de conventie werd
gehouden, stampvol, terwgl nog dui
zenden nieuwsgierigen moesten afge
wezen worden. Behalve een groote
macht zaalbewakers en politi" wi-»n
blindelings zocht in dit labyrinth van
geheimzinnigheden.
„In orde", zei hjj, „Simmonds zal
twee van zjjn beste mannen sturen om
het huis te bewaken."
Een oogenblik stond hg naar het
kastje te kjjken.
„Ik kom morgen terug, om het nog
eens te probeeren", zei hjj. „Ik heb den
handschoen hier op den stoel laten
liggen, als je dus lust hebt het zelf
te probeeren, Lester"
„De hemel beware 1 Maar ik zal
Parks zeggen, dat hjj je binnen moet
laten. Ik hoop, dat ik hier geen lgk
zal vinden, Godfrey!"
„Ik ook! Maar ik geloof niet dat
dit het geval zal zgn".
Op mgn weg naar huis moest ik
voortdurend denken aan dit opmer-
keiyke en geheimzinnige wezon, voor
wien Godfrey, de onversaagde, vast
beraden man, zoo bang was. En ik
rilde, terwyi ik dacht aan den spot
tenden, ironischen lach. Ik versnelde
mgn stap en met een gevoel van ver
lichting, waarvoor ik mg eigenlgk
schaamde, bereikte ik mgn vertrek
ken in het Marathonhötal en sloot de
deur.
XII.
Een deftig bezoek.
Kort nadat ik den volgenden mor
gen in mgn bureau kwam, bracht de
jongste bediende mjj met zulk een
eerbiedig voorkomen een kaartje,
twee muziekkorpsen in de zaal opge
steld, met het doel, de menigte door
het spelen van de nieuwste populaire
moppen in een vrooljjke stemming
te houden. De Times verhaalt in
smakeljjken trant, hoe een dergelgke
vergadering verder verloopt.
„Nog voor de conventie geopend
wordt, zjjn de toeschouwers reeds
half gek van opwinding. De gedele
geerden nemen plaats en de voorzitter
van het Nationaal Comité verzoekt
stilte door verscheidene slagen te
geven met een soort klapper, gemaakt
van kleine stukjes hout, afkomstig
uit alle vertegenwoordigde staten.
Na het meestal zeer lange gebed,
wordt de naam van den voorloopigen
voorzitter voorgesteld en gewoonlgk
goedgekeurd. Dit is onveranderlgk
een welbekend spreker, wiens taak
hierin bestaat, dat hg steeds zoo luid
en hoog spreekt alB zgn stembanden
maar toelaten.
Na deze voorbereidselen begint de
conventie haar werkzaamheden. Vol
gens alphabetische volgorde wordt
den Staten verzocht, hun candidaat
te noemen. Zjj, die er een hebben,
antwoorden door den spreker hunner
partg naar voren te duwen. Deze
spreker beklimt dan de tribune en
begint een vurige lofrede op den ge-
kozen candidaat af te steken, dien hjj
gemeenlgk veel hooger stelt dan alle
helden van 't oude Griekenland en
Home. Als hy tenslotte, geheel op het
eind zjjner rede, den naam van den
candidaat noemt, geveü do aanwe
zigen op de meest onzinnige wgze
aan hun goed- of afkeuring lucht.
Alle gedelegeerden ten gunste van
den candidaat in kwestie springen
overeind en brullen als razendenop
de galergen schreeuwt en gilt de
„claque"de muziekkorpsen zetten
een populairen deun in en een banier
met het portret van den candidaat
wordt door de zaal rondgedragen,
terwgl de partggangers ais bezetenen
schreeuwen en met zakdoeken, hoeden,
colberts en parapluies zwaaien.
Als de candidaat populair is, kan
het soms een half uur duren, alvorens
de conventie haar werkzaamheden kan
hervatten. Dan neemt de stemming
een aanvang. Het is zeldzaam, dat één
stemming voldoende is, soms zgn er
meer dan vgftig noodig. Als tenslotte
de candidaat gekozen is en de alge
meene opwinding zich plotseling ont
spant, hoort men een gehuil van
woeste en lang aangehouden kreten,
dat alles te boven gaat, wat er aan
is voorafgegaan, en waarvaD men
zich nauwelijks een voorstelling kan
vormen".
In deze conventie waren 80 be
twiste plaatsen als gedelegeerde aan
aanhangers van Taft toegewezen
en de voorstanders van Roosevelt
trachtten tevergeefs de twgfelach-
tige afgevaardigden uit te sluiten van
een stemming over het verkiezen van
een voorzitter. Daardoor werd de oud
minister Root, een Taft-man, tot voor
zitter gekozen. Deze ketste onmiddel-
lgk een voorstel af, dat ten doel had
om de ontwjjfelbaar gekozen afge
vaardigden, onder wie de Rooseveltia-
dat ik eenigazins verbaasd daarnaar
keek. Toen, ik beken het, kreeg ik
ook een gevoel van ontzag en eerbied,
want op het kaartje stond de naam
van Sereno Hornblower.
Die naam is volkomen onbekend
buiten de rechtsgeleerde kringen van
New York, Boston en Philadelphia,
want Sereno Hornblower had nooit
een officieele positie bekleed, had nooit
in het openbaar gespeecht, was nooit
lid van een commissie geweest en
toch had hjj een inkomen, waarbjj
vergeleken dat van ieder ander advo
caat in het land een aalmoes leek.
Want Sereno Hornblower is de ver
trouwde raadsman van onze „deftigste
families". Hjj bekleedt die positie
reeds vele jaren en het is bekend,
dat geen geval, in volle vertrouwen
in zgn handen gesteld, ooit een pu
bliek schandaal is geworden. Hjj is
zeer kieschkeurig in het aannemen
van cliënten en schgnt er een per-
soonlgke eer in te vinden, de reputa
tie der „oude families" rein te hou
den, zelfs wanneer de loden daarvan
de onmogelijkste dingen uitgehaald
hebben.
Zgn reputatie voor tact en kieschheid
is ontzaggelgk en toch begrepen zjj,,die
met hem in aanraking kwamen, on
middelljjk, dat er een gewapende
vuist onder dien fluweelen handschoen
stak. Ik had hem nooit persoonlijk
ontmoet en. daarom zei ik haastig den
nen in de meerderheid zjjn, een besluit
en bloc te doen nemen over de 80
betwiste zetels. Zoo werden de Roo-
sevelt-mannen aldoor tegengewerkt
en is de afioop der vergadering zonder
twjjfel in het voordeel van Taft uit
gevallen. Roosevelt, die in zjjn hötel
door eenspeciaale telephoonverbindiDg
den afioop der debatten kon volgen,
zal zich danig geërgerd hebben.
Hoe eigenaardig het ook op deze
conventie is toegegaan, kan wel hieruit
blgken, dat toen Hadley, een der aan
hangers van Roosevelt, een poging
deed om het comité voor de geloofs
brieven te verzwakken, dat beslissen
moet over de toelating en wrakingen
door het nationaal comité uitgaspro
ken, andere afgevaardigden intusschen
voetzoekers afstaken. Een afgevaar
digde uit Texas begon plotseling zoo
geweldig te brullen, dat de president
dreigde hem er uit te laten zetten,
terwgl een neger-gedelegeerde, wien
de emotie te machtig werd, op eens
een reuzenparapluie opstak en er een
uitbundig lachsucces mee behaalde.
Daar het bekend is, dat Roosevelt
veel van de jacht, in het bjjzonder
van het schieten van beren houdt,
dansten eenige afgevaardigden, ter
meerdere glorie van hun candidaat,
den zgn. Grizly-beer, een hoogst on-
voegzamen dans, vlak voor den zetel
van den voorzitter.
Geen wonder dan ook, dat deze
meermalen hardhandig heeft moeten
in gr y pen en de politie, die overtalrgk
in en buiten de vergaderzaal aanwe
zig was, talrjjke arrestaties deed.
De poging, om stemming te maken
voor Roosevelt, had weinig uitwerking
en verschillende afgevaardigden ver
klaarden, nog meer voor den spreker
Hadley, dien zjj donderend toejuichten,
te voelen dan voor Roosevelt.
Te midden van juichende enjoelende
afgevaardigden verscheen plotseling
op een der gaandergen een mooi
meisje, dat met een portret van Roo
sevelt zwaaide. De Caiifornische dele
gatie begaf zich naar de gaanderjj,
haalde het meisje naar beneden en
gaf haar een plaats op de perstribune,
waar zg het sein gaf om „Leve Teddy"
dit is Roosevelt's voornaam te
roepen. Het duurde drie kwartier, voor
de orde weer een bee je herste d was.
De beslissing over de toewijzing
der betwiste gedelegeerden-mandatoa
werd tenslotte naar het comité voor
de geloofsbrieven verwezen, waarna,
onder gejuich van de Taftianen, de
zitting verdaagd werd.
De motie-Hadley hield in, om man
daten van 78 Taft gezinde afgevaar
digden, die door de nationale com
missie goedgekeurd zgn, ongeldig te
verklaren en hun te verbieden, deel te
nemen aan de stemming over den
eisch, om de aanhangers van Roose
velt, die door de commissie gewraakt
zjjn, tot het congres toe te laten. Deze
motie werd verworpen, evenals ver
schillende verdere voorstellen van
dezen afgevaardigde.
Ten Blot e werd goedgevonden, alle
oneenigheden over de geldigheii van
de mandaten naar de geloofsbrieven-
commissie te verwjjzen Men vreest
bediende, hem onmiddellijk binnen te
laten.
Sereno Hornblower was een joviaal,
levendig man van middelbaren leef-
tgd, zwaar gebouwd, gladgeschoren,
met een frisch gezicht en zeer heldere
blauwe oogen. Hg had het voorkomen
van een deftig, gedistingeerd acteur.
Wg gaven elkaar de hand en hjj
ging zitten.
„Mgnheer Lester" begon hg, „ik
heb vernomen, dat u de administrateur
bent van de bezittingen van mjjnheer
Philip Vantine
„Ja", antwoordde ik.
„Hg was verzamelaar van antieke
meubels, nietwaar?"
„Jawel."
„En tjjdens zjjn laatste reis naar
Europa, waarvan hjj eenige dagen
geleden terugkeerde, kocht hg van
Armand en Zoon in Parjjs ecu Boulle
kastje
„Treedt u op voor Armand en Zoon
vroeg ik.
„Volstrekt niet Ik kom namens
een dame, die wjj voor het oogen
blik Madame X zullen noemen."
De gedachte ging mg door het
hoofd, dat Madame X en de geheim
zinnige Fransehe vrouw misschien
een en dtzelfde zouden zjjn. Toon
zette ik het idee weer opzij. Sereno
Hornblower zou zulk een cliënte nooit
aannemen.
(Wordt vervolgd.)