Van Houten'
Cacao
N°. 28 1912
Dinsdag 5 Maart
99"" jaargang.
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
iT~FÊÏÏn,LET()N.
M AFGEBROKEN HONDEMD.
(iOESCIIE
De uitgave dezer Courant gesoMedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
.■Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending: van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRLJQAG vóór 12 uren.
Telefoonnummer 22
uren, op
Directeur A. F. A. van Setess.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regelsöO ct., elkejregel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Subsidie-honger.
Het „Bouwwetteke", om met de tale
van dr. Kuyper te spreken, dat thans
bij de Tweede Kamer der Staten-
Generaal in behandeling is, mag gel
den voor een nienw bewijs van den
subsidie honger, waarvan de partijen
ter rechterzijde telkens en telkens
blijk geven. De eoalitie, ontstaan om
de snbsidieering van het bijzonder
onderwijs mogelijk temaken, heeft zich
met die snbsidieering niet tevreden
gesteldzij eischt telkens meer en
zal ook steeds meer nemen, zoolang
zg de macht in handen heeft. Haar
einddoel is waarom het te verbloe
men? de alleen- heerschappij van
het bijzonder onderwijs.
Dr. Kuyper stuurde er reeds op aan.
Voor hem was het schier uitsluitend
de kwestie, de bijzondere school meer
geld uit de staatskas toe te stoppen
of het volks-onderwgs daarmee werd
gediend, was hem totaliter bijzaak.
Doch de leider der antirevolutionairen
heeft succès gehad het aantal bijzon
dere scholen werd en wordt kunst
matig aangekweekt verschillende
openbare scholen zjjn leeggepompt en
gesloten. De drijvers voor het secte-
onderwjjs hebben weinig verheven
idealenals zij de leerlingen maar
krijgen. Ba dit is het kenbaar resul
taat een zeer groot aantal leerlingen
is van de openbare naar de bijzondere
school overgegaan. Er beeft een ver
plaatsing plaats gehad. Doch dat het
onderwijs bevorderd is, omhoog ge
voerd, wie zal het durven zeggen
Het .Bouwwetteke" zal het kwaad
verergerenhet vergemakkelijkt de
oprichting van kleine schooltjes. Het
ia reeds lang geen geheim meer, met
hoeveel schaamteloosheid dit thans al
gebeurtde h«eren zijn van hun
subsidie-jacht nimmer platzak thnis
gekomen. Maar nog altoos hebbeD zg
niet genoegde schatkist is nog niet
ledig. Zoolang er nog iets op den
bodem ligt, zullen zij het voor hun
bgzonder onderwijs bij elkaar grissen.
Uit de coalitie zelve iB tegen de
subsidie-jacht meermalen gewaar
schuwd, o. a door niemand minder
dan prof. Woltjer. Doch ook zijn stem
is die van een roepende in de woestijn
gebleken.
En daarom kunnen wg niet beter
doen,'dan de woorden van mr. Tyde-
man tot de onze te makenlaten de
heeren van rechts, de altoos hongeren
den naar subsidie, zeiven maar zeggen,
hoeveel ze thans wederom uit de
staatkas willen nemen. Zij hebben
immers de meerderheid, zij, die zich
vroeger zoo theatraal de verdrukte
minderheden noemden, en thans niets
anders doen, niets anders blijkbaar
kunnen doen, dan de minderheden
onderdrukken
Daaromdat zg toetasten 1 Dat zg
zich niet geneeren I Zy zitten aan de
geldla en hebben nog altoos een
meerderheid I
Amerikaansche Iloman.
Den volgenden middag ging ik naar
de Dalziels om tennis te spelen en,
daar ik vroeg aankwam, vond ik de
familie nog op de veranda, waar zy
koffie gedronken hadden. Kort daarna
kwam Chisholm, in tennis-costnnm,
aanwandelen en gingen wg naar het
veld om te spelen Agnes en ik tegen
Mary en Chisholm. Wij wonnen het
met weinig moeite, ten gevolge van
de luiheid vau den artist, want Mary
was een bijzonder goed speler.
Na de derde party verklaarden de
beide anderen, dat zij er genoeg van
hadden en verlieten het veld, om in
de beschaduwde veranda koelte te
zoeken. Agnes had my uitgedaagd
voor een partytje met ons tweeën en
wg lagen onder een appelboom uit te
blazen, vóór wy daaraan begonnen,
toen ze tot my zei
.Clarence Chisholm heeft vandaag
lang zoo goed niet gespeeld als anders"
„Hij heeft zgn best niet gedaan",
antwoordde ik. „Als een bal binnen
«fln bereik kwam, sloeg hy hem weg
«oo niet, dan liet hij bem loopen. Liy
is, geloof ik, in alles enn boe-je on
verschillig, niet
Agnes tikte op den grond met haar
Doch er zal een tyd komen, dat het
Nederlandsche volk rekening en ver
antwoording vraagt van de drgvere
voor het byzonder onderwgsdat
dezen znllen moeten aantoonen, of
hnn subsidie-jacht ook maar iets met
het streven naar volks-ontwikkeling
had te maken.
Dien tfld moeten wy afwachten en
kunnen wg rustig aiwaohten.
Wy gelooven wel, dat, als het een
maal daarop aankomt, de toon dier
heeren iets mindervrgmoedig zal
zjjn.
Buitenland.
De groote mijnwerkersstaking
In Engeland.
De staking is uitgebroken. Hoe lang
zal zy duren? Op het oogenblik hebben
ruim een miliioen Engelsehe werk
lieden den arbeid neergelegd. De lang
gevreesde staking der mijnwerkers,
die over alle takken van nijverheid
zal gevoeld worden is een feit gewor
den, trots alle bemiddeling, trots het
optreden, op het laatste oogenblik, van
de Britsche regeering. Toch is het
rustig in Engeland, men weet wel, dat
deze beweging te ingrijpend is, dat
een langdurig bestaan daarvan te
groote verantwoordelijkheid met zich
mee zou dragen, dau dat niet alle
pogingen in het werk gesteld zoudeu
worden, de balans van den staat zoo
spoedig mogelijk weer in evenwicht
te brengen, 't Is zeer wel mogeigk, dat
een week, misschien iets meer voorbij
zal gaan, voor de ar'oeid weer hervat
wordt en binnen dien korten ty'd zal
de aangerichte schade nog wel niet zoo
heel groot zyn geworden. Onder de
allereersten die hier te lijden zullen
hebben, behooren natuurlijk de stoom
boot- en spoorwegondernemingen, die
waarschynigk het vervoer eenigszins
zullen moeten bekrimpen, duurt de
staking nog langer, dan komen ook
spoedig electriciteits- en gasfabrieken
in de verdrukking en na deze natunr-
lijk fabrieken en werkplaatsen van
alle takken van industrie.
Uit een belangrgke verklaring, een
rede, die minister Asquith Vrgdag-
avond tot de vergaderde afgevaardig
den der mgnwerkersvereenigingen
heeft gehouden, blykt, dat de mijn
werkers de overwinning reeds in be
ginsel hebben behaald. Immers, het
beginsel, waarvoor zy de staking de
den aanvangen, was een minimum
loon voor degenen, wier belangen zg
behartigen. Dat beginsel, waarvoor
zg het publiek ontegenzeggelyk met
zich hadden; dat beginsel, dat thans
door alle my'neigenaren, behalve die
van Zuid-Wales en Schotland, is er
kend, d.w.z. door 65 pet. der myneige-
naren, is door de regeering erkend
als een eisch Tan bihykheid; meer
dan datde regeering heeft toegezegd,
dat zy door de wet zorgen zal, dat
dit beginsel door allen, door degenen
dus ook, die nog weigerachtig bleven,
zal moeten worden aanvaard.
Minister Asquith heeft er op gewe
zen, dat de regeering het plicht achtte
raket. Zy antwoordde niet dadelijk
en toen ik naar haar keek, zag ik,
dat haar glad voorhoofd gefronst was
en haar oogen starend en peinzend,
„Neen," antwoordde ze langzaam.
„Als hy werkelijk iets wil, dan is hy
vlug genoeg. Clarence heeft my altyd
doen denk9n aan een zwarte kat. Hg
is alleen lui, als men op hem let.
Zooals de meeste menschen, die wer-
keigk wat doen, moet men hem aan
het werk zien, als men hem op zgn
best wil zien."
,Is zgn werk goed?"
„Zeer goed. Hy loopt over van
talent. Gy zult er binnenkort zelf
over kunnen oordeelen. Wy gaan
naar zgn atelier om thee te drinken
en zgn portret van Mary te zien. Wy
hebben ons zelf moeten inviteeren.
Mary heelt in eenige dagen niet ge
poseerd en hy heeft aan den achter
grond gewerkt."
„Een groot doek?" vroeg ik.
„Ja. Ten voeten uit. Hij heeft haar
geschilderd als een priesteres der
Druïden".
„Daar haeft zy juist hat type voor,"
zei ik. „Wat doet zy Een offer bren
gen?"
„Zy heeft juist den marentak afge
sneden," antwoordde Agnes. „Dat was
het geheiligd zinnebeeld der Druïden,
zooals ge weet. Hun priesteres heette
„de draagster van de gouden sikkel".
Mary staat met de sikkel in één
hand en een pat-gesneden marentak
tusschen beiden te treden, omdat de
exploitatie der steenkolenmynen een
ny verheid is van byzondere beteeke-
nis, waarvan de nationale welvaart,
het nationaal bestaan afhankelijk zyn.
De regeering erkent tot de conclusie
gekomen te zyn, dat de werkers onder
den grond zeker moeten zyn van een
billijk minimum loon. en zg zal niet
toestaan, dat de tegenstand van een
minderheid van de werkgevers het
bereiken van dit doel voor onbepaal-
den tyd zon belemmeren.
Die verklaring van zoo groote, van
zóó ingrgpende beteekenis in de econo
mische verhoudingen is een ontzag;
gelyke overwinning voor de mgnwer-
kers, en die verklaring geeft alle
aanleiding te verwachten, dat bun
staking van zéér korten duur zal zyn.
De mg n werkers hebben meer ge
vraagd zy hebben nog uitgesproken,
dat zg niet alleen een minimum-loon
verlangen, doch een minimum loon
zooals zy dat vaststellen in hnn lyst
van eischen voor de verschillende
my'n-districten.
Minister Asquith heeft in het laatste
gedeelte zgner merkwaardige rede den
mynwerkers op welsprekende wgze
aangeraden, aan dat gedeelte van hun
eisch niet vast te houden.
Er wordt gemeld, dat de rede op
de my'nwerkersafgevaardigden een
diepen indruk heeft gemaakt en dezen
thans ernstig naar aanleiding er van
znllen beraadslagen, te meer, omdat
ook beweerd wordt, dat een belang
rijke mededeeling, nog door den heer
Asqnith in zgn rede gedaan, om be
paalde redenen niet publiek is ge
maakt.
De algemeene indruk is, dat de
mynwerkers-afgevaardigden thans in
den geest van 's Ministers rede znllen
besluiten en dan zal dus, zoodra het
toegevoegde wetsontwerp door hst
Parlement is aangenomen en door de
Kroon bekrachtigd, de staking spoe
dig gedaan zyn. 't Is mogelyk, dat de
Regeering reeds heden met dit spoed-
wetje zal komen en het binnen een
paar dagen aangenomen zal wezen.
Het zyn nu nog alleen de myn-
eigenaren in Zuid-Wales die oppositie
voeren.
Hoewel alle bladen het er over eens
zyn, dat de maatregelen van de re
geering van hoogsternstige beteekenis
zyn en mogelyk de oorzaak kunnen
worden voor werkstakingen in andere
bedrgven, is toch de algemeene toon,
waarmede het plan ontvangen wordt
zeer bevredigend.
In een vergadering van den myn-
werkersbond is Vrydag aan het be
stuur machtiging gegeven, om de
onderhandelingen voort te zetten over
een herziening van het minimum-
loontariof, echter met dien verstande,
dat geen overeenkomst mag worden
aangegaan, voordat de Bond is ge
raadpleegd. Hiernit mag dus worden
opgemaakt, dat de mynwerkers wel
bereid zgn zoo noodig hun eenmaal
aangenomen standpunt ten aanzien
van het bedrag van het minimumloon
op te geven.
Nu reeds doen zich de gevolgen
in de andere. Het is werkelyk een
prachtig doek of ten minste, hot
leek het te znllen worden, toen ik
het 't laatst zag. Zullen we nu weer
gaan spelen
„Ja," antwoordde ik, sprong op en
reikte haar mgn hand toe. Agnes nam
ze en sprong op zoo ving als een fee.
Zg was een mooi gevormd meisje,
slank maar gevuld. Nadat wg nog
drie partyen gespeeld hadden op het
in de zon blakerende veld, was zy
zoo frisch en koel, alsof ze op het
dek van een boot had gewandeld.
Wg hielden op, toen Agnes zei, dat
het tyd was om thee te gaan drinken.
Het tennisveld lag in een kleine
ruimte, lager dan de tuin, en op den
weg naar hnis ontmoetten wy den
tuinman, een ouden Schot, die bezig
was het lange graB om een priëel heen
af te snyden. Agnes zag hem even
aan en bleef toen s'.aan. Toen de man
uit zgn bakkende bonding kwam en
knorrig groette, viel myn oog op het
gereedschap in zyn hand. Het was
een gewone tuinsikkel, otsehoon wat
korter dan deze meestal «gn, maar
wat myn aandacht trok was het feit
dat ze kort geleden zwaar verguld
waB, handvat en al.
Toen ik naar Agnes keek, zag ik,
dat zg ook naar de sikkel staarde en
dat met een allerzonderlingste uit
drukking op haar lief gezichtje. En
daar ik zelf ook vlug myn gedachten
hg elkaar had, bracht het gezicht van
RONA
ENORM VERSCHIL
in Smaak, Kracht, Geur en Kleur
met alle andere goedkoope merken.
Bevoegde beoordeelaars vinden hierin
terug den smaak en geur, die goed gefa
briceerde cacao moet bezitten. Jt
van de staking eenigszinB gevoelen,
en dat niet alleen in de scheepvaart,
maar ook al in andere bedry'ven.
Zoo heeft het Committee of Wool
Importers besloten, de wolveilingen
voorloopig te verdagen, zoo zyn de
openbare badinrichtingen te Lambeth
tot nader order gesloten, evenals de
gzer- en staalfabrieken in Lacarkshire,
(waardoor 10.000 man werkloos wor
den) en dreigt binnen enkele dagen
de Scholsche scheepsbouw te moeten
worden stilgelegd. Uit verschillende
plaatsen komen nog soortgelijke be
richten omtrent de sluiting van fa
brieken, die blykbaar niet over
voldoende voorraden kolen beschik
ken om den arbeid voort te zetten.
Verschillende spoorwegmaatschap-
pyen hebben heden besloten, een
eenigszins beperkten dienst in te
voeren, slechts enkels der spoorweg-
maatschappyen verklaren zich in
staat, den dienst voorloopig geheel
vol te houden.
In de stakingsgebieden is het vol
komen rustig, alleen uit Wales komt
het bericht, dat stakers de vensterrui
ten van een trein hebben ingeslagen.
Dat is echter een uitzondering.
De Engelsehe regeering heeit twee
groote stoomschepen gecharterd, om
kolen uit Baltimore iu de Vereenigde
Staten te halen, ten behoeve van de
vloot.
De toestand in China.
Te Peking hebben verschillende
gevallen van mniterg plaats gehad.
Zy kenmerkten zich door plundering
en brandstichting op groote schaal,
maar ten slotte moesten de muiters
voor de trouw gebleven troepen wy ken.
Volgens verschillende berichten zou
het vergulden stuk gereedschap mg
dadeigk in herinnering, wat Agnes mg
verteld had van Chisholm's portret
van haar zuster als „Draagster van
de Gouden Sikkel". Het was duidelijk,
dat de sikkel, die de tuinier in zgn
hand hield, zwaar verguld was ge
weest ook dat ze zoowat zes duim van
het eind afgebroken was en er toen
een nieuwe punt aan was geslepen.
„Dat is een mooi stuk gereedschap,
dat je daar hebt, Mac Pherson", zei
het meisje.
Het ruwe gezicht van den tninman
verbreedde zich tot een stillen grgns.
„En goedkoop was het ook', zei hy.
„Waar heb je het vandaan gehaald?"
vroeg Agnes.
„Ik heb het gevonden in de sloot
dicht by den weg. Toen ik van de
Btad kwam, zag ik het glinsteren".
Hg keek naar de sikkel, die hg in
zyn hand omdraaide. „De een of
andere verkwistende ezel, misschien
de tuinman van de Chisholm's, heeft
er een stuk afgebroken en ze toen
weggegooid. Ik heb er een eind af
geslepen en nu is ze nog handiger
voor snyden en knotten dan een ge
wone".
„Laat ze mg eens zien", zei het
meisje en nam ze in haar hand. Ik
ging naast haar staan en liet mijn
vinger langB de snede glyden, waarby
ik opmerkte, dat het verguldsel in
fijne korrels losliet. Agnes keek my
snel van terzgde aas en gaf het ge-
de muiterg moeten worden toegeschre
ven aan ontevredenheid over het uit-
blyven der soldg, maar van andere
zyde wordt gemeld, dat er alle aan-
wgzingen zgn om te gelooven, dat de
Mantsjoeprinsen de hand in het spel
hadden.
De gezantschapswy'k te Peking werd
in staat van verdediging gebracht,
terwgi alle vreemdelingen last kregen,
zich naar die wyk te begeven. Hier
bevinden zich 2000 man troepen der
vreemde mogendheden, goed voorzien
van geschut, levens- en krggsbehoef-
ten, die, wyl de wyk bovendien nog
door een hoogen wal met geschutstel-
lingen is omgeven, een eventueeion
aanval wel zullen weten te weerstaan.
Versterkingen kunnen voorts onmid-
dellyk van Tientsin en Hongkong
worden ontboden, wat Engelsehe troe
pen aangaat, terwgi de spoorweg van
Tientsin naar Peking nu reeds door
Engelsehe en Amerikaansche troepen
wordt bewaakt.
Men hoopt, dat de Chineesche regee
ring, indien zy over de noodige mid
delen beschikt om de troepen heter
te betalen, aan de muiteryen weldra
een einde zal maken, zelfs indien het
geld der Mantsjoe's aan het voorge
vallene niet vreemd mocht zyn ge
weest.
Binnenland.
Pantserschip en Bakkerswet.
Mr. P. J. Troelstra heeft in een
openbare vergadering gezegd, dathy
in de Tweede Kamer had hooren
verklaren, dat het nieuwe pantsersehip
nog vóór de Bakkerswet in behande
ling zou komen.
reedschap daarna aan den tuinman
terng.
„Waarom zouden ze het zwaar ver
guld hebben, denk je f" vroeg ze.
De man haaide zyn schouders op.
„Ik weet 't niet, juffrouw. Soms
vergulden ze nieuw gereedschap even
tjes om het er mooi te laten uitzien, als
het in den winkel ligt en om het
roesten te voorkomen. Maar de gek,
die deze verguld heeit, was niet erg
zuinig*.
AgneB keek mg aan en lachte, maar
er was geen vrooigkheid in dien lach
en haar oogen toonden, dat ze innerigk
ongerust was.
„Vooruit, dokter', zei ze ,en na een
groet aan den tuinman gingen wy
verder.
Myn gedachten gingen snel, Chis
holm de tand van den hondJohn
Vorice gezien op weg naar de Daiziels
de vergalde sikkel, zes duim te kort,
gevonden in de sloot door den tnin
man; de „Draagster van de Gouden
Sikkel" en de uitdrukking var, Agnes'
gezicht, toen zy het gereedschap in de
hand hieldVorice doodgestoken met
een verguld voorwerp een heele
reeks van aanduidingenen hoeveel
wist het jonge meisje zelf? Terwylik
haar scherp aankeek, zei ik
„Dat is de sikkel van onze priesteres
der Drnïden, Chisholm heeft ze zeker
gebroken en toen weggegooid. Schot-
sehe zuinigheid tegenover Amerikaan-
«Jhe verkwistingt* (Wordt vervolgd),