Ron A
N°. 15 1912
3 Februari
99"1* jaarg
Donkere Schaduwen.
Cacao
iDe beste voor
Bij dit n», behoort een
Bijvoegsel.
84 FEUILLETON.
V/AN HOUTEN'S
(iUESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,83.
Afzonderlijke nouimers 5 cent.
Inzending van advertentlSn op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
«11MV.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 et., elke regel meer
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wo
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebben
dankbetuigingen worden van 110 regels k f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 32
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave vau de Naaml. Vennootschap „Gooaehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Hoe het volk „voorgelicht"
wordt
De verzekerings ontwerpen van Mi
nister Talrna, welke dienst doen om
de arbeiders van ehristelijken huize
koest te houden, hoewel de regeering
er toch van doordrongen moet zijn,
dat er niemendal van terecht kan ko
men, vormen tegenwoordig meer dan
ooit een onderwerp van bespreking.
Daar is absoluut niets tegen. De voor-
en tegenstanders van zulke ingrij
pende voornemens moeten in de ge
legenheid worden gesteld, daarover
zich openlijk uit te spreken. Door
wrijving van gedachten kan de zaak,
waarom het toeh gaat, slechts worden
bevorderd.
Wij voor ons zjjn met de innigste
overtuiging de meening toegedaan,
dat een gedwongen verzekering tegen
de geldelijke gevolgen van arbeids-
verzwakking, welke de ouderdom met
zich brengt, niet de ware kan zijn.
Daarom bepleiten wij Staatspension-
neering nit een oogpunt van recht en
billijkheid. En voor de bekrompenen
van geest, die zich hebben laten BUg-
gereeren door zoogenaamd „christe
lijke" sprekers, als zou Staatspension-
neering een aalmoes, een bedeeling
zijn, schrijven wij nogmaals dew oor
den af, welke door dr. Kuyper zijn
gezegd in da dagen, toen hjj zijn
democratie nog niet als oude plueje
over boord had gesmeten. Di9 woor
den zijn te vinden op pagina 52 (on
deraan) en pagina 5S (bovenaan) van
zijn werk: „Proeve van pensioenrege
ling voor werklieden en huns gelijken",
uitgegeven in 1895 te Amsterdam bij
J. A. Wormser. Z(j luiden letterlijk
aldus
Wie vau God kracht ontvangt
om te arbeiden, en, op wat wjjze
ook, in gezonde dagen degelijk
gearbeid heeit, is geen ongeluk
kige of sehnidige, die van een
aalmoes moet gaan leven.
Hjj moet leven van zijn loon,
al de dagen zjjns levens. En schoot
dat loon te kort, omdat de con
currentie of ge brek aan organisatie
geen hooger loon gedoogde, dan
i» billjjke, redelijke grond aan
wezig, om hetgeen hij te weinig
ontving, hem op andere wijze te
vergoeden.
Dit is dan geen aalmoes, maar
nabetaling van loon.
V
De zich noemende hoofdredacteur
van het christeljjk-historisch orgaan
voor Zeeland, dat in werkelijkheid niets
anders is dan een aftreksel en dan
aog een drommels slap van de
antirevolutionaire Standaard, schijnt
met de woorden, door zjjn voorganger,
dr. Kuyper, geschreven, niet op de
hoogte te zijn. Wij, in onze buitenge
woon groote lankmoedigheid tegen
over dezen „ehristelijken" jonrnalist,
hebben deze woorden nogmaals voor
hem afgeschreven, opdat hij er
naar wjj van harte hopen zijn
voordeel mee kan doen. Want
voorlichting moet deze „christelijke"
jonrnalist hebben. Hij. schijnt nog
steeds niet tot de kennisse moet
Naar het Duitseh.
XXVIII.
De bekentenis van den misdadiger
was lang en strekte ver. De moord
op den ouden baron v. Engler en zijn
nicht was al lang voorbereid en naar
raste plannen uitgevoerd. De uitdra
ger Schimmel was hiervan de leider
geweest. De verdenking van Grösser,
dat hij een heler was, was al door
het bij de hniszoeking gevonden geld
aan den dag gekomen.
Nog denzelfden dag zond Alberti
een telegram naar den minister van
Justitie, om te bewerken, dat de on
schuldig veroordeelde Beek werd vrij
gelaten.
In da dadelijk daarop volgende
uitvoerige berichten vergat hjj ook
niet, melding te maken van de bui
tengewone hand'gneid, die de commis
saris Grösser aan den dag had gelaga.
Ds laatste had dan ook de voldoe
tegenwoordig het woord „kennis" niet
aldus zalvend geschreven worden
gekomen te zijn, welke eischen aan
een journalist, een voorlichter van
velen, moeten worden gesteld.
Wjj hebben medelijden met den man,
die, antirevolutionair, een christ»)ijk-
historisch orgaan moet komaan,
laten wjj maar zeggen „redigeeren".
En bjj ons is medelijden altoos een
reden tot veel lankmoedigheid.
Daarom zullen wjj den heer Bnijse
want hij is de man, dien wij op het
oog hebben en die in zoo hooge mate
ons medelijden opwekt, wat zéér een
voudig politiek onderricht geven. Om
zeer begrijpelijke redenen gaan wjj
niet al te hoog.
In zjjn „rede", Woensdagavond
te Kamperland gehouden, beweerde
deze man, die dit terloops opge
merkt doods-benauwd is voor debat,
datna 1913 op handen is, veel drnkte
wordt gemaakt door de vrijzinnigen
over Staatspensioen, welke leuze door
eerlijke vrijzinnigen niets anders dan
kiezersverlakking wordt genoemd,
daar van Staatspensioen wegens de
ontzaglijke kosten nooit iets komen
kan. Wij shrijven deze woorden letter
lijk ai uit het orgaan, waarvan de
beroemde spreker te Kamperland
hoofdredacteur is. Men proeft uit het
geciteerde de journalistieke waarde.
Wat zullen wjj echter van deze be
wering zeggen Het beBte, dunkt ons,
is, in diep en oprecht medelijden, te
verzuchtenwa, een stakkerd I Dat
er, reeds meer dan tien jaren geleden,
een Bond voor Staatspensionneering
is opgerichtdat die bond duizenden
antirevolutionaire leden telt, daar
van weet onze brave jonrnalist
met het allerminst. Dat het voor
beeld van Denemarken en vooral
het voorbeeld van Engeland hier ou-
telbaren voor de beweging der Staats-
penstonneering heeft gewonnen,
komaan, zonden wjj niet al te dwaas
zijn, wanneer wjj beweerden, dat de
goede man er iets van af weet Hjj
geeft immers telkens en telkens in
zjjn blad bljjk, hjj, oehoorend tot bet
zeldzame ras der antirevolutionaire
christeljjk-historici, van de groote
vraagstukken van onzen tjjd niet op
de hoogte te zjjn
Dies jnist zjjn wjj lankmoedig.
En pogen hem een klein, o, zoo'n
klein beetje wetenschap bjj te brengen.
Maar leelijker gaat net er uitzien,
als de heer Buijse in besloten verga
deringen, bjj voorkeur in gerefor
meerde kerken, zijn gelukkig 1
weinig talrjjk gehoor knollen voor
citroenen gaat verkoopen. Hij doet
dit niet met opzet wij zjjn er van
overtuigd. Wjj weten alleen, dat hjj
indien althans het verslag, voor
komend in het iilnstre blad, waarvan
hjj hoofdredacteur is, juist is, over
dingen spreekt, waarover hjj, zoo
lang hjj er geen stadie van heeft ge
maakt, liever niet spreken moest.
De antirevolutionaire ohristeljjk-his-
toricus wat een zeldzaam ras toeh,
vooral in den laatsten tjjdheelt
te Kamperland, volgens zjjn orgaan,
deze als los zand aan elkander han
gende beweringen ten beste gegeven
„De invaliditeitswet bedoelt uitkeering
op 70-jarigen leeftjjd. (Onzin i) De pen-
sionnearing van den invaliden werk
man gaat door ook voor zjjn weezen.
(Zooals het hier staatóók onzinl)
Minister Talma regelt ouderdoms- en
ning, spoedig daarop onder even eer
volle als voordeelige voorwaarden
bevorderd en ter vervuiling van een
verantwoordelijke betrekking naar de
residentie geroepen te worden.
Teruggekeerd, had de rechter van
instructie een lang onderhoud met den
officier van justitie. Beide ambtenaren
gingen nogmaals uitvoerig na, wat er
tegen Hugo v. Englor kon worden
aangevoerd en kwamen tot de over
tuiging, dat er, nu dit alles uitgeko
men was, volkomen geloof aan zjjn
bekentenis moest worden gehecht.
Door deze bekentenis was vastge-
stell, dat de uitdrager aan krampen
had gt-leden en zich er aan gewend
had, daartegen een kleine dosis ticu-
navergit in te nemen. De artsen, die
sectie op het ljjk hadden gedaan, had
den dan ook verklaard, dat er aan
den dood waarschijnlijk eeu aanval
van kramp was voorafgegaan.
Een aanklacht tegen den jongen
baron wegens wisaelvervalsehing, die
door hem zelf bekend was, kon daarom
al niet worden ingediend, omdat Hugo
zjjn miada-d bad begaan tegen een
naasten bloedverwant en hjj alleen
strafrechterlijk vervolgd zou kunnen
invaliditeitswet geljjk. (Is hier soms
„tegelijkertijd" bedoeld? Toch bljjft
het, in elk opzicht, gedeeltelijk onzin.)
De verzekering is verplichtend. Men
moet 24 jaar premie betaald hebben,
eer men recht heeft op pensioen. 'Lij,
die geen 24 jaar kannen bijdragen,
worden nit een bjjzonder fonds ge
holpen. De staat draagt ieder iaar
8'/» millioen bjj*.
Tot zooverre de antirevolutionaire
ehristeljjk-historicus, die zjjn nacht
pitje deed schijnen te Kamperland.
Wjj zjjn er innig van overtuigd, dat
het onwetendheid is geweest, welke
hem aldus deed spreken. Dit doet ons
oordeel clement zjjn. Want.als de
heer BujjBe Deter weet, en toeh op een
dergelijke wjjze zijn gehoor zou durven
beet nemen, geljjk op onze Dinsdag-
markt sommige kooplieden doen, dan
zouden wjj eens even in onsjournali-
stiekwoordenboek moeten gaan nazien,
welk woord voor een dergeijjk bedrjjf
behoort neergeschreven te worden.
Maar en dit is een vraag, welke
hier wel mag worden gesteld zjjn
de kiezers, en hier de kiezers van
ehristelijken huize, niet te goed, niet
véél te goed, om op een dergelijke
wpe „voorgelicht* te worden? Zoo
iets is op zjjn allerzachtst uitge
drukt dien braven mensehen knollen
voor citroenen verkoopen.
De heer Bujjse probeere wat vrjjen
tjjd te nemen. En in dien vrjjen tjjd
zal hij goed doen voor het geval
de lust tot spreken hem weer eens
meester mocht worden de ontwerpen
invaliditeits- en ouderdomsverzekerin g
des heeren Talma behoorlijk te gaan
bestudeeren.
Wjj begrijpen thans volkomen, waarom
zoo iemand slechts in besloten ver
gaderingen optreedt en elk debat
schuwt. Doch tegelgkeiijjd hebben wjj
diep medelijden met het kiezers-volk,
dat aldus „voorgelicht* wordt.
Daartegenover echter staat on
ze heerlijke troostde beweging
ten gunste van Staatspensionneering
groeit met den dag.
Zelfs zóó wonderijjk-groote geesten,
ais waartoe wjj den antirevolutionairen
christelijk-historicus rekenen, vermo
gen niet, haar tegen te houden
Buitenland.
De staking in Portugal.
De oorspronkelijke meening, dat het
den stakers slechts om economische
eischen te doen was en er bij deze
onlusten geen politieke bedoelingen
in het spel waren, bljjkt telkens min
der juist te zjjn. Waar het stakings-
comité eerst overal liet aanplakken,
er vooral voor te zorgen, dat het de
burgerjj niet aan levensmiddelen zon
ontbreken, daar komen nu berichten,
dat het den stakers er vooral om te
doen is, de werklui aan de markten
en ballen tot staking te bewegen. In
Oporto werden heftige redevoeringen
gehouden tegen de regeericg, die met
het oog op de verwachte algemeene
staking in die stad de troepen in de
kazerne klaar hondt.
Merkwaardig genoeg meldden de
berichten tot Woensdagavond toe, dat
de regeering dezen keer op dj troepen
kan vertrouwen, terwjjl dit nn plotse
ling geheel en al veranderd is. In het
laatste geval zouden deze stakings-
onlnsten wel eens voor de regeering
worden op aanklacht van dezen laatste.
Den volgenden dag werd Hugo al
in vrijheid gesteld.
Nog in den vooravond was er een
telegrafische order van den minister
van jnstitie bjj den rechter van in
structie gekomen, die het bevel inhield
tot de voorioopige invrijheidstelling
van Beek en een verzoek aan hem, om
den eersten tjjd, zoolang de rechtzaak
nog niet ten einde was gebracht, ten
dienste der politie te bljjven.
In gezelschap van Rudolf ging Al
berti naar Z„ om den onschuldig ver
oordeelde het bericht van zjjn terug
gegeven vrjjheid over te brengen.
Zij kwamen juist in de gevangenis
aan, toen de godsdienstoefening voor
het Kerstfeest pas ten einde was.
De directeur toonde zicb over de
I onverhoopt snel ingetreden gunstige
wending in het lot van den zwaarbe
proefden man ook ten hoogste ver
blijd. Hjj liet onmiddellijk zjjn gevan
gene binnen brengen.
In zjjn tegenwoordigheid en in die
van den rechter van instructie bracht
de vrooljjk opgewonden Rudolf hem
het bericht vau de teruggekregen
r beid.
minder goed kunnen afloopen dan
alle vorige, die als een chronische
kwaal den groei der jonge Republiek
belemmeren.
De toestand in de Portugeesohe
hoofdstad bljjft ernBtig, al is het der
regeering gelukt, de voornaamste on
rast stokers gevangen te nemen. Het
feit, dat de republikeinache autoriteiten
niet zeker zjjn van de troepen, boe
zemt groote vrees in. Daar de tele
graaflijnen in Lissabon gedeeltelijk
vernield zjjn en de censuur streng
gehandhaafd wordt, is het bjjna niet
mogelij k, berichten direct uit de hoofd
stad te krijgen.
De telegraafbeambten worden op
straat aangehouden en door de sta
kers dringend uitgenoodigd, zich bjj
de staking aan te sluiten. De regee
ring heeft geen vertrouwen in het
garnizoen van Lissabon, omdat er on-
eenigheid geweest is tnsschen de
marine-Boldaten en de republikein-
sehe garde. Men vreest, dat de andere
in Lissabon staande regimenten op
elkaar zullen schieten, zooira zjj ac
tief moeten optreden Regimenten nit
de provincie zullen naar de hoofdstad
gedirigeerd worden, terwjjl de regee
ring zeer krachtig tegen de stakers
optreedt.
Er zjju reeds 3000 gevangenen aan
boord v.-n de oorlogsschepen gebracht.
Cavalerie patrouilleert voortdurend in
de straten en achtervolgt het gepeu
pel. Lissabon ziet er nit als een ver
sterkt legerkamp. Uit de vensters
worden bommen geworpen op de
troepen.
De Russische heerschappij
over Finland.
De Russen beginnen hoe langer
hoe meer hun invloed in Finland te
doen gelden. Nü heeft weer de ezaar
bepaald, dat het loods- en liehtwezen
in Finland een Russisch lichaam zal
worden, onder het opperbestuur van
het Russische departement van marine.
Deze maatregel is niet alleen voor
Finland van belang, maar ook voor
de buitenlandsche Bcheepvaart. De
Finsehe loodsen toeh hebben, op het
vooruitzicht bjj ongelukken of ver-
grjjpen naar de Russische strafwet te
worden behandeld, besloten den dienst
te verlaten. Voldoen een aantal lood
sen aan dit plan, dan moet het Fin
sehe loudswezen daarvan de slechte
gevolgen ondervinden. De Finsehe
kuBt biedt, door de dichte seheeren
en de ontelbare rotseilandjes, zulke
moeilijkheden voor de scheepvaart,
dat slechts de Finnen, die van kinds
been af met de kustvaart vertrouwd
zjjn, er den weg weten. Maar de
Rnssische regeering is klaarbljjkeljjk
van andere meening, of zjj acht het
niet waarschijnlijk, dat de loodsen hun
plan zullen uitvoeren.
Het denkbeeld, om het Finsehe loods
wezen onder Russisch toezicht te bren
gen, ontstond voor eenige jaren, toen
het keizerlijk jacht „Standard" in de
Finsehe seheeren aan den grond liep.
Toen werden heftige aanvallen ge
richt tegen het loodswezen. Hoewel
later bleek, dat de gebruikte zeekaar
ten op grond van Russische opmetin
gen waren geteekend, en dat op die
kaarten belaogrjjke fouten voorkwa
men, de Finsehe loodsen kregen toeh
de schuld. Sedert werden echter po
gingen, om Finland geheel en al te
ZOO ZIET EEN BUS
ER UIT.
Met volle gerustheid
kan aan het publiek de
beöordeelirfg van dit
fabrikaat worden over
gelaten.
1 Kg. 1.50
54 - 0.80
y4Kg. f0.42)
Ho -0.18
rus8ifioeeren, nadat de wet daarop in
1911 door de Doema was aangenomen,
voortdurend voortgezet.
De Finsehe Landdag heeft niets meer
in te brengen, Finland wordt van Pe
tersburg uitgeregeerd. De Doema heeft
de wet aangenomen tot regeling van
de militaire qnaestie, waarbjj Rusland
bepaalt, dat Finland voor 1912 aan
Rusland een bedrag van 13 millioen
mark moet betalen voor de vrijstelling,
van den persoonlijken dienstplicht
dit bedrag wordt jaarlijks met 1 milli
oen mark verhoogd, zoodat in 1919
het masimnm van 20 millioen is be
taald.
Het gevolg daarvan is, dat Finland
overstroomd wordt door Rnssische
troepen, die de kazernes bezetten, aan
de voornaamste spoorwegknoopen
worden nieuwe kazernes gebouwd, bjj
den aanleg van spoorwegen wordt
alleen op militaire eisehen gelet, aan
de zuidkust worden nieuwe militaire
versterkingen aangelegd, de Russische
taal wordt in Finland de officieele taal,
de Finsehe ambtenaren worden door
Russen vervangen kortom de russi-
ficeering van Finland gaat, zonder
veel ophef, maar gestadig vooruit.
Ranst en Wetenschap.
Bosboom— Toussaint huldiging.
Mevrouw Bosboom—Toussaint werd
in het jaar 1845 benoemd tot eere
burgeres van Alkmaar; en daar het
nu den 16en September a.s. 100 jaar
-geleden zal zjjn, dat de romanschrijf
ster daar in het bekende oude apothe
kershuis op do Mient geboren werd,
heeft zich een ecmité gevormd tot
hnlde-betniging aan de nagedachtenis
der schrpster.
Schreiend en snikkend moest Beek
den jongen advocaat bjj de schouders
grijpen, om zich van overmaat van
geluk staande te kunnen houden.
Hjj luisterde nauweljjks naar de
woorden van gelukwensch van den
rechter, die naderbij gekomen was en
zich nn ook van den hem aangenamen
ambtsplicht kweet, de woorden van
Rudolf te bevestigen.
Toen Beek daarop als een vrjj man,
arm in arm met Rudolf, ua een har
teljjk afscheid van den directeur de
gevangenis verliet, toen kon hjj zich
niet meer inhouden, maar moest hjj
schreien. Gelukkig was het al avond
geworden, en werden zjjn vreugde
tranen door geen nieuwsgierige blik
ken ontwjjd.
Aan het station nam het tweetal
afscheid van Alberti. De laatste ging
naar hnis terug, terwjjl Rudolf den in
vrjjheid gestelden, gelukkigen man
naar de residentie vergezelde om
Hedwig, die daar woonde en nog niets
van het voorgevallene wist, een on-
vergeijjkeljjk schoono Kerstvreugde te
bereiden.
Dat gebeurde.
De beide heer.c troffen het jonge
meisje in haar klein, donker kamertje
aan. In sprakelooze verrukking hield
Hedwig dadelijk daarop den zoo lang
ontbeerden en harteljjk beminden
vader omvat.
Rudolf stond er met vochtige oogen
bjj en een gevoel van hoog, heilig
geluk vervulde zjjn zoo lang door
verdriet gefolterd harthjj mocht
zeggen, dat het vcor het groolBte deel
zjjn werk was, dat de vrjjgelatene op
dit oogenblik zjjn dochter omhelzen
mocht. To»n kwam de beurt der be
groeting ook aan hem.
Hedwig, die zich anders altijd zoo
goed kon baheersehen, wist van groote
bljjdsehap niet meer, wat zij deed. Zjj
schreide, laehta en snikte in één adem.
Het waren overgelukkige uren, die
de drie menschenkinderen met elkaar
mochten doorloven.
Ofschoon het al vrjj laat in den
avond was, ging Rudolf nog even uit
om een Kerstboom to koopeu. Bjj
kaarsgeflikker en een eveneens mee
gebracht glas wijn gingen de geluk
kige uren als in een droom voorbjj.
Wordt vervolgd)
