N\ 75 1911.
Dinsdag 27 Juni
98sre jaargang.
Buitenland.
Binnenland.
Staten-Generaal.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
goesëüe
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr(js per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijk» nommers 5 cent.
inzending: van advertentlën op Maandag: en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Telefoonnummer 23. Directeur A.' p. A.'van Setebs. Uitgave van ]de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur mr. "w. S. Kalma.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke' regel meer 10c
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
W Zij, die zich vanaf I Juli
op ona blad abonneeren, ontvan-
gan de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Weinig nieuws onder de zon, wat
het buitenland aangaat.
De Zekiaedenstaking,
die zooveel beloofde, is tot heden vrij
wel een stroopop gebleken. Weliswaar
komen van enKeie plaatsen nog be
richten, dat de beweging zich uit
breidt, zooais b.v. te Huil, waar de
stakers bij eene demonstratie van
10000 dokwerkers en zeelieden ban
besluit kenbaar maakten, dat geen
ploeg aan den arbeid zal gaan voor
er een volledige oplossing der ge
schillen is gevonden, maar van andere
zfide meldt men reeds, dat de staking
verloopt. Veel last hebben de reeders
nog niet ondervonden, van stagnatie
in bet bedrjjf is geen sprake.
Dat kan niet gezegd worden van
het beheer der Pranscbe Republiek.
Het
Ministerie-Monis,
pas sedert Maart aan bet bewind,
beeft daar bet bijltje er bij neer moeten
leggen. Naar de uitspraken der toon
aangevende bladen te oordeelen, zeer
ten genoege der verschillende politieke
partyen. Eerlijk gezegd beeft het
dan ook weinig ot niets van beteeke-
nis tot stand gebracht, zoodat het nu
volgend kabinet allicht productiever
kan zijn. De samenstelling daarvan
zal vermoedelijk wel uiet lang op zich
laten wachten.
In bet .Siberische dorp Pawlowsk
zijn
landboijwessonlusten
uitgebroken, omdat de boeron onte
vreden zyn over de kleine hypothe
ken, die zij van den chef van bet
Alkaidistrict op hun gronden krügen.
De boeren drongen het staatsgebouw
en de woning van den cbet binnen
en verbrandden alle papieren en do
cumenten. Zy lieten ook de brandkast
springen en staken de woning van
den chef in brand. Den volgenden
dag kwam de politie opdagen, waarop
de stormklok van bet dorp werd ge-
luid. Alle boeren wapenden zich en
vielen de politie en de ontboden sol
daten aan. Eerst na bet gebruik van
de vuurwapens, waarbij verscheidene
boeren gedood werden, werd bet op
roer onderdrukt.
De Zeeliedenstaking.
De Stoomvaartmy. Nederland, Do
Kon. Ned. Stoombootmy., de Kon. Holl.
Lloyd, de Kon. West-Indisohe Mail
dienst en de Holl. Stoombootmy., alle
te Amsterdam,hebben bekend gemaakt,
dat haar overtuigend gebleken is, dat
de tegenwoordige moeilijkheden met
de zeelieden te Amsterdam haar oor
zaak vinden niet hoofdzakelijk in een
eisch van loon, maar in eiscben, die
niet voor inwilliging vatbaar zijn, en
die daarom niet door baar zullen wor
den toegegeven.
10
FEUILLETON.
Si-
door
HARYLLE MARKOVITCH.
Naar het Fransoh.
Tegen het vallen van den avond be
reikte hij met zijn strijdmakkers den
top. Nog slechts vierhonderd man
bleven hem over, maar dit was een
uitgelezen beproefde keurgarde, bereid
▼oor baar aanvoerder te sterven. Ook
eenige vrouwen, gereed de wonderen
van Akhoelko te herhalen, hadden
zich op den bergtop teruggetrokken
en onder haar bevond zich Thamar,
die sedert den morgen haar leven voor
den imam had gewaagd, zonder er in
geslaagd te zijn tot dezen te naderen.
Nadat bet kamp in gereedheid was
gebracht en de schildwachten by de
enkele toegankelijke punten waren
uitgezet,hield Schamyl raad. Het laatste
bedrijf van het drama zou binnenkort
worden afgespeeldgeen hunner twij
felde daaraan. Men was daar gekomen
cm te sterven 1 Het voornaamste stre
ven van al deze mannen bestond slechts
hierin het zoo lang mogelijk uit te
(kenden en, indien zij konden, den
Bond van Vrije Liberalen.
Zaterdag heeft de jaarlijksche ver
gadering van den Bond van Vrije
Liberalen te Utreebt plaats gehad. Ze
werd bijgewoond door de afgevaar
digden van 16 afdeelingen en een
aantal leden.
In de rede, waarmede Mr. Tyde-
man, als voorzitter, de vergadering
opende, herinnerde hij aan de Staten
verkiezingen, wees op de neiging,
vooral ten platte lande, naar vrij
zinnige coneentratiën, betoogde, dat
reeds Thorbeeke erop wees, hoe de
toepassing van de liberale beginselen
zich in verschillende tyden op ver
schillende wyzen openbaart en zette
uitvoerig uiteen, dat er sinds 1848
geen tijd geweest was, waarin de
liberale opvattingen zoo bedreigd
werden als tegenwoordig. Lang stond
hjj Btil by de sociale wetgeving en op
den invloed van katholieke begrippen
hierby.
Op economisch terrein, zoo zeide
hy, wil men de vrije mededinging als
iets onchristelijks, terngdringen. Het
vrije bedrijfsleven moet worden opge
geven, de beroepsstanden moeten her
leven en bnnne vertegenwoordiging
erlangen in mat wetgevend gezag
bekleede lichamen. Het kleinbedrijf,
de middenstand moeten knnstmatig
worden beschermd als gedweeë werk
tuigen in de band van den clerus.
Men moet zich wel verbazen dat voor
dit Roomsche stelsel, renaissance van
bet giidewezen, de anti-revolntionairen
de eerste steenen aandragen.
Ten slotte wees hfj op de principiëele
tegenstelling tussehen de vrije libera
len en de sociaal-democraten.
Dit het jaarverslag, dat hierna uit
gebracht werd, bleek o. a., dat het
aantal afdeelingen met één vermeer
derd was en de commissie tot het
instellen van een onderzoek naar de
werking van het Belgische stelsel van
onderdomsverzekering met haar rap
port gereed was gekomen.
Dit rapport werd daarna in den
breede behandeld. Het kwam o. a. tot
de volgende conclusies:
I. het Belgische stelsel van onder
domsverzekering onderscheidt zich,
dank zij een gelukkige combinatie
van vrywillige verzekering met aan
moediging en steun van Btaatswege,
zoowel door zyn moreel uitnemende
grondslagen als door zyn practische
bruikbaarheid.
II. Het vergt van hen, die by de
invoering ervan den middelbaren
leeftijd niet overschreden hadden, niet
hoogere financieele offerB dan ook
door zeer matige inkomens gebracht
kunnen worden.
III. De overgangsbepalingen zjjn on
voldoende, en bleven zonder bevre
digende uitwerking.
IV. Het verdient aanbeveling in
Nederland een soortgeiyk, maar ge
wijzigd, Btelsel in te voeren, als het
meest passend bjj onzen nationalen
geest, en in moreel opzicht te ver
kiezen boven dwangverzekering en
staatspensionneering.
V. Bfj de toepassing in ons land
zon de staat subsidies moeten geven
voor vrijwillige stortingen bij een
van staatswege op te richten bank,
imam te redden, die, vry zijnde, elders
weder met woord en dasd voor de
zaak der onafhankelijkheid zon gaan
strijden.
Van al deze levens was het zyne
het kostbaarst. Het was dns voor hem,
dat men moest strijden, voor hem dat
men moest sterven.
Hassan had Thamar niet verlaten.
Geheel uitgeput als zjj was, kon het
jonge meisje zich nog slechts met
moeite staande honden. Desniettemin
weigerde zij rust te nemen.
Breng mij naar den imam, zeide
zij tot Hassan, eerst na hem gezien
te hebben, zal ik kunnen slapen.
Hij gehoorzaamde, hoewel zelf door
vermoeidheid gebroken en bovendien
door bloodverlies verzwakt. Toen zjj
het plateau overgingon, ontmoetten zy
Aly, door den imam uitgezoudeu om
Thamar te zoeken. Niet v»r van daar
stond do held, geheel met rook en
kruitdamp overdekt en de kleederen
aan flarden, doch steeds een prachtige
figuur vormend, tegen een rotsblok
geleund met zjjn strydmakkers te be-
raadslagen.Thamar voelde haar knieën
onder zich knikken en het bloed in
haar aderen stollen. Daar zag zjj hem
dns werkelijk voor Eich, den ODgelnk-
kigen held, opgejaagd, vervolgd, maar
steeds zjjn vijanden door de vingers
glippend. En misschien san zjj reeds
bjj daarvoor in aanmerking komende
particuliere verzekeringsmaatschap
pijen of by onderlinge vereenigingen,
en wel:
a. ten behoeve van een ouderdoms
pensioen
b. ten behoeve van een kleine le
vensverzekering, ten goede komend
aan de naaste betrekkingen van den
verzekerde.
De heer Millard, de conclusies toe
lichtend, betoogde, hoe in moreel op
zicht en wat de practische bruikbaar
heid betreft, het Belgische stelsel te
verkiezen iB boven het stelsel van
staatspensionneering of dwangver
zekering. De staatspensionneering
maakt de burgers tot een groep pau
pers, en de dwangverzekering is een
niting in staatssocialistische richting.
In het Belgische stelsel bestaat voor
ieder Belgisch burger de gelegenheid,
zich bjj een staatsljjfrentebank te ver
zekeren, en bjj een storting tot een
maximum van 15 frs. per jaar geeft
de staat een toeslag van 60 frs,
Het groote voordeel van het Bel
gische Btelsel noemde hy dat niet alleen
de arbeiders, doch elk, die daaraan
behoefte gevoelt, zich kan verzekeren.
Na een uitvoerige bespreking, waar
aan verschillende heeren deelnamen,
werd op voorstel van de commissie van
advies besloten dit pnnt in een vol
gende vergadering opnieuw te behan
delen en tot een beslissing te brengen.
Vervolgens kwam de kiesrechtkwes
tie en de samenwerking met andere
vryzinnigen aan de orde. Na bespre
king werd op voorstel van de com
missie van advies de volgende motie
aangenomen.
„De algemeene vergadering van
den Bond van Vrije Liberalen, enz.
spreekt als haar gevoelen uit
lo. dat voorstellen tot vervanging
van de bestaande kiesrechtregeling
door een niet-attribntieve regeling
met nitsluitingen waarvan de om
vang in het beginselprogram van
den Bond is aangeduid niet behoe
ven te worden afgewezen
dat bjj Grondwetsherziening het
streven van den Bond gericht moet
blijven op versterking van den invloed
der Eerste Kamer op de wetgeving,
en op al hetgeen overigens kan strek
ken tot vermeerdering van de waar
borgen voor de, als eerste eisch van
staatsbeleid, door den Bond steeds op
den voorgrond geplaatste onpartijdige
behartiging der onderscheidene volks
belangen naar mate van hunne be-
teekenis voor de gemeenschap.
2o. dat een gezameljjke stembus-actie
van de vrijzinnige groepen, onder de
lenze Grondwetsherziening om te
komen tot invoering van algemeen
kiesrecht, niet tot verbetering van den
politieken toestand zal leiden en der
halve geen aanbeveling verdient."
TWEEDE KAMEIi.
Het is wel dnideiyk, dat minister
Talma zjjn zin zal krygen en het eerste
vraagpunt, of het werrteheljjk is de
ziekenzorg buiten de wettelyke ver
zekering te sluiten, bevestigend zal
morgen de zaligheid smaken voor hem
te mogen sterven.
Eenige hartsachtige takken, welke
men in den grondiad gestoken, ston
den op het plateau: te branden, een
enorme rookpluim ten hemel zendend
Van tjjd tot tyd wierpen de onrustige
vlammen een vreemd en aangrijpend
lichtschijnsel op het mannelijk gelaat
van den aanvoerder, hetwelk, hoewel
zwart van den kruitdamp, een uit
drukking vertoonde, die men nimmer
meer vergat. De flinke, stevige arends
neus boog zich een weinig naar deD
vastberaden mond, omgeven door een
langen, bruinen baard, dien hij, in
diep nadenken verzonken, langzaam
en gestadig door zjjn vingers deed
giyden. Het hooge, edele voorhoofd,
met dichte, zwarte haarlokken bedekt,
was een weinig gewelfd, evenals de
hooge .oppen van den Elbroes, slechts
door aen Mouflon betreden. Maar bo
venal waren het de oogen, bij het rose
Bchjjnoel der toortsen als kolen vuur
fonkelend, die aan dit gelaat een schier
bovenmenscheiyke uitdrukking gaven.
Stralend van hartstocht en nooit over
wonnen moed, schenen zjj in door
dringendheid met den blik van den
adelaar, den bewoner der ongenaak
baarste bergtoppen, te wedijveren.
Door dit gebiedend oog verpletterd,
«u Thamar aan de voeten van don
worden beantwoord. Blykbaar was
hiertoe al tussehen regeering en meer
derheid besloten voor de beraadslaging
begon. En de heer Patijn vroeg dan
ook zeer terecht, of het maar niet
beter was het disenssiëeren over de
andere vraagpunten te staken.
De heer Duys zei hetzelfde een
beetje groffer en beweerde, dat
het slechts te doen was om toch
iets van sociale wetgeving tot
stand te brengen en dat, nu de
minister impotent was, om iets tot
stand te brengen, men op het laatste
oogenblik maar over een paar slechte
ontwerpen liet stemmen. De heer Duys
maakte het blijkbaar ook den voor
zitter te bont en werd nu en dan tot
de orde geroopen, terwijl hij het beleid
van den minister hekelde. Hij verde
digde verder tegenover den heer Patijn
de houding van de DuitBche socialisten
in het bestuur der ziekenkassen tegen
over de dokters en ontkende tegenover
den heer Tydeman de neiging der ar
beiders tot simulatie. Verder veroor
deelde hij het niet verplichtend stellen
van geneesk. behandeling ten aanzien
van de doktoren. De minister beperkte
die verplichting ten onrechte tot de
erkende fondsen. In Dnitschland wordt
de doktershulp uitstekend verzekerd.
Van den Raad van Arbeid verwachtte
deze spreker niets voor de geheele
sociale verzekering.
Nadat nog de heer van Vliet zijn
houding als lid der Commissie van
Voorbereiding verdedigd had, kwam
de heer Patjjn voor repliek aan het
woord. Deze handhaafde allereerst
zjjn kritiek op het optreden der
Duitsehe sociaal-democratische kas-
hestnren. Dan wees hjj op het vreemde
van den ommekeer in de houding
van den heer Van Vliet, die door
den minister omgepraat was, reeds
voordat deze laatste gesproken had,
en besprak naar aanleiding daarvan
de houding van eenige sprekers van
rechts. In zijn kritiek op de argumenten
van den minister waarschuwde hij
nog eens, om den arbeider niet vol
gens het stelsel van den minister
over te leveren aan de willekeur van
de plattelandsdokters.
Na hem kwam nog de christelijk-
historische heer van Idsinga de rech
terzijde waarschuwen om het vraag
punt geheel zakelijk te behandelen en
onafhankelijk van eenige politieke
overweging.
Dinsdag zal over het vraagpunt
gestemd worden.
Klaverruiters.
Vervolg.)
Na de meer uitvoerige bespreking
van de voordeeien, die het gebruik
van ruiters oplevert bij erwten, zegt
de Directie ook iets omtrent de
volgende gewassen.
Vlas. Bij de vlasteelt maakt men in
Groningen eveneens met veel succes
gebruik van de ruiters. Het anders
meestal noodige omsehelven der vias-
sehooven vervalt geheel, wanneer rui
ters worden gebruikttevens behoudt
imam neergezonken. Hy hief haar
zachtkens weder overeind.
Dank u, Thamar, sprak hij met
zyn welluidende stem, die aan de echo
van het gebergte herinnerde, dank u,
dat gij van zoover gekomen zjjt om
de zaak der vrijheid te verdedigen. Ik
weet, dat uw metgezellen het slechts
aan n danken, dat zjj onderweg niet
moedeloos zijn geworden. De vorstin,
wier naam gij draagt, was eveneens
een onverschrokken amazone. Moge gy
evenals nw groote naamgenoote, een
maal uw vaderland bevrijd en den
vreemdeling verdreven zien
Het jonge meisje nam nu de hand
van den aanvoerder en plaatste deze
naar Circassisch gebrnik op haar hart.
MeeBter, zeide zjj, ik ben niet
naijverig op de glorie van Thamar,
maar ik wil evenals Fathima aan uw
zi,de strijden en met u overwinnen
of sterven.
Ga than6, antwoordde hü, en voeg
n bjj de andere vrouwen om rust te
nemen. Morgen zullen wij den strijd
weder moeten hervatten.
Thamar gehoorzaamde en liet zich
gewillig door haar broeder teruggelei
den. Het was een heldere, zoele nacht,
In haar sluier gewikkeld, strekte zjj
zich onder beschutting van een over
hangende rots in de nabijheid der an
dere vrouwen, die den imam gevolgd
dan het vlas beter zjjn goede kleur,
daar de schooven eerder kunnen
worden opgeschelfd. Hoewel vlas wel
iets aan elkander haakt, laat het
zich toch niet gemakkelijk goed op
ruiters laden, waarom dit met de
meeste zorg moet gebeuren. De schelf
wordt gewoonlijk afgedekt met eenige
vlasschooven, stroo of riet.
Gerst. Ook voor gerst en andere
gewassen, waarvan het stroo, als het
aan hokken staat, bjj vochtig weer
aan het ondereinde lang vochtig
blijft, wordt reeds van ruiters gebruik
gemaakt, wat ook bevorderlijk is aan
de kleur der gerst. Door het lastige
optasschen der bossen op de ruiters
en de daardoor ontstane vrij groote
kosten voor arbeidsloon, en ook door
dien de bossen by harden wind licht
van de ruiters waaien, zullen deze
toestellen in het groot bedryf waar-
Behjjniyk niet op uitgebreide schaal
toegepaBt worden, tenzij er iets op
gevonden wordt om deze bezwaren
uit den weg te ruimen.
Klaver. By het dragen van klaver
wordt die gewooniyk eenige uren na
het maaien op de ruiters geladen,
waarmede kan begonnen worden, zoo
dra de danw des morgens i» opge
droogd. Hetzelfde voordeel doet zich
voor by klavers als bij erwtenhet
gedurig keeren vervalt, er gaat niets
verloren, de kwaliteit verbetert en de
stoppel, dus de volgende snede, heeft
niets te ïyden van het somtijds lang
daarop liggende gewas. Voor saradella
en wikken geldt hetzelfde.
Boonen. Voor bruine boonen worden
ook in steeds meerdere mate ruiters
gebruikt. Zoodra het blad van de
struiken is, worden de boonen ge
trokken en na eenige uren gedroogd
te hebben, met de worteleinden naar
binnen op de ruiters gelegd. Daar
dit gewas by vochtig weer in hooge
mate aan inregenen is blootgesteld,
is het wenscheiyk de ruiters spits op
te bouwen en den hoop te dekken.
Het voordeel van boonen op ruiters
bleek by een landbouwer in de Haar
lemmermeer, toen het by'na voort
durend regenachtig weer waseen
maand lang stonden zyn boonen buiten
en toen hy ze na een paar dagen
goed weer binnen haalde, bleek, dat
ze niets hadden geleden en van goede
kwaliteit waren. Daar de opgeladen
boonen wei eens doorzakken, verdient
het aanbeveling nog drie losse stok
ken over de andere te leggen, zoodat
men een onderlaag kry'gt in den vorm
van een zeshoek. Lupinen voor zaad
winning worden op dezelfde wyze ge
droogd als boonen.
Grashooi. In vele streken is men
ook begonnen met het drogen van
hooi op ruiters, dat is de zekerste
wyze om het goed binnen te krijgen.
Het beste is het gemaaide gras een
dag te laten liggen, daarna te keeren
en na een of twee dagen op de ruiters
te leggen. By ongustig weer kan het
ook direct na het maaien opgeladen
worden, doch dan maakt men de
hoopen kleiner. In streken, die zelfs
in den zomer soms onder water ge
raken, zyn de ruiters een ware uit
komst, daar het water minstens een
kwart meter boven het maaiveld
waren, uit en viel weldra met den naam
Schamyl op de lippen in slaap.
By het eerste schijnsel van den
dageraad ontwaakte zy weder en vond
alles in het kamp reeds in beweging.
De schildwachten, die door anderen
waren afgelost, maakten zich in de
holten van de rots een bed gereed.
Eenige der Muzelmannen, met het ge
laat naar het Oosten gekeerd, begroet
ten de rijzende zon onder het aan
roepen van Allahanderen, meer be
zorgd voor hun stoffeiyke behoeften,
zoohten in de spleten van den berg
naar arendsnesten. Enkelen hunner,
zich aan de rotsen vastklampende,
waagden zich tot aan den Koïsoe om
het voor de morgenwasschingen be-
noodigde water te putten. Plotseling
kwam een der vrouwen triomfantelijk
aansnellen. Zy had e«n bron ontdekt,
die uit een spleet in de rots opwelde
en van terras tot terras afdalend in
den bergstroom uitliep. Allen snelden
er heen en verdrongen elkander rond
om den fijnen waterstraal, terwijl zy
zich beöverden (zelfs te midden van
het oorlogsgevaar) om op de knieën
liggend de gestrenge voorschriften
van den Koran op te volgen.
Wordt vervolgd).