N\ 138 1911,
DiBsdag 21 November,
98"* jaargang.
öankare Schadü^an.
FEUILLETON.
mmm
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Yrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
''rijs per kwartaal, in Goes 0,75, huiten Goes, franco f 1,29.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prija der gewone advertentiën is van l-5jregels 50 ct., elke! regel meer lOct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prys slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—-10 regels A f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap «Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. Ci -van Santen.
Al te doorzichtig.
Toen de heer De Savornin Lohman,
b(j de behandeling van het adres-
voorstel, den heer Troelstra voor de
voeten wierp, dat hq bij de Koningin
den indruk wilde vestigen, alsof hy
,de" leider van de beweging ten gun
ste van het algemeen kiesrecht was,
telde de afgevaardigde voor Goes
méér, dan hy verantwoorden kan.
Wy zyn de meening toegedaan, dat
do sociaal-democraten overtuigde, op
rechte strijders voor algemeen kies
recht zijn. Dit zou ook de heer De
Savornin Lohman eerlyk moeten be-
bekennen, zoo hem de gave was toe
bedeeld, minder enghartig over zyn
politieke tegenstanders te oordeelen.
Op den hear De Savornin Lohman
hebben wy gelukkig dit voor: dat wy
andersdenkenden minder eenzijdig be
schouwen. En het wil ons voorkomen,
dat wij alleen reeds om die reden
een beter reeut op kritiek bezitten.
Hu is het een feit en in dit op
zicht gaan wij met den afgevaardigde
voor Goes accoord dat de sociaal
democraten van overdrijving leven.
Wat zij voorstellen, wat z(j willen,
wat zy eischen, men mag er niet
aan tornen. Zij, en zy alleen, hebben
de politieke wijsheid in pacht.
Air. Troeistra leed een echec met
zyn adres-voorstel. Da heer Goeman
Borgesius had hem van te voren ge-
watrBchuwd: verander uw voorstel in
een motie, waarin de urgentie wordt
Uitgesproken, tot een beperkte grond
wetsherziening over te gaan, teu einde
het algemeen kiesrecht, zoo spoedig
mogelyk, althans nog vóór de verkie
zingen van 1913, te kunnen invoeren.
Maar de heer Troelstra wilde niet
luisteren naar dezen welgemeenden
raad. En zoo viel zyn voorstel met
verpletterende meerderheid.
De heeren socialisten hebben even
wel, voor de zooveelsto maal, voor de
galerij getuigd. Hulp van de gehate
.bourgeois", o foei, wat een schande
voor het socialistisch ideaal 1
En nu worden in Het Volk die
.bourgeois", gelijk de unie-liberalen
en vrijzinnig-democraten in het so
cialistisch jargon heeten, duchtig af
gekamd. Zy waren natuurlijk weer
de steunpilaren van het kapitalistisch
stelsel, hoewel, voor voorzoover wy
weten, de heeren socialisten nooit vies
zyn geweest van het kapitaal, als het
hun zelf in den schoot werd geworpen.
En toch iB een .socialistische" gulden
evengoed honderd Hollandsche centen
waard als een .kapitalistische".
Dat in de Kamer een zuivere stem
ming over het algemeen kiesrecht is
mogelyk gemaakt, wy danken het
aan de motie van mr. Goeman Bor
gesius, niet aau het adres-voorstel
van mr. Troelstra
Wy weten, dat de socialistische
leider moeilijk een echec kan ver
dragen. Maar thans het te doen
voorkom :n, alsof de demoeraten ter
linkerzyde voor de motie-Borgesius
•temden, omdat deze van .kapitalis
tische" strekking was, het is toch
waarlijk al te klein
(.«Het doet denken aan een jongen,
die van een sterkere een gevoelig
pak op zyn zitvlak heeft gekregen
en nu aan anderen gaat vertellen
55
wat heb ik dien ander afgerost 1
Met die al te doorzichtige taktiek
zullen de socialisten het waarlyk niet
ver brengen.
Buitenland.
Kaar het Duitseh.
Hy vond de huisdeur open, maar
de deur van de woning des uitdragers
op slotvergeefs belde hfl hier aan,
ook zyn kloppen op de gesloten win
keldeur bleef zonder gevolg. De buren
waren er al verbaasd over, dut de
uitdrager, geheel tegen zyn gewoonte
in, zyn zaak niet vroeg in den mor
gen geopend had. De agent haalde
een slotenmaker en liet de deur open
steken. In de slaapkamer vond men
den uitdrager dood op bed. Natuur-
ïyk bleef de agent daar op zijn post
en zond bericht aan het naastbyzynde
bureau.
Dat was goed zoo, antwoord
de de rechter van instructie, terwyl
h{j on zyn horloge keek. Wjj
gaan natuurlijk dadel yk naar do
plaats des onheils. Gelukkig is de
arts nog in de zaal, wy moeten
hem verzoeken, dadoly k met ons m se
te gaan naar de woning van don doode.
By stak zyn horloge weer in den
gak en keek den advocaat vragend aan.
Ite zou u wel willen verzoeken,
a by ons aan te sluiten, mynheer
DE OORLOG.
Het gaat Italië de laatste dagen
allesbehalve voor den wind en alB
het zoo door biyft gaan, rookt de
italiaansche regeering een leelyke pyp
met haar van alle zijden hooglyk
afgekeurd optreden tegen Turkije.
Boontje komt dan terecht om z'n
loontje. Zondagmiddag is de bron van
Boumeliana door de Turken heroverd,
en mag men den correspondent van
het Thrksehe eorrespondentiebureau
„Agence Ottomane" gelooven, dan
zouden de Italianen veel door de
cholera hebben te ljjden. By een aanval
op een moskee door de Turken leden
de Italiaansche troepen zware ver
liezen en moesten vier stukken ge
schut en een groote hoeveelheid ammu
nitie prys geven. Alomenteel trachten
de Italianen de Turksche troepen
stelselmatig te verzwakken door de
proviandeering af te snijden, evenwel
met weinig succes, naar het heet.
De Romeinsche correspondent der
Matin verzekert thans, dat Italië zyn
maritieme actie heeft uitgesteld, maar
daarom dat plan nog niet heeft laten
varen. De Italiaansche regeering zal
er toe overgaan op het tijdstip, dat
haar gunstig zal voorkomen. De re
denen voor het uitstel zyn de volgënde:
In de eerste plaats de hoop, dat
Turkye nog intijds zal toegeven. In
de tweede plaats de vrees, dat er
troebelen zouden ontstaan in het Turk-
sche Kijk, met name ln Macedonië.
In de derde plaats de overweging,
dat Bulgarije dan tot een gewapende
tusschenkomst zou overgaan. Al. a. w.
een actie in de Aegeïsche Zee zou er
dus toe kunnen leiden, dat de grond
slagen van het Turksche Rjjk geschokt
werden en de Italiaansche regeering
heeft reeds herhaalde malen verklaard,
dat zy de Forte geen binnenlandsche
ongelegenheden wensehte te bezorgen
en dat zy den status quo op den Balkan
wilde handhaven.
Een o. i zeer slecht betrou.vbaar
voorwendsel I Eu zal wel een gansch
andere reden voor dit uitstel zyn,
nl. de vrees, dat verschillende mogend
heden niet content zouden zyn met
deze maritieme actie 1
De kwestie tusschen
Rusland en Perzië
is nog hangende. Een telegram uit
Teheran meldt, dat Rusland zyn aan
Ferzië gericht ultimatum nog tot
morgen verlengd heeft. Volgt binnen
dezen termijn de verlangde veront
schuldiging niet, dan worden drie
steden, waaronder Karbin, onmiddel
lijk bezet. Honderden te Teheran
woonachtige kooplieden dringen by
de regeering aan op de benoeming
van een nieuw kabinet. De regent
blyft zyn ontslag eischen. Volgens
geruchten zal het parlement zyn toe
stemming verleenen tot het vormen
van een kabinet met den Sepedhar
als minister-president.
Tegenover dit telegram uit Perzische
Wiehern, zei hy. U heeft toch
als verdediger van den ongelukkigon
Beek een zeker belang by deze geheele
zaak.
Hy werd onderbroken door het bin
nen komen van de jury, die met baar
beraadslaging ten einde gekomen was
en onder plechtig stilzwygen twee aan
twee in de zaal terugkwam.
Rudolf voelde zich tegeljjk verlicht
en beklemd. Nu was de verlangde en
toch ook weer zoo gevreesde beslissing
naby.
Als u het goedvindt, kom ik
dadelijk nadat de rechtbank afge-
loopen is, in het huis van den uit
drager. U kan zich voorstellen, welk
ccn levendig belang ik in deze zaak
stel, antwoordde Rudolf.
Toen nam hy haastig van de beide
li -eren afscheid en snelde naar zyn
plaats terug.
Op hetzelfde oogenblik kwamen ook
de rechters weer binnen.
De president gaf bevel den be
klaagde te halen.
Onder adcmlooze stilte van de me
nigte las nu, nadat dit gebeurd was,
do voorzitter van de jury het oind-
oordeel voor.
Op myn eer en geweten vermeld
ik als het oordeel van de jury
Vraag I. Is de beklaagde Kat 1 Beek
schuldig aan. den moord, die in den
bron beweert de Howoje Wremja te
Petersburg, dat men daar de diplo
matieke betrekkingen met Perzië als
afgebroken beschouwt. Zonderling
klinkt de toevoeging, dat niettemin
de gezanten der beide huidige regee
ringen op hun post blijven, daar niet
uitgesloten zou zyn, dat men de loo-
pende zaken blyft afwikkelen.
Te Berlyn dreigt
een reuzenuitsluiting
onder de arbeiders in de metaal-indus
trie. Gedurende eenige weken reeds
staken daar 3500 werklieden der
metaalgieteryen. Een 600-tal bank
werkers heeft zich thans solidair
verklaard met de stakers, welk feit.
den BerlijuBchen metaalfabrikanten
heeft bewogen den 30 Nov. 60 y van
hun personeel te ontslaan. 70900
arbeiders zouden daardoor broodeloos
gemaakt worden lntusschen is het
nog niet zeker, dat de onderhande
lingen tu schen beide partyen misluk
ken zullen, te meer daar de financieele
toestand van de metaalwerklleden-
vereeniging niet zeer gunstig en door
de uitsluitingen in Saksen, Thüringen,
etc., zeer verzwakt is. De werklieden
organisatie telt 500.000 leden, maar
de contributie per hoofd is zeer gering.
Herhaaldelijk verklaarde de veroeni-
ging, het voor deRyksdagverkiezingen
niet tot een reusenstaking te willen
laten komen.
Tenslotte willen we hier nog met
een enkel woord terugkomen op de
Portugeescho contra-ravolutie.
Uit Portugal is, volgens het Berl.
Tagébl., bericht ontvangen, dat de
monarchisten twee oorlogsschepen
aangekocht hebben, die van Duitsche
havens onder Chileensche vlag naar
Portugal zullen vertrekken. De be
manning zal hoofdzakelijk bestaan
uit Noord-Amerikanen en Brazilianen,
speciaal voor dit doel aangemonsterd.
De royalisten hebben verzekerd, dat
zy vast beBloten zyn bjj deze poging
tot herstel van de monarchie te over
winnen of te sterven. Zij bezitten be
halve wapens en artillerie ook dyna-
mietbommen.
Binnenland.
over het voorkomen van zulk een ge
val een klacht geuit.
Staten Generaal.
Onderzoek naar het vaderschap.
Reeds enkele malen werd naar aan
leiding van bovengenoemde wet een
vonnis gewezen waarbjj geldelijke uit-
keering door een vader van een buiten
echt geboren kind werd bevolen,
terwijl nog verscheidene processen
hangende zyn. Bjj de voogdijraden zal
in de toekomst getracht worden vele
processen, uit deze wet voortvloeiende,
te voorkomen door het treffen van
minnelijke schikkingen met den ver-
moedeljjken vader. In de meeste ge
vallen zal een poging van een huwelijk
tusschen de moeder en den vader van
een onecht kind tot stand te brengen
zelfs, geen aanbeveling verdienen, wjjl
wel niemand voor zulk een gedwongen
huweljjk de verantwoording zal willen
dragen. Ds reeds vroeger geuite vrees,
dat de invoering der wet aanleiding
zou geven tot afpersing, blijkt tot nu
toe vrijwel geheel ongegrond, althans
er is tot heden nog slechts éénmaal
nacht van 20 op 21 Juli van ditjaar
heeft plaats gehad op den rentenier
Ludwig v. Engier in diens woning
Antwoord: Neen.
Vraag II. Is de beklaagde er aan
schuldig, zich 's nachts in een be
woond gebouw te hebben begeven
om diefstal te plegen, waarbij de dood
van een mensch door moord veroor
zaakt is en waarby hy uit een gesloten
brandkast bankbiljetten en sieraden
te zamen voor een bedrag van min
stens tien duizend mark heeft mege-
nomen
AntwoordJa. (met meer dan zeven
stemmen
(Onderdeel van deze vraag: Zyn
er verzachtende omstandigheden aan
wezig? antwoord: Ja.)
Vraag III. Is de beklaagde er aan
schuldig, in den nach. van 20 op 21
Juli van dit jaar de ongehuwde Dora
v. Gerstenborg door het toedienen van
vergift met voorbedachten rade van
het leven te hebben beroofd?
AntwoordNeen.
Zoo waarlyk lielpe my God al
machtig 1
Een onderdrukt gemompel liet zich
in de zaal hooren, toen de voorzitter
van de jury met het voorlezen van
het vonnis teu einde gekomen was.
Beek, tot wien zich uu aller blik
ken wendden, stond hijgend in de
TWEEDE KAMER.
Over de behandeling der Indische
begrooting is tot nu toe weinig te
zeggen Eenige afgevaardigden van
links en rechts zyn aan het woord ge
weest, doei: heel veel had het door hen
in het midden gebrachte niet om 't lijf.
Wij hebben financieele discussies ge
had, welke wy hier met een gerust
geweten kunnen voorbijgaan.
Dan werd er, Bpeciaal door de rech
terzijde, de ethische zijde van het
regeeringsbeleid op den voorgrond
geschoven. Steeds duidelijker komt de
bedoeling aan den dag, om tot een
actieve kerstenings-politiek der inlan
ders over te gaan. De heer Scheurer
(antirev.) bepleitte zulks rond-uit. En
al kan men aan de woorden van dezen
afgevaardigde niet al te groote waarde
toekennen het is tegenwoordig
dunnetjes gesteld met de Indische
specialiteiten in onze Kamer 1 de
regeering wil reeds lang den weg op,
door den heer Scheurer aangewezen.
Blijkbaar is het zjjn harts-begeerte, de
intellectueele opleving, welke geluk
kigerwijze op Java is te ontdekken,
dienstbaar te maken aan de versprei
ding van het Christendom, zooals deze
afgevaardigde het opvat.
Hierby alleen blyft het niet.
De heer Boogaardt, vermoedelijk
sprekende namens de roomsch-katho-
lieke staatspartij, liet duidelijk een
verzet tegen de Mekka-bedevaarten
doorschemeren en zag gaarne krachtig
opgetreden tegen het Javaansche Ma-
homedisme. Met de gezindheid der
bevolking wordt hoe langer zoo min
der rekening gehouden. Een zeer
onverstandige en gevaarlijke koloniale
politiek.
Het is een droevige waaiheid, dat
Nederland niet voor Iudië doet, wat
het doen moest. En het lijkt ons onbe
grijpelijk, dat de stokpaardjes-berij
dende Kamerleden niet willen inzien,
dat Indië steeds meer van Nederland
vervreemdt. Een goede koloniale po
litiek eischt meer, dan de bezittingen
als een melkkoe gebruiken en de
bevolking neigingen op te dringen,
welke haar te eenenmale vreemd en
vijandig tevens zyn.
Maar zoo lang de schy'n regeert
vreezen wy wel, dat ook de Indische
politiek in het teeken van dien scliyn
zal staan.
Ten schade van onze koloniën Ten
schade van ons zeiven.
Rechtzaken.
Kantongerecht te Ooes.
Bjj vonnis van het Kantongerecht
Goes zyn veroordeeld wegens
Overtrading leerplichtwetJ. G., te
Ierseke f0,50 b. s. 1 d. h 'J. M te
Ierseke A. B. te Heinkenszand ieder
fl b. s. ld. h.
Jagen zonder akte en vergunning
P. v. S., te Oudelande 2 m. f2 b. s.
2 m. 2 d. h.
Visschon zonder akte en vergunning
beklaagdenbank. Toen echter Rudolf
zich diep ontroerd omkeerde om hem
in 't publiek de beide handen harte
lijk te drukken, toen kon hy zich niet
meer goed houden. De sterke man
zonk op zyn bank neer en verborg
zijn gelaat in beide handen.
De rechters gingen nu ter beraad
slaging de zaal uit.
Al na enkele minuten verschenen
zy weer in de zaal.
Het vonnis luidde met algemeene
stemmen: negen jaar gevangenisstraf
en het verlies van eer voor denzelfden
tjjd.
In beknopten vorm vermeldde de
president de beweegredenen, die de
rechtbank tot dit betrekkelijk gunstig
resultaat geleid hadden.
Beklaagde, zei nu de presi
dent tot Beek, gjj hebt het recht
van dit vonnis in hooger beroep te
gaan, waarvan ge binnen acht dagen
sehrifteliik of mondeling door uw
verdediger bij het gerech shof aan
gifte moet doen.
Rudolf had zich weer tot den pre
sident gewend.
In opdracht van myn cliënt teeken
ik nu al protest tegen het vonnis aan,
antwoordde hy met een duidelijke,
doordringende stem. De verdedi
ging is buitengewoon gehinderd in
het oproepen van getuigen. Het zal
M F., T. G. S. te Goes ieder f 1 b.
d d. h.
Strooperjj en loopen over beplanten
grondP. J. GW. R., J. S. te Goes
ieder f 3 b. s. 1 week tuchtschool, J.
M. d. C., C. J. T., J. M. v. B. te Goes
ieder f3 b. s. 3 d. h., M. T. te Hein
kenszand 9 maanden tuchtschool.
StraatschenderijM. Z., te Kloetinge
berisping. M. H. te Hansweert, M. J.
W. te Ierseke ieder f3 b. s. 3 d. h
M, J. W. te Ierseke f 5 b. s. 3 d. h.
Dieren op pjjnlyke wijze vervoeren
A. D. te Goes f 2 b. s 2 d. h.
Zjjn eenden in eens anders tuin
laten loopenA. F. te Kattendyke
f 3 b. s. 3 d. h.
Zyn vee op een anders bepoten
grond laten loopen: J. d K, te Hoe-
dekenskerke f l b. s. 1 d. h., A. V.
te Heinkenszand f5 b. s. 3 d. h.
Loopen over beplanten grondC.
d. K te Goes f3 b. s. 1 w. tuchtsch.
Overtreding BoterwetJ. M. B. te
Ierseke f 10 b. s. 5 d. h.
Overtreding OngevallenwetA. C.
B. te Hansweerd f5 b. s 3 d. h.
Met spoor reizen zonder plaatsbewijs:
P. S. zonder bekende woonplaats f 10
b. s. 3 d. h.
Rjjden over gesloten spoorweg-
overweg: J. W„ H. W. te Vlake ieder
f2 b. s. 2 d. h.
Spoorweg overweg niet tijdig sluiten:
A. O. te Kloetinge f 10 b. s. 5 d. h.
By naderen spoorbrug ankers niet
binnen boord halenF. R., zonder
bekende woonplaats, f15 b. s. 10 d h.
Steenen in haven gooienJ. J. S.,
E. P. te Ierseke, ieder f 1 b. s. 1 d. h.
P. C. P. te Ierseke, berisping.
Een tweede persoon op éénpersoons-
fiets mede voerenC. O. te Ierseke,
f 1 b. s. 1 week tuchtschool.
Op verboden plaats varken branden
G. G. te Ellewoutsdijk, f2 b. s. 2 d. h.
Een dier kwellen en op voetpad
ryden: J. V. te Kortgene, 2m fÓ,50
b b. 2 m. 1 d. h.
Op straat schreeuwen M. v. d. V. te
Heinkenszand, f0,59 b s. 1 d h.
Herberg niet tjjdig sluiten W. D. C.
te Heinkenszand, f 3 b. s 1 d. h.
Te laat in herberg vertoevenM.
J. de B., L. de R., P. D. te Wissen-
kerke, ieder f 1 b. s. 1 d. h.
Met motorrijtuig veiligheid op weg
in gevaar brengenP. E. Jzn. te
Baarland f5 b. s. 3 d. h.
Fietsen zonder licht: J. K. Adr.zn.
zonder bekende woonplaats, J. R. te
Goes, D. B. te Ellewoutsdijk, M. H. S.,
A V. L. te Heinkenszand, L. K. K.
te Ierseke, C. L. Jdr., C. d. H. te
Wemeldinge, L WC. S., M. L. te
Borssele, J. H. te 's Heer Arendskerke,
J. C. B. te Kats, J. D. te Kattendyke,
A. K. te Kloetinge, J. W. te 's Heeren-
hoek, J. v. G. te Ovezand, L. M. L,
D. d. R. te Wissenkerke, J. W. te
Kamperland, A. ZL. V., M. V. te
Biezelinge ieder f2 b. s. 2 d. h.
's Nachts met vaartuig geankerd
liggen zonder lichtM. D. zonder
bekende woonplaats f5 b. s. 3 d. h.
Op Schelde visch beneden de maat
aan boord hebbenC. J. v. D., Pzn.
Bergen op Zoom, f 5 b. s. 3 d. h.
Graven in een djjk in de provincie
Zeeland J. K. te Goes, f 0,50 b. s. 1 d h.
Schelpdieren rapen aan den voet
van den waterkeerenden dflkJ. C.
aan het oordeel van een hoogere
rechtbank onderworpen moeten wor
den, of deze zaak niet opnieuw en
dan met de door de verdediging ge-
wenschte getuigen behandeld zal moe-
te worden.
Wees dan zoo goed, uw voorstel
schriftelijk in te dienen, antwoordde
de president droogjes. De gevangene
blyft natuurlijk in arrest en kan weg
gebracht worden.
Toen verklaarde hij de zitting voor
gesloten.
Rudolf ging smartelijk bewogen met
zijn cliënt tot aan de deur van de zaal
daar wisselden zjj nogmaals een har-
telijken handdruk.
Moed, mynheer Beck, moed en
bliif hopenI zei hij meteen veelbe-
teekenenden klank in zjjn stem, waarby
h(j den half wanhopigen man in de
oogen keek. Ik geloof, dat alles
terecht zal komen, nog kan ik my wel
is waar niet uitlaten, ik zal geen
nietige hoop in u opwekken, maar er
is een begin.een begin 1
Beek antwoordde slechts met een
verdrietig lachje:
Voor my is alleB duister, fluis
terde hy met gebroken stem. Zorg
voor mjjn kind, ik heb nog maar één
verlangen, den dood 1
Daarmee werd h(j weggebracht.
Wordt vervolgd
