N#. 77 1911.
Zaterdag 1 Juli.
988Ce jaargang.
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
i2 FEUILLETON.
THAMAB.
(10ESCHE
COI WWW
Telefoonnummer 33. Directeur A.' F. A. van Seteks. Uitgave vanjie Naaml. Vennootschap „Ooesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, huiten Goob, franco !,25.
Afzonderlijke nonimers 5 eent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke' regel meer 10e
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberiehten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels h 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
De Vliegsport in nieuwe
banen.
Onnoodig te zeggen, hoe de vlieg
sport in korten tgd een verbazing
wekkende vlucht heeft genomen. Ons
kleine landje doet daar ook druk aan
mee. Op verschillende plaatsen reeds
zjjn vaste vliegkampen met daaraan
verbonden vliegscholen opgericht, elk
provinciestadje, elk vlek, elk dorp
van eenige beteekenis zal welhaast
zjjn vliegweek hebben, het groote
publiek verslindt als het ware alles
wat maar op vliegen gelijkt, de na
men van een Legagneux, een Hanriot,
een Wijnmalen zjjn voor iedereen
oude bekenden, kortom de de aviatiek
heeft in een ommezien volkomen
burgerrecht weten te verwerven. Daar
door, door dien grooten vooruitgang,
die zeldzame populariteit is de vlieg
sport thans gekomen op een zeer
gevaarlijk punt.
In de eerste plaats werpt maar ai-
les, rijp of onrijp, zich op de vlieg
kunst, 't Is niet meer te doen om een
nieuwe vinding, die misschien voel
voor de toekomst kan beloven, voor
uit te brengen, verder te volmaken,
het hoofddoel is nugeld make a 1
Daardoor alleen reeds is de aviatiek
in handen geraakt van een verkeer
de categorie van mensahen, z. g.
sportsmen, die zich enkele weken
gaan oefenen en dan ineens maar vol
maakte vliegeniers moeten verbeelden.
Wat de gevolgen daarvan zijn is o a.
zeer onlangs nog te Alkmaar geble
ken. Een nog leerling-vlieger, Schuur
man, zou in zijn geboorteplaats de
monstraties geven, 't Weer werkte
in den beginne niet erg mee, publiek
en comité begonnen te mopperen, en
het slot was, dat Schuurman ondanks
waarschuwingen van der zake kuu-
digen zjjn machine in het veld bracht
en opsteeg. Toen al dreigde het toe
stel in aanraking te komen mat h st
publiek, 't bleef evenwel nog bij
dreigen, maar na een vlucht van on
geveer tien minuten landde de vhe-
ger op het eerste rang terrein, mei
den tusschen de dicht opgedrongen
toeschouwers. Een kolossale paniek
ontstond. Allen tuimelden over de
afrasteringen, over stoelen en tafels,
en dat er geen dooden vielen wjs
meer geluk dan wijsheid. De eendek
ker vloog verder over het terrein en
botste tegen den landauer van e m
80- jarige dame. Deze toonde zich
buitengewoon kalm en stapte bedaard
uit. De vliegmachine stond door den
schok stil, slechts een weinig out
wricht. Niettegenstaande het vreesel ij k
gevaar, waaraan zij zoo pas ontsnapt
waren, waren de Alkmaarders een eD
al geestdrift en voerden Sehuurm ui
in triumf weg. Gelukkig waren do
autoriteiten verstandiger en zoowol
van den officier van justitie, die op
het terrein aanwezig was, als van
den burgemeester van Heilo kwam
door
MARYLLE MARKOVITCH.
Naar het Fransch.
Mannen, als slangen om elkander
gekronkeld, rolden in een vreesel j k
tweegevecht over den grond. Anderen,
die elkaar tot aan den rand van het
plateau zochten terug te dringen,
voelden plotseling de steenen onder
hun voeten loslaten en stortten in don
afgrond, vaa terras tot terras tuime
lende, tot de stroom ten slotte hun
Ijjken in zjjn kille armen ontving.
Toen eindelijk het volle daglicht
mat en somber door den nevel heen-
brak, was de bergtop met Rassen en
Muzelmannen bezaaidvan de vier
honderd getrouwen stonden er nog
slechts zeven-eu-veertig voor de saklia
(grot), welke den imam beschermde.
Allen waren bereid voor hun aanvoer
der te sterven, doch Sehamyl weigerde
deze nutteloozeopofferingen voor altij i
overwonnen zijnde, kwam hij zijn
zwaard in handen van generaal Bara-
linsky uitleverendat zwaard, het
welk gedurende dertig lange jaren de
bevel, dat Schuurman het vliegen
verder moest staken.
Dergelijke dingen mogen o. i.
niet kunnen voorkomen, het pu
bliek moet in elk geval veilig
zijn 1 Daarom dient men dan ook
van hooger hand in te grijpen en te
bepalen, dat alleen gebrevetteerd,
vliegeniers voor het publiek tpegan-
keljjke vertooningen mogen 'geven
Heel wat vliegers zouden dan eerai
nog eens degelyk les moeten nemen
want als men de heeren eens op den
man af naar hun brevet ging vragen
zouden velen hunner, misschien wel
de meesten, leoljjk met de handen in
het haar zitten.
Maar er is meer 1 De manier, waarop
verschillende vliegcomité's met vlie
geniers contracteeren, iB ook allesbe
halve de juiste. Eenige ondernemende
personen, al dan niet tenminste eenigs-
zins bekend met vliegen, maken plan
nen voor het organiseeren van een
vliegweek. 't Gaat alles zeer geheim
zinnig toe, er wordt slechts gefluisterd,
in alle stilte vergaderd, onderhande
lingen aangeknoopt en weer afgebro
ken, tot eindeljjk de koop wordt
gesloten er zal gevlogen worden 1
De vliegenier, die het minst vraagt
voor z'n prestaties, ook hier doet de
concurrentie zich al duchtig gevoeleu,
is gewoonlijk het meest welkom, biedt
immers de grootste kanB, dat decoiui-
téleden een aardig stapeltje rijksdaal
ders zullen kannen opstrijken, en
daar gaat het toch maar om 1 Dat alle
waar naar haar geld is, doet er niet
toe, als er maar een flinke recette
gemaakt wordt, desnoods zonder dat
degenen, die daarvoor moeten bijdra
gen, het publiek, iets van beteekenis
te zien krijgen. En die kans moet
men niet onderschatten 1 Diezelfde
vliegenier toch, die voor een schijntje
zjjn leven waagt, doet van zjjn kant
alle mogelijke moeite om dat luttel
bedrag zoo gemakkelijk mogelijk te
verdienen, wat hem, daak zij den
vorm, waarin z'n contract is opgesteld,
meestal niet veel moeite veroorzaakt.
In plaats nl. van duidelijk en wel
omschreven te bepalen, wat de vlieger
moet preateeren, wil hjj recht hebben
op uitkeering van het overeengeko
men bedrag, zijn die contracten veelal
in zulke termen vervat, dat ze voor
alle mogelijke uitleg vatbaar zjjn. Zoo
hebben we er wel eens gezien, vol
gens hetwelk de betrokken vliegenier
reeds aan zijn verplichtingen zou heb
ben voldaan, als hij zich mot z'n toe
stel over een afstand van 10 M. of
minder nog van den grond verhief:
hoe hoog of, beter gezegd misschien,
hoe laag, kwam er absoluut niet op
aan. Commentaar zeker overbodig I
En wie worden tenslotte de dupe
van dergelijk optreden van vliegenier
of comité of wel van die twee samen,
want de mogelijkheid, dat die twee
belanghebbenden het met elkaar eens
zjjn, achten we ook geenszins uitge
sloten I Het publiek natuurlijk, dat met
schreeuwende reclamebiljetten en ko
lommengroote advertenties is saamge-
trommeld. Het publiek, dat zjjn vaak
zoo zuur verdiende penningen heeft
geofferd, dat zich urenlango gedulds-
proeven heeft getroost en dan tenslotte
vrijheid van Kaukasië zoo heldhaftig
verdedigd had.
III
DE UITTOCHT.
Tegen het einde van dezen zelfdon
zomer (Weden was in April voor de
Russen gevallen,) beklom een jonge
Tscherkes, door een vrouw vergezeld
langzaam de hellingen van den Ma-
rouch.
Groote, zware wolken, met regen of
misschien met sneeuw bezwangerd,
dreven snel op den wind voort. Van
tjjd tot tjjd door scherpe rotspunten
vaneen gereten, waarbij het overblijfsel
van hare verscheurde vacht aan de
kruinen der pijnboomeu bleof hangen,
vormden zij tusschen hemel en aarde
een wollig gordijn, waardoor slechts
hier en daar een enkele zonnestraal
kon heendringen Reeds waren de
hoogste bei gtoppendoor vroeg gevallen
sneeuw overdekt met een schitterend
wit tapijt, hetwelk heerlijk afstak bij
de fraaie herfsttinten, waarmede die
beide kustenaars, regen en zon, het
gebladerte der bosschen, welke de
schouders van het gebergte met een
weelderigen mantel omgaven, hadden
get joid. Alle schakeeringen van goud
en roodnuin, waartusschen hier en
daar het aitjjd groene loot der pjjn-
boomen als een reusachtige smaragd
te voorschijn kwam, waren hier ver»
nog niets van beteokenis (genoemde
imitatievluehtenl) of heelemaal niets
te zien heeft gekregen. Hoe dikwijls
gebeurt het immers niet, te goeder
of te kwader trouw zullen we maar
in het midden laten, dat de vliegeniers
beweren, dat het te hard waait om
zich zelf en hun 'oestel er aan te
wagen, het comité heeft gewoonlijk
van windmeten niet het minste begrip,
bouwt, al weer te goeder of te kwader
trouw, op z'n zegsman en er wordt
niet gevlogen. Het publiek mag teleur
gesteld en ontstemd huiswaarts keeren
met de troost: De kaarten blijven
geldig 1 Maar als ook de volgende en
tenslotte ook den onherroepelijk laat-
sten dag geen demonstraties worden
gege 'en, zjjn de kaarten als van zelf
vervallen en zjjn de toeschouwers
(van wat??) hun duiten kwijt, hebben
er niets voor gehad dan gruwelijke
verveling en ergernis. Gaat een
tooneelooorstelling om de een of an
dere reden niet door, dan krijgen de
reeds aanwezige schouwburgbezoekers
hun entreegelden terug en dat is ook
niet meer dan billijkNiet alzoo even
wel bjj vliegdemonstraties Daar wor
den de bezoekers aan het lij ritj e ge
houden, gepaaid met het vooruitzicht
van morgen te zullen zien vliegen,
tot er tenslotte niets van komt en
hun lieve geldje gevlogen is I
Dat Ijjken ons heel gevaarlijke
punten in de huidige vliegbeweging,
waaraan men niet ontkomt dan bij
demonstraties in de vaste vliegkampen,
en waarvan gewiekste oplichters, en
welke oplichters zijn in onze moderne
20e eeuw niet gewiekst, maar al te
veel zullen proflteeren. Daarom dient
daaraan paal en perk gesteld en we
raden dan ook allen bezoekers van
vliegdemonstraties ten zeerste aan
Eiseht vooraf de verzekering, dat l>jj
eventueel niet-vhegeri, daaronder ook
te verstaan bovenaangehaalde minia
tuur-vluchten, de entreegelden terug
worden betaald, zooals zulks reeds
beloofd wordt r>ij de a.s. demonstraties
te Oosterland. De eomité's zullen dan
meteen gedwongen zijn beter op hun
teilen te passen bjj het engageeren
van en het contraoteeren met vliege
niers.
v. d. V.
B u i t e u I a u d.
De Zeeliedenstaking.
Op vergaderingen te Hartlepool en
West-Hartlepool besloten de dokwer
kers overal het werk te staken. Deze
beslissing betreft zoowel het perso
neel der stuwadoors als dat der entre
pots. Ongeveer twaalf honderd man
z\jn er bij betrokken.
De Pj.uple meldt, dat de algemeene
raad van de arbeiderspartij te Brussel
een proclamatie richtte aan alle groe
pen vau werklieden. In deze procla-
tie worden alle leden tot sollidariteit
aangespoord en wordt hun verzocht,
op hun werkplaatsen en werven col
lecten te houden voor de stakende
zeelieden.
Te Antwerpen zijn alle kraehien
der stakers samengetrokken tegen de
.Rod Star Line", die drie booten moet
tegenwoordigd. Nu en dan doorklielde
een viueht trekvogels de lueht onder
het uiten van schelle of van diep uit
de keel voortkomende kreten, droef
geestig door de echo verlengd. Over
het geheele landschap lag de majest-it,
maar tevens de melancholie der nade
rende herfstdagen uitgespreid.
Moed gehouden, Thamar, zeide
de jonkman tot zijn gezellin, nog
slechts weinige oogenblikken en wjj
krjjgen het aoul in 't gezicht. Zoo aan
stonds zult ge uw ouden vader, wiens
eenige hoop gij thans uitmaakt, weder
terugzien.
Mjjn dierbare Hassan, mijn trouwe
vriend, antwoordde het jonge meisje,
hem liefdevol aanziende, hoe zal ik
u ooit vergelden, wat ge voor mij
gedaan heb I
Gfj zijt mij niets schuldig, Tha
mar. Ik heb eenvoudig den aandrang
van mijn hart gevolgd en Allah is mij
daarbij behulpzaam gewoest. Dat zijn
naam gezegend zij, daar hjj n van
den dood heeft gered I
Maar zij, mijn beide broeders,
waar zijn zij, belaas I Wat zal ik mijn
blinden vader antwoorden, wanneer h(j
mjj naar hen vraagt
Uw broeders zijn beiden dood,
Thamar, gevallen voor Kaukasië en
voor de vrijheid en hun namen zullen
ten eeuwigen dage van een glorie-
doen vertrekkende Meominee, gis
teren, de Mobile, heden, en de reuzen-
boot Lapland, morgen. 112 machinis
ten en stokers van de Lapland hebben
gestaakt, maar het matrozenpersoneel
is voltallig. Op de kantoren van de
„Red Star" verzekert men, dat men
tot het alleruiterste weerstand zal
bieden. Als de „Red Star" toegeeft,
is de strijd voor de gansche Belgischs
reederij verloren. Het toegeven der
Engelsche reeder jjen heeft de aanwer
ving van zeevolk voor België natuur
lijk moeilijker gemaakt, maar weldra
zullen de Ëngelschen hun bemannin
gen in Engeland aanmonsteren en dan
komt er hier weer werkaanbod genoeg.
Intussehen blijven de Belgische
reederijen vast besloten, geen loons
verhooging toe te staan. Zij maken
zich niet bovenmate ongerust over de
bedreiging met een dokwerkerssta
king. In 1907 is zulk een staking onder
oneindig beter omstandigheden voor
de werklieden totaal mislukt. Nu heb
ben de reederijen al aanbiedingen
ontvangen van Dnitsobe firma's, spe
cialisten in den strijd tegen stakingen,
die binnen 24 nren 2000 man willen
zenden. Zij zullen van deze aanbie
dingen geen gebruik maken, zoolang
de nood niet dringt, maar niet aar :e-
len, als ze ertoe gedwongen worden.
De Zeemansbond heeft gevraagd, nog
maals met de reeders te mogen onder
handelen. Men vreest dat hij niet eens
antwoord zal krijgen. Nog altijd wordt
gewerkt op de zwarte Btokers van de
Kongoboot „Leopoldville", opdat ook
zjj zullen staken.
De dokwerkers te Grimsby hebben
in grooten getale den arbeid neerge
legd en eisehen thans 9 penee per
uur en een uur minder werk per dag.
Er worden geen ladingen meer gelost.
De stokers trekken in optocht door
de stad en trachten de transportar
beiders en de spoorwegbeambten er
toe te bewegen zich bij hen aan te
sluiten. Een der leiders verzocht de
stakers dringend het werk te her
vatten, daar hunne actie een oplossing
belemmerde. De massa weigerde
echter den hun gegeven raad op te
volgen. Te Huil zijn onderhandelingen
aangeknoopt tusschen de vertegen
woordigers der reeders en die der
zeelieden. Een gedelegeerde van
den „Board of Trade" was daarbjj
aanwezig. Duizenden stakers wachten
buiten het gebouw, waar de onder
handelingen plaats hebben, op den
uitslag.
De zeeliedenstaking is te Liverpool
van grooten invloed op de aflevering
van voedingsmiddelen uit de Vereenig-
de Staten en Canada. Enorme hoeveel
heden kaas, spek, reuzel en boter
liggen in kisten op de kade van
de Noord-dokken, daar de karrevoer-
ders verhinderd worden door de sta
kende havenwerkers om de goederen
te vervoeren.
De voorraden, inzonderheid van
kaas en spek, beginnen op te raken.
De stakers besloten de „Arabic", de
„Suevio" en de „Bovic" en andere
in- en uitgaande booten van de White
Star-line aan te houden, omdat deze
maatschappij de overeenkomst niet
eerlijk nakomt.
rjjken stralenkrans omgeven bljjven.
Reeds van te voren hadden zjj hun
leven aan den Kaukasus toegewijd
en wjj moeten geen tranen storten
voor hen, die voor hun vaderland ge
storven z\jn.
Te midden der dapperen, die op
den Goenib-Dagh, den iman omring
den, waren Aly en Youssouf met won
den overdekt gevallen om nimmer
meer op te staan. Als door een won
der aan de vreeseljjke slachting ant
komen, gewond, doch niet gevaarlijk,
was Hassan door den vjjand voor
dood achtergelaten. Na weder nit zjjn
bezwijming te zjjn bijgekomen, had
slechts één gedachte hem bezigge
houden: Thamar terugvinden. Waar
zou hjj haar anders zoeken dan bij
de grot, die Sehamyl beschermd had
Zich daarheen begevende, vond hjj
haar inderdaad te midden der Muzel
mannen, die voor hun aanvoerder ge
vallen waren, bezwijmd op den grond
liggen, terwijl haar bloed uit drie
wonden wegvloeide.
Na afloop van den strijd hadden
de Russen, hun gevangenen met zich
medevoerend, den Goenib-Dagh weder
verlaten, de ijjken der gesneuvelden
aan de raven en gieren overlatend.
Reeds kwamen deze van alle zijden op
hun zwarte vleugelen aansnellen, met
een huiveringwekkend gekras noodig-
De Cunard en de Canadian Pacific-
Hjnen hebben de zeeliedenvereenigin-
gen erkend en aande eisehen der
zeelieden en dokwerkers toegegeven.
De Rcssisch-Chinkesohe spanning.
De Weener „Politische Korrespon-
denz" behelst een telegrafische mede-
deeling nit Petersburg, gewijd aan de
bedenkelijke symptomen van on
vriendschappelijke gezindheid en wan
trouwen tnsschen Rusland en China.
Bjj de steeds in aantal toenemende
overvallen van Tjoengoezen zou het,
volgens overeenstemmende berichten,
een naar allen schjjn goed georgani
seerd optreden van welbewapende
benden betreffen, waarbjj zich tal van
soldaten en zelfs meerderen van bet
geregelde Chineesche leger hebben
gevoegd.
Deze benden, zoo heet het verder,
overvallen gansehe dorpen en zelfs
kleine steden, eisehen losgeld, brand
schatten vreemdelingen en verjagen
hen. De Chineesche provinciale auto
riteiten steunen weliswaar deze Tjoen-
goezenhorden, maar zij doen dit slechs,
om de gehate Europeanen te helpen
verdrijven.
Evenzoo doen de formatie van mili
taire troepen in China, het opduiken
van zeeroovers in de Chineesche
wateren, het binnensmokkelen van
wapens over de Mandsjoertjsch-Chi-
neescbe grens, de koortsachtige be
drijvigheid, aan den dag gelegd bjj
het formeeren van nieuwe troepen
contingenten alles eerder vermoeden
dan een goedaardige opvatting in de
leidende kringen te Peking.
Aan den anderen kant brengt men
in China de inspectiereizen van Rus
sische hoogwaardigheidsbekleders
naar het verre Oosten in verband met
toebereidselen, door Rusland in geval
van een mogelijk conflict getroffen.
Nog grootere onrust echter wordt
in het rjjk van het Midden gewekt
door den Russisehen versterkings- en
beschermingsarbeid, het versnelde
tempo, waarmede de Amoerspoorweg
wordt afgemaakt en het leggen van
een tweede spoor op het Siberische
baanvak.
Ten slotte heet het onloochenbaar,
dat men aan beide zjjden de komende
dingen met openlijk wantrouwen tege
moet ziet, zich op iedere mogelijkheid
voorbereidt, en dat gemoedsstemmin
gen en toestanden van deze soort, boe
langer zjj duren, des te grooter gevaar
opleveren in geval de dingen een
ornstigen keer nemen.
Binnenland.
De zeeliedenstaking.
Van de stakende bootwerkers te
Amsterdam is niemand op den oproep
der patroons aan de contractwerk
lieden, om den arbeid te hervatten,
ingegaan.
in de Czaar Peterstraat hebben
stakers een tram aangehouden, waarin
zieh een werkwillige bevond. De po
litie wist ernstige ongeregeldheden te
voorkomen.
De bewaking der Handelskade is
voor een gedeelte aan een sectie in
fanterie opgedragen. Ook huzaren
den de eerstaangekomenen de achter
blijvers uit aan het afschuwelijk
festijn deel te nemen. Tot eiken prijs
moest Thamar dit afzichtelijk schouw
spel bespaard worden. Hoe wel zelf
gewond en door bloedverlies ver
zwakt, nam hjj haar op zjjn schouders
en begon, gebogen onder den kost
baren last, de moeilijke afdaling, steu
nende op een Btok, welken hjj van
een der op het plateau gewortelde
hoornen had afgesneden.
Acht dagen lang hield hij haar aan
den oever van den Koïsoe verborgen,
daar zjj hun weg niet konden ver
volgen, alvorens haar wonden zieh
zouden hebben gesloten. Ten einde
ondertusschen haar verzwakt lichaam
voldoende te kunnen voeden, liep hjj
den geheelen dag te midden dor rot
sen naar vogeleieren te zoeken, want
het was de tjjd dor nesten.
Eindelijk waren haar wonden zoo
ver genezen, dat zjj hun weg konden
vervolgen, doch slechts langzaam e*
met kleine dagmarschen.
Op den hierboven beschreven herfst
dag beklommen beiden de hellingen
van den Marouch, sprekende over de
heldhaftige, maar nuttelooze poging
hunner stamgenooten, want het was
met de onafhankelijkheid van den
Kaukasus gedaan,
j Wordt vervolgd].
