N\ 154 1911. Zaterdag 30 December. 98'" jaargang. Donkere Schaduwen. B j dit aa. behoort een Bijvoegsel. ïo FEUILLETON. Buitenland. Binnenland. GOESCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen Prjjs per kwartaal, in Goes f 0,73, buiten Goes, franco f 1,20. Afzonderlijke nommers 5 cent. Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prjjs der gewone ad vertentiën ij van 1-5,regels50 et., elke regel meer lOot Hij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22 Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naam'. Vennootschap ,Goe3che Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. a«r Met het oog op den Nieuw jaarsdag verschijnt het eerstvol gend nummer dezer courant in plaats van Maandagavond, Maan dagmorgen. Concentratie/ liet ver bij sterend fiasco der huidige legeering doet hier en daar in den lande de wenschelijkheid bepleiten van een nieuwe vrijzinnige conoen- tra ie. Men gaat hierbij van deze redeneering uithet Ministerie Heems kerk heeft nu vier jaren achter den rug, in gewone omstandigheden de normale wetgevende periode. En rög heeft het in al dien tijd niets tot stand gebracht. Het is in elk opzicht een .blanco* Kabinet De sociale wetgeving is sinds 1908 geen Btap verder ge braoht. Op financieel gebied speelde de hetr Kolkman leentju-baur bij zijn vrijzinnige:; voorganger De Meester, eenmaal zoo tel door hem bestreden De ingestelde Staats commissie voor de Grondwets-herziening laat niets van zich hoeren en daarmede blijft kiesrecht-herziening van de baan. Het eenige, wat men van het Ministerie- Heemskerk kan zeggen, ishet voerde op schrikbarende wijze de militaire uit gaven op, stopte het secte onderwijs nieuwe millioenen toe en bevoordeelt' e in het oog loopend de vriendjes. Ziedaar het oordeel over een Kabinet, dat vier jaren aan het bewind is ge weest. Het behoeft alzoo niet te verwonde ren, wanneer het oordeel over zulk een regeering inelk opzicht osgunstig luidt, en dat er bitter weinig lust bestaat, haar na 1913 te bestendigen. Men wil de hand aan den ploeg slaan, een kraentige actie voeren, om bjj de eerst- volgeude algemeene Kamer-verkiezing een meerderheid, welke haar pliebrten jegens het Noderlandsche volk niet sehjjnt te willen nakomen, in een minderheid om te zetten. Een pogen, dat bshoeft het nog gezegd onze volle sympathie heeft Doch acht men het eenige mid del, om die pogingen met succes be kroond te zien, een eoncentratie van alle vrijzinnigen Wjj hebben zulk een concentratie ln 1905 gehad en het resultaat daar van waarom hat ontkend heeft niet aan de verwachtingen beantwoord.^, Er waren drie vrijzinnige groepen bijeengebracht door den drang der noodzakelijkheid twee daarvan had den alkander gevonden op een eon- eentratie-program do derde, de groep der vrij-liberalen, onderschreef dit program niet, doch logde er zich stil zwijgend bij neer. Daarin lag de oor- Zaak der mislukkingde vrij-liberalen achtten zich, onder het Ministerie-De Meester, niet gebonden noch verbon- Naar het Duitse h. Ik herroep den inhond van het geen ik zoooven gezegd heb, zei hij met bevende, van innerlijke ontroe ring nauwelijks verstaanbare stern- Hij viel hierbij bijna over zijn woor den; bet was alsof h(j vreesde bet volgend oogenblik van gedachte te ■Uilen zijn veranderd, aisof hij zich haasten wilde naar de goede engel te luisteren, die met een vermanende hand zijn hart had aangeraakt. Een trek van levende verrassing gloed over het gelaat van den rechter van instructie. Hoe moot ik dat begrijpen Is 1 bereid een bekentenis te d"#u Daar liet de gevangene plotseling Sjjn hoofd laag op de borst zinken. Ja, zei hij op fluisterenden toon, ik zal bekonnen. Om harentwille zal ik bekennen, tegenover haar wil ik Biet liegen. Hij haalde diep adem. Mija vorige woorden met betrek king tot den vorloopen nacht blijt ik •precht gestand doen, begon hjj. Ik hen naar den uitdrager Schimmel ge gaan om eindelijk eens paal en perk te stellen aan zijn voortdurende ai- dreigingen, maar iedere gedachte aan gtoord was verre van mij. den. De concentratie behoorde reedB in 1907 tot het verleden. Het is goed, eigen fouten niet te vergeten. Door ze te onthouder, zul len wij er niet tea tweed: n male in vervallen. Wanneer in 1913 naar een herhaling van 1905 wordt gestreefd, dan zal men ons tevergeefs onder de voor standers van zulk een concentratie zoeken. Wjj hebben het reeds meer dan eens geconstateerd laatstelijk nog bij de kiesrecht-motie der heereu Goeman Borgesius en Limburg, eu b(j de eindstemming over het ontwerp Militiewet -. de vrij liberalen koeste ren te conservatieve neigingen, dan dat wij hen bij de vrijzinnigen van vooruitstrevenden hnize kunnen in- deelen. Zjj zijn op hun plaats bij de fractie-De Savcrnin Lohinan. Heeft men in sommige vrijzinnige kringen wel voldoende aandacht ge schonken aan de afzakking van de vrij-liberalen naar het conservatisme Wij betwijfelen het; althans voor zooverre dit het Vrijzinnig Weekblad voor Rotterdam en ometreken aangaat Dit blad acht het bemoedigend, dat, waar de leider der oud-liberalen, rui' TyJemaD, over het standpunt zijner fractie tan sanzien der kiesrecht-her vorming zweeg, de heer De Beaufort, eveneens een invloedrijk man die fractie, zich bereid verklaarde tot al gemeen kiesrecht mede te werken, mits de Grondwets-herziening niet speciaal tot dit onderwerp werd be perkt. Nu zien wjj het bemoedigende van zulk een verklaring niet in. Men kan de bedoelde woorden van den heer De Beanfort lezen in de Handelingen der Tweede Kamer (pag. 981 3e kolom). Maar even daarvóór heeft deze afgevaardigde te kennen gege ven, dat hij de invoering van alge meen stemrecht niet van zóó groote noodzakelijkheid acht, dat zij als het ware bovenaan moet Btaan op de staatkundige verlanglijst. Voor hem-is algemeen stemrecht, zooals hij zieh uitdrukte, ia staatkaadigeu ziu niet het .summum bonum'. Welnu; deze uitdrukking is aller minst geruststellend voor de vooruit strevende vrijzinnigen, die het alge meen stemrecht wel bovenaan op hun staatkundige verlanglijst hebben ge plaatst. En in dit opzicht wil ooit een concentratie tot stand kannen komen zullen de vrij-liberalen klaren wijn moeten schenken. Aan een verklaring, zelfs door een man alt De Beaufort afgelegd bjj de algemeene beschou wingen over de Staatsbegrooting, heb ben wij niet voldoende. De vraag, welke in 1913 zal worden voorgelegd .Zyt ge vóór algemeen stemrecht f" moet onomwonden in bevestigenden zin worden beantwoord, zóó, dat elke gelegenheid, om een achterdeurtje open te houden, de pas wordt afge sneden. Zijn de vrij-liberalen diirvoor te vinden, dan is er voor hen plaats in een vrijzinnige concentratie. Doch zjj eis;hen niet van de vooruitstrevenden, dat dezen tot hen zullen komen, hun concessies doen. Als er concessies gedaan moeten worden, dan zijn de vrij-liberalen daartoe geroepen. Zij in de allereerste plaats Er is eehter a eer, waaraan gedacht moet worden bjj een vrijzinnige eon centratie. Er mogen tussehen utiie- liberalen en vrijzinnig-democraten tal van punten van overeenkomst zjjD, op het stuk van ouderdoins-ver- zorging is die overeenstemming nog niet verkregen. D^eh wjj 2yn vol goeden moed. De Bond zal, als hjj in Mei 1912 wederom in algemeen® ver gadering bijeenkomt, ei rekening mee dienen te honden, dat het aantal voor standers van staatspensionneeiing in eigen boezem hoe langer zoo talrijker wordt, wil hjj scheuring voorkomen. Vraagt men het ons op den man af, dan moeten wjj antwoorden, voer het oogenblik den tjjd voor a n concen tratie nog Diet aangebroken te achten. Wel willen wy er onzerzijds met kracht voor strijden, doch dan zij het een concentratie op een scherp-om- lynd, duidelijk program, met als eerste punten, desnoods als eenige punten algemeen stemrecht en Blaatspension tieering. Voor een aaneensluiting der vrij zinnigen is de coalitie doods benauwd. Zjj weet, dat reeds zonder die aan eensluiting haar politieke tegenstan ders sterk staan zjj behoeven daartoe slechts op het fiasco dezer eoalitie- regeering te wjjzea. Maar in eenheid ligt toeh de grootste krachtdit dienen de vrijzinnigen van allerlei schakee ring te beseffen. Die eenheid kan komen, als men er van doordrongen is, dat aan de stembus van 1913 niet wordt gestreden j oor eigen belangen, voor eigen pre lij t, voor eigen glorie, doch alleenlijk in het belang des Ne derlandschen volks, waarmede door de huidige regeering op onverantwoor delijke wjjze een loopje is genomen, vier lange jaren achtereen. Op dien strijd, die, kan het zyn, in gesloten gelederen gevoerd moge wor den, heeft men zich van nu af aan voor te bereiden. En wij aehten ons gelukkig te mogen constateeren, dat men in het district Goes reeds tot deze overtuiging is gekomen. Rusland en Perzië. Veel sneller dan men maar eenigs- zins kon verwachten, is de kwestie tussehen Rusland en Perzië, in eerste instantie alth ns, geregeld, doordat Perzië zich bjj de Russische eischen heeft neergelegd. RuBland eischte, dat Morgan Shuster zou worden ontslagen, dat voortaan geen buitenlandersinPerzischen dienst zonden worden aangesteld dan met toestemming van Rusland en datPerzië de kosten der Russische expeditie dragen zou. Het kabinet Samsam was, met het oog op de omstandigheden, die een oorlog tegen Rusland voor Perzië onmogelijk maken, voor de aanneming van deze eischen, het parle ment en vooral de democratische partij, lie liever tot het uiterste wilde strij den dan vrijheid en onafhankelijkheid prijsgeven, waren er tegen. Op niet zeer eonBtitutioneele w(jze, n.l. door de benoeming van een commissie, die bet recht van beslissing hebben zon, weid de schijnbare toestemming van het parlement verkregen voor de aan neming van het ultimatum En zoo heeft Perzië dan de Russische eischen aangenomen. Morgan Shuster zal wor den ontslagen, de Perzische regeering kan in den vervolge geen buitenlander tot ambtenaar benoemen zonder de goedkeuring van Rusland, en Rusland zal wel zoigen, dat geen buitenlander in de gelegenheid is, och de financiën of de weermacht van Perzië in orde te brengen. En nu verwacht men in Perz.ë, dat Rusland don tocht naar Teheran zal opgeven, dat de troepen uit Kazwin naar Rusland zullen terug- keeren. Maar daarin vergist zich de Perzische regeering toch. Met het oog op den gevaarlijken toestand in Perzië, blijkend uit de brutale aanvallen van de menigte op Russische troepen en instellingen te Tabriz, Resjt en Enseli, acht de Rus sische regeering zich nl. verplicht maat regelen te nemen tot onderdrukking van den opstand in genoemde plaat sen. Te dien einde heeft zjj den bevel hebber van Russische detachementen gelast onverwijld, in overleg met de Rnssiscbe consuls te Tabriz en te En seli, zeer strenge maatregelen te tref fen, o. a. tot gevangenneming van alle Russische en Perzische onderda nen, die deel hebben genomen aan den aanval op de Russische troepen, ten einde hen te doen vonnissen vol gens het krjjgagerecht, tot ontwape ning van de oproerige elementen onder de inlanders en tot verwoesting van de plaatsen, waar tegenstand ge boden wordt. Welke verwikkelingen nu evenwel nog verder uit een en ander zullen voortvloeien, zal de tjjd moeten leeren. Turkije en Italië- Te Rome, waar men toch reeds zoo vaak het beste verwachtte van de diplomatieke bemoeiingen van de be vriende mogendheden, schjjnt men op het oogenblik overtuigd, dat de vrede tussehen Turkije en Italië nog lang op zich kan laten wachten. Siettemin verzekert de oud-minister Di Marinis in een dezer dagen gepu bliceerd dagbladartikel, dat Duitsch- land krachtige pogingen in 'net werk stelt, met groote kans van slagen. De Perseveranza gaat zelfs zoover van te verzekeren, dat de diplomatieke be trekkingen tussehen beide oorlogvoe rende mogendheden voor het einde van Januari zullen zjjn hersteld. In geljjken geest wordt aan de Petit Pa rieten geseind. Volgens dit blad zou de Italiaansche regeering laDgs offi- cieuzen weg onderhandelingen te Konstantinopel aangeknoopt hebben. De berichten van het oorlogsterrein wijzen overigens nog bitter weinig op een vredelievende houding. De Parysche Exceleior althans verneemt uit Rome, dat Italië thans 120,000 man in Afrika heeft staan, terwjjl er in het moederland nog 40,000 gereed worden gehonden, zonder dat daarom het effectief van 250,000 man van het staande leger behoeft te worden ver minderd. Vermoed wordt, dat de Ita lianen een nieuwen opmarscb voor bereiden naar Biitobras, waardeTnr- ken en Arabieren zich samentrekken, terwjjl op de daarachter liggende twee karavaanwegen naar het Gharian- em het Tartoena-plateau sterke aideelin- gen Arabieren worden geconcentreerd. In dat geval zon dus binnen niet te langen tjjd een groote slag ver wacht kunnen worden. De opstand in China. Naar de New York Herald uit Peking verneemt heeft Joeansjikai, na lange beraadslaging met Mantsjoe prinsen en andere hooge Mantsjoe ambtenaren besloten, aan Tangsjaojiteseinen.dat de keizerlijke regeering de beslissing over de vraag of China een keizerrjjk dan wel een monarchie zal wezen overlaat aan een nationale conventie, mits deze het Chineesche volk waar lijk vertegenwoordigt. Naar de Daily Telegraph uit Peking verneemt, wordt er elk oogenblik verwacht, dat de onderhandelingen te Sjanghai worden afgebroken. De felle republikeinen verlangen, dat de vjjandeljjkhedem dadeljjk hervat worden. Naar verluidt is Joeansjikai er in geslaagd, een mil- lioen pond sterling te vergaren uit inschrijvingen op zoogenaamde patriot- tenbonds. Bezoek Britsche Koningspaar. Een hier te lande gevestigd nieuws bureau verzond WoenBdag aan een aantal bladen het bericht, dat da Ko ning en de Koningin van Engeland in den loop van bet volgend jaar een aantal hoven zonden bezoeken, waar onder ook het Noderlandsche. Engel- sche organen, welke het weten kun nen, noemen deze mededeeling zeer voorbarig. Wel zal het Britsche Ko ningspaar eenige bezoeken afleggen, doch omtrent een bezoek aan Neder land ia nog geenerlei beslissing ge nomen. Kamervacature—Hilvereum. Naar wjj vernemen staat het vast, dat de vrjjzinniga partijen, de anti revolutionairen en de sociaal-demo craten ieder met een candidaat zullen nitkomen bjj de a.s. stemming voor een lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal,vacature baron Heem stra, (antirev.) Deze stemming zal vermoedelijk begin Februari plaat» hebben. Zoo op het oog ljjkt Hilversum een hecht bolwerk van da rechterzijde. In 1909 werd baron ¥an Heemstra herkozen met 4913 stemmen; dehee- Uit de gelaatstrekken der aanwe zigen sprak onmiskenbaar teleurstel ling. Dus u bijjft bjj uw ontkennen van schuld? zei Alberti met somber saamgetrokken wenkbrauwen. U geeft dus niet toe vannacht den uitdrager vermoord te heben Hoe zou ik dat met mogelijkheid hebben kunnen doen antwoordde Hugo, die de oogen niet neersloeg voor de uitvorscüend op hem gerichte blikken van den rechter van instructie. Hoe zou ik ook in het bezit hebben kunnen komen van een even ver schrikkelijk als zeldzaam vergift, dat aan het leven van den uitdrager een eind gemaakt heeft Volgens waar- beid heb ik alles meegedocld. Wjj hadden een hevlgen twist met. elk-.-r jkregen, hjj kreeg dien aar va', van kramp, maar had nog de kracht rnj) te wjjzen, waar het middel ojw.-.ard werd. Ik verstond niet goed, hoeveel kristallen ik in het water moest óp- lossen, ik meende twaalf te hooren. In elk geval was ik buitengewoon opgewonden. Ik was niet in staat er op te letten, hoeveel kristallen ik in het water deed, in zooverre tr<=ft mjj schuld aan den dood van den uitdra ger. Maar ik roep den hemel ais ge tuige aaD, dat ook in den bittersten strjjd de gedachte niet bjj mjj is op gekomen om een moord te begaan. Hoe is er u toe gekomen, om in den nacht nog een bezoek aan Schim mel te brengen Wil a mjj dat ten minste naar waarheid mededeelen Dat gebeurde als gevolg van den uitdrukkeljjken wensch van den uitdrager en hiermee begint de zoo beschamende bekentenis van mjjn eigen misdrijf, antwoordde Hugo. Ik heb u zoo even geen antwoord willen geven, toen u vroeg of de ondertee- kening van mjjn oom op de drie accep ten echt was. Na zal ik onomwonden voirklaren, dat ik mij aan een zwaar vergrijp heb schuldig gemaakt en alle onderieekeningen zelf geLchreven heb. U bekent dus u ten nadeele van uw oom aan vervalsching van wissels te hebben schuldig gemaakt? Ja, daaraan beken ik mjj schul dig. Ik wibt in mjjn wanhoop niet meer w.-.t la doen. Voor ik mjjn meisje ieerue kernen, was ik een lichtzinnig mensch, di- doelloos voor zich heen leefde. Ik ?al mijn overleden vader niet aanklagen, maat hjj had mjj een betere opvoeding moeten geven. Hjj bracht mij in slecht gezelschap. Even als mijn vader werd ik een speler. Toen hjj stiorf, was zjjn nalatenschap een overvloed van schulden. Ik zon toen stellig al ten onder zjju gegaan, als mjjn oom, de broeder van mjjn vaderden diens groote tegenstelling, zich mjjner niet bad aangetrokken Jlaar het was al te laat. Deuitdiager Schimmel had mjj al kleine sommetjes geleend. Op de bekonde wij zo ver- suhafte bjj my geld op de vervallen wissels, die ik niet kon aanbieden, tot steeds hoogere bedragen, zoodat ten slotte de honderden duizenden werden. Als ik af en toe met spelen wat won, dan betaalde ik den woeke raar iets af, zonder dat daarmede mjjn schuldenlast echter noemenswaard minder werd. In dien tjjd maakte ik kennis met Hildegard Wichern. Ik deed een ge lofte, een ander en beter mensch te willen worden, om mij de groote liefde, die Hildegard mjj toedroeg, waardig te maken. Maar het noodlot achter volgde mij, ik was met onverbreek bare banden aan voeten en handen gebonden. Schimmel had van mjjn verloving gehoord; omdat hjj wist, dat mjjn oom geen cent betalen zou, dreigde bjj mjj bjj mijn aaDBtaanden schoonvader aan le zullen klagen, als is eindeljjk mjjn lang vervallen ac cepten, die tot het bedrag van vier duizend vyf honderd mark waren op geklommen, niet inwisselde. Wat dan gebeuren zou, was mij duideljjk, dan was mjjn jong liefdesgeluk verdwenen. Op den dag, toen ik om de hand van Hildegard vroeg, had mijnheer Wi chern mjj gevraagd, of ik schulden had en er bjj gevoegd, dat hjj wousch- te, dat mjj u verleden dood was, dat ik ter wille van zjjn kind een nieuw leven zou begr.nen. Hjj schilderde mjj schitterende vooruitzichten. Wie weet, als ik op dat oogenblik den moed gehad had, hem alles te be kennen, dan zou hjj misschien vrien delijk gestemd geweest zjjn, in plaats daarvan schaamde ik mjj echter voor mjj zelf en deze schaamte bracht mjj tot den lengen. Van nu af aan moest ik alles in het werk stellen om den uitdrager met zjjn bedreigingen te vreden te stellen, als ik niet als leugenaar bjj den vader van mjjn meisje bekend wilde zjjn. Herhaalde lijk deed ik een poging mjjn oom van alles op hoogte te brengen, maar hjj beett nooit veel met mjj op gehad. Zjjn eigen overdreven spaarzaamheid, maar ook de kwaadaardige inblazin gen van mjjn nicht Dora, die misschien eerst gehoopt had mjj aan zich te ketenen, maar sinds mjjn verloving mjjn onverzoenljjke tegenstandster was geworden, hebben zeker tot zjjn steeds meer op den voorgrond tredenden tegenzin voor mjj bjjgedragen Toen ik eindeljjk in den. uitersten nood, omdat Schimmel verklaard had geen dag langer te willen wachten, den ouden heer alles bekende het was op den 24sten Januari, zjjn verjaar dag teen kwam het tot een breuk. Zonder erbarmen wees hjj mjj de deur. Met wanhoop in het hart sloop ik in de avondschemoring van dien dag naar Schimmel, overdag tot hem te giau, durfde ik niet wagen. Hoonend wees Schimmel my' af, hjj verklaarde, rix-. t j dm v Igenden dag al naar mjn aanstaanden schoonvader zou gaan en hem de ai lang vervallen accepten ter inwisseling zou voor leggen. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1911 | | pagina 1