N\ 66 1911.
Zaterdag 3 Juni.
988te jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco 1,95.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOct
B® directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels h 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Setbss. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
3PV Wegens het Pinksterfeest
zal ons eerstvolgend nummer
Woensdag a. s. verschijnen.
J. FRANSEN VAN UE PUTTE, f
Gisteravond half zeven is de heer
J. Fransen van de Putte, lid van de
firma J. Fransen van de Putte
Zoon, Correspondent van de Ned.
Bank, in den ouderdom van 60
jaar alhier overleden. Najaren van
lijden, die noch zijn opgewekte
levenslust, noch zyn belangstelling
noch zijn werkkracht vermochten
te breken, is hij in een zeer smarte
lijk lijden heengegaan. Zijn dood
is voor onze gemeente en vooral
ook voor ons blad een zware slag.
Want ondanks zijn steeds bedreigde
gezondheid en zijn voortdurend
lijden toonde de heer Fransen van
de Putte met daden zijn levendige
belangstelling in en zijn zorg voor
de plaats zijner inwoning en voor
het gemeenschapsleven. In tal
van betrekkingen, openbare en an
dere, was hfj tot het laatst toe werk
zaam.
Sinds Nov. 1902 was hij, na vele
jaren regent geweest te zijn, voor
zitter van het college van regenten
der strafgevangenis alhier. Vanaf
de invoering der Leerplichtwet in
1900 was hjj voorzitter van de com
missie tot wering van schoolver
zuim. Tot voor enkele maanden
was hij voorzitter der sociëteit
V. O. V., welke functie hij vele
jaren bekleedde. Als ontvanger-
griffier van de Schengepolder en
van het Waterschap door de Sluis
in de Piet was hij in polderzaken
werkzaam. Voorts was hij voor
zitter van het Fonds tot aanmoe
diging en ondersteuning van den
gewapenden dienst in Nederland,
commissaris van verschillende bank
instellingen, enz. En in al deze be
trekkingen werd zijn raad en hulp
op prijs gesteld.
Maar vooral ook als mensch,
wiens milde hand altijd open
was en wiens woord altijd bereid
was, om anderen te helpen en te
steunen, zal hij in de gedachte
nis zijner medeburgers blijven voort
leven. En niet het minst ook in
t IH: HVE -A- IR<-
door
MARYLLE MARKOVITCH.
Naar bet Fransch.
VOOR HET VADERLAND.
Met de karabijD op scbonder en
een z waren herdersstaf in de hand
keerde Aly langzaam naar zijn dorp
terug, een kudde geiten voor zioh
uitdrijvend. Met gespannen oor en
scherp in het rond ziende, volgde hy
het smalle pad langs de berghelling,
aan welker voet de onstuimige wa
teren van den nog dicht bij zijn bron
zijnden Kouban loeiend en bruisend
voortschoten. De regens der laatste
dagen hadden in bet glooiend terrein
diepe voren uitgegraven en bet toch
reeds zeer primitieve pad geheel on
begaanbaar gemaazt door bet van
afstand tot afstand met boomstam
men en rotsblokken te versperren.
Doch Aly's voet, even vast als die
zKner geiten, overschreed werktuig
lijk al deze hinderpalen.
Half herder en half soldaat, gelijk
onze gedachtenis.
Wij vooral zullen hem missen,
waar hij als president-commissaris
sinds Augustus 1903 aan het hoofd
van ons blad stond. Hij leefde voor
en met de courant. Zijn belangstel
lende raadgevingen, zijn hulpvaar
digheid, ook waar he ii redactioneels
aangelegenheden betrof, waren daar
van telkens weer de treffende be
wijzen. En wij, die het genoegen
hadden herhaaldelijk met hem in
nauwere aanraking te komen, zul
len zijn herinnering blijven bewaren
als die van een nobel, sympatiek
mensch. wiens rechtvaardigheid en
eerlijkheid onkreukbaar bleven. Al
dreigde ook al zoo lang de slag,
hij trof ons niettemin met smarte
lijke pijnlijkheid.
Wij zagen hem zoo noode heen
gaan. Hij ruste na zijn moeilijk
en lijdend leven in kalme vrede.
P I X K a T IS It B
Wanneer Pinksteren znlke mooie,
zonnige dagen brengt als het schijnt
te beloven, dan zal men binnen een
paar dagen eerst recht de inenschen
overal in de Christelijke wereld kun
nen zien reizen en trekken in volge
pakte spoortreinen en tot zinkens be
laden booten. Want vooral voor ben,
die over geen overvloed van vrijen
tijd of langdurige vacanties beschik
ken, zijn de Pinksterdagen de uit
gaansdagen bij uitnemendheid, omdat
bet van de algemeen erKendo Chris
telijke feestdagen de eenige zijn, die
in bet warme jaargetijde vallen. Aan
de beteekenis van bet Pinksterfeest
denkt slechts een kleine schare en
aan de oorsprong van dat feest een
zeker nog kleinere.
Toch willen we nu de herinnering
daaraan, zoo ze bestaat, met een enkel
woord opfrisschen.
Het Pinksterfeest, dat zijn naam
heeft naar het Grieksche woord penty-
kostos (vijftigste;, omdat het 50 dagen
na Paschen gevierd werd en dan ook
in bet Oude Testament bet feest der
7 weken beet, is een feest van Israë-
lietiscben oorsprong. Het was bij de
Joden aanvankelijk een dankfeest
wegens den ingezamelden oogst. Maar
zooals het met de meeste feesten ge
gaan is, die oorspronkelijk verband
bielden met natuurverschijnselen en
's menschen eenvoudige levensomstan
digheden, is het ook met bet Pinkster
feest gegaan. Het werd als 't ware ver
geestelijkt en tot een gedachtenisfeest
gemaakt in het godsdienstig leven. De
Joodsehe rabbijnen verhieven bet tot
een feest ter herinnering van de wet
geving der Tien geboden op den berg
Sinaï.
De Christenen, die uit de Joden
waren voortgekomen, bleven, als de
andere Joodscüe feesten, ook het
Pinksterfeest vieren, gaven er alleen
een Christelijke kleur aau. Zoo werd
al de Tscherkessen, die vooral bun
krijgshaftigheid toonden in die vree-
selijke jaren, toen geheet Kaukasië
voor de heilige zaak der onafhanke
lijkheid Btreed, droeg Aly dat vreemde
Circassiscbe costuum, hetwelk op zoo
treffende wijze met het tweevoudig
karakter van dit ras in overeenstem
ming is.
Op zijn borst hing een zware, vol
gepropte patroontasch, terwjjl een
breede gordel, juist op de plaats,
waar het korte, half geopend buis van
rood fluweel eindigde, z®n lendenen
omsloot. Een nauwsluitende broek,
benevens eene fijne, spitBe, aan zijn
zijde hangende ponjaard voltooiden
deze vreemdsoortige, doch smaakvolle
uitrusting.
Aan den verren horizont begon de
top van den Elbroes, die, gelijk een
herder te midden zijner kudle, hoog
boven de omringende bergen uitstak,
zich reeds in duisternis te hullen,
terwijl in de diepte der geheimzinnige
wouden de geluiden van deu uag één
voor één tot zwijgen kwaiu»n. De
plechtige stilte van deze msjestueuse
eenzaamheid werd nog slechts ver
broken door het bruisen van den
stroom en van tijd tot tjjd door het
doffe geraas van naar heneden roliende
steenen, die onder de hoeven der
geiten van de berghelling losraakten.
het Pinksterfeest het feest ter her
innering aan de uitstorting van den
Heiligeu Geest op de discipelen van
Jezus, die volgens het bijbelverhaal
in hoofdstuk II van de Handelingen
der Apostelen op het Joodsehe Pink
sterfeest zou hebben plaats gehad.
Gp het Pinksterfeest, zoo staat er
in dit 2de hoofdstuk der Handelingen,
waren allen eendrachtelijk bijeen.
„En er geschiedde haastigljjk uit den
hemel een geluid, geljjkals van eenen
geweldigen gedrevenen wind, en ver
vulde het geheele huis, waar z® zaten.
En van hen werden gezien verdeelde
tongen als van vuur en het zat op
een iegelijk van hen. En z® werden
vervuld met den Heiligen Geest, en
begonnen te spreken met andere talen,
zooais de Geest hem gaf uit te spreken"
Dien dag, zoo staat er verder, wer
den tot hen toegedaan omtrent drie
duizend zielen". Vandaar dat naast
de herinnering aan de uitstorting van
den Heiligen Geest ook de herinnering
aan de stichting der eerste Christen
gemeente op Pinksteren gevierd werd.
Het schijnt echter, dat die viering
in den beginne verre van algemeen
was. Terwijl toch in het midden der
2de eeuw na Christus het Paasehfeest
en in het midden der 4de eeuw het
Kerstfeest tot de algemeene Christe
lijke feestdagen begonnen te behooren,
werd eerst in 805 op de kerkver
gadering te Elvira in Spanje het Pink
sterfeest als een kerkelijke feestdag
vastgesteld. Aanvankelijk bepaalde
het feest zioh tot één dag, maar in
1094 werd het krachtens een besluit
van paus Drbanus H tot drie dagen
verlengd.
Voor de modern-godsdienstigen, die
aan het bijbelverhaal in het Hand. II
geen geloof meer hechten en het al
leen beschouwen als een symbolische
voorstelling van de herleving van
Jezus' geest onder zyn volgelingen
heeft het Pinksterfeest nog slechts
beteekenis als herdenking van de
stichting der eerste Christengemeente.
Buitenland.
De tijden veranderen en wjj ver
anderen met hen, zegt een Latijnsch
spreekwoord. l)e waarheid van dit
woord wordt ook op eigenaardige
wijze bevestigd in wat wij de laatste
jaren in Zuid-Afrika hebben zien ge
beuren, waaraan wjj, nu 31 Mei
de verjaardag van de Unie
van Zuid- Afrika
was, op treffende wijze weer worden
herinnerd. De Afrikaansche Boeren,
die eens voor den Engelschman geen
benaming slecht genoeg vonden en
die hem tot het bitterste einde be-
kampten, laten thans geen gelegenheid
voorbijgaan, om hun gevoel van be
wondering en vriendschap voor Enge
land en van trouwe aanhankelijkheid
aan het rijk op de treffendste wijze
uit te spreken. Dat zjj niet blijven
mokken, nn zjj het hebben moeten
opgeven, is begrijpelijk. Maar is het
daarom noodig telkens weer van
Engeland's grootmoedigheid en van
hnn eigen aanhankelijkheid te ge
wagen
Generaal Botha, die op 't oogenblik
Weldra werd het reeds zóó donker,
dat men den weg nauwelijks meer kon
onderscheiden. Doch wat bekommerde
de jonge herder zich daarom! Het
gebergte was zijn voedster en zou
hem niet verraden; het woud was
zijn trouwe boezemvriend. In zijn
kindsheid waren deze bosschen ge
tuige geweest van zjjn spelen, als
jongeling sliep h® gaarne in de koele
schaduw van het groene bladerendak
en het was aan ditzelfde woud, dat
hy thans hulp en bescherming vroeg
tegen de vreemde overweldigers. En
voorzeker zou het hem deze bescher
ming niet weigeren. Met zijn kuras
van doornen zon het de barbaren uit
het Noorden, die de vernietiging
der Tscherkessisehe onafhankelijkheid
droomden, terugdrijven. Het zou hen
in zyn poelen en moerassen verstik
ken, hen met zyn onontwarbaar net
werk van lianen omstrengelen en
alzoo zou deze vriend uit gelukkiger
dagen thans als zyn weldoener en
beschermer optreden.
Dergelijke gedachten gingen onder
het huiswaarts keereu door Aly s
hooid en alsof h® uit elke schreede op
den vaderlandschen bodem nieuwe
krachten putte, voelde hy in zyn
binnenste de vurige liefde voor zijn
bergen jen voor de vrijheid steeds
grooter en sterker worden. Plotseling
als eerste minister van Zuid-Afrika
te Londen is tot bijwoning van de
ryksconferentie heeft, ter gelegenheid
van den bovengenoemden gedenkdag
aan een verslaggever van Reuter een
boodschap meegegeven, waarin b®
het Engelsohe volk nogmaals de ver
zekering geeft, dat er in het Britsche
R®k geen land is, waar de bevolking
het ryk hartelijker is toegedaan dan
Zuid-Afrika.
De 31ste Mei, dag ook waarop in
1902 de vrede is gesloten, riep de
de generaal de herinnering te binnen
van „twee volken, beide sterk in de
overtuiging van het recht van hnn
eigen zaak en beide bereid om tot
het bitterste einde voor die zaak te
veebten."
Of de Engelschen van het goede
recht van de Boeren-zaak overtuigd
waren, mag betwijfeld worden. Maar
zy kunnen tevreden z®n.
De Boeren ook Engeland had be
loofd hun zelfbestuur te geven en
was daardoor dus gebonden.
Trouwens het was ook moeilyk te
verwachten dat Engeland zyn overwon
nen tegenstanders zou behandelen
zooals
de Sultan van Marokko
dat doet. Deze blijkt, naar het schrij
ven van En'gebche correspondenten
te oordeelen, op geduchte wyze wraak
te nemen onder de oproerige stammen.
Vooral hebben zyn troepen huisge
houden in het villadorp Lemta, in
den omtrek van Fes. Tegen de helolte
in, dat Lemta gespaard zou worden,
z®n alle villa's verwoest en veie be
woners dier villa'B gedood, o. a. ette-
lyke Engelsche en Duitsehe bescher
melingen. Vee en andere have wer
den naar Fes meegevoerd. Nagenoeg
tachtig vrouwen en meisjes uit Lemta
werden te Fes openlijk als slavinnen
verkocht. Moinier. de Fransche bevel
hebber, verhinderde verdere wraak
neming van den sultan. Ten behoeve
van Lemta kwam zyn inmenging te
laat.
Het gebeurde, zoo schryven de
correspondenten, maakt een zeer slech
ten indruk en zal het wederkeeren
van de rust in Marokko vertragen,
want het bl®kt, dat de sultan de
zelfde bloedgierige woesteling is
gebleven, al is h® gedwongen geweest
om den gehaten grootvizier El Glawi
af te zetten.
Men zou dit lezende, haast zeggen,
dat het nog maar het beste zou zyn,
wanneer Frankryk maar het protec
toraat op zich nam, dat naar het zeg
gen jvan sommige bladen de Sultan
aan generaal Moinier zou hebben
aangeboden.
Van protectoraat gesproken, van
het officieuze besehermheerspap, dat
Rusland zioh weer over de Balkan
volkeren schynt te willen aanmatigen
en van den jongsten stap, waaruit dit
blykt, heeft het tot nu toe niet veel
pleizier beleefd. De verhouding tus-
schen
turkijk en Montenegro
is er niet op verbeterd. Montenegro
blijft zich tot den oorlog toerusten.
En Rusland zelf heeft er ook weinig
eer van gehad. Uit Petersburg wordt
gemeld dat Frankryk de eenige mo-
vaag en vlakkerig te midden der
toenemende duisternis, kwam het
aoul idorp) in het gezicht. Het was
gebouwd op den Marouch, in het
midden van een open, door een horst
wering omgeven plateau, rechts door
het woud en aan de -achterzijde door
rotspartyen beschermd. Aan de eeni
ge toegankelijke zyde had men een
soort van muur opgericht, uit boom
stammen en zware rotsblokken sa
mengesteld. Achter deze uiterst pri
mitieve omwalling (die echter in
geval van nood het dorp in een byna
onneembare vesting kon herscheppenl
verhief zich een v®ftigtal hutten met
muren van leem en daken van stroo
en takkebossen.
Aly overschreed de opening:, die
toegang gaf tot het dorp, en richtte
zich, de nauwe, kronkelende straatjes
volgend, naar een rechthoekige open
plaats in het middengedeelte. Hier
verhief zich in de schaduw eener
zware linde een groote hut, waarvan
het dak boven al de omringende
woningen uitstak.
Uit eigen beweging Bpoedden de
geiten zich derwaarts en Aly, heit
volgende, liet zyn dieren binnen de
omheining, voor hun nachtverblijf
bestemd.
Hierop opende hy de deur der wo
ning, doch bleet eenige seconden.
gendheid is geweest die Rusland
gesteund heeft bij z®n stap te Ron-
stantinopel. Als bondgenoot van Rus
land was het voor Frankr®k uiteraard
moeilyk anderB te handelen.
Het geheele voorval wordt dan ook
beschouwd als een geducht échec
van de Russische diplomatiek. De
Russische bladen maken bonne mine
li mauvais jeu. Het Novoje Wremja
is in zooverre over het antwoord van
Turk®e tevreden als er uit blykt dat
Turkye Montenegro niet tarten wil.
Maar het blad vindt dat Turkye niet
het recht had zich te beklagen over
de gedragslyn van Montenegro. De
BirBjewja Wedomosti sluit zich by de
meening van het Novoje Wrenya aan.
Het blad keert zich dan tegen de
Oostenrykache pers, welke beweerd
had, dat Ruslands stap te Konstanti-
nopel slechts geschikt was om de
Albaneezen in hun verzet te stijven.
Te Weenen had men gehoopt dat
Rusland zyn actie voor langen t®d in
het verre Oosten zou vastleggen en
men is thans verrast te zien dat Rus
land in het nabije Oosten optreedt.
Andere bladen w®zen op het gevaar
voor een Balkan-oorlog en doen een
beroep op alle Balkan-volken om zich
tegen Turkye aaneen te sluiten.
Of er aan dien oproep gehoor zal
worden gegeven Bulgarye en Monte
negro moeten er wel neiging voor
voelen.
Biunenland.
Prins Hendrik's reis naar de eilanden.
Donderdag is Prins Hendrik's reis
langB de verschillende eilanden be
gonnen tot inspectie van het reddings
wezen. B® aankomst in den Helder
was er een groote menigte op de been,
die den Prins hartelijk toejuichte.
Te Nieuwediep ontving de Prins den
schipper van de reddingsboot Ry kers,
die zoovele schipbreukelingen het
leven heeft gered. Daarna vertrok de
Prins naar Wieringen, waar hy te
half 3 aankwam. En 's avonds ging
het naar Texel.
Wet tot bestrijding van de zedeloosheid.
Op voorstel van den minister van
justitie heeft de Koningin besloten
de wet tot bestryding der zedeloosheid
op Donderdag 15 Juni in werking te
stellen. Alleen de bepaling van art. 6,
betreffende het teweeg brengen of
bevorderen van ontucht door derden,
treedt 1 Jan. 1912 in werking.
Militiewet.
Indien voor een dienaangaande te
verwachten voorstel, waarover men
het bij de rechterzijde der Tweede
Kamer reeds vrywel eens moet zyn,
een meerderheid te vinden zal z®n,
zal de openbare behandeling door de
Kamer van het militiewet-ontwerp
reeds tegen het einde van Juni aan
vangen.
Sta tea-Gener aal.
TWEEDE KA MER.
By de amendementen, die reeds op
art. 6 waren voorgesteld, heeft de heer
Lohman nog een 5de gevoegd, om nl.
door het schelle lamplicht verrast, op
den drempel staan.
Hoewel dit huis aan den bek
(dorpshoofd) toebehoorde, was het
uiterst eenvoudig ingericht. Een tafel,
enkele banken, eenige matten en
huishoudelyke artikelen, benevens een
groot aantal wapenen, vormden het
ameublement. Een afscheiding van
manshoogte verdeelde het vertrek in
twee compartimenten, waarvan het
eene klaarblykelyk voor de vrouwen
bestemd was.
Aan de ruwbewerkte tafel zaten
drie mannen te praten en te drinken.
Een van hen was een forsch ge
bouwde grysaard met een sneeuw-
witten baard, wiens kostuum geheel
onder een wyden mantel verdween.
De andere persoon, aan z®n zyde
gezeten, was naar z®n uniform te
oordeelen, een der luitenants van
Schamyl.
En wat den derden aangaat, z®n
gelijkenis met Aly was zoo treffend,
dat men hen reeds b® den eersten
oogopslag als broeders herkende.
B® het gerucht der opengaande deur
had de gr®saard het hoofd opgericht.
Zyt g® daar, Aly vroeg hy.
Ja, vader, ik ben het-
Ge komt laat genoeg.
(IKmff 9