r
Van houtens
Cacao
N°. 27 1912
Zaterdag 2 Maart,
99,w jaargang.
Bij dit no. behooren twe«
Bijvoegsels.
Werkers der Duisternis.
GOESCHE
De nitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nojnmers 5 cent.
Inzending van advertentlön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
tug y au nu»oj.fcouvivii p
vóór 2 uren, op VRIJDAG
Telefoonnummer 22. Directeur A. p. A. van Seters.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 ct., elke regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goasehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Het gaat met de partijen der rech
terzijde, met de partijen, welke zoo
genaamd stoelen op één en denzelf
den wortel des geloofs Rome en
Dordtwelke heeten te leven uit
.christelijke* beginselen, tegenwoor
dig een raar gangetje. Over de on
waarachtigheid der coalitie behoeven
wij hier niet veel te zeggen. Aange
nomen al, dat zij reden van bestaan
had, toen het gold een oplossing van
het onderwjjs-vraagstnk, waardoor de
bijzondere school zon kunnen worden
gesubsidieerd, dan moet thans worden
geconstateerd, dat alle reden van be
staan voor de coalitie is weggevallen.
Het bjjeenblijven van roomsch-katho-
lieken en calvinisten beeft dan ook
slechts tweeërlei doel, waarmede het
werkelijk Christelijk beginsel niemen
dal te maken heefthet verdeelen
van de baantjes en de poging tot
totale ondermijning van het openbaar
onderwijs. Het subsidie-stelsel is dus
niet het einddoel geweest, hoewel het
bfl herhaling indertijd door de zoo
genaamd „christelijke" politici verkon
digd werd. Rome en Dordt blijven
bjj elkaar uit winstbejag. Dat
men zulks dan eindeljjk ook eens
eerlgk erkenne 1 Het schermen met
gemeenschap pel jj fc- christelij kebe
ginselen heelt absoluut geen zin
meer. Men moet maar eens hooren,
hoe een calvinistisch predikant, die
anders voor de coalitie het vuur uit
de sloffen loopt, op Rome scheldt, als
hij uit kracht van zjjn ambt
den Hervormings-dag moet herden
ken 1 En men moet in overwegend
roomseh-katholieke streken hebben
gewoond, ooi tot het besef te kunnen
geraken, welk een innig en baat de
roomsch-katholieken den calvinisten
toedragen.
De geheele „christelijke" coalitie
een al te ijverig propagandist heeft
haar eenmaal „de heilige coalitie" ge
noemd 11 is boeren-bedrog. Geen
enkel waarachtig christelijk beginsel
staat op den voorgrond, of heeft ooit
op den voorgrond gestaan. Zij streeft
de meest egoïstische, de stoffelijke be
langen na. En zulks geschiedt dan
schandelijke profanatie in den naam
van Christus.
De zoogenaamd „christelijke" coa
litie iB de grootste onwaarachtigheid
in het staatkundig leven van Neder
land ,geworden. Het doel is bijzaak.
De middelen heiligen alles.
En nu komt de politieke tegenstan
der en zegtgij, calvinisteD en
roomsch katholieken, die elkander
verfoeit, gaat nochtans samen, om
materialistische doeleinden na te stre
ven, wetende, dat elke groep van uw
coalitie te zwak, te onbekwaam is,
om iets van beteekenis in het belang
van het NederlandBohe volk te doen.
Maak thans uw rekening na ruim
vier jaren op, en zeg ons: wat hebt
gij gedaan jals coalitie, welke bljjvende
waarde zal nw samengaan het sa
mengaan van politieke jagers, die op
godsdienstig gebied elkander het lioht
in de oogen niet gunnen voor ons
volk kunnen hebben?
Dan staan de „christelijke" heeren
met den mond vol tanden. En ze we
ten slechtst één antwoord: weer den
politieken tegenstander van onze ver
gaderingen, waar wjj het goed geloo-
vig kiezersvolk balakken met een
sociale wetgeving, die er nooit komen
cal, en met een tariefwet, die niets
anders iB dan een rooftocht op de
schrale beurzen der arbeiders. Dit is
het eenigo, wat zij zeggen kunnen:
geen licbt als-'t u-blieft 1 Want hebt gij
nog altoos niet bemerkt, dat wjj, die
ons „christenen" noemen, werkers der
duisternis zijn
Ja, wij van onzen kant hebben het
reeds lang gemerkt
De rechterzijde, beschikkend over
59 zetels in de Tweede Kamer der
8taten-Generaal, de overmacht be-
■ittend in de Eerste Kamer, heeft nu
ruim vier jaren achtereen het door
slaand bewjjs van absolute machte
loosheid gegeven. Totaal niets is in
het belang van het Nederlandsche
volk aedaan. Dit zouden de heeren
iel ven moeten erkennen, als zij eens
«ón klein, héél klein oogenbllkie in
hun politieke leven eerlijk wilden
vrezen. Maar zelfs dal kunnen zjj niet.
Taeh willen sjj, deze onvruchtbaren
op politiek gebied, de macht behouden
Toch gaan zjj voort, in besloten ver
gaderingen het kiezersvolk om den
tnin te leiden. Debat vreezen zjj, om
dat hnn machteloosheid dan aan de
kaak zou kunnen worden gesteld. En,
nietwaar, het is zoo gemakkelijk, den
politieken tegenstander hakken te zet
ten, alB meD van te voren weet, dat
hem toch de gelegenheid niet wordt
gegeven, zich te verdedigen 1
En dit is het ergerlijkste: dat de
roomsch-katholieken en calvinisten in
hun pers nog een hoogen toon aan
slaan, dan zjj beweren, geen debat te
geven, om de bijeenkomsten op een
zakelijk peil te houden I Helden als
baron Van Wijnbergen, jonker De
Savornin Lohman, Abraham Kuyper,
die, wanneer zij het woord voeren in
besloten vergaderingen, de gemeenste
verdachtmakingen naar het hoofd
hunner politieke tegenstanders slinge
ren, durven waaracntig nog beweren,
dat zij debat weigeren, om de zakelijk
heid niet verloren te doen gaan
Neen, „christelijke" heeren, gij, die
met het waarachtig Christendom niets
gemeen hebt dan den naam, het is nw
machteloosheid, welke tot schuwheid
voor debat leidt
Gij tooit u met den Christen-naam,
doch ge zondt u even gemoedelijk
met een anderen naam tooien, als die
n meer stoffelijk voordeel in den zak
wierp 1
Gjj toont, telken dage meer, werkers
der duiBternis te zijn. En niets anders.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Donderdagavond 8 uur.
Voorzitter de heer J. B. de Beaufort,
burgemeester.
Afwezig de heeren Risch en Van
de Tutte, beiden met kennisgeving.
De notulen van de vorige vergade
ring worden gelezen en goedgekeurd.
Daarna geschiedt mededeeling van
de ingekomen stukaen.
Hieronder behooren dankbetuigin
gen van verschillende personen voor
de hen in de vorige raadszitting toe
gekende tractemeutsverhoogingen, be
richten van aanneming der in die
zitting gedane benoemingen en mede
deeling van niet-aanneming daarvan
door de onderwijzers J. de Vries en
F. A. C. Rejjers, benevens eenige goed
keuringen van raadsbesluiten door
Ged. Staten.
Overgelegd wordt de rekening van
den administrateur van het pensioen
fonds van gemeente-ambtenaren en
-bedienden in de gemeente Goes over
het dienstjaar 1911. De ontvangsten
bedragen f 3959,14 en de uitgaven
f 3016,69, zoodat er een voordeelig
saldo is van f943,45.
Ingekomen is het verslag van de
oommissie tot wering van schoolver
zuim, waarnit bljjkt, dat het aanta)
overtredingen 56 bedroeg tegen 48
in het vorige jaar.
Al deze stokken werden voor ken
nisgeving aangenomen.
Van de weduwe P. de Jongh te
Goes is verzoek ingekomen, in den
Goeschen polder een woonhnis mot
droogschuur voor landbouwzaden te
mogen boawen. Adressante verzoekt,
de Bouwverordening zoodanig te wijzi
gen, dat haar toegestaan wordt deze
schuur in hout te mogen bouwen.
Eenzelfde verzoek is ingekomen van
den heer J. de Jonge, met mede
deeling, dat hij in de Poel een honten
hooischaar zou willen doen optrekken.
Burg. en Weth. worden gemachtigd
deze verzoeken voorloopig toe te staan.
Zij behouden zich latere wijzigingen
in de bouwverordening voor.
De heer D. C. v. d. Werf verzoekt
tegen 1 Mei a.s. eervol ontslag als
onderwijzer, wegens zijn benoeming
te Middelburg. De raad verleent dat
ontslag.
Het 2e suppletoir kohier van school
geld voor school A, cursus 19111912,
wordt vastgesteld op f 13,20.
Burg. en Weth. stellen voor aan
den heer M. B. van der Bliek, op
verzoek, eervol ontslag te verleenen
als onderwijzer aan sehool B alhier.
De raad doet dit met ingang van
15 April a,s.
Op voorstel van Barg. en Weth.
wordt aan den heer J. F. Pennings,
op zijn verzoek, ontslag verleend als
onderwijzer aan school A., met ingang
van heden.
Overgegaan wordt tot benoeming
van een onderwijzeres aan de open
bare meisjesschool, vacature mej. J.
van Doesburg. Voorgedragen worden:
1. Mej. N. Krnys Voorberge, onder
wijzeres te Kruiningen. 2. F. Maier,
onderwijzeres te Bnssnm.
Benoemd wordt mej. Maier met 8
stemmen. Mej. Kruijs Voorberge ver
krijgt 3 stemmen.
Aan de orde is de benoeming van
eene onderwijzeres aan de O. L.
sehool B, vacature mej. P. Mnelman.
Voorgedragen worden: 1. Mej. A. J.
Goedbloed, tijdelijk onderwijzeres aan
school B. 2. Mej. A. M. J. Zwitselaar,
onderwijzeres te Wemeldinge. 3. Mej.
S. Willemsen, onderwijzeres te Nieuw-
dorp.
Benoemd wordt mej. A. J. Goed
bloed met 8 stemmen, mej. Willem
sen verkrijgt 2 stemmen, terwijl 1
brieije blanco is.
Mej. Goedbloed zal met ingang van
heden haar betrekking moeten aan
vaarden.
De raad gaat nu over tot benoeming
van een Hoofd aan de O. L. school B.
Voorgedragen worden: 1. De heer
F. Matjs, hoofd der school te Wilhel-
minadorp. 2. De heer M. J. Waale,
hoofd der school te Nieuwerkerk Z.
3. De heer C. Kloosterman, hoofd der
school te Kloetinge.
Bij eerste stemming verkrijgt de
heer Majjs 5 stemmen en de heeren
Waale en Kloosterman ieder 3 stem
men. Bij tweede vrjje^itemming wordt
de heer C. Kloosterman benoemd met
6 stemmen, tegen 5 stemmen op den
heer Maijs.
Ten slotte wordt overgelegd de
rekening der gemeente-gaBfabriek, be
dragende in ontvangst en uitgaaf
f59550,141/», en de balans op 31 Dec.
1911 in debet en credit vastgesteld
op f 94744,41 >/i, met een winstpost
van f9926,38. Burg. en Weth. stellen
voor dat laatste bedrag in de ont
vangsten der begrooting voor 1912
op te nemen.
De raad besluit hiertoe.
Uit bet bijgevoegde verslag van
den toestand en de werking der ge
meente-gaBfabriek in 1911 blijkt, dat
de fabriek in gunstige conditie ver
keert.
De heer De Witt Earner heldert
daarbjj een bezwaar van de hnanci-
eele commissie op. Waar het kapitaal
bedrag niet sluit met het schuld be
drag, bestaat dat verschil reeds ge
durende acht jaar. In 1904 is een be
drag van f47000 geleend. Bjj ver
schillende missieven is toen medege
deeld, dat de boeken moesten belast
worden met f 47394,09. De post f 394,09
is niet onder inkomsten geboekt. Het
geld is door de fabriek noeh opge
nomen noch ontvangen. Het betrof
das alleen een boekingspost.
De heer Pilaar acht het wensehe-
lijk, de boeken nu te zuiveren. Is de
gasfabriek t 394,09 schuldig, zoo ja,
dan moet dat ook vermeld worden
en geböekt worden als leeningskosten.
De heer De Witt Hamer acht het
eenvoudiger, den post af te boeken.
De heer Eollmann wijst, by rond
vraag, op den slecuten toestand der los
plaats voor Bchepen bij de gasfabriek.
Het water is daar zeer ondiep en de
schepen kunnen jniet aan den wal lig
gen. Hier te baggeren-qs hard noodig
evenals aan de brug, waar de grond
door de raderboot wordt opgeworpen.
Hier staat slechts een voet water. Bo
vendien geeft de kade in den zomer een
vreeseiyken stank. Baggeren, liefst
met den bengel, is daarom hard noodig.
De heer Kakebeeke ondersteunt de
woorden van den heer Hollmann. Dat
de schepen niet aan den wal kunnen
liggen is zeer lastig, ook voor de
arbeiders. Een en ander zal met be
trekkelijk geringe kosten te verhel
pen zijn. De scheepvaart wordt daar
mede gebaat, wat niet anders dan
voordeel kan brengen.
De voorzitter zegt bespreking van
deze quaestie toe.
De heer Van den Bout meent, dat
de bouwmeester baggeren in den
zomer verkiest. Dan kan men het
werk beter zien en ook de kosten zjjn
minder.
De heer HóUmann raadt Burg. en
Weth. aan, zieh tot den polder „Breede
Watering" te wenden en daar naar het
baggeren met den heugel te infor-
meeren.
De heer Dekker merkt op, dat h\j
eenigtn tjjd geleden reeds gesproken
heeft over vergunning aan loodgieters
om binnenleidingen voor de water
leiding te mogen aanleggen. Nog
altjjd gaat 't hier van de Maatschappij
nit. Toch zijn hier mensehen, die voor
dat werk beslist bekwaam zjjn. Zjj,
dia bijdragen in de lasten, moeten
RONA
De goede Cacaosmaak is in dit
product weer volkomen ontwikkeld.
ook van de lasten profiteeren. Het is
zeer onaangenaam voor debetrokk .n
vaklieden, dat zjj van dit werk worden
uitgesloten, om dat deze toestand moet
voortduren. Spreker zou wenschen,
dat aan dezen ongezonden toestand
spoedig een einde gemaakt werd.
De heer De Wilt Hamer deelt mee,
dat wel degeljjk burgers van Goes
aan de waterleiding medewerken, 't Is
echter smidswerk, dus de loodgieters
hebben er niets mee te maken. Hier
worden dus niet opzettelijk belasting
betalende burgors uitgesloten.
De heer Dekker gaat af op de
mededeeling van deskundigen, die hij
vertrouwt. Hjj meent, dat het hier wel
degelijk loodgieterswerk betreft. Wan
neer dat niet zoo is, vervalt natuurlijk
zjjn klacht, maar hjj kan het zich niet
begrijpen. Ieder, die bekwaam is, moet
het werk gegund kunnen worden.
De heer Van der Leeuw deelt mede
dat in zijn huis een ijzeren gasbuis
door een loodgieter is gelegd. Hieruit
volgt, dat deze ook de buizen voor
de waterleiding kan leggen.
Hjj ziet niet in, dat een loodgieter
geen waterfitter kan zjjn. Laat men
dat werk dus ook den loodgieters op
dragen. In dat geval behoeft men
ook geen vreemden in hnis te nemen.
De heer De Witt Hamer wijst «r
op, dat het doel van de Maatschappij
is, het water zoo goed mogelijk te
leveren. Daarom moeten ook de buis-
leidmgen goed zjjn, waar de Maat
schappij nu zelf voor kan instaan. Zjj
heeft degelijke vaklui in dienst. De
Maatschappij handhaaft daarom haar
standpunt, zelf de buizen te willen
leggen. Zjj wil echter de Goesenaars
niet passeeren, en enkele ingezetenen
hebben dan ook hnn zoons gegeven,
om het vak hier te beoefenen.
De heer Dekker wjjst er op, dat,
wie na al deskundig is, niet aange
nomen wordt.
De heer De Witt Hamer repliceert.
De heer Van der Leeuw wjjst er op, dat
men de bnizensoort kan controleeren.
Het is daarom onbillijk, dat de een
wel waterfitter mag zjjn en de ander
niet.
De Voorzitter meent, dat de be-
kwaamheidsbeoordeeling hier by de
directie der waterleiding behoort. Is
het de bedoeling van den heer Dekker,
dat de raad een brief aan den direc
teur van de waterleiding zal richten
De heer Dekker wijst er op, dat de
gestadige droppel den steen nitholt,
en het komt hem voor, dat hier een
steenharden bodem is, waarop steeds
gewerkt moet worden. Laat de direc
teur van de waterleiding het billijke
tegenover de Goesche burgerij inzien.
Spreker hoopt dat deze bespreking
goed zal werken. Hjj houdt zich het
recht voor, er later op terng te komen.
De heer De Witt Hamer deelt mede,
dat de directeur zoo Bpoedig mogelijk
hoopt water te kunnen leveren en
daarom zooveel mogelijk onderzoekt,
wie geschikt voor zjjn werk is en wie
niet. De heer Dekker heeft hier niet
met eer. steen- maar met een brijach-
tigen bodem te doen. De directeur
komt met allerlei mensohen in aan
raking, die zeggen „we knnnen",
maar de directeur vraagt „bewjjs my
datl"
De beer Dekker wil in plaats van
op het „billijke" op de „mogelijkheid"
wjjzen.
De heer De Witt Hamer meent dat
er hier van geen misverstaan sprake
kan zjjn. Hjj is geen Kuyper of
Heemskerk.
De heer Dekker verzoekt s. v. pi.
geen aardigheden te debiteeren. Hij
weet heel goed, dat de heer De Witt
Hamer geen Kuyper of Heemskerk is.
Daarna sluiting.
Kunst eu Wetenschap.
Eenvoudig Schoon.''
Van den heer W. Hilarins Wzn.,
uitgever te Almelo, ontvingen wjj een
zestal deeltjes, „Eenvoudig Schoon"
getiteld, een bloemlezing nit de kin
derlectuur voor de lagere- en middel
klassen der lagere school, door H.
van Strien en P. J. Mols, hoofden van
scholen te Amsterdam en 's Graven-
hage.
Goede wjjn behoeft geen krans.
Zelden kwamen ons leesboekjes onder
de oogen, waarin zóó juist aan den
eisch werd voldaanhet kind te ge
ven, wat des kinds is, De samenstellers
hebben er bijzonder den slag van
gehad, uit het vele goede, dat de
lectuur voor de jeugd tegenwoordig
biedt, het beste te lichten. Van zulke
beekjes kan gezegd worden, dat het
leeren spelen voor de kinderen is.
De werkjes zjjn in den handel ge
bracht tegen een mgen prijsdeeltje
I, II en III zjjn verkrijgbaar tegen
den prijs van f 0 30, IV, V en VI
tegen den prijs van f 0.35 per stuk.
De boekjes, smaakvol geïllustreerd,
werden door den heer Hilarins niet
minder smaakvol uitgegeven. Zjj zul
len hnn weg zonder twjjfel vinden
zelden toch kwam het schoone door
zjjn eenvoud zóó treffend nit.
«port.
Korfbal.
A. s. Zondag speelt de G. K. V.
„Zeelandia" tegen A. K. C. „K. A."
voor de competitie. De eerste ont
moeting tusschen beide vereeni-
gingen eindigde in een reuzenover-
winning voor „K. A." (16—5). „K. A."
staat no. 1 op de rangljjst en wint
ze van „Zeelandia", dan is zij kampi
oen. „Zeelandia" trekt echter met een
zeer sterk 12-tal naar de A. K. C.
„K. A." en zal ongetwijfeld hardnekkig
weerstand bieden. „Zeelandia" heeft
nog geen enkele zege behaald wel
gelijk gespeeld. Ofschoon wjj een
„K. A."-overwinning tegemoet zien,
zal „Z." wel zorgen, dat „K. A." met
geen reuzen-score wint.
Stand Schelde-eompetitie.
a
Naam jj; g S a
©<d <e <u 0 o c
tatuDbjot» ft 2 be
A.K.C.K.A. 5 3 1 1 7 32-17 1.40
S. C. L. 5 2 1 2 5 16 28 1.00
Zeelandia (G4 0 2 2 2 11-41 0 50
B K. C. 5 0 1 4 1 15 49 0 20
D. K. V. 5 0 0 5 0 10 37 0.00
Voor dezelfde comp. Bpeeit a. s.
Zondag ook „B. K. C." „S. C. L."
„B. K. C.« speelde tegen „Z." gelijk
(3—3). „S. 0. L." sloeg „Z." met 9—0,
zoodat een „S. C. L."-zege wel de
beate oplossing schijnt.