N'. 117 1911.
Dinsdag 3 October.
986ce jaargang.
Donkere Schaduwen.
GOESCHE
De aitgave dezer C mrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Ineendlng van advertentiën op Maandag on Woensdag
vóór 2 uren, op VKIJDAG vóór 12 urea.
COIRANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOct
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelyk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels i 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant".
Buitenland.
De oorlog uitgebroken.
Helaas, es bat nicht sollen sein
Hoe we ook hoopten, dat de oorlogs
geruchten voorbarig zouden zijn en
nog een gunstige wending zou komen
in de zoo dreigende verstandhouding
tasschen
Italië en Turkije,
die hoop is jjdel gebleken 1 Terwjjlin
den Haag de laatste band gelegd wordt
aan het Vredespaleit, bulderen aan den
overkant van de Middellandsche zee
wellicht reeds de kanonnen, btijgt het
gekerm van da gekwetsten misschien
reeds ten hemel als een aanklacht, een
welverdiende aanklacht nog wel, tegen
Italië, dat om geen andere reüeu dan
om aan zyn hebzucht te kuunen vol
doen, Turkfje dwong tot den oorlog.
Daarover toch is men het wel alge
meen eens, dat Italië geen wettige
redenen heeft op deze wijze het even
wicht van Europa iu gevaar te breu
gen. Maar daarbij blijft het dau ook t
Men gispt Italië's houding, maar geen
enkele mogendheid, die eens uit den
hoek komt en zegtTot hiertoe en
niet verder 1 en zoo znllen ten koste
van ontelbare menschenlevens, die
vallen als slachtoffers van de hebzucht
van Italië's koning, Italië en Turkije
maar met de wapens dezen strijd
moeten beslissen.
Hoe de afloop zal zijn, is natuurlek
geenszins met zekerheid te voorspel
len. Ter zee is Italië verreweg de
sterkstede Turksche vloot bestaat
■lechts uit enkele nauwelijks zee
waardige schepen, die de regeering
onlangs pas heeft gekocht, maar te
land wacht den indringer een tegen
stand, dien hij niet te gering mag
achten. Een bekend Duitsch veld
maarschalk sprak dienaangaande het
volgende oordeel uit
,De Turken hebben een zoo groot,
mogelijk aantal soldaten in Tripoli
tania. Zij beschikken over 17 batal
jons, tien eskadrons en zes batterijen,
elk bataljon bestaande nit zes honderd
man. De batterijen zjjn bewapend met
het moderne Kruppkanon. De inland-
ache bevolking is gedeeltelijk geor
ganiseerd.
Het zal den Italianen niet meeval
len, om vasten voet te krijgen in Tri
polis. En mochten zij het in het hoofd
krijgen, in Tnrkye zelf' te landen,
dan zonden zy in zee gedrongen zijn
voor zü het weten.
De Tnrksehe vloot, dit valt niet te
ontkennen, is nog niet atdoende ge
organiseerd. Niettemin kunnen de
torpedobooten nog gevaarlijk genoeg
worden voor de Italiaansche slagsche
pen.
Vast staat, dat da Tnrken voor
geen offer zullen terugdeinzen, om
een gehaten vijand te overwinnen."
Wanneer men nu weet, dat deze
krijgsman langen t(jd iu Turkije ver
toefde om het leger daar te lande
35 FKÜLLLtóTON.
Naar het Duitsch.
U zegt de waarheid, vader, be
gon b(j, Hedwig is een engel van
goedneid en hooghartigueid I En zoo'n
bekoorlvjke vrouw wil u tny out
nemen Kortzichtig, bekrompen hebt
gij ter wille van het snoode oordeal
der menschen het liefste opgeofferd,
dat er voor mij bestaat Laat mij
Uitspreken, ging hij heftiger voort,
toen zjjn vader hem in de rede wilde
▼allen, misschien heb ik al te lang
gezwegen en n door dit zwjjgen in
uw eigen oogen een recht toegekend,
waarvan u nn misbruik heeft gemaakt.
Ik dank n voor al het goede, vader,
dat n rnjj In mijn leven al bewezen
heeft. Ik zou onrechtvaardig zijn ais
ik niet wilde toegeven, dat n altijd
een zorgzame liefdevolle vader voor
mij geweest is. Zelfs op dit oogenbiik,
nn ik over uw manier van doen ver
ontwaardigd ben, zal ik erkennen, dat
zü alleen baar oorsprong kan hebben
in uw bezorgde welgemeende liefde.
Maar toch, vader, toeh, n sehijot
niet te kunnen begrijpen, dat er in
een menscheuhart snaren zijn, die men
niet mag aanraken, dat de waaracn-
tlge, echte liefde niet vraagt naar
hetgeen de menschen er van zeggen
■allen, dat het haar onverschillig laat,
of met haar samen rang en aanzien
binnentreedt ot dat zij doodarm, en
naar Duitsch voorbeeld te organisee-
ren, dan krjjgt zoo'n oordeel o. i. wel
eenige waarde. Een ander deskundige
noemde het eenvoudig voor een Euro-
peesche mogendheid onbegonnen werk
in Tripolis door te willen dringen.
De Italianen zullen niet alleen te strij
den hebben tegen den vijand, maar
ook tegen het watergebrek het zal
maar al te gemakkelijk zijn voor de
inlander, het water in de putten te
vergiftigen. In een oorlog met Turkije
sal ltalii ongetwij/eld het onderspit
moeten delvenaldus deze zegsman
Wie het fanatisme der Turken en
der bewuners van Afrika kent, weet,
dat zulks beteekent, dat zü zullen
vechten tot denlaatstenman. Volgens
de Berliner Lok. Anzeiger, is Turkije
dan ook niet bang voor een kryg te
land. Dit blai verzekert, dat de Turk
sche autoriteiten langs de geheelu
kast voldoende militaire maatregelen
hebben genomen om zich krachtig
tegen elke houding van Italiaansche
troepen te verzetten. Het Turksche
garnizoen is zeer goed gezind en de
bevolking heeft zich bereid verklaard
elke duimbreedte Turksoh grondge
bied tot het uiterste te verdedigen.
Inderdaad, de macht van Turkije
in Tripolis valt niet te minachten.
Volgens de laatste berichten zonden
de Italiaansche troepen in Tripolis
aan land zjjn gegaan en de Turksche
vlag op de regeeringsgebonwen door
den Italiaansohen standaard hebben
vervangen, wat groote opschudding
onder de bevolking moet hebben ver
oorzaakt.
Ook schijnen er reeds enkele vij
andelijkheden te hebben plaats gehad.
Aan de „Lokal Anzeiger" toch werd
uit Athene geseind, dat een Italiaansoh
eskader, bestaande nit twee pantser-
schepen en zes torpedobooten niet
ver van Cytika en Nicopolis in botsing
kwam met twee Turksche torpedo-
booten, die zich met vier andere tor
pedobooten wilden vereenigen. De
Italianen begonnen de beschieting;
de Turken beantwoordden het vuur,
doch zonder succes. Een Tnrksehe
torpedoboot vluchtte en liep de haven
van Nicopolis binnen. De tweede tor
pedoboot, zwaar beschadigd, liep daar
op de haven van Preveza binnen en
is buiten gevecht gesteld. Kanonscho
ten werden tot diep in den nachge
hoord. Men zon daaruit besluiten, dat
het Italiaansche eskader ook de ove
rige Turksche torpedobooten aange
vallen heeft.
Uit Lenkai wordt geseind, dat het
Tnrksehe eskader in Preveza en
Ynmenitza ingesloten iB.
Aan het BerlTageblatt" wordt uit
Kome geseind, dat volgens draad-
looze telegrammen nit Tripolis het
bombardement op de stad door de
Italiaansche oorlogsvloot begonnen is
en negen groote Italiaansche pantser-
schepen, na de weigering van de stad
om zich over te geven, zich iu slag
orde tegenover Tripolis hebben op-
alleen komt.
Maar voor zulke overwegingen en
gevoelens is n ik weet het he
laas ontoegankelijk. Hoe zondt gij
anders het meiBje van mij kuunen
verwijderen, dat my begreep, dat ik
liefhad met m(jn g-eheele hart, omdnt
ik het een innige li. fde waardig rond.
O, vader, het was verkeerd, u
me-nde rnjj te dienen en n heeft mij
zoo ongelukkig gemaakt, dat het le
ven nn woest, oeu aam e» dor voor
rnjj ligt...
Andreas Wichern keek zijn zoon
met zulk oen bekommerden, be
zorgden blik aan, dat Rudolf onwille
keurig de onvriendelijke woorden, die
hem op de lippen zweefden, onder
drukte.
Laat rnjj je één ding zeggen, mijn
zoon, begon de fabrikant, die moeite
scheen te hebben zjjn ontroering mees
ter te blijven Je zegt zelf, dat je gelooft
dat ik alleen om jonwentwille en om
dat ik het voor je bestwil hield, tegen
het jonge meisje ben opgetreden. Dat
is ook inderdaad het geval, maar nu
spijt het my, dat ik naar haar toe ben
gegaan. Zy is een meisje waarvoor
men den hoed diep moet afnemen, en
ik geloof, dat ik haar meer pyn ge
daan heb, dan zy verdient.
O vader, viel Rudolf hem in de
rede, terwijl een bitter lachje om zijn
lippen speelde. Wat geven nn nog
die woorden, nn mijn geluk onher
roepelijk verdwenen is? -— U heeft
den brief van Hedwig gelezen. Zoo
spreekt geen meisje, dat niet geheel
eu al met het ▼•rieden heeft gebroken.
gesteld. Op het Italiaansche consnlaat
in Tripolis waait de Dnitsche vlag.
Uit Konstantinopel wordt aan het
Tageblatt een gerucht uit Russische
bron grueind, waarin gezegd wordt,
dat de Itaiianen Preveza beschoten
hebben en dat het fort het vuur be
antwoordde, waarbij drie Italiaansche
schepen besehadigd moeten zijn.
De bezetting van Tripolis heeft zich
nog niet overgegeven.
Tot zoover de toestand in Tripolis
Welke, gevolgen zal evenwel deze
oorlog in Europa hebben In de aller
eerste plaats willen de Jong-Tnrken
onmiddellijk den boycott van de Itali
aansche kooplieden aanvangen en op
de scherpste wjjze doorvoeren, terwjjl
zij de regeering dringend verzoeken
de in Turkjje aanwezige Italianen
over de grenzen te zetten.
Verder schijnt de Kreta-kwestie nu
weer aan de orde te znllen komen.
Aan de Lokal Anzeiger althans wordt
uit Konstantinopel geseind„Hier
wordt beslist beweerd, dat het mini
sterie van oorlog een inval in Thes-
salië voorbereidt. Een hoog staatsbe
ambte zeide: Wjj znllen van Athene
uit met Italië en de mogendheden
onderhandelen.
Aan het Berliner Tageblatt wordt
uit Konstantinopel geseind: Met groote
zekerheid handhaaft zich het gerucht,
dat Turksche troepen reeds iu Tbes-
salië zijn binnen g-wallen. Inderdaad
wordt in welonderrichte kringen ern
stig met de mogelijkheid van een inval
in Thessalië rekening gehouden. Men
weet, dat de mogendheden daartegen
zullen protesteeren, maar wil echter
het voorbeeld van Italië volgen en
rekent er op, dat een gemeenschap
pelijke actie der mogendheden ten
bate van Griekenland onwaarschijnlijk
is De Turken denken ook aan de
mogelijkheid van een bezetting van
Kreta door Griekenland. Er zijn be
richten, dat Griekenland de annexatie
van Kreta by deze gelegenheid wil
doordrijven, alleen in de hoop, dat de
groote mogendheden een inval van
THrkije in Tbessalië niet zallen toe
staan. Turkjje is echter vast besloten
zich tegenover Griekenland schadeloos
te stellen en het voorbeeld van Italië
van den overval na te volgen.
(Voor event, later ontv. berichten
zie: Telegrammen. Red.)
B i ti a e 1 -a a d.
Nederland en de Oorlog.
Aan de Nederlandsche Regeering
is kennis gegeven van den tnsschen
Italië en Turkjje uitgebroken strijd,
o.a. ook door tnssehenkomst van den
Italiaansohen gezant te 's-Gravenhage.
Naar aanleiding daarvan zal weldra
een ambtelijke nentraliteitsverklaring
openbaar gemaakt worden, waarbij
den Nederlandsehen onderdanen, ver
blijf hondende in de landen der oor
logvoerende mogendheden, deinacht-
Andreas Wichern knikte peinzend
met het hoofd, toen legde hij plotse
ling in een opwelling zijn beide handen
op de schouders van zjjn zoon en
dwong dezen hem lang en diep in de
oogen te kijken.
Al heb ik je dan ook onrecht
aangedaan I zoo begon hij eindelijk,
iaat je toch ook overtuigen, dat ik
net he,te met je voor had. Hedwig
Beck past niet meer voor jon Laat
je do.ir een ouden man met veel er-
v-.ring, die gezien heeft wat er in het
m nsehenleven te koop is, raden.
Geloof my, Rudolf, het oogenbiik
zal komen, waarop je het optreden
van gisteren van je vader zult zege
nen, waarop je zult inzien, dat het
een ongeluk voor jon en je meiBje
geworden zou zyn, als ik tegenover
die omstandigheden, die tot een schei
ding noodzaakten, gezwegen had en
je beiden met open oogen in een on
afzien baren afgrond had laten storten.
Kudolf keek voor zich. Hij kon den
trouwen, welmeenenden blik van zjjn
vader niet langer verdragen j hjj wist
1 het immers wel, dat het alleen de
zelfzuchtige liefde van den ouden man
geweest was, die dezen tot handelen
had bewogen, maar toch kon hy de
I verbittering, die in zjjn hart oprees,
niet meester worden. Hy zuchtte diep
en ging een stap achteruit
j U spreekt altyd, alsof Karl Beek
I al veroordeeld is, vader, zei hij met
zenuwachtig trillende lippen. U stelt
zich op het Btandpnnt alsof n met de
dochter van een gebrandmerkten
moordenaar te doen bad. Stel n nu
neming van de strengste onzijdigheid
wordt voorgeschreven.
De directie van de Kon. Ned.
Stoomb. My. deelde aangaande de
gevolgen, die de Italiaansch-Turksche
oorlog voor haar stoomvaartdiensten
op de Middellandsche Zeehavens kan
hebben, het volgende mee
De oorlog tnsschen Italië en Turkjje
zal, voor zoover thans voorzien kan
worden, geen noemenswaardige ge
volgen op ons bedryf uitoefenen. Zeer
onwaarschijnlijk mag bet geacht wor
den, dat onze schepen van één der
beide oorlogvoerende partyen overlast
ondervinden zullen, te meer daar de
strijd tot Tripolis geloealiseerd sohy'nt
te zullen worden. De vrachten znllen
in het oostelijk deel der Middellandsche
Zee ten gevolge van het terugtrekken
der Italiaansche handelsvloot nit die
wateren ongetwijfeld rijzen, en wel
licht zal dit ons bedryf hier en daar
ten voordeele komen; aan de andere
zijde zullen vele versehepers, geleid
door al dan niet gewettigde vreeB
voor betalingsmoeilijkheden, door den
oorlog veroorzaakt, geen goederen
naar Turkije durven zenden, waar
tegenover weer staat, dat een moge
lijke boycot van Italiaansche goederen
de plaatsing van orders in Nederland
en zijn achterland in de hand kan
werken waarmede het vervoer met
onze ljjn gebaat zon zyn.
Zooals gezegd zijn noch groote
voordeelen, noch belangrijke schaden
uit dezen kryg op dit oogenbiik te
voorzien.
School eu faLerk.
Roe een predikant beroepen kan
wordent
Hiervan vertelt zekere L. in de
Schatkamer de volgende ware historie
„Onlangs reisde ik, na in eene va
cature te hebben gepreekt, met den
middagsneltrein uit het Noorden naar
Holland. In de coupé, die ik uitkoos,
bevond zich reeds iemand, in wien ik
onmiddellijk een collega herkende, en
wel van vrijzinnige richting. Zat het
in de gekleede jas en donkergrijze
pantalon, den slappen hoed met niet
al te breeden rand, dat ik dadelijk,
toen ik hem zag, deze gevolgtrekking
maakte Of draagt de uitdrukking
van het gelaat, af- of aanwezigheid
van „begroeiingen des aangeziebts"
het meeste bjj, om in een totaal onbe
kend persoon den collega en tevens
zijne richting te herkennen
Ik weet het niet. Maar wel is het
een feit, dat bjj reizen op Zaterdag,
Zondag of Maandag een uitgebreid
materiaal den opmerkzamen beschou
wer ten dienste staat, om zyn onder
scheidingsvermogen tin dezen te be
proeven.
Kort vóór het vertrek van den trein
stapte nog een drietal heeren in, die
kalmweg, alsof ze geheel alleen in de
coupé waren, een geaprek voortzetten,
dat te zeer over bepaalde personen
voor, dat de arme martelaar de vol
gende week onschuldig en smetteloos
van alle rechtsvervolging ontslagen
wordt Zal ook dan nog het bewust
zijn in n blijven wonen, dat u niets
dan plicht gedaan beeft, toen n twee
beminnende harten van elkaar hebt
gereten
De plooien om de mondhoeken van
den ouden heer werden scherperhy
richtte zich kaarsrecht overeind.
De man, die door de geheele we
reld wordt veroordeeld, omdat de be
wijzen tegen hem zyn, is niet onschul
dig. Aan zyn vingers kleeft het bloed,
en de dochter van zoo'n man neem
ik niet in mijn familie op. Ik zeg je
nog eens, ik heb niet mjjn gebeele
leven lang hard gewerkt, opdat een
dwaze streek van mijn zoon het
trotsche gebouw lichtvaardig in el
kaar zon doen storten. Er blijft geen
andere keus overl Dank nn echter
God, dat alles zoo geloopen is, later
zul je zeker je ouden vader nog
dankbaar zijn, dat hij met vaste
hand en helder oog zonder sentimen
taliteit de zaak ter hand genomen
heeft en tot een goed einde gebracht.
Neen, die dag zal nooit komen,
zei Rndolf, terwijl hij den blik van
zyn vader vast beantwoordde. Wel
echter zal de dag komen waarop n
vol berouw voor my zuit staan en
u veel te laat beklagen zult, dat gij
door uw eigen kortzichtigheid uw
eigen zoon en een allerliefst meisje
voor altyd ongelukkig heeft gemaakt.
Eerst scheep het alsof de oude heer
in woede ontvlammen ion, toen echter
liep, om voor iedereen bestemd te zijn.
Toen de trein zich in beweging zette,
werd de toon nog wat luider, zoodat
alles voor de twee andere passagiers
verstaanbaar bleef.
Hy was wel geschikt, zijn preek
was mooi. Veel beter dan A. B., die
ze den vorigen keer gehoord hadden.
Jammer, dat hy by de S. D. A. P.
was aangesloten.
Nn, wat deed dat ertoe
Wel, dat was toch een groot be
zwaar! Als er nu eens Zondagsmor
gens om 10 nnr een optocht georga
niseerd werd en hij geen dienst had,
zou hy dan bij zijn collega in de kerk
gaan of achter de roode vlag mee-
marcheeren enz., enz.
Plotseling onderbrak mijn collega
deze beschouwingen„Er iB zeker
eene vacature in uwe gemeente en
de heeren zijn iemand gaan „hooren"
U noemt zooveel bekende namen...."
Ja, dat was zoo. Zjj hadden ds. C.
gehooidhij was hun wel goed be
vallen, maar zijn lidmaatschap van
de S. D. A. P., waar hij zoo rond
voor uitkwam, bleef toeh wel een be
zwaar. „U is zeker ook predikant?'
werd er vervolgens gevraagd. Eén
der heeren had hem vroeger, naar hy
meende, al eens op eene vergadering
van den Protestantenbond gezien.
Collega maakte zich bekend als ds
D. uit X.
Nu kwamen de tongen der „hoor
ders" nog meer los. Allerlei beschou
wingen over de door hen gekeurde
predikanten passeerden de revue, en
daarna kwamen hun eigen leeraars
aan de beurt. De één was zóó ver
velend, dat er haast niemand in de
kerk kwam, en een telkens door hem
gebruikte uitdrukking werd nagedaan;
de ander was voor de meeste menschen
te geleerd, onbegrijpelijk. Bjj een derde
bracht de collecte treurig weinig op,
al was de kerk ook stampvol. En zóó
ging het eenigen tyd voort.
Ds. D. zondert zich voor een oogen
blikje afin het bekende hokje, waartoe
een deur ia den hoek der coupé toe
gang geeft.
Nn worden de hoofden bij elkaar
gestoken.
„Dién moeten wij hebben, dat is
een goeje I"
„Jawel, maar hjj staat niet op 't zes
tal het kan niet".
„Wat doet dat ertoe? Als hjj wil,
zal ik wei maken, dat ze hem kiezen,
buiten die zes om. We moeten het
hem dadelijk vragen".
„Neen, dat gaat niet".
„Zeker, 't gaat best".
En de deftigste van het drietal
wordt, na eenigö tegenstribbeling
zijnerzijds, aangewezen, om de beslis
sende vraag te doen.
Ds. D. verschijnt weer inde coupé.
Het is de moeite waard, het quasi-
onverschillig gezicht te zien van den
aanstaanden woordvoerder, die, met
het hoofd achterover leunend wolkjes
rook in de hoogte blaast, en te hooren
bedwong hij zich en speelde er een
bjjna ironisch lachje om zjjn lippen.
Nn, laat die dag dan komen, dan
zal ik zelf de hand van je aanstaande
bruid opnieuw vragen en niet rasten,
voor ik myn onrecht hersteld heb.
Maar ik zal wachten tot dit oogenbiik
gekomen is, en ik denk, dat eerder
de wereld zal vergaan, dan dat Karl
Beck in de oogen der wereld weer in
eer hersteld wordt.
Rndolf wilde een heftig antwoord
geven, maar een tikken tegen de dear
verbrak plotseling het onderhond.
De huishoudster kwam binnen en
vertelde den jongen advocaat, dat er
een heer was, die hem voor een drin
gende aangelegenheid dadelijk wensch-
te te spreken. Bjj die woorden gaf
zy hem een visitekaartje.
Wilhelm Grössel, commissaris van
politie, las Rndolf. Tegelijk viel zjjn
blik op een vluchtig met potlood ge
schreven woord. „Schimmel'' las hjj
en plotseling voelde hjj konde rillingen
door zjjn geheele lichaam.
Ik wordt weggeroepen, vader,
begon hy, zich tot den ouden heer
wendend.
Wy zjjn bovendien klaar, zei
deze koel en gelaten. Ik verzoek je
deze onverkwikkelijke zaak nn als
afgedaan te beschouwen.
Rudolf ging haastig de kamer nit.
In zyn eigen kamer wachtte de com
missaris van politie Grosser al op
hem, die intnssehen onrustig heen en
weer was blyven loopen.
(Wordt vervolgd.)
