N\ 132 1911. Dinsdag 7 November. 98'" jaargang. Üonkera Schaduwen. Bij dit oo. behoort een Bijvoegsel. 49 FEUILLETON. i (Wordt vervolgd.) GOESCHE Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Pr|» per kwartaal, in Goes f *,75, buiten Goes, franco f l,2S. Afzonderlijke noainers 5 cent. Inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van l-5jregels50 ct., elke regel meer lOct By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pr\js slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels h f 1,berekend. Bewijsnummer» ceat. Telefoonnummer 22. Directeur A. F, A. vak Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. SAMENWERKING. In zijn openingsrede op de alge- meene vergadering van den vryzin- nig-democratischen bond, Zaterdag en gister te Zutfen gehouden, zei de voorzitter, de heer Herman Snijders, o.a. deze woordenMaar dat op Ba- menwerking bij de stembus van 1913 tnsschen liberalen (bedoeld zijn hier de nnie-liberalen) en vrijzinnig-demo craten zal moeten aangestuurd wor den, mag van deze plaats nu reeds worden gezegd. Dat de basis van samenwerking zal moeten zjjn de wensch, om ten spoedigste door grond wetsherziening te komen tot algemeen kiesrecht en tot evenredige vertegen woordiging, ligt voor de hand." Dat de heer Snijders tot deze uit spraak zou komen, wy hadden niet anders verwacht. Inderdaad be- hooren de vooruitstrevende elemen ten ter linkerzijde bij de stembus van 1913 schouder aan schouder te staan. Doch het ljjkt ons verkeerd, nu reeds zonder meer de vrjj-liberalen uit te schakelen. Onder hen is een strooming merkbaar, om het conser vatieve standpunt prijs te geven en met name do heer Van Foreest, de afgevaardigde voor Alkmaar, heeft bjj de behandeling der Militie- wet meermalen blijk gegeven dichter bfj de unie-liberalen en vrijzinnig democraten te staan, dan bjj de vrij liberalen van het type-Van Karnebeek. Al achten wjj een concentratie, gelijk in 1905, niet gewenscht, men trekke nü reeds de grenzen niet te scherp. En als algemeen kiesrecht, waaraan vastgekoppeld de evenredige verte genwoordiging, de inzet wordt voor de stembus-worsteling van 1913, dan zouden wij in alle bescheidenheid op twee punten willen wjjzen. Allereerst, dat algemeen kiesrecht, onder het stelsel der evenredige vertegenwoor diging, niet het gewenachte resultaat zal hebben, zoo men daaraan niet vastbindt den stemplicht. En tweo- denseen verkiezings-program met dit enkele punt zal velen te schraal voorkomen. Er dient dan tevens klare wijn geschonken te worden in zake de verzekering van den ouden dag. Hier zal het afdoende middel zijn staatspensionneering. Wy komen daar iater op terug. Thans bepalen wij ons er toe, onze sympathie uit te spreken, waar het de samenwerking betreft tusschen twee zóó verwante groepen als unie liberalen en vrijzinnig-demoeraten. Die samenwerking zal, en op de meest loyale wijze, tot stand komen, alB de Iaatsten zich hoeden voor verkeerde sprongen, gelijk pas weer in Haarlem b(j een gemeenteraads-verkiezing zijn gedaan, waar de vrijzinnig-demoeraten niet den unie-liberaai dr. Lotsy, doch den sociaal-democraat JooBten reeds Naar het Duitse h. Zü scheen hem toe te lachen. Toen hij echter nog eens dien kant uitkeek, was zij verdwenen. Het scheen hem een goed voorteeken, het glimlachje van zijn bemind meisje te hebben op gevangen i toen rekte bij zieb nog meer uit en keek met vasten helderen blik de jury aan. Na een inleiding, die diende om de door den officier als overtuigende bewijzen van schuld van den oeklaagde aangevoerde feiten te ontzenuwen en in wartne woorden de onschuld van zijn cliënt bepleitce, zei hij Mjjn cliënt stemt volkomen toe, dat de banknoten en de gouden ketting in zijn huis gevonden zijn. Hij ontkent ook niet, dat werkelijk het hem vroe ger toe behoord hebbend graveermes in de wond van den vermoorde is gevonden, maar hij legt deze feiten anders uit, dan de openbare aanklager heeft meenon te moeten doen. Geloo- ven wö echter ds woorden van een tot nu toe onbesproken, algemeen ge acht man, dat hij zelf niet weet, hoe üjj ia het bezit is gekomen van die artikelen van waarde, maar vermoedt, dat zij, terwijl hj bjj zijn werkbank, door vermooidneid overweldigd, in alaap gevallen was, in den nacht door bij eerste stemming steunden. Het gaat natuurlijk niet aan, het hooidbestnar van den vryzinnig- democratischen bond daarvoor aan sprakelijk te stellen het dient echter al zjjn invloed aan te wonden, om een herhaling van zulk een optreden te voorkomen. En dit kan het, wanneer het de afdeelingen in deze op haar ernstige plichten en verplichtingen wijst. Van een samenwerking zal alleen din groote kracht uitgaan, wanneer men elkander over en weer volkomen kan vertrouwen. En dit vertrouwen te versterken, waar het door een min gelukkigen en onberaden stap ge schokt zou mogen zijn, zulks be hoort van nn af aan de roeping te wezen zoowel van vrijzinnig-demo craten als van unie-liberalen. Eerst dan kan men met gerustheid de verkiezingen van 1913 tegemoet gaan. Een merkwaardige uitspraak. Te Nunspeet gemeente Ermelo is een nieuwe gereformeerde school geopend. Dit op zich zelf is niets bij zonders. De bijzondere scholen rjjzen tegenwoordig als paddestoelen uit den grond. Maar wel is het zéér bijzonder, dat het hoofd dier school, de heer Fyn- vandraat, het gezegde van den burge meester óók een warm voorstander van het confessioneel onderwijs dat de leerlingen dar christelijke schooi op straat vaak de lastigste zjjn, moest beamen. De heer Fijnvandraat bad daarvoor een hoogst merkwaardige reden ge vonden. Hij beweerde, volgens het verslag in de Nunspietsche Courant, dat, waar Gods Woord in de school gebracht wordt, de Overste dezer wereld de duivel zyn uiterste best doet, om het uitgestrooide zaad in de jonge kinderharten te verstik ken, iets, wat Satan met de leerlingen der openbare school niet behoeft te doen, omdat daar het woord Gods niet geplant wordt en dat het door die machtige werking des Satans volstrekt geen wonder is, dat de leerlingen der christelijke school zich op straat on- gnnstig onderscheiden van die der openbare school Van do logica, waarover de heer Fijnvandraat beschikt, staan wjj in één woerd paf. Dat er in de middel eeuwen zulke paedagogen bestaan hebben, zouden wij misschien nog kannen aannemen. Doch zulk een uitspraak in het jaar Onzes Heeren 1911. Het doet waarlijk komiek aan. Maar de voorstanders van het geete- onderwjjs zullen over deze uitspraak weinig gesticht zijn. Want de heer Fijnvandraat geeft niets meer of min der te kennen, dan dat, volgens zijn meening, de straatschenderij een on ontkoombaar gevolg van het christe lijk onderwijs is. Nemen alle voorstanders deze con sequentie voor hun rekening het venster binnengeschoven zjjn, dan valt het geheele, kunstig in elkaar gezette gebouw van de aanklacht in elkaar, en dan blijft u niets anders over dan de eer van den gevangene door een schitterende vrijspraak met algemeene stemmen voor de geheele wereld te herstellen. De geachte officier heeft zooeven op scherpzinnige wijze het bewijs wil len leveren, dat de moordenaar nood zakelijk zjjn weg over het houten balcon en het dak van den stal ge nomen moet hebben om in den tuin van zjjn buurman te komen. Ik Bluit mjj te dien opzichte bjj zijn meening aan, maar mijns inziens heeft hij niet den heenweg, maar den terugweg op deze manier afgelegd, daarvan spreekt, afgezien van andere bewijzen, alleen al het omgebogen zjjn, om den indrnk te geven, alsof 's nachts een man zich van het houten baicon langs het uithangbord naar beneden had laten zakken. Deze bewering komt mjj echter wat te onmogelijk voor I Afge zien van het feit, dat men een zeer behendig turner moet zjjn om zoo'n kunststuk te volbrengen zonder zjjn licnameljjk evenwicht ta verliezen, dan zou een dergelijk misdadiger met zooveel tegenwoordigheid van geest zeker niet op het idee gekomen zyn om een valsch spoor te maken, maar zoo mogelijk liever zjjn eigen sporen uitgewischt hebben, waarvoor tjjd in overvloed voorhanden was. Ik beweer dus, dat de moordenaar na zijn misdaad over het houten bal- B u i t c n I a n d. DE OORLOG. Van het oorlogsterrein valt weinig nieuws te melden. Merkwaardig even wel ljjkt ons in verband met den TurkschItaliaanscben oorlog, wat uit Athene aan de Vossische Zeitung wordt geseind. Volgens dat bericht zon nl. gedurende de laatste dagen een levendige beweging merkbaar zijn onder de Engelsche en Fransche oorlogsschepen in de Middellandsche Zee, tnsschen Cyprus, Syrië en Egypte. Op Cyprus zouden de Engelschen twee nieuwe stations voor draadlooze tele grafie opgericht hebben. Volgens een mededeeling zjjn troebelen van inlan ders tegen Europeanen te verwachten. De commandant van het Fransche eskader, von Bairoet, verklaarde den Tnrksehen gouverneur, dat hjj hem verantwoordelijk stelt voor het behoud van de orde en dat hij by het minste teeken van onlnsten een troepenlan ding zal doen plaats hebben. Men meent, dat Frankrijk en Engeland in het oosteljjk gedeelte van de Mid dellandsche Zee verwikkelingen ver wachten en thans maatregelen voor iedere mogelijkheid nemen. De Opstand In China wordt nog maar steeds op denzelfden voet voortgezet. Blijkens een door onze regeeriag van den consnl-gene- raal te Sjanghai is die stad in han den gevallen van de opstandelingen. De aldaar verblijvende Nederlanders moeten ongedeerd zjjn. De opstande lingen verstrekten geweren aan allen, die er om verzochten, en onder wie verscheidene Chineezen uit den ge goeden stand waren, op de eenige voor waarde, dat zjj 't witte insigne der opstandelingen zouden dragen. Solda ten met oude en nieuwe bewapening en leden der koopmansgilden als vrij willigers, verbroederen zich met el kaar. Het kruithuis bjj het arsenaal is verlaten. De pagode Lougouha is altjjd nog in handen van een kleinen troep loyalisten, van wie er zestig ontvluchtten op een keizerlijke kanon neerboot. Een kanonneerboot der op standelingen zou zich in volle zee bevinden voor deWousoung-forten,om trent wier toestand men op 't oogen- blik in het onzekere verkeert. De handel gaat haar gang als gewoonlijk. Do republikeinen in Portugal. Uit Lissabon wordt d d. 3 Novem ber aan het Berliner Tageblatt geseind Er bestaat geen tw ijfel meer, of in de repnblikeinsche partij is een splitsing ontstaan. Aan één kant staat de ra dicale oppositie onder den vroegeren minister van justitie Costa, aan den anderen de regeeringspartij onder Almeida en Camacho, waarby zich ook de onafhankelijken hebben aange sloten. Op het congres van de repn blikeinsche party, dat pas is geëin digd, kwamen deze tegenstellingen duideiyk aan den dag. Gedurende de beraadslagingen werden voortdurend persoonlijke vjjandeiykheden uitge- con is heengegaan, en zich vandaar naar beneden op straat heeft la en zakken. Toen hy langs het open venster van de werkkamer ging, zag hij den beklaagde daar zitten slapen en in een plotselinge opwelling, om de ver denking in een andere richting te sturen, heeft hy de banknoten met den ketting uit zijn zak gehaald en ze door het venster op de werkbank gelegd. Nu is wel is waar het graveermes van Beek in de borst van den ver moorden baron gevonden en de offi cier slaat daaruit munt tegen ïnyn cliënt. In mün oogen is dit feit alleen voor den vluohtigen beschouwer een bewijs tegen den beklaagde, den on- bevooroordeelden en verder kijkenden beoordoelaar moet het de vaste over tuiging geven, dat mijn cliënt onmo- geiyk de moordenaar kan zijn. Ik beweer met vaBte overtuiging, dat een misdadiger, die zoo slim is en met zooveel voorbedachten rade een dergelijke afschuwelijke misdaad begaat, niet nadat hy den stryd vol- stroden heeft en alleen nog maar een lijk voor zich ziet, plotsoling zoo bang als oen hars wordt, zooals do open bare aanklager ons wil doen gelooven. Een man, die zoo'n moord begaan heeft, moet stalen zenuwen hebben, hö bekommert zich niet om de half open, hem gebroken aanstarende oogen van zijn slachtoffer. Zijn denken en drijven is alleen daarop gericht om zoo mogelijk alle sporen, die tot vochten. Het vroegere comité van de repu- blikeinsche partij, dat de revolutie had georganiseerd en voornamelijk bestaat uit leden van het tegenwoordige re- geeringsbloe, werd door Costa tot aftreden gedwongen. Het gelukte hem een nieuw comité te vormen, dat op de hand van zijn partij is, en daar door de positie van de radikale op positie in het parlement te versterken. Zonder twijfel beschikt het regeerings- bloc in de Kamer over een kleine meerderheid, maar de aanhang in het land is niet goed georganiseerd en een van de leiders van het bloc, de vroegere minister Almeida, is op dit oogenblik op een propagandatoebt in het Noorden, die ten doel heeft, de gematigde republikeinen over te halen tot de oppositie tegen de uiterste radicalen. Costa, wiens aanhangerB voorname- k bestaan uit deelnemers aan de rëvolntie en nit socialisten, verklaart, dat hy bij de heropening van de Kamer, in het midden van November, in het parlement een feilen veldtocht tegen de regiering zal openen. By verwjjt de regeering, dat zy de mo narchisten en de vroegere monarchis ten, wier houding tegenover de tegen woordige regeering niet oprecht is, beschermt. Men verwacht hevige debatten en men is er geenszins zeker van dat de regeering tegenover de aanvallen van de radicalen niet het veld zal moeten mimen. Ten slotte nog iets over de Marokko-kwestie, die byna in vergetelheid is geraakt door de andere gebeurtenissen op het wereldtooneel. Het Marokko-verdrag is nu Zaterdagmiddag geteekend en bevat o.a. de volgende byzonderbeden. Binnen den tyd van zes maanden na de onderteekening van het verdrag begeeft zich een technische commissie, bestaande uit een aantal gedelegeer den van beide regeeringen, ter plaatse, om de grenzen, zooals in het verdrag bepaald, vast te stellen. Uileriyk 18 maanden na de beëindiging van het werk dezer commissie zullen de grens palen opgezet worden. Beide regee ringen schenken elkaar onder be paalde voorwaarden het recht haar spoorwegen door elkanders gebied te verlengen. Voor Dnitschiand heeft deze bepaling de bijzondere beteekenis, dat de Kameroen-Bpoorwegen naar het Oebanji-gebied verlengd kunnen wor den. Beide regeeringen hernieuwen nadrukkelyk de in de Berlijnsehe acte van 26 Februari 1885 vervatte bepa lingen over de vrijheid van scheep vaart op den Congo en de Niger. Er is tenslotte voorzien in het geval, dat de grenzen van het Congo-gebied, zooals zy in de Berlynsche Congo-acte vastgesteld werden, in de toekomst veranderd zullen worden. De beide regeeringen zullen in dit geval zoowel met elkaar als met andere mogend heden, die de CoDgo-aute ondertee kenden, in overleg treden. zijn aanhouding zouden kunnen leiden, uit te wissohen. Hy, die toch zijn eigen instrument uitstekend moet kennen, omdat hy zelf de letters daarop kunstig heeft aangebracht, zal zeker niet de onvergeeflyke domheid hebben om in de bloedende wond het wapen achter te laten, dat hem dadeiyk voor de geheele wereld als den moor denaar zou doen kennen I Ook in deze uitweiding van den officier mis ik dus overtuigende logica. In een roman mag het als heel natuurlijk worden voorgesteld, dat een verharde boos wicht, door het wrekend zwaard van de NemesiB getroffen, plotseling voor de folteringen van zijn eigen kwaad geweten vlucht en daar door den verrader op de plaats van de vreeselyke misdaad zelf ach terlaat, in onzen nuchteren en prac- tisehen tyd komt zooiets niet voor. Een misdadiger, die de koelbloedig heid heeft, een moord te begaan, die beschikt ook zeker tienvoudig over de noodlottige kalmte, die hem in Btaat stelt de vruchten van zijn daad geheel te plukken en zyn spoor voor zoover het in zijn macht staat, uit te wissohen I Bovendien gaat deze voorstelling van den geachten officier van justitie nog aan een andere onwaarschijnlyk- heid mank. Gesteld, dat myn cliënt de misdadiger is geweest, dan moet hy toch eerst den moord begaan heb ben en eerst daarna kon hy, daarop wijst immers ook de geconstateerde stryd tusschen den moordenaar en zyn slachtoffer, er aan denken, den sleutel Binnenland. Vrijzinnig-Democratische Bond. Zaterdag en gisteren heeft in de Buiten-sociëteit te Zutfen de algemeene vergadering plaats gehad van den vryzinnigdemocratisehen bond. Zy werd geopend met een rede van den voorzitter, den heer Herman Snijders, die o.m. samenwerking met de unie- liberalen by de atembus van 1913 in bet vooruitzicht stelde onder de leuze algemeen kiesrecht on evenredige ver tegenwoordiging. De voorzitter deelde verder mede, dat de bond steeds groeit, waarop de afgevaardigde voor Delft in het midden bracht, dat van dien groei niet is gebleken by de jongste gemeenteraads-verkiezingen, toen ze tels voor de party o a. die van mr. Treub te 's-Gravenhage ver loren gingen. Uit het jaarverslag bleek, dat de bond enkele afdeelingen verloor, waar tegenover een winst van vjjf nieuwe vereenigingen staat. Totaal zyn thans aangesloten 56 afdeelingen met 4514 leden en 464 personeeie leden. De bond heeft een oproeping ge daan voor de functie van secretaris- propagandist. Als zoodanig werd be noemd de heer W. O. A. Koster, te 's-Gravenhage. Gisteren was aan de orde het rap port over de invaliditeits- en ouder- domsvei zekering. De conclusies van het hoofdbestuur komen in het kort hieop neer: invaliditeits- en |ouder- domsverzekering behooren gelijktydig en in onderling verband te worden geregeld de vorm zij een combinatie van verplichte verzekering en staats pensionneering, zoodanig, dat voor loontrekkenden de verzekeringspre mie voor de helft wordt betaald door werkgevers en voor de helft door de werklieden, met dien verstande, dat de betaling van de premie voor de werkenden met loonen door den Staat wordt overgenomen. Voor niet loon trekkenden met geringe inkomsten gelde hetzelfde beginselhet bedrag van de wekelyksche inkomens, waar voor de premiebetaling door den Staat wordt overgenomen, worde in verband met plaatselyke omstandig heden zoo mogelijk op 16 tot f 10 bepaald; de leeftydsgrens voor de ouderdomsrente worde gesteld op 65 jaarde noodige middelen ter voor ziening in de kosten dezer verzekering mogen in geen geval worden gevonden door verhooging van invoerrechten, doch door toepassing van de beginselen omtrent het belastingwezen, opgeno men in het werkprogram van den vryzinnig-democratischen bond. Verschillende amendementen waren op de conclusies van het hoofdbestuur ingediend. Sommige afdeelingen wil den invaliditeit en ouderdom als twee ongelyksoortige grootheden behandeld zien, andere bepleitten het stelsel van staatspensionneering, weer andere wenschten de vrygestelde loonen van premiebetaling naar de plaatselyke van de braDdkast onder het hoofdkus sen vandaan te halen en aan het openen en plunderen van de brand kast beginnen. Het zon zoodoende iemand, die koel bloedigheid genoeg bezat voor deze zeer tydroovende bezigheid, zeker heel gemakkelijk gevallen zyn, eerst het graveermes weer by zich te steken om zoo het grootste bewya tegen hem nit de wereld te helpen. Ik geloof, dat er niemand hier in de zaal is, die aan de toerekenbaarheid van myn cliënt twij felt zooiets zou echter aan het werk van een krankzinnige doen denken. Kunnen wy echter met dit denkbeeld van den officier niet instemmen, dan vervalt ook zyn verklaring van het ontstaan der druppels kaarsvet. Met fijne berekening heeft de aanklager het hoofdargument van myn verdedi ging vooruit willen afsnijden en on mogelijk maken, ik bedoel n 1. het bloedige handspoor in de gang tus schen de kamers der vermoorden. Of schoon hy u dit spoor roerend schil derde als afkomstig van den door be rouw gekwelden moordenaar, wilde hij u de overtuiging bybrengen, dat de Btruikelende misdadiger onmoge lijk een flink houvast op den garg- looper kon krygen. Met andere woon den, hij wilde voor u het ongehoord groote, onomstootelijke onderscheid tusschen het gevonden spoor en de hand van myn cliënt verkleinen en als heel gering doen voorkomen.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1911 | | pagina 1