N4. 109
Donderdag 14 September.
98sw jaargang.
Donkere Schaduwen.
Onze geïllustreerde Premie.
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, huiten Goes, franco i,23.
Afzonderlijke nommers 5 eent.
inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
liÖÏJRANT.
De prjjs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke1 regel meer lOct
lly directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slecht3 tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
5 cent,
Telefoonnummer 32.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
Het is ons aangenaam onze lezers
de mededeeling te kunnen doen,
dat wij een overeenkomst hebben
getroffen met de directie van het
Geïllustreerd Weekblad „Pak-me-
mee" waardoor wy in de gelegen
heid zijn, bjj den aanvang van het
derde kwartaal deze gewilde illu
stratie, tegen verminderden prijs,
als premie aan ons blad te ver
binden.
„Pak-me-mee" verschijnt elke
week in 16 pagina's en bevat in
woord en beeld, de voornaamste
binnen- en buitenlandsche gebeur
tenissen, terwijl, zoowel in de
rubriek van Redacteur X, als in
het onderhoudend geschreven Kin
dernummer „Ons Prinsesje", we
kelijks tal van prijsraadsels en
puzzles worden opgenomen, waar
aan verbonden fraaie prijzen. Zoo
worden in het Nummer van Zater-
30 September, een tweetal prijs
raadsels opgenomen en voor de
goede oplossingen, niet minder dan
dertij wit marmeren sslonklok-
Jes beschikbaar gesteld.
Wij twijfelen or niet aan, of onze
talrflke lezers zullen met ingeno
menheid vernemen, dat wij voor
den verminderden prijs van 35 cent
voor abonné3 binnen Goes en 45
cent voor abonnés buiten Goes per
kwartaal eene waardevolle Illustra
tie kunnen leveren, die anders 5
cent per nummer, of 62l/} ct. per
8 maanden kost.
Wij zijn er van overtuigd dat
velen onzer abonnés zich zullen
gedrongen gevoelen, om door in
vulling van het, in dit nnmmer
voorkomend In teekenbiljet, hun
wensch te kennen te geven, onze
premie geregeld elke week bij hunne
courant te ontvangen.
B n i t e u I a ii d.
Nog steeds de Marokko-kwestie.
Rusland begint nn ook een werk
zaam aandeel te nemen in de Marok-
kaansche kwestie. Door zijn verbond
met Frankrijk heeft het feitelijk reeds
partij gekozen tegen Duitschland en
as EEUILLETON.
Naar het Dnitsch.
O, dat is heerlijk, dat is prachtig,
riep zjj en snelde haastig baron
Hugo v. Bngler tegemoet, die vroolijk
groetend met zijn hoed zwaaide.
Als men van den duivel spreekt,
dan trapt men op zfln staart, zei
nu Rndolf, aarzelend zijn hand leg
gende in de aangeboden rechter van
den nieuw aangekomene, en dezen
onwillekeurig scherp aankijkend.
Wij spraken juist over je.
Ik hoop toch niets kwaads?
zei Hugo, nadat h(j zijn meisje een
kus had gegeven.
Verbeeld je, riep Hildegard,
Rndolf meent je eergisterenavond hier
op het station gezien te hebben.
Met zóóveel onmiskenbare verbazing
rustte de blik van Hugo op zijn aan
staanden zwager, dat deze onwilllekeu-
rig voor het oogenblikzijn wantrouwen
gevoelde verdwenen en reeds geneigd
was te erkennen, dat hij zich ten
slotte toch vergist moest hebben.
Dat moet 'een vergissing zijn,
zei Hngo toen. Je hebt mij burners
zelf tot aan den trein vergezeld?
Nu was Kud.lf verplicht zijn ver
haal nogmsuls ten beste te geven, en
toen hij geëind'g'1 had, begon Hngo
luid te lachen
Dat is alleraardigst, zei hij,
dan moet ik beslist een dubbelganger
hebban. Nn gelukkig ben ik in staat.
thans gaat de Russische regeering ook
nog de groote sommen opvragen, die
zij bjj Duitsehe banken in deposito
had. Frankrijk en Engeland treffen
dergelijke maatregelen, die een paniek
op de Berljjnsche beurs tengevolge
hadden. Langs dien weg hoopt men
Duitschland tot het inzicht te brengen,
dat het kans ioopt van hare nationale
iondsen beroofd te worden, als niet
spoedig een regeling van de hangende
kwestie wordt getroffen, die aanneme
lijk is voor Frankrijk.
Zoodoende zon het Duitsehe rjjk
tossohen twee vuren
komen te zitten. Geeft het niet on
verwijld toe, dan krijgt het een klap
door het uitdrogen zijner buitenland
sche geldelijke hulpbronnen en trekt
bet bakzeil, dan ljjdt het groote schade
in Marokko. Het voortdzren der on
derhandelingen tusschen Frankrijk en
DnitBchland is nl. geheel in het voor
deel van de Dnitschers, wier nandige
en voortvarende agenten telkens meer
grond aankoopen in de provincie
Soes, terwijl zij elders met de hulp
der hoofden beschermelingen werven.
Voorwaar geen benijdenswaardige
positie, die
Engeland
echter recht naar den zin is 1 Duitsch-
land toch is de voor het Britsche rijk
overal lastig wordende mogendheid 1
De Rnssisch-Duitsehe overeenkomst
aangaande Perzië, de toenadering van
Turkije en Duitschland, ten slotte de
nu eenmaal niet tegen te honden rege
ling tusschen Berlijn en Parijs over
Marokko, dat was alles te veel van
het goede voor DnitBchland, dan dat
Engeland daar rustig bij kon toezien,
alen wilde ten minste aan de Duitsehe
diplomatie te Parjjs nog zooveel in
den weg leggen als mogeljjk was.
En dat heeft men redelijk gedaan
Frankrijk en Duitschland zijn tegen
elkaar in het harnas gejaagd, maai
om het zoover te krijgen, dat de
oorlog zal uitbarsten, dat gelooven
we niet, dat Engeland zal weten te
bewerken.
De droge zomer van 1911
zal met zwarte kool worden aange-
teekend in de annalen der verschil
lende volkeren. Hoe wordt er ten
onzent niet geklaagd en nn hebben
wij feitelijk nog redenen om tevreden
te zijn als we eens nagaan, hoe het
er in België, Frankrijk en Spanje van
langs gaat. Te Denain heeft de anar
chist Broutchonx zich van de leiding
der ontevredenen meester gemaakt
In een door hem gepresideerde ver
gadering van mijnwerkers werd be
sloten de algemeene staking als
protest tegen de dnre levensmiddelen
uit te roepen. 10000 arbeiders hebben
reeds het werk neergelegd.
Ook in liet Noorden van Spanje
begint het er ernstig nit te zien.
Zaterdag, toen de gemeenteraad van
tegenover mijn mooi meisje uijjn alibi
volkomen te kunnen bewgzen. Hier,
voegde hij er met komisch gewicht
bij, terwijl hg uit zjjn borstzak een
langwerpig besebreven stnk papier
nam, is de rekening van het hotel
„de Zwarte Adelaar" te E. Twee nach
ten, twee koffie, het overige heb ik
dadelijk betaald.
Broer en zuster lachten om de grap
pige gewichtigheid, waarmee Hugo
hun dit alles opgaf. Maar toch wilde
de vrooljkheid bij Rndolf niet van
harte komen.
Toen de vroolijkheid wat bedaard
was, wendde Rndolf zich tot zijn Aan
staanden zwager.
Ik heb je verder nog een nieuwtje
mede te deelen, dat je niet bijzonder
aangenaam zal zijn.
De uitdrukking van het lachende
gezicht van Hngo werd zichtbaar
somberder.
O, je bedoeld zeker de kwestie
van mijn rechten op de erfenis Heeft
die mijnheer v. Gerstenberg werkelijk
den moed gehad
Ja, viel Rndolf in, hjj
heelt geheel in den vorm zijn rechten
op de erfenis laten gelden tot Lot
proces beëindigd is, legt hef gerecht
er nu beslag op.
Dat is schandelijk 1 zei Hngo
met zichtbare verontwaardiging.
It- rekende zoo vast op geld, en nn
Rndolf keek hem onwillekeurig aan.
Maar dit vaBt rekenen op de
ferleris kan toch nog maar van heel
jongen dituin zjjr., -- antwoordde hij
scherper dan hjj bedoeiie Een
week geleden wist je immers nog
heelemaal niets van. de beklage ns-
de wijnstad Tenagor over het water
gebrek beraadslaagde, versohenen
1000 mijnwerkers voor bet stadhuis
en wilden toegang tot de raadszaal.
Toen dit geweigerd werd, bombar
deerden zij het stadhuis met steenen.
De politie was onmachtig, de menigte
drong het stadhuis binnen, waar zjj
alles kort en klein sioeg. De raads
leden vluchtten door de vensters, een
gendarme en 5 mijnwerkers werden
gedood, velen werden gewond.
En nog maar altjjd laebt het zon
netje glunder, vanaf den vlekkeloos
blauwen hemelt
Binnenland.
De Oorlogsvoorbereiding.
Naar wij vernemen, is door den
ministerraad het besluit, om bijzondere
voorbereidende maatregelen te treffeD,
genomen in verband met de militaire
werkzaamheid, welke aan Duitsehe
zijde, in de onmiddellijke nahjjheid
van onze grenzen, wordt ontwikkeld
Tot die voorbereidende maatregelen
behoort de verlengde dienst der man
schappen, die voor herhaling onder
de wapenen zjjn verlenging van
23 dagen. Aanvankelijk bestond het
voornemen, om de bepaling alleen voor
het veldleger infanterie, wielrijders
en hospitaalsoldaten toe te passen,
dooh bjj nader inzien werd het, om
niet den schijn te wekken, dat men
alleen tegen het oosten zich wapent,
verstandig geacht, met het oog op de
bezetting der kustforten, ook den
dienst der vestingartillerie in de ver
lenging te betrekkeu. De regeering
vertrouwt, dat de Marokko-onderhan-
delingen, waarvan de weinig vlotte
voortgang tot deze voorbereiding ge
leid beeft,, gedurende bet onder de
wapenen zjjn dezer berhalingslicbiin-
gen, zoodanigen voortgang zullen
nemen, dat bet niet noodig zal wezen
van de maximum-duur, bjj art. 111
der Miiitiewet toegestaan, gebrnik te
maken. Mocht die hoop ijdel bljjken
en de spanning na dien aanhouden,
dan zal zoo dealt men ons mede
overwogen worden, in hoeverre art.
Ill in toepassing behoort te komen.
De maatregelen, waardoor uit de
grensprovinciën militairen naar elders
zonden gedetacheerd worden, blijven
achterwege. Zoo zal het detachement
Assen, voor Amsterdam bestemd, niet
derwaarts vertrekken.
De manoeuvres der 3e divisie gaan
niet door, om de beschikking te hou
den over een regiment infanterie en
1 regiment cavalerie in de provincie
Limburg (het 2e regiment infanterie
le bataljon Roermond en Venlo, 2e
bataljon Maastricht en het 3e en 4e
bataljon, die 's Hertogenbosch tot
vredesgarnizoen hebbenen het 2e
regiment huzaren, ie en 2e eseadron
Venlo, 3e en 4e Roermond;. Voorts
zal de mitrailleur-afdeeling, die tijde-
waardige gebeurtenissen
Dat is zoo, bevestigde Hugo
ijverig. Maar je zult mjj moeten
toegeven, amice, dat dit volkomen
doelloos spiegelgevecht van den heer
v. Gerstenberg voor mj hoogst on
aangenaam is. Weet je werkelijk geen
weg, die vlug tot het doel leidt?
Ik zal mjjn uiterste best doen,
antwoordde de jonge advocaat
verstrooid. Maar omdat er nn on
gelukkigerwijs juist vacantie is in de
rechterlijke macht, is het moeilijk, vóór
September een termijn te bepalen.
Het gelaat van Hngo werd steeds
somberder, er kwam een eigenaardig
licht in zijn oogen. Eenige minder
vriendelijke woorden schenen hem op
de lippen te zweven. Maar hij wist
zich ie beheersehen.
XI.
Verscheidene weken waren verloo
pen.
Rndolf had nog altijd geen toestem
ming gekregen den gevangene te be
zoeken en persoonlijk ruggespraak met
hem te houden. Wel had hjj echter
een brief van Beek gekregen, waarin
deze hem in korte woorden verzocht
had zijn verdediging op zich te nemen
en voorioopige maatregelen daarvoor
te nemen. Dat was ook gebeurd Rndolf
had, gedreven door een instinctmatig
wantrouwen tegen den uitdrager, een
rechercheur verzocht hem heimeljjk
te bewaken.
J)e veruouding van Rudolf tot zijn
vader vas intnsscben voordurend meer
gespannen geworden. Wel had de
jonge advocaat vermeden opnieuw een
enderhond met den prikkelbaren en
lijk te Maastricht garnizoen houdt,
naar het Noorden worden opgescho
ven.
Terwijl aanvankelijk het voornemen
bestond, om de bataljons uit Zeeland,
voor het houden van regimentsoefenin
gen, naar Bergen-op-Zoom te doen
komen, is nader bepaald dat zij te Mid
delburg en Vlissingen moeten blijven j
ook de positie Ternenzen-Ellewonts-
dijk wordt in staat van verdediging
gebracht.
De vestingartilleristen, tot verleng
den herhalingsdienst bestemd, zjjn die
behoorende tot de compagnieën nit Den
Haag, de compagnie Willemstad, die
van Hellevoetslnis en 2 compagnieën
Den Helder.
Ook door het Departement van
Oorlog werden verschillende bevelen
uitgevaardigd om een eventueele mo
bilisatie in te leiden. Hoogstwaar
schijnlijk zullen heden de kustwach
ten worden betrokken.
Nader deelt men ons nog mede, dat
de versperringen in de stelling van
de monden der Maas en van het Ha
ringvliet sedert Zaterdagochtend vol
komen in gereedheid liggen om op
het eerste sein onmiddellijk te worden
te water gelaten. De infanterie-offioie-
ren uit Den [laag, die bij de oefeningen
der vesting-artillerie in de positie
Brielle Hellevoetsluis tegenwoordig
waren, ontvingen midden in den nacht
opdracht van den maritiemen bevel
hebber om zieb bij het aanbreken van
den dag naar hun garnizoen terng te
begeven.
Boor het zich snel opvolgen van
orders en door het voortdurend ont
vangen van telegrafische aanvullings-
orders, die in eersten aanleg schijnen
vergeten te zijn, wordt over het alge
meen den indruk gevestigd, dat er
een overdreven zenuwachtige stem
ming heerseht aan onzemilit liredepar
tementen en dat er van een doelbe
wust beleid weinig sprake is.
Ook de geheimzinnigheid, met be
trekking tot tal van zaken, die immers
onmogelijk geheim zjjn te bonden,
brengt er het hare toe bij om het
vertrouwen in eigen kracht te ver
zwakken.
Oorlog of geen oorlog i
Staatsraad generaal Dan Beer Poor-
tugael schrijft in De Nieuwe Courant:
Oorlog of geen oorlog Ziedaar de
groote vraag, welke thans veler ge
moed vervult Bestemds is er niets van
te zeggen. Hoop en vrees wisselen
elkander af. Zoolang de onderhande
lingen tusschen Von Kiderlen Waohter
en Cambon, tusschen Duitschland en
Frankrijk, niet tot een bevredigend
einde zijn gebracht, kan men steeds
plotseling voor verrassingen komen te
staan. Ook in 1870 was op een tijd
van spanning een van groote ontspan
ning gevolgd.
Thans beleven wjj gelukkig een tijd,
waarin noeh Duitschland noch Frank-
scberpzinnigen ouden man uit te lok
ken, maar hij zag met open oogen
de catastrophe onafwijsbaar nader
komen. Andreas Wiebern was er de
man niet naar, zwijgend te dulden,
en toe te laten wat hij zelf veroor-
deeldde.
Ook Hedwig had Rudolf sinds die
geheimzinnige pakjesgeschiedenis nog
maar eenmaal weer ontmoet.
Het jonge meisje had hem ontvan
gen in tegenwoordigheid van haar
vriendelijke hospita, die door den jon
gen man echter mijlen ver gewenseht
werd.
Hedwig had heel veel te doen ge
had, en Rudolf had vol bewondering
naar het werk van haar vlijtige han
den gekeken. Toen had hjj weer af
scheid genomen, wat van de zijde van
Hedwig geschiedde met een rustige
stille vriendelijkheid, die hem vroeger
al zoo buitengewoon gehinderd had.
Eindelijk kreeg hjj op een morgen,
toen hij juist op het pnnt stond, zich
naar het paleis van justitie te bege
ven, van den rechter van instructie
de ambtelijke mededeeling dat het
voorloopig onderzoek tegen Karl Beek,
verdacht van den dubbelen moord, nn
was afgeloopen en dat er niets meer
tegen was, als zijn verdediger hem
wenschte te bezoeken.
Zonder verwjjl ging Rndolf den
rechter Alberti opzoeken. Hjj trof hem
op zjjn kamer en kreeg zondereenig
bezwaar een kaartje dat hem mach
tiging gaf de gevangeniscel binnen te
gaan, waarin Beek was ondergebracht.
Toen ging de advocaat naar het
deel van het gebouw, waar de gevan
genen in vooiloopige hechtenis zaten.
rjjk een oorlog willen, ja, waarin de
regeeringen en de kern der bevol
kingen van beide landen dien zelfs,
te reobt, een ramp achten. Toch is de
toesland verre van rooskleurig. Iets is
er echter wat tot het behoud van den
vrede kan medewerken. Daarop wil
ik wijzen.
Het is de droogte, die, in Amerika
begonnen, dit jaar in een groot ge
deelte van West-Enropa heeft ge-
heersoht en nog niet heeft opgehou
den. Voeg daarbij de vee-ziekte, welke
zieh over Daitsehland, België en Neder
land heeft verspreid, en de stijgende
en onrustbarende duurte der levens
middelen voor menschen en voor die
ren, zoodanig dat zy in België en in
Frankrijk reeds tot oproerige bewe
gingen aanleiding beeft gegeven, dan
zjjn dat omstandigheden van zoodanig
boog ernstigen aard, dat regeeringen,
als zij de oorlogskansen overwegen,
verplicht zjjn daarmede duchtig reke
ning te honden.
Wanneer 500,000 man Duitsehe troe
pen met 10,000 paarden in den kortst
mogelijken tjjd moeten worden aan
gevoerd tegen 500,000 man Fransehe
troepen, eveneens met 10,000 paarden,
op een beperkt operatieterrein, waar
thans de droogte de velden verdord
heeft en waternood heeft doen ont
staan, dan kan dit, gevoegd bij de
schaarschte van vee en van andere
levensmiddelen, voor de legerverple-
ging zulke ernstige bezwaren opleve
ren, dat de gevolgen ervan op de
oorlogB-operatiën bezwaarlijk zijn te
overzien.
Maar niet alleen de legers, ook de
bevolkingen zonden er ontzaglijk
onder ljjden. Thans vooral zou de
oorlog onvermijdelijk achter zieh aan
voeren de vreeselijke en afzichtelijke
Megaera, in de gedaanten van hon
gersnood en pestilentie. De cholera
nadert. In de landstreken, waar de
oorlog woedt en gebrek en ellende
heeft gezaaid, zou zjj een vruchtbaren
voorbereiden bodem vinden, om rus
tig en lustig voort te woekeren en
geheel West-Europa te doen besmet
ten. De verantwoordelijkheid van een
oorlog onder de vermelde omstandig
heden zou zóó ontzettend groot zijn,
dat het niet aan te nemen is, dal men
het tot een oorlog zal doen komen,
die zoo lichtelijk kan overslaan op
andere landen en die geweldig zal
zjjn, als al de vernielkraehten, waar
over men tegenwoordig beschikt, wor
den ontketend, waarvan de fatale
terugslag de gansche wereld jaren
lang zal doen lijden. Zulk een oorlog
zou zijn niet alleen een misslag, maar
een misdaad, een misdaad jegens de
menschheid. Keizer Wilhelm en Fal-
lières staan daartoe moreel beiden te
hoog.
De Kiesrechtbctooging te 's-Gravenhag e.
De minister van binnenlandsebe
zaken heeft een brief gericht aan de
Een eigenaardige sombere stemming
overviel hem, toen hjj voor de ijzeren
deur stond, die de gevangenis van de
overige vertrekken van het paleis van
justitie afscheidde. De schrille toon van
de door hem in beweging gebrachte ver
weg klinkende bel bracht hem aan het
schrikken. Het was hem, als wilde dat
geluid hem toeroepen, dat het ver-
geefsche moeite zon zjjn, hoopvolle
verwachtingen op deze plaats van
ongelnk en ellende binnen te voeren,
verwachtingen, die zjjn eigen hart
ternauwernood durfde te gelooven.
Knarsend en piepend werd de deur
geopend.
Een opzichter in uniform ontving
den advocaat en bracht hem door
verschillende donkere gangen naar
oei 31, die hij opende.
Het was daarbinnen zóó donker,
dat de advocaat eerst een poosje moest
bljjven Btaan, tot hjj de voorwerpen
in het vertrek kon onderscheiden. Nn
ontdekte hij de magere, ingevallen
gestalte, die tot op dat oogen blik
apathisch op den stroozak in elkaar
gedoken was blijven zitten, en nn
met moeite opstond.
De gevangene had nn ook zjjn be
zoeker herkend. Een vreugdestraal
gleed over zijn ingevallen gelaat waar
op zooveel leed en knagende woede
zjjn stempel had gedrukt.
Het was een smartelijk, ontroerend
wederzien.
Rndolt snelde op den gevangene
toe en drukte hem diep bewogen beide
handen.
(Wordt vervolgd).