G0ESCI1E
COIRINT.
Rona
Cacao
N°. 56 1912
Zaterdag 11 Mei,
99
jaargang.
Van Houten's
De onzichtbare Dood.
Bij dit no- behoort een
Bijvoegsel.
1 FEUILLETON.
at»
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vry dagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0.75, huiten Goes, franco l,£5.
Afzonderlijke nommers S cent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Do prijsder gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct„ elke'regel meer 10c
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de pry's slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 33.
Directeur A. F. A. vak Setbbs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. vak Sakten.
De democratie op weg-
Het blpkt hoe langer zoo meer, dat
de rechterzijde loeljjk nattigheid gaat
gevoelen, nu 1913 in aantocht is. De
markt-politiek van dien kant heeft zich
onmiddellijk doen gelden, toen men
van links de noodzakelijkheid tot con
centratie ging inzien. De Standaard
het perfide orgaan van dr. Kuyper,
Waarmede eerljjk polemiseeren on
mogelijk is; het blad van jhr. mr.
De Savornin Lohman moest zulks er
kennen ging natuurlijk voorop, in
de gemoderniseerde tale Kanaansde
kleine, zoogenaamd „christelijke" pers
volgde zonder verwjjl. Als er markt-
politiek gevoerd kan worden, dan is
die pers pas in haar element I
In .heilige" verontwaardiging zijn
zekere .christelijke' journalisten ont
stoken, toen bekend was geworden,
dat de Provinciale Staten van Noord-
Holland tot Gedeputeerde hadden ge
kozen den vrijzinnig-democraat Kete
laar, een* man, die buitengewoon veel
voor het openbaar onderwijs heeft ge
daan. Die verkiezing werd een „op
schuiving" geheeten. Een opschuiving,
noodzakelijk, wijl 1913 in aantocht is.
De .christelijke" scribenten stellen
het althans zoo voor.
Nu kunnen wij het ons voorstellen,
dat de clericale meerderheid en haar
satellieten buitengewoon bevreesd zijn
voor elko opschuiving in democra
tische richting. Nooit toch kwam de
democratie zóó in het gedrang als
onder christelijk" regime. Toen de
rechterzijde de regeerings-macht wilde
veroveren en de drie fracties het onder
ling eens waren geworden, was het
zelfs voor den politiek-oningewpde
duidelijk, dat conservatisme troef zon
worden. Daarvoor zouden in het bij
zonder de chrisleljjk-historischen en
een deel van de roomsch-katholieke
staatspartij wel zorgen.
De antirevolutionairen, die er een
tjjd lang democratische allnres op ra
gehouden hebben, toen zij minderheid
waren, veranderden onmiddellijk van
front en verpandden hun ziel en zalig
heid aan het conservatisme. Het Mi-
nisterie-Kuyper, van 1901 tot 1905,
bewijst dit, en het Kabinet-Heemskerk,
welks zegeningen wjj sedert 1903
mogen genieten, heeft het in dit op
zicht voorzeker niet beter gemaakt.
Is het wonder, dat onder de „kleine
lnyden" ter rechterzijde in hooge mate
ontevredenheid gaat neerschen Z(j
zijn gepaaid met beloften, telkens en
telkens weer. Doch hoe vaak ook op
inlossing werd aangedrongen, het
was geregeld nul op het rekest.
De leiders, wien het alleen om de
macht te doen is geweest, die er geen
oogenblik aan hebben gedacht, de
afgelegde beloften in vervulling te
doen gaan, zien nu niet zonder be
zorgdheid den wassenden democra-
tischen stroom ter linkerzijde. Zjj
weten wel, dat één en ander niet
zonder invloed zal kunnen blijven op
da mannen van rechts. En daarom,
wijl zij hnn beloften ontronw zjjn
Uit het Amerikaansch.
1.
De geheimzinnige bszoekbh.
.Hallo 1' zei ik, terwijl ik de telefoon
Opnam, in antwoord op het schellen.
.Mijnheer Vantine wenscht u te
■preken, mijnheer,' zei de jongste
bediende.
.Bestl'
Én ik hoorde het afbreken der
varbinding.
.Ben jij het, Lester?" vroeg de
Stem van Philip Vantine.
,Ja. Ben je dns terng
.Gisteren a .ng6komen Heb je van
daag gelegenhoi 1 bij imj te komen
lunchen
.Heel graag," zei ik en ik meende
het, want ik hield van Philip Vantine.
,Ik verwacht je dus tegen half twee."
En zoo kwam het, dat ik een uur
later naar Washington Square wan
delde, in de nabjjheid waarvan op de
avenue het oude huis der Vantines
•tond.
Vantine was ongeveer vijftig jaar,
tazitur van een aardig kapitaaltje,
geworden en er niet aan donken, het
volk te geven, wat des volks is, gaat
men de democratie verdacht maken,
de democratie, welke toch niet tegen
te honden is. De perfide Standaard
voorop j haar nobele trawanten on
middellijk volgend I
Wij verhengen ons er van harte
over, dat de democratie in alle colleges
van Staat hoe langer zoo meer baan
breekt. Het oude-heeren-huis, ten
onzent Eerste Kamer geheeten, waar
immer een duffe atmosfeer heerschte,
ontgaat den invloed der democratie
niet; mannen als Staal, Lely, Van
Deventer, Kram, Ferf, De Boer, zij
behooren Goddank niet tot het ras,
waaruit doorgaans de. vertegenwoor
digers der Eerste Kamer worden ge
kozen sinds hun optreden is er een
frissche wind door het oude-heeren-
huis gegaan. En de Provinciale Staten
van Noord-Holland hebben het goede
voorbeeld gevolgdzjj deden een goed
werk, den jjverigen voorvechter van
de openbare school in het college van
Gedeputeerden te brengen.
De eonservatief-clericale bent is na
tuurlijk daar slecht over te spreken.
Wij gaven de reden daarvoor reeds
aan. En dat nn aan het adres van den
heer Ketelaar allerlei minne nitdrnk-
kingen worden gericht, uitdrukkingen,
welke een eigenschap zjjn van som
mige onontwikkelde marktstanders,
zal hem slechts knnnen doen glim
lachen. Er is een zeker soort .chris
telijke" scribenten, dat, als het geen
argumenten ter beschikking heeft,
maar lustig aan het schelden slaat.
Sinds de Kuyper-dagen hebben wjj
gelegenheid te over gehad, zulks te
kunnen constateeren. Het is er des
laatsien tjjd zelfs nog wat erger op
geworden. De machteloosheid der
coalitie, welke telkens aan den dag
treedt, doet het gezond verstand der
„christelijke" pers-heeren op hol slaan.
Wanneer vrijzinnig-democraten en
unie-liberalen hoe langer zoo meer
de noodzakelijk tot samenwerking
gaan inzien en zij alles in het werk
stellen, die samenwerking tot stand
te brengen, schreeuwt een deel en
zeer zeker niet het beate- deel der
rechtsche pers overluid van beginsel-
verzaking. Dau wordt door links slechts
een rooftocht ondernomen, om de re
geerings-macht weer in handen te
krijgen.
Kan het brutaler?
Het meest onnatuurlijke verbond
tusschen Rome en Dordt, het verbond
van mannen, die elkander haten, el-
kaars godsdienst verketteren, waar
toe is het tot stand gekomen, anders
dan om op de grofst mogelijke wijze
de macht in bezit te nemen Laten
toch vooral de heeren ter rechterzijde
over beginsel-verzaking zwijgen 1 Zoo
lang zij hnn politieke rol spelen, heb
ben zij niets anders gedaan i
Een schoon staaltje van geestelijke
afwijking lazen wü in een blad, welks
naam in geen fatsoenlijke conrant meer
afgedrukt worden kan. De illustre
redacteur memoreert, dat de vrij-übe-
raal Röell ,in de Eerste Kamer der
Staten-Generaal vervangen werd door
den unie-liberaal Eerf. Het politiek
fatsoen van dien scribent staat zoo
laag, dat hij zich niet ontziet, op den
kunstkenner, verzamelaar van oude
meubels,ietwat excentriek ofschoon,
nu ik het woord heb neergeschreven,
ik mij gedrongen voel het te omschrij
ven,daar zijn eenige excentriciteit was,
dat hij, niettegenstaande vele verlok
kingen, vrijgezel was gebleven. De
redenen, waarom hp vrijgezel bleef,
gingen mjj, zijn notaris, volstrekt
niet aan.
Hij kwam mjj tegemoet, toen ik zjjn
bediende mjjn hoed en stok gaf en wjj
drnkten elkaar hartelijk de hand.
HQ zag er uitstekend uit, nog bruin
van de zeereis.
,Men kan zien, dat de reis je goed
gedaan heeft", zei ik.
„Ja", gaf hjj toe, „ik voel mij uit
muntend. Maar ga mee, wij knunen
aan tafel praten. Er is een kleine
moeilijkheid, die jjj voor mij moet
■piosaeu"
lx volgde nem naar zijn studeer
kamer, waar een gedekte tafel voor
twee personen was geplaatst.
„Ik heb hier laten dekken", ver
klaarde Vantine, terwijl wjj gingen
zitten, „omdat dit de prettigste kamer
in het hnis is".
„Je hebt zeker op rsis mooie dingen
gevonden?" zei ik. ,Dat doe je altijd.
Je geluk is spreekwoordelijk".
„Ja en daarover wilde ik jje
naam Ferf eenige glossen te maken
van hem toch wordt gezegd, dat het
een man ia, wiens kleur de roode verf
nadert, doeh de licht-roode verf nog
niet geheel verloochend heeft. Dit is
een soort geestigheid, waarvoor een
Cocadorus zich zou schamen. De illus
tre journalist, die aldus schrijft, moet
echter met de markt wel zeer nauwe
relaties onderhouden.
Laat de dompers evenwel hun gang
gaanHet helpt hun niets. De demo
cratie is op weg en niets kan haar
gang tegenhouden.
Het jaar 1913 zal het uitwijzen.
Schunnig.
Een van de schunnigste orgaantjes,
waarover de zoogenaamd „christelijke"
pers beschikken kan het ding ver
schijnt, helaas, in Zeeland dnrft be
weren, dat dehm dat de ja,
laten wij het maar in Gods-naam zeg
gen 1 dat de „redactie* de bladen
van de „Iinksche concentratie" er
naarstig op heeft nagelezen, om te
zien, wie den heengeganen Minister
van Marine den grooten scharrelaar
in beginselen .nog die eere zon
meegeven, welke hem toekomt. Maar
geen enkel had een goede aanteeke-
ning voor hem over. Een uitzondering
maakt Het Volk".
Dan volgt een citaat nit het sociaal
democratisch dagblad, een citaat, zóó
valsch, dat zelfs het illustre woorden
boek van dien scheld-gragen „christe-
HJken" redactenr ons niet een woord
aan de hand doet, om een zóó schunnig
bedrfjf te brandmerken. En als dat
woordenboek in gebreke blijft, moet
het al wel zeer erg zijn
Tot een „linksche concentratie"
een kind weet het heeft de sociaal
democratische arbeiders-partij nimmer
behoord en, zoo één orgaan den heen
geganen Minister van Marine nog
eens eventjes geducht onder handen
heeft genomen, dan zeker wel Het
Volkl
Nn één van tweeënde redacteur
van dat .christelijk* blad is totaal
onbevoegd, om zpn lezers te kunnen
inlichten, of hij is een man, die met
politieke eerlijkheid totaal gebroken
heeft.
Gelukkig Christen-volk, dat door
zulke „nobele christelijke seribenten"
wordt ingelicht
Suite nland.
Een eigenaardig voorstel.
Onder de leden van de Zweedsche
Kamer z|jn, zooals trouwens in ieder
parlement, grappenmakers, maar een
van de eigenaardigste daarvan is
zeker wel de heer Lindhagen, burge
meester van Stokholm. Deze stelde
in een dezer dagen gehouden zitting
kalmweg voor, het koningschap af
te schaffen en den staat in een repu
bliek om te zetten. Nu laat de Zweed
sche grondwet niet toe om een voorstel,
al is het nog zoo onzinnig, dadelijk
te doen verwerpen, maar dat voorstel
van den zonderlingen burgemeester
kwam den president der Kamer toch
zoo vreemd voor, dat h|j een behande
ling iu de commissie daarvan wilde
beletten. De Kamer zelf kwam daar
spreken. Ik heb zes of acht dingen
meegebracht. Ik zal ze je straks laten
zien. Ze zpn allemaal vrij goed en een
ervan is een schoonheid. Het is meer
dan dat het is een absoluut eeaig
kunstwerk. Maar, ongelukkig, is het
niet van m|j."
„Niet van jon?"
.Neen, en ik weet niet van wien
het wel is. Als ik dit wist, zon ik het
koopen. Dat moet j(j voor mj doen.
Het is een Boulle kastje het prach
tigste, dat ik ooit zag.'
jgj.Waar is het vandaan gekomen
vroeg ik.
.Het kwam uit Parijs en is aan m|j ge
adresseerd. De eenige verklaring, die
ik kan geven, is, dat mijn makelaars
te Parps zich vergist hebben, m|j oen
kastje hebben gezonden, toebehooreud
aan eer ander eu het m|jne naar dien
ander hebben gestuurd."
„Hadi je or dan ook een gekocht?"
„Ja, en dat is niet aangekomen.
Maar bp dit vergeleken is het een
prul."
Op dit oogenblik ging de deur open
en Vantine's knecht kwam binnen.
„Een heer wenscht n te spreken,
mijnheer," zei h|j en overhandigde
Vantine een kaartje.
Vantine keek hem ietwat verbaasd
aan.
echter tegen op en verklaarde zich
voor de indiening van het voorstel
en de behandeling daarvan in de
commissie. Toch is men het er alge
meen over eens, dat er niet de minste
kans van aanneming van dit zonder
linge voorstel bestaat.
De voorsteller zelf wordt geschilderd
als een zeer zonderling man, die van
conservatief geleidelijk sociaal-demo
craat en b|jna anarchist is geworden.
Intusschen beeit een der leden,
onder toejuichingen van de geheele
Kamer, voorgesteld, een grondwets
wpziging aan te brengen, waardoor
het in behandeling nemen van derge
lijke voorstellen in het vervolg on-
noodig zal worden.
De deur uit gezet.
In het Pruisische huis van afge
vaardigden heeft zich Donderdagmid
dag een eigenaardig tooneeltje afge
speeld. De sociaal-democraat Borchardt
werd daar door den president her
haaldelijk tot de orde geroepen en
toen h|j zich niet wilde matigen, be
dreigd met uitzetting nit het parlement.
Omdat de sociaal-democraat verklaar
de, dat hfj niet van zijn plaats zon gaan,
sloot de president de zitting en toen,
na heropening, de opposant nogmaals
weigerde, de zaal te verlaten, liet de
voorzitter een politie-officier met vier
manschappen aanrukken, die den
heftig tegenspartelenden Borchardt
buiten de deur zetten. En daar hp
eenige oogenblikken later weer kalm
de zaal binnen kwam loopen en op
nieuw weigerde zich aan het regle
ment van orde te onderwerpen, werd
de politie opnieuw opgeroepen en de
lastige sociaal-democraat voor de
tweede maal als een bestrafte school
jongen in de gang gezet.
Algemeen wordt nu echter betwij
feld, of de president wel het recht
had zoo op te treden.
Men kan er zich niet mee vereeni
gen, dat de president heeft toegelaten,
dat politie-agenten den afgevaardigde
Leinert, die naast Borchardt gezeten
was en met het incident niets te ma
ken had, van z|jn plaats verwijderd
hebben. Verder is men van meening,
dat de president, voordat h|j den af
gevaardigde liet verwijderen, de zit
tingszaal had moeten laten ontruimen.
Ook het Berliner Tageblatt sohrpft,
dat de president zich heeft schuldig
gemaakt aan een vergrpp tegen het
reglement van orde, waarin staat,
dat eerst de zittingszaal en de tribune
ontruimd moeten worden, voordat een
afgevaardigde nit de zaal verwijderd
kan worden.
De toestand In Marokko.
Nog alt|jd is het woelig in Marokko
en z|jn de verschillende volksstammen
er niet te vertrouwen. Vele van hen
z|jn tot den opstand aangezet, terwijl
op verschillende plaatsen onder hen
gewerkt wordt, teneinde een sterke
troepenmacht tegenover da Fransehe
garnizoens te Fez in het veld te knn
nen brengen. Bovendien staan de
Franschen daar voor een moeiljjk pro
bleem. De sultan heeft het plan. ge
maakt, de hootdstad Fez te verlaten
en zich in de stad Rabat te vestigen.
Waar nu onder de inlandsche bevol
king overal wantrouwen tegen de
Fransehe bezetting heerscht, zou deze
„Ik ken hem niet," zei hp. „Wat
verlangt hij ?a
„Hjj verlangt u te spreken, mijnheer
heel dringend, geloof ik."
„Waarover
„Dat kon ik niet precies begrepen,
mijnheer, maar het schijnt heel belang
rijk te z|jn. Ik geloof, dat h|j een
Franscbman is; in ieder geval kent
h|j niet veel Engelsch. Hp ziet er niet
heel deftig uit, mijnheer."
Vantine scheen getroffen door een
plotseling idee en hQ keek weer naar
het kaartje. Toen tikte hQ er peinzend
mee op de tafel.
,Zal ik hem wegsturen, mijnheer
vroeg ParkB eindelijk.
„Neen," zei Vantine na eenige aar-
zeliDg „Zeg, dat hp wachten moet."
„Ik zeg je, Lester," vervolgde
bij, terwijl Parks beengiug, toen ik
vanmorgen beneden kwam en dat
kastje zag, kon ik mijn eigen oogen
niet gelooven. Ik dacht, dat ik verstand
van meubels had, maar ik had geen
idee, dat zulk een kastje bestond
buiten een of twee paleizen in Frank
rijk. Het mooiste, dat ik ooit had go-
zien, is in het Louvre. Het staat iu
de zaal Lodewijk XIV, links, als je
binnenkomt. Het heeft Lodewijk zelf
toebehoord. Ik kan het niet met zeker
heid zeggen zonder een zorgvuldig
KOOP VANDAAG BIJ
lüW WINKELIER EEN
I BUS
II Kg. 1.501%Kg.- 0.42f
W -Q.8oho„ -0-18,
reis van den sultan wel eens als een
vlucht beschouwd kunnen worden en
het seiu wo.den tot eeu algemeenen
opstand.
Ook schijnt het gevaar niet denk
beeldig, dat lanatieke stammen, onte
vreden over de jongste handelingen
van den vorst, naar Fez zullen op-
rakken, om, zich op den sultan
te wreken.
De Fransehe gezant te Fez en de
bevelhebber der Fransehe troepen
hebben de zaak van alle kanten be
keken en hnn meening daarover aan
de Fransehe regeering medegedeeld.
Deze heeft aan den gezant opgedragen,
de reis van den sultan naar Rabat
zoo mogeljjk thans te verhinderen.
Het sehpnt, dat de sultan erin toege
stemd heeft, z|jn reis nit te stellen.
Voordat hp dit beslnit nam, heeft hp
een langdurig onderhoud gehad met
beide autoriteiten. Dezen wezen den
sultan op de groote gevaren, waaraan
h|j zich thans op zijn reis zon bloot
stellen en op de noodzakelijkheid om
de komst van den resident-generaal
af te wachten, met wien de kwestie
van dit vertrek besproken en rjjpelpk
overwogen kan worden.
De gezant wees den sultan verder
op het gevaarlijke ervan, om het
garnizoen, dat thans over de veilig
heid in Fez moet waken, zeer te ver
zwakken en anderzijds op den indruk,
dien dit overhaast vertrek van den
sultan op de inlandsche bevolking
zou maken, en die in het nadeel van
den saltan zelf zou kunnen worden
uitgelegd.
De bezetting van Rhodos.
Over de bezetting van dat eiland
doen nog altijd de zonderlingste be
richten de ronde.
Volgens een telegram uit Konstan-
tinopel zou nu het ministerie van
binnenlaudsehe zaken daar het be
richt ontvangen hebben, dat de Turken
bp de bezetting een groote overwin
ning op de Italianen behaald hebben.
De berichten zeggen, dat de Itali-
aansche verliezen 7C0 dooden en 6
stukken gescnut bedragen. Men deelt
mee, dat de Italianen bp een poging om
een met opzet afgescheiden Turkscuo
post te omsingelen, zuidelijk van de
hoofdstad, in de val geloopen zijn, hun
door den Turkschen commandant ge
steld.
onderzoek, maar ik geloof, dat het
kastje boe prachtig het ook is, slechts
het pendant is van dit kastje hier. En,
als mijn veronderstelling juist is, als
de Groote Lodewijk tevreden was met
het pendaDt van dit kastje voor de
groote galerij te Versailles, wie denk
je dan, dat het orginieel bezat?"
„Bedoel je een van zjjn maitressen
„Ja, en ik geloof, dat ik weet welke
het behoorde aan Madame de
Montespan. Ik ben er wel niet zeker
van, maar er zijn hm indirecte
bewijzen, zooals gij, rechtsgeleerden
dit noemt. Boulle en Montespan waren
in der zelfden tijd op het toppnnt van
hun roem en ik kan mp voorstellen,
hoe die schitterende Vicuw de..
terenden kuua.en.tar opdioe. ze'-, ei
kastje voor haar te maken. Ik sa. .iet
nauwkeurig ouderzoeken, zoodra ik
gelegenheid heb. Misschien viud ik
ietser moet stellig hier of daar een
monogram wazen. Wat ik je vragen
won voor mjj te doen is, te telegra-
feeren naar m|jn makelaars, Armand
et Fils, Rue du Temple, om op te
sporen, wie de eigenaar van het kastje
is en het voor mjj te koopen. Ik ben
bereid,er 100.000 dollar voor ta geven."
(Wordt vervolgd.)