N\ 113 1911
Zaterdag 23 September,
OS"" jaargang.
Donkere Schaduwen.
Bij dit no behoort een
Bijvoegsel.
32 FEUILLETON
xn.
GOESCHE
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van .ie Naaml. Vennootschap „Ooesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
De uitgave deser Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen
Prys per kwartaal, in Goes buiten Goes, franco
Afzonderlijke nommers cent.
.inzending van alvepcentlën op Maandag en Woensdag:
vóór a uren, op VRIJDA.G vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is vati 1-5 regels 50 ct„, elke regel meer; lOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels h, 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Zij, die zich met ingang van
1 October op ons blad abonnee-
ren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
<x E D l L 1).
Onder de eigenschappen, die wij in
en door het leven ods verwerven
moeten, hehoort zeker het hebben van
geduld. Natuurlijk de een is van
nature geduldiger dan de ander. Ka
rakter, verstandeljjke aanleg, tempe
rament hebben daarop invloed. Maar
over 't algemeen is de jeugd niet ge
duldig, moet het overwinnen van veel
tegenstand, het uit den weg ruimen
van veel moeilijkheden, veel teleur
stelling, maar ook veel zegepralen ons
leeren geduldig te zijn.
Jongere mensehen, maar ook oudere,
weten vaak niet wat geduld is. Ja,
het is eigenlijk wonderlijk, hoe weini
gen zieh van deze eigenschap eer,
juiste voorstelling maken. En daarom
zullen zoovelen het nog zoo grif niet
toegeven, dat ook niet reeds jonge
menschen, even veelvuldig als oude
ren, van geduld blijk geven.
Men ziet vaak natuurlijke traagheid,
gebrek aan doortastendheid, gemakke
lijke Langzaamheid voor geduld aan.
En deze eigenschappen komen zoowel
bij de jeugd als by de ouderdom votr,
al zullen ze zich veelal niet aitjjd
in latere jaren sprekender openharen.
Omgekeerd zijn er ook, die geduld
dikwylsvoor traagheid en gemakzucht
uitschelden. Dat zijn gewoonlijk zji,
die zelf nog geen geduld geleerd
hebben, wier leven nog meestal van
een leien dakje ging of die nooit iets
trachtten aan te vatten en te hereiken,
wat slechts langzaam gedijt.
Maar beide misvattingen, zoowel
die, welke geduld miskent, als die,
welke geduld ziet, waar ze in 't geheel
niet is, bewijzen gebrek aan mensehen
kennis en kennis van het leven by
den oordeelende. Want in den menseh
zelf en zijn stand tegenover het leven
ligt de verklaring van zijn daden en
handelingen. Eu deze verklaring al
leen maakt ons duid al ijk, waarom we
met geduld en niet met traagheid of
gemakzucht te doen hebben
Het is daarom toeh eigenlijk ook
niet verwonderlijk, dat zoovelen mis
tasten Er zijn er zoo weinig die naar
diepere oorzaken zoeken dan die zieh
aan den buiteakant van het leven
openbaren, zoo weinig, die niet oor-
deelen naar den uiterlijken schijn.
En immers naar het uiterlijk lijken
deze beide eigenschappen, traagheid
en geduld, zoo heel veel op elkaar
Maar het groote ondei scheid is dit,
dat traagheid graag wil wachten en
geduld zieh zelf dwingt te wachten.
Hieruit bljjkt reeds hoezeer, ondanks
alien uiterlijken Bchjjn van gelijkheid.
Naar het Duitseh.
In October zou rechtszitting plaats
hebben, waarin de aanklacht tegen
Beek behandeld zon worden.
In weerwil van zijn ijverige pogin
gen was Rudolf er niet in geslaagd
nieuwe gezichtspunten te ontdekken,
waardoor de onschuld van zijn cliënt
zou kunnen blijken. Voortdurend stond
de overtuiging onwrikbaar by hem
vast, dat de uitdrager Schimmel ten
minste medeplichtig was geweest aan
de misdaad en zich aan meineed moest
hebben schuldig gemaakt, maar de na
sporing van den politie-Commissaris
Grösser zoowel als van diens onder
geschikten hadden nog niet het minste
resultaat opgeleverd.
Hedwig Beek gedroeg zich voortdu
rend bedaarder en berodeneerder, dan
Rudolf had durven verwachten. De
slagen van het noodlot, die het jonge
meisje in den laatsten tijd getroffen
hadden, hadden de toch al zelfstan
dig aangelegde natuur van Hedwig
volkomen gerijpt.
Maar zelden stond zy haar verloof
de een kort bezoek toe, waarbij dan
altyd haar hospita tegenwoordig was.
Zy scheen de smeekende blikken van
den jongen advocaat niet op te mer-
het wezen verschillend is.
Traagheid is gebrek aan innerlijke
kracht, geduld een bewys juist van
het bestaan van die kracht. Want
immers wie zich zelf overwint, is
sterkor dan wie een stad inneemt.
En wie heeft duidelijker zien zelf over
wonnen, dan wie zich dwingen kan
te wachten. Oneindig moeilijker nog
dan het doen door zelfbeheersching
is, uit een oogpunt van innerlijke
krachtsontwikkeling, het laten door
zelfbeheersching, het afwachten. Daar
om is het zoo duidelijk, dat alleen het
leven en veel stryd ons het rechte
geduld leeren kunnen.
Wanneer we iets begeeren, dan zijn
we geneigd er zoo vlug mogelijk op
toe te stappen. En hoe heftiger de
begeerte, des te sneller onze stap.
Maar in het leven bljjkt het zoo dik-
wyls, dat we, zoo te werk gaande,
niets bereiken, dat we eerst na velerlei
voorbereidende maatregelen en na
veel voorafgaande oefening in staat
zyn op den weg staande te bly'^en.
die naar het begeerde doel voert, of
die tot het einde toe te loopen.
Dan zal het openbaar worden, of we
genoeg innerlyke kracht hebben om
af te wachten en geduldig te zijn
Niet het begeerde doel opgeven is
een bewijs van die kracht, maar de
begeerte levendig te houden en toch
het rechte oogenblik te kunnen af
wachten.
Neen, het is niet moeilyk te wachten,
als men niet verder kan. Maar wan
neer men zich dwingt te wachten,
omdat men weet, dat men zoodoende
heerlijker vruchten zal plukken van
zijn werk, dat men zoo eerst ten
volle zal kunnen verrichten, wat men
zich zelf ais plicht heeft opgelegd,
dan openbaart men in dat geduld
een rykdom van innerlijke kracht.
Het is dus de kracht van zijne zelf
beheersching, vermeerderd met de
mate van inzicht in eigen en anderer
leven, die de mate van het geduld
bepaalt.
Er zjjn menscheö, die van geduld
een gering schattende meening heb
ben. Het lijkt hun een gemakkelijke
eigenschap in het leven, die voor veel
onaangenaams bewaart. Men zal zoo
gemakkelijk niet opstuiven in drift,
zich beter schikken in veel dingen,
rustiger en prettiger zich voelen en
anderen kunnen laten voorgaan, als
het moet, zoo meenen zs. En zeker,
ook in de kleine dingen van het leven
zal geduld ons ten goede komen.
Maar het ia zeer kortzichtig te meu
nen, dat daarin geduld zich eigen iyk
openbaart en daarvoor alleen goed is.
v\e hebben het noodig bij eik werk
van eenige beteekenis, maar we be
hoeven het vooral, wanneer we iets
van werkelijke waarde voor oas zelven
en anderen willeD tot stand brengen.
Met geduld alleen kan men het
hoogste bereiken. Men moet rustig
wachten, hoe ook de begeerte dryft,
tot het goede oogenblik daar is.
Dat moeten wij allen kunnen. Want
niet alleen, wie zich een groot doel
ken, met ingehouden vriendelijkheid
heette zy hem welkom en nam zy
afscheid van hem, met bijna onbe
weeglijke gelaatstrekken luisterde zij
naar een bericht van hem, en haar
stem klonk byna onverschillig als zij
over de kansen van haar vader by
de naderende rechtzitting sprak. Eerst
als Rudolf weg was, gaf het jonge
meisje zich over aan haar heftig ver
driet; dan verborg zy haar brandend
heet aangezicht in de handen en zond
stamelende gebeden ten hemel op, om
haar te verlossen van don grooten
last, waardoor haar hart dreigde te
breken.
In het huis van den fabrikant Wi-
chern heersehte eveneens een onver
kwikkelijke stemming,die haar invloed
zelfs op het anders zoo gelukkig
verloofde paar uitoefende.
Hugo v. Engler scheen in den
laatsten tjjd niet meer zoo kalm en
vroolyk te zyn als zyn meisje tot nu
toe van hem gewoon geweest was.
Eene eigenaardige, zenuwachtige on
rust was over hem gekomen, hy
verscheen herhaaldelijk blijkbaar ont
stemd en met neergeslagen oogen by
zyn meisje, en zyn slechte luim werd
nog grooter, toen Rudolf hein waar
heidshalve berichten moest, dat de
behandeling van het erfenisproces nog
lang op zich zou laten wachten en
dat er niets van te zeggen viel, wie
in deze ingewikkelde rechtskwestie
eindelyk zou zegevieren.
Voor alles echter was de uiterst
gesteld heeft, maar iedereen in eigen
leven, in eigen zaken heeft dat geduld
noodig. O very ld en te haastig ingrijpen
doet zoo velerlei zaken mislukken
Wat goed is, gedyt langzaam en we
moeten het den tyd laten. Maar als
de tyd er is, moeten we ook weten
toe te pakken. Want dit is wel het
moeilykste onder het wachten, zyn
kracht niet te doen verslappen, zyn
vurige begeerte niet te laten ver
flauwen. Wachtende, toch sterk en
vurig en vol strydlust te blyven. Er
zyn er velen, die dat niet kunnen.
Maar er zyn er ook anderen Een
onzer levende dichters heeft van hen
gezegd
„Zy weten altijd goed en altijd waar
Het oogenblik, als 't komt, voor
['t vliedt te grypen.
Zy laten de appel rood en gouden
[rijpen
En houden dan de hand, die ze
[opvangt, klaar/''
Is het dat niet V Moeten we ook ons
dunken, ons werken, ons streven niet
laten ry pen Zie we staan naast den
ooom We hebben de hand maar uit
te steken, om den appel te plukken,
dien we toch zoo heftig begeeren.
Maar wat hebben we aan een half
rypen appel? We moeten kunnen
wachten vlak naast den appelboom.
Hoe velen zullen het er kunnen? De
een plukt groen, de ander geel, een
derde zoodra het eerste roode blosje
zich vertoont, een vierde, wanneer al
de helft, byna de geheele appel zich
gekleurd heeft. Maar wachten, totdat
de gansche appel gouden gerijpt is
en nog slechts een lichte aanraking
noodig heelt, om in onze hand te
vallen, dat is het ontzettend-moeiiyke,
dat is het geduld.
buitenland.
Du, Makokkoondsrhandelingen.
De Duitsche bladeu blij yen tot io
(ten treure betoogen, dat omtrent alle
voorname geschilpunten in de Marokko-
kwebtie overeenstemming is verkregen
en dat elk oogeabtik. een delinttieve
beslissing tot stand kan komen. De
Flansen - pers daarentegen meent,
dat een overeenstemming beslist on
mogelijk is, zoolang Duitsehland aan
Frankrijk de politieke macht m Ma
rokko «vil laten, maar zelf de con
trole eischt op net beheer der open
bare werken en het verleeneu van
concessies, waarin het ook zjjn aan
deel verlangt. Deze eisch toon komt,
volgens de Figarofeitelijk hierop
neer, nat aan Frankrijk wordt ver
gund, om zjjn soldaten en zjjn mil-
hoenen op te offeren in het Marok-
kaansohe land. i£oodra echter eeuig
voordeel uit Marokko kan worden ge
trokken, door het aanleggen van spoor
wegen of van andere openbare werken,
zal Fraukiijk worden geeontröleerd
door Duitsehland. Dit nu tanFrankrijk
onmogelijk toestaan.
Dat men in Frankrijk, ondanks de
herhaalde verzekeringen in do oiaden
gespannen verhouding tnsschen vader
en zoon debet aan de stemming, die
in het huis van den fabrikant heerseh
te.
De vrees van den ouden heer had
zich ten volle bewaarheid. De misdaad
in de Kochstrasze, nog meer echter
de daarop volgende gevangenneming
van den vroeger zoo gezienen fabri
kant had groote sensatie in de stad
teweeggebracht.
Men sprak in alle kringen over niets
anders, en in iedere kroeg kon men
over de op handen zijnde rechtszitting
en den vermoedelflken uitslag daar
van hooren spreken.
Ook Andreas Wichern kon het op
den duur niet vermijden, dat hy met
vrienden en bekenden in aanraking
kwam. Onder den dekmantel van
vriendschappelijke belangstelling en
hartelijke deelnoming had men den
eerwaardigen en op zjjn aanzien zoo
pijnlijk trotsehen man gevoelig weten
te wonden. Daarom was het herhaal
delijk tot heitige scènes tusschen vader
en zoon gekomen.
Onder znlke omstandigheden was
het geen wonder, dat de jonge advo-
caater voortdurend somberder begon
uit te ziennergens zag hij licht, dat
hem uiouwe hoop kon geven. Een
rarnpzu ig noodlot scheen zieh tegen
hem g keerd te hebben. Hij zelf moest
nood gedrongen de zaak van Beek
voor zyn eigen geweten ais verloren
beschouwenmet de veroordeeling
van den ongelukkigen man waB eeh-
van kalmte en koelbloedigheid van
de regeering en van het Fransche
publiek, ietwat ongeduldig en zenuw
achtig begint te worden, bljjkt o. a.
ook uil de steeds krachtiger oppositie,
welke gehoord wordt over den voor
genomen afstand van Fransch Congo-
gebied aan Duitsehland.
Intusschen feitelijk nieuws is er
omtrent de kwestie niet te melden en
wij moeten dus afwachten. Het woord
is thans, na de overhandiging der
Duitsche nota, weer aan de Fransche
Regeering.
In Ierland is het woord momenteel
aan de
stakende spoorwegmannen.
Het besluit der Iersche spoorweg
beambten om de algemeene staking
af te kondigen blijkt geen wassen
neus, want op de hoofdlijnen is het
verkeer bjj na geheel stop gezet. Te
Ennis bleef de mailtrein staan, doordat
de machinist en stoker doodgewoon
de machine in den steek lieten en
weigerden verder dienst te doen.
Overal elders in den lande ondervindt
de dienst groote vertraging, waar
door enkele steden in de provincie al
gebrek beginnen te krijgen aan levens
middelen, vooral aan boter. In Enge
land zoowel als in Ierland zyn de prij
zen van verschillende levensmiddelen
reeds aanmerkelijk gestegen, o.a. die
van de tiollandsehe en Deensche boter,
nu de Iersche boter niet meer ter
markt komt.
Verder ondervindt het postverkeer,
vooral ook de Amerikaansche mail
verzending aanzienlijk vertraging; met
auto's, motorfietsen en rijtuigen wordt
voor deze de trein als vervoermiddel
zoo goed mogelijk vervangen.
De aanleiding tot het conflict is
niet de gewone eisch van loonsver-
booeing en korteren arbeidstijd, neen,
de heeren spoorwegambtenaren willen
hun recht erkend zien om geen
goederen, door „onderkruipers" aan
gebracht, te moeten verwerken. Deze
eisch is natuurlijk al heel slecht
voor inwilliging vatbaar, aangezien
in dat geval elk conflict tusschen
een werkgever, 't doet er niet toe
wie, en z'n personeel de algeheele
stopzetting van het spoorwegver
keer tengevolge zou kunnen heb
ben. 't Kan dan ook een heete strijd
worden, zoodat de autoriteiten te
Dublin maar alvast een deel der gar
nizoenstroepen, die op manoeuvre
waren, ijlings heeft ternggeroopen.
Pogingen om een paar bataljons van
het S-hotsche regiment de „Black
Watch" per trein naar Limerick te
zenden, mislukten door gebrek aan
bedienend personeel.
'tZiet er weer erg slecht uit voor
de Joden in Rusland.
Men weet maar al te goed, hoe go-
haat de Joden in het rijk van Vader
tje zijn 1 Een kleine aanleiding is er
maar noodig om het gepeupel te doen
overgaan tot progroms en die aanlei
ding heeft men nu in den moord op
Stolypin. Diens moordenaar moet n.l.
ter ook voor Rudolf de laatste hoop
vernietigd, want hij kende zijn meisje
te goed,om te weten dat Hedwig bjj haar
voornemen zou big ven en daar niet
door bidden en smeeken van af te
brengen zon zgn.
Gesteld echte'- het hoogst onwaar
schijnlijke geval, dat het hem geluk
ken mocht, de vrijspraak van Beek
te krijgen en daarmee diens dochter
weer vertrouwd te maken met de ge
dachten aan een spoedige hereeniging,
dan stond nog de wil van zgn t ader
hun toekomstig geluk in den weg.
Rndolf was een goed zoon en beoor
deelde de strenge karaktereigenschap-
pen van zgn vader zacht, hg wist
immers zoo goed, dat onder diens
harden buitenkant een trouw, liefheb
bend, welmeenend hart voor hem
sloeg.
De gedachte dat zijn zoon, de drager
van zgn smettelooz<-n, in hoog aan
zien staanden naam, het werk van
zgn geheele leven door eeb hnwelgk
met de dochter van een dief en moor
denaar zou kunnen bevlekken en
vernietigen, had iets ontzettends voor
den ouden man. Dag en nacht lieten
allerlei kwellende gedachten hem niet
tot rnst komen. Met zenuwaohtigen
haast greep hg iederen morgen naar
de courant, sidderend van opwinding
keek hg haar door, om te zien, of
er niet iets nieuws over de opzien
barende zaak in te lezen stond.
Toen hg zoo op zekeren morgen de
bekendmaking las over de aanstaande
een Jood zijn van geboorte en nu
wordt zgn optreden allen Joden ge
weten. Te Kief' zit men dan ook in
zak en assche. De rijke Joden trekken
onverwgld naar het buitenland, de
armen vluchten de Btad uit. Een Jood-
sche student en een handelsreiziger
werden door de menigte aangeval
len en met messteken gewond. De
gonverneur-generaal heeft bekend ge
maakt daden van geweld streng te
zullen straffen.
De onlusten in Spanje
houden de regeering nog steeds bezig.
De troepen zgn in de kazernes ge
consigneerd. In Alcira en Carcagente
zgn troepen aangekomendat zgn de
plaatsen, waar de leiders der bewe
ging met hunne volgelingen door de
straten liepen, met den kreet„Leve
de anarchie 1" De politie en de gen
darmerie waren onmachtig tegen deze
benden op te treden. In de stad Fer-
rol is de algemeene staking uitgebro
ken. Te Valencia worden alle kloos
ters, banken en openbare gebouwen
door de troepen bewaakt.
De regeering heeft in geheel Spanje
den staat van beleg afgekondigd en
de constitutioneele waarborgen op
geheven, doch de bnrgelgke autori
teiten nog voorloopig aan bet bestuur
gelaten, behalve in Bilbao en Valen
cia. In enkele plaatsen bebben de
stakers den arbeid hervat. Canalejas
poogt, in oföciBele berichten, den toe
stand zoo gunstig mogelgk voor te
stellen. Hg deelt mede: dat in Bar
celona, Sarragossa en Valencia thans
volkomen rust heerscht, en dat in de
andere plaatsen de toestand algemeen
beter is geworden. Alcira en Carca
gente, die een paar dagen geheel in
de macht der opstandelingen waren,
zgn door de troepen hernomen.
De algemeene staking, die voor gis
teren was afgekondigd, heeft lang
niet de uitbreiding gekregen, die men
vreesde. Alle openbare diensten in
Madrid gaau geregeld door. Wel sta
ken de havenarbeiders, de slagers, de
melkverkoopers en een groot deel
der bakkers, maar er is nog geen
vrees voor te kort aan brood.
Over het geheel zijn de berichten
kort en weinig duidelijk, een gevolg
van de strenge censuur, die door de
Spaansche autoriteiten wordt toe
gepast. Ook de Spaansche bladen
onthouden zieh, onder de werking
van den staat van beleg, van lange
mededeelingen en van artikelen, die
•-.enig licht over den toestand zouden
kunnen geven.
Binnenland.
Dr. Kuyper gearresteerd.
Door Reuter wordt uit Brussel be
richt d d. 21 dezer:
Vanochtend tegen half twaalf schoolde
een groote menigte op het Brouekère-
plein samen, waar men voor het ven
ster van het hotel Metropole iemand
spiernaakt zag heen en weer loopen.
Deze heer was niemand anders dan
rechtszitting en daarbij den naam van
zjjn vroegeren vriend tnsschen be
roepsmisdadigers, die eveneens een
veroordeeiing te wachten hadden, toen
werd hy' aangegrepen door een vlaag
van woede, die hem bjjna zjjn kalm
overleg benam.
Dien dag had Rudolf het hard te
verduren. Ontmoedigd en terneerge
slagen was h\j dien middag uit de
stad naar huis teruggekomen, nadat
hy eerst vergeefs geprobeerd had
Hedwig te spreken te krijgen. De
hospita had hem afgewezen, zeggende
dat het jonge meisje niet thuis was,
maar eenige noodzakelijke inkoopen
in de stad moest doen.
De oude heer ontving zijn zoon
sidderend van opwinding. Aan een
vriendelijk woord van begroeting
dachten beiden allang niet meer.
Rndoif stelde zich tevreden met een
korten groet, toen wilde hy langs zijn
vader heen naar zijn kamer gaat).
Maar de oude heer trad hem in den
weg.
Dus over tien dagen is de rechts
zitting, begon hy en zijn bevende
stem verried de opwinding, waardoor
hij geheel be'neeracht werd. jy, mjjn
zoon en erfgenaam, wilt het werkelijk
tot het uiterste dry ven, wilt het mot
eeie grjjs geworden hoofd van je vader
schande aandoen, doordat je de on
vruchtbare verdediging van zoo'n
schurk op je neemt?
Een verdrietige trek speelde om
l Rudolf b mondhoeke- (Wordt v-.rvolgd)