N*. 108
Dinsdg 12 September.
98"e jaargang.
Donkere Schaduwen.
FEUILLETON.
(iOESCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Fr ijs per kwartaal, in Goes f 0,7S, buiten Goes, franco f 9.23.
Afzonderlijke nou.mers 3 cent.
Inzending; van advor'.entiën op Maandag; en Woensdag;
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
mm%
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 ct., elke regel meer lOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs Blechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Venaootsehap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalka.
Buitenland,
De Marokko-kwestik.
De Marokko kwestie houdt de bin
nen- en buiretilaudsche pers nog steeds
bezig, maar terwijl men bijna alge
meen de Frausehe er. Duitsche kan
sen in dezen weegt, vergeet men
Spanje, dat ook wil meedeelen en
daarom maar vast begonnen is in
Marokko zelf te ageeren. Frankrijk
vindt dat natuurlijk allesbehalve aar
dig, ziet in dit optreden alweer de
hand van Duitschland en zou zijn
zuidelijke buur reeds een ultimatum
hebben gesteld betreffende de bezet
ting van het stadje Ifni, welke
plaats Frankrijk als schadeloosstelling
aan Duitschland had willen geven. Iu
hoeverre dit waar is, kunnen we hier
niet beoordeelen, maar uit de berich
ten, dat de Spaansche regeering be
sloot 3003 man naar Melilla te zenden
en drie oorlogsschepen in gereedheid
laat brengen om naar Albueemos te
vertrekken, blykt voldoende, dat
het er broeit.
Maar er zijn meer, die mee willen
aanzitten aao den Marokkaanschen
disch en daartoe behoort in de eerste
plaats Italië. Wanneer Frankrijk zich
het protectoraat over Marokko zal
weten te verschaffen, wenscht Italië
ook schadeloos gesteld te worden.
Hoeveel dat verlangt, is nog niet
recht duidelijk, maar als het eenmaal
aan deelen toekomt, zal het zeker
Sink nit den hoek komen.
Zooals men ziet, 'tis een heeie jan
boel, al gaat het er momenteel dan
ook nog vrij wat kalmer toe dan in
sommige streken van België en Frank
rijk, waar
het huisuoedersoproer
hoogtjj viert. Vooral te Charleroi moet
het er Donderdag Spaansch van door
zijn gegaan. Vanaf negen uur 's mor
gens was het zoo rumoerig op de
markt en in de aangrenzende straten,
dat de autoriteiten ter plaatse ver
schenen om de leiding der ordemaat
regelen op zich te nemen. Samen
scholingen waren reeds den vorigen
avond bij proclamatie verboden. Om
tien uur kwam bericht, dat honderden
betoogers uit de omliggende gemeen
ten naar de stad optrokken. De Sam-
brebrng werd door politie en gendar
men te paard bezet. Berst liet de
menigte zich door deze machtsont
plooiing ontzag inboezemen. Maar
langzamerhand drongen de achtersten
op, de politie en gendarmen trokken
de sabel en tegen elf nnr was het
straatgevecht overal in vollen gang,
zoodat de winkeliers ijlings hun zaken
sloten en luiken voor de vensters
plaatsten. Want het regende allerwege
keisteenen. Toen werd order gegeven
aan de brandweer om een woordje
mee te spreken de slangen worden
aangesloten en in een oogenolik was
de strijdlust der betoogers bekoeld
27
Naar het Duitseh.
Het onbehrlpen handschrift daarvan
scheen zjju wantrouwen op te wekken,
want langzamerhand kwam er een
ongeloovige, sceptische uitdrukking
om zijn mondhoeken.
Eindelijk liet h(j het briefje zinker,
knikte eenige malen achtereen en
wendde zich toen tot den advocaat.
Waarvoor hondt ge dit gekrab
bel, vroeg hjj.
Hij schijnt iemand nit de laagste
volksklasse te zijn, dat zou men ten
minste nit dit schrijven opmaken, ant
woordde Rndolf
Alberti knikte.
Ja, maar toch is er in dst onbe
holpen handschrift iets gemaakt, at
mij doet dennen aan een moedwillig
verdraaien der letters.
Ik moet openhartig bekennen,
dat dergelijke twijfel ook al bjj my is
opgekomen, zei nude advocaat.
Tenslotte past ook het signalement,
dat mij gisteren in Kreuzlingen aan
het station werd opgegeven, heelemaal
niet op iemand uit de laagste volks
klasse.
Alberti knikte zwygend, toen keek
hQ den jongen advocaat vol verwach
ting aan.
Misschien mag ik uit naam van
4» dochter van den gevangene nu wel
druipnat en half verblind door de
krachtige waterstralen zocht iedereen
een goed heenkomen en dekking voor
dit watervuur.
De burgemeesters in de provincie
leuegouweu hohben vergaderd, ten
'-inde gezamenlijk maatregelen te
..enicn met het oog op den steeds
ernstiger wordendoif toestand. Zij he
sloten o.a een adres aan do regeering
te zenden met het dringend verzoek
aan te si uren op opheffing van de
invoerrechten en openstelling van de
grenzen voor slachtvee.
Mogelyk dat dat helpt by de hooge
oomes, die do lakens hebben nit te
deelen 1
Io hoeverre die uitdeeling gewoon
lijk naar behooren geschiedt, is niet
aan ons te beoordeelen, maar dat er
wej eens misbruik wordt gemaakt van
de hnn gegeven uiacht, blijkt wel
degelyk uit het optreden van den Rus-
siBchen generaal Seyn, den gouver
neur van Finland. Toen dat heer be
greep, dat de gedeeltelijke inlijving
van het gouvernement Wiborg bij het
rijk van Vadertje aanleiding zou geven
tot protesten, gaf hij onmiddellijk alle
gouverneurs bevel iedere protestverga
dering
met geweld te beletten.
Nu is den Finnen echter het vrije
recht om te vergaderen by de grond
wet van 1906 uitdrukkelijk gewaar
borgd en de belemmering van dat
recht is een grove schending der
grondwet. Toch werden vergaderin
gen door de politie verhinderd, onder
andere eene van de sociaal-democrati
sche party te Wiborg, die ern protest
meeting in het Arbeidersbuis had
oyeeDgeroepen. Nog voordat de ver
gadering geopend was, drong de poli
tie het huis binnen, en bezette alle
lokalen. Do menigte, die de vergade
ring wilde bijwonen, stond voor de
deuren en kon niet worden toegelaten.
Toen klom de redacteur van het s.-d.
blad Tijd Arbeidop het dak van het
Arbeidershuis, hield, van rts.ar een
toespraak en las een wez niyk zeer
gematigde motie voor, die door de
menigte met luide toejuichingen werd
aangenomen.
De politie, zich dus in haar plan om
de vergadering te beletten bedrogen
ziende, begon nu tegen de menigte
op te tredende commissaris een
tot tuchthuisstraf veroordeelde Rus,
die echter op verzoek van Seyn gsatio
kreeg en tot commissaris te Wiborg
werd benoemd gaf laBt er met de
blanke sabel op te slaan. Een ontzet
tend tumult was het gevolg daarvan.
Een troep jongens trok flaiiend, joe
lend en schreeuwend door de straten.
En dit was het teeken voor de gen
darmes om ook op te treden. De
vestingeommandant van Wiborg, ge
neraal Petrof, gaf last dat door de
bereden troepen met de blanke sabel
zou worden gechargeerd. Een groot
aantal personen werd gewond en in
de hospitalen opgenomen. Indirrz»lt-
de hoop uitspreken, begon deze met
eenigszins onzeker klinkende stern,
dat de l'jdenstyd van den laatste nn
spoedig een einde nemen zal?
Alberti keek den advocaat met
groote oogen aan.
Neem _uii niet kwal jk,waarde myn
heer Wichern, autwoorine hy toen
ou afgemeten toon, maar van een
ontslag nit de gevangenis
Waarom ik als verdediger van
den heerBeck 'oy deze in allen vorm wil
verzoeken, viel Rudolf hem, van
zyn stoel opstaande, in de rede.
Kan geen sprake zijn, voltooide
Alberti en stond eveneens op.
De zaak is helder als de dag
dat Beek medeplichtigen gehad heeft,
heb ik van den beginne af al gedacht,
daarop wyst ook al het raadselachtige
bloedspoor. Buiten allen twylel staat
het echter, dat hy aandeel gehad heeft
in do misdaad.
Nu, misschien is b gerechts
hof van een andere meaning ov g 'iet
onls'ag vau recno «et v iging v<
Jïeck. antwobiddc Rndo'if d nt.g, niet |f
bedenkend, dat het zyn eig»a be
langen geen goed zon doen, als hij
den rechter tegen zich innam.
Ik zal nog heden myn verzoek
schriftelijk indienen en by een weige
ring zal ik het hooger op zoeken.
Alberti glimlachte.
Het is natunrlyk uw plicht voor
nw cliënt te doen wat in uw macht
siaat. Heeft u anders niets mee te
deelen
Ik kan u alleen nog medzdeelen,
hoezeer het m$ spijt, dat ik tot na
den nacht werd de redacteur Airola
van TijO gearresteerd, en naar Peters
burg overgebracht.
Dit geheele optreden van de politie
was onwettig en toont alleen op welke
krasse wjjze deRussioclie autoriteiten
oulusieu pogen te verwekken, om er
dan te kunnen opslaan, en de invoe
ring van den staat van beleg te kun
nen aikondigen.
De Finsche bladen manen aan tot
rust en kalmte, doch proteBteeren
tevens op krachtige wyze tegen de
wederinvoering van het stelsei-Bobri-
kof, dat evenmin als voor tien jaren
het gewenschte resultaat zal hebben,
doch slechts zal strekken, om de ver
bittering tegen de onwettige Russische
maatregelen te doen toenemen.
Wanneer Rusland dat zelf eindelijk
eens zal inzien
i si n e si i a u a.
Mobilisatie-maatregelen
Uit Utrecht wordt gemeld, dat daar
Vrijdag een groot gedeelte der pio
niers van het regiment genietroepen
gemobiliseerd werd en in de kazerne
geconsigneerd. Het betrof de detache
menten voor de brugvernieling, die
gereed staan om ieder oogenbiik naar
de groote spoor- en voetbruggen te
vertrekken. Zjj zyn geheel en al uit
gerust, ook met scherpe patronen.
Gok zijn de detachementen voor do
inundatie van de Hollandsche Wa
terlinie klaar. Ook deze manschappen
zjjn in de kazerne geconsigneerd.
Te Brielle werd Donderdagavond,
na ontvangen orders, het korps tor-
pediaten te Brielle gemobiliseerd. Reeds
deuzellden avond vertrokken de mili
tairen, welke Hellevoetslnis tot stand
plaats hebben, daarheen. Den volgen
den morgen gingen de overigen, per
eerste gelegenheid, naar hunne stand
plaatsen, Hoek van Holland, Willem
stad en den Helder.
Aan do Oostergrens, o. a. in de
omstreken van Roermond en Venlo
worden alle maatregelen genomen
alsot een oorlog met Duitschland elk
oogenbiik te wachten is. Alles wat
militair is, te voet of te paard, is dag
en nacht in de weer.
Algemeene Nederl. Geheelonthou-
dersbond.
De Alg. Ned. Geheelonthoudersbond
heelt te 's-Gravenhage zyn algemeene
vergadering gehouden.
Uit het jaarverslag bleek, dat de
Bond 55 afdeelingen heelt met in het
geheei 2148 leden en 60 algemeene
leden j er vielen in het afgeloopen jaar
2 afdeelingen af en 12 kwamen erbij
het geheele aantal leden steeg daardoor
met 492.
Het orgaan De Qeheelonthouder ging
in oplaag vooruit van 10,3ü0 tot 11,200.
De altredende leden van het hoofd
bestuur, prof. dr. J. van Kees en mevr.
C. van Anrooy-Gallé, beiden te Hilver
sum, en de heeren W. v. d. Berg te
Arnhem en C. de Jong te Zuid-Schar-
woude, werden met groote meerderheid
herkozen.
toe in weerwil van mijn herhaalde
pogingen geen toegang tot den ge
vangene heb gekregen, antwoordde
Rudolf
Tot mpn spyt bon ik ook nu nog
niet in staat u die toestemming te
geven antwoordje Alberti met koele
beleefdheid. Niet, dat ik ook maar
eenig wantrouwen jegens u koester,
maar voor den verstokten aard van
den gehangene komt het mij heilzaam
voor, dat hy tijdens het vooronderzoek
door eenzaamheid en gebrek aan aan
raking met de buitenwereld tot ernstig
nadenken wordt gedwongen.
Ontstemd en terneergeslagen kwam
Rndolf thuis, waar hy in den tuin zyn
zuster aantrof.
Deze zat met een handwerk in het
priëel en knikte den naderenden broe
der vriendelijk toe.
Rudolf meende op te merken, dal
ook haar gelaatstrekken een ernstige
uitdrukking hadden. Hij gi'ig naest
l'irr zit'.on en veegde zich met den
..ik'io zweet van fut 7001 hoofd.
Nu, Rudolf, je ziet er heel afge
mat uit, -- zei zyn zuster. Hebje
onaangenaamheden in de stad gehad
Ik kan het my wel voorstellen, het
proces laat je gedachten zeker geen
oogenbiik met rust.
Rndolf vertelde haar in 'tkort de
laatste gebeurtenissen. Toen zei hy,
haar oplettend aankijkend
Ook myn vroolyk zusje schijnt
onder zorgen gebukt te gaan?
Hildegard ging dichter by hem zitten
Ik heb zooeven een onderhoud
met vader gehad; hjj ia zeer uit ajjn
Landbouw, Veeteelt
issclurij.
en
Pootaardappels.
Zoo het zaad, zoo de vrucht. Deze
waarheid moge door by-omstandighe-
den gedurende den groei niet altyd
opgaan, goed zaad is toch een eerste
eisch voor een goede opbrengst. Wil
men dus een bevredigenden aardappel
oogst, dan moet men goede poters
gebruiken. Daarvoor wordt niet altijd
in tijds of voldoende gezorgd. In het
voorjaar toch bepaalt men zich er ge
woonlijk toe van den hoop wat kriel
uit te zoeken, of maar van den voor
raad consumptie aardappelen te nemen
en ze voor plantgoed te bestemmen.
Dat deze op goed geluk afgenomene
niet de beste zyn is te begrijpen, als
men bedenkt, dat zjj den naam van
goed moeten waard zyn, door goede
Boort, afkomst, grootte en opbrengst.
De vraag, welke soort de beste zyn,
behoeft tegenwoordig niet onbeant
woord te blyven. In de laatste jaren
zyn op de landbouwproefvelden en
ook door particulieren variëteitsproe-
ven genomen, die voldoende aanwijzen,
welke soort voor een bepaalde streek
en voor een bepaald doel de voorkeur
verdient.
Vervolgens heelt men te letten op
de afkomst der poters. Men kan hierby,
evenals by dieren, den stelregel vol
gen, dat goede ouders gewoonlijk
goede kinderen voortbrengen. Als men
aan een aardappelstruik vele en goede
knollen vindt, zyn deze ook te ver
kiezen als pootgoed. Het is b(j het
rooien, dat men daarop letten moet
en ze afzonderlijk moet houden zeker
nogal een werk, maar het zal de moeite
loonen.
Ook zal de plaatselijke herkomst
van invloed zyn. Een zelfde variëteit
zal, naar een andere streek overge
bracht, daar beter willen dan in de
streek, waar ze gegroeid zynver
wisselen van pootgoed geeft dikwyls
goede resultaten, maar toch weer niet
altyd. Toen iudertyd een proefje pnike
aardappelen, afkomstig van Wolvega
in Friesland, door de Afd. Goes van
de Zeeuwscbe Landbouwmaatschappy
werden verloot, vielen die ten deel aan
een landbouwer, die ze plantte. De
uitslag was, dat hjj een enormen op
brengst kreeg van bijzonder grootte
knollen, maar zoo slecht van kwali
teit, dat ze alleen konden dienen voor
veevoer. Alle soorten schijnen dus
voor verwisselen van streek nog niet
geschikt te zyn.
Wat de grootte der poters betreft,
men neme daarvoor middelmatige
deze bevatten een voldoend aantal
oogen en de noodige voedingsstof voor
de jonge plant. Kriel als poters te
gebruiken is verkeerdblijkens hun
kleinheid zyn ze tijdens den groei
achterlijk gebleven en zullen ze ook
wel geen krachtige nakomelingen knn-
nen voortbrengen.Evenmin z(jn groote
poters geschikt. De ondervinding
leert, dat ze niet meer schot geven
dan middelmatige en daar de knollen
over het algemeen ook groot worden,
zgn ze ais eetaardappelen minder ge
wild. Heeft men gebrek aan goede
poters, dan kunnen groote nog wel
dienen als men ze doorsnijdt, waarbij
men ook met overleg moet te werk
gaan. De meeste en krachtigste oogen
bevinden zich aan het topeind, dat is de
kant, tegenovergesteld aan de plaats,
waar de aardappel aan den Btengel
heeft gezetendat gedeelte is dus het
best voor de voortplanting. Wil men
toch den geheelen aardappel gebrni-
ken, dan snydt men hem overlangs
door, zóó dat aan de beide helften
ongeveer evenveel oogen zitten.
Heeft men by het rooien zijn voor
raad byeen, dan zorge men voor een
goede bewaarplaats. Als zoodanig
dienen een droge kelder of een kuil,
waarin de vorst niet kan doordringen,
maar waarin ze ook niet te warm
liggen. By het dekken van den kuil
houde men rekening met de soort van
grond, waarmede gedekt wordtlicht,
zandige grond vriest gemakkelijk door.
Als deksel gebruikt men rogge- of
tarwestroodit vangt het best het
uitgewasemde vooht op. Is het by
strenge vorst noodig de bedekking
te verzwaren, dan legt men op den
kuil een nieuwe laag Btroo en daarop
een tweede laag aarde, want verzwaart
men alleen de aardlaag, dan belet men
den aanvoer van frissche lucht. Een
luchtkoker, die by strenge vorst kan ge
sloten worden, bewyst goede diensten.
Volgens de landbouwverslagen van
19071909 is het bewaren van poot-
aardappels in kelders de meest aan
bevelenswaardige, omdat de opbrengst
daarvan beduidend grooter bléék dan
van die in kuilen geborgen.
Provincienieuws.
humeur over ion, en toen ik hem zei,
dat ik je geen ODgelyk kon geven,
maar meende, dat ieder weldenkend
uiensch zyn liefde niet op mocht geven
en verraden, toen draaide hy my den
rug toe.
Je bent mijn goede, trouwe zuster,
nep Rudolf. Het spyt my alleen
maar, dat je om mijnentwille harde
woorden van vader hebt moeten hooren
Och, vader is een oud man en
heeft zyn eigenaardigheden. Hy hangt
nn eenmaal met hart en ziel aan
zyn welverdienden goeden naam,
waarop hy zich in stad en land kan
verheugen, dat alleen al de gedachte,
dat hem iets van zyn aanzien zou
kunnen ontnomen worden, hem meer
dan pijnlijk is.
Maar je had je dat niet zoo
moeten aantrekken, Hildegard,
antwoordde Rudolf zacht verwijtend.
naar ik begrijp het wel, zoo
viel hij zichzelt in de rede. Je zon
is vandaag ver weg, roet waar
Oen kom, lachte Hildegard,
maar dadelijk daarop ernstig worden
de, voegde zy er by Eigenlijk
heb je gelijk. Ik heb Hugo meer lief
dan myn leven. Toen ik hem leerde
kennen, hield ik hem byna voor een
oppervlakkig menseh, hoe nader wy
elkaar echter kwamen, des te meer
merkte ik, dat hij werkelijk een goed
en edel menseh is. Hy is in waarheid
de zonneschijn van mijn leven ge
worden, als hy my niet meer liefhad,
dan zou ik ook niet meer willen leven.
Het gelaat van den jongen advocaat
was ernstig geworden. Nadat het ge-
Bergen op Zoom. Vrjjdag werd
in „Thalia" alhier de alg. verg. van
onderwijzeressen en onderwijzers in
het arrondissement Tholen gehouden
onder voorzitterschap van den arr.-
sehoolopziener Mr. J. W. A. Wagtho.
By de opening begroette hy in de
eerste plaats den heer Mr. C. de Witt
Hamer, schoolopziener in het district
Goes, dankte hem voor zijne tegen
woordigheid en daarna de vele aan
wezigen (ongeveer 100) voor hnnne
trouwe opkomst.
Na eenige huishoudelyke werkzaam
heden gaf de voorzitter den heer J.
Vreeken van Middelburg het woord
voor het onderwerp„Handenarbeid".
Duidelyk wees spr. aan, wat hy onder
handenarbeid voor kinderen verstaat,
n.l. sljöd, en betoogde, dat handigheip
ten zeerste by de jeugd moet aange
bracht en aangewakkerd worden en
aprek op Hugo gekomen was, moest
hy onwillekeurig aan het altyd nog
niet opgehelderde voorval denken, dat
zich een uur geleden by het vertrek
van den jongen baron aan het station
had afgespeeld, en eene plotselinge
opwelling deed hem besluiten, het
geval 'aan zyn zuster mee te deelen.
Daar valt my een eigenaardig
toeval in, dat mij eergisteren over
komen is, begon hij. Ik wilde
het je gisteren al vertellen, kwam
echter door mijn reis naar Krenziingen
pas laat in den avond hier aan, en
toen was je al naar bed.
Betreft het Hngo?
Zooals je het nemen wilt, zei
de advocaat en vertelde toen wat hem
op het station overkomen was.
Hildegard schudde het hooid, toen
haar broeder had uitgesproken.
Dat is wonderlijk, zei ze,
jammer, dat Hugo niet hier is, hy zon
je antwoord hesbon kunnen given.
In elk geval is het een komisch toeval,
ik heb gisterenmorgen een briefkaart
van hem nit E gekregen, waarin hij
mij zjjn behouden aankomst zelf be
richt heeft.
Dat is inderdaad vreemd,
lachte Rudolf. Ik vergis mij anders
zeiden, heb goede oogen en meende
Hugo herkend te hebben.
Op hetzelfde oogenbük knarste het
grint van het tuinpad onder snel
naderende voetstappen. Broer en zuster
keerden zich om en Hildegard liet
het volgend oogenbiik een kreet van
blijdschap hooren.
(Wordt vervolgd}.