N\ 144 1911.
Dinsdag 5 December.
98"* jaargang.
liOKSUIK
COURANT.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setbes. Uitgave van da Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
,Prjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJilAG vóór 12 uren.
De prjjs dergewoneadvertentiënis van l-5Jregels50 ct., elke) regel meer lOot
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slecbts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 6 cent.
Een verdwijnende partij.
In de Tweede Kamer is, bij de be
handeling der Staats begrooting, door
nr. Drnckar te kennen gegeven, dat
de samenwerking der democratische
elementen ter linkerzijde aan de stem
bus van 11113 door de resultaten van
het kiesrec"t-debat haar beslag ge
kregen beeft. Van unie-liberale zijde
werden deze woorden onderschreven,
en de heer Roodhuyzen gaf niet
endnidelijk te kennen, dat de vrij
liberalen zouden worden los gelaten.
Inderdaadhet kan niet anders.
Het driemanschap De Beaufort-Tyde-
man-Van Karnebeek heeft den laatsten
tjjd bjj herhaling getoond, dat de
vrij-liberalen zich beter in hun element
gevoelen bij de conservatieve rechter
zijde.
Of hun optreden eebter de sympa
thie van al hnn geestverwanten ver
worven heeft, mag in twijfel worden
getrokken. De afgevaardigde voor
Alkmaar, de heer Van Foreest, heeft
zich van een anderen en beteren kant
doen kennen, en met hem zullen
meerderen van meening zijn, dat in
de politiek Btilstand achteruitgang is
en men wel terdege rekening heeft
te houden met de wenschen, welke
ateeds duidelijker en vooral in zake
het kiesrecht door het Nederland-
sche volk worden geuit.
Zoo zullen de gelederen der demo
craten in 1913 aangevuld en die vrij
liberalen, die het .vrij" a's .conser
vatief" beschouwen, steeds meer terug
gedrongen worden.
Men kan niet anders dan zich over
deze hardleerschheid verbazen. In
1909 verloren de vrjj-liberalen hun
afgevaardigden Van Styrum, Röall,
Plate, Blooker, toeh waarlijk niet de
eersten de besten. In de Eerste Kamer
de verkiezingen in Friesland wezen
het tot tweemaal toe uit verliezen
zfj eveneens aaD invioed. En nu worden,
door hun starre vasthoudendheid, hun
laatste zetels in het parlement bedreigd.
Dit is een zelfmoord-politiek zonder
weerga. En slechts een party, welke
geheel buiten het volk leeft, kan
daartoe komen.
Buitenland.
Rusland en Perzië.
't Gaat meenens worden tusschen
Busland en Perzië en een oorlog
sohgat onvermijdelijk. Duidelijkheids
halve laten wij hier de kwestie nog
eens kort volgen.
Eenigen tjjd geleden bezetten Per
zische gendarmes de eigendommen
van öjoea-es-metaneh, den broeder
van ex-sjah Mahomed Ali. Rusland
beweerde nu, dat, daar bedoelde
goederen verpand waren aan Russische
onderdanen, de zaak door den Rus-
iischen consul moest worden uitge
maakt. Da goederen, in beslag ge
nomen op last vau Morgan Shuster,
den Amerikaansuhen iiaancieelen ad
viseur dér Perzische regoering, wer-
deu ontruimd door de gendarmen,
tengevolge van een door Rusland ge-
zouden ultimatum. Tegelijk dat Shus
ter het bevel tot ontruiming gaf, pu
bliceerde bjj ook een nota, waarin hy
den Russischen gezant te Weenen
beschuldigde, dat deze Mohamed Ali
hielp bjj zijn expeditie om de Perzi
sche regeering omver te werpen.
Daarop volgde een tweede ultimatum
van Rusland.
Dit nu is dezer dagen met groote
meerderheid verworpen, met het ge
volg, dat de Minister van Buitenland-
«cho Zaken onmiddellijk aftrad, het
geen zoo erg niet is, omdat er minis
ters genoeg zijn te krjjgen. Maar het
tweede geval is erger. Rusland heeft
ui. onverwijld de in Resjt saamge
trokken troepenafdeeiingen bevel ge
geven naar Teheran op te rukken.
Omtrent den toestand, welke daar
heersoht, wordt aan de Berl Lok. Am.
<L d. 2 Deo. geseind
,De opwinding onder de bevolking
neemt steeds toe. Overal ziet men
plotseling gewapenden verschijnen op
de voornaamste pleinen. Groote men-
«chenmanigten, vooral studenten,
gingen gistermiddag naar het parle
ment, waar volksredevoeringen ge
houden werden, die hierop neerkwa
men, dat gevraagd wordt om een sterke
regeering, die bereid is den strjjd tegen
Rusland op zieb te nem3n De Perzische
jeugd is klaar, het vaderland te ver
dedigen. Een byionder comité van
gO mannen zal gevormd worden tot
het treffen vau de eerste maatregelen
en tot het benoemen van een leider.
Men heopt hier, dat in Petersburg
geprotesteerd zal worden tegen den
opmarsch naar Teheran. De boycot is
verklaard over Russische goederen.
Gistermiddag trachtte men het huis
van den indertjjd met den ex-sjah
gevinchten minister Sal-el-Daouleh in
brand te steken."
Maar niet Rusland alleen in de aan
vallende partjj 1 Engeland doet ook
uiee! Bjj het verdrag van 1907 tusschen
die twee landen werd bepaald, dat
Rusland in Noord-Perzië, Engeland in
Zuid-Perzië z'n invloed zou mogen
doen gelden en daaraan denken de
resp. besturen nu gevolg te geven.
Rusland op bovengenoemde openlijke
wjjze, Engeland door onder den schijn
van Perzië te willen helpen, de orde
in het Zuiden te handhaven, binnen
te dringen.
Tegen een dergelijken rooftocht is
Perzië natuurlijk niet bestand en het
zal ten ondergang gedoemd zyn.Want
of het na al protesteert en in een
telegram aan den Duitsehen Rijksdag
z'n verontwaardiging uit, de rooverB
gaan stilletjes hun gang en palmen in,
wat ze willen hebben. Het recht van
den sterkste regeert immers
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Een verrassingDa algemeene
beschouwingen over de Staatsbegroo-
ting het politieke steekspel bj uit
nemendheid zijn begonnen met
een drietal redevoeringen van de
heeren Drucker (vrijz.-dem.) Roodhuij-
een (nnie-lib.) en Brummelkamp (anti-
rev.) Toen het kwartier voor drieën
was geworden, verlangde niet één
tvamerlid meer het woord. De voor
zitter gat daarop dood-leuk het woord
aan Minister Heemskerk, maar deze
bedankte voor de eer, om Vrjjdag reeds
te spreken en dan vandaag en morgen
weer te mogen luisteren naar redevoe
ringen, welke feiteljjk in eersten termijn
behoorden afgestoken te zijn. Da heer
Schaper verzocht uitstel. Voorzitter
Van Bylandl wilde er niets van weten
de heeren hadden tijd genoeg gehad,
zich te prepareeren. Ten slotte moest
er toeh gestemd worden, aangezien
de heer Schaper een voorstel tot uit
stel deed. Het werd verworpen met
30 tegen 19 stemmen, zoodat bleek,
dat de Kamer, volgens artikel
105 der Grondwet, onvoltallig was!
Toen gingen de heeren maar uiteen.
Ze hadden ook eens een vroegertje 1
De heeren Drucker en Roodhuijeen
wezen in hun speeches op het meer
en meer conservatieve karakter van
dit Kabinet, dat bovendien onmachtig
blijkt, iets tot stand te brengen. De
eerste deed nogmaals uitkomen, dat
de matheid, het gebrek aan geest
drift dezer regearing voor het Ne-
derlandsche volk verborgen moet
worden door een voortdurend hakken
op de sociaal-democraten haar mi-
litiewet, haar post-circulaires, de drei
gende tariefwet in dezen duren tijd,
het is echter alles koren op den
soeialistisohen molen. En de heer
Roodhuijzen, betoogende, dat op so
ciaal gebied van het huidig Kabinet
zoo goed als niets terecht kan komen,
beriep zich daartoe op de uitlating
„te laat, veel te laat", welke dr. Kuyper
deed hooren bjj de indiening van de
invaliditeitswet. Waar in 1913 de
schuld ligt, als er niets tot stand
komt op sociaal gebied, is mitsdien
niet twijfelachtig.
De heer Brummelkamp hield een
redevoerinkje, waarvan de strekking
was, dat de Kamerleden, bjj da thans
zoo onvruchtbaar-wydloopige discus
sies, goed zouden doen, zelfbeperking
te betrachten.
Vandaag worden de begrootings-
dsbatten voortgezet.
Itechtz»ken.
KantongereclU te Ghes.
By vonnis van het Kantongerecht
zijn veroordeeld wegens
Overtreding Leerplichtwet L. T.
te Wolphaartsdijk, C. S. te Wissen-
kerke, M. W., D. J. K. te Kamper
land, A. P. te Ierseke, P. B. te Oude-
IftaJe, H. W. te Kwadendamme,'cder
f 0,50 b. s. 1 d. h. G. N. te lloede-
konskerke, M. BA. d. B. te Kam
perland, A. H. te Colijnsplaat, M. J.
M. te Kats, C. V., J. G G W. te
Ierseke, W. d. B., P. K. te Driewegen,
J. F. H. te Ellewoutsdyk, J. P. te
Oudelande, ieder f 1 b. s. 1 d. h., W.
S. te Baarland f 2 b. s. 3 d. h.
Jagen in eens anders jachtveld
zonder vergunning: A. N. te Goes,
f 3 b. s. 3 d. h.
In het veld niet beletten dat hond
wild opspoortI. E. te Baarland, f 2
b. s. 2 d. b.
Visschen zonder vergunning A. d.
W. te 's Heer Arendskerke, i 5 b. s.
5 d. h. én 2 m. f 10 b. g. 2 m. 10 d. h.
Visseben zonder akte en vergunning:
J. d. Wte 'a-Heer Arendskerke, 2
maal 10 b. s. 2 maal 10 d. h., E. M.,
te Ierseke, J. v. S., J. v. 8., te 's-Heer
Arendskerke, ieder f2 b. s. 1 d. h.,
J. v. K., J. K., te Krabbendijke, ieder
f 2 b. s. 1 d. h., A. L., te Krabbendijke,
f2 b. s. 1 week tuchtschool.
Het aan boord hebben van paling
beneden de maatJ. K., te Moerdijk,
C. V., te Weert Barhem, ieder f5 b.
s. 3 d. h
StrooperyC. d. K., G. v. L., A. v. L.,
A. D., A. B., te 's-Gravenpolder, ieder
f 2 b. s. 1 week tuchtschool, M. J. v. B.,
te Goes, f3 b. s. 1 week tuchtschool.
StraatschenderijM. J. v. B., te Goes,
berisping.
Trekdier onbeheerd op weg laten
staanL. G., te Wolphaartsdijk, f 2 b.
s. 2 d. h.
Vee laten loopen op bezaaiden grond:
C. d. W., te Nisse, f3 b. s. 3 d. h.
Loopen over bezaaiden grond T.
V. te Ecelo, H. S. te Woensel ieder
f3 b. s. 3 d. h.
Loopen over beplanten grond: W.
V. te Goes f3 b. s. 3 d. h.
Overtreding BoterwetJ. K. te Krui-
ningen f3 b. s. 3 d. b.
Vee vervoeren uit besmetten kring
B. R. te 'il Heerenhoek flOb. s. 5 d. h.
Besmet vee vervoerenA. R te
Borssele 2 m. f5 b. s. 2 m. 5 d. h.
1 bovendien wegnemen van teekenbc-
smettelijke ziekte, J. N. te 'sHeeren-
hoek f10 b. s. 5 d. h
Telaat in herberg vertoeven P. D.
V. te Wissenkerke berisping.
Aangeplakte bekendmaking bescha
digen J. P. P. te Baarland f 1 b. s. 1
week tuchtschool.
Zonder vergunning vuurwerk af
steken W. B. te Hansweert berisping
G. J. S., te Hansweert f 1 b. s. 1 w.
taehts. J V. d. S. te Hansweert be
risping, M. A. R., te Hansweert f I b.
s. 1 d. h.
Gedrukte stukken met reclame aan
bieden S. K. te Roermond f 1 b. s.
1 d. h.
Andera dan stapvoetsrijdenC. B.,
te Goes f 1 b. s. 1 d. h.
Met rijwiel veiligheid op weg in ge
vaar brengenP. A. v. D.te Wissen
kerke f3 b. s. 1 w. tuchts.
Fietsen zonder belG. d. B. te
Zaamslag f 1 b. s. 1 w. tuchts.
's Avonds fietsen zonder lichtE.
R. te Goes f 2 b. s. 2 d. h.
Schelde bevisschen met vaartuig
zonder letter eu nummerJ. P. B
te Ierseke, f 3 b. s. 3 d. h.
Schelde bevisschen zonder consent
P. D., te Iarsake, f 2 b. s. 2 d. h.
Visschen zonder vergunning op eens
anders afgezette plaats in Schelde
L. M., te Ierseke, f 3 b. s. 3 d. h.,
L. M., te Ierseke, f 2 b. s. 1 week
tuchtschool, J. I. v. d. B., te Ierseke,
berisping, F. D., te Ierseke, i 3 b. s.
1 week tuchtschool, A. V., te Vlissin-
gen, f 3 b. s. 3 d. h.
DronkenschapC. J, V., zonder
bekende woonplaats, J. F. de C., te
Goes, P. R., te Driewegen, ieder f2
b s. 2 d. h-, A. W. de. M., te Hans
weert, f15 b. s. 3 d. h.
Bekrachtigd werd: het vonnis van
10 Juli 1.1. tegen M. de J. te Hoede-
kenskerke, f4 b. s. 4 d. h.
Vrijgesproken werden: P.J. teWissen-
kerke, A. de S. te Kamperland, P. H. T.
te Coljjnsplaat, J. de J. te Baarland,
W. v. d. M. te Kattendjjke, M. F. te
Uoedekenskerke, wege,,s de hun ten
laste gelegde overtreding der Leer
plichtwet. J. B. te Borssele wegens de
hem ten laste gelegde overtreding
ree vervoeren uit besmetten kring.
l qgnle u w s.
Onderling Kunstgenot.
Wat heefi de heer J. B. Schuil met
z'n dramatische schets Het Offerlam"
bedoeld? Wilde hjj het bewijs leveren,
dat het duel een schadelijke en schan
delijke uitwas van bet militairisme is
Jf aantoonen, dat het leger nog steeds
een staat in den staat is, waarin, bij
zonderlijk op het pnnt van eer, gansch
andere begrippen worden gehuldigd
dan in de burgerlijke maatschappij
Of beide soms Wie er lust toe ge
voelt, moge het raadsel opeenregen-
achügen dag trachten op te losBen.
Tot welke oplossing men dan ook
kome, dit ééne staat vast, dat de
heer Schuil vau een goedmoedig pu
bliek ais het Rollandsche te veel heelt
geëissht. Een duel in Velp, tusschen
officieren van het Nedorlandsche leger,
met als resnltaat één doode, een ge
broken vader, een in zwijm vallende
moeder en een van haar stokje ge
rakende verloofde, die met twee dagen
de bryid zou wezen, het maakt op
een nuchter beschouwer zoo ongeveer
den indruk aiB een malsoh-bereide
biefstuk op een verstokten vegetariër.
Dit stuk, spelend in een Holiandsch
milieu, is door z'n opzet onmogelijk
geworden. Stel u voor, dat een jurist
een oorspronkelijk drama schrijft en
aan het Blot den misdadiger doet ver-
oordeelen tot de guillotineDan zeg
gen wedat is een absurditeit in onze
dagen. Even absurd handelt eau
Nederlandsch officier als de heer
Sehuil, die N ederlandsche officieren in
Velp duelieeren doet. En op deze
absurditeit berust toch het geheele
„Offerlam".
De tooneelvereeniging „Onderling
Kunstgenot" koos deze dramatische
schets voor haar eerste uitvoering in
het seizoen 19111912. Een minder
gelukkige keuze alzoo. Doch na dit
geconstateerd te hebben, hebben we
verder alleen de vraag te behandelen
Wat heeft de vereeniging van dit stuk
terecht gebracht?
En dan verklaren wij, dat er inde
vertooning veel te loven viel. Wat
het eerste bedrijf betreft, Btelt „Het
Offerlam" aan de spelers niet al te
zware eischen. Het geeft eenige BCènes,
waar wat van te maken valt, en daarin
hebben de leden van „OnderlingKunst
genoot" niet teleurgesteld. Het meest
op den voorgrond trad kolonel Bres-
sers, goed in toon gespeeld door den
heer Molhoek, die misschien wat
Al te wit voor een zeer zorvoldige
grime had gezorgd. Kromhout, z'n
zwager, die het anti-militairisme of
het gezonde Hollandsehe verstand
te vertegenwoordigen had, vond een
vertolker in denheerH.dePaauw, beter
in II dan in I, waar z'n houding losser
had kunnen wezen. De rol is evenwel
verre van dankbaarer valt niet byster
veel uit te halen. Behalve de zoo
even gemaakte opmerking haaide de
heer De Paauw er uit, wat er uit
te halen is, en dit mag hem voor
zeker als een verdienste worden
aangemerkt. Luitenant Bressers, voor
gesteld door den heer Van Dijk, die
in het tweede bedrijf geen gelegenheid
vond om z'n talent te doen bewonde
ren, aangezien hy de reis naar Velp
had ondernomen om zich daar te laten
dood schieten, voldeed zeer welde
dame3 Pennings en Baetens, de eerste
mevr. Bresser, de tweede de verloofde
van Rad, vervulden haar rolien tot
aller tevredenheid. Wat meer losheid,
wat meer blijde opgewektheid in toon
en bewegingen zouden ongetwijfeld
aan het spel der laatste ten goede zijn
gekomen. Zij nam het in het begin wat
Al te zwaar op, alsof de dreigende
catastrophe toen reeds boven haar
hoofd hing. Zeer goed daarentegen
was ze aan het slot. Trouwens daarin
deed het geheele ensambLe zich van
z'n besten kant kennen. Het goede
spel, de wel begrepen zelfbeperking
ia een scène, welke zoo licht tot over
drijving zoa kunnen voeren en daar
door belachelijk worden, redde het
zwakke stuk. De vele aanwezigen
rustten niet, vóór het scherm nogmaals
opging, opdat de Bpelenden hun bijzon
dere erkentelijkheid in ontvangst
konden nemen.
Na de pauze ging „In politiek", het
altjjd dankbare blijspelletje van Gustav
Kadeiburg, met véél entrain gespeeld
door mevr. Van Dijk, die met veel
losheid en goed begrip de rol van
ilenny vervulde, eu de heeren Van
Dyk, H. J. F. en A. F. de Paauw
en Loos. De heer H. de Paauw
was als overste beter op dreef dan
als Kromhout in „Het Offerlam".
De heer Loos, als oppasser, legde het
er wel wat al te dik op. Hy had de
lachers op z'n hand, doch zóó is de
rol door Kadelbnrg toch geenszins
bedoeld.
Ook „In politiek" vond bij het publiek
grooten bijval.
Een woord van lof voor de aan
kleeding van het tooneel in beide
stukken. Die was, in één woord, voor
beeldig 1
N. O. G.
Zaterdag had in de „Prins van
Oranje" alhier eene vergadering plaats
van afgevaardigden uit afdeelicgeu
van het N. O. G. in Zeeland. Deze
bijeenkomst was belegd ter uitvoering
van het besluit, onlangs door de afd.
Goes genomen, om in eene gecombi
neerde vergadering middelen te be
spreken, die leiden kunnen tot ver
betering van het salaris van te laag
bezoldigde onderwijzers. Had de uit-
noodigende afdeeling gevreesd dat,
met het oog op de vele moeilijkhe
den, die het reizen in Zeeland in dit
seizoen oplevert, de opkomst niet
groot zou zyn, haar verwachting werd
verre overtroffenalle afdeelingen
op een na zonden één of meer af
gevaardigden.
De voorzitter der Goesche afd., de
heer A. van der Bruggen, opende de
vergadering en gaf daarna het pre
sidium over aan den propagandist
voor Zeeland, die onmiddellijk het
eenige punt der agenda, salarieactie,
aan de orde stelde. Hierover ontspon
zich een zeer geanimeerde discussie,
die tot resultaat,had, dat met algemeene
stemmen een werkplan werd vastge
steld, waarvan de uitvoering is opge
dragen aan een commissie, bestaande
uit de heerenJ. van Wesemaal te
Nieuw Namen, A. van der Bruggen
te Kapelle en J. Vreeken te Middel
burg.
Een ongeluk.
Gistermorgen omstreeks elf uur had
aan de gasfabriek alhier weer een
ongeluk plaats. Toen nl. de werkman
H. een met teer volgeloopen glimpyp
met een gloeiend ijzer wilde ontruimen,
spoot hem plotseling een dikke straal
kokende teer in het gezicht, waardoor
hy vreeselyke brandwonden opliep en
een oog gevaarlijk gekwetst werd.
Dokter v. d. Harst verleende de eerste
geneeskundige hulp.
Pruilnclenieuws.
Driewegen. De raad vergaderde
Donderdag. Alle leden waren aan
wezig. In verband met de te sluiten
geldleening voor aankoop van terrein
voor een nieuwe school werd de be
grooting voor 1911 in ontvang en
uitgaaf gewijzigd. Een suppletoir ko
hier hoofdei, omslag voor 1911 werd
opgemaakt ad f 28,25 en een dito
hondenbelasting ad f 4.
Zondagavond is het nieuwe
kerkorgel in de Ned. Herv. Kerk al
hier ingewijd. Het werd bespeeld door
den bekenden organist Kooiman, uit
Goes. Ds. van de Waal hield een
feestrede naar aanleiding van Ps.
150 4, laatste gedeelte Looft hem
met snarenspel en orgel. Het kerkge
bouw was overvol.
Cortgene Tot burgemeester dezer
gemeente is herbenoemd de heer A.
G. C. Danekaerts.
Wolfertsdljk. Voor de vacante be
trekking van onderwijzer aan de o. 1.
schooi alhier hebben zich drie sollici
tanten aangemeld.
's-Gravenpolder. Vrijdagavond
trad alhier in een openbare vergade
ring van „bet Groene Kruis" op als
spreker dr. Van Ingen Schouten te
Uoedekenskerke, met het onderwerp
„Dieren, die leven ten koste van het
menschelyk lichaam". Achtereenvol
gens behandelde spr. de ontwikkeling
en het leven van spoelworm, lintworm,
triohine, made, een paar welbekende
parasieten, vlieg en mug. Op onder
houdende wijze wist hjj met dit min
der smakelijke onderwerp de vry goed
bezochte vergadering een paar uren
te boeien en menigen nuttigen wenk
voor het leven mede te geven. De
voorzitter dankte dr. Schouten voor
zyn leerzame voordracht.
Wissenkerke. Zondag nam ds.
H. Smelt, predikant der Ned. Herv.
Gem. alhier, afscheid van zyn ge
meente naar aanleiding van Philip.
1 27a. De kerk waB eivol. Een der
ouderlingen en de consulent spraken
woorden van waardeering en de ge
meente zong den scheidenden leeraar
toe Ps. 121 2 en 4.
Nisse. Zateadag had een der heeren
van een jachtgezelschap, afkomstig
uit Rotterdam, by het houden van
drijfjachten in den Kruiningerpolder
onder dezj gemeente, het ongeluk uit
te glijden, waardoor hij zijn been
zoodanig bezeerde, dat hij per as naar
zyn tijdelijke verblijfplaats moest wor
den vervoerd en geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen.
Dat de wildstand in deze buur
ten welig tiert, blijkt wel uit het feit,
dat bij da driodaagsohedryfjacht alhier