N\ 152 1911. Zaterdag 23 December. 98,w jaargang.
Donkere Schaduwen.
B j dit fin. behoort een
Bijvoegsel.
Nienwjaarswditschen
68 "FÊULLLÊTONT
UOESCHE
telefoonnummer 22 Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
D« uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,80.
Afzonderlek* noinmers 0 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone ad vortentiën is van l-5jregels50 ot., elke regel meer lOcl
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
motie heeft ingediend, welke het
schya-gedoe der zoogenaamd „chris
telijke* politici in het ware licht zal
kannen stellen.
De motie-Troelstra toch bedoelt, om,
nu de regoering haar plichten tegen
over de ouden van dagen niet na
komt, een soort nood wet in te die
nen, opdat zij, die ond en arm zijn
schrikkelijke combinatie in een „chris-
telpken" staat I geholpen zullen
worden. De motie vraagt niet veel,
in onze oogen zelfs te weiniggeet
aan de ouden twee gulden per werk
staats-uilkeering. Als het ontwerp-wet
het eenmaal zóó ver heeft gebracht,
dat het behandeld kan worden, dan
kunnen wij nadere maatregelen tref
fen. Aldus de heer Troelstra.
Wij zijn geen sociaal-democraat.
Verre van dat 1 Doch dat een waar
lijk christelijk denkbeeld van sociaal
democratische zijde aan de hand wordt
gedaan, moet dit den zelf genoctr-
zamen politieken „christenen" niet
tot schande strekten Ja, zalig
heden noemen zich „christelijk*. Doch
han daden zijn met het ware Chris
tendom lijnrecht in strijd.
Wat zal de regeoring met de motie-
Troelstra, om nu eindelijk, eindelijk
eens de ouden van dagen wat te hel
pen, doen
Zij zal, zonder twijfel, die motia
naast zich neerleggen. Zeggen, dat
er geen tijd is, om haar te behande
len. Hoe durft men, in naam van den
lieven vrede toch van ren „christelijke*
regeering eischen, dat zjj de schrik
keljjke tegenstelling „oud en arm"
uit den weg zal ruimen? Daartoe is
toeh immers een „christelijke' regee
ring niet geroepen? Zij heeft alleen
te zorgen, dat er telkens en telkens
weer nieuwe millioenen voor oorlogs
doeleinden worden toegestaan en
dat het bijzonder onderwjs van de
staatsruif plukt, wat er van te pluk
ken valt. Ziedaar de „christelijke" po
litiek in enkele trekken afgebeeld.
Wanneer de motie-Troeisira in be
handeling komt, een motie,welke op de
stem van alle voorstanders van ataats-
nensionneering kan rekenen, dan zal
misschien de regeering zeggen, dat
het denkbeeld haar sympathiek is.
Maar, laat z(j er op volgen, er is geen
tijd. De Kamer is toch al zoo met
werkzaamheden overladen. De t(jd is
kort; er moet nog zooveel worden af
gedaan
Zonder twijfeldeze „christelijke*
uitvluchten zullen wij hooren. Het
geldt immers sleohts de ouden van
dagen Komaan, die kannon wachten,
dagon, maanden, jaren 1 Wat doet het
er toe, ot er lieden arm en oud zfln
Daarom kunnen de „christelijke* staats
lieden zich toch wel in weelde baden
Een oude, afgewerkte man of vrouw,
lie zijn krachten heeft gegeven in
dienst der maatschappij, het kan
mooi zjjn 1 Doeh wjj, politieke „christe-
ljjken", trekken ons daar niemendal
van aan. Het is afgesleten materiaal
on dus onbruikbaar.
Is het niet schandelijk, dat van
„christelijke" zijde aldus, wordt ge
daeht, aldns wordt geredeneerd?
Er is geen geld, zal men zeggen,
om de ouden van dagen te helpen
Geen geld Wanneer wordt ver
wezenlijkt, wat de motie-Troelstra
bedoelt, dan zal dit sleohts een paar
m llioen gulden, hoogstens twee en-
een-half, kosten.
Geen geld
Maar, „christelijke" heeren, onder
uw bewind zijn sedert 1908 de uit
gaven voor militaire doeleinden met
rnim acht millioen gulden gestegen 1
Onder uw bewind, „christelijke" hee
ren, zijn de uitgavee voor bpzonder
onderwijs, voor sec: - onderwijs, met
ruim vijf millioen gestegen I
Hoe komt gij aan die dertien mil
lioen
Zjjn ze uit den grond gestampt
Is dat zoo, dan verstaat alleen een
„christelijke" regeering dit knnstje 1
Doch als het geld zoo gemakkelijk
te vinden is, zon het dan van een
bewind, dat zich „christelijk" o,
schande I durft noemen, niet eens
tjjd worden, voor de ouden van dagen
te zorgen?
Wjj stellen de vraag en lalen de
beantwoording aan de „christelijke"
politici over. Zij gaan Kerstmis vieren,
met de gedachten aan nieuwe milli
oenen, welke zjj voor militaire doel
einden zullen uitgeven. Het „vrede op
aarde" is voor hen een jjdeie klank.
Zij zingen machinaal deze woorden,
zonder er de oeteekenis van te be
grijpen.
Komaan, wij, die brutaal weg in de
heidensehe gelederen zjjn ingedeeld,
wij heffen ook ons „vrede op aarde"
aan. Doch die vrede zal deelaehtig
worden hun, die oud en arm zijn, die
in de kracht huns levens hebben ge
daan, wat zij konden doen, en nu, na
afgewerkt te zijn, onder „christelijk"
regime in een hoek worden geschopt.
Vrede op aarde 1
Ja, in de allereerste plaats voor hen,
die oud en nogmaals schrikkelijke
combinatie arm zjjn 1
Buitenland
DE OORLOS.
De Italianen hebben dezer dagen
getracht te Sidi Saïd, een gunstig
punt aan den weg van Zoeara naar
Bengardana, op 40 K.M. ongeveer van
de grens van Tunis, troepen te ont
schepen Sedert lang had men een
ontseheping verwacht in de buurt van
Zoeara el Garble, om den weg aan
de vermeende karavanen voor het
Turkache lager af te snijden. Tot nu toe
was het echter gebleven bjj herhaalde
beschietingen, die geen uitwerking had
den, tot deze week twee stoomschepen
voor Sidi Saïd voor anker kwamen en
een met enkele manschappen bemande
sloep naar den wal werd gezonden.
Een vrouw, die haar ontdekte, sloeg
alarm, en de Italiaansche matrozen
scheepten zieh weer in, toen zij ge
wapende Arabieren zagen aankomen.
Hunne schepen beschermden hun
terugtocht door eenige kanonschoten
te lossen Daar men een nieuwe poging
tot ontscheping verwachtte, waren
200 Arabische vrijwilligers onder be
vel van den sjeik van Zoeara te Sidi
Saïd achtergelaten. De Italianen kwa
men werkelijk den volgenden ochtend
bjj het aanbreken van den dag terug
Daar zjj niemand zagen de Ara
bieren hielden zieh achter de dninen
schuil begonnen zjj snel hunne
ontscheping. Toen er echter ongeveer
honderd man geland wareD, liet de
sjeik met schieten beginnen. Dcor
dezen plo'.selingen aanval verrast,
trachtten de ltatiaansche matrozen,
gesteund door het kanonvuur van de
sohepen, eerst tegenstand te biedeD,
Wegens het Kerstfeest zal het
eerstvolgend no. van dit blad
Woensdag 27 December a.s. ver
schijnen.
saasfei» ui i—.ii ui ■MjaaaaewsMa.
jt>0~ Zij, die zich met ingang
van I Januari a. s. op ons blad
abonnoeren, ontvangen de to
dien datum verschijnende num
mers gratis.
in het Nieuwjaars-nummer wor
den, zooals gebruikelijk is, bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
33- cent voor hoogstens^ 8
regels.
.i0QT Deze advertentien zullen
Donderdag 28 December,
fóór 's middags twaalf uur,
aan ons bureau moeten bezorgd
zijn.
DE ADMINISTRATIE.
Onder „christelijk" regime.
Men mag benieuwd zijn, of de re
geering, wanneer de Kamer nk het
Kei'st-reoès weder bijeengekomen is,
de motie-Troelstra spoedig in behan
deling brengen zal. Wjj willen nog
even uiteenzetten, wat deze motie
bedoelt.
Zooals men weet, heeft het huidig
Kabinet een ontwerp invaliditeits- en
ouderdoms verzekering ingediend. Wat
dit, onder zoogenaamde „christelijke''
jiia.sterias, zeggen wil, begrijpt men
allicht. De „christelijke" politici heb
ben het den volke op de meest dui-
de jjke wjjze aangetoond, dat tnssehen
oeioveu en tot Btaud brengen een on
afzienbare afstand ligt.
Natuurlijk dunkt dit conservatieve
K.minet, dat zieh abusievelijk als
„oarijteiijk" heeft aangediend, er geen
oogeablik a»n, de invaliditeits- en
ouderdomsverzekering in het StaatB-
Qlad te brengsu. Dat zijn alleen maar
belof.en, om de goe gemeente te paai
en. En bovendien: men weet drom
mels goed, dat een gedwongen ouder
domsverzekering niet in het kader
van onzen tjjd pasthet systeem van
premie-betaling gedurende vier-en-
vjjftig jaar, óók door hen, die van
hun inkomentje geen premie kunnen
missen, met den besten wil ter wereld
zalf» niet, behoorde reeds lang in een
beschaafd, wat zeggen wij in een
christelijk land tot de onmogelijkheden
te zijn verklaard.
Nu weet elk menseh, die de gave
van nadenken bezit, dat het huidig
„ohristelijk" Kabinet zich om de noo-
den der ouden van dagen absoluut
niet bekommert. Moeten wij dit some
een „christelijke" eigenschap noemen
Het antwoord geven de heeren daarop
maar zelf! Doch wjj achten het ge
lukkig, dat de heer Troelstra een
Naar het Duitseh.
Als je werkelijk van mij houdt,
ra dan met mil mee. In je hoedanig
heid als verdediger van Beek zul je
gedaan kunnen krijgen, dat men mjj,
«1 is het dan ook in gezelschap van
getuigen, eenige woorden met Hngo
Iaat spreken. Ik verzoekje vriendelijk,
zeg niet neen, je kunt niet begrijpen,
■welk een vreeseljjke storm er in mjjn
hart woedt, anders zou jU je geen
«ogenblik bedenken!
Zij was zóó opgewonden, dat haar
broeder moeite had haar staande te
houden.
Ik sterf van harteloed, alsjemjjn
verzoek niet inwilligt 1 Wees barm
hartig, ik moet hem spreken I
Zij brak in snikken los.
Een kwartier later reden broeder
zuster al door de kale laau naar
4# «t«d.
Voor het paleis van justitie gekomen,
stegen beiden uit, eu Rudolf bracht
zjjn zuster naar de op dit nar steeds
ongebruikte advocaten kamer.
Daar verzocht bij Bildegard, kalm
op hem te wachten.
II0 zelf snelde naar de kamer van
den rechter van instructie Alberti, en
liet zieh door den bode aanmelden.
De laatsten zei echter, nog vóór hji
de kamer binnenging
Het zal wel moeilijk gaan, nu bij
mijnheer den rechter toegelaten te
wordende gevangene van dezen
middag is nog altjjd in de kamer.
Mijnheer Alberti is al langer dan een
uur met hem bezig, maar hij wil tot
nu toe niet^ekennen. Enfin, dat
zal wel komen, besloot de bode,
met een stem van de grootste ov6r
tuiging, die bljjkbaar het resultaat
van jarenlange ondervinding was
daarop ging hij da kamer van den
rechter binneD.
Twee minuten later kwam hij, ge
volgd door den politiecommissaris
Gróssen terug. De laatste snelde op
dea jongen advoeaat toe en wisselde
een harteljjken handdruk met hem.
Begrijpelijke weetgierigheid brengt
u zeker hierheen, zeide hij, ter
wijl h0 Rudolf in een door het gas
licht niet helder verlichte vensternis
trok. Mijnheer Alberti zal u echter
vandaag niet meer kunnen ontvangen,
hij Is <.ltjji nog bezig aan het eerste
verhoor van baron Von Engler.
l)at hoorde ik al van den bode,
antwoordde Rudolf ook op onderdruk
ten .o De langdurigheid van
dit verhoor voorspelt niet veel goeds.
Daar kon u wel eens gelijk in
hebben. Wjj hebben met een verhard
jongmenseh te doen, die zieh ieder
woord uit de keel laat halen, en
sleohts met moeite toegeeft, wat hem
als een bewezen feit wordt voor
gelegd
H'j blijft dus ontkennen vroeg
Rudolf bozorgd.
Ja, zoo is het antwoordde de
commissaris. Ofschoon de bewijzen
verpletterend zjjn, beweert hij niets
van de hem ten laste gelegde mis
daad af te weten.
Dan vrees ik, dat de wensch van
mjjn zuster wel niet vervuld zal kan
nen worden, antwoordde Rudolf,
maar daar zij open en bloot tegen een
onziehtbaren vijand moesten strijden,
gingen zy weer met zes lijken in de
booten. De dninen werden daarna
hevig beschoten. Aan den kant van
do Arabieren werd één man gewond.
Overigens geen nieuws van het
ooriogsterrein.
Behalve in de buurt van Tripolis
schijnt
de Turksche regeering bestookt
te zullen worden in Macedonië.
De regeering maakt zich nl. zeer
bezorgd over den toestand aldaar. Uit
Saloniki wordt gemeld, dat, op verzoek
van den inspecteur der gendarmerie,
alle plaatselijke overheden voorzorgs
maatregelen hebben genomen, om, in
geval van troebelen, leven en eigen
dommen der vreemdelingen in Tur
kije te beschermen. Gendarmerie en
politie hebben de meest stellige be
velen ontvangen om in alles hun plicht
te doen en zy hebben nauwkeurige
instructies omtrent de te volgen ge
meenschappelijke gedragslyn, indien
het tot een volksopstand mocht ko
men. Aan de overheden in Usknb
en Monastir zjjn bevelen in denzelfden
geest gegeven. Volgens de jongste
berichten zon de regeering wegens
het onzekeie van den parlementairen
toestand toeh besloten zjjn tot Kamer
ontbinding over te gaan. De oommis
sie uit de Kamer, welke belast is met
het onderzoek van het ontwerp tot
wijziging van art. 35 der grondwet,
zal Dinsdag met haar rapport gereed
zjjn. Woensdag zal de Kamer het
bespreken. Men verwacht dat de
grootvizier, na een afwijzend votum
der Kamer, zal aftreden en vervolgens
met de reorganisatie van het kabinet
zal belast worden. Hij zou dan het
ontwerp opnieuw indienen, dat door
de Kamer echter opnieuw zon worden
verworpen. Daarna zou Kameront
binding volgen.
In Perzië is reeds
de crisis Ingetreden.
Uit Teheran wordt gemeld, dat het
parlement Maandagavond tot negen
uur in openbare zitting bijeen geweest
is en daarna met gesloten deuren
bjjeen bleef. Het resultaat der be
sprekingen was, dat het kabinet aftrad.
De minister van bnitenlandsche zaken
Woessoek-ed-Dowle stelde voor, het
kabinet volmacht te geven of het een
speciale commissie uit het parlement
ter zjjde te stellen, om met Rusland
te onderhandelen op de basis van het
ontslag van Shustor, het nitbetalen
van een schadeloosstelling aan Rusland,
maar onder het pogen, te ontkomen
aan de door Rusland (en Engeland)
geëischte contröle op de benoeming
van buitenlanders in Perzisohen staats
dienst. Dertien afgevaardigden stem
den voor, drie-en-twintig tegen, de
overigen onthielden zieh van stem
ming.
Toen de stemming was afgeloopen,
nam het kabinet zjjn ontslag. Er komt
ou een nieuw ministerie, met Mostoefi
Memalek als president. Er schijnt in
het Parlement ook tegen Mostoefi
Memalek animositeit te bestaan. Ove
rigens weten do Perzische afgevaar
digden geen uitweg uit de moeilijk
heden. Toegeven willen zjj nieten
zich tegen de Russische troepen ver
zetten schijnen ?jj niet te kunnen.
Oe Russisch-Turksche kwestie
is nog Bteeds, en vooral thans, een
en deelde daarop den commissaris den
wensch van zijn zuster mee.
Deze fronste het voorhoofd.
Ja, als de baron al een beken
tenis had afgelegd, dan zou Alberti
niet zoo onmenscheljjk zjjn, nu ech
ter,
Dat wist ik wel vooruit, zeide
Rudolf. Maar praat nu maar eens
een verstandig woord mot een half
wanhopige 1 Ik heb m\jn zuster nooit
meer in zoo'n toestand van opgewon-
I denheid gezien, zjj is zichzelf niet meer.
Hm, hm, wacht eens even,
zei Grösser, die blijkbaar zjjn best
wilde doen, aan den wensch van den
jongen man tegemoet te komen.
Als ik het op mijn verantwoording
kon nemen, dan zou ik zonder aar
zelen aan uw verlangen voldoen, of
schoon het tegen de offleiëele gebrui
ken is. Maar u kent Alberti ook, hij
is de beleefdheid zelf, maar staat stijf
op zyn stuk. Nu, ik zal zien, wat er
aan te doen is.
Hjj knikte tegen den jongen advo
caat, en ging toen de kamer van
Alberti binnen.
Het duurde een heeie poos voor hij
bron van zorg voor de diplomaten.
Het sehynt n.l., dat de Porte wegens
de bezetting van Choi zeer ernstige
vertoogeu gericht heeft tegen Rusland.
Men verwachtte, dat de Russische
troepen Donderdag van Kazwin naar
Teheran zouden mareheeren. Ook de
troepen van den Ex-sjah nemen den
marsch naar de hoofdstad weer op.
Zjj hebben Damghan bezet en staan
reeds in da nabijheid van Semnan. De
Bachtiaren worden te Teheran saam
getrokken, de Regeering heeft er 2500
tot haar beschikking. Ook de Perzische
vrouwen hebben naar de wapens ge
grepen. Een afdeeling vrouwen heeft
zieh naar den minister-president be
geven, om hem te verklaren, dat de
vrouwe* van Teheran bereid zjjn voor
de verdediging van het vaderland
hare sieraden te verkoopen Zjj voegden
daaraan toe, dat zy op haar eigen
mannen zouden schieten, zoo deze
weigerden voor het vaderland te strij
den. En zjj maakten den minister
president er een ver wjj t van, dat hjj
Morgan Shuster niet krachtig genoeg
ondersteunt. De regeering doet haar
best den boycot van Engelsche goede
ren tegen te gaan.
Binnenland.
Ziekteverzekering.
De Haagsehe correspondent van De
Telegraaf weet met zekerheid mede
te deelen, dat in het dezer dagen bjj
de commissie van voorbereiding inge
komen antwoord van Minister Talma
op het wetsontwerp-Ziekteverzekering,
alle hoofdpunten van het wetsontwerp,
zooals het thans luidt, worden ge
handhaafd. Met name heeft de Minister
zich ongeneigd verklaard het bedrag
van het ziekengeld te verhoogen. Het
bljjft dus bepaald op 50 pet. van het
loon.
Ranst en Wetenschap.
Een nieuw tooneeletuk.
Bjj het gezelschap van Louis Bouw
meester is, naar de N. Ct. bericht,
een stuk aangenomen van mr. W. 8.
Kalma, vroeger te Goes, dat Solidariteit
heet en voor den hoofdvertolker de
rol inhoudt van een door onrecht ge
troffen en ziuh door een daad van
geweld wrekend arbeider.
$taten-(*ener)idl.
TWEEDE KAMER.
Finaneiën is met een sneltrein-vaart
afgehandeld. De voorzitter zet er
haast achter. Als hjj zyn zin zou krij
gen, werd er 's morgens, 's middags,
's avonds en 's nachts vergaderd. En
dan konden wjj, in plaats van Kerst
mis te vieren, honderd brave Tweede
Kamei -afgevaardigden grafwaarts dra
gen. Want ook een Kamerlid al
bljjkt het niet altjjd is een mensch
„van vleeseh en van beenderen", om
de woorden van den schitterend ver
taalden „Palja»"-proloog te citeeren.
Financiën bood weinig bijzonders,
behalve een dnel tusschen den Asser
afgevaardigde Trevb (vryz.-dem.) en
den Minister. De heer Treub eriti-
seerde het beleid van den Minister
van Finaneiën op scherpe wjjze; hg
kwam er tegen op, dat de heer Kolk
man zyn uitnemend ontwerp inkom
sten-belasting door de rechterzijde ,in
terugkeerde. Een veelboteekensnd
wenkbrauwfronsen Bprak boekdeelen.
Het is, zooals ik gedacht had,
Alberti wil onder geen enkele voor
waarde er toe overgaan. Daaren
tegen zal by u gaarne toestaan, ja,
het komt hem zelfs gewenscht voor,
dat u het verdere verhoor bjjwoont.
U heeft daar natuurlijk als verdediger
van Beek veel belang bij.
Ik maak van het aanbod van
den rechter natuurlijk gaarne gebruik,
antwoordde Rudolf. Als ik eerst
maar mijn arme zuster
Nn, ik weet een middel om de
bittere pil wat te verzoeten, zeide
Grösser. Dit heb ik tenminste van
Alberti gedaan gekregen, dat zjj den
gevangene eenige regels van troost
mag schrjjven. Natuurlijk zal Alberti
dan eerst hebben te beslissen, of hij
het geschrevene aan den baron ter
lezing zal geven.
Rudolf haalde verruimd adem.
(Wordt vervolgd.)
