N°. 8 1912.
Donderdag 18 Januari,
99"* jaargang.
ONA
- Cacao,
JO
Goede Waar
weinig geld—
Donkere Schaduwen.
GOESCHE
Do uitgave dezer Courant gesohiedt Mandag-, Woensdag- an Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|s per kwartaal, in Goes f 0,7S, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending 'van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Setbbs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 at
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,berekend.
Bewfjsnnmmors 5 cent.
WtT Na DINSDAG 23 JANUARI
a.a. wordt bulten de gemeente
per poetkwitantie beschikt over
de dan nog onbetaalde abonne
mentsgelden voor de GOESCHE
COURANT on het Zondagsblad
PAK ME MEE over het jaar 1911.
S T E M P L1C II T.
II. (Slot.)
In on» vorig artikel hebben wij aan
getoond, dat de rechterzijde in 1909
een aantal districten op links heeft
veroverd met zeer kleine meerderheid
ware het aantal thnisbljjvers niet zoo
groot geweest, dan had de uitslag
kaders kunnen zijn. Zelfs al neemt
mes een mime grens voor de kiezers,
die overleden of uit het district ver
trokken zyn, dan kan men aileen nog
van Enkhuizen zeggen (rechtsche
meerderheid: 223; aantal thuisbiy-
vers318), dat de kiezers er uitspraak
deden, maar dan is dit voor geen der
andere, in onB eerste artikel genoemde
districten het geval, isn wie zich de
moeite getroost, deze zalfde cijfers op
te zetten voor de verkiezingen van
1905, toen tien di. trioten van rechts
naar links zjje omgegaan, zal tot pre
cies dezelfde resultaten komen.
Wij staan dus voor deze abnorma
liteit: dat over de groote strflivraag,
in welke richting het Nederlandsche
staatsbeleid zal worden gestuurd
slechts een deel van het Nederlaudsche
volk uitspraak mag doen, te weten
het huidig kiezerscorps, en dat deze
abnormaliteit nog grooter wordt, waar
een belangrijk deel van dit kiezers
corps zich aan die uitspraak onttrekt.
Wij zouden zoo zeggen, dat daarin
ten spoedigste verandering moet wor
den aangebracht.
En die verandering kan komen door
stemplicht.
De sociaal-demooraten willen van
stemplicht evenwel niets wetenhet
is gebleken nit de nitlating van hnn
leider, mr. Troelstra. HQ acht het niet
vooruitstrevend, doch reactionair, door
middel van Btemplicht al die elementen
to mobüiseeren, welke te weinig poli
tiek bennl hebben, om uit zichzelf naar
de stembus te gaan.
Waarom
Is dit wel reactionair, als het ge
schiedt door stemplicht, doch niet, als
het geschiedt door huisbezoek of' één
der andere propagandistische midde
len, welke de sociaal-democraten met
zooveel succes plegen toe te passen
Of zou mr. Troelstra soms durven
beweren, dat zijn party nooit kiezers
naar de stembus bracht, „die te weinig
politiek benul hebben, om uit zichzelf
naar de stembus te gaan" V
Het zon hl te dwaas zQnl
De kiezer, die aan den vooravond
vau den stembusstrijd er niet aan
denkt, van zjjn eerste burgerrecht
gebruik te maken, doch zulks den
volgenden morgen toch doet, op drin
gend verzoek van Jan, Piet of Klaas,
zal, volgens mr. Troelstra, toch niet
ineens in een beumsten proletariër
ouigetooverd zijn
En nn vragen wjjis niet in deze
76 FEÜILLETON.
Naar het Duitseh.
XXV.
Op hetzelfde nur, waarop Hedwig
on Rudolf voor 't laatst tegenover
alkaar stonden, gaf commissaris Gros
ser in het huis van den vermoorden
Uitdrager order tot een tweede huis
zoeking, waarbjj hy door verschillende
beamoten geholpen werd.
Het ljjk van Schimmel was al naar
het lijkenhuis gebracht, om geschouwd
te worden.
Het resultaat van de huiszoeking
van gisteren voldeed don beambte
healeinaal niet. Grosser had nn een
maal de overtuiging van Ja medo-
plicitigheid van den uitdrager aan
den moord op baron v. Engler en zijn
nicht, ten minste hij stond onder zware
verdenking, ais heler te zyn opge
treden. Hoe zorgvuldig hy echfr ook
gisteren de huiszoeking geleid had,
had hij behalve de artikelen, die in
de woning van Beek waren gevonden,
niets verdachts opgemerkt.
HQ schreef de schuld van zijn mis
lukte poging toe aan zijn opgowondan-
AMd van gisteren. Nu vandaqj, nadat
hi) door eeniga uren slaap nieuwe
de wettelijke verplichting de beste?
Zjj laat den kiezer onaf hankelyk van
allen, en wjj znllen met vertrouwen
de opvoedende kracht van het stem
biljet op hem zien uitwerken, terwijl
de kiezer, die na hnisbezoek slechts
gaat, een dwaallicht bljjft, een beden
kelijk los oeverzand om op te bouwen,
een al te gemakkelijke prooi voor
hem, die het eerst by hem aanklopt.
Daar gelaten, dat stemplicht ons ook
alweer verlossen zou van één der
mammonistische factoren in onzun
stembnsstryd hnisbezoek en al cfer-
geiyke middelen, om den kiezer na-r
de stembus te krijgen, koBten geld
En dMrover znllen 'vjj bet toch wel
allen eens zijndat de macht van het
geld by den kiezersstrQd Diet genoeg
op den achtergrond kan worden ge
drongen. Als iets ons dat geleerc
heeft, dan voorzeker wel de plu
tocratische kieswet-Van Houten.
Er moet al het mogelyke in het w^rk
gesteld worden, om de uitspraak aan
de stembus te doen zQn een uitspraak
van het gansche kiezersvolk. Dit kaï.
alleeniyk door stemplicht. En wy zijn
het eens met degenen, die beweren,
dat de invoering van algemeen kies
recht ons geen stap nader zal brengen
tot de bereiking van dit ideaal, als
invoering van stemplicht er niet nier
gepaard gaat.
Buiteulüud.
De opstand In China.
De berichten omtrent den toestand
iu China blijven nog verward. Er is
op het oogenblik tusschen de partyen
een wapenstilstand gesloten en alge
meen verwacht men, dat deze nog wei
eenigen tyd zal duren. Nog tydens
dezen wapenstilstand schynen de op
standelingen echter toebereidselen te
maken voor eene overzeesche expe
ditie naar Tsjifoe, in de provincie Sjan-
toeng gelegen, vanwaar zy de tegen-
party gemakkelyk kunnen bereiken.
Ook de keizerlijken zyn gedurende al
dien tijd niet werkeloos gebleven, doch
bereiden hnn troepen voor een moge
lijken aanval voor.
Alles wyst er dus op, dat de eigen-
lyke strijd weldra zal aanvangen, in
dien er intnsschen niets bijzonders
voorvalt.
Men schijnt in deze alle heil te ver
wachten van het aftreden der Mant-
sjoe-dynastie en in verschillende be
richten wordt dit ook reeds waar-
schynlyk geheeten.
Zoo meldde men b.v., dat op een
anlangB gehouden geheime vergade
ring van Mantsjoes alt alle kringen
der maatschappy men tot het beslnit
gekomen was, dat het aftreden van den
keizer en het hof noodzakelijk was
om het land te redden uit een vol
komen chaos. De Mantsjoe-aoldaten
en de Mantsjoe-bevolking te Peking
zouden besloten hebben, zich by het
Chineesche volk aan te sluiten.
Naar men verneemt, zon dekeizeiln-
weduwe bereid zyn af te treden. Zij
heeft aan Joeamyikai verzocht, zoo
gunstig mogelyke schikkingen te tref
fen voor het onderhoud van haar en
den keizer.
krachten had gekregen, nam hy het
werk weer vol nieuwen moed op.
Een onverwacht resultaat zon ook
al spoedig zijn moeite bekronen. Gis
teren had Grösser ai een secretaire
doorzocht, waarvan hy den sleutel in
de kleeren van den overleden uit
drager had gevonden. IntusBchen had
hij daar niets verdachts kannen vinden.
Heden zocht hij de secretaire opnieuw
,n allo hoekjes en gaatjes door. Eu
opeens kwam hem de indeeiing tier
schuifladen vreemd voor.
Na eemg doorzoeken gelukte het
hem inderdaad het schrijfblad op te
tillen en op een knop te drukken, die
nu eerst zichtbaar werd, en daardoor
een geheime bergplaats van tamelijk
groote afmeting te openen.
De inhond drarvan was verrassend
in menigvuldig van soort. Ten eeote
■eele bundels papieren, en vervolgens
(wee bussen lot den rand toe ure
gouden munten gevuld. De laatste
varen zoo zwaar, dat deeommis»aiis
ze niet dan met de grootste moeite
te voorschijn kon brengen.
Een vluchtige blik in don inhon-i
overtuigde hem, dat er meer dan vy'ftig
duizend mark aanwezig was. Er
schitterde een licht in de oogen van
den commissarishaastig zette hy zich
-reer voor de geopende secretaire neer-
Dadeiyk begon hy met het aortee.
ran van da vondst. Barst keek hy
Ook heet het, dat de voornaamste
mogendheden bereid zyn om Joean-
sjikai te steunen.
De veelal goed ingelichte corres
pondent van de Daily Telegraph
spreekt echter in zyn laatste bericht
slechts van besprekingen over een
tydelyke verplaatsing van het hoi, ten
einde het bezwaar voor de biieenroe-
pingder nationale conventie te Peking,
dat deze er te veel onder den invloed
van het hof zou staan, nit den weg
te ruimen.
Nu aomt weer het bericht, dat men
de republikeinen tracht te overreden,
Yoeansjikai als president der repu
bliek te willen aanvaarden met instel
ling van een geheel nieuw ministerie.
De onderen onder de republikeinen
moeten hier wel ooren naar hebben,
de jonseren niet. De radicalen onder
de opstandelingen moeten dan ook het
doodvonnis van Yoeansjikai geveld
hebben Ben bericht, dat Dinsdag een
bom naar hem is geworpen, komt dus
niet on^nrwacht Door een wonder is
hy toen gespaard gebleven. Uit alles
blijkt evenwel, dat, al treedt de Mants-
joe-dyDastie af, er onmiddeliyk ver
deeldheid onder de republikeinen zon
zijn.
Wat het optreden der Bussen in
Mongolië aangaat, verluidt nn, dat in
gezaghebbende Japansche bladen
wordt vorklaard, dat Japan de over-
heerscheude positie van Rusland in
Mongoóë erkent en besloten heeft,
de handelingen van RnBland aldaar
nit vriendschappelyk oogpunt te be
schouwen, zoodat deze geen aanleiding
zullen geven tot vertoogen van Ja-
panaehe zyde.
In een deel der Japansche pers
wordt echter betoogd, dat, indien de
mogendheden Rnsland kalmpjes m
Mongolië laten begaan, Japan het
volste recht heeft op een gelijke in
stemming ten aanzien van zyne plan
nen met betrekking tot taamsjoerye.
Zoo zal ook deze binnenlandsche
verdeeldheid dus weer aanleiding zijn,
dat begeerige mogendheden den tijd
gekomen achten, om zich ieder op
gemakkeiyke wijze met een deel van
het veelbesproken gebied te ver-
ryken
De toestand fn Perzië.
Uit Teheran wordt gemeld, dat de
toestanden in Perzië absoluut trooste
loos wordon. De regent wil zijn functie
neerleggen en naar Enropa vertrekken,
om niot terug te keerenDe Bachtiaren
hebben het arsenaal in Teheran bezet
en zijn hierdoor heer en meester in
de stad geworden. Daar dit geschiedde
in overstemming met de Russen, ge
looft men, dat het eind van de Kads-
jaren-dynastie, die 125 jaar in Perzië
regeerde, niet ver meer is. Dan zonden
de BachtiarenBtammen, onder Russi
sche bescherming, over Noord-Perzië
heerschen.
In het land heerscht volslagen anar
chie. De Amerikaansche ambtenaren
van den veelbesproken Shuster in het
ministerie van financiën weigeren, de
bevelen aan te nemen van Shnster's
opvolger. De Bachtiaren doen al hnn
best, de Rusland vijandige demoeraten
nit het Parlement te honden. DePar-
de geschriften door. Meestal waren
het wissels, afgegeven tegen geleend
geld maar ook waren er door onge
oefende, stijve vingers geschreven
qui tan ties onder, die namen droegen,
welke den commissaris nit zijn prac-
tijk maar al te goed bekend waren.
Yeel triomf lag in zijn oogen.
Dus heb ik toch gelyk gehad
met mijn vermoeden; de uitdrager
was de meest doortrapte schurk, die
er op deu aardbodem rondliep, mon-
pelde hy >or zich heen. Hier zie ik
dan naam van zwarten Max, daar
van den inbreker Bode, hier van dol
len Anton, allemaal knapen, die beel
wat op hun geweten hebben. Waar
voor zonden zy dien schavuit wel
qnitanties gegeven hebben, en wel
•oor bedragen, die niet zoo mis zyn;
zelfs wei van 500, 300, ja zelfs van
600 marl
Hy gmt voort met het doorkyken
der paoi on. Verscheidene brieven
had hij uit do couverts gehaald
hun inhond moest den commissaris
levendige oelangstaliing inboezemen,
want af en toe liet hij een zacht
fluiten hooren.
Onder andere papieren kwam hem
een grijze zakenbrief in handen.
Wel, wel, hoe komt deze er
mder zei hij glimlachend voor zich
u.een, terwijl hy verbaasd den geauhten
t firmanaam van oen groot koopman op
voor
Probeert
U eens een busje
'S
>4 Kilo bus f 1,50
n0.80
y-e0.42/2
0.18
RVAN HOUTEIN'S
itetekende^
en gij zult versteld zijn over de uitstekende
kwaliteit in verhouding tot den prijs.
lementsverkiezingen willen niet in
gang komen.
De Noordelijke districten van Perzië
zijn volkomen in Russische handen.
Volgens een gerucht zouden de
Engelschen van plan zijn, de havens
in de Perzische Golf te bezetten. Perzië,
dat biykbaar in de vorige maand zyn
laatste energie verbruikt heeft, laat
alles kalm over zieh gaan. De regent
wil het land verlaten. De ex-sjah en
diens broeder zyn nog steeds op Per
zisch grondgebied en winnen steeds
meer aanhangerB, vooral in de streken,
door de Rassen bezet. Niemand wil
een gouverneurspost aannemen, en de
weinige troepen, die tot nu een zoo
genaamd leger vormden, zyn totaal
verdwenen.
Binnenland.
Kamerverkiezing Hilversum
In de gisteravond te Bussum ge
houden vergadering van den centralen
raad van vrijzinnige kiesvereenigingen
is de heer W. de Jong (nnie-lib.),
onderwijzer te 's-Gravenhage, met 26
stemmen tot candidaat gekozen. Op
mr. J. Hingst (vryz.-dem.) werden 14
stemmen uitgebracht.
Mr. H. Th. 's Jacob, burgemeester
van Bnssnm, heeft de hem door de
christeiyk-historische kiesvereeniging
aangeboden candidatuur aanvaard.
Rechts komt dus nit met twee oa idi-
daten: mr. V. H. Rutgers (antirev.)
te Hilversum en mr. H. Th. 's Jacob
(chr.-hist.)
Van de S. D. A. P. is decandidaat
dr. Th. van der Waerden; van de
S. D. P. de heer D. Wynkoop, beiden
te Amsterdam.
De stemming heeft plaats op Woens
dag 31 Jannari a.s.
Rijksmiddelen.
De rijksmiddelen hebben in Decem
ber 1911 opgebracht f 16 998 452 35
tegen een bedrag van f 16.262.179.81
in December 1910.
Het totaal der opbrengst over het
geheele jaar bedroeg f 184 151.113.77
de raming was f 175 789 900.
het convert gedrukt zag. Hij haalde
den brief uit het couvert en vouwde
hem open.
„Lieve schat I" las hij. „Naar ik hoop
bereiken deze regels je heden nog. Ik
heb vandaag een gunstige gelegenheid
gevonden om een ongestoord tête h-tête
voor ons mogelyk te maken. K. heeft
mQ verlof gevraagd vanavond nit te
gaan, en ik zal zorgen, dat D. ook
vanavond niet hier is. O. echter zal
onB niet weer storen zooals den vori-
gen keer, want zijn dokter heeft hem
een slaapdrank voor geschreven. Kom
in elk geval, ik verwacht je om tien
nur op de gewone plaats.
Je hart. lieth. D."
Herhaaldelijk las Grösser den brief
met steeds aangroeiende oplettendheid
dooreindelijk haalde hij diep adem.
Dat is een onbetaalbare ontdek
king, fluisterde hy voor zich heen.
Als ik my niet bedrieg, daD is dit
bandschrift van de vermoorde Dora
v. Gerstenberg, het kwam rny dadelQk
zoo bekend voor. Dat wegsturen van
het dienstpersoneel, de slaapdrank
van den oude dat komt alles uit.
Plotseling stond hy vol diepe ont
roering van zijn stoel op en keek het
vertrek door, dat vol stond met aller
lei meubelen.
Bijna boos bleef hij staan, toen er
haastig een gerechtsdienaar binnen
kwam.
Eindelijk t
De staatscommissie ten opzichte van
de schrijfwijze der Nederlandsche taal
zal binnenkort met haar rapport ge
reed zijn.
Landbonw, Veeteelt en
Visscherij.
De Amerikaansche
Kruisbessenmeeldauw
Prof. J. Ritzema Bos schrijft ons
Evenals het vorige jaar acht ik het
ook nu mijn plicht, nn de snoeitijd
der kruisbessenstrniken weer daar is,
alle kruisbeBseDtelers te wijzen op de
noodzakelijkheid, dat zy' hnn kruis
bessenstrniken goed snoeien, om den
zoo gevaarlijken Amerikaanschen
kruisbessenmeeldanw te bestrijden.
Met eene bestrijding in den winter
beeft men het meeste succes, en deze
bestrijding bestaat hierin, dat men alle
scheuten insnoeit, en de afgesnoeide
gedeelten verzamelt en verbrandt.
Daarna wordt de grond onder en tus
schen de struiken omgeplagd.
PaBt men deze bestrydingswyze
nauwkeurig toe, dan zal in verreweg
de meeste gevallen in 't volgende sei
zoen de ziekte niet op jonge bessen
voorkomen. Ook wordt de ziekte in
de scheuten sterk verminderd, en,
indien men zeer nauwkeurig heeft
gesnoeid en alles verbrand, dan kan
men zijne struiken byna vrij er van
makenmaar vooral ziet men eeD
gunstig resultaat bij de bessen. Dit
is van zeer veel belang, omdat dan
de teler geen of slechts weinig schade
lydt. Zyn vele bessen aangetast, dan
heeft men heel wat minder product
te verkoopenen dan bemerkt men
eerst, hoe schadelijk de ziekte is, als
men weinig of niets gedaan heeftom
haar te bestrQden.
Maar nog om een andere reden is
het van belang, gezonde bessen te
hebben. By Koninklijk beslnit van
5 Sept. 1911 (Staatsblad no. 287) toch
is bepaald, dat het verboden is strui
ken, deelen van struiken of vruchten,
welke zijn aangetast door den Ame
rikaanschen Kruisbessenmeeldanw, te
Nn, wat is er? vroeg hy kortaf.
Stoor mij niet onnoodig, ik ben
bezig.
Wy hebben onder in den kelder
een ontdekking gedaan, vertelde de
beambte. Pohl heeft in alle hoeken
licht laten schynen en toen hebben
wij nieuwe plekken in het metBelwerk
waargenomen. Wy hebben de specie
afgestooten, en toen hebben wij een
heele verzameling geBtolen goed ge
vonden. Het groote gonden beeld uit
de Mariakerk, dat het vorige jaar
gestolen is, hebben wij ook gevonden.
Op een anderen tijd zon dit bericht
den commissaris zeer geïnteresseerd
hebben, nu echter nam hij er weinig
notitie var
Het is goed, ik kan het aan Pohl
overlaten, hij moet alles noteeren
of nog beter, hij moet alh-s op zjjn
plaats laten, tot ikzelf beneden kom.
Nn heb ik hier nog wat te doen.
Hij ging weer naar de secretaire,
toen keerde hy zich nogmaals tot den
beambte.
Ga beneden even zeggen, datje
hier noodig bent om my by het geld
tellen te helpen.
De beambte maakte rechtsomkeert
en verliet hot vertrek.
In gedachten verzonken, ging Grös
ser weer voor de secretaire zitten en
las den brief opnieuw door.
(Wordt vervolgd.)
