N*. 118 1911.
Donderdag 5 October
98"ce jaargang.
Donkere Schaduwen.
36 FEUILLETON.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes f O.ÏS, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 ct., elke' regel meer' XOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 4 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. P. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant".
Buitenland.
DE OORLOG.
Er is weer een nieuw gezichtspunt
geopend inzake de drjjfveeren, die
Italië geleid hebben tot zyn haast met
de actie tegen Turkije, terwijl het
toch, gezien de bereidwilligheid van
de Porie tot economische concessies,
vrij zeker langs diplomatieken weg
ook z'n doel wel zou hebben bereikt.
Een Engelsch blad weet nl. uit beslist
betrouwbare bron, naar het heet, dat
er tusschen de departementen van
Buitenlandscbe Zaken van Dnitschland
en Turkjje onderhandelingen zijn
gevoerd betreffende den afstand van
Tripolis aan Duitschland tegen een
belangrijk bedrag. Daar moet Italië
achter zijn gekomen en teneinde zich
het begeerde land niet voor den neus
weg te laten snoepen, meende bet niet
beter te kunnen doen dan maar ineens
handelend op te treden.
Wat bet daarmede zal bereiken
ligt nog in het onzekere, hoewel de
geruchten, dat
de oorlog van korten duur
zal zjjn, langzamerhand een vasteren
vorm aannemen. Duitschland en Oos
tenrijk zouden als bemiddelaars optre
den, terwijl ook Engeland een duit
in he'. zakje heet te zullen doen. Keeds
zou een regeling getroffen zijn, waarbij
Tnrkye Tripolis tegen een belangrijke
som als schadevergoeding aan Italië
afstaat onder voorwaarde, dat Turkije
de snzereiniteit over de afgestane
provincie behoudt. Italië moet zich
met dit plan wel knnnen vereenigen
omtrent de houding der Porte is even
wel nog niets met zekerheid bekend.
Van den strijd zelve iB overigens
weinig te vertellen, dank zij de buiten
gewoon strenge censuur, die in de
beide oorlogvoerende landen wordt
toegepast. Hoe ver men daarbij gaat,
blijkt duidelijk genoeg uit het volgende
staaltjeDe Romeinsche correspondent
van de Stcolo was Zaterdagavond
bezig de prijzen der staatsloterij aan
zijn blad te Milaan te seinen, toen
hij plotseling bevel kreeg daarmee op
te honden. De eensor bleek nl van
meening, dat hij oorlogsnieuws vol-
genB een particuliere code overseinde.
Desniettemin is er nogal iets uit
gelekt omtrent
het bombardement van Tripolis.
Onmiddellijk nadat de termijn van
overgave was verstreken braakten de
Italiaansche vuurmonden hun dood
en verderf aanbrengenden inhoud over
de stad nit en of men nu al z'n best
deed de openbare gebouwen te spaten
en alleen het vuur op de forten te
richten, zoo werd niettemin reeds bij
het begin het paleis van den gouver-
nenr getroffen. Lang heeft het vuren
evenwel niet geduurd. De kanonnen
der Tnrksche forten waren niet opge
wassen tegen het ver dragend geschut
der Italiaansche oorlogsbodems en de
belegerden hebben blijkbaar het nut-
telooze van een krachtige verdediging
der stad ingezien en deze maar liever
aan den vijand prijsgegeven.
Van veel grooter beteekenis dan
het bombardement van Tripolis is
Naar het Duitse h.
Ik kom op stel en sprong bij u,
mijnheer, zoo begroette hij den binnen
tredende, terwijl hjj hem hartelijk de
hand drukte. Myn rijtuig wacht voor
de deur, om mij dadelijk naar de stad
terug te brengen. Ik beschouw het
echter als mijn plicht u een gewichtige
ontdekking mee te deelen, die mij
toevallig ter oore gekomen is, zoodat
Ik u het vertellen kan zonder mijn
ambstgeheheim te schenden en ik aan
den anderen kant weet, hoezeer iedere
bijzonderheid in zake Beck u interes
seert.
Als ik mij niet vergis, las ik op
uw kaartje den naam „Schimmel", zei
Rudolf vol verwachting, nadat hy den
commissaris had uitgenoodigd plaats
te nemen.
Ja, zei deze, behaaglijk in den
leuningstoel achtover leunend, terwijl
hij een sigaar aannam uit het hem
voorgehouden kistje en deze aanstak.
Juist met het oog op dezen man van
twijfelachtige reputatie kom ik bij u.
Het zal u stellig interesseeren te boo
ten, dat dit heerschap in geheime
de zeeslag bij Preveza.
Hiermee tooh heeft Italië den strijd
naarEoropeeseh Turkije overgebracht,
niettegenstaande het by herhaling met
nadruk had verzekerd de integriteit
daarvan ongerept te zullen laten en
de rust op den Balkan te handhaven
en te waarborgen. Tot welke gevaar
lijke complicaties dit optreden, by de
bestaande gisting op den Balkan,
aanleiding kan geven, behoeft wel niet
uiteengezet.
Te Saloniki heeft Zondagavond reedB
een talrijke menigte haar woede ge
koeld aan het Italiaansche consnlaat
aldaar, onder het oog en met mede
werking van de autoriteiten. De gou
verneur van de Btad en de directeur
van politie haalden zelf, onder het
goedkeurend gejuich van een talrijke
menigte, de Italiaansche vlag naar
beneden, rukten het Italiaansche wa
penschild van den muur en vertrapten
het daarna onder het uitstooten van
woedende kreten en allerlei hatelijk
heden aan het adres van de Italianen.
Daarna herhaalde zich hetzelfde too-
neel aan het Italiaansche postkantoor
en andere gebouwen.
Over den zeeslag zelve vinden
wij nog de volgende uitvoeriger bij
zonderheden, in een telegram, door
den hertog der Abrnzzen, commandant
der aanvallende vloot, aan den Itali-
aansehen minister van marine gezon
den. Dit telegram luidt aldus„Heden
(29 Sept.) te Preveza aangekomen, heb
ik myn eskader in slagorde geschaard.
Om drie uur meldde de bevelhebber
van bet eerste eskader, door een
draadloos telegram, dat twee Tnrksche
torpedobooten in aantocht waren. Het
eerste eskader maakte jacht op de
eene torpedoboot, die naar het Noor
den trachtte te ontvluchten. Slechts
weinige kanonschoten werden gewis
seld, waarop de Tnrksche torpedo
boot naar het land koers zette en
strandde. Aan boord brak brand uit,
waardoor dit schip geheel onbruikbaar
werd. De tweede torpedoboot, die
door twee torpedojagers achtervolgd
werd, keerde dadelijk naar Preveza
terug, zonder schade te hebben be-
loopen. Ik heb aan de bevelhebbers
per telegram myn vreugde genit over
de wijze van uitvoering mijner maat
regelen".
In Oostenrijk is men evenwel alles
behalve verheugd over die maat
regelen. Men gelooft onvoorwaardelijk
Italië's verzekering, dat ai de ge
ruchten van landing op de Albanee-
sehe kust door Turkije met tenden-
tiense bedoelingen verspreid werden,
maar het Italiaansche bombardement
van twee Tnrksche torpedobooten by
Preveza en het dreigend Italiaansch
vlagvertoon aan de Albaneesohe kast
honden de OoBtenryksche pers bezig.
Zoo seint men nit Weenen aan het
Berliner TageblattIn diplomatieke
kringen te Weenen is men over de
actie van de Italiaansche vloot aan
de Albaneesche knst zeer verontrust
en men vreest, dat deze actie in
Albanië, dat eerst kort geleden ge
pacificeerd is, maar waar 't nog steeds
gist, nieuwe onlusten zal doen ont
staan. Ook vreest men, dat deze actie
der Italianen een ongnnstigen terug-
cyfereorrespondentie met een onbe
kende staat.
Merkwaardigriep Rudolf als
geëieetriseerd uit. Dat is in elk geval
iets heel ongewoons j Scbimmel is niet
meer in de jaren, waarop men in 't
geheim' met een geliefde correspon
deert.
Nu, verliefden zyn ook meestal
niet gewoon door middel van een
courant met elkaar te correspondeeren,
want dat wordt op den dnnr te kost
baar, bromde de commissaris droogjes,
terwijl hjj eenige krachtige trekken
aan zijn sigaar deed.
Door de courant
Ja. Ik had den rechercheur Pohl
opdracht gegeven op den uitdrager
te lett-n. Deze deed dat ook uiterst
voorzichtig, zonder intusschen weken
achtereen eenig resultaat te kunnen
melden Schimmel ging nu vanmiddag
uaar het postkantoor in de Kai3er-
strasze en vroeg naar een brief met
oyfeis op het adres. Polh was zoo
voorzichtig:, dadelyk na bet vertrek
van den uitdrager met een markstuk
in de hand terloops naar het adres te
vragen. Het luiddeS. P. 14. Er was
geen brief met dat adres voorhanden
geweest. Gelukkig zag de beambte,
die haastig den uitdrager achterna
liep, kans hem in te halen.
Deze stond, juist op het punt tiet
slag op de overige Balkanstaten, Servië,
Buig. rye en Montenegro, zal hebben.
De Oostenryksehe regeering heeft
daarom niet nagelaten de Italiaansche
regeering te kennen te geven, dat zjj
met groote verwondering de bewegin
gen der Italiaansche vloot by de Alba
neesche kust gadeslaat en tevens
werd medegedeeld, dat, als Italië op
deze wjjze voortgaat en het tot een
ongnnstigen terugslag op Albaneezen
en de overige Balkanvolken komen
zal, Oostenryk-Hongarije zich gedwon
gen zal zien, militaire maatregelen bij
de Adriatisohe kust te nemen.
Een reeks van bladen, welke met
toonaangevende kringen in verbinding
staan, spreken eveneens hun verwon
dering uit over het optreden der
Italianen aan de kust der Adriatisohe
Zee.
i n ii e D f a n ii.
De Koningin te Bruinisse.
H. M. de Koningin heeft gisteren
een bezoek gebracht aan Brninisse,
welks bevolking zoo verschrikkelijk
is getroffen door den jongsten storm.
De N. B. Ct. meldt dienaangaande
Tegen twaalf uur kwam het be
richt, dat de Koningin in haar auto
uit de Zjjpe in aantocht was. Een man
kwam den burgemeester vragen, of
ze de vlaggen niet halfstoks uit zou
den steken. Met bleeke gezichten
kwamen de menschen nit hun wonin
gen en toen de Koningin passeerde,
werd menigeen de ontroering te mach
tig, barstten vrouwen in snikken uit,
rolden stoere visseherlui de tranen
langs de wangen en een enkele riep
in vervoering al smeekend om hulp
aan vorstin en volk.
De Koningin was te kwart voor
zeven van het Loo gegaan, per trein
over Rotterdam en Dordreeht naar
Oudenbosch, waar de auto's gereed
stonden, die H. M. met gevolg naar
Nienw-Vossemeer brachten, waar mr.
Dykmeester, de commissaris der Ko
ningin, de vorstin verwelkomde en
haar voorreed over den dyk naar St.
Philipsland. Daar ging de Koningin
op het veer over naar de Zjj de en
wandelde toen langs den doorsijpelden
dijk om de schade daar in oogenschouw
te nemen. Ter hoogte van den Stoot-
polder kwam burgemeester Hage Uaar
met den djjkgraaf tegemoet, aan wie
H. M. belangstellend inlichtingen
vroeg, terwjjl het gezelschap langs de
gestrande schepen ging, waar de Ko
ningin de ontdane schippers herhaal-
delyk toesprak. Weldra kwam een
groot deel van de bevolking ernstig
zwijgend achter Haar aan zonder jui
chen, zonder eenigen groet dan hel
ontblooten van de hoofden. Op het
Raadhuis werden de Raadsleden voor
gesteld, wien de Koningin bjj herha
ling Haar deelneming betuigde. Schip
per Bouwens, wiens zoon in den storm
is gebleven, werd ontboden en toen
hy afwezig bleek, kwam de diep be
droefde moeder, door een dochter
ondersteund, de troostwoorden van H-
M. vernemen.
Daarop is de Koningin, vergezeld
van burgemeester, dijkgraaf en ge
volg, teruggewandeld naar de Zype
advertentiebureau van een courant
binnen te gaan. U kent natuurlijk het
bureau met mooie spiegelruiten, dat
men van de straat af geheel overzien
kan. Hier herhaalde zich het vorige
spelletje, alleen met dit verschil, dat
de uitdrager nu een advertentie op
gaf, die dadelyk door Pohl werd ge
noteerd. Zjj luidde onveranderd aldus
L. ontgaan. Kan heimwee niet langer
bedwingen, is over acht dagen de
beslissing niet gevallen, dan spreek
ik met St. Het een of het ander
B. K. 3. S. P. 4.
Met die woorden had de commis
saris een briefje uit zyn portefeuile
genomen en aan Rudolf gegeven, die
het met steeds grooter wordende ver
bazing nauwkeurig overlas en het
toen a.n len beamote teruggaf.
Om kort te gaan, ging de com
missaris voort, de reehereneur ver
volgde den uitdrager nog verder,
Schimmel keerde echter langs den
koristen weg, zonder opgemerkt te
hebben dat hij achtervolgd was, naar
zjjn eigen huis terug.
Hoe luidde het opschrift ook
weer? zei Rudolf. L. ontgaan, niet
waar
Is u daarin ook iets bijzonders
opgevallen
Zeker, herhaaldelijk heb ik een
dergelijke advertentie ia de kolommen
voor de boot van één unr, steeds met
den stoet van de verarmde Bruiaisser
visBChersgezinnen achter zieh aan.
H. M. heeft bij het afscheid aan
burgemeester Hage te Zijpe een gift
van f 6000 toegezegd, in vertrouwen,
dat het Nederlandsehe volk ook nu
niet achter zal blijven om den nood
te lenigen. H. M. hoopte, dat zoodoen
de de gevolgen van de ramp gauw
hersteld zullen zjjn.
Toen de burgemeester daarna van
de pui van het gemeentehuis deze
Koninklijke boodschap overbracht aan
de burgery, werd gejuichtLeve de
Koningin, Leve de Prins, Leve Prinses
Juliana, Leve de burgemeester.
Eerste Kamer.
In de gisteravond gehouden zitting
der Eerste Kamer werden de geloofs
brieven van het nieuw benoemd lid
voor Noord-Holland dr. J Kraus
onderzocht en daarna tot zjjne toelating
besloten.
De voorz. stelde daarop voor heden
in openbare behandeling te nemen
bet wetsontwerp inzake den spoorweg
Gouda—Schoonhoven, daarna de Ar
beidswet en vervolgens de Steenhou-
werswet. Nadat de leden zich hiermee
hadden vereenigd werd de vergade
ring verdaagd tot hedenmorgen 10
unr.
Tariefwet en represaillemaatregelen.
De Nederl. Vereeniging van Kaas
handelaren wendde zich tot de com
missie van voorbereiding van het wets
ontwerp tot vaststelling eener nieuwe
tariefwet naar aanleiding van een door
haar ontvangen schrijven door de
Kamer van Koophandel te Santiago
de Cuba, gericht aan den staatssecre
taris te Havana.
In dat schrijven wordt voorgesteld
verhooging der invoerrechten op Ne
derlandsehe kaas te Havana, voor het
geval het ontwerp-tariefwet, waarbij
honing en was met een invoerrecht
bedreigd worden, wet mocht worden.
Lamibouw, Veeteelt en
isscherij.
De tentoonstelling te Eist.
Naar aanleiding dezer tentoonstel
ling schrijft men o. a. nog aan de
N. li. Crt.
Ter volmaking van het programma
volgde nog een rij kisten en schotels,
elk met vruchten van één soort, en
zoo werd een aantal van de beste
soorten gevraagd. Hierbij kan men
nu ook z en, welke soorten het meest
in aankweek zjjn, want op de vraag
naar zure Bellefleur is door 26 per
sonen ingezonden, naar Goudreinette
door 20 menschen, Sterappel door 8,
Jodenpeer en Maagdepeer door 7 en
de overige door minder inzenders.
Van die soorten werd echter 25 KG.
gevraagd in een normaal-kist der Ned.
Pomologische Vereeniging, doch van
de fjjnere tafelvrucbten maar 10 stuks,
maar die dan van allereerste hoe
danigheid.
Hieraan is rnim voldaan. De vruch
ten waren zeer goed en konden met
het beste van elders wedjjveren, wat
zeker mee aan den warmen zomer te
der courant opgemerkt.
Juist, ik kan u zelfs als het u
interesseert, eenige advertenties met
hetzelfde opschrift laten zien, want
ik heb de verschillende uitknipsels
by mij.
Met die woorden haalden de com
missaris meteen eenige stukken van
bet „Dagblad" te voorschijn en wees
eenige met blauw potlood omhaalde
advertenties aan, die allemaal tot op
schrift hadden„L. ontgaan."
Zie eens hier, mijnheer Wichern,
ging de commissaris voort, zjj vormen
met elkaar een liefdesroman. Hier is
een verzoek om op een tête-4-tête te
verschijnen. De volgende advertentie,
die twee dagen later verscheen, be
treurde de onmogelijkheidomte komen,
zegt echter, dat er op de bewuste
plaats een brief ligt. Kijk hier het
Romeinsche cijfer VI en daarna S. P.
14. Dat beteekentop het postkantoor
VI in de Langenstrasze ligt een brie!
onder bet nummer S. P. 14. De ont
vanger moet echter, zooals nit de
volgende advertentie blijkt, die weer
van hem uitgaat, niet met den inhoud
van den brief tevreden geweest zjjn,
want hij dringt op een ongeduldigen
toon aan op een spoedige beslissing.
De daarop volgende advertentie, die
zoogenaamd aan een vurig minnaar ge
richt is, is in werkelijkheid echter voor
danken was. Witte Wintercalvillen nit
de open lucht in Cnlemborg gegroeid
konden tegen Tyroler-„kabinetwaar"
aan en de fyne Engelsehe soorten
waren onverbeterlijk. Bjj deze kleinere
inzendiDgen van kweekers heeft de
kweeker Engel de Jonge, nit Ierseke,
verreweg het grootste aantal prijzen
behaald25 medailles, waaronder 13
eerste prijzen en nog een zilveren
beker ais eereprjjs voor zijn groot
aandeel in het welslagen der tentoon
stelling. Daar deze kweeker niet zooals
zoovele anderen den particulieren han
del vaarwel-zegde, zullen deze be
kroningen een groote bekendheid aan
zyn naam geven. Rondwandelend in
zyn Zeeuw8oh oostnnm, werd hjj aan
velen aangewezen en het behaagde
H. M. de Koningin en H. M. de Konin
gin-Moeder dezen kundigen Zeeuw by
zieh te doen roepen om hem in het
bijzonder geluk te wensehen.
Breede velgen.
Toen indertijd een reglement werd
vastgesteld voor het berijden van
Rijks- en Provinciale wegen, is daarbij
bepaald, dat de velgen van de wielen
der voertuigen een bepaalde breedte
moesten hebben en wel breeder dan
de gewoonlijk gebruikte. Dit wekte
onder de landbouwers en voerlieden
nog al wat ontevredenheid, eerstens
om de kosten, die verbonden waren
aan het aanschaffen van nieuwe wie
len en ten andere, omdat men meende,
dat breede velgen zwaarder trekken
dan smalle. Dit laatste was echter
niets meer dan een meening, die door
ondervinding niet was bewaarheid,
want had men zich door proefneming
overtuigd, dan zon gebleken zijn, dat
breede velgen in de meeste gevallen
het pleit zouden gewonnen hebben.
Die proefnemingen zyn later ge
houden, o a. bij gelegenheid van een
landbouwtentoonstelling te Deventer
in 1909. Men nam een wagen met
twee stel wielen, een met breede en
een met smalle velgen, de wielen
waren overigens volkomen gelijk, zoo
dat er geen verschil van wrijving om
de assen kon bestaan. Om de trek
kracht te bepalen heeft men een kracht
meter genomen, zooals die teParys voor
dergelijke proeven te bekomen zyn. De
uitslag van alle genomen proeven sa
men genomen was, dat breede velgen de
minste trekkracht eischen.Het verschil,
dat gezien werd, hing af van de soort
en gesteldheid der wegen. Smalle vel
gen wonnen het op verharde, vlakke
wegen, omdat de wielen daarin geen
spoor knnnen maken, maar op slecht
onderhonden grindwegen, op zand- en
natte kleiwegen voldeden de breede
heter, en by het oprijden van hellende
wegen (oprils) was het verschil vry
aanzienlijk ten gunste van de breede.
Een paar der genomen proeven
willen we uitvoeriger beschrijven. Als
voortzetting der proeven, op genoemde
tentoonstelling genomen, werd in het
voorjaar van 1910 op een vlak terrein,
dat den vorigen winter onder water
had gestaan, zoodat de zand- en klei
wegen drassig waren, nogmaals nage
gaan, welke velgen de meeste trek
kracht eisehen. Men belastte een wagen
met smalle velgen met een gewicht,
dat langzamerhand toenam. Toen de
onzen wakkeren vriend Schimmel
bestemd, zoekt dezen te troosten en
meldt het afzenden van een brief
onder hetzelfde nummer, die ditmaal
op het hoofdpostkantoor ligt.
Onze Schimmel wordt steeds onge
duldiger in zjjn antwoorden. Over
terughoudendheid van zjjn correspon
dent, die in werkelijkheid niemand
anders is dan de medeplichtige van
den uitdrager en de ware moorde
naar van den baron Lndwlg v. Engler
en zijn nicht.
Kndolf voelde zich beklemd op de
borst.
Wat de commissaris hem daar ver
telde, klonk zoo eenvoudig en vol
overtuiging, en daarbij bevatte het
voor hem zoo n buitengewoon belang
rijke boodschap, dat hjj bijna zjjn
ooren niet kon gelooven.
Myn hemel, zou 't mogelijk zijn,
zou werkelijk nog in het laatste uur
de hoop bewaarheid worden, dat er
een spoor ontdekt zou worden mom
pelde hij ontroerd. Dan dan heb
ik misschien ook in gedachte een
ander zv» aar onrecht aangedaan
De commissaris lachte hem, van zijn
overwinning zeker, toe, terwijl er een
eigenaardig licht in zijn oogen op
vlamde.
f Wordt vervolgd.)
