N°. 61 19i2
Donderdag 23 Mei.
99"* jaargang.
De onzichtbare Dood.
6 FEUILLETON.
(iOESCIIB
comm.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Sktsrs. Uitgave vau dejNaaml. Vennootschap ,Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
'Prgs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
(Afzonderlijke noinmers 5 cent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOct.
Bjj direote opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, haweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
men in Albanië den Turken handen
vol werk. Verschillende ontevreden
elementen, waaronder rooverhoofdlie-
den, hebben zich gezamenlijk tegen de
Turksche regeering verbonden.
De opstand is uitgebroken in een
bijna ontoegankelijke streek, dicht bij
de Montenegrijnsche grens.Men meent,
dat de opstandelingen er niet aan
denken, zieh van Turkije af te schei
den. Daar de regeering echter niet
streng optreedt en telkens weer aarzelt
tus8Chen strenge maatregelen en ver
zoeningspogingen is bij de oppositie
de idee gevestigd, dat de regeering
zwak is. Al zendt zij dan ook het eene
regiment na het andere in het veld,
toch kan men verwachten, dat zij nog
op het laatste oogenolik zal trachten
met de oproerlingen langs vreedzamen
weg tot overeenstemming te komen.
Gok aan de zeezjjde ziet het er voor
Turkije alles behalve rooskleurig uit.
Nu de Italianen op Bhodos de handen
weer vrij hebben gekregen,wordt alge
meen verwacht, dat zij heel spoedig
znllen overgaan tot de bezetting van
andere eilanden.
Nog zjjn onbezet: Nikaria, Psara,
Chios, Mytilene, Lemnos, Imbros en
Tenedos. De laatBten, welke het dichtst
bjj de Dardanellen zijn gelegen, zijn
wel het belangrijkste. De stad Chios
telt thans ongeveer 15000 inwoners,
bfina allen van Grieksche nationaliteit.
Tnssehen het eiland en het vasteland
liggen verschillende kleine eilandjes
het heet, dat de Turken in de tnssehen-
gelegen straten mijnen hebben ge
plaatst. Tevens hebben de Tnrken
werken aangelegd om de opruiming
dier mijnen te beletten. Dan is de
verbinding met het vasteland ver
zekerd en konden eventueel gelande
Italianen wel eens stniten op een
krachtig volgehouden verzet van hst
garnizoen, dat ongeveer 5000 man telt
met twee veld- en bergbatterijen.
Ook Mytilene, na Rhodos het groot-
steTurksche eiland, is op een krachtige
verdediging voorbereid. Men schat,
dat hier ongeveer 5000 man troepen
aanwezig zijn. In allen gevalle, moch
ten de Italianen hun vloot-aetief willen
uitbreiden, dan vinden zij niet meer,
zooals op Rhodos, een onvoorbereid
garnizoen, dat gemakkelijk overrom
peld kan worden, maar zullen zü
stuiten op goed gewapende en geïn-
structeerde troepen, waardoor even-
tneele landingen hen op zware ver
liezen zonden te staan komen.
Inmiddels heeft het Tnrksche minis
terie van bnitenlandsehe zaken bij
het Duitsehe gezantschap teKonstan-
tinopel de eerste lijst der Italiaansche
bannelingen ingediend, 96 namen
bevattende van geneesheeren, advoca
ten, kooplieden en den Italiaanschen
consul. Besloten is, alle Italianen nit
het geheele rgk te verbannen, behalve
de religiensen, werklieden, weduwen,
en mismaakten. Een termijn van 14
dagen is hnn gelaten, om hun zaken
te regelen.
Uit Smyrna en Klein-Azië zijn in
het geheel 10,000 Italianen uitgewezen,
die aan het einde dezer week het
Tnrksche grondgebied verlaten moe
ten. Wanneer de geregelde stoom
vaartverbindingen niet toereikend
zijn, om de bannelingen op te nemen,
zal de regeering bijzondere transport
schepen zenden.
Of deze Italianen ook zoo enthou
siast over den vaderlandschen oorlog
zijn
De kwestie der rltueele moorden.
Meldden wij onlangs iets over het
steeds weer verschuiven van de be
handeling van een proces over een
ritneelen moord te Kiëf, thans wordt
medegedeeld, dat een jonrnalist, zekere
Braul, daar op eigen houtje een onder
zoek heeft ingesteld, waarvan hij den
uitslag aan de justitie meedeelde.
Hiernit moet nn duidelijk gebleken
zijn, dat de aangewezen dader
natuurlijk een jood die reeds een
jaar gevangen zat, volkomen onschul
dig is.
Het is zeer zeker kenteekenend
voor de verblindheid en partijdigheid
der Russische jnstitie, dat zg deze
ontdekking niet zelf heeft kunnen
doen. Intusachen heeft te Genëveeen
bijeenkomst plaats gehad van aan
hangers van verschillende godsdiens
ten, waarbij een motie werd aange
nomen, waarin eenstemmig de onge
looflijke beschuldiging van ritneelen
moord een dwaling werd genoemd.
Het wordt dan ook meer dan t(jd,
dat dergelijke middeleeuwsche toe
standen in het Czarenrfjk eens voor
goed van het tooneel verdwijnen.
Het kiesrechtdebat In het Prui
sische huis van afgevaardigden.
In het Pruisische huis van afgevaar
digden was door de vrijzinnige volks
partij 8en voorstel ingediend tot het
invoeren van algemeen, gelgk en di
rect stemrecht in Prnisen. Dat voorstel
is nu verworpen, terwijl esn voorstel,
geheim en direct stemrecht in te
voeren, hetzelfdg iot onderging. Men
wjt dat aan de voorstanders van het
ontwerp zelf, het centrum, de natio-
naal-liberalen, de volkspartij en de
sociaal-democraten.
Toen het namelijk tot stemmen
kwam, verlieten plotseling een aantal
afgevaardigden van het centrum de
toch reeds slecht bezette banken van
deze fractie. Hoeveel nationaal-libe-
ralen dit voorbeeld volgden, is nog
niet uit te maken. De conservatieven,
die tegen het voorstel waren, deden
anders. Een aantal leden van deze
partfl, die ook in den Rijksdag zitting
hebben, kwamen in automobielen aan
gereden. En nadat zjj hnn Btem tegen
hadden afgegeven, antomobielden zij
weer naar don Rgksdag terug. Zoo
werd ook hier dns weer door eigen
lauwheid en onverschilligheid een
alleszins verdiende nederlaag geleden.
Het resultaat van dezen heiligen
ijver der rechterzijde en het door het
doel geheiligde middel van absentie
werd reeds op de tribunes voorspeld.
De Presidente-verkiezingen in
Amerika.
De heeren Taft en Roosevelt zijn
nog steeds bezig elkaar vliegen af te
vangen en zichzelf overal, waar zg
spreken, als het non plns ultra van
alle candidaten aan te bevelen. Uit
Het zuivere standpunt.
In Boskoop is de predikant der
Ned. Herv. Gemeente van modern
orthodox geworden. Dit beteekent
ongetwijfeld weinigdergelijke „be
keeringen' komen de laatste tien jaren
herhaaldelijk voor.
Wij zouden van het feit dan ook
geen melding maken, ware het niet,
dat de commentaar, door de kerkelijke,
in het bijzonder de anti-revolutionaire,
pers geleverd, ons daartoe aanleiding
geeft. Dat ds. Tainstra van modern
orthodox wordt, is zjjn eigen zaak,
ditmoet hij uitsluitend voor zieh zeiven
verantwoorden. Doeh één ding mag
niet vergetenin een vrijzinnige ge
meente werd hjj als vrijzinnig predikant
beroepen. Nu hij niet meer kan voor
gaan in den geest, welken de gemeente
wil, is hij als man van eer verplicht,
zijn ontslag te nemen.
Eenige anti-revolutionaire organen
zijn deze meening niet toegedaan. Zg
vinden, dat de heer Tuinstra predikant
moet blijven te Boskoop, om nu zijn
gemeente „het ware evangelie" te
brengen.
i Over geloofa-verschillen willen wij
iniet twisten. Maar hier huldigt men
toch wel een zeer vreemde théorie.
Want de Boskoopsehe hervormden
»\jn van een orthodoxe prediking niet
gediend en hnn die thans op te dringen
gaat toch al zeer slecht aan. Op die
wijze toch zonden zij eenvoudig on
mondig worden verklaard.
Een Kamerlid, als antirevolutionair
gekozen, behoort zijn mandaat ter be
schikking te stellen van zijn kiezers,
wanneer hg zich mot de antirevolu
tionaire beginselen niet langer kan
vereenigen. Dit geldt natuurlijk voor
iedere politieke fractie.
Een hoofdredacteur aan een vrij
zinnig blad, die de sociaal-democratie
gaat aanhangen, is verplicht zijn ont
slag te nemen. Hjj werd benoemd als
vrijzinnig, en de vrijzinnige beginse
len behoort hij te propageeren. En
zijn plicht kan hij niet volbrengen,
zoo hg deze beginselen verloochenen
moet.
Aldus staat ook de predikant, die
van richting verandert, er voor. Wij
nemen gaarne aan, dat de heer Tain
stra in alle oprechtheid gemeend heeft,
niet langer modern te kannen bljj ven.
Dat hjj daarvan openlijk verklaring
aflegt, strekt hem tot eer; tegen zijn
overtuiging in prediken, mag hij niet.
Aan den anderen kant staan de be
langen der vrjjzinnig-hervormden van
Boskoop. Zjj wensohen de moderne
prediking en als modern voorganger
is de heer Tainstra beroepen, als
modern voorganger nam hij het beroep
aan.
Thans is hg, wil zijn positie een
znivere blijven, varplicht, heen te gaan.
Zoowel voor hem zeiven als voor zjjn
gemeonte is hot gewenseht, dat hjj
aan de inblazingen van sommige
kerkelijke organen geen gehoor geeft.
B u i t e n i a a tl.
Turkije.
Nog altjjd geven de oproerige stam-
Uit het Amerikaansch.
„Maar je hebt al gezegd, dat er
zulk een krachtig vergift niet bestaat."
„Ik zei, dat wij het niet kenden.
Ik ben niet zoo zeker, dat Catherina
de Medicis het niet kende."
„Wat heeft Catherina de Medicis
ermee te maken
„Niets, behalve dat datgene, wat
gedaan is, altijd weer gedaan kan
worden. De oude verhalen zjjn on
getwijfeld overdreven, maar het sehjjnt
vrjj zeker, dat de koningin van Na
varre vermoord werd door een paar
vergiftige handschoenende hertog
van An jou door den geur van een
vergiftigde roos en de prins van Por-
cian door don rook van een vergif
tigde lamp. Het onderhavige geval
is niet zoo buitengewoon ais deze."
„Neen", gaf ik toe en bleef rillend
en zwijgend zitten, want er is iets
vreeselijks en afstooteads aan den
giftmenger.
Even later vroeg ik:
„Ben je er al achter, wie de Fransch-
man was?"
„Neen; h{j is in geen der hótels
ingeschreven hjj schijnt uit de wol-
kea to zjjn gevallen. Wjj hebben
onzen Parijschen agenten getelegra
feerd, onderzoek naar hem te doen
misschien hooren wjj vanavond er
iets van. Maar zelfs ais wjj de identi
teit van monsieur Theophile d' Aurelle
ontdekken, zal het ons niet helpen.'
„Waarom niet?"
„Omdat het klaarblijkelijk zjjn eigen
naam niet is."
„Vertel mg waarom, Godfrey?" zei
ik, terwjjl hij mjj glimlachend aan
keek. „Ik begrjjp het niet".
„Het is dnideljjk genoeg. Hjj had
zes kaartjes in zgn zak, geen twee
dezelfde. Het zevende, waarschijnlijk
bjj toeval gegrepen, zond hij naar
Vantine. De werkelijke d' Aureile,
wie hjj ook mag bljj ken te zijn, kan
in staat zgn ons te heipen. En het
spreekt vanzelf, dat wjj niet naar
beweegredenen kunnen gissen, tenzjj
wij ietB omtrent hem te weten komen'.
„Maar Godfrey, gesteld, datje weet
wie hg was en wat hg van Vantine
verlangde; dat je kan raden, wie
hem vermoordde en waaromhoe
is het dan gebeurd ?-
„Ja', gaf Godfrey toe. „Dat is de
zaak. Hoe is het gebenrd? Ik zei je
wel, dat het een moeiljjk vraagstuk
was, Lester. Doch wacht, tot wg iets
uit Pargs hooren".
„Dat herinnert mg", zei ik plotse
ling, „dat ik zelf nog naar Pargs
moet telegrafeeren voor zaken van
mijnheer Vantine.
„In verband met deze zaak?"
„O neen, zgn makeiaars daar heb
ben hem een kastje gezonden, dat
hem niet toebehoort, Hg vroeg mg
de zaak voor hem morde te brengen".
Het schellen van mgn telefoon deed
mjj plotseling opsehrikken.
„Halloriep ik, den microfoon van
den haak nemend.
„Bent u het, mgnheerLester?" vroeg
een Btem.
„Ja".
„U spreekt met Parks".
En plotseling hoorde ik, dat zgn
stem ongewoon was, heesch en bevend
van ontroering.
„Knnt n dadelgk hier komen, mgn
heer
„Zeker", zei ik verbaasd, „als het
beiangrgk is. Heeft mgnheer Vantine
mg noodig?"
„Wg hebben n allen noodig zei de
stem met een heeschen snik. „Om Gods
wil, kom spoedig, mgnheer Lester!"
„Best", zei ik, want bigkbaar had
hf al zgn zelfbeheersching verloren.
En terwgl ik de telefoon ophing
zei ik tot Godfrey
„Er is iets bg Vantine gebenrd.
Parks schgnt doodeigk verschrikt. Hg
wil, dat ik onmiddellgk kom". En ik
greep mgn hoed en jas.
„Zal ik meegaan?" vroeg Godfrey.
„Dat zon wel goed zgn. Het scheen
keel ernstig te wezen".
Drie minuten later hadden wjj een
New-York meldt men, dat de verkie
zingscampagne, welke thans gevoerd
wordt in den staat Ohio, verdere
vgandelgkheden tnssehen de twee
vroegere vrienden veroorzaakt heeft.
Taft heeft in zgn geboorteplaats Cin
cinnati Roosevelt verweten, dat hg een
zelfde politiek voert als wglen Lode-
wgk XIV, die zei„L'état, e'est moi.'
Taft beweert, dat Roosevelt de prin
oipes der republikeinsehe partg met
voeten treedt. Zgn ongelooflgke eer
gierigheid heeft hem bniten de partg
gebracht. Taft verklaarde verder, dat
zgn benoeming tot republikeinsch
candidaat voor het presidentschap
volstrekt zeker w&b.
Intusschen treedt aan democratische
zgde de candidaat Clark meer en meer
op den voorgrond. Zou deze ten slotte
niet de zoo bekende derde hond zgn,
die met het been van den zoo bevoch
ten presidentszetel op den loop gaat
Wat zonden de beide anderen op
hnn neus kgken
Binnenland.
Kamerverkiezingen 1913.
In een vergadering van de vereeni-
ging Tot behartiging van Protestant-
sche Belangen te Eist is besloten, bg
de Kamerverkiezing in 1913 tegen
over het R. K. lid, mr. Van Wgnbergen,
te stellen een niet-R. K. candidaat,
en daartoe in overleg te treden met
alle Protestantsche vereenigingen in
het hoofdkiesdistrict Eist.
Tubantia verneemt, dat een groote
groep arbeiders te Almelo besprekin
gen heeft gehonden, om in 1913 in
plaats van mr. Aalberse voor de
Tweede Kamer candidaat te stellen
den heer H. J. Stins, te Enschede.
Staten-Generaal.
T W E EDE KA MER.
Gisteren is de Tweede Kamer be
gonnen met de behandeling van het
ontwerp-ziekteverzekering. Twee spre
kers hebben zich doen hoorende
heeren Treub (vrgz.-dem.) en Patijn
(unie-lib.) Beiden hebben hun be
zwaren tegen het aanhangig ontwerp
uiteengezetde heer Patijn meer
in het algemeen de arbeidersverze
kering besprekend vond aan het
slot zgner rede, welke heden wordt
voortgezet, gelegenheid, een warm
pleidooi voor Staatspensionneering te
honden.
De heer Treub bepaalde zieh in zgn
betoog meer tot de practische zgde
der wet. Den rechtsgrond des Minis
ters noemde hg een orthodox marxis-
tischende organisatie wordt, volgens
hem, ten onrechte uitsluitend voor de
arbeiders zeiven ingericht, het ver
band tnssehen premie en nitkeering
te krachtig gehandhaafd.
De heer Treub eindigde zgn rede
met de opmerking, dat, mocht er van
deze wet nog ooit iets terecht komen,
znlks niet zal zgn te danken aan wgs
beleid", doch gegeven de overgling,
waarmede zg behandeld werd, aan....
„stom geluk-.
Heden voortzetting.
taxi geroepen en reden wg snel oost
waarts naar de avenue. En na vgf
minuten hield de anto voor Vantine's
huis stil.
Parks had zeker bg de dear op ons
gewacht, want hg rende de stoep al
af, nog voor de anto stilstond. Ik zag
zgn gezicht bg het licht der straat
lantaarns, terwgl ik een bankbiljet in
de hand van den chauffeur stopte en
ik schrikte.
„Bent u het, mgnheer Lester hggde
hg, „dank dat uerzgt".
Ik greep hem bg zgn arm.
„Kalm, man", zei ik. „Bewaar je
zelfbeheersching. Wat is er gebenrd
Hg scheen zich met inspanning van
alls krachten te bedwingen.
„Ik zal het u wgzen, mgnheer," zei
bg en snelde de treden op, de vesti
bule door tot voor de ontvangkamer,
waar wg het lgk van den Franschman
gevonden hadden.
„Hier binnen, mgnheer", snikte hg.
„Hier binnen".
En hg hield zich aan den muur
vast, terwgl wg de deur openden en
de kamer instapten.
De kamer was helder verlicht en
een oogenblik waren mgn oogen zoo
verblind, dat ik niets ken onderschei
den. Vaag zag ik Godfrey naar voren
springen en op zgn knieën vallen.
Toen werd mgn blik weer helder
en ik zag op dezelfde plek waar
d'Aurelle was gestorven, een ander
Sport.
Schieten.
Door de sehietvereeniging „Zierik-
zee" te Zierikzee werd besloten, dit
jaar geen Provincialen sehietwedstrgd
te honden, doch in beginsel werd aan
genomen, in 1913 (indien alles daar
voor in gereedheid komt) een groote
Gewestelgkon ol Nationalen sehietwed
strgd uit te sehrgven waarbg (ver
anderingen voorbehouden)zal gescho
ten worden met geweer M 95 op 200
Meter en met Marga, Cylinder en Buks
op kortere afstanden, zoodat alle Kon.
erk. sehietvereenigingen daaraan kun
nen deelnemen.
Staduienws.
Da Zkkuwsohe
LAlIDBOUW-ONDJSRIANaE.
In de „Prins van Oranje" te Goes
werd Dinsdag een algemeene verga
dering gehonden van de Zeenwsehe
La.idbouw-Underlinge, die, door afwe
zigheid van den heer H. A. Hanken,
geleid werd door den heer C. van
Westen.
De voorzitter deelde mee, dat de
organisatie nitstekend gewerkt heeft
en op vaste grondslagen berust. Hg
bracht hulde aan hen, die daartoe
hebben medegewerkt, in 'tbgzonder
aan een der nn overleden oprichters,
den heer De Krngs; deelde mee, dat
de heer Vorsterman van Ogen, als
vertegenwoordiger van het hoofdbe
stuur der Z. L. M. is vervangen
door den beer W. Kakebeeke en riep
dezen een hartelgk welkom toe.
Uit het jaarverslag over 1911 blgkt,
dat op 31 December waren aange
sloten 626 landbouwers. Er hadden
in 1911 plaats 239 ongevallen, waar
van 229 binnen 2 maanden afliepen
7 duurden langer dan 2 maanden en
3 ongevallen hadden dén dood van
den arbeider tengevolge.
Als oorzaken van de ongevaUen
worden genoemd
voertuigen (35), paarden (22), hoorn
vee (5), landbouwmachines (11), val
van den arbeider (34), val van een
voorwerp (11), krachtsoverspanning
(37), sngden werktuigen (36), infectie
(18), oogkwetsingen (12), branden (4),
breken van gereedschappen (2), zon
nesteek (1).
Twee ongevallen gaven aanleiding
tot blgvende nitkeering.
B. S., werkzaam bg den heer P. A.
S. te Groede, kreeg een gevelden
boom op het hoofd. Een schedelbreuk
was hiervan het gevoig, waaraan de
getroffene overleed. Voor weduwe en
weezen werd tezamen 11.992.uit
getrokken.
Het andere ongeval had plaats bg
den heer A. B. te R., bg wien P. G.
werkzaam was, die door een zonne
steek doodeigk werd getroffen. Voor
weduwe en weezen werd f2.221.
gereserveerd.
De 239 ongevallen, die door de
Zeenwsehe Landbouw-Onderlinge zgn
behandeld, hebben bewezen, dat het
landbonwbedrgf lang niet gevaarloos
is. De 239 getroffen Knechts zgn, door-
lgk of was het hetzelfde, terugge
bracht, opdat het trenrspel van den
namiddag op de een of andere geheim
zinnige wgze herhaald kon worden?
Ik herinner mg, dat ik mg voorover
boog en in het gelaat keek.
Het was het gelaat van Philip
Vantine.
Een minuut moest verloopen zgn,
terwgl ik daar stond, versnft en
bevend. Ik was mg half bewuBt, dat
Godfrey hem onderzocht. Toen hoorde
ik zgn stem.
„Hjj is dood", zei hg.
Toen kwam een oogenblik van stilte.
„Lester, zie hier!" riep Godfrey's
stem scherp, dringend.
Godfrey lag geknield en stak mg
iets toe.
Het was de hand van den doode,
die hg vasthieldde rechterhandeen
gezwollen, verkleurde hand. En op
den rug ervan, jnist boven het ge
wricht, waren twee kleine wondjes,
waaruit eenige drnppels bloed waren
gevloeid. En terwgl ik naar dit vreese-
lgke gezicht stamde, niet in Btaat mgn
eigen oogen te gelooven, hoorde ik
een half verstikte stem achter mg,
die telkens herhaalde
„Die vrouw heeft het gedaan! Die
vrouw heeft het gedaan!"
(Wordt vervolgd.)