N#. 53 1911
Donderdag 4 Mei
98"re jaargang.
8 FEUILLETON.
i)e Zielkundige.
courant.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
goesche
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending: van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOot
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k X,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Vrouwenbeweging en
Vrouwenkiesrecht.
Het streven der vrouw naar kies
recht, als den grondslag van alle staat
kundige rechten, dat zich overal in
de beschaafde wereld, maar vooral
in de Germaansche landen (ons land,
Dnitsehland, Scandinavië, Engeland en
Noord-Amerika) steeds sterker doet
voelen, is een onderdeel slechts van
de algemeens vrouwenbeweging en
wordt, als we ons niet vergissen, ook
door den Nederlandschen Bond voor
Vrouwenkiesrecht, die op Maandag
a. s. hier een propaganda-avond heeft
georganiseerd, als zoodanig erkmd.
Deze vrouwenbeweging is niet een
beweging maar van de laatste jaren,
al spreekt zjj zich thans duidelijker
en vastbeslotener uit, maar van vele
eeuwen. Zij teekent het streven der
vrouw om uit de positie van onderge
schikte, dikwijls slavin van den mm,
uit te komen en niet zjjn gelijke, maar
zu'h gelijkwaardige te worden, gelijk
berechtigd en geljjke in kennis en
beschaving. Dit streven waarvan in
Oostersche landen nog nauwelijks
eenig resultaat merkbaar is, kon onder
den invloed der Christelijk-Germaan-
sche beschaving eerst zijn volle kracht
ontplooien. Maar het is er daarom nog
verre van al, dat zjjn einddoel bereikt
is. De vrouw is nog bij lange niet
de gelijkberechtigde van den man,
maar evenmin, in het algemeen ge
nomen, de gelijke van den man in
kennis, beschaving en belangstelling
in geestelijk leven. En hierin vooral
dunkt ons het werken van den Neder
landschen Bond voor Vrouwenkies
recht zoozeer toe te juichen, dat hij
poogt de vrouw op te heffen op een
hooger plan van intellectueel en zede
lijk leven. De vrouw moet op een
ruimer plaats komen te staan. Haar
gezichtskring is thans, de goede niet
te na gesproken, nog vrijwel uitsluitend
beperkt tot haar huishouden, haar
toilet, haar buurvrouwen en nog zoo'n
paar dingetjes. Van het volle groote
leven staat zij meerendeels verre. Zij
interesseert zich niet of matig voor
kunst en wetenschap, voor het maat
schappelijk en politieke leven van
onzen tjjd. Dit moge voor een deel
haar eigen schuld zijn of beter mis
schien nog van de positie, waarin zij
zooveel eeuwen verkeerde, het is toch
ook het gevolg van den engen kring,
waarbinnen zij ook thans nog kunst
matig wordt teruggedrongen. Zij mag
nog niet meedoen aan het groote
leven daarbuiten, moet zoet en ge
hoorzaam blijven in eigen huis. En
dit werkt, hoe kan het anders, ver
lammend op hare belangstelling voor
wat buiten dat eigen huis en zijn
onmiddellijke omgeving gebeurt, voor
heel het geestelijk leven van onzen
tjjd. Daardoor blijven de krachten,
die zjj bezit, in haar sluimeren, poogt
zjj niet of nauwelijks haar gaven te
ontplooien, blijft haar veelal het streven
vreemd naar voller en rijker mensehe-
ljjkheid. En dit kan niet anders zijn
dan tot schade van haar zeiven, van
haar man, haar kinderen en van de
menscheljjke samenleving.
Dat het haar zeiven schaadt is voor
ieder duidelijk, die in den mensch
Naar het Duitsch.
Hij vroeg haar veel over haar vroe
ger leven, over Sydney etc. en wist
haar geheel uit te hooren.
Soms begon haar hart sneller te
kloppen en als zjj aan hem dacht,
steeg het bloed haar raar het hoofd,
doch dan weer werd zij jjskond.
Dat moest liefde zijn, echte, groote
liefde, geheel verschillend van die
welke ze in hare bruidsdagen had
gekend. Toen had ze met haar lichaam
lief gehad, nu met haar ziel. Zy voelde
zich gelukkig, dat ze hem gaf haar
beste gevoelens, haar edelste gedachten
en zij merkte in hare stemming in het
geheel niet, dal hjj haar zoo weinig
gaf.
Hij was nog met blindheid geslagen.
Hij zag niets van die heerlijke hoop,
die er uit hare oogen sprak. Over het
gevoel, waardoor hij zich tot de jonge
vrouw voelde aangetrokken, had hjj
wenig nagedacht, daar dit geen be
trekking op de wetenschap had. Had
iets anders wenscht te zien dan het
bloot dierljjke. Dat het ook den man
schaadt, spreekt wel eveneens van
zelf. Alleen wanneer de vrouw zelve
hoog staat, kan zij in waarheid een
steun, een metgezel voor den man zijn,
zyn huishoudster en bijzit niet alleen,
maar de vrouw ook, die in innigste
liefde met hem verbonden is en met
hem leeft en werkt en streeft. Van
welke beteekenis de ontwikkeling, de
geestes- en gemoedsgesteldheid van
de moeder voor haar kinderen is, kan
ieder begrijpen, die in opvoeding iets
anders ziet dan lichamelijke verzor
ging en netjes honden en manieren
leeren. Die breedere opvoeding eischt
den vollen mensch en al zijne krach
ten, eischt oen ruimen blik en veel
begrijpen en veel liefhebben, eischt
werkzaam geesteljjk leven en belang
stelling in al het menschelijke.
Maar niet alleen het gezin, ook de
menscheljjke samenleving lijdt schade
door de geringere medewerking der
vrouw tot haar ontwikkeling. De vrouw
is niet de gelijke van den man zoo
min in geestelijk als in lichamelijk
opzicht. Maar zjj is daarom nog niet
de mindere. Zy is een andere, met
andere geaardheid, andere eigenschap
pen, anderen aanleg, andere krachten.
Deze krachten en eigenschappen kun
nen ook dienstbaar gemaakt worden
aan ons gemeenschappelijk leven, maar
we laten ze ongebruikt. Waar man
en vrouw te zamen de kracht van het
menschelijk geslacht vormen, werken
wjj als menschheid by de ontwikke
ling van ons geestelijk en maatschap
pelijk leven met halve kracht. Waar
voor dient dat? Kunnen we ook de
vrouwelijke krachten en eigenschap
pen niet gebruiken in het leven Het
is toch zoo duidelijk, welk een invloed
deze ook op den gang van ons open
baar leven konden uitoefenen. Maar
daartoe moet de vrouw trachten een
hooger punt te bereiken, te stijgen in
geestelijk opzicht, belangstellender te
worden in het groote leven. Haar
daartoe te drijven is ook het werk van
den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht.
Maar onze maatschappij moet haar
ook een ruimere plaats gunnen voor
hare werkzaamheid, voor de vrije ont
plooiing van al hare krachten, een
plaats naast, niet onder den man.
Daarvoor heeft zy meer rechten noo-
dig, ook zeker het kiesrecht, dat haar
in staat stelt mee te doen aan het
staatkundig leven en haar meerdere
belangstelling leert voor de belangen
der gemeenschap. Dit reeds geeft haar
een recht daarop. En het verkrijgen
van dit kiesrecht zal niet alleen haar
en zoo indirect de maatschappij ten
goede komen, maar zal ook op onze
wetgeving en ons bestuur een goeden
invloed moeten oefenen.
Buitenland.
Nieuwe onlusten in het Fransohe
wijngebied.
Te Bar-sur-Aube hebben zich Zon
dag weer ernstige onlusten voorge
daan. De manifestatie der wijnbouwers
had ditmaal plaats bij een gietenden
regen. Mannen en vrouwen waren bij
duizenden uit den faubourg de Belfort
toegestroomd en te 4 uur 's middags
zette de stoet zich in beweging, aan-
hjj er eenig idee van gehad, stellig
zon hij met alle machten, die in heul
waren, dit gevoel hebben bestreden,
want om zijn wetenschappelijk doel te
bereiken, moest hy zijn wil daar ge
heel op concentreeren.
Hij onderzocht het geheele huwe
lijksleven van mevrouw Whigh, met
de bedoeling hierin materiaal te vin
den voor zijne onderzoekingen, anders
niet.
Als hy Mary hypnotiseerde en haar
dingen wilde laten vertellen uit het
verleden, dan moest hy natuurlijk
aanknoopingspunten hebben om het
geheugen van het kind op weg te
helpen. Hij benutte dan hetgeen me
vrouw Whigh hem vertelde, om het
kind weer oude geschieden issen in
herinnering te brengen en Mary wist
hem dan heel nauwkeurig de détails
mede te deelen.
Heel, heel langzaam vorderde hij
en het gelakte hem steeds verder
door te dringen in Mary's jeugd.
Mary begon zich meer en meer tot
hem aangetrokken te gevoelen, zjj
kon een groot verlangen heboen na-tr
zijn bijzijn, luisterde dan opletterd
naar hetgeen hij zei en vergat ailes
om zich heen, door de macht, die hy
op haar uitoefende.
gevoerd door den onvermjjdeljjken
Checq, en het volkslied van Champag
ne zingend. Na den optocht werd in
do „hallen" vergaderd. Checq laakte
het gedrag van hen, die zich van de
beweging hadden afgescheiden en
spoorde de wijngaardeniers aan tot de
eendracht, die alleen in staat is, de
macht te maken. Andere sprekers
deden gelijkluidende aansporingen
hooren, waarna een vrouw Checq eeu
bouquet aanbood. Tot op dat oogen-
blik was alles in de beste orde ver-
loopen. By het uiteengaan der vergade
ring vielen echter ernstige incidenten
voor. Een troep, bestaande uit onge
veer 100') manifestanten, droeg den
heer Checq in triomf vooruit en begaf
zich naar het Rond-Point de Paris.
Een andere troep koos een tegenover
gestelde richting en trok langs het
gemeentehuis, op het plein, waar zich
de prefect, de onder-prefect en de
regeerings-oommissaris bevonden. De
manifestanten riepen: „Weg met den
prefect! Jaag 'm weg!" Dideljjk
grepen de infanteristen hunne aan
rotten geplaatste geweren en vormden
'n carré om de overheden te bescher
men.
Tegelijkertijd kwam een eskadron
dragonders aanrjjden, dat onmiddellijk
slaags raakte met de manifestanten,
die zich van takken, stokken en zelfs
van hun knuisten bedienden. Eenige
dragonders en de kolonel van 't 29e
eskadron dragonders vielen van hun
paard en bekwamen daarbjj verwon
dingen. Soldaten en vrouwen maakten
op onaangename wijze kennis met de
paardenhoeven. Tal van arrestaties
hadden plaats.
Ongeveer een half uur later kwam
de stoet, met Checq aan het hoofd,
langs de andere zijde weer en stuitte
toen op de place de la Mairie op een
kordon huzaren. Woedend over deze
belemmeringen, deed thans de tweede
ploeg een aanval op de ruiters en
slaagde erin het kordon te verbreken.
By dit verwoede gevecht werden ook
weer verscheidene manifesten door de
paarden geschopt en getrapt en ruiters
uit den zadel gelicht.
De 1 Mei-dag.
Dat de Parijsche socialisten zich
geheel rustig zouden neerleggen by
bjj Monis' verbod van straatbetooging
op 1 Mei, was niet te verwachten.
Er ontstonden tegen 10 uur samen
scholingen in de Champ des Elysèes
en op de Place de la Concorde, waarop
de kurrassiers chargeerden. Door de
politie warden verscheidene personen
gearresteerd, onder wie een man, die
een revolverschot loste.' Een politie
officier werd met een mes gestoken.
De menigte zong de Internationale
en schold op de soldaten. Elk oogen-
blik vormden de groepen betoogers
zich weder en ontstonden opnieuw
vechtpartijen en werden weer nieuwe
personen in hechtenis genomen. On
geveer tien betoogers hebben zich bjj
de ambulance aangemeld. De Espla
nade des Invalides en de place de la
République werden door de troepen
bezet, 's Avonds was het rustig. In het
geheel zyn 58 personen gearresteerd.
Te Berljjn zijn 73 groote vergade
ringen gehouden. De betoogers trok
ken in groote en kleine optochten
Ik verbeeld me soms, zei ze
eens geheel onverwachts, dat ik uwe
stem reeds eerder heb gehoord, n
reeds eerder heb gezien ik weet
het niet precies, maar het is heel,
heel lang geleden. En dat is toch
onmogelijk, want vroeger kwaamt u
toch niet bjj ons thuis.
De dokter keek haar verbaasd aan,
doch zei niets.
En telkens moet ik er weer
over denken, wanneer dat toch ge
weest kan zynhet is my dan, alsof
ik er toe wordt gedwongen er over
na te denken, zei zij op flnisterenden
toon. Hoe komt dat toch? Het is
immers onzin.
Zij trachtte te glimlachen. In hare
oogen was echter een bange vraag te
lezen. En op dat moment leek ze
alles behalve meer een kind.
Dr. Charkott wist niet dadelijk wat
te antwoorden.
Het is zulk een wonderlijk ge
voel, ging de kleine verder, mijn
moeder zon ik het nooit vertellen.
Zjj zon m(j uitlachen. Maar n hebt
me reeds zooveel verteld van soort
gelijke dingen, die men niet begrijpen
kan. H "t is alsof ik droom en toch
ben ik wakker.
Je vergist je, doordat je je de
naar de verschillende zalen, waar de
meetings zouden plaats hebben. Onge
regeldheden kwamen niet voor. De
mannelijke manifestanten droegen een
roode bloem in het knoopsgat, de
vrouwen roode sjerpen. De vergade
ringen zijn zonder stoornis verloopen.
Pest in Indië.
By het Departement van Koloniën
is ontvangen het volgende telegram
van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indië, d.d. '2 dezer, be
treffende pestgevallen op Java
„Afdeeling Malang twee gevallen
van 27 April bleken geen pest te zijn
geweest. 29 April vijftien gevallen,
waarvan dertien dooden. 30 April
negen-en-twintig gevallen, waarvan
tien overleden.
„Te Kediri 28 en 29 April een ge
val, heide gevallen waren doodelijk.
„Te Soerabaja drie gevallen".
Een later telegram meldt
„Afdeeling Malangeen koortsgeval
van 30 April bleek pest te zyn. 1 Mei
zestien gevallen, waarvan twaalf
dooden. Van de lijders van 29 en 30
April zijn respectievelijk nog een en
twee overleden.
„Te Kediri 30 April één geval, geen
dooden".
Het oproer in Kanton.
Aan de „New-York Herald" werd
omtrent den toestand te Kanton uit
Hongkoning geseind, dat er weinig
van hetgeen in eerstgenoemde plaats
voorvalt naar buiten verluidt.
Men zegt evenwel dat de onderko
ning, die de wjjk had genomen in het
Admiraliteitsgebouw, van hieruit ten
aanval tegen die opstandelingen is op
gerukt en hen heelt teruggedreven,
waarbij 18 belhamels werden gevat.
Binnen de ommuurde stad hield het
vechten steeds aan, doch werden de
oproerlingen steeds meer opgedreven
door de troepen, wier aantal op
20,000 tot 30,000 man wordt geschat.
Met straffe hand wordt tegen de
oproerlingen te werk gegaanvan wie
er velen op staanden voet werden
onthoofd, toen zjj in handen der troe
pen vielen, terwijl de gevangenis over-
vuld is.
Volgens berichten, te Petersburg uit
Moekden ontvangen, zouden groote
troepen opstandelingen zieh op weg
naar Kanton bevinden, ten einde zich
by de oproerlingen aan te sluiten, wie
het te doen zou zyn om de gehate
Mantsjoe-dynastie ten val te brengen.
Intussehen werd gisteren nog ge
meld, dat de regeering tot nn toe de.
overhand op de opstandelingen had
behouden.
Binnenland.
Invaliditeits- en Ouderdomsverzekering
Naar wjj met zekerheid vernemen,
is het Wetsontwerp betreffende de
Invaliditeits- en Ouderdomsverzeke
ring dezer dagen door den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel
van den Raad van State terugont
vangen en kan thans de indiening
van dit Ontwerp hij de Tweede Kamer
zeer binnenkort worden tegemoet ge
zien.
Nationale Vrouwenraad.
Het dageiyksch bestuur vau den
zaak niet duidelijk kunt voorstellen.
Er zyn toch zoovele menschen, die
op elkaar geljjken oi dezelfde stem
hebben. Je hebt zeker vroeger, heel
vroeger, iemand hooren spreken met
eenzelfde stemgeluid als dat van mjj.
En dezen persoon en mü verwisselje
met elkaar.
Zjj schudde even haar hoofdje.
De dokter ging voor de piano zitten
en speelde zacht een zwaarmoedige
melodie. Toen hjj een tijdje had ge
speeld, keerde hjj zich om. Mary zat
in gedachten verdiept voor zich uit
te turen.
Ook de dokter bleet nu eenigen tijd
in gedachten verdiept voor zich uit
zitten kijken.
Het leed geen twijfel, Mary moest
zich vergissen. Steeds klaarder werd
het den dokter, dat hij zieh op den
rechten weg bevond. Geduld, lang
zaam zou zjjn plan rypen, zou hij
zeker kunnen tasten in het duister.
Hy sloot de piauo en zonder dat
Mary het opmerkte, verliet hij de
salon en bereikte het dek. Een oogen-
blik bleef hij bij de verschansing
Btaan en keek in het heldere, blauwe
water.
Het moest bepaald een dwaling
zjjn. Hjj moest zekerheid hebben
Nationalen Vrouwenraad van Neder
land is s amengesteld als volgtmej.
E. Baelde, voorzitster, Rotterdam mej.
A. van Ewyekj ondervoorzitster, Zeist
mevr. H. van BiemaHjjmans, 1ste
secretarisse, 's Gravenhagemevr.
C. A. de Jong van Beek en Donk-
Kluyver, 2e secretaresse, 's Graven
hage; jonkvr. M. A. van Hogendorp,
penningmeesteresse, 's Gravenhage;
mevr. mr. C. Bakker—Van Bosse,
's Gravenhage, en mej. Johanna W.
Naber, Amsterdam.
1 Meiviering.
De eerste Mei-dag is in verschillende
steden onder de leuzeinternationale
arbeiders feestdag, striiddag voor den
wettelyken 8-uren dag en het algemeen
kiesrecht gevierd. Te Amsierdam,
Rotterdam en den Haag zijn verga
deringen en optochten gehouden
Schildersgezellen.
Op het te Utrecht gehouden buiten"
gewoon congres van den Nederl. Schil"
dersgezellenbond, waar 33 afdeelingen
vertegenwoordigd waren, heeft naar
aanleiding van een motie, afkeuring
uitsprekende over de taktiek, door het
hoofdbestuur te Harderwijk en te
Utrecht gevoerd, het geheele hoofd
bestuur behalve de heer van der Steeg
van Hilversum, ontslag genomen.
Kunst eu Wetenschap.
Het rooken.
Op het 16de Nederl. congres voor
openbare gezondheidsregeling, dat op
16 en 17 Juni te Rotterdam zal wor
den gehouden, zal o. m. het gebruik
van tabak besproken worden, over
welk onderwerp de heer E. M. Mul
der, arts, een prae-advies heeft uitge
bracht. Zyne beschouwingen samen
vattende, meent de heer Mulder de
vraag: Is het Doodig, maatregelen te
nemen tegen misbruik van tabak,
le. ten opzichte van kinderen,
2e. ten opzichte van volwassenen?
bevestigend te moeten beantwoorden,
en de vraag, welke maatregelen
als volgt:
voor kinderen
a. rookverbod beneden den 16-jari-
gen leeftjjd;
b. rookverbod voor het onderwij
zend personeel bjj het lager en mid
delbaar onderwjjs vóór de klasse
c. begunstiging en uitbreiding der
sport.
Voor volwassenen
a. beperking van het rooken bjj de
jeugd en bjj ziehzelven door ouders,
geneesheeren, gezondheidscommis-
Biën en onderwijzers
b. een debietrecht op den verkoop
van tabak
e. een vergunningsrecht op den
verkoop van tabak
d. het niet-rooken verplicht te stel
len op postkantoren, regeerings-
bureanx, banken, enz. gedurende de
diensturen, met zoo mogeljjk vermin
dering van deze uren, voor ontspan
ning.
In de stationswachtkamers, voor
zoover een tweede wachtkamer voor
niet-rookers niet bestaat, het rooken
niet toe te staan. Het rooken in ge
stichten voor krankzinnigen te beper
ken.
omtrent deze zaak. Nn zjj aan het
einde der reis waren, op het pnnt
om in de eigenlijke omgeving Mary's
herinneringen nog meer op te scher
pen, mocht hjj zelf niet beginnen te
twjjfelen op eenig punt
Wellicht kon de moeder hom hel
pen. Misschien had er vroeger iemand
in de familie Whigh verkeerd, op
wien hjj geleek. Of dat mevrouw
Whigh misschien vroeger in kennis
waB geweest met een dergelijk per
soon aan wien ze in haar huwelijk
ook nog veel had gedacht. Anders
kon Mary toeh nooit over zulk een
persoon spreken
Waarom had het kind toeh zooveel
van de moeder geërfd wat hare ge
dachten betrof, terwijl zy de geeste
lijke eigenschappen toeh van haar
vader scheen te hebben. Als dat
inderdaad waar was, dan was het
zoeken naar de diamanten een vruch-
telooze poging.
Hij moest nu toeh eens zien dat
laatste raadsel op te lossen, ny slen
terde daarvoor naar den anderen kant
van het schip, waar gewoonlijk me
vrouw Whigh zat te lezen. Zij keek
op van haar boek, toen zy hem zag
naderen en lachte.
(Wordt vervolgd)