N\ 84 1911.
Dinsdag 18 Juli
98™ jaargang.
Donkere Schaduwen,
3 FEUILLETON.
GOESCHE
COIUUNT.
Telefoonnummer 33. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,7a, buiten Goes, franco 1,85.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels ft f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
OVER ZUID-BEVELAND.
In Zuid-Beveland vindt men een
bloeienden boerenstand, die zich steeds
op de hoogte stelt van de eischen des
t\jds, om daarnaar het bedrijf in te
richten en te wijzigen. De landbouw,
die voor een halve eeuw nog geheel
handbedrijf was, enkel met paarden
als hulparbeidsvermogen, maakt thans
meer en meer van de moderne tech
niek gebruik. Ook de stoomkracht en
benzine-motoren leveren reeds het
arbeidsvermogen bij menigen tak van
arbeid op het land, maar toch blijft
in Zuid-Beveland het paard nog be
langrijk voor het leveren van arbeids
vermogen.
Al vroeg begon men met de invoe
ring van allerlei nieuwe werktuigen
bij den landbouweenvoudige zaai-
machines, strooi- en wortelsnijders
werden ingevoerd, en het paard leverde
daarbij het arbeidsvermogen. In 1854
werd in den Wilhelminapolder de
eerste stoomdorschmachine in gebruik
genomen. Het dorscben geschiedde
vroeger nog meest met de dorschvle-
gels, door de hand gedreven. Lang
zamerhand begon men ook op andere
hoeven dorschmaehines in te voeren,
eerst aan een rosmolen verbonden,
door paarden getrokken. De karn
werd op Zuid-Beveland toen nog veelal
gedreven door een hond, die in een
tredmolen liep.
Hoe anders is dit thans geworden.
De stoomploeg wordt sedert 1873 reeds
gebruikt om den zwareu klei bodem
om te woaLen, waartoe anders op zijn
minst drie paarden noodig zjjn, die
daarbjj een nueiljjke taak hebben.
Cultivatoren worden gebruikt om hot
land van onkruid te zuiveren. De
dorsehmaohine, door stoom of een
motor gedreven, vervult op gemakke
lijke wijze en in korteren tijd de taak,
die vroeger door tal vau arbeiders
moest verricht worden. Zij kan beter
van geschikt weer partij doen trekken
door de boeren.
Van beteekenis is nog de vlasteelt
op Zuid-Beveland, hoewel die geen
groote oppervlakte meer in beslag
neemt. Zuid-Hollanders pachten hier
land om vlas te verbouwen, maar zij
verrichten een deel van het werk met
eigen werkvolk, zoodat men op Zuid-
Beveiand vrij geregeld arbeiders ziet
verschijnen nit Zuid-Holland, om in
het vlas te werken, bet te wieden en
vooral te plakken, als het rijp is.
Ten slotte zij nog gewezen op de
klaverteelt en lucerneteelt. Zuid-Beve
land heeft zoo weinig grasland, dat
het zelfs niet voldoende is voor het
rundvee en de paarden. Daarom werd
de klaverteelt en lucerneteelt inge
voerd, om zoo door groen voeder het
gemis van grasland eenigermate aan
te vullen.
fe^Gaan wij thans over tot de vee
houderij
Naar het Duitseh.
De rechter van instructie ging weer
naar de slaapkamer terug en naderde
het ledikantmet assistentie van den
commissaris van politie zoeht hij onder
het verkreukelde hoofdkussen een
poosje tevergeefs naar de sleutels.
Er is geen sleutel aanwezig.
Heeft uw meester misschien ook nog
een andere bewaarplaats voor de
sleutels gehad? vroeg hjj aan den
dienaar.
Stellig niet I antwoordde de
ze. De baron was immers verlamd,
zonder hulp van anderen kon hj niet
eens in bed overeind komen.
De rechter ging weer naar de werk
kamer terug.
De kast is gewoon op slot, er is
geen spoor van geweid aan te zien.
Wil mijnheer de rechter mij toe
staan een opmerking te maken
zei na de dienaar, Gisterenmiddag
moest mijnheer de baron nog in de
brandkast wezen - waaioOhijnijjk ge
makshalve bad h\j na het openen de
sleutels voor zich in da kast gelegd
toen overkwam hem hot ongeluk dat
de deur toevallig in hot slot viel. Hij
ri p mij er bij, eu ik moest hier vlak
bij naar den mechanician Beek....
De rechter van instructie keek ver-,
baasd op.
De naam is my met onbekend,
zei h\j.
Dat is wel mogelijk, edelachtbare.
Zeeland is van de provinciën van
Nederland betrekkelijk het i jjkst aan
paarden, hoewel het in absoluut aan
tal door Zuid-Holland, Gelderland,
Noord-Brabant en Groningen, alle
grootere provinciën, wordt overtroffen.
Het aantal paarden in Zeeland be
droeg in Juni 191032568 stuks, en
van deze kwamen 6680 stuks op Zuid-
Beveland voor. Zeeland heeft per 100
H.A. cultuurgrond gemiddeld 22 paar
den daarop volgen Groningen met
20 paarden, Znid-Hoiland met 19 paar
den, Gelderland met 16 paarden, enz.,
en beneden aan staat Friesland met
13 paarden per 100 H. A. Het gemid
delde van Nederland is 15 paarden
per 100 H.A.
Naar de tairpkheid der bevolking
gerekend heeft Zeeland 140 paarden
por 1000 bewoners, en daarop volgt
Groningen met 117, terwjjl gemiddeld
voor Nederland het aantal paarden
56 per 1000 bewoners bedraagt. Deze
cyfers toonen beter dan woorden aan,
dat Zeeland het paardenlaud van Ne
derland iB.
Bestond vroeger de paardenstapel
van Zeeland voor verreweg het groot
ste gedeelte uit werkpaarden boven
de drie jaren, in den laatsten tijd is
het aantal jonge paarden beneden drie
jaar sterk toegenomen, evenals het
aantal dekhengsten, iets wat wijst op
de toeneming der paardenfokkerij voor
den handel. Aan die beweging heeft
ook Zuid-Beveland deel. Het vervan
gen van paarden als arbeidskracht
door motoren of stoom heeft hierop
eenigen invloed geoefend.
De Zeeuwsche paarden, door de
behoefte des lands bestemd tol zwaren
trekarbeid, vormen dientengevolge een
sterk ras, nitstekend geschikt voor
trekpaarden, minder voor rijpaarden.
Het zyn dieren groot van geBtalte,
zwaar en sterk gebouwd, met breeden,
doch fraaien kop, korten, vleezigen
hals, zware manen, breede borst, dikke
vleezige schouders, kort ineengedron
gen van romp, met breeden, dikwjjls
ingebogen zadelrug, zware, laag aan
gezette staart, en zwart of bruin van
kleur, terwjjl er ook vossen onder
gevonden worden.
De runderhouderij in Zeeland is niet
belangrijk. Naar het volstrekt aantal
runderen staat Zeeland beneden aan
de rij der provinciën; het had in Juni
1910 in totaal 83800 runderen. Zuid-
Beveland telde 16070 runderon, waar
van 4596 melkkoeien en 874 stuks
mestvee. Zeeland telt slechts 56 run
deren per 100 H.A. cultuurgrond,
alleen Groningen met 55 per 100 H.A.
staat in Nederland daar beneden,
terwijl voor Nederland bet gemiddelde
94 per 100 H.A. is.
De runderhouderij heeft op Zuid-
Beveland, wegens het overheersehen
der economische waarde van het
bouwland, niet de groote bolangstel-
Mjjnheer Beek had vroeger de groote
brandkasten fabriek voor de Zuidelijke
Poort.
O ja, dat herinner ik mij. Hij
heeft tegenspoed gehad en is aan lager
wal geraakt.
Hy is een zeer bekwaam mecha-
nieiën, ging de dienaar voort.
Als ik mij niet vergis, is ook deze
brandkast afkomstig uitzijn vroegere
fabriek. Omdat hij bier vlak tij woont,
riep ik hem er bjjhj had niet meer
dan twee miuuten noodig om de kast
te openen.
Dan zou het wel het verstandigst
zijn hem weer hier te roepen, be
sloot de rechter van instructie, na
zich even bedacht te hebben. Woont
hij hier heel dicht by
U kan zyn hnis van de achterka
mers uit zien.
Wil u hem dan laten roepen
Het zou opzien baren, als wj er een
gerechtsdienaar heen zonden, en ik
zou dat vooral wel willen vermijden.
Ik beu dadelijk weer hier terug,
zei de dienaar.
Verruimd ademhalend snelde hij
weg, blijkbaar in zyn schik, dat hy
het afschuwelijke gezicht van de doo-
deukainer en de bedompte lucht, die
daarbinnen beerschte, eentje oogen-
blik ontloopen kon.
Het riunrde maar onkele minuten,
voor ny terug kwam.
In dier tussohentyd had de rechter
van instructie met den commissaris
van politie de doodenkamer op en neer
geloopen. Zij waren begonnen een
spoor t» volgen, dat ongeregeld op
het vloe. kleed gedropen kaarsvet hun
aanwees. Dat spoor volgend, waren
zy uit de slaapkamer van den vei
ling gevonden als elders. De opbrengst
van het rundvee aan zuivel was er
op vele dorpen dan ook enkel bestemd
voor de benoodigdheden van moeder
de vrouw in de huishoudingzy kon
daarover beschikken, terwijl de maD,
als heer des gezins, de opbrengst van
den akkerbouw beheerde. Een meisje,
dat huwde, lette er niet 4elden mede
op, hoeveel koeien de toekomstige
echtgenoot had, eo om den welstand
van de toekomstige vrouw bij het
huweljjk uit te drukken, werd wel
gezegd„zy krijgt zooveelkoeien'.
Op een boerderij van 5 h 6 koeien
ziet men dikwijls 6 h 10 werkpaar
den evenwel vindt men er ook ver
scheidene boeren met dat getal paar
den, die sleehts een tweetal melkkoeien
hebben, enkel voor eigen behoefte.
De schapenhouderij is in Zeeland
niet aanzienljk. Terwijl gemiddeld in
Nederland op 100 II. A. bouw-, gras-
en tuingrond 41 schapen voorkomen,
is dit bedrag voor Zeeland sleehts 21.
Zuid-Beveland telt totaal 11679 scha
pen. De schapen zyn van groot ras
en worden hoofdzakelijk gehouden
om de mest en de wolgemolken
worden zy niet. De dieren worden in
kudden gehoed, en vinden voedsel op
de uitgestrekte schorren en uiterwaar
den, langs djjken en wegen, en in
den herfst ook op de stoppelvelden.
In het betrekkelijk aantal varkens
staat Zeeland, dat gemiddeld sleehts
30 varkens per 100 H.A. bouw-, gras-
en tuinland heeft, het laagst in de rij
der Nederlandsehe provinciënge
middeld heeft Nederland 50 varkens
per 10!) H.A. In totaal telt Zuid-Beve-
land 8727 varkens.
(Slot volgt).
Buitenland.
De boschbranden in Canada.
Honderden dooden.
Keeds maakten wy in het kort
melding van de geweldige bosch
branden, die op het oogeublik in
Canada woeden. Volgens nadere be
richten tart de ramp alle beschrijving.
Niet minder dan vijfhonderd personen
zouden den dood in het vuur of in
het water gevonden hebben. De hitte
der laatste weken had alle bosschen
van North Bay tot Porcupine, een
afstand van tweehonderd mijlen, in
een reusachtige dorre vlakte veran
derd. Toen dan ook eenmaal de brand
was uitgebroken, was het zoo goed
als zeker, dat alle steden en dorpen,
door deze bosschen omgeven, een
prooi der vlammen zouden worden.
Nauwelijks was het bekend geworden
dat een boschbrand woedde, of een
paniek greep de bewoners der be
dreigde steden en dorpen aan. Men
had slechts één doel, de groote meren
bereiken, waar men in de nabijheid
moorde het portaal overgegaan en
stonden ju'st op het punt om langs
het trappenhuis de lange gang in te
loopen, toen de dienaar ademloos
terugkwam.
Wel, komt ge alleen vroeg
de rechter van instructie.
De dienaar knikte.
Mynheer Beek kon helaas niet
met mij meekomen, berichtte hij
de toestand van zjjn vrouw, die al
heel iang ziek is, is sinds gisteren veel
erger geworden.
Ongeduldig schudde de beambte
met hoofd.
Dat komt heel ongelegen.
Misschien zouden wij een bood
schap kunnen zenden naar onzen ge
wonen deskundige, den heer Walter,
bracht de commissaris van olitie
in het midden. Hy woont niet zoo
heel ver weg. De agent kan in een
half uur met hem terug zijn.
Doe dat, antwoordde de rech
ter van instructie. Wy hebben in
dien „uspchentijd hier werk in over
vloed.
Een politieagent kreeg de noodige
bevelen on snelde weg.
Een man blijft hier ter bewaking
achter, beval de rechter van in
structie. Wy zullen intusschea
naar de kamers van de vermoorue
dame g ,.n.
Onderweg maakte de commissaris
"ar politie den rechter opmerkzaam
op eenige druppels kaarsvet, die bier
en daar op den vloer zichtbaar wa
ren.
Hier is beslist iemand in groote
haast langs gegaan, zei hij fluis
terend.
De rechter van instructie wendde
van het water veilig zou zijn. De
brand had zich echter met zulk een
ontzettende snelheid uitgebreid, dat
vele vluchtelingen in een ring van
vnnr werden ingesloten en in de
vlammen den dood vonden. Maar ook
zy, die de knst der meren konden
bereiken, waren niet altyd in veilig
heid. Nabjj Porcupine greep de vol
gende
ontzettende catastrophe
plaats. Een zeshonderdtal personen,
door den brand nit bun woonplaatsen
verjaagd, was gevlucht naar de kust
van het meer, in de overtuiging, dat het
vuur de bosschen in de onmiddellijke
nabijheid ran het water niet zou aan
tasten. Eerst toen het te laat was om
nog te vluchten, kwamen zjj tot de
overtuiging, dat ook het bosch, waar
in zy zich bevonden, in vlammen
opging. Om aan den dood door het
vuur te ontkomen, wierpen zy zich
in het meer, dat reeds aan de kust
zeer diep is. Voor uit Porcupine hulp
op kwam dagen, waren reeds twee
honderd personen in de golven ver
dronken.
Volgens de verhalen der vluchte
lingen, is het op het oogenblik nog
onmogelijk de afmetingen van de
ramp te overzien, maar zou men het
aantal slachtoffers op ten minste vijf
honderd moeten stellen. Behalve de
bosschen tusschen North Bay en Por
cupine, heeft de brand ook de kolen
velden van Dome tot Whitney aan
getast.
Alleen in Porcupine zouden honder
den personen den dood in de vlam
men gevonden hebben, onder ben een
geheele familie, bestaande uit
vader, moeder en twaalf kinderen.
Aan bet Huron-meer zijn aobt kleine
steden geheel in aseh gelegd. Eveneens
is geheel verwoest het stadje Cochrane,
dat 3000 inwoners telde. Een groote
paniek ontstond by het uitbreken van
den brand te Tawas City, een stad,
die ook zoo goed als geheel verwoest
werd. Vele vrouwen en kinderen vie
len bewusteloos in de straten neer of
vluchtten naar de kerken en openbare
gebouwen, die eehter weldra door het
vuur omsingeld waren. De ramp zon
hier niet te overzien zijn geweest, zoo
niet een stoomschip het grootste aantal
der inwoners aan boord had genomen
Van het schip af zagen de geredden,
hoe geheel hun eigendom opging in
de vlammen. Tot het laatste oogen
blik liepen de treinen van den Onta-
rio-spoorweg om zooveel mogelijk
personen aan het bedreigde gebied te
ontvoeren. Op het oogenblik zijn de
meeste spoorwegbruggen verwoest,
zoodat van treinverkeer geen sprake
meer kan zijn.
De tooneelspeelster Doris Diamond,
van het Iroquois-theater te Chicago,
die zich tijdens het uitbreken van den
zich tot den dienaar.
Deze gang is de eenige verbin
dingsweg tusschen de verschillende
woonvertrekken, nietwaar vroeg
hij.
De eenige.
Dan is het zeker wel meer voor
gekomen, dat men 's avonds met een
brandende kaars heen en weer ge
gaan is
O ja.
Welnu, dan zijn die kaarsvet-
vlekken hier van geen beteekenis,
zei de commissaris van politie.
Ik vraag excuus, viel hem de
dienaar in de rede, maar gisteren
avond waren de vetvlekken er nog
niet. Dat zou ik kunnen zweren.
Hoe weet n dat zoo precies
vroeg de rechter van instructie ver
baasd.
Freule Dora was altyd zeer
streng, helderde de gevraagde op,
zy kon het minste vlekje niet uit
staan. Nog gisteren beb ik de geheele
gang moeten boenen.
Dat is wat anders, zei de
rechter van instructie peinzend voor
zich neer kijkend, het iB hierin de
gang tamelijk donker, breng eens een
lamp.
Toen de dienaar het bevel uitge
voerd had, zetten de beide heeren hun
onderzoekingen voort. Onmiskenbaar
waren de kaarsvlekken een eindweegs
iang de gang te volgen.
Plotseling greep de commissaris zijn
geheel in de vervolging verdiepten
superieur bjj den arm.
Pardon, mijnheer, waarvoor houdt
u dit?
Hij wees op een plek in den lieht-
geklaurdon ganglooper, die by opper-
brand in een der steden aan het
Uuronmeer bevond, verhaalt, dat zij
zag, hoe mannen, vrouwen en kinderen
dood in de straten neervielen. Ouders
wierpen hun kinderen in het meer om
hen voor den dood in de vlammen te
behoeden.
Volgens een telegram uit New-York
zouden alleen in de mynen van West-
dóme en Bigdöme
tweehonderd mijnwerkers gestikt
zijn.
Latere telegrammen melden
By den brand in Porcupine hebben
vijfhonderd tot duizend personen het
leven verloren. Het is de grootste
ramp, die Canada in de laatste jaren
getroffen heelt.
Onder de slachtoffers, die in de DOme-
mijnen gevlucht waren, en die daar
den dood vonden, zijn een dertigtal
Europeanen. Meer dan vijfduizend
personen zijn dakloos. In de distrieten
Nipissing en Snd-Bury, die midden
in het door brand geteisterde gebied
liggen, bevonden zich twee ontzag
lijke wonden, waarvan geen boom is
blijven staan, en die thans een onme
telijke rookende massa vormen. In
het geheel zijn zestien steden en een
groot aantal mijnwerkerskampen af
gebrand. Alleen in het district Porcu
pine werden veertien mijnen verwoest.
De verhalen der overlevenden be
vatten afschuwelijke bijzonderheden
over de tooneelen, die zich in het ge
teisterde gebied afspeelden. Door smart
waanzinnig geworden, trachtte de een
den ander te beletten, zijn hnisgezin
en goed te redden. Voor bruggen en
by booten in de rivieren of aan de
kust werd formeel Blag geleverd. De
angst en de vuurgloed hadden de
toch reeds zeer ruwe mijnwerkersbe-
volking als het ware in wilde dieren
veranderd. Een windvlaag wierp twee-
en-twintig personen, die zich op een
vlot bevonden, in het meer, waar zy
allen den dood vonden. Honderden
stonden gedurende vijf en meer uren
in het water, terwjjl de golven hen
over het hoofd sloegen en terwjjl de
rook hen dreigde te verstikken. Uit
geput zonken velen weg in de golven
en vonden den dood op den bodem
van het meer. Anderen grepen deze
tooneelen van verschrikking zoo aan,
dat zij krankzinnig werden. Het
meerendeel der ly'ken, die gevonden
worden, is onkenbaar verminkt. Het
vuur woedt thans in de omstreken
van Matheson, waar de 2300 inwoners
van deze stad zich in het grootste
gevaar bevinden. Gevreesd wordt, dat
het vuur nog op andere pnnten zal
uitbreken.
Binnenland.
De Zeéliedenstaking.
Aan elk der stakende voerlieden
vlakkige beschouwing alleen vuil
scheen te zyn.
Op een wenk van den beambte
kwam de dienaar met de lamp naderbjj.
Dat is een bloedspoor, ant
woordde de rechter van instructie,
na eenige oogenblikken zwjjgens.
Het is ongetwyfeld de afdruk
van een hand, zei nu de commis
saris. De moordenaar is van zyn
slachtoffer in de slaapkamer door deze
gang naar het andere deel van het
huis gegaan. Hy heeft zeker vlug
geloopenhet flikkerende kaarslicht
heeft misschien niet genoeg licht ver
spreid, daarom heeft hij onder het
voortloopen met de vrije hand om
zich heen getast, opdat hjj niet zou
vallen.
Misschien is hy toch gestruikeld,
want de afdruk doet denken, dat hjj
met zijn volle gewicht met de met
bloed bevlekte hand tegen het tapijt
is terecht gekomen.
Het moet een heel kleine, fijn-
gevormde hand geweest zijn, merk
te de arts op, die intussohen ook na
derbij gekomen was, de vingers
tamelijk lang en puntig uitloopend;
vermoedelijk zat er een ring aan een
zijner vingers.
Juist, bet is de linkerband van
den moordenaar 1 bevestigde de
rechter van instructie. Wil u zoo
goed zjjn er precies de maat van op
te nemen zei hjj tot den commis
saris van politie.
De commissaris boog en gaf dade
lijk een agent order by het spoor de
wacht te houden.
Toen vervolgde de commisBie haar
weg.
(Wordt vermlgA),.
