N°. 9 1912.
Zaterdag 20 Januari.
99"" jaargang.
Ron A
Donkere Schaduwen.
Cacao
Moest dat nog weerlegd
worden
77 FEUILLETON.
Binnenland.
De beste voor den prijs
Kunst en Wetenschap.
GOESCHE
COl RANT.
Telefoonnummer 33. Directeur A. F. A. van Setbks. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,Goes*he Courant". Hoofdredacteur w. j. C. van Santen.
Os uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr(js per kwartaal, in Goes f 0,75, huiten Goes, franco f 1,95.
Afzonderlijks nommers 5 cent.
Inzending van advertontlön op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiéu is van 1-5 regelsöO et., elke regel meer 10 ot
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Bij dit at), behoort eea
Bijvoegsel.
mr Ha DINSDAG 23 J 9NUARI
a.s. wordt bulten de gemeente
per poatkwliantie beschikt over
de dan nog onbetaalde abonne
mentsgelden voor de GOESCHE
COURANT en het Zondagsblad
PAK ME MEE over het jaar 1911.
Er zijn onder de scribenten van „chris-
teliiken" huize rare schutters. Wanneer
zy in het nanw gedreven worden en
geen uitweg meer weten, als een be
nauwde kat de vreemdste sprongen
doen, dan beroepen zij zieh, om vooral
toch geen ong Iyfc te moeten beken-
non, op het buitenland. Dan willen zy
aldaar heerochende toestanden zr-o
ideaal mogelijk voorstellen, om de
goê-gemeente tot de meening te bren
gen, dat, hetgeen daar zoo is, even
eens voor ons iand van toepassing
kan worden gebracht.
Als wij staatspensionneering be
pleiten en beweren, dat er wel geld
te vinden is voor de voortdurend stij
gende militaire uitgaven, voor bijzon
der onderwijs en verhooging van
ambtenaar3-salarissen, dan schiet plot
seling een vreemd Boort scribent nit
zijn slof en verwijst naar lauden, die
nog véél méér voor oorlogsdoeleinden
Uitgegeven en toch even goed de
arme ouden-van-dagen aan hun lot
overlaten. Natuurlijk laat men zoo'n
soort scribent, die nog wel voor .chris
telijk* wil doorgaan, gemoedelijk in
zijn sop gaar koken, maar toch kan
men zich niet weerhouden te zeggen
aan de „christelijkheid" van zoo'n
ja, laat ons den man maar wat hooger
aanslaan, dan de groote menigte
pleegt te doen... van zoo'n schrijver
zit een verdacht luchtje.
Er zjjn echter nog meer vreemd
soortige journalistieke schatters, dan
dien wjj hier op het oog hebben.
Wü hebben betoogd en het was
waarlijk niet voor de eerste maal
dat in het bijzonder onze boerenstand
dubbel wordt getroffen door de voor
genomen samenkoppeling van tarief-
Wet en premie betaling tot oplossing
van het ouderdomsvraagstnk. De
landbouwers toch krijgen alle lasten
vau de tariefwet te betalen door de
prijsverhooging van al hun dagelyk-
sche benoodigdbeden en materialen,
terwijl zij bovendien voor eiken ar
beider, van diens zestiende tot diens
zeventigste jaar, een minimum-premie
van tien cent per week te betalen
krijgen.
En nu is van zoogenaamd .chris
telijke* zjjde dit betoog verdacht ge
maakt.
Wjj zjjn waarom het te ontken
nen? van die zijde veel gewoon
en verbazen ons dan tegenwoordig
ook niet meer over de weinig eer
volle wapenen, waarmede wjj van
dien kant bestreden worden.
Wat zegt deze „christelijke" scribent
nu? Dit: dat wij zoo'n medelijden
Naar het Duitseh.
De brief is beslist aan den moorde
naar gericht. De veronderstelling van
den verdediger, dat hier sprake was
van een minnarij tnsschen de ver
moorde Dora en haar moordenaar, is
zoo goed als bewezen. Maar hoe komt
de uitdrager aan dit epis'el
Hg werd in zijn peinzen gestoord;
de beambte kwam weer binnen.
Kom hier, beval Grü-aer. Wij
zullen het geld hier uitzoeken.
Hg begon zelf mee te helpen, maar
merkte spoedig op, dat dit een zeer
tfldroovende bezigheid was. Tot zijn
verbazing merkte hij op, dat er bilna
uitsluitend goudstukken io waren, die
uit munten van allerlei soort bcstocdau,
«u wel hoofdzakelijk bnit'nlaadsche
munten.
Ook het onophoudeigk vragen van
gjjn assistent, die de meeste goudstuk
ken niet eens kende, wekte zijn ver
bazing op. Er waren goudstukken nit
allerlei landen, en dan nog wel zoo
nieuw, dat het scheen of zjj pas van
hebben met die arme werkgevers
hier: de landbouwers wijl zij eeu
dubbeltje in de week voor de ver
plichte ouderdoms-verzekering moeten
bij betalen. Met andere woordenwij
gunnen blijkbaar den arbeiders hun
pensioen niet. Maar de party van dezen
„cbristelijken* scribent wil graag wat
offeren door het betalen van een
„kleine" prjjs-verhooging der artikelen
van dagelij ksch gebruik, om den ar
beiders een pensioen te verzekeren op
hun zeventigste jaar, hetgeen zeg
gen wil: als de meesten dood zijn.
Komaan, zoo denkt deze clericaie
schrijver, nn snydt het mes van twee
kanten. Eerstens heb ik mjjn tegen
stander, die staatspensionneering be
pleit, verdacht gemaakt, door den
arbeiders op hun mouw te spelden,
dat hq ten gunste van de „kapitalisten"
pleit. En tweedens doe ik me zeil
voor als een man, wiens liefde voor de
arbeiders boven allen loi verheven is.
Nn gunnen wy op ons woord
van eer ieder zyn pleiziertje, maar
zóó'n pieiziertje toch in de verste verte
niet.
By herhaling hebben wü uiteenge
zet: wjj willen staatspensionneering,
te betalen door het geheele Neder-
landsche volk een ieder naar draag
kracht. Wjj achten het onbillijk, de
kosten voor de helft te laten betalen
door de arbeiders, van wier loon in
de meeste gevallen geen premie af
kan. Terecht noemde de christelijk
sociale publicist mr. dr. Van de
Laar het nemen van premie van lage
loonen een eischen van bloedgeld.
Het is verder onbiUijk, voor de
andere helft de werkgevers uitsluitend
de premie gedurende vier-en-vijftig
jaar te laten betalen. Eras geen enkele
rechtsgrond, om eenzijdig de werk
gevers te laten zorgen voor den ondtn
dag der werk nemers, aangezien deze
zorg behoort te rusten op de geheele
samenleving. Het is voorts schandelijk,
door een tariefwet het gansche volk
te brandschatten en de noodzakelyke
levensbehoeften van de armsten te
belasten aldus leggend op de zwakste
schonders den zwaarsten druk. Het
is daarentegen billijk en rechtvaardig,
de kosten over het geheele volk naar
draagkracht om te slaan.
Zjjn er geen middelen te vinden,
om daaruit de staatspensionneering te
bekostigen
Laten wy er slechts een vyftal op
noemen
lo. een krachtige verhooging der
successierechten, bjjzonderljjk in de
zylinies
2o. samensmelting van bedryfs- en
vermogensbelasting tot een flinke pro
gressieve inkomsten-belasting
3o. een belasting op de goederen
in de doode hand-,
4o. doortastende bezuiniging op
militaire en andere (vaak zeer over
bodige) nitgaven
5o. voor het ontbrekende een pen
sioen-belasting in te stellen, geregeld
naar draagkracht.
Dat willen wy.
En wat willen nu de zoo van ar
beiders-liefde blakende „christelyke"
partyen
Zy willen een dwangverzekering,
waarvoor alle arbeiders of zy het
kunnen of niet kunnen moeten
de Munt kwamen, ofschoon hun jaar
tallen van dertig en veertig jaar terug
dateerden.
Verder werd het geoefend oog van
den commissaris dadelyk getroffen
door nog een eigenaardigheid, n.l. dat
de nieuwe en buitenlandsehe goud
stukken zonder uitzondering met een
klein ingekrast kruisje, dat door een
stopnaald veroorzaakt scheen te zijn,
geteekend waren, dat overal op dezelf
de plaats vlak by het begin van het
jaartal aanwezig was.
Heelemaal onder in den grooten
geldtrommel lag een blad papier, dat
bJykbaar uit een cahier gescheurd
washet was blijkbaar eert', voor bet
by-elkaar pakken van het goud ge
bruikt.
Toen Grössar het papier in de hand
nam en bet omdraaide, was hy niet
weinig verbaasd, toen hy op den ach
lerkant dezelfde letters wijrrnam, die
hem eerBt in het blyfebas*- van flora
komende schrgven gatroflen hadden.
Er was geen twylel ar j, ook leze
enkele afgebroken woorden Grö .tor
las ze vluchtig door, zij vormdrA
blykbaar brokstukkeu van een huis
houdboek had Dora geschreven.
De commissaris maakte vlug zijn
gevolgtrekkingen. Ongetw$feld vu
betalen van hun zestiende tot hnn
zeventigste jaar. De armsten der
armen, die minder dan f240 per jaar
verdienen, moeten van hnn karig loon
nog een dubbeltje per week betalen.
De arbeiders der tweede klasse, dat
zyn zy, die van f240 tot f400 ver
dienen verreweg de meeste land
arbeiders dus zullen elke week van
hnn zestiende tot ban zeventigste jaar
12 cent moeten betalen.
En... dat mogen ook alle werkgevers
voor eiken arbeider wekelyks doen.
Bovendien zal het geheele Nederland-
sche volk gebrandschat worden door
een tariefwet, een rooftocht, waarvan
de gevolgen het ergst zullen worden
gevoeld in de schraalste benrzen.
En als dan vierenvyftig jaar die
premie is betaald, en de rooftocht
vierenvyftig jaar iB gehouden, dan zal
voor het meerendeel der arbeiders,
omdat het gros in de tweede loon-
klasse valt, het pensioen bedragen de
reusachtige som van261 Nederland-
sche centen per week.
Nu zeggen wy zoo'n pensioen wordt
véél te dnur betaald. En het pieit
niet voor de scribenten, ook al zweren
zy by hoog en laag tot het „christelyk"
deel der natie te behooren het
politiek-,christelyk" deel, wel te ver
staan dat hnn voiksbedottery tel
kens en telkens weer aan de kaak
moet worden gesteld.
In een waarachtig Christelyk Ne
derland moeBten zulke drogredenen
niet langer weerlegd behoeven te
worden.
Buitenland.
Da Itallaansch-Turksche Oorlog.
De groote geestdrift, welke tot nog
toe in geheel Italië voor dezen oorlog
heerschse, neemt zeer snel af. Men
begint te begrijpen, dat alle hoop op
een spoedige beëindiging van dezen
oorlog moet worden opgegeven, en
men zich integendeel op een hard-
nekkigen tegenstand moet voorbe
reiden.
Men begint de buitengewoon groote
moeiiykheden, welke aan den veld
tocht verbonden zyn, in te zien men
geeft er zich rekenschap van, dat in
Barka 40 Turksche officieren met 300
man geregelde troepen de Italiaansche
regimenten in Derna en Benghazi
eenvoudig opgesloten honden. Maar
ook de ernst van den toestand in
Tripolis wordt meer ingezien. Dezelfde
Italiaansche bladen, die by het begin
van de expeditie van een militairen
marseh spraken en in gloeiende be
woordingen schilderden, met welk een
verlangen de onderdrukte Arabieren
de komst der Italiaansche bevryders
verbeidden, eischen thans, dat de
Italianen tegen de door de Turken
bezette hoogvlakte zullen optrekken.
Echter is een snelle opmarseh, waar
door de vjjand zon kunnen worden
overrompeld en uiteengeslagen, uitge
sloten wegens het gevaar, te ver in
het binnenland te worden gelokt. Het
eenige middel is een langzaam, ge-
ieidelyk voorwaarts gaan over de ge -
heele linie, waardoor de oorlog jaren
lang kan duren.
Zoo komt de waarheid, welke men
eerst heeft trachten te verbergen, aan
een deel van het geld gewikkeld ge
weest in het papier, dat van Dora
afkomstig wasin dat geval echter
had zy zelf of misschien haar oom het
papier op die manier gebruikt. In dat
geval kwam het goud van den ver
moorden baron.
Zorgvuldig pakte de commissaris
het gevondene in en verzegelde het.
Ik kom misschien vanavond nog
weer hier om de huiszoeking voort te
zetten, zei hy nn tot den beambte.
IntusBchen moet Pobl beneden in den
kelder een volledigen inventaris op
maken Hy moet my dien nog van
avond, a's ik vóór zeven uur niet hier
geweest ben, op het bureau komen
bretgen.
Met die woorden nam Grösser het
verzegelde pak onder den arm en ging
de denr uit. In een rymig reed hy
naar het paleis van justitie.
Wel wat brengt u voor nieuws
Uw gelaat voorspelt veel nieuws,
zei de r;chte- van instructie.
Inderdaad, ik heb zeer belangrijke
ontdek i -gen gedaan, die misschien
een lie- andere» draai kunnen geven
A&u lie geheele onderzoek, ant
woordde de commissaris van politie.
maak: my nieuwsgierig, zei
Alberti, terwijl feg weer voor zyn
het licht. Thans biykt, dat de koloniale
oorlog, weikeu Italië zoo lichtzinnig
begonnen iB, een der zwaarste oorlogen
zal zyn, welke ooit gevoerd werden.
Men moet niet vergeten, dat bet
optreden van Italië tegenover Turkjje
ongewoon is geweest, aangezien men
den volkomen afstand van Barka en
Tripolis eischte, terwijl andere mogend
heden zieh tevreden stelden met het
protectoraat over gedeelten van het Ot-
tomaansche ryk. Ook hadden de Italia
nen eigenlyk geen goed voorwendsel om
hun optreden te rechtvaardigen, zooals
Engeland in Egypte, en Frankrjjk in
Algiers had. En daarby komt nog
ietsde politieke veranderingen, welke
in Tnrkjje hebben plaats gegrepen,
hebben bjj de noordelijke volken groote
instemming en geestdrift verwekt. Al
mogen by enkele materieele belangen
erby gekomen zyn, zeker is, dat de
Zweden, Noren,Denen en Nederlanders,
die niet by Turkjje geïnteresseerd zjjn,
scherpe eritiek geoefend heDben op
het ltaliaansch optreden.
De staking in België.
In België, in de Borinage, is een
algemeene mjjnwerkorsBtaking uitge
broken.
De minister-president heeft aange
boden om een scheidsgerecht te be
noemen ter beslechting van de be
staande geschillen. De myneigenaars
echter hebben verklaard, zich niet by
de uitspraak van dat lichaam te zullen
neerleggen, zoodat voorloopig alle
hoop op een beëindiging van de sta
king moet worden opgegeven.
Rnim dertigduizend arbeiders heb
ben het werk neergelegd. By de in
getreden koude begint groote nood
onder hen te heerschen. In de omge
ving van Bergen beginnen de fabrie
ken duchtig gebrek te krygen aan
kolen. In verschillende bedryven is
de arbeid half, in andere geheel stop
gezet.
De syndicaten zijn begonnen met
de nitdeeling van het reservefonds
van 50,000 fr. aan de stakers.
Die nitdeeling wordt zeer regelmatig
gedaan. Sommige stakers trekken tot
20 fr. per week. De Duitsche en Fran-
sche steenkolen komen in overvloed
aan in de streek van Charleroi. Die
kolen zyn meestal bestemd voor de
cokesovens, die sedert eenige dagen
stil liggen bjj g-brek aan steenkolen.
Maandag was de staking weer alge
meen. De enkele werklieden, die hier
en daar den arbeid hernomen hadden,
zyn weder in staking gegaan. De wei
gering der werkgevers, om het geschil
aan een scheidsgerecht te onderwer
pen, heeft de werklieden zeer verbit
terd. Zy zyn nn vast besloten, de sta
king tot het uiterste vol te honden.
De patroons hebben vreemde werk
lieden aangeworven voor het laden
der wagons. In sommige plaatsen heb
ben de stakers nog voor twee weken
geld in kas.
Niettemin bly ven de werklieden nog
op een overeenkomst hopen en is alles
buitengewoon kalm.
De nieuwe millioenen voor Marine,
Werd vóór het uiteengaan der
Tweede Kamer (vóór Kerstmis) de
schryftafel ging zitten en door een
handgebaar den commissaris verzocht
te gaan zitten.
De commissaris maakte het medege
brachte pak open, en dadelyk was de
rechter verdiept in het bestudeeren der
verschillende buitenlandsehe goud
stukken.
Werkelyk doet de veronderstel
ling, dat wy hier met een deel van
het by baron v. Engler gestolen geld
te doen hebben, nw scherpzinnigheid
alle eer aan, zei hy eindelyk pein
zend. Wy hebben dan den uitdrager
al heler en misschien als aanstichter
van de misdaad te beschonwen.
Plotseling stond hy op en nam uit
een hooge actenkast, die langs den
wand van de kamer stond, een dikken
bundel aeten. Deze maakte hy op de
sebryftafel open en bladerde er een
poos in.
Juist, k0k eens hier, zeide hy
nn weer tot den commissaris, daar
i hebben wjj de in beslag genomen
huishoudboeken van de overleden
I Dora v. Gerstenberg. Het handschrift
is zonder twyfel hetzelfde,
j Als ik my niet vergis is onze
gerechtelijke schriftkundige op het
oogenblifc hier, zei de rechter pein-
zend. Wg zouden ons daarover
ZOO ZIET EEN BUS
VAN HOUTEN'S
ER UIT.
Met volle gerustheid
kan aan het publiek de
beoordeeling van dit
fabrikaat worden over
gelaten.
1 Kg. 11.50 IftKg. f0.42)
ft - 0.80 Ho °-18
kans groot geacht, zoo schryft De
Telegraaf, dat men den Minister van
Marine in Februari niet meer terug
zou zien vooral omdat ditmaal
Zyne Excellentie persoonlyk neiging
toonde om de portefeuille neer te
leggen thans vernemen wy, dat
dit voornemen geheel is losgelaten.
De Minister stelt zich voor, zjjn pantser
schip met kracht te handhaven en
alleen voor overmacht het veld te
rnimen. Aan het departement is „alle
hens aan dek", om nadere gegevens
te verzamelen voor de verdediging
der begrooting.
Nn de zaak zoo staat, mag het vry-
wel uitgesloten heeten, dat de Kamer
meerderheid de gelden voor de nieuwe
Indische pantser vloot zal weigeren,
hoe vernietigende eritiek daarop ook
van deskundige zijde werd uitgebracht.
Wy hebben aan deze rcededeeling
van De Telegraaf slechts dit toe te
voegenhet zou waarlijk niet de
eerste maal zyn, dat de „christelyke"
coalitie landsbelangen opofferde aan
coalitie-belangen.
Onder het huidig regime behoeft
men zich zoo laagzamerhand over
nietB meer te verwonderen.
Middenstandecongres 1912.
Blykens een mededeeling van het
bestuur van den Middenstandsbond
zal het Middenstandscongres dit jaar
te Deventer worden gehouden op 10
en 11 Jnli.
Willem Royaards.
De heer Willem Royaards schryft aan
het Algemeen Handelsblad, naar aan-
zekerheid kunnen verschaffen.
Hy drukte op de bel en wende zich
dadelyk tot den binnentredende:» bode.
Wil je eens in kamer 49kykeu
of de sehriitknndige Glauber daar is
In elk geval kun je daar te weten
komen, of h0 nog in het gerechtsge
bouw is. Is dat het geval, vraag dan
of mynheer zoo goed wil zyn, even
hier te komen.
Een oogenblik later kwam de schrift
kundige de kamer binnen.
Alberti bracht hem van zjjn wensch
op de hoogte en de expert begon
dadelyk met zyn werk.
Zfin oordeel kwam volkomen met
de gevolgtrekkingen der beide andere
heeren overeen.
Het is ougetwyfeld één en het
zelfde handschrift, antwoordde by.
Ik ben steeds bereid de identiteit
van alle drie handschriften op my te
nemen zelfs een eed wil ik er op doen.
Weer kwam de gerechtsdienaar bin
nen en berichtte, dat de redacteur
Stichler van de „Dagpost" buiten
wachtte, en om een onderhoud ver
zocht in betrekking tot de zaak Von
Engler.
Alberti keek verrast cp do klok.
f Wordt vervolgd.)
