N#. 114 1911
Dinsdag 26 September.
98Me jaargang.
Donkere Schaduwen.
FEUILLETON.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco f 8,05.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COl
De pr'gs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke' regel meer' lOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels h f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22
Directeur A. P. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalha.
Buitenland.
Nauw is de storm van berichten
omtrent een dreigende botsing tns-
Bchen Doitsehland en Frankrijk een
beetje aan h6t bedaren, of daar doemt
van andere zijde een kwestie op, die
te oordeelen naar de ellenlange tele
grammen in de gi'oote pers, bijna
onvermijdelijk tot een oorlog zal moe
ten leiden.
Itauk en Turkije
hebben het nu aan den stok over
Tripolis. Italië kan nietlijdelyk toezien,
dat Frankrijk Marokko inpalmt, en
Dnitsehland een groot stnk van den
Congo, en wil nu beslag leggen op
Tripolis, een Turksehe provincie,
't Spreekt als een boek, dat Turkije
daarmee niet zoo maar aeeoord gaat
en thans is do kwestie reeds een zoo
ver gevorderd stadium ingetreden, dat
Italië reeds z'n troepen mobiliseert
en de vloot weldra zai laten volgen.
De Turksehe regeering zit ook niet
stil en momenteel begint bet er beuseh
op te gelijken, dat bet op een klop
partij zal uitloopen.
01 't inderdaad zoo ver zal komen
De Homeinsebe correspondent van de
Vorwdrts ziet in het geheel niets
anders dan
BEN SCHIJNBEWEGING
omdat de bezetting van een deel van
Tripolis door Italië reeds een diplo
matiek afgedane zaak is. Er moeten
nl. door een Italiaansche maatschappij
van de Turksehe regeeriug voor 125
millioen lire concessies in Tripolis
zijn verkregen. Daar echter Turkije
tot heden officieel van zulke conces
sies niets wilde weten, waarbij oor
zaken van binnen- en buitenlandsche
politiek den doorslag gaven, is het
noodig een gewelddadige bezetting
ten minste voor te wenden. Daarom
kannen spoedig Italiaansche oorlogs
schepen naar de kusten van Tripolis
gestuurd worden en een of ander con
flict uitlokken. Het einde zal dan zijn,
dat Turkije z.g gedwongen datgene
toestaat, wat het reeds vroeger
tbgkn klinkende munt verkocht
heeft.
Als die zienswijze de juiste is, is
het toch wel een beetje heel kras. De
,Tag' zoekt Engeland achter de
sohermen. De Tnrksohe renaissance is
z. i. voor Engeland gevaarlijk. Men
vreest te Londen minder een gewapend
ingrijpen van Turkije in de Engelsehe
m&chtssfeer, dan de terugwerking van
't sterker wordende Mohammedanisme
op de Islamitische bevolking in Egypte
en Indië. Voor Engeland kan 't niet
aangenaam zijn Egypte door twee
militair sterke gebieden, Syrië en
TripoliB, geflankeerd te zien. De Brit-
sehe garnizoenen aan den Njjl zijn
op dit oogenblik niet grooter dan 4000
man, al heeft men de bedoeling dit
33
Naar het Duitse h.
Vader, smeekte hij met aandrang,
ik ben werkelijk nu niet in de stem
ming om daar antwoord op te geven.
Overigens moet ik u nogmaals ver
zekeren, dat u zich vergist. Geheel
afgezien van mijn particuliere betrek
king tot Beek en zijn dochter is het
mijn plicht als advocaat, den naar
mijn overtuiging onsehuldigen man
bij te staan Ik zou mij aan groot
plichtverzuim schuldig maken, als ik
m® nu vlak voor de beslissing terug
trekken wilde, om er maar niet van
te spreken, dat mijn hart mij dit ook
verbiedt.
De oude heer fronste de wenk
brauwen, toen keerde hij zich om en
liep heftig opgewonden de kamer op
en neer. PlotBeling bleef hij vlak voor
zijn zoon staan.
Rudolf, riep hij met steeds grooter
wordende drift uit. Ik heb lang con
sideratie gebruikt, omdat ik weet dat
je hart er in gemoeid is, maar ik kan
mij niet voorstellen, dat je de keuze
moeilik kan vallen. Aan den eeneD
kant is je met eere grijs geworden
vader, je zuster, je eigen levensgeluk,
het vooruitzicht op een eervolle toe
komst en dit alles wil je opofferen
ter wille van oen meisje dat een moor
denaar tot vader hoeft, van een meisje,
dat van jouw niets meer weten wil,
omdat zij verstandiger is dan jii, om-
«Ut *jj inziet, dat op zoo'n verbintenis
getal te verdubbelen. Daarenboven is
een aanzienlijk deel dier troepen voor
politie-toezicht aan de kast noodig.
Engeland heeft er das groot belang
bij, in plaats van Turkije Italië als
heerscher in Tripolis te hebben. Op
deze wijze kan men verklaren, dat
de Italiaansche aspiraties te Londen
aangemoedigd worden.
Uit Maita wordt aan de .Daily
Chroniclegemeld, dat het bericht,
dat Italië een inval in Tripolis voor
bereidt, groote bezorgdheid aan de
Afrikaansche kust veroorzaakt. Wel
gestelde Tripolitanen zenden hun fami
lieleden naar het buitenland. Te Malta
kwamen reeds 53 vluchtelingen uit
Tripolis aan en andere schepen moeten
er nog meer aanvoeren.
Volgens een mededeeling uit Kon-
stantinopel aan de Neue Freie Presse
zal de Porte aan het Kabinet te Rome
een nota richten, waarin het een
ondubbelzinnige verklaring omtrent
Italië's bedoelingen ten opzichte van
Tripolis verlangt.
Wel twijfelt de Porte niet aan de
loyauteit van de Italiaansche regee
riug, maar de bladen hebben de
openbare meening in Turkije zoo
opgezweept, dat.het voor de verdere
handhaving van vriendschappelijke
betrekkingen dringend noodig is dat
er klare wijn worde geschonken ten
opzichte van de bedoelingen van Italië.
Met de
Staking in Ierland
schijnt het niet naar wenseh te gaan,
d. w. z. niet naar den wenseh dei-
stakers.
Blijkens de berichten in de Engel
sehe bladen schijnt lang niet alge
meen te worden voldaan aan den
oproep van het bestuur der A. S. R. S.
tot de algemeene staking. Integendeel,
bfj de Great South-rn Railway, die in
den aanvang wel het ergste getroffen
werd, wordt thans de toestand zelis
iets beter.
Onder de Ieren heersoht veel ont
stemming over het feit, dat de staking
alleen tot Ierland is beperkt en dat
de Engelsehe kameraden er niet aan
mede doen.
Maar al is de staking dan ook verre
van algemeen, zij brengt toch last en
nadeel genoeg mede. Ook wordt nog
weer melding gemaakt van nieuwe
gevallen van sabotage.
Een telegram aan de Berl. Lokal
Anz. meldt, dat er in Oostenrijk
een algemeene staking
in zicht is. De spoorwegambtenaren
en -arbeiders hebben der Regeering
hun definitieve eischen overhandigd
en tegelijkertijd een ultimatum tot 1
October gesteld. De Regeering zal in
het gunstigste gei al slechts enkele
van de onbelangrijkste eischen kunnen
inwilligen, zoodat het vrijwel zeker
is, dat met I October de staking zal
worden geproclameerd.
geen zegen rusten kan 1 Ga, ga heen,
ik begin aan je gezond verstand te
twijfelen. Dat noem ik geen liefde,
dat noem ik verregaande stijf hoofdig
heid 1
Vader het spijt mij, dat u dit ge
zegd heeft en n zal er zelf ook nog
spijt van hebben, antwoordde Rudolf
op vasten toon. Mijn liefde voor Hedwig
daargelaten, staat toch mjjn ver
trouwen op de onschuld van haar vader
onwrikbaar vast in mijn hart, en zoo
zeker ais ik tegenover de ygehcele
wereld bezweren zon, dat zij loog, wan
neer men u van een misdaad besehui
digde, even zeker sta ik voor uw voor
maligen vriend in en zeg zelfs tot mjjn
eigen vader, die aan de schuld van
den ongelukkige gelooft: u vergist
zich, die man is onschuldig en de dag
zal komen, waarop u berouw heeft
van deze onrechtvaardigheid.
Hoog opgericht, met trotsehe beslist
heid in zijn energieke trekken stond
de jonge advocaat daar. Maar dit ge
zicht was voor de opgewondenheid
van den onden heer olie in het vuur.
Een somber besluit scheen plotseling
bjj hem op te komen.
Goed dan. goed, stiet hjj uit. Ga
je eigen gang, maar vergeet niet, dat
ik den mijnen bewandel.
Bjj deze woorden keerde hij zich
ora en vertiet, zonder zijn zoon nog
een blik te gunnen, het vertrek.
Al een kwartier later ging hy het
huis uit en haastte zich door de val
lende duisternis naar de stad.
Hedwig Beek was niet weinig ver
baasd, toen haar hospita haar te onge
veer acht uur berichtte, dat er een
heer was om haar te spreken. Haar
B i r ii 0 it 1 ft. n tl.
Een verklaring van Dr. Kuyper.
Dr. Kuyper, in ons land terugge
keerd, heeft aan een verslaggever van
de Nieuwe Courant, een mededeeling
gedaan omtrent het voorgevallene te
Brussel.
Hy vmg aan met mede te deelen,
dat hy in een sanatorium te Dresden
zes weken lang verbiyf heeft gehouden
om, in verband met zijn keelaandoe
ning, welke steeds maar niet wijken
wilde, een kuur te ondergaan. De
eenige remedie was, zoo zeiden de
doeioren, kouvatten te voorkomen en
daarom werd een soort hardingskuur
voorgeschreven, waarby de patiënt
twee keer per dag geheel ontkleed
eenlgen tjjd in de frissche lucht moest
vertoeven.
Ook na zijn vertrek uit het Dres-
lener sanatorium moest dr. Kuyper
deze kuur voortzetten, want anders
zou zyn verbiyf in het sanatorium
geenerlei nuttig efieet meer behouden
en bleef de vatbaarheid om koude op
te doen bestaan.
Vandaar dat dr. Kuyper, van Dres
den naar Brussel gaande, de kuur
volhield en in zjjn hotel aldaar op
zjjn kamer zich ontkleedde en, ter
verdrijving van de koude, eenige
gymnastische oefeningen uitvoerde.
Dat moet de aandacht getrokken
hebben, aldus ongeveer dr. Kuyper,
van een bewoner van een der huizen
tegenover flótel Métropole op de Plaee
Brouckère. Ik had er geen erg in,
dat men my op zoo'n afstand in mijn
kamer op do derde verdieping zou
kunnen zien en ik zelf trouwen» kon
aan den overkant niets bijzonders
onderscheiden. Maar de gymnastiek-
bewegingen schijnen de aandacht ge
trokken te hebben van dien persoon,
die toen de politie is gaan waar
schuwen.
Een agent is daarna den directeur
van het hotel komen in kennis stellen
met hetgeen de politie gerapporteerd
was, verzoekende den logeergast te
vragen maatregelen te nemen, opdat
men hem van buiten af niet meer zou
kunnen zien.
Van een arrestatie en een verhoor
by de politie was geen sprake geweest.
Landbuaw, Veeteelt en
Visscherij.
Oogstoverzicht van lb September 1911.
Ten gevolge van de langdurige
droogte, gepaard aan hooge tempera
tuur, is de ontwikkeling van bijna
alle warmoezerygewassen zeer onbe
vredigend geweest. Met name geldt
dit voor die gewassen, die veel water
noodig hebben, als sla, andijvie, kool,
enz. Vooral in de hooger gelegen
streken, in het noorden, oosten en
verbazing werd nog grooter en ging
merkbaar in sehrik over, toen zy in
den by haar binnentredende den vader
van Rndof herkende.
Plotseling steeg er een donkere bloB
in haar gelaat op en keek zij ver
ward voor zich neer.
De oude heer keek haar lang en
uitvorsehend aan, monsterde toen de
schamele stoffeering der kamer zoo
wei als de eenvoudige japon van het
verlegen voor hem staande jonge
meisje Byna was het, ot er een zach
tere uitdrukking over zijn strenge
trekken gleedtoen echter zyn blik
viel op het gouden bandje, dat den
ringvinger van de linkerhand van
Hedwig versierde en waarvan hy
wist dat het het symbool was van
een eed van trouw van zijn eigen
zoon, werden zyn trekken dadelijk
weer hard.
Een pjjn ijke aangelegenheid voert
mij hierheen, juffrouw Beek, begon
hy, terwijl hjj op de uitnoodiging
van het jonge meisje om plaats te
nemen, niet scheen te letten. Ik zal
u maar dadelijk vertellen, dat ik niet
in opdracht van mijn zoon kom, ja,
dat hy zelfs niet eens weet, dat ik
hierheen ben gegaan. Verder zeg ik
vooruit, dat ik u niet wil krenken en
beleedigen, u schijnt my integendeel
een flink, dapper meisje toe, zoodat
het mij oprecht spijt, dat u in uw
vader zooveel ellende moest treffen.
Maar, mynheer Wiehern, ik be
grijp werkelijk niet zoo viel Hed
wig hem in de rede.
Laat mii uitspreken, ging Wi
ehern voort. Myn zoon beschouwt zich
nog altijd, als uw verloofde, ofschoon
zuiden van ons land, zyn verschil
lende teelten zelfs geheel mislukt.
Ging de droogte de ontwikkeling
der gewassen tegen, zy bevorderde
het optreden van sommige schadelijke
insecten, als rupsen en luis, die veel
schade hebben aangericht.
Zeer ongunstig werkte de droogte
vooral ook in dit opzicht, dat zy het
onmogelijk maakte, nadat de vroege
aardappelen, bloemkool en andere
vroege gewassen geoogst waren, nog
andere gewassen op het vrijgekomen
land te telen, zooals te doen gebrui
kelijk is. In de groentenkweekerijeu
vindt men dientengevolge thans reeds
groote kale perceelen, welke in nor
male jaren nog een opbrengst aan
najaars- of wintergroenten zouden
geven.
Het gevolg van een en ander is
groote schaarsehte en in verband
daarmee hooge, veelal zelfs ongekend
hooge prijzen.
Hoewel de quantitatieve en ook de
qnalitatieve opbrengst meestal beneden
of ver beneden een middelmatige is,
zyn de finaneieele resultaten veelal
nog zeer goed.
Van witte en roode kool en savoye
kool is de teelt op Zuid-Beveland
mislukt.
Op het fruit heeft de droogte lang
niet dien nadeeligen invloed gehad
als op de groenten. Uit Noordhoiland
wordt zelfs gemeld, dat van vele soor
ten, welke doorgaans weinig gezonde
vruchten opbrengen, dit jaar gave
vruchten worden geoogst. De opbrengst
zal daar dan ook de verwaehtinge
die men eenige maanden geleden had,
overtreffen. Ook in het Westland zyn
de vooruitzichten hier en daar zeer
goed. Uit byna alle andere deelen
van ons land, met name nit de belang
rijkste frnitcentra, als Gelderland, Zee
land en Limburg, wordt gemeld, dat
ten gevolge van de droogte de appelen
en peren to vroeg rijp worden en sterk
afvallen. In een deel van Zuid-Beve
land klaagt men dat de noten zwart
worden en verdrogen op het hout.
De stand der appelen loopt in de
verschillende streken vrij sterk uiteen.
Op Zuid-Beveland is hy vry goed.
Ook de stand der peren loopt zeer
uiteen. Hy is op Zuid-Beveland, met
uitzondering van het oostelijk deel,
vry slecht.
De stand der noten is op Zuid-
Beveland goed.
Uit de Pers.
De aanbieding van het Petitionnement.
De liberale Nieuwe Arnhemsche Ct.
schrijft
Welke bekende staatsman heeft ook
weer gezegd, dat men er zieh geen
begrip van kan maken, hoe gemakke
lijk het is een land te bestaren als
m inister
hy weet, dat ik om hem bekende
redenen mijn eerst gegeven vaderlijke
toestemming heb moeten intrekken.
Het jonge meisje werd plotseling
doodsbleek in 't gelaat. Haar tot nn
toe versehrikte oogen namen een trot
sehe, zelfbewuste uitdrukking aan en
zy richtte zich hooger op.
Nog begrijp ik u altijd niet recht,
mynheer Wiehern, zei ze op licht
bovenden toon. U weet vermoedelijk,
dat ik Rudolf uw zoon, verbeter
de zij dadelijk daarop al in het
Btervensnur van myn lieve moeder
zyn woord heb teruggegeven.
Ja, dat weet ik. Mijn zoonheeft
het mij zelf gezegd, maar hjj Zei mij
ook, dat n op zyn smeeken en aan
dringen besloten was, hem hoe zal
ik 't zeggen een uitstel toe te staan
Voor zoover ik weet, hing uw toe
stemming af van het eerherstel van
uw vader.
Hedwig knikte toestemmend.
Rudolf verzocht my dat, antwoord
de zy, ik zal niet loochenen, dat ik
hem liever heb dan mijn eigen leven...
ook weet ik van hem, dat hy tei
wille van my alles met een blij ge
moed zon opofleren, daarom gaf ik
gehoor aan zyn verzoek en gaf myn
toestemming, ofschoon ik niet geloof,
dat alles voor myn vader nog terecht
kan komen.
Plotseling kwam er een uitdrukking
van verlichting op het gelaat van den
ouden heer.
Dat noem ik een woordje op
zyn pas. Zoo'n verhouding kan wer
kelijk nooit tot een gelnkkig einde
eiden. Laat my openhartig met u
lpreken, ik zie, dat ik mjj niet ver-
De heer Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft er heden het bewijs van
geleverd.
Een schare van minstens 20.000 men-
schen, nit alle deelen des lands samen
gekomen te Den Haag, gevolmachtig
den van 317.000 ingezetenen, begeeit
zich in plechtigen optocht tot bij het
Binnenhof, om den minister het ver
langen dier honderdduizenden, tevens
dat van honderdduizende andere man
nen en vrouwen, te kennen te geven,
dat Nederland eindelijk plaats zal
nemen in de rij der beschaafde volken,
die het eerste burgerrecht, het kies
recht voor allen, bezitten.
Een dergelijke betooging behoort
zeker tot de gewichtigste gebeurte
nissen in de geschiedenis van een volk.
De beteekenis er van wordt nog
verhoogd door de waardige houding
dier 20 000. Het is geen schreeuwende,
joelende, door drank opgewonden
bende, die daar wacht op de Plaats,
nabjj de historische plek, waar eens
de moord op de De Witten werd ge
pleegd; neen, de tred dier duizende
mannen en vrouwen is die van lieden,
zieh bewust van de hooge beteekenis
van dezen dagdie weten dat zij de
voorhoede vormen van het groote
leger der toekomst, dat ten slotte het
Algemeen Stemrecht zal veroveren.
Men zou allicht meenen, dat op een
dergelijk belangrijk moment het hoog
ste staatsmans beleid niet mocht wor
den gemist.
Dwaasheid. De heer minister, voor
zitter van den raad van ministers, de
eerste raadsman der Kroon, toont het
wel anders.
Hy draagt eenvoudig den portier
van zijn departement op, in zjjne
plaats de ministerieele funktie waar
te nemen en de Regeering te verte
genwoordigen bij de ontvangst der
deputatie.
En zyne Excellentie de Portier heeft
zich op uitnemende wijze van zyn
gewichtige taak gekweten.
Met de minzaamheid en hoofscbheid
welke hjj den minister, wiens plaats
vervanger hy is, heeft afgekeken,
spreekt hij de gedenkwaardige woor
den, thans door de historie geboek
staafd
„Zet de dooze daar maar neêr."
En daarmee uit.
Zijne Excellentie de Portier heeft
gesproken. Gesproken in naam der
Nederlandsche Regeering. En de de
putatie, die de handteekeniugen van
317000 ingezetenen deB lands heeft
opgestapeld in het voorportaal, kan
heengaan.
Nietwaar, het is inderdaad gemakke
lijk een land te besturen als minister.
Zelfs de portier kan het doen.
'tls maar te hopen, dat da minis
ter, in 't haliduistar van zyn.departe-
tnent, niet nog eens struikelt over
„de dooze", welke zfjn dubbelganger
daar heeft laten neerzetten. 'tZou
giBt heb, u is toegankelijk voor een
verstandig woord, itel het onwaar
schijnlijke geval, dat ik mij in uw
belang moet voorstellen, dat uw vader
wordt vrijgesproken, wat volgt daar
uit? Men heeft hem bij gebrek aan
bewijzen vrijgesproken, de verdenking
blyft echter als een verachtelijke vlek
zijn geheeie leven lang op zyn eer
rusten die wordt door geen vrij
spraak meer afgewassen. U is echter
zijn dochter.
Mijnheer Wiehern stamelde
het jonge meisje, terwijl zy doodelyk
bleek werd.
Laat my uitspreken. Ik zal u
niet krenken, maar alleen openhartig
met u spreken. U ziet een ouden,
wanhopigen vader voor n, die, al zyn
overredingskracht vergeefs tegenover
zyn zoon verspild heeft en nu geen
anderen uitweg meer ziet, dan het
met het meisje, waarvoor zjjn zoon
vader, eer en toekomst wil opofferen,
eens te worden.
U had u dezen gang kunnen
besparen, antwoordde Hedwig met
doffe stem, terwijl zy den ouden heer
met een langen, trotscheb blik mat.
Ik heb n zooeven al gezegd, dat ik
mij niet meer als de verloofde van
mijnheer uw zoon beschouw. Het was
niet noodig geweest mij deze verne
dering aan te doen ik heb zonder
dat alles al gonoeg te dragen.
Andreas Wiehern kreeg een kleur
de woorden van het jonge meisje
troffen hem meer dan hij zichzelf
wilde bekennen.
(Wordt vervolgd).