N\ 149 1911.
Zaterdag 16 December.
98,w jaargang.
Donkere Schaduwen.
'ïwbb Protest- betoogingen.
GOBSCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Frjjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke noramers 5 cent.
tending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
T> toijnnummer 22 Directeur A. F. A. va» Setbbs. Uits
COIRANT.
De prijs der gewone advertentiën is van l-5,regels 50 ct., elke regel meer lOct
By' directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prfls slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regiels h 1,— berekend
Bewijsnummers 5 rent.
:ave van de Naaml. Vennootschap .Goesshe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
zich de roomsch-katholieke radenaars
te Utrecht in de meest vreemdsoortige
bochten, om toch voor de arbeiders
maar den schijn te wekken, alsof hot
niet hun schuld is, dat op sociaa!
gebied de rechterzijde zelfs niet aan
de allerbiliijkste eisehen kan beant
woorden.
Tegen deze vaische voorstelling van
zaken hebben de sociaal-democraten
gisteren op hun beurt geprotesteerd.
Er was, het zjj zonder omwegen ge
zegd, reden tot zulk een protest De
rechterzijde mist toch te eenen male
het recht, zich met een democratische;,
mantel te omhangen. Haar wezen is
conservatief en dat hebben in 1909
de conservatieven, die anders van
een .christelijk* Kabinet niet gediend
zijn, dnideljjk begrepen. Want het
mag in deze dagen nog wol eens her-
naald niet het christelijk beginsel
triomfeerde in 1909, doch het conser
vatisme. De uitslag in Rotterdam IV
en V, Amsterdam II, VII en VII!,
Haarlem, Enschede bewees dit op de
meest ondubbelzinnige manier.
Wanneer nu de rechterzijde het
doet voorkomen, alBof by haar de
democratie veilig is, dan moeten wij
constateeren, dat hier een bewuste
onwaarneid wordt gedebiteerd. Do
roomsch-katholieken missen het recht,
als democraten te poseeren. Waar het
betreft het nemen van reactionaire
maatregelen, waar bet gaat, om steeds
meer mtllioeneu voor oorlog en marine
nit te geven was, volgens hun
program, twintig millioen niet reeds
een verontrustend hoog bedrag
ja, dtór kan men hen in de voorste
gelederen aantreffen. Doch op het stuk
van sociale wetgeving doen zij beter
te zwijgen. Wie van onze parlemen
taire historie een meer dan oppervlak
kige stadie heeft gemaakt, zal er
geen oogenblik aan denken, du
roomsch-katholieken by de deinocra
ten in te deelen.
En wanneer men nu vaischelijk den
schijn wil wekken, alsof de democratie
een dierbaar pand is van de coalitie,
dan is zulks dubbel af te keuren in
partgen, welke onder christeiyke vlag
te varen zeggen. Zelden werd met de
politieke eeriykheld zóó een loopje
genomen, als onder „christelijk" be
wind. Of is het niet oneerlyk, de
arbeiders op den lijmstok te houden,
hen onder het aanheffen van vaische
lenzen op te zetten tegen lieden, die
do democratie dienen alléén ter wille
van de democratie, hun te beloven,
de stoffeiyke belangen te zullen be
hartigen en, eenmaal op het kussen
gebracht, er niet aan te denken, af
gelegde beloften in te lossen?
Het antwoord op deze vraag zal
geen hoofdbrekens kosten.
schuldig. Als men hun meeting-
sprekers hoort, dan is alleen van
rooden kant redding nit den socialen
nood mogelyk; dan is liberaal en
elericaal één potnat. De socialisten,
zij alleen zijn je ware broeders 1
Wat daarvan te zeggen Niets
anders dan ditmisle'ding.
Wederom: men bel,)eft 6lechtseen
blik in onze parlementaire historie te
slaan, om tot de overtuiging te komen,
dat de vrijzinnigen wel terdege reke
ning met de belangen der arbeidende
bevolking hebben gehouden. Wie dit
niet erkent is öf een vreemdeling in
onze staatkundige geschiedenis, öf
misleidt met opzet degenen, die hy
zegt voor te lichten. Zeker -. als heden
de wenseh wordt uitgesproken, in dien
of dien toestand verbetering aan te
brengen, dan kan men niet eisehen,
dat morgen reeds aan dien wenseh is
voldaan Een kind zal zulks begrijpen.
Wanneei de sociaal democraten ooit in
ons land de, meerderheid zouden krijgen
laten wfj het onmogelgke eens even
als mog luk veronderstellen dan
zouden zjj zelf tot de overtuiging
komen, eerder dan hun lief is, dat
geen hervormingen met geweld zyn
in te voeren, dat het staatkundig
evenwicht niet straffeloos te verbreken
is. En daarom teekenen wij op onze
beurt protest aan tegen de voorstelling,
als zou het een sociaal-democratische
meerder/leid gegeven zjjn, zonder ver-
wjjl deze aarde in een maatsehappeiüfc
paradijs te herscheppen. Dit is slechts
een speculatie op de onwetendheid
van het gehoor, een speculatie, welke
wü ons niet schromen misdadig te
noemen.
Uit de twee protest betoogingen
beide te Utrecht gehouden, de één
om Minister Talma te huldigen voor
daden, welke hjj nog verrichten moet,
de ander om het aiioen-zaligma iend
socialistisch evangelie te prediken en
het voor te stellen, alsof alleen van
de sociaal-democraten het maatschap-
peiyk heil te wachten is nit de
twee protest-betoogingen kunnen wjj
dit leereneenerzy'ds tracht men
machteloosheid te verbloemen door
opgeschroefde redevoeringen, snor
kende moties zonder zinanderzijds
de macht te verkrijgen door het voor
spiegelen van beloften, welke nimmer
in vervalling te brengen zijn.
Deze les zjj den vrijzinnigen een
aansporing, om ouafgebroken te ar
beiden in dienst van di', democratie,
welke niet behoort tot het rijk der
utopieën, doch op haar verwezenlij
king wacht. En dit kunnen wy doen,
dat willen wjj doen, dat zullen wjj
doen, nit kracht van ons beginsel.
Buitenland
tot toenadering of is het maar schyn-
vertoon, hot te laten voorkomen alsof
het|eenige concessie zon willen doen V
We gelooven het laatste. Weliswaar
toch zegt de Russische regeering ge
noegen te zullen nemen met het aan
blijven van Shnster, den financieslen
adviseur, maar dan moet deze zijne
excuses maken. En dat, dat weet
Rusland drommels goed. lukt Shnster
net zoomin als hangen. Trouwens het
laten aanblijven van dien financier is
voor Rusland feiteiyk te eenen male
onmogelijk. Immers, het is er Rusland
om te doen zün macht over Noord-
Perzië te vergrooten. Een der beste
middelen tot dat doel is Perzië's
ficancieele afhankelijkheid van Rus
land te doen toenemen. Een goed en
vruchtdragend financieel beheer, zoo
als Shnster dat in Perjzië heefc inge
voerd, strekt echter tot vrijmaking
van Perzië nit de klem der flmancieele
voogdij, tot dusver met zooveel sue-
ces door Rusland aangedraaid. Daarom
moet Shnster verdwy'nen. Lukt dat niet,
dan is Ruslands geheele coup mislukt
te achten.
Omtrent de
voornemens van Rusland
met de zending van troepen naar
Perzië meldt de officieuze Roiaija
De Russische troepen, die zich nu
te Kaswin vereenigen, rukken eerst
na 8 dagen verder, indien niet buiten
gewone gebeurtenissen den Rnssischen
gezant dwingen, hen vroeger naar
Teheran op te laten trekken. Rusland
is slechts, door de omstandigheden
gedwongen, tot het afzenden der troe
pen overgegaan en, zooals te begrijpen
is, zonder in het minst voornemens
te zün, de ondeelbaarheid en onaf
hankelijkheid van Perzië aan te tasten,
wat het reeds meer dan eens verklaard
heeit. Zoodra de eisehen van Rusland
vervuld zijn. zal een verder vertoeven
der Russische troepen te Kaswin over
bodig züa, indien niet aanvallen op
Rassen, ernstige onlusten of andere
verwikkelingen volgen De grondslag
der Russische politiek in Perzië moet
steeds dc volledige overeenstemming
en samenwerking met Engeland op
den grondslag der beginselen van de
Engeiseh-Rnssisehe overeenkomst van
1907 blijven. Slechts bij het bestaan
dezer overeenstemming is een vreed
zame en geregelde ontwikkeling van
Perzië mogeiyk, welke voor de econo
mische en politieke belangen van beide
aan elkaar grenzende staten, zoowel
als voor het herstel van een duurzame
orde in Perzië zoo belangryk is.
Maar niet alleen met Perzië heeit
Rusland het aan den stok, tusschen
het Czarenrgk en Turkije schijnt even
eens een
ernstige crisis op handen
naar aanleiding van de bezetting van
Choi (in den Noordwestelijken nithoek
van Perzië) door een sterke Russische
troepenmacht met tien kanonnen, die,
zeggen de Turken, hun stellingen in
het westen bedreigt en Turkije's positie
aan de Perzische grens bedenkelijker
maakt dan Macedonië, Albanië en
Tripolis. Daarom kan de Porte niet
in de bezetting van Choi berusten.
De mobilisatie van het geheele Tark-
sehe leger in Klein-Azië heeft al plaats
gehad. Vyf bataljons staan klaar om
naar Salmas op te rukken. De Porte
is inmidde s bereid met Rnsland te
onderhandelen door tnsscbenkomst
van baar nieuwen gezant te Teheran,
die daar eerstdaags wordt verwacht.
Turkije sch(jnt door deze kwestie ge
neigd om toenadering tot Engeland
te zoeken.
De opstand in China»
De leiders van het revolutionaire
bewind in Sjanghai hebben opnieuw
aan JoeanBjikai geseind, dat zy erop
biy ven staan, dat de Mantsjoe-dynastie
verdreven wordt, en dat zij hem het
presidentschap van de republiek China
aanbieden. Joeansjikai heeit Tangsjaoji
last gegeven, zich naar Sjanghai te be
geven, wijl de leden van het daar
gevestigde revolutionaire bewind ge
weigerd hebben, de vredesonderhan
delingen te Hankou te voeren. Te
Sjanghai heerscht groote vreugde over
de overbrenging der vredesonderhan
delingen van Hankou naar Sjanghai,
immers dat beteekent een overwinning
voor het revolutionaire bewind te
Sjanghai, waardoor oneenigheden, die
tnsschen de revolutionairen onderling
bestonden, van de baan schjjnen.
De vredesonderhandelingen, die tot
dusver te Hankou gevoerd worden,
lijken thans onbeteekenend te zyn
geworden. De onderhandelingen van
Joeansjikai met bnitenlandsche ban
kiers over een leening zjjn geschorst.
De opstand in China heefc geleid tot
een merkwaardig wederopbloeien van
den verbouw van maankop. De ver
ordeningen tegen de teelt van maankop
en het gebrnik van opium worden niet
meer gehandhaafd. Opiumkitten z(jn
weder geopend en met den aanplant
van maankop is opnienw een begin
gemaakt, vooral in Joennan, waar
zulks door het revolutionaire bewind
ambteiyk werd goedgekeurd.
In Zuid-Mantsjoerjje kunnen, naar
het schijnt, de opstandelingen zich niet
handhaven tegenover de regeerings-
troepen. Een opstandelingenmacht, die
zich in de buurt van Liaujaug had
samengetrokken, heeft zonder te
vechten het hazenpad gekozen,
toen regeeringstroepen uit Moekden
naderden. Te Tokio hebben daar ge
vestigde Chineesche revolutionairen
betoogingen gehouden tegen Duitsch-
iand. Opgewonden door de onophoude-
lyke verdachtmakingen in de Japan-
sehe couranten betreffende het steunen
der Chineesche regeering door de Duit-
schers, dreigen deze Chineesche revo
lutionairen met een boycotbeweging
tegen de Duitsche koopmansgoederen.
B;j dit fid. behoort pen
Bijvoegsel.
jZF" Zij, die zich inet ingang
van 1 Januari a. op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende num
mers grat<s.
P A li Mis MKJS.
Zij, die zich nog wenschen te
abonneeren op onsgeïil.Zondags
blad „Pak me mee", gelieven
daarvan vóór I Jan. a.s. opgave
te doen. Hun, die in den loop van
het kwartaal reeds hun wenseh
daartoe te kennen gaven, zij
hierbij bericht, dat zij met ingang
van hot nieuwe kwartaal, 1 Jan.,
geregelde toezending kunnen ver
wachten.
Over de protest-meeting, welke de
sociaal-democraten gisteren te Utrecht
hebben gehouden, berichten wy elders
in du blad. Gelyk bekeud, ging het
protest tegen de roomsch katholieken,
die in dezelfde stad op een Zondag
o, treffende eenheid van oegiuseleu
in dj coalitie op net stuk van Zon
dagsrust 1 den lot' van Talma had
den gezongen, nie voor heigeen deze
bewindsman in het belang der sociale
wetgeving neeft gedaan, doch voor
de vele en pompeuze woorden, daar
over gesproken. Nietwaar, een kin
derhand is gauw gevuld. Als een
„christelijk" bewindsman slechts over
sociale wetgeving spreekt, dan wor
den de aan den leiband loopende ar
beiders op een meeting onthaald, waar
men een Minister mag bewierooken,
die, zitting hebbend in een driedubbei-
o vergehaald conservatief Kabinet, voor
da arbeiders-beiangen niets meer doet,
mets moer doen kan, dan er van ijjd
tot tjjd over keuvelan, somi roerend,
soms oppervlakkig, al naar de stem
ming is.
Op de fameuze Utrachtsche meeting
dan, door de roomsch-katholieken ge
organiseerd, werd hoog opgegeven
van de democratie, welke onvervalacht
en gepatenteerd in het roomsche kamp
Is to vinden. En wanneer de socialisten
maar niet tegenwerkten, zoo werd er
beweerd, dan zou men eens gezien
hooboa, wat Minister Talma al tot
stand had gebracht I Een vreemd
compliment aan het adres van een
.eariaceljjk" Kabinet, dat in de Kamer
van uonderd op negen-en-vyttig zeer
gewillige aanhangers mag rekenen.
De zeven sociaal-demoeraten zouden
dus in het parlement meer invloed
kunnen uitoefenen dan de 59 mannen
van rechts, plas de 34 afgevaardigden
vs.n links, die niet tot de socialisten
beuoo.en, plus aet wasch-eebte .cbris-
telyk" Kabinet I Eau malle bewering.
Du h oen kat, di« in het nanw zit,
maakt rare sprongen. Es zoo wrongen
«5 FEUILLETON.
Naar het Duitse h.
Ontkent u misschien ook uw be
kendheid met deze papieren vroeg hy.
Neen, deze papieren zyn my be
kend, antwoordde Hugo, nadat hjj
sen vluchtigen blik op de wissels had
geworpen, maar meteen niet had kun
nen verbergen, hoe hevig hy schrikte.
Dat zjjn mijn accepten.
Ja, en uw oom heeft ze onder
teekend, nietwaar?
Weer wierp Hugo een blik op de
papieren. Het ontging den rechter van
instructie niet, hoezeer zyn hand beefde.
U zal wel gelyk hebben,
luidde het antwoord, met plotseling
heesch geworden stem.
Uw overleden oom gaf u var-
moedeiyk deze papieren ter dokking
van eon of andere schuld?
Ja, antwoordde Hugo. Hy
was altjjd goedig tegenover mij
Ik herinner mj toch duidolyk,
hoe U vertelde, dat u al lang met uw
oom gebrouilleerd was. K«n n ïuij
niet zeggen, wanneer u zoo ongeveer
met uw oom gebroken heeft
Rechter Alberti had niet kunnen
verhinderen, dat Hugo intus.-chen snel
ven blik op de accepten had geworpen.
Zoo precies herinner ik injj dat
Het tegen-protest van sociaal-demo
cratische zyde heeft dus weerklonken.
Ook ditmaal ontbrak het niet aan
hnmbng. De sociaal-democraten, in
hun gemakkelyke positie als zuiver-
eritiseerende party, maken zich even
eens aan minder oirbare praktijken
De verhouding tusschen
Rusland on Perzië
blijft gespannen en 't is onmogelijk
om ook maar eenigszins op goede
grondon te voorspellen, wat het eind
zal zyn. Is Rusland in ernst bereid
zou geven, als hij ze bij den ouden
heer presenteerde. Hjj had zeker reden
te vermoeden, dat de onderteekening
van uw oom vervalseht was I Hoe
denkt u over die verklaring?
Hngo staarde voor zich uit en zweeg.
Toen glimlachte hy verachtelijk.
Daar heb ik geen antwoord voor,
zei hy koud.
Wat bewoog u met den uitdrager
Schimmel een briefwisseling in cijfer
schrift te voeren?
Hugo keek ontsteld op.
Dus, daar wilt u nu achter zien
te komen U vertelt mij louter vrien
delijkheden, waarvan ik zelf geen
vermoeden heb, fluisterde hy met
bevende lippen.
De commissaris Grosser is in
staat, u de geheele correspondentie te
laten kyken. U kreeg uw aanmanin
gen van den kant van Schimmel door
advertenties in het dagblad van dien
dag, die altyd tot opschrift hadden:
„Liedervers ontvallen". Kan u zich
dat niet herinneren?
Het gelaat van den baron nam een
sombere, bezorgde nitdrnkking aan.
Hy keek naar den grond en zweeg.
Nn, wilt u m{j geen antwoord
geven vroeg de rechter van in-
Btrnctie.
Toen hy daarop nog altyd geen
antwoord kreeg, kwam hij vlak by
Hugo staan.
Het is voor u verreweg het beste,
baron, als u geen uitvluchten m-er
zoekt, maar een openhartige, eerlijke
bekentenis aflegt, hernam hy op
ernstigen toon Een reeks van toe
valligheden heeft een keten van be
wijzen tegen n aangevoerd, die on-
omstootelyk zijn. Uw hand komt in
het oog loopend met het gevonden
bloedspoor overeen. Bovendien moet
u toegeven, op 25 Jnli in Kreuz-
lingen geweest te zyn en daar het
voorjuffrouw Hedwig Beek bestemde
aangeteekend pakje afgegeven te
hebben.
Neen, dat is een verdenking,
waartegen ik niet genoeg protesteeren
kan, zei Hugo, nu heftig opge
wonden. Ik waB niet in Kreuziin-
genik reisde in tegenovergestelde
richting en ik ben volkomen in staat
myn alibi te bewijzen
Nu, men zal informaties nemen,
die de geloofwaardigheid van uw be-
weringon zullen moeten vaststellen.
Ik verzoek er zelfs dringend om,
mijn slibt op dien critieken avond
nauwkeurig te mogen opgeven.
De rechter fronBte geërgerd de
wenkbrauwen.
Wilt u dus niets bekennen, niets
vroeg hij, terwijl hg den beklaagde
een Btap naderde.
Neen! zei Hugo scherp en
beslist. Ik heb niets te bekennen!
Weer maten de beide mannen elkaar
met de blikken, maar Hugo sloeg zyn
oogen niet voor den blik van den
ander neer. (Wordt vervolgd)
niet meer, het moet echter in elk ge-
val in Februari geweest zjjn, ant
woordde hy toen snel.
Dus na het uitgeven van deze
accepten
Natuurlijk. Anders zou mijn oom
my zeker de accepten niet gegeven
hebben.
Heel juist. Naar hetgeen de ge
tuigen my van uw oom verteld hebben,
was hy over het algemeen zeer precies
op het punt van geldzaken Het zal
u wel groote moeite gekost hebben,
vóór u deze accepten van hem los
kreeg
Dat zal ik niet ontkennen,
bevestigde Hugo. Juist de omstan
digheid, dat ik al heel spoedig daarna
weer geld noodig had, gaf aanleiding
tot onze breuk.
Als ik u nu echter zeg, dat die
breuk al ia Januari heeft piaats gehad?
Hugo werd bleek. H(j moest zyn
blik afwenden.
Dat dat moet een vergissing
zijn.
Neen, dat is een bezworen feit
Hedenmorgen nop heeft de voor
malige d enaar van uw oom gezegd
en met een eed bezworen, dat de
breuk tusschen u eu zijn vroegere.n
meester op den verjaardag van den
laatsten, den 24sten Januari van dit
jaar, had plaats gegrepen.
Deze wissels hier, die >p 28 Januari
gedateerd zyn, zyn dus eerst na de
breuk met uw oom onderteekend. Zjj
zijn toch immers door hem onder
teekend
Natuurlijk, stoot Hugo op.
U zei toch zooeven zelf, dat uw
oom u deze accepten moeilijk had
kunnen geven, nadat gjj van elkaar
vervreemd waart, zoo ging Alberti
zonder pardon op hetzelfde thema
voort. Hoe komt het nu echter, dat
juist de uitdrager Schimmel deze
accepten in zyn bezit bad U heeft
blykbaar vroeger ook al geldzaken
met hem gehad.
Nu ja, gaf de baron met
tegenzin toe. Hu gaf my geld op
volkomen veilige wissels.
Schimmel schijnt toch tegen de
veilight id van deze wissels bedenking
gehad te hebben. De wissels zyn al
sinds einue April te innen en ofschoon
uw oom na dien tyd nog bijna drio
maanden geleefd heeft, heeft Schimmel
ze niet tijdens zyn leven laten presen
tieren. Ook na den dood van den
baron heeit hy ze niet by den execu
teur-testamentair laten aanbieden, die
toch dadelijk gezorgd zou hebben,
dat het geld betaa.dwerd. Welke ver
klaring kan u van zoo'n vreemde
handeling geven
Maar k kan toch niet weten,
waarom de uitdrager dat gelaten heeft;
ik beu toc.i uiet de voogd van dien
ïuan geweest?
Nu, bot zou toch heel gewoon
zyn aan te nemen, dat de nitdrager
heel goed wist, dat het hem toch niet