N#. 17 1912,
Douderdag 8 Februari,
99'" jaargang.
Donkere Schaduwen.
86 FEUILLETON.
GOESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, huiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regeisöO et., elke|regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 1,— berekend.
BewSsnummers 5 cent.
■V In het volgend nummer zal
een aanvang worden gemaakt
met een boeienden Amerikaan-
•chen romans„De afgebroken
Hondentand".
Liberaal Strijd- en Werkprogram
In zijn Staatkundigen Brief van
Februari ontwerpt mr. van Bouten
een strijd- en werkprogram voor de
liberalen in 1913.
Schrijver begint met de aandacht
te vestigen op de motie-Troelstra en
hg voelt er veel voor, al is het eenigs-
zins „twijfelachtig", dat zynenTroel-
ftra's einddoel samenvallen, want T.'s
motie beperkt zich tot de in het wets-
ontwerp-Talma genoemden, hetgeen
mr. v'an bouten onbillijk vindt.
Maar gewijzigd of ongewijzigd aan
genomen, mr. van Houten verwacht
van de motie in elk geval een gnnstig
gevolg voor een sociale wetgeving en
staatkundigen toestand, daar twee
vraagstukken gescheiden worden, die
enkel „door een sluwe tactiscne bere
kening" vereenigd waren.
Die vraagstukken zijn
o. bevordering door den Staat van
het verkrijgen, tegenover betaling van
evenredige premie of inleggelden, van
kleine lijfrenten ten laste van den
Staat en
b. bevordering door den Staat van
behoorlijke verzorging van hulp be
hoevende invaliden en ouden van
dagen, welke thans aan de armen
zorg en suosidiair aan de gemeenten
is overgelaten alzoo aan inricnungen
met in den regel zeer schr.de bears.
Na aan de hand van Dnitschland
de dwangverzekering uitvoerig bestre
den te naboen, vervolgt schrijver
,Wat wel het ineesi ergerlyk is bij
de tegenwoordige ricnting der sociale
wetgeving is, dat men net denkbeeld
niet van zich kan zetten, dat de we-
zenlyke dryfiraoht daarvan ligt in
het vooruitzicht op de baantjes. 'tGaat
•ohynbatr voor den werkman, maar
werkelyk om hetgeen aan maat en
strijkstok blyft hangen. De omslach
tigheid der administratie scuynt zelfs
voorstanders te winnen. De dwang
verzekering is in stryd m t de aaA-
revolutionuaire antecedenten en be
ginselen. De lezer van de studiën en
schetsen van prof. Fabius kau daar
omtrent niet in twjjfel zyu. Maar üuy-
,per en Talma onderwerpen zich aan
de eisoiien der politiek Politiek nl.
In den lagen zin van het streven
naar behoud van eleotoralen steun en
invloed.
Br zyu en worden nog voortdurend
heel wat politieke aanhangers van het
ministerie met benoemingen beloond.
Doch er moeten natuurlijk nog zóó
veel meer worden teleurgesteld, dat
het voor uitdeelers en sollicitanten
een ware uitkomst zal zyu, waarnaar,
althans van de zyde der laatsten, reik
halzend wordt uitgezien, als een
nieuwe verzekeringswet eens weder
gelegenheid geeft in massa baantjeB
te verkrygen, zooals bij de invoering
der ongevallenverzekering. Daarom
moet er gejaagd worden om dat tyd
stip te doen aanbreken vóórdat wei-
licnt de verkiezingen in 1913 een
streep door de rekening halen, ik
gsef deze verklaring der feiten als
Naar het Duitseh.
De oude heer Wicheru moest her
haaldelijk opnieuw beginnen, vóór hy
het rechte woord gevonden bad.
Kun je my vergeven, dat ik ook
behoorde onder het moeren deel der
tnenschrn, dat je veroordeeld beeft
De zwaar beproefde man viel z(jn
vriend in de rede.
Zoo nu en dan twijfelde ik zelf
aan myn onschuld, zei hij met bevende
lippen, zoo vreeselyk waren de tegen
mij opgestapelde bewijzen van schnid,
zoo weinig hoopte ik ooit weer vry
te komen Maar laat ons het verledene
met zjjn treurige schaduwen laten
nuten. Nietwaar Hedwig, zoo denk
jij er ook over? zei hij tot zijn bin
nentredende dochter.
Deze begroette den ouden heer, die
haar in moeilijke uren zoo onuitspre
kelijk veel leed bezorgd bad, vrien-
delyk, maar toeh met eenige terug
houding.
Andreas Wiehera echter liep op
hypothesestreng bewijsbaar is zjj
natuurlijk niet.
Ten slotte haalt Bchrijver met in
stemming de laatste brochure van de
Tariefvereeniging„Onverdachte getui
genissen" aan en speciaal de klacht
van den directeur-generaal van den
Arbeid, dat het hier te lande ontbreekt
aan indnstrieele hoofden De Departe
menten van Arbeid en Financiën zul
len goed doen, deze klaebt te lezen
en te herlezen en de zeldzame indn
strieele hoofden niet langer met „ver
zekeringsplagerij" te kwellen, want
dan zullen steeds meer kapitaalkrach
tige jongelui een karig bezoldigd amb
tenaars-baantje gaan verkiezen boven
een betrekking in de industrie.
„Krachtiger argument besluit
mr. van Houten dan het door den
directeur-generaal van den Arbeid
met zijn zaakkennis en ervaring be
vestigde, bestaat er wel niet tegen de
tegenwoordige politiek der Regeering.
Buitenland.
De verkiezingen in Beieren.
De verkiezingen voor den landdag
in Beieren hebben plaats gehad Met
een niet geringer spanning dan bij
de Rijksdag-verkiezingen werd in heel
Dnitschland den uitslag verwacht,
daar het er ook hier op toegelegd
werd, het Centrum uit zijn positie van
meerderheid in de Beiersche Tweede
Kamer te verdringen. Tot nu toe be
schikte het Centrum met 44 aller
stemmen over 98 van de 163 zetels,
terwijl het, zyn stemmental in aan
merking genomen, slechts op 72 zetels
recht zon hebben. Eenige jaren gele
den zon een strijd als nu in Beieren
gevoerd is, nog niet mogelijk zyn ge
weest, daar toen door een indirect
kiesstelsel, de deelname van de bur
gers aan staatszaken bijzonder be
moeilijkt werd. Hieraan werkte niet,
het minst de zeer slechte indeeling
der kiesdistricten mee, waardoor aan
bewoners van het platteland een
40 tot 60 maai sterker kiesrecht
werd gegeven dan aan stadsbewoners.
In honderden gemeenten had in 't ge
heel geen stemming plaats, of namen
slechts enkelen daaraan deel. Hinds
1893 streden de Beiersche sociaal
democraten een rechtvaardiger kies
stelsel, maar het gelakte hun niet
«laarbij de hulp der liberalen te ver
krijgen. Intnsschen zag het Centrum
in, dat hervorming van het kiesrecht
onvermijdelijk was geworden en om
een hervorming tegen zieh gekeerd
te voorkomen, besloot het, zelf met
een voor den dag te komen.
Dat leidde in 1905, door de vijan
delijkheid der liberalen tegenover de
invoering van een behoorlijk kiesrecht,
tot een samengaan van centrum en
sociaal-democraten.
Door de zoo gevormde meerdeiheid
werd het verouderde indirecte kies
recht afgeschaft en door het tegen
woordige vervangen.
Aan de politieke kortzichtigheid der
liberalen heeft het Centrum het in
Beieren te danken gehad, dat het zieh
tot dnsver in zyn overheerBchende
positie kon handhaven. Maar de libe
ralen hebben in de laatste jaren hunne
tekortkomingen ingezien, zij hebben
begrepen, dat een ingrijpende kies-
haar toehy greep haar beide banden
en keek haar diep in de oogen.
Hedwig, fluisterde hg, ik ben een
ond man, die niet zoo heel lang meer
te leven heeft en daarom valt het my
misschien moeielyker dan anderen
begaan onrecht te erkennen. Ik heb
je leed gedaan, maar, geloof mij, dat
het alleen uit lietde voor myn zoon
gebeurd is. Je hebt indertijd gezegd,
dat, als ik zelf terugkwam om voor
myn zoon je hand te vragen, alles
vergeten en vergeven zon zyn. Biyft
het by de onde afspraak
Een zonnestraal scheen het gelaat
van het jonge meisje te verlichten.
Ja, snikte zjj, en boog zieh over
de hand van den ouden heer neer.
Andreas Wichern trok zjjn hand
terug en kuste haar op het voorhoofd.
En nu moet het weer zjjn ais in
den goeden, ouden tijd, zeide hjj,
terwyl hfj met het blozende meisje op
zyn zoon toeliep Hebt elkaar lief,
myn kinderen. Niets is kostbaarder
dan de liefde. De liefde kan alles,
«erdraagt alles en overwint alles.
Myn zegen, kinderen I
Eerst den volgenden morgen kwam
Rudolf er toe, Hugo op te zoeken.
rechthervorming noodzakelyk is ge
worden, een hervorming, die leidt tot
een werkelyk gelijk kiesrecht, dat
een volksvertegenwoordiging mogelijk
maakt overeenkomstig den wil der
kiezers.
De Beiersche regeering heeft in den
verkiezingsstrijd een oflicieele verkla
ring doen afleggen, waarin betooogd
wordt, dat de regeering zich beslist
onthondtvan partijkiezen voor of tegen
eenige party.
De regeering bespreekt dan het
gerucht, dat zy de staatsambtenaren
wil doen partij kiezen voor de socia
listische candidatendit gerncht moet
beslist worden tegengesproken. De
regeering heelt de gronden voor de
ontbinding van den Landdag uiteen
gezet, waarvan de oorzaak een grond-
wetschennis door het Centrum is. De
regeering iaat de ambtenaren vry, om
geheel en al naar de nitspraak van
non geweten te stemmen.
De offieieuse Augsburger Abendzei-
tung voegt hieraan toe ,De regeering
wil op de beslissing der ambtenaren
niet de minste pressie uitoefenen. Zy
kan niet den schyn dalden, dat de
verkiezing van socialisten haar ge-
wenscht is, maar zy kan nog minder
wenschen, dat bet Centrum gekozen
wordt. Dan had zy zien de moeite en
't land de opwinding en de kosten
van de landdag-ontbinding en van
de nieuwe verkiezingen kannen be
sparen. Het niet verkiezen der socia
listen Btaat echter in de meeste ge
vallen gelyk met de ondersteuning
van het Centrum."
Wat dus in Pruisen als het ergste
staatsverraad wordt uitgemaakt, wordt
in Beieren gewenscht.
Intusschen heeft de uitslag der ver
kiezingen niet heelem.tal aan de ver-
waeutingen beantwoord. De samen
werkende liberalen en sociaal-demo
craten konden het een tram wei een
gevoelige nederlaag toebrengen,
doch niet de absolute meerderheid
veranderen in een minderheid.
De vorige Landdag bestond uit 98
centrummannen, 24 liberalen, 21 soci
aal-demoeraten, 17 conservatieven en
agrariërs en 3 leden van den Beier-
seben Boerenbond. De absolute meer
derheid bedroeg dus 82. Het centrum
alleen had 16 mandaten meer dan de
absolute meerderheid, bezette met zyn
conservatieve blokgenooten 115 zetels,
waartegenover stonden de 48 manda
ten van de liberalen, sociaal-deinocra-
ten en Boerenbond. Nn zyn gekozen
centrum 87, conservatieven en agra
riërs 7, liberalen 35, Bociaal-democra-
ten 30, Boerenbond 4. Het centrum
heeft das nog de absolute meerder
heid, bezet met de conservatieven 94
zetels, terwyl de oppositie 69 zetels
heeft.
Het centrum blykt dus de baas.
Doch het heeft 11 zetels verloren.
Nog droeviger figuur slaan de con
servatieven, die 12 van de 17 zetels
kwyt raakten De grootste winst be
haalden de liberalen.
Ook nu dankt het Centrum alleen
zyn vaste positie aan de slechte in
deeling der kiesdistricten, daar het
slechts '/3 yau h0t aantal stemmen op
zich vereenigd heeft.
Op den dag der verkiezingen heeit
het geheele ministerie den prins
regent zyn ontslag aangeboden. De
Hy vond hem op zjjn vroegere
kamers, druk bezig met pakken.
Ik heb al geboord, dat je Europa
wilt verlaten, zei hy, hem de hand
schuddend. Dat is niet verstandig van
je, kerel, want ik moet nog met je
afrekenen en met het losmaken van
je geld zal nog menige formaliteit
gepaard gaan.
Ik kan het hier niet langer uit
houden, bekende Hugo Al ben ik
ook vrijgesproken, de herinnering er
aan, dat alleen myn lichtzinnigheid
oorzaak geweest is, dat dit vreeselyk
ongeluk over my is gekomen, kan ik
niet van my atzetten.
Ginds in de verte, waar niemand
mjj kent, zal ik vrijheid en vrede
zoeken.
Rudolf hield zyn hand vast.
Dat zjjn wakkere, verstandige
woorden, die je tot eer strekken,
Hngo, zei hy op warmen toon. Maar
je vergeet één ding, dat er iemand
leett, die heilige aanspraken op je
beeft en niet verplicht is, je zoo maar
te laten neengaan. Hildegard verlangt
naar je. Wil je werkelyk heengaan
zonder haar ten minste vaarwel ge
zegd te hebben
Heeft ze je niets van mfin brie!
regeering heeft begrepen, dat bet
centrum in den nieuwen Landdag de
absolute meerd rheid zou behouden.
Daarom heeit zij de nederlaag niet
afgewacht. Doch de vraag rijst, waar
om de regeering dan niet dadelijk is
afgetreden in November, waarom zj
den Landdag heeft ontbonden.
De prins regent zal het ontslag aan
vaarden, terwyl men verwacht, dat in
bet nieuwe kabinet alle ministers op
twee na weer zitting znllen nemen.
Binnenland.
De toestand der Koningin.
H. M. de Koningin heeft Maandag
voormiddag den Minister van Finan
ciën, mr. Kolkman, ter gewone con
ferentie ontvangen.
De Koningin zal aanstaanden Maan
dag 12 dezer ten paleize het jaarlyk-
sche gastmaal geven voor de militaire
autoriteiten der zee- en landmacht te
's Gravenhage.
Herstemming in het district Hilversum.
De districtsfederatie Hilversum der
S. D. A. P. heeft besloten, by de her
stemming te steunen de candidatuur
van den heer De Jong, nnie-lib.
«port.
Voetbal.
Een circulaire. Door den Neder-
landschen Voetbalbond is aan alle
toegetreden vereenigingen een circu
laire gericht ten einde die clubs op te
wekken maatregelen te nemen, waar
door in het vervolg aan spelers van
bezoekende clubs en aau officials geen
overlast meer wordt aangedaan.
In den laatsten tjjd bereiken den
N. V. B. herhaaldelijk klachten over
de bejegeningen, waaraan spelers der
bezoekende vereenigingen, supporters
van dezen en de by de wedstrijden
fungeerende scheids- en grensrechters
op sommige terreinen schynen te zyn
blootgesteld, wanneer het verloop van
den wedstrijd den aanhangers van de
ontvangende vereeniging geen bevre
diging geeft.
De N. V. B. geeft nu alle vereeni
gingen in overweging, zulks met
kracht te voorkomen bjj v. door het
plaatsen van waarsonuwingsborden en
het drukken van waarschuwingen op
den achterkant der entree-biljetten.
Voorts beveelt de N. V. B. in deze
circnlaire aan, bij eiken wedstryü
eenige orde-commissarissen aan te
stellen.
Kechtzaken.
Kantongerecht te Goes.
In de zitting van Maandag werd
geëischt tegen J. v. d. P. te Kloetinge,
wegens het vervoeren van een huid
en vleesch van een gestorven en niet
gekeurde koe te Kattendyke, f100
boete subs. 20 d. h. en tegen J. van
't W. en Jb. de J., Ju. de J. en M.
de J. allen te Kwadendamme, wegens
het vervoeren van een zieke koe te
Kattendyke, respec. f 100 boete subs
20 d. h., f 10 b. s. 3 d. h. en f5 en
f5 b. b. 3 en 3 d. h.
verteld? fluisterde Hugo.
Ik heb hem gelezen.
En toch kom je hier om
Ik kom, om je naar Hildegard
te brengen.
En denk je werkelyk
Ga maar mee, ga maar mee,
drong Rndolf aan.
Als in een droom volgde Hngo hem
hy merkte ternauwernood op, dat de
advocaat al by den eersten hoek van
de straat een rijtuig aanriep, om hem
aan de nieuwsgierige blikken der
voorbijgangers te onttrekken.
Toen echter, toen zy voor de villa
uitstapten en naast elkaar den met
sneeuw bedekten tuin doorliepen,
toen kon de hevig opgewonden man
nanwelyks meer voort.
Ik zal je zuster nooit waardig
zyn, fluisterde hy, en keek Rndolf
ontroerd aan.
Deze beantwoordde zyn blik harte-
'P-
Probeer h»ar waardig: te worden,
antwoordde hij. Hildegard zal je goede
engel zyn. Denfc daar aan, maak mijn
zuster door en door ge ukkig, ook als
je verre van ons zult zyn.
Daarop Btonden de nainnenden tegen
over elkaar.
»t»« 4» U W S.
Dz Dooi.
Strenge heeren regeeren niet lang.
Hoevelen hebben ons dit de laatste
dagen niet telkens en telkens weer
hoofdschuddend verkondigd 't Was
immers al te mal, na een kwakkel-
winter, in begin Febmari nog strenge
vorst te krygen. En toen dan ook
het kwik in den thermometer ging
dalen, was men algemeen van ge
voelen, dat het wei niet lang zou
duren. Maar de daling hield aan, het
kwik zakte meer en meer en na enkele
dagen van strenge vorst, teekende het
metereologisch instituut een zoo lage
temperatuur aan, als in jaren in ons
land niet was voorgekomen. En de
onderen, zy die den winter alleen van
den prozaïschen kant bekijken, schud
den het hoofd, staken de neuzen bniten,
keken naar het blaadje van den
scheurkalender en profeteerdendooi,
harden dooi, met sneeuw- of regenval.
Zy hebben gei ijk gehad. Spoediger
dan men had kannen verwachten is
de vorst verdreven, en op het oogen-
blik, dat wy dit schrijven, klettert de
regen tegen de ruiten en zyn straten
en pleinen in onbegaanbare modder
poelen herschapen.
Menigeen heeft Maandag nog van
het schaatsenryden geprofiteerd en al
was dan ook het ijs nog niet officieel
goedgekeurd, men had zooveel ver
trouwen in de strenge vorst der laatste
dagen, dat een talryke menigte zich
op onze Btadsvesten nog in de aloude
wintersport heeft kannen verheugen.
En de enkelen, die het nog niet
heelemaal vertrouwden, maakten een
wandelingetje langs de singels, keken
eens naar de vrooljjke rijders en
namen zich vast voor, den volgenden
dag onherroepelijk de yzers onder te
binden.
Zij hebben de opgezochte schaatsen
weer ongebruikt weg kunnen leggen.
Langzaam maar zeker nam in den
loop van den dag de temperatuur toe j
algemeen voorspelde men sneenw, en
tegen den avond kwam de groote en
voor velen onaangename verrassing
in den vorm van een hevige regenbui
over strat.en en pleinen schieten. On-
midcellyk werden de vensterruiten met
een dikke ij slaag bedekt, en glinsterden
on ze straatkeien weer even verraderlijk
als enkele weken geleden, toen ook,
door de gladheid, al onze wegen eeni-
gen tyd zoo goed als onbegaanbaar
zjjn geweest. Menigeen heeft in den
vroegen morgen, na een paar sierlyke
danspassen, een rnstplaats, zy het dan
ook geen zachte, op den openbaren
weg gevonden. O, zoo voorzichtig
zochten de dienstmeisjes, met haar
mandjes onder den arm, zich de vei
ligste plaatsjes uit, waar ze haar voet
bjj iederen stap, zonder gevaar van
te vallen, zonden knnnen neerzetten
en nog veel behoedzamer vonden
oude mannen en vrouwtjes hun weg,
schuifelend bjj iederen voetstap, steu
nende op den nooit genoeg te waar-
deeren wandelstok.
Maar de gemeente zorgt als een
waakzame moeder voor ha»r ingeze
tenen. Vroeg in den morgen trokken
de zandwagens er al op nit en lieten
overal een breed zandspoor achter,
terwyl de natnur hen zonder twjjfel
krachtig te hnlp is gekomen.
Hildegard, myn lieve Hildegard,
snikte Hngo hevig aangedaan. Is het
dan waar, knn je mij vergeven, wil
je de mjjne zyn en blyven?
Tot in den dood, fluisterde het
jonge meisje, hartelyk zyn hoofd
tnsschen haar beide handen nemend.
Nn zal niets ons meer scheiden. Ik
ga met je mee als je trouwe gezellin.
Een lichtBtraal verheiderde de oogen
van Hugo.
Ik ben zooveel geluk niet waard,
Hildegard, stamelde hy met bevende
lippen. Het is te veel geluk, te veel
opeens. Wil jij je werkelijk aan mjj
toevertrouwen, ga je met my naar een
ver, onbekend land?
Hildegard vleide zich nog des te
inniger aan zyn borst.
Ja, ik ga met je mee, om nooit
weer van je te scheiden, fluisterde zy.
Laten wy vol goeden moed hand in
hand hei. doel nastreven, goed plicht
getrouwe menschen te worden. Ar
beiden en strydeD, dat moet ons lot
zyn. Want, lieveling, alleen door te
werken kun je jezelf terugvinden, het
werk is de zegenrijke, vruchtbare
bodem, waarop wjj ons blijvend geluk
moeten bouwen.
EINDE.
