N°. 73 1912. Zaterdag 22 Juni. 99"* jaargang. De onzichtbare Dood. Bij dit ii», behoort een Bijvoegsel. 18 FEUILLETON. «oesüiie courant. Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen Prjjs per kwartaal, in Goes f 0.75, buiten Goes, franco 1.25. Afzonderlijke nommers 5 cent. inzending van advertentidn op Maandag en Woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOct. B8 directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend* dankbetuigingen worden van 1—10 regels hj 1,— berekend. Bewijsnummers .5 cent. Zij, die zich met ingang van I Juli a s. op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende num mers gratis. Het district Goes. In zake propaganda kunnen de vrij zinnigen nog heel wat van de sociaal democraten ieeren. Ofschoon wjj nog een jaar van de algemeene verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal verwijderd zijn, is door de sociaal democratische arbeiders-partij 'u meer dan één district reeds de definitieve Kamer-candidaat aangewezen.Dit heeft zijn goede zijde. De candidaat wordt op die wijze in de gelegenheid geBteld, met zijn kiezers vroegtijdig in contact te komen. Is de stembus-strijd een maal daar, dan is hjj in zijn district geen onbekende meer. Het uitge strooide zaad draagt dan des te ge makkelijker vrucht. Wat doen wjj, vrijzinnigen, mees tentijds Laten wjj het maar eerlijk bekennen in verreweg de meeste districten wordt de candidaat op het laatste oogen- blik gesteld. In de voornaamste plaat sen treedt hjj opde rest wordt aan de propagandisten overgelaten. Tus- schen dezen candidaat en zijn kiezers bestaat geenerlei contact. En dit wreekt zich bp de stembus. Al geiooven wjj niet, dat algemeene Kamer-verkiezingen vóór Juni 1913 zullen worden uitgeschreven, toch wilden wij onzen vrijzinnigen vrien den wat meer activiteit op het hart drukken. Velen beschouwen Goes als een district, dat onbetwistbaar aan de rechterzijde behoort. Zij wijzen op de stemmencijiers van vroegere stem mingen. Eu deze ontmoedigen hen. Dit is evenwel verkeerd. De tijden veranderen en de men- schen met hen. Wij achten Goes voor de vrijzinnigen beslist geen onneem bare veste. Doch een vraag dringt zich onmiddellijk reeds op den voor grond is de organisatie hier, zooals ze behoort te zijn Het antwoord moet, tot ons leed wezen, ontkennend luiden. De vrijzin nigen de, helaas voorkomende, onbetrouwbare elementen uitgesloten ontplooien niet die kracht, welke van hen verwacht behoort te worden. Voor de leiders der organisatie is thans het oogenblik aangebroken, den voorbereidenden arbeid ter hand te nemen. Met de vroeger gemaakte fouten kunnen wjj thans ons voordeel doen. En dat zuiden wjj doen, wetende, welke groote belangen voor Nederland in 1913 op het spel staan. Wederom kwam tot ons het bericht, dat de christelijk historische afgevaar digde voor het district Goes, jonker De Savornin Lohman, geen verlenging van zijn mandaat wenscht. Een wjjs Uit het Amerikaansch. Ik stond nog om mjj heen te staren, met dien spottenden lach in mijn ooren, toen Godfrey zich bij mij voegde. ,H8 is natuurlijk ontsnapt", zei hij kalm. ,Ja, en ik heb hem hooren lachen l" riep ik. Snel keek Godfrey mij aan. Kom, kom, Lester," zei hij kal meerend, „laat je zenuwen je niet zoo de baas worden." Het waren niet mijn zenuwen," beweerde ik ietwat driftig. „Ik heb het heel duidelijk- gehoord. Hij kan niet ver weg zijn." Te ver voor ons, om hem te pak ken", antwoordde Godfrey en met Zijn èlectrische lantaarn ia de hand onderzocht h.' den venaterpoat en den grond eronder. „Daar stond hij en de sporen op de vensterbank zjjn duide lijk genoeg." Hjj liet licht over het grasveld schij nen g00n voetspoor was zicht baar op het dikke gras. I-angzaam keerden wij naar het ^i. terttg en Godfrey nam weer besluit. Geen staatsman dr. Kuyper uitgezonderd heeft zich in laatste jaren zóó gecompromitteerd als jonker Lohman. Wjj zullen te gelegener tijd zijn gan- sche politieke zonden-register bloot leggen. Thans enkele feiten van recenten datum, waaruit de kiezers kunnen bemerken, wat zij aan dezen afge vaardigde hebben, aan dezen man, wien het een gewoonte is geworden, met twee monden te spreken, Het was de heer De Savornin Loh man, op wiens initiatief het debat over de sociale verzekering ruim twee jaar geleden werd gesmoord, toen het op zijn hoogtepunt stond. Het was wederom op voorstel van den heer De Savornin Lohman, dat in September hel debat over het kiesrecht werd afgesneden. En nu pas weer weigerde de Tweede Kamer, by de behandeling van het ontwerp-arbei dersziekteverzekering, een onderzoek in te stellen naar aanhangige voor stellen, voor de totstandkoming der sociale wetgeving van overwegend belang. En opnieuw was het de heer De Savornin Lohman, die daarby een eerste rol speelde. Dit zgn dingen, welke onthouden moeten worden. Voor een democratische ontwikke ling van ons volksleven is de heer De Savornin Lohman een groot gevaar. Zulke afgevaardigden behooren in het parlement niet thuis. Het is zaak, dat de vryzinnigen in ons district voor den komenden wiijter de propaganda zoo spoedig en zoo krachtig mogeljjk ter hand nemen dat zy niet wachten met het Btellen van een candidaat tot het laatste nippertje, doch hem in de gelegenheid stellen, reeds dezen winter met de kiezers kennis te maken. Dan is de eerste stap op den goeden weg gezet. Het district Goes achten wü voor de vryzinnigen geen verloren, doch wel een door hen verwaarloosd district. Deze fout dient erkend en alles in het werk gesteld te worden, haar voor de toekomst te herstellen. De benoeming van prof. Noordtzij. Men weet, dat het zoogenaamd „christelijk" Kabinet-Heemskerk op het punt van benoemingen hoogst party- dig te werk gaat. De invloed van het Ministerie-Kuyper zal hierop niet vreemd zgn geweest. Men heeft echter leerlingen, die den meester overtreffen en dit mag van den huidigen Minister van Binnenlandsche Zaken gezegd worden. Een brutaal stukje wg wezen er reeds eerder op is geweest de be noeming van dr. Noordtzg een gereformeerde tot hoogleeraar in de godgeleerdheid aan de universiteit te Utrecht. De gereformeerden staan, men weet het, zoo vjjandig mogelgk tegenover de Ned. Herv. Kerk. Nu moet zoo'n gereformeerde voor die gehate kerk de predikanten opleiden. Men beseft, wat er van terecht zal komen. plaats voor het antieke kastje. „Ik wil wedden, dat de man die ons bespiedt, ze in één minuut kan vin den", sprak hg. ,Hy scheen erg bevreesd, dat jjj het zou doen." „Daar had hg reden voor", zei God frey grimmig. „Ik zal het morgen nog eens probeeren. Voor één ding moeten wg zorgen en dat is, dat onze vriend met de gloeiende oogen niet het eerst een kansje heeft. Ik vind het het beste, Simmonds te verzoeken, een paar lui hierheen te zenden, om het huis te bewaken. Als zjj buiten zjjn en Parks binnen, zal het vrjj veilig wezen." „Dat geloof ik wel. Men zou ge iooven, dat je je gereed maakte, om een leger tegen te houden. Wie is die man toch, Godfrey Je schgnt eenigs- zins bang voor hem te zgn." „Ik ben h3el erg bang voor hem als hg de man is dien ik denk maar ik raad er slechts naar, Lester. Wacht nog een dag of twee. Ik zal Simmonds opschellen." Hg ging naar de telefoon, terwgl ik weer ging zitten en hot kastje vol verbazing aanstaarde. Wat was de intrige, waarvan het het middelpunt scheen te wezen? Wie was die man, dat Godfrey hem zoo vreeselgk vond Waarom zon hg Philip Vantine als slachtoffer hebben gekozen? Godfrey kwam terug, terwgl ik nog Wgl het echter thans in hun kraam te pas komt, beweren de gereformeer den of doleerenden, zooals ge ze noemen wilt dat zg de Ned. Herv. Kerk een goed hart toedragen. Dit is echter een besliste onwaar heid. Dr. Van Gheel Gilde neestor, predi kant bjj de Ned. Herv. Kerk te 's Gra- venhage, heeft dit dezer dagen, in een artikel in de christelijk-historische Nederlander, nog eens duidelg'k aan getoond. Hg bracht enkele frappante woorden van dr. Kuyper in herinne ring. Namelijk deze, dat de Ned. Herv. Kerk driewerf en nog eens drie werf van den Heere der heirscharen is vervloekt- Deze woorden zgn dr. Kuyper niet in het vuur der improvisatie ontvallen geljjk dr. Van Gheel Gildemeester aantoont maar bewust door hem neergeschreven en afgedrukt in De Heraut, het orgaan van de gerefor meerde kerken. En, wat nog erger isdr. Kuyper heeft deze woorden nimmer ingetrokken. Men weet dus, wat de Ned. Herv. Kerk van de gereformeerden te wach ten staat. Doch niet alleen van dr. Van Gheel Gildemeester is een protest uitgegaan. In de reeds genoemde christeljjk- historische Nederlander protesteert ook een orthodox Ned. Herv. predikant uit Leeuwarden, ds. Joh. W. Groot Enzerik, tegen deze benoeming. Hg wil zelfs handelend optreden. Zgn voorstel is, dat men op alle classicale vergaderingen de Synode verzoekt, om aan de regeering intrekking van deze benoeming te vragen. Wordt daaraan geen gevolg gegeven, dan moet, volgens hem en dr. Van Gheel. Gildemeester gaat in dit opzicht met hem accoord de Synode der Ned. Herv. Kerk dezen zomer nog besluiten, de kerkeljjke hoogleeraren uit Utrecht weg te nemen. Ds. Groot Enzerink besluit met zgn Haagschen collega„Dat men onze Kerk trappen kan, is gebleken. Maar men durft dat en kan dat alleen, zoolang de Kerk dat zelve wil". Deze woorden laten aan duidelijk heid niets te wenschen over. Men ziet er uit, hoe groot de ver ontwaardiging is onder de hervormden over dezen schandelgken aanslag op de Ned. Herv. Kerk door een zooge naamd „christelijk" Ministerie. Buitenland. De strijd om het Amerikaansche presidentschap. Zooals verwacht werd, is gebeurd, de conventie, te Chicago gehouden, heeft tot stormachtige tooneelen ge leid. Daar meer dan 2000 afgevaar digden recht hadden, in de vergader zaal tegenwoordig te zgn en dezen bovendien hun vrienden en kennissen meegenomen hadden, was het binnen het gebouw, waarin de conventie werd gehouden, stampvol, terwgl nog dui zenden nieuwsgierigen moesten afge wezen worden. Behalve een groote macht zaalbewakers en politi" wi-»n blindelings zocht in dit labyrinth van geheimzinnigheden. „In orde", zei hjj, „Simmonds zal twee van zjjn beste mannen sturen om het huis te bewaken." Een oogenblik stond hg naar het kastje te kjjken. „Ik kom morgen terug, om het nog eens te probeeren", zei hjj. „Ik heb den handschoen hier op den stoel laten liggen, als je dus lust hebt het zelf te probeeren, Lester" „De hemel beware 1 Maar ik zal Parks zeggen, dat hjj je binnen moet laten. Ik hoop, dat ik hier geen lgk zal vinden, Godfrey!" „Ik ook! Maar ik geloof niet dat dit het geval zal zgn". Op mgn weg naar huis moest ik voortdurend denken aan dit opmer- keiyke en geheimzinnige wezon, voor wien Godfrey, de onversaagde, vast beraden man, zoo bang was. En ik rilde, terwyi ik dacht aan den spot tenden, ironischen lach. Ik versnelde mgn stap en met een gevoel van ver lichting, waarvoor ik mg eigenlgk schaamde, bereikte ik mgn vertrek ken in het Marathonhötal en sloot de deur. XII. Een deftig bezoek. Kort nadat ik den volgenden mor gen in mgn bureau kwam, bracht de jongste bediende mjj met zulk een eerbiedig voorkomen een kaartje, twee muziekkorpsen in de zaal opge steld, met het doel, de menigte door het spelen van de nieuwste populaire moppen in een vrooljjke stemming te houden. De Times verhaalt in smakeljjken trant, hoe een dergelgke vergadering verder verloopt. „Nog voor de conventie geopend wordt, zjjn de toeschouwers reeds half gek van opwinding. De gedele geerden nemen plaats en de voorzitter van het Nationaal Comité verzoekt stilte door verscheidene slagen te geven met een soort klapper, gemaakt van kleine stukjes hout, afkomstig uit alle vertegenwoordigde staten. Na het meestal zeer lange gebed, wordt de naam van den voorloopigen voorzitter voorgesteld en gewoonlgk goedgekeurd. Dit is onveranderlgk een welbekend spreker, wiens taak hierin bestaat, dat hg steeds zoo luid en hoog spreekt alB zgn stembanden maar toelaten. Na deze voorbereidselen begint de conventie haar werkzaamheden. Vol gens alphabetische volgorde wordt den Staten verzocht, hun candidaat te noemen. Zjj, die er een hebben, antwoorden door den spreker hunner partg naar voren te duwen. Deze spreker beklimt dan de tribune en begint een vurige lofrede op den ge- kozen candidaat af te steken, dien hjj gemeenlgk veel hooger stelt dan alle helden van 't oude Griekenland en Home. Als hy tenslotte, geheel op het eind zjjner rede, den naam van den candidaat noemt, geveü do aanwe zigen op de meest onzinnige wgze aan hun goed- of afkeuring lucht. Alle gedelegeerden ten gunste van den candidaat in kwestie springen overeind en brullen als razendenop de galergen schreeuwt en gilt de „claque"de muziekkorpsen zetten een populairen deun in en een banier met het portret van den candidaat wordt door de zaal rondgedragen, terwgl de partggangers ais bezetenen schreeuwen en met zakdoeken, hoeden, colberts en parapluies zwaaien. Als de candidaat populair is, kan het soms een half uur duren, alvorens de conventie haar werkzaamheden kan hervatten. Dan neemt de stemming een aanvang. Het is zeldzaam, dat één stemming voldoende is, soms zgn er meer dan vgftig noodig. Als tenslotte de candidaat gekozen is en de alge meene opwinding zich plotseling ont spant, hoort men een gehuil van woeste en lang aangehouden kreten, dat alles te boven gaat, wat er aan is voorafgegaan, en waarvaD men zich nauwelijks een voorstelling kan vormen". In deze conventie waren 80 be twiste plaatsen als gedelegeerde aan aanhangers van Taft toegewezen en de voorstanders van Roosevelt trachtten tevergeefs de twgfelach- tige afgevaardigden uit te sluiten van een stemming over het verkiezen van een voorzitter. Daardoor werd de oud minister Root, een Taft-man, tot voor zitter gekozen. Deze ketste onmiddel- lgk een voorstel af, dat ten doel had om de ontwjjfelbaar gekozen afge vaardigden, onder wie de Rooseveltia- dat ik eenigazins verbaasd daarnaar keek. Toen, ik beken het, kreeg ik ook een gevoel van ontzag en eerbied, want op het kaartje stond de naam van Sereno Hornblower. Die naam is volkomen onbekend buiten de rechtsgeleerde kringen van New York, Boston en Philadelphia, want Sereno Hornblower had nooit een officieele positie bekleed, had nooit in het openbaar gespeecht, was nooit lid van een commissie geweest en toch had hjj een inkomen, waarbjj vergeleken dat van ieder ander advo caat in het land een aalmoes leek. Want Sereno Hornblower is de ver trouwde raadsman van onze „deftigste families". Hjj bekleedt die positie reeds vele jaren en het is bekend, dat geen geval, in volle vertrouwen in zgn handen gesteld, ooit een pu bliek schandaal is geworden. Hjj is zeer kieschkeurig in het aannemen van cliënten en schgnt er een per- soonlgke eer in te vinden, de reputa tie der „oude families" rein te hou den, zelfs wanneer de loden daarvan de onmogelijkste dingen uitgehaald hebben. Zgn reputatie voor tact en kieschheid is ontzaggelgk en toch begrepen zjj,,die met hem in aanraking kwamen, on middelljjk, dat er een gewapende vuist onder dien fluweelen handschoen stak. Ik had hem nooit persoonlijk ontmoet en. daarom zei ik haastig den nen in de meerderheid zjjn, een besluit en bloc te doen nemen over de 80 betwiste zetels. Zoo werden de Roo- sevelt-mannen aldoor tegengewerkt en is de afioop der vergadering zonder twjjfel in het voordeel van Taft uit gevallen. Roosevelt, die in zjjn hötel door eenspeciaale telephoonverbindiDg den afioop der debatten kon volgen, zal zich danig geërgerd hebben. Hoe eigenaardig het ook op deze conventie is toegegaan, kan wel hieruit blgken, dat toen Hadley, een der aan hangers van Roosevelt, een poging deed om het comité voor de geloofs brieven te verzwakken, dat beslissen moet over de toelating en wrakingen door het nationaal comité uitgaspro ken, andere afgevaardigden intusschen voetzoekers afstaken. Een afgevaar digde uit Texas begon plotseling zoo geweldig te brullen, dat de president dreigde hem er uit te laten zetten, terwgl een neger-gedelegeerde, wien de emotie te machtig werd, op eens een reuzenparapluie opstak en er een uitbundig lachsucces mee behaalde. Daar het bekend is, dat Roosevelt veel van de jacht, in het bjjzonder van het schieten van beren houdt, dansten eenige afgevaardigden, ter meerdere glorie van hun candidaat, den zgn. Grizly-beer, een hoogst on- voegzamen dans, vlak voor den zetel van den voorzitter. Geen wonder dan ook, dat deze meermalen hardhandig heeft moeten in gr y pen en de politie, die overtalrgk in en buiten de vergaderzaal aanwe zig was, talrjjke arrestaties deed. De poging, om stemming te maken voor Roosevelt, had weinig uitwerking en verschillende afgevaardigden ver klaarden, nog meer voor den spreker Hadley, dien zjj donderend toejuichten, te voelen dan voor Roosevelt. Te midden van juichende enjoelende afgevaardigden verscheen plotseling op een der gaandergen een mooi meisje, dat met een portret van Roo sevelt zwaaide. De Caiifornische dele gatie begaf zich naar de gaanderjj, haalde het meisje naar beneden en gaf haar een plaats op de perstribune, waar zg het sein gaf om „Leve Teddy" dit is Roosevelt's voornaam te roepen. Het duurde drie kwartier, voor de orde weer een bee je herste d was. De beslissing over de toewijzing der betwiste gedelegeerden-mandatoa werd tenslotte naar het comité voor de geloofsbrieven verwezen, waarna, onder gejuich van de Taftianen, de zitting verdaagd werd. De motie-Hadley hield in, om man daten van 78 Taft gezinde afgevaar digden, die door de nationale com missie goedgekeurd zgn, ongeldig te verklaren en hun te verbieden, deel te nemen aan de stemming over den eisch, om de aanhangers van Roose velt, die door de commissie gewraakt zjjn, tot het congres toe te laten. Deze motie werd verworpen, evenals ver schillende verdere voorstellen van dezen afgevaardigde. Ten Blot e werd goedgevonden, alle oneenigheden over de geldigheii van de mandaten naar de geloofsbrieven- commissie te verwjjzen Men vreest bediende, hem onmiddellijk binnen te laten. Sereno Hornblower was een joviaal, levendig man van middelbaren leef- tgd, zwaar gebouwd, gladgeschoren, met een frisch gezicht en zeer heldere blauwe oogen. Hg had het voorkomen van een deftig, gedistingeerd acteur. Wg gaven elkaar de hand en hjj ging zitten. „Mgnheer Lester" begon hg, „ik heb vernomen, dat u de administrateur bent van de bezittingen van mjjnheer Philip Vantine „Ja", antwoordde ik. „Hg was verzamelaar van antieke meubels, nietwaar?" „Jawel." „En tjjdens zjjn laatste reis naar Europa, waarvan hjj eenige dagen geleden terugkeerde, kocht hg van Armand en Zoon in Parjjs ecu Boulle kastje „Treedt u op voor Armand en Zoon vroeg ik. „Volstrekt niet Ik kom namens een dame, die wjj voor het oogen blik Madame X zullen noemen." De gedachte ging mg door het hoofd, dat Madame X en de geheim zinnige Fransehe vrouw misschien een en dtzelfde zouden zjjn. Toon zette ik het idee weer opzij. Sereno Hornblower zou zulk een cliënte nooit aannemen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1912 | | pagina 1