N°. 70 1911. Donderdag 15 Juni.
98™ jaargang.
J. H. 0. Dominicus.
5 FEUILLETON.
School en üerk.
ltechtzaken.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
COURANT.
Telefoonnummer 22. Directeur A. P. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f ï,5!3.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJQAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone ad vertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10e
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Zij, die zich vanaf I Juli
op ons blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
liet goeden moed.
Wij beginnen den strijd, die tusschen
vrijzinnigen en kerkelijken om de door
het overlijden van nn wijlen den heer
de Jonge opengevallen zetel in de
Provinciale Staten staat gestreden te
worden, met goeden moed. Nog geen
half jair geleden hebben de vrijzin
nigen in een dergeljjken strijd in het
district Goes de overwinning behaald,
toen het gold voor het aftredend lid,
Mr. Lucasse, een nieuw lid aan te
wijzen. Deze overwinning was zeker
voor een groot deel te danken aan
den ijver der vrijzinnigen en der Cen
trale Vrijzinnige Kiesvereeniging, voor
een ander deel aan het verzwakken
van de macht der kerkelijke partijen,
die, overal in den lande merkbaar,
zich ook in ons district deed voelen,
maar voor een deel zeker ook aan
het stellen van een antirevolutionairen
candidaat door de kerkelijke partijen,
waarover de Christelijk Historïschen,
die zich toch reeds achterafgezet voe
len, ongetwijfeld verstoord geweest
zijn.
Ten opzichte van dit laatste staan
wij, vrijzinnigen, thans zwakker in den
begonnen strijd dan einde December.
De kerkdijken hebben zich door schade
laten leeren en thans een christelijk-
historischen candidaat gesteld, den
heer S. Duvekot Cz. Of de Christelijk-
Jiistorisehen, die toch wel zullen weten,
dat zij in de coalitie de handlangers-
diensten blijven verrichten, zich hier
door algemeen zullen laten vaDgen
en de bij velen bestaande aikeerdier
coalitie zullen weten te overwinnen,
moeten wo aiwaehten. Maar dat zij
met meer lust naar de stemhus zullen
gaan en wij dus in nadeeliger positie
verkeeren, schijnt wel zeker. Want,
dat Antirevolutionairen en Katholie
ken, die zich toch de beheersehers
der coalitie weten, minder ijverig zul
len werken en stemmen, is niet te
veronderstellen.
Het is goed, dat wij ons hiervan
rekenschap geven. Een gewaarschuwd
man geldt voor twee. En het kan
alleen tot eigen schade zijn, zich van
de positie des vijands een valsohe
voorstelling te maken.
Gelukkig staat tegenover dit nadeel
een niet onbelangrijk voordeel. De
afkeer van de overheersching der
kerkelijke partijen is sinds December
ongetwijfeld sterker geworden. De
kerkelijken hebben te duidelijk ge
toond, zelfs met een uiterst sterke
meerderheid in de Tweede Kamer,
luttel in 's lands bestuur en wetgeving
tot stand te kunnen brengen, of het
moest het benoemen van partüge-
nooten in allerhande betrekkingen
zjjn, waarvan de longste benoeming
van den schoolopziener in den Helder
nog een kosteljjk voorbeeld gaf. En dit
beeft zeker menigeen overtuigd, dat
van deze partijen voor den vooruit
gang weiuig te wachten is en baar
langere overheersching in 's lands en
provinciaal bestuur op schade voor
door
MARYLLE MARKOVITCH.
Naar het Franseh.
Enkelen evenwel bleven achter. Niet
omdat zij den strijd vreesden, doch
vast besloten hun eigen bergen tot
het uiterste te verdedigen, voelden
zij zich niet verplicht zoo ver van
huis aan den oorlog te gaan deelnemen.
Ruwen ongedisciplineerd als zij waren,
konden zjj de noodzakelijkheid van een
concentratie van strijdkrachten niet
inzien en vertrokken tegen het vallen
van den avond, bevreesd bij hun thuis
komst het zonder verdediging nebtcv-
gelaion lorp reeds door de op der.
loer liggende Kussen 'verwoest te
zullen vinden.
Twaalf honderd bleven echter en
maakten zich gereed oia bij het eerste
signaai op te breken. Na hun wapens
te hebben schoongemaakt, sliepen zij
eenige uren op het zachte mc; in de
schaduw der oijnboomen, waarop zij
zich aan het afscheidsmaal vereenig-
den. Reeds des morgens had Thatnar
boden naar do omliggende dorpen ge-
ons 'volk moet nitloopen. We mogen
verwachten, dat deze ommekeer in
de algemeene overtuiging zioh ook
by de verkiezing op 20 dezer zal uit
spreken, en vooral ook, dat zij de
vrijzinnigen tot sterker ijver zal prik
kelen.
Wanneer het goed is, zieh reken
schap te geven van de positie van
zijn tegenstander, dan kan dit alleen
zijn nnt hebben, als het tot meer beleid
en grooter krachtinspanning prikkelt.
En deze mogen we van alle vrijzin
nigen verwachten. Er moet gewerkt
worden, niet op den dag der stemming
alleen, maar vooral, terwijl het nog tjjd
is. De strijd wordt niet op den 20sten
Juni gestreden, maar is al begonnen.
En overal moeten er vrijzinnigen op
de bres staan. Vooral door gesprekken
van man tot man kan zooveel bereikt
worden. Een schare huisbezoekers
zou moeten uitzwermen over Zuid
en Noord-Beveland, gedurende de
dagen, die ons nog resten Men moet
zich niet tevreden stellen met een
krantenartikel oi een .circulaire. De
meeste mensehen zijn zoo akelig on
begrijpelijk en hardleersch. Alleen in
gesprekken kan men dezulken ge
woonlijk overtuigen, dat het niet gaat
om de eere Gods of om het geloof in
Jezus Christus, maar om vooruitgang
of reactie in het staatkundige, om
vrijheid of gebondenheid op het ter
rein van het geestelijk leven.
Wjj vertrouwen, dat velen voor dit
werk hun tijd beschikbaar zullen stel
len, omdat ze oveituigd zfln van de
voortreffelijkheid der vrijzinnige be
ginselen en omdat ze weten, dat het
noodig is, nn meer nog dan in het
laatst van December. Daarom en om
dat we gezien hebben dat we bjj vol
doenden ijver en krachtige werk
zaamheid overwinnen kunnen, zijn we
met goeden moed den strijd begonnen.
W e vertrouwen, dat op den avond van
den 2-isten gekozen zal blijken tot lid
der Provinciale Staten, de candidaat
der vrijzinnigen, burgemeester van
Kruiningen en voorzitter der Zeeuw-
sehe Landbouw-Maatschappij, de heer
Buitenland.
De Champaonbboeren.
Het'comité van de wjjnbonwers van
de Aube heelt in een met algemeene
stemmen aangenomen mone alle ge
meentebesturen van de departementen
aangespoord binnen acht dagen han
ontslag te nemen, als niet voor dien
tijd de heele af bakeningswet weer af
geschaft is. Tevens wordt de bevolking,
met verwijzing naar haar gebrek, op
gezet om haar belasting niet te be
talen. In de dorpen bjj Bar-Öur-Aube
hadden Zondagavond lawaaiige mani
festaties tegen bet af bakeningsdeereet
plaats. De wijnbouwers trokken, revo-
lutionnaire liederen zingend, door de
straten, en daarbij kwam het herhaal
delijk tot vechtpartijen met de patrouil
les gendarmen en dragonders, die de
orde te handhaven hadden, In Bar-
Sur-Anbe lieten de autoriteiten de
zonden om levensmiddelen in te zame
len. Thans waren vrouwen en kinde
ren bezig geheele geiten en schapen
boven ontzaglijke vuren te braden,
terwijl anderen in groote ketels rjjst
en visch kookten.
Toen bet maal gereed was, ver-
eenigdeu de mannen zich in groepen
op het dorpsplein en op de open
plaatsen aan den zoom van het wond,
waar de vrouwen hen bedienden, vier
aan vier op een gelooide schapenhuid
de gebraden dieren aandragend. De
aanvoeders sneden deze met hun pon
jaarden behendig aan stukken en
reikten ieder der manschappen hun
deel toe. De kinderen knaagden de
'beenderen af, waarbij zij on Ier aller
lei luchtsprongen om de vurc- dansten.
Toen de mannen verzadigd «Aten,
weLsch" de bek, schoon 'el nu, zijn
haie w ""rlateu, cm zrch ia hun mid
den te bewogen.
P'ar d? do.'s'ernis reeds gevallan
was, waren de harstoortsen, welker
weifelend schijnsel den grijs vard nog
grooter deed schijnen, ontstoken. Ge
lijk een stroom zilver golfde de ls ngo
baard over zijn borst; met de hand
steunde hj op den schouder vsn Tha
rnar, boven wien hij met zijn gehëeie
hoofd uitstak. Zjju beide zonen en
Mellemot-Amin volgenden hem. Met uit
bundig gejuich werden zij door de
vlaggen en oproerige opschriften ver
wijderen, waarbij gendarmerie en
militairen de bevolking slechts met
de grootste moeite in toom konden
honden. Sappeurs moesten een kerk
deur forceeren om een roode vlag te
verwijderen, die van den kerktoren
woei. Daarentegen had te Bordeaux
een door verscheidens volksvertegen
woordigers van het Gironde-departe-
ment bezochte vergadering van 1500
wijnbouwers plaats, die zich met be
slistheid tegen de afschaffing van de
afbakening verklaarden. De voorzitter
van de bijeenkomst hield een toespraak,
waarin h\j tot kalmte aanmaande. Hg
voegde er echter aan toe, dat men
besloten waB geweld te gebruiken,
wanneer dat tegen hen aangewend
word.
Dat is een prettig vooruitzicht,
evenals de dreigende
Internationale Zeeliedenstakino.
Mag men de geruchten gelooven,
dan zou tegen heden de algemeene
staking van Engelsehe, Fransehe en
Nederlandsche zeelieden verwacht
kunnen worden.
Reeds op de jongste internationale
conferentie is overeengekomen, dat
op dien datum tot een internationale
staking zou worden overgegaan, in
geval de pogingen, om langs den weg
der onderhandeling tegemoetkoming
aan de gestelde eischen te verkrijgen,
tot geen resultaat hadden geleid.
Voor de Engelsehe, Nederlandsche,
Belgische en de Amerikaansche
zeolieden der Atlantische Oceaan
havens nn is dit laatste het geval
geweest. Hun organisaties hebben van
de reedersorganisaties zelfs geen ant-
wooru gekregen op het schrijven, be
vattende hun eischen en hun verzoek
tot bespreking daarvan. Voor de Bel
gische zeelieden is de laatste kans op
een oplossing, langs minnelijken weg
verdwenen, nu de Belgische reeders-
organisatie ook de bemiddeling van den
Antwerpschen burgemeester van de
hand heeft gewezen. In verband met de
bijzondere plaatselijke omstandigheden
zal de staking daar te lande echter
niet uitbreken op het internationaal
vastgestelde tijdstip. De Fransehe zee-
liedenorganisaties hebben aanvanke
lijk buiten de actie gestaan, doch on
langs aan het internationale zeelieden-
comité den wensch te kennen gege
ven, zich bjj de beweging aan te
sluiten. De bedoeling is, dat zjj ge
lijktijdig met de Engelsehe en Neder
landsche zeelieden in staking zullen
gaan. W at tenslotte de Amerikaansche
zeelieden van de havens van den At-
laniiscben Oceaan betreft, omtrent hen
wacht men nog nadere berichten.
Nader vernemen we nog:
Tengevolge van de proclamaties
van den Belgischen Zeeliedenbond
hebben de tremmers en stokers van
de .Finland" van de Red Star Line
geweigerd aan te monsteren. Eveneens
weigerden de Duitsehe matrozen van
het Belgische stoomschip .Marquette".
Ook te Rotterdam en Amsterdam deden
zich dergelijke gevallen voor. Met
ingang van heden is de staking ge
proclameerd.
manschappen ontvangen. Dronken van
geestdrift en enthousiasme hieven de
mannen zich van hun zitplaatsen
op en klapten allen tegelijk in de
handen, het geen te midden der plech
tige kalmte van den avond als een
ratelende donderslag door den verren
echo van het gebergte werd terugge
kaatst.
Vader, zeide Thamar, die sedert
twee dagen nog onuitgesproken plan
nen met zich omdroeg, vader, ik ge
voel, dat 'het land ook mjj oproept.
Laat mjj met deze mannen medegaan.
Zjj had het bekoorlijk gelaat naar
hem opgeheven.
Verwonderd wendde de grijsaard
zjj it oogen zonder licht naar haar toe.
Gij. mijn kind, mij verlaten?
Ja, vader, doch "ij bchondt nw
nichtje Aissa. Zij is ris een zuster voor
mjj, als een dochter voor n. Zjj telt
thans reeds tien jaar en kan u vol
doende ter zijde s'ran. Laat mji dus
met deze mannen vertrekken voor de
vertxediging van Kaukasië en van de
vrjjheid.
De weg is lang en moeilijk van
hier tot Weden, mijn kind. Bovendien
zijn de ooien van vrouwen meer ge
schikt om de woorden der liefde op te
vangen dan het gehuil van een veld
slag. Bljjf daarom bjj uw ouden vader
en wacht met hem de terugkomst van
Binnenland.
De zeeliedenstaking.
De afdeeling Amsterdam van den
Algem. Ned Zeeliedenbond heeft Dins
dagavond met op 2 na algemeene
stemmen besloten, de staking heden
te doen ingaan.
Er zal dns niet meer worden aan
gemonsterd.
Militaire Aviatiek.
Naar de N. Ct. verneemt ligt het
in de bedoeling van den Minister van
Oorlog om op de eerstvolgende be
grooting een post van ongeveer
f 50.000 uit te trekken ter bevordering
van de aviatiek in ons leger.
Internationaal Congres van
Textielarbeiders.
Te Amsterdam is Maandag het 8sle
internationaal congres van textiel
arbeiders, dat 6 dagen dnren zal,
begonnen.
Het congres wordt in het Franseh,
Duitsch en Engelseh gehouden.
Vertegenwoordigd zjjn Frankrijk,
Engeland, Dnitschland, Oostenrjjk,
België, Zwitserland, Denemarken en
Nederland, met 83 vertegenwoordigers.
Uit het uitgebrachte jaarverslag
bleek, dat de internationale federa
tie van textiel-arbeidersorganisaties
430,027 leden telt tegen 429,605 in
1908.
Het congres besloot tot uitgave
van een internationaal handboek voor
textiel-arbeiders, en wel in het
Franseh, Duitsch en Engelseh.
De Koninklijke familie te Amsterdam-
Zondagmiddag brachten Koningin
en Prins een bezoek aan Artis, na
's morgen» de godsdienstoefening te
hebben bjj go woo ad in de Nieuwe
Kerk. 's Maandagsmorgens bezocht
Prins Hendrik de Kon. Fabriek van
Verbandstoiïen van de firma Uter-
möblen en Co., en te 11,40 reisde de
koninkijjke familie af naar het Loo.
Vrouwelijke diakenen.
Bjj de stemming voor kerkeraads-
leden der Evang. Luthersche Gemeente
te Zaandam zjjn drie dames gekozen
tot diakenen. Het ligt in de bedoeling
van den kerkeraad, aan de gekozen
vrouwelijke diakenen in hetbjjzonder
de verzorging der armen op te dragen.
De manneljjke diakenen zullen dan
voortaan voornamelijkde administratie
der diakonie voeren.
Zal er recht geschieden
De heer H. S. van Dalsum, notaris
en lid der Prov. Staten te Hnlst, heeft
een verzoek om gratie aan H. &I. de
Koningin gericht in verband met zjjn
veroordeeling door het gerechtshof te
's Gravenhage tot f 300 boete of 60
dagen hechtenis ter zake van zich te
hebben schuldig gemaakt aan smaad
schrift, tweemaal gepleegd, tegen den
heer F. van Waesberghe, burgemees
ter van Hulst in zjjn hoedanigheid
van hulpofficier van justitie. Dehooge
onze dapperen af.
Vader, ik smeek u er om, geef
mjj uw toestemming. Ook Fathima
heelt immers de haren verlaten, om
haar broeders Schamyi te volgen laat
mjj handelen evenals Fathima gehan
deld heeft. Mjjn moeder en het vader
land bevelen het mij, ik hoor hun
stemmen in den nacht.
Welnu, ga dan. mjjn kindl Ik,
nuttelooze grijsaard, zal hier alleen
in het verlaten aoul achterblijven ga
en dat Allah met u zjj I
Toen de fijne, zilveren sikkel der
maan aan het uitspansel begon te
schitteren, begaven de ÏBcherkessen
zieh op marsch. Zwijgend defileerden
zjj voorbjj het aoul, bet welk onder de
hoede van den ouden heken vaanenige
moedige verdedigers werd achterge
laten, en reeds lang was dc colonne
in de duisternis verdwenen, toen de
grjjsanrd, haar van de berghelling af
nastarend, nog steeds zjjn armen in
een laatste zegening naar haar uit
strekte.
II.
OP DEN GOUNIB-DAGH.
Dagen en dagen verliepen. Door Aly
geleid bjj het doortrekken van dat on
ontwarbaar doolhof vau wouden, het
welk de hellingen van den Kaukasus
bekleedt, vorderde de troep snel. In de
raad heeft de cassatie tegen dit von
nis verworpen.
De heer van Dalsum doet in zjjn
verzoekschrift uitkomen, dat het hier
niet geldt persoonlijk belang, maar de
vraag is of er recht zal geschieden.
Mond- en Klauwzeer.
In de Veldbode sohrjjft de districts
veearts van Leeuwen over mond- en
klauwzeer o.a.
.In de eerste plaats kunnen wjj
zonder voorbehoud vaststellen, dat de
maatregelen ter bestrijding dezer ziek
te impopulair zjjn, zeer impopulair.
Waaraan is dat toe te schrijven
In de eerste plaats zeker wel daaraan,
dat onze landbouwende bevolking zioh
maar met groote moeite weet te schik
ken onder politievoorschriften. De
vrjjheidszin zit den menschen zoodanig
in het bloed, dat zjj zich al schrap
zetten, ais zij maar vermoeden kun
nen, dat zjj door eenig voorschrift in
hun bjjna onbeperkte vrijheid zullen
worden belemmerd. Velen geven dit
zeer duideljjk te kennen, als de amb
tenaren hun de voorschritten geven
anderen nemen de mededeeling blijk
baar voor kennisgeving aan en doen
het toch niet, als de ambtenaar zjjn
hielen gelicht heeft.
In de tweede plaats omdat, wat
trouwens met den overdreven vrjj
heidszin samenhangt, iedere boer (ik
spreek van den algemeenen regel)
op zichzelf en ook alleen voor zichzelf
leeft, en feiteljjk niets voor zjjn buur
man overheeft. Het gemeenschapsge
voel is bjj onze landeljjke bevolking
verbazend weinig ontwikkeld. Ik weet
wel, dat daaromtrent veel verschil
voorkomt naarmate van de provineie
ik weet ook wel, dat in onze noorde
lijke provinciën dit gemeenschaps
gevoel belangrijk meer en beter is
ontwikkeld, dan bjjv. in Holland en
Utrecht, maar de lezers gelieven te
denken, dat schrijver dezes thans in
Utreeht woont, en dat dus de Utrecht-
sche ondervindingen hem het meest
versch in het geheugen liggen.
In het westeljjk deel van de provin
eie Utrecht was het, dat een veehouder,
toen schrjjver dezes met hem over
eenige maatregelen sprak, die ten doel
hadden zjjn baren te beveiligen tegen
het mond- en klauwzeer, waaraan zjjn
koeien leden, openhartig zeide niet van
plan te zjjn zioh op te offeren voor het
algemeen belang. Zulk een drieste
uiting hoort men wel niet altijd, maar
zij geelt vrijwel den geest te kennen,
die de menschen daar algemeen be
zielt. Ieder leeit voor zich en de belan
gen van den naaste laten hem absoluut
koud.
In de derde plaats schijnt men alge
meen van meening te zjjn, dat het
mond- en klauwzeer een vrjj onschul
dige ziekte ia, die vanzelf weer geneest,
en als men er dan zelf maar een beetje
gelukkig doorrolt, dan is men onver
schillig voor de verliezen van anderen
en voor de schade, die door de ziekte
aan het nationaal kapitaal, aan de ge
meenschap, aan den staat der Neder-
dorpen, die man toevallig op zjjn weg
ontmoette, had men paarden en muil
ezels weten te bekomen. Deze dieren,
alle in het gebergte geboren en groot
gebracht, waren volkomen betrouw
baar en gewoon aan de oneffenheden
van den bodem en de verraderlijke los
latende steenen, die onder den voet
wegrolden, om een gapende ruimte
achter te laten, waar zich eerst een
steunpunt bevond. Thans allen van
rjjdieren voorzien, reisden zy, zich op
het onfeilbaar instinct van hun chef
verlatende, onder het bleeke sohjjnsei
der maan den geheelen naeht door,
de bekende paden en de dorpen zorg
vuldig vermijdende.
In deze laatste zou men weliswaar
levensmiddelen en e-n onderdak, doch
tevens verraad en verderf h"bbcn ge
vonden, want de Ru.seu w-iren -veral.
Dalf waanzinnig van augst, hadden
do bewoners der vlakte rich aan de
vreemde heerschappij onderwerpen,
waarop tnen verschillende militaire
posten in hun dorp n had opgericht,
terwjjl mobiele colonnes de bergbe
woners, stoutmoedig genoeg om zich
tot aan de zoom van het woud te
wagen, hardnekkig bestookten.
(Wordt vervolgd).