N°. 70 1912
Zaterdiiif 15 Juni,
99'" jaargang.
De onzichtbare Dood.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel
is FEUILLETON.
Gemeenteraad van Goes.
«OESCII
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
nitgezonderd op feestdagen
Prfs per kwartaal, in Goes 0:75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke noinmera 5 cent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJOAG vóór 12 uren.
COI is\\T.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 et., elke regel meer lOet.
Bq directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i.ëf 1,— berekend.
BewSsnummers ;5 cent.
Telefoonnummer 32.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de 'Naaml. Vennootschap „G-oesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
TTÏfMT""" d'0 nth met ingang
van I Juli a op ons blad
•bonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende num
mers gratis.
Een Jantje-van-Leiden.
Wij hebben aan de redactie van het
hier verschijnend roomsch-katholiek
orgaan een vraag gesteld.
Een vraag, zoo nuchter mogelijk
gesteld. Maar... juist door haar nuch
terheid voor de redactie moeilijk ta
beantwoorden.
De zaak zat zóó.
Schrijvende over de verwerping van
het ontwerp-bakkerswet, beweerde het
roomsche orgaan, dat de liberalen, hun
item tegen het wetsontwerp uitbren
gend, politiek in den slechten zin des
woords hadden gevoerd. Het verzet
was niet gericht tegen de zaak zelve,
doch tegen den persoon des Ministers.
Zoo iets is natuurlijk een insinuatie.
Alleen iemand, die de Handelingen
der Kamer niet heeft gevolgd, kan
aldus beweren. Van de redactie eener
courant mogen wij toch echter ver
onderstellen, dat zij mei op de hoogte
is met hetgeen in de Tweede Kamer
der Staten-Ganeraal is gesproken
De geheele linkerzijde, uitgezonderd
de heer De Klerk (nnie-lib.) en de
sociaal democraten, stemden tegen het
ontwerp bakkerswet. Die linkerzijde,
behalve de genoemde uitzonderingen,
voerde, volgens de redactie van het
roomsche orgaan, politiek van de
slechte soort. Maar tegen het ontwerp
stemden ook een aantal roomscb-
katholieken, schier alle ehristelljk-
historischen en twee antirevolutio
nairen.
Wjj vroegen toen simpel-wegwat
was dan wel de politiek van deze
leden der rechterzijde?
De redactie van het roomsche orgaan
zat met de vraag verlegen. Zfl wist
er b(j geen mogelijkheid een antwoord
op te geven.
Wanneer zij erkend had, zich ver
galoppeerd te hebben, wij zouden
op de zaak niet teruggekomen zijn.
Maar om zich een honding te geven
tegenover haar lezers, die, voor het
meerendeel, ook drommels goed weten,
wat de Goesche Courant schrijft, zegt
de redactie, met ons blad niet te zullen
polemiseeren, omdat geheel ons betoog
is .doorspekt met kieineerende toe
spelingen en hatelijke invectieven".
Als de redactie van het roomsche
orgaan ooit gelogen heeft, dan deed
zij het bij deze gelegenheid. Kiei
neerende toespelingen en hatelijke
.invectieven" men weet: de room
sche redactie houdt van geleerde woor
den 1 waren ons artikel vreemd.
Doch het doet eigenaardig aan, een
blad te hooren klagen over kiei
neerende toespelingen en hatelijke
.invectieven", dat zelf nooit anders
doet dan kleineeren en schimpen I
Uit het Amerikaansch.
X.
Toeberkidseleï.
Toen ik den volgenden ochtend
ontwaakte, was mijn eerste gedachte
voor Parks, want Godfrey's manieren
hadden mjj den indruk gegeven, dat
Parks in grooter gevaar verkeerde
dan hfi of ik vermoedden. Het was
dan ook met een gevoel van verlich
ting, dat ik Parks' stem hoorde ant
woorden op mijn vraag aan den tele
foon.
,Je spreekt met Lester", zei ik. „Is
Alles in orde?"
.Alles in orde, manheer", ant
woordde hij.
.Parks, laat niemand het hnis binnen
onverschillig wat hij verlangt
tenzij mfinheer Grady of mijnheer
Simmonds ot mijnheer Goldoerger er
bij is. Laat niemand binnen, dien je
niet kent. Als je mij noodig hebt,
schel mij dan op".
,Ik begrijp u, mijnheer."
„Hoe is Kogers
„Veel beter, mijnheer. Hg won op
staan, maar ik zei hem, dat nq in bed
^oa blf ven en dat ik wel voor alles
De redactie, het antwoord op onze
vraag moetende schuldig blijven, heeft
gedacht, zich er met een Jantje-van-
Leiden te kunnen van afmaken. De
redactie meende te kunnen poseeren
als de verdrukte onschuld. Endo
roomsche redactie is onschuldig als
een pas geboren kind, zelfs al scheldt
zjj, zooals ze dezer dagen nog deed,
liberale tegenstanders uit voor
bandieten
En dat klaagt over den toon 1
Wij zullen ons niet meer de moeite
getroosten, met het roomsche orgaan
een polemiek te beginnen.
Maar de leugens, welke dit blad
debiteert en wat het ergste is
bewuste leugens zullen w(j aan de
kaak stellen, zonder meer.
We vermoeden zoo, dat wfl het er
druk genoeg mee zuilen krijgen.
Vergadering van Donderdagavond
8 uur.
Voorzitter de heer J. B. de Beaufort,
burgemeester.
Afwezig de heeren Temperman en
Kakebeeke, beiden met kennisgeving.
Da raad gaat over tot de installatie
van het nieuw gekozen lid, den heer
A. F. de Paauw.
Deze legt de vereischte eeden af.
De Voorzitter wenscht den nieuw
benoemde van harte goluk en spreekt
de hoop uit, dat hij gedurende de
jaren, dat hij in deze vergadering zal
zitting hebben, mede zal werken aan
vele besluiten en vele verordeningen
in het belang der gemeente.
De notulen worden gelezen en
goedgekeurd.
Ingekomen zijn goedkeuringen door
Ged. Staten van verschillende raads
besluiten en een verslag van da op
neming van wegen en voetpaden met
de kantwerken in deze gemeente.
Aan A. Walrave, P. Nonnekes en
M. Kosten wordt afsohi-gving van
schoolgeld en aan P. J. van de Ven
en P. Goedbloed van H. O. verleend.
De raad verleent; afschrijving van
hondenbelasting aan C. E. Heerman,
J. I. van Ballegoijen de Jong, J. C.
AugU3tein, Wed. M. de Jonge Jz., J.
M. de Jonge Wz. en G. S. Knijper.
Nog wordt afschrijving van school
geld toegestaan aan A Bartels.
Goedgekeurd wordt een af- en over
schrijving op posten der gemeents-
begrooting van 1911, ten bedrage van
f 171,36.
Een bedrag van f 1.56 zal hier nog
aan toegevoegd worden.
De raad keurt goed wijzigingen in de
begrooting voor 1911 van het gasthuis
en af- en overschrijving van posten
op die begrooting.
Burg. en Weth. stellen voor, aan
Paulus de Dreu, voor den tijd van 25
jaren, in erfpacht te geven een strook
gemeentegrond aan de 's Heer llen-
drikskinderenbarrière, ter grootte van
ongeveer 15 cA. of zooveel meer of
minder als later bq opmeting zal
zon zorgen. Ik vond dat de beBte
plaats voor hem, mijnheer."
„Dat is het ook. Hond hem daar,
zoolang je kan. Zoo mogelijk kom ik
vandaag nogin elk geval komen
mijnheer Godfrey en ik vanavond.
Schel mg aan het kantoor op als je
mg voor iets noodig hebt."
„Best, mgnheer," zei Parks weer en
ik hing den telefoon op.
Ik keek, terwijl ik ontbeet, Godfrey's
verslag van de zaak na en zag vol
vermaak zjjn spotten met commissaris
Grady. Onder het portret der onbe
kende vrouw stond:
Mr. Vantine's geheimzinnige
bezoekster.
(Neem er nota van, Grady!)
En hij insinueerde, dat, wanneer
Grady informatie vei langde omtrent
een zeer ingewikkelde zaak, hg naar
de „Kecord" moest gaan, om die te
krggen.
Zoodra mijn compagnon Itoyce op
kantoor kwam, behandelde ik de heele
zaak met hem en bracht de rest van
den dag door met het rangschikken
der papieren, betrekking hebbend op
de zaken van Vantine. Parks schelde
mg twee of drie keer op om instructies
voor verschillende kleinighedenen
Vantine's naaste bloedverwant, een
derde of vierde neef, telegrafeerde uit
het Westen, dat hq dadalqk op weg
ging naar New-York. En toen, tegeó
oen middag, kwam het telegram, dat
ik bgna niet meer durfde verwachten.
bigken, tegen f 0,25 per cAten einde
daarop een bergplaatsje te bouwen.
De raad heelt hiertegen geen be
zwaar.
De heer Hollmann zegt, dat het hem
genoegen doet, dat Burg. en Weth.
thans biqk hebben gegeven, met zqn
denkbeelden mee te gaan, door den
prqs op 25 ct. per e.A. te stellen.
Naar aanleiding van een verzoek
van de firma Wed. J. C. Massee om
gemeentegrond te mogen koopen, stel
len Burg. en Weth. voor, geen grond
in koop af te staan, maar aan bedoelde
firma voor den tqd van 50 jaren in
erfpacht uit te geven een gedeelte
openbare gemeentegrond, gelegen aan
het Keizersdqkje, ter groote van on
geveer 200 cA., tegen f 0,25 per cA.
Eventueele onkosten komen voor
rekening van de flrma.
De heer Eollmann merkt nog op,
dat het z.i. beter zou zqn, den grond
voor 99 jaar af te staan, daar dit voor de
flrma, met het oog op het bebouwen
van dien grond, van veel belang is.
De Voorzitter zegt toe, dit in over
weging te zullen nemen, wanneer de
flrma Massee met de voorwaarden
van thans geen genoegen neomt.
De heer Eollmann, zou van een
erfpacht van 99 jaar een voorstel
willen maken.
De heer Donner gaat gedeeltelqk
met den heer Hollman mee, maar zou
ook niet een langer erfpacht willen
geven, wanneer de flrma Massee dit
niet uitdrukkelqk verlangt.
De heer Eollmann deelt mede den
heer Massee te hebben gesproken, die
op een langen erfpachtstermqn wel
degaigk prgs stelt.
Hq handhaaf zqn voorstel.
De heer Donner ondersteunt dit
voorstel.
De heer Dekker meent, dat korter
termqn gebruikelqk is en vraagt of
over den termgn van 50 jaren met
den heer Massee is gesproken.
De Voorzitter vermoedt, dat de heer
Massee met het voorstel van Burg. en
Weth, genoegen neemt.
Het voorstel van Burg. enWeth. wordt
nu met 7 stemmen voor en 3 tegen
aangenomen.
1 stem is blanco.
Burg. en Weth. stellen voor, naar
aanleiding van eea desbetreffend ver
zoek van 24 bewoners van den Heer-
nisseweg, ter verkrqging van munt
gas, om, overeenkomstig een bereke
ning van den voorzitter der gaseom-
missie, door de gemeente f450 in de
kosten van aanleg te doen bgdragen.
De Voorzitter zegt dat het voorstel
zqn sympathie niet heeft. Waar de
gasfabriek muntgas beschikbaar stelt,
moet zq ook de financieele gevolgen
dragen wanneer dit wordt aange
vraagd en niet een deel daarvan aan
de gemeente overdragen.
De Voorzitter stelt thans voor de
kosten door de gasfabriek te laten
dragen.
De heer Dekker zou het voorstel
willen splitsen, flg zou eerst willen
vragen of de bewoners gas krggen
en dan wie het betalen zal.
„Royee en Lester, New-York.
Betreuren ten zeerste vergissing bq
afzending. Onze vertegenwoordiger
zal komen en verklaring geven.
Armand et fiis, Paris".
Ik had geen lust, dien middag naar
eenige verklaring te luistereD en daar
Parks mq niet noodig had, nam ik
een rqtnig voor een langen rit door
het park. De frissehe lucht, de geur
der boomen, het zien der kinderen,
spelend in de lanen, deed mO goed
en ik was zelfs in staat Godfrey met
een glimlach te begroeten, toen hg
mq om zeven uur kwam halen.
„Ik heb een tafeltje besproken in
een klein restaurant om den boek",
zei hg. „Het wordt gehouden door een
vriend van mq en ik denk wel, dat
het je zal bevallen".
Dat deed het ook. Het diner was
zoo goed, dat het al onze aandacht
vereischte en niet voor de koffie op
tafel stond en de sigaren waren op
gestoken, spraken wq over de zaak,
die ons hier bqeenbraeht.
„De man in het lqkenhnis is niet
herkend", begon Godirey. „De Pa-
rqsohe politie heaft nooit zqn Bertillon-
maten genomen".
„Dus is hq geen misdadiger?"
„Hq is nooit gearresteerd", ver
beterde Godfrey. „Vreemder is het
feit, dat hq hier niet is harkond.
Misschien twee millioen mentenen
hebben toch vanmorgen zqn portret
De hoor De Wilt Earner zegt, dat
besloten is, dat de bewoners gas zullen
krqgen. De raad voteerde f 4000 voor
den aanleg van gas op den Kloeting-
schen weg. Bq aanbesteding bleek dat
een en ander slechts f 2900 zou kOBten.
Daarna kwamen verschillende verzoe
ken om straatverlichting, bgv. van
bewoners nit den Poel. Nu is dat ver
zoek van bewoners van den Heernisse-
weg gekomen en spreker acht het
biilqk, dat van de t 900, die een en
ander meer zal kosten dan de over-
gehoudene f 1100, de gemeente de
helft betaalt.
De aanleg aan den Heernisseweg
eischt verbreediug der buizen, wat
ook weer ten gerieve van de munt-
gasverbruikers komt en alleen op de
fabriek drnkt.
De heer Dekker drukt er zgn spqt
over uit, dat een verzoek om gas
zooveel voeten in de aarde heelt. Wat
betreft de f450 blqkt, dat de toelichting
tot tie stukken onvoldoende is ge
weest. Burg. en Weth. moeten een
behoorlqke toelichting geven en niet
een brief van den voorzitter der gas-
commissie overleggen. Hq deelt in
deze gaskwestie de meening van den
voorzitter.
De gasfabriek moet gas leveren,
wanneer dit gevraagd wordt en munt
gas is toch workeigk niet zoo onvoor-
deelig. Waarom moet hier de gemeente
dan betalen, vooral waar het een zoo
klein bedrag is. Het geld behoort bg
de gaBfbariek en niet bq' de gemeente.
De heer De Witt Earner merkt op,
dat de buizen, die thans in den Heer
nisseweg liggen, te nauw zqn. Een
bespreking over het geld om dit te
veranderen behoort bq de begrooting.
Muntgas brengt geen voordeel, maar
brengt hoogBtens den kostenden prqs
op. Het beheer van de gasfabriek be
hoort bq de begrooting thuis.
De Voorzitter verzoekt den heer
Dekker niet te interrumpeeren.
Den heer Dekker is het bekend, dat de
bnizen in den Heernisseweg niet voor
muntgas gebruikt kunnen worden. We
hebben hier alleen te vragengeeft
muntgas voordeel. Dit is zoo, spreker
heeft het nauwkeurig nagegaan. Hq
bigtt bq zqn meening en wil na afloop
der opeDbarevergadering gaarne daar
over nog het woord voeren. Wannéér
de gemeente telkens in de gasfabriek
bg betaalt, kan men aan deze inrich
ting niet van winst spreken, daar de
gemeente steeds bqgesprongen heeft.
De heer Van den Houi, wqst er op,
dat het onbillqk is te zeggen, dat de
gasfabriek zich zelf bedrnipen moet.
Van concurrentie is bq deze inrichting
geen sprake. De fabriek heeft heel
voordeelige tarieven en daarom mag
het haar niet noodeloos moeilqk worden
gemaakt.
De heer Fransen van de Futte wqst
er op, dat de Gasfabriek een gemeente-
inrichting is en dat het er dus wei
nig op aankomt, wie hier betaalt.
Spreker vindt het intusschen logisch,
dat de gemeente bqbetaalt. De buizen
door den Singel zgn veranderd moeten
worden, dit ligt op den weg der
gemeente, dus is het billqk, dat ook
in de kranten gezien".
„Dat is vreemd, nietwaar
„Het is zeer vreemd. Het kan twee
dingen beteekenen öf de vrienden
van den man houden zich opzettelqk
op een afstand, öf hq heeft geen
vrienden, tenminste niet in New-York.
Beide gissingen kunnen juist zqn. Als
hq van de bende is weggeloopen, zal
deze denken, dat hq zqn verdiende
loon heeft gekregen, of misschien was
hq een vreemde in New-York".
„Heb je nog anders nieuws?"
vroeg ik,
„Ik heb vanmiddag een gesprek
met Preylinghnisen over het vergif
gehad. Het is een baitengewoon sterk
variant van pruisiseh zuur. Alsje een
deel van een druppel ervan in iemands
bloed brengt, dan dood je hem door
verlamming sneller, dan wanneer je
hem een kogel door het hart schoot".
Ik rilde, want met dit doodelqke
goedje moesten wq spoedig kennis
maken.
„Niets kan iemand dus redden?"
„Niets ter wereld. Ereylinghuisen
denkt, dat het een nieuwe ontdekking
is. Ik niet. Ik geloof, dat iemand een
der oude Medicis-formulen heeft ge-
vónden. MiBsehien lag ze in de ge
heime lade, zoodat er nooit gebrek
aan ammunitie voor het mechaniek
zou zgn".
„Godfrey," zei ik, „ben je nog van
plan, dat ding te onderzoeken?"
„Meer dan ooit; ik wil die geheime
nu de gemeente iets bgdraagt.
De heer Eollmann wqst op een
vroeger geval, waarbq dit ook is ge
schied.
De heer Donner gaat met den heer
Dekker mede. Ook hq meent, dat de
gasfabriek moet zorg dragen, dat ieder
die het begeert, gas kan krggen, zon
der dat de gemeente behoeft bq te
springen.
De Voorzitter deelt niet de meening
van den heer Dekker, wat betreft de
onvolledigheid van de stukken
De heer Dekker zou gaarne een toe
lichting hebben.
De Voorzitter zagt, dat de notulen
van de vergaderingen van Burg. en
Weth. voor de leden van den Raad
ter inzage liggen.
De heer Dekker zegt, dit niet te
hebben geweten.
De Voorzitter zegt meerdere kennis
geving toe.
De heer De Witt Earner acht het
gelukkig Diet noodig, dat Burg, en
Weth. ellenlange voorstellen geven.
Het nu getoonde is duidelqk genoeg.
Do heer Dekker vraagt nogmaals
meerdere toelichting.
De heer De Wilt Hamer: „U kunt
wei zooveel verlangen".
De heer Dekker: „Maar De Witt
Hamer is niet Burg. en Weth."
De heer De Witt Hamer: „Neen,
maar Burg. en Weth. zqn gelukkig
homogeen".
Het voorstel van Burg. en Weth.
wordt aangenomen met 7 tegen 4
stemman. De gemeente zal dus f 450
bqdragen.
In verband met een verzoek van
P. Harinck, stoker aan de gemeente
gasfabriek, om opneming in het ge-
meenteiqke pensioenfonds,stellen burg.
en weth. voor, daarop gunstig te be
schikken. Daar adressant bq de in
werkingtreding van dat fonds zich ech
ter van deelneming daaraan wenschto
te onthouden, stellen Burg. en Weth.
de voorwaarde, dat vooraf door hem
een bedrag wordt betaald, gelqks'aan-
de met de som, die door hem jaarlqks
zou zqn bg'gedragen, wanneer hg
dadelqk bq den aanvang als deelnemer
was toegetreden.
De heer Donner vraagt, hoe groot
het bedrag is, dat de man dan moet
storten.
De heer De Witt Hamer zegt, dat
dit f 200 is.
De heer Donner vraagt, of de man
dit in termijnen kan betalen.
De heer De Witt Hamer meent, dat
dit mogelqk is.
De heer Pilaar deelt mede, dat
termijnbetaling bq de financieele com
missie bezwaar ontmoette. Het zon
moeilqk zqn, wanneer de man na
enkele stortingen in de termen van
pensioen viel.
Dit vindt bg den heer Donner geen
bezwaar.
De heer De Witt Hamer wqst op de
groote onbillqkbeid tegenover andere
ambtenaren, die onmiddellqk zqn toe
getreden. Meer dan eens is den man
aangeraden, toe te treden.
De heer Donner zal 'ter dan maar
bq laten rusten.
lade vinden. En als de tanden bqten
welnu, dan ben ik gewapend. Zie
hier, wat ik vandaag heb gemaakt."
Hq haalde iets nit zqn zak, dat leek
op een stalen ridderhandschoen, zoo
als men ziet bg oude wapenrustingen.
Bg trok hem over zqn rechterhand.
„Je ziet, hq bedekt geheel den rug
van de hand," zei hq, „tot halverwege
het eerste gewricht der vingers. Het
is van het taaiste staal en zon zelfs
een kogel weerstand bieden. En zie
je, hoe hg in het midden verdiept is,
Lester
„Ja, ik was al nieuwsgierig, waarom
je hem in dien vorm hebt gemaakt
„Ik wil een proefje van dit vergift
opgevangen. Mqn theorie is, dal, wan
neer de tanden de hand prikken, de
sehok eenige druppels van het vergift
ernit drqft. Ik wil die droppels niet
laten verloren gaan."
„Het blqft toch gevaarlqk".
„Ik moet het riskeeren," zei hg
kalm en stak den handschoen weer in
zgn zak. „Heb jq vandaag wat nieuws
gehoord
„Ik heb een telegram uit Pargs
ontvangen van Armand en Zoon,
betreffende het kastje. Zq zeiden, dat
de vergissing hen ten zeerste speet
ea zonden hun vertegenwoordiger bq
mq zenden voor een verklaring".
Peinzend beet Godfrey een poosje
op zqn sigaar.
i (Wordt veroolg<L\