N° 52 1911.
Dinsdag 2 Mei
98ste jaargang.
FEUILLETON.
De Zielkundige.
ÜOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franeo f i.85
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 et., elke regel meer lOct
Bjj direete opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs sleehts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap .Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kal ma.
Buitenland.
da toestand in Portugal.
'tGaat nog steeds niet naar wenseh
met de jonge Portugeesche republiek.
l)e juiste toestaud moge ai niet be
kend worden, wat er uitlekt omtrent
hetgeen er in bet gebeim wordt voor
bereid, toont duidelijk genoeg, dat er
wat broeit daar in bet Zuiden. Te
Aveiron zijn verscheidene personen,
beschuldigd van samenzwering tegeu
de republiek, gevangen genomen.
Compromitteerende beseheiden zijn
in beslag genomen ten huize van
een zekeren graaf Agueda, die ge
vlucht is. Volgens eene officieele nota
zijn de leiders der monarchistische
beweging uit de grensstad Paij ver
bannen en hebben zich in een iet»
noordelijker gelegen stad, Pontevedra,
gevestigd. Hun volgelingen zijn voor
het ineerendeel in Paij achtergebleven.
De Portugeesche regeering, nog
steeds provisorisch geheeten, heeft
thans een der leiders van den gehei
men bond der Carbonarios, Silva Pas
sos, naar de grens gestuurd, om daar
een onderzoek in te stellen betreflende
de verdachte activiteit der monarchis
ten, die van Spaanscb grondgebied af
pogingen doen om de Portugeesche
bevolking tegen bet repnblikeinsobe
bewind op te stoken Het eerate rap
port omtrent Passos, bevindingen luidt
al dadelijk
allesbehalve geruststellend.
Hij acht integendeel den toestand
in bet Noorden des lands zeer ernstig
Het smokkelen van wapens naar Por-
tugal over de grensrivier de Minho
neemt steeds grooter afmetingen aan,
terwijl twee aanvoerders van smok
kelaarsbenden volmondig erkenden,
dat de monarchisten over duizenden
geweren beschikken, die in visschers-
schuiten naar Portugal zijn gebracht.
De grensbevolking is er van over
tuigd, dat zich spoedig
ernstige gebeurtenissen
zullen voordoen, daar deze steeds
volgden op wapensmokkelarij op
groote schaal, zooals bv. in de lente
van 19U8, kort voor het vermoorden
van don Carlos en den kroonprins.
Het smokkelen was daarna opgehou
den, maar in 1910 opnieuw begonnen,
waarop dan in October de revolutie
volgde. Verder beweert Passos in z'n
rapport, dat hjj iederen nacht geheim
zinnige seinen langs de grens heeft
waargenomen.
Zoodoende weten we eigenlijk niet,
waarop we het meest onze aandacht
moeten vestigen, op Portugal, dan
wel op
Rusland en China.
De verschillende Russische bladen
zjjn het er vrijwel geheel over eens,
dat de verhouding met China onrust
barend genoemd moet worden.
De Birsjewija Wjedomosti spreekt
openlijk haar vermoeden uit, dat China,
door banden van solidariteit met een
anderen Aziatisohen Staat (Japan)
verbonden, zich tot den oorlog tegen
Naar het Duitsch.
Zy had een, te zamen met een dikke
jonge vrouw, die vlug beslag had
gelegd op de onderste kooi, zoodat
juffrouw Rosine genoodzaakt was langs
een laddertje naar haar bed te krui
pen, een bed, waarin ze zich nauwe
lijks kon verroeren. De medebewoon
ster der hut was daarbjj ontzettend
slordig en had de onhebbelijke ge
woonte 's avonds nog laat in het bed
te lezen, zoodat juffrouw Rosine niet
kon slapen.
En dan nog verwekte de leetnur
der dame juffrouw Rosiue's ergernis
in hooge mate, want zij las vertaalde
werken van Zola.
Juffrouw Rosine had dit niet langer
kunnen verdragen en haar gewezen
op het nadeel, dat het lezen van zal ke
■boeken met zich bracht. Doch de
dikke jonge vrouw had haar hartelijk
uitgelachen en gezegd, dat de schrjj-
ver toch een landgenoot van Rosine
was en sinds dien tijd spraken de
dames niet meer met elkaar.
De dokter had er al spoedig spijt
van, zjjn huishoudster te hebben mee
genomen. Hjj had hier ontzettend te
lijden onder haar slecht humeur. En
Rusland opmaakt met het doel dat
land uit Noord-Mandsjoerjje te ver
dringen- Alleen is China daartoe te
zwak en welk land dan wel achter
China staat, zegt het blad, is een
vraag, welke niet alleen Rusland be
lang inboezemt, maar ook aan de ge-
heele openbare meening in Europa,
zoowel ais aan de financieele wereld.
Het orgaan der tot de linkerzijde
behoorende Cadetten, Sowremjenoje
Slowo, schrjjft
Dadelijk na het antwoord van China
op de Russische nota was het duide
lijk, dat in de Ras'iseh-Chineesche
betrekkingen daarmede geen rust was
gekomen, maar eerder nog allerlei
verrassingen te wachten waren. Der
halve raadt het blad der Regeering
om tegenover de groote opwinding
in China en de krijgstoerustingen van
dat land in te grijpen en de laatste
gunstige oogenblikken niet ongebruikt
te laten voorbij gaan.
In verband met deze pessimistische
opvattingen van den toestand is het
zeker niet onbelangrijk te vernemen,
hoe geheel anders de vroegere Doema-
president Goetsjkoff, die zich op het
oogenblik op een stndiereis door
Mandsjoerjje te Kharbin bevindt, over
de verhouding tnsschen de beide lan
den denkt. Alle geruchten over een
a. s. oorlog noemde Goetsjkoff zonder
eenigen grond.
Wel gist bet zeer in Mandsjoerjje,
maar volgens Goetsjkoff zal China uit
vrees voor internationale verwikke
lingen het niet op een oorlog laten
aankomen.
Met dit al is niet weg te redenee
ren het feit, dat China zieh voort
durend bljjft wapenen en dit achten
de Russische bladen begrijpelijker-
wjjze een bedenkelijk teeken.
Omtrent die gisting zjj nog het
volgende meegedeeld
De president van het provinciale
bestuur in de Chineesehe provin
cie Hupeh heeft zieh naar Peking
begeven, om voor het bijeenroepen
eener buitengewone vergadering der
constitntioneele partij ter beraadsla
ging over den huidigen toestand van
China te ijveren. De bevolking deed
hem plechtig uitgeleide tot aan het
station, maar de ambtenaren bleven
demonstratief weg.
Volgens een ander bericht uit Pe
king is in Kanton een plaatselijke
Opstand uitgebroken.
Naar aanleiding van de arrestatie van
een vermoedeljjken revolutionnair
trokken zjjn makkers, met revolvers
gewapend, naar het Yamen of ambts
paleis van den onderkoning en sta
ken het in brand. De troepen rukten
tegen de muitelingen op en doodden
eenige hunner, terwijl een majoor
werd verwond. Er had een groot
aantal arrestaties plaats. De revolu
tionnairen staken, behalve het Yamen
van den onderkoning, nog 50 andere
hnizen in brand en joegen 70 man
van de paleiswacht van den onder
koning over de kling. De stoomboot
verbinding met Hongkong is voor-
loopig onderbroken.
vooral haar vijandige houding tegen
over mevr. Whigh en Mary prikkelde
hem.
Juffrouw Rosine erkende ook vol
mondig, dat ze het kind haatte, dat
dit ongeluk zon brengen.
De dokter werd dan ernstig boos
en nam zieh voor haar dadelijk hjj
aankomst te Sydney weer terug te
sturen. Even later verdiepte hjj zich
weer in zjjne studies. Als hjj eerst
datgene had opgelost, wat hjj meende
op weg te zjjn op te lossen, dan zou
hjj steeds verder en verder in het
geheugen der menschen kannen vor-
schen, tot ze hem eindeljjk de schep
ping der wereld zouden kunnen ver
klaren.
O, als hy dat eerst eens had ge
vonden. Dan bleef niets meer onbe
kend nit het verleden. Niets zon dan
meer op losse gronden behoeven te
worden aangenomen, op het verleden
betrekking hebbend.
En hij, dr. Charkott, had dat licht
gebracht in die duisternis.
Toen namen zijn gedachten weer
een andere wending.
Wat zon er een omraekeir teweeg
worden georacht, als bekend werd,
wat hg had uitgevonden. Niemand
zonde moer kinderen willen nebben,
bang als zjj zouden zjjn voor het
verraden van hnn heimelijke ge
dachten.
Het resultaat zou zijn. dat de we
reld beter werd, veel beter en het
In Parjjs is het ook niet alles pais
en vree.
De Pahijsche Socialisten
zjjn er nl. hevig vertoornd over, dat
de Ministerraad besloten heeft dit jaar
geen vergunning te geven tot het
honden van een Mei-betooging. De
heer Jaurès vooral is zeer ontgoocheld
en meent, dat de regeering, die inder
tijd bij haar optreden een oogenblik
scheen te hebben te verstaan gegeven,
dat zonder het proletariaat geen repn-
blikeinsch bestaan mogeljjk was, zieh
aan grove kortzichtigheid schuldig
gemaakt heeft. Spoediger dan wie ook
vermoeden kon, is, meent Jaurès, de
regeering in de armen der reactie
gevallen. Binnenkort echter zal het
Kabinet de draagwijdte van zjjn fouten
voelen. Reeds is aangekondigd, dat in
weerwil van het verbod, de betooging
toch plaats zal hebben. Men heeft
steeds den vreedzamen weg willen
bewandelen, en zal het ook nu nog
doen, wanneer de regeering voor
nemens is eveneens vreedzaam op te
treden. De arbeiders inmiddels kunnen
uit het voorgevallene leeren, dat elke
regeering, onder welken vorm zjj ook
optreedt, zich altijd tegen de arbei
dende klasse richt.
Het socialistisch partjj-comité heeft
alreeds een protest afgekondigd tegen
bet beslnit van den Ministerraad.
Daarin wordt op de nabarige Konink
rijken gewezen, waar aan arbeiders
optochten de vrijheid van de straat
gegund wordt. Monis, aldns het pro
test, bevindt zich evenals zjjn voor
gangers Clémenceau en Briand, geheel
in de macht van den prefect van
politie. Aan de arbeiders is het ge
geven door vast aaneengesloten te
blijven, deze hinderpalen te over
winnen.
Tenslotte nog een kijkje in onze
kolonie en wel op
Timor.
Bljjkens een nit Nederlandseh-Indiö
bjj het Ministerie van Koloniën ont
vangen telegram is een patrouille in
de landstreek Batoelanteh (eiland
Soemb.twa, residentie Timor en On-
derhoorigheden) door met lansen ge
wapende kwaadwilligen overvallen,
waarbjj twee inlandschc militairen
beneden den rang van officier en twee
dwangarbeiders, zoomede zeven van
de aanvallers gesneuveld zijn. De
leider van het verzet in deze land
streek wordt opgespoord.
Binnenland.
De nieuwe president van de Algemeene
Rekenkamer.
Waarschijnlijk zal naar de L. Ct.
verneemt zeer spoedig de benoeming
volgen van mr. baron Th. Mackay,
lid van de algemeene Rekenkamer,
tot president van dit College.
Het debietrecht op tabak.
Het Hbld. verneemt, dat een alge
meene adresbeweging van winkeliers
en handelaars in tabak en sigaren
tegen het ontwerp-tabakswet in voor
bereiding is.
zou voor hem 'n heerlijk iets zijn,
daartoe te hebben kunnen meewer
ken. De mensehen zonden rein wor
den tot zelfs in hunne droomen
Voldaan lachen! ging hjj nu op
het dek. Het was een heerlijke dag
en het schip gleed kalm door de golf
van Bbkaye.
HOOFDSTUK IV.
De u igen gingen rustig voorbjj. De
passagiers schenen zieh goed te ver
maken ofschoon men in een dageljjk-
sche omgeving het zoo niet had kun
nen uithouden
En ook juffrouw Rosine scheen in
deze omgeving van niets doen tot
inkeer te komen en het had een goe
de uitwerking op haar humeur.
Tenminste men schreef het toe aan
het niets doen, doch in werkelijkheid
was er eene andere reden voor.
De obersteward der tweede klasse,
een mooie Indiër, hield vaker een
praatje met juffrouw Rosine dan men
onder gewone omstandigheden zou
doen en zijn mooie bruine oogen had
den een bijzondere macht op haar.
Daarbij kwam nog, dat hg zeer
toegevend was, meer een vrouw ge
leek in zijn doeu eu laten eu Rosine
geheel liet reg leren.
Zij, de oude jongejuffrouw, kwam
weidra zoo onder de bekorting van
dien Indiër, dat zij haar geheele om
geving bijna vergat en veel minder
ging toekijken op het doen en laten
Ziekteverzekering.
Het Verbond van Vereenigingen van
Sigarenfabrikanten in Nederland, ge
vestigd te Utrecht, heeft bij de Tweede
Kamer een adhaesiebetuiging inge
zonden aan het adres van de Ver.
van Ned Werkgevers tegen het wets
ontwerp tot regeling der Ziektever
zekering en verzoekt daarin veider
de aangeboden ontwerpen niet aan te
nemen.
Subsidie bouw bijz. scholen.
Het Hoofdbestuur van den Bond van
Ned. Onderwijzers heeft een adres
verzonden aan de Tweede Kamer,
waarin het zegt kennis te hebben ge
nomen van het ingediend wetsontwerp
tot verbooging van het subsidie voor
de bouwkosten der bijzondere scholen
en verzoekt de goedkeuring aan be
doeld voorstel te onthouden, omdat
naar zijn meening aanneming van dit
wetsontwerp niet kan bijdragen tot
verbetering van ons volksonderwijs,
maar integendeel slechts ten gevolge
kan hebben een voortgaande splitsing
onzer lagere scholen, welke splitsing
vooral in kleinere gemeenten voor het
lager onderwijs de meest treurige ge
volgen moet hebben, en daarom in
geen geval nog meer dient te worden
in de hand gewerkt.
Het adres gaat vergezeld van eene
uitvoerige Memorie van Toelichting.
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer is tot hervatting
van hare werkzaamheden opgeroepen
tegen Dinsdag 9 Mei, 's namiddags 2
uur. Daags na de wederbijeenkomst
zal worden voorgesteld in de afdee-
lingen te doen onderzoeken verschil
lende wetsontwerpen, o. a. heffing van
debietrecht op tabakwjjziging der
Beroepswetwijziging der wet be
treffende de paardenfokkerij', wijziging
der bepalingen betreffende het straffen
ten aanzien van overtreders, lijdende
aan storing of gebrekkige ontwikke
ling hunner geestvermogens; invor
dering van provinciale en gemeente
lijke opcenten op 's rijks directe belas
tingen wijziging der Merkenwet, enz.
Na afloop van het afdeelingsonder-
zoek zullen o.a. aan de orde worden
gesteld', bepalingen tot beveiliging
van werklieden bjj steenhouwersar-
beiddekking tekort Rijksverzeke
ringsbank en de motiën Helsdingen
en Ter Laan, resp. betreffende tijde
lijke voorzieningen ten aanzien van
de salarissen van ambtenaren en be
treffende het stelsel van periodieke
verhoogingen bjj de salarisregeling
der ambtenaren, werkzaam aan de de
partementen van algemeen bestuur.
Uit de Per»,
Algemeen Kiesrecht.
Ter verdediging van het loslaten
van den eisch van algemeen kiesrecht,
door de democratische vrijzinnigen bij
de tot stand gekomen vrijzinnige con
centratie in Friesland, had de Friesche
correspondent van de N. R. Ct. op
gemerkt, dat in Friesland bijna alge
meen kiesrecht bestaat.
van haar jongen mijnheer.
De dokter bemerkte weldra deze
ommekeer in zjjn huishoudster en
verheugde zieh er meer over dan hy
kon zeggen, doch over de oorzaak er
van brak hij zich niet het hoofd.
Maar eens op een morgen werd hy
toch opmerkzaam. Hy was met Mary
in het salon, toen hy plotseling door
de reet van zjjn hutdeur een brnin ooi-
zag. Hij vroeg zich af, wat of een
Indiër daar iii zijn hut te maken had
en ging eens kijken. Juist toen hjj de
deur open deed zag hjj nog, dat
iemand in wit costuum op het dek
wipte door de andere deur.
Nog dienzelfden dag vroeg hy aan
zjjn huishoudster, wat dat had kun
nen beteekenen.
In plaats van te antwoorden, werd
Rosine vuurrood en stotterde verlegen
O, dat was zeker, ik denk
waarschijnlijk de obersteward der
tweede klasse, die my aan tafel kwam
roepen.
De dokter keek haar wantrouwend
aan, doch plotseling scheen hem een
licht op te gaan. Iljj begon harte.yk
te lachen.
Drommels, Rosine, en dat op je
jaren. Hoe onder, hoe gekker, hé.
Mynheerriep zjj boos.
't Is goed, Rosine, 't is goed 1
En lachend ging hjj weg, terwijl
Rosine volgens echt vrouwelijke ge
woonte heenging om haar aanbidder
Nurrie Singh een standje te maken.
Het Volk schrijft daaromtrent:
Het mooist van alles is de bewering,
dat in Friesland ten naastenbij alge
meen kiesrecht bestaat, en „wij Frie
zen" ons dus om dat kiesrecht niet
heel warm maken. Blijkens de kiezers
statistiek van 1909 was het kiezers-
percentage in het Rijk, gerekend op
het totaal der volwassen mannen, 29.2.
Van de 8 Friesche distrikten zijn er
zes boven dat cijfer. Het hoogste per
centage heeft Franeker (37.1), dan
volgen Harlingen'35.0), Dokknm (34.3),
Tiedjerksteradeel (33.1), Sneek (32.6)
en Leeuwarden (31.0). Tussehen Fra
neker en Leeuwarden is echter reeds
een verschil van ruim 6 pCt. Indien
Leeuwarden het Franeker kiesrecht
had, zou het 1500 A1600 kiezers meer
bebben. En het Franeker kiesrecht
is nog volstrekt niet bet algemeen
kiesrechthet percentage van Enk-
hnizen is 43.5, en ook daar is het
kiesrecht nog niet algemeen. De
distrikten Weststellingwerf en Schoter-
land echter hebben een kiezerspercen
tage beneden het gemiddelde 27.7 en
26.6. In Amsterdam en Den Haag zjjn
percentsgewijze meer kiezers dan in
die Friesche distrikten. In heel Zeeland
is geen distrikt met minder dan 30
pCt.. in Noord-Holland bniten Amster
dam komt alleen Hilversum beneden
de 30.
Er is in Friesland minstens evenveel
reden om voor het Algemeen Kies
recht te strjjden als overal elders als
onB petitionnement wordt aangeboden,
zal men bemerken, dat de Friesche
arbeiders dit ten volle beseffen. Be
grijpen de burgerlijke demokraten het
niet, des te erger voor hen 1
Kunst en Wetenschap
Vliegziekte
By gelegenheid van de in 1910 te
Bordeaux gehouden vliegweek hebben
een tweetal hoogleeraren aldaar, Cru-
chet en Moulinier, de verschijnselen
en min of meer ziekelijke afwijkingen
bestudeerd, die zieh bjj den vlieger
tydens zjjn vlucht voordoen. Het bleek
hun naar in hun rapport, dat deze
week aan de Académie des Sciences
is overgelegd, wordt uiteengezet dat
by 't opstijgen, reeds op 1500 M. hoogte,
dus veel lager dan bij luchtschippers
't geval pleegt te zijn, de ademhaling
versnelt en korter wordtde hartslag
versnelt eveneens, hoewel 't niet tot.
hartkloppingen gewoonljj komter
bestaat een lieht gevoel van onwelzijn,
dat de bekende vlieger Morane toe
schrijft aan beangstheid en de groote
stilte rondomop 1800 M. begint 't
oorsuizen, alhoewel een enkele, Le-
gagneux b.v., reeds op veel geringer
hoogte last had van bonzen in zijn
ooren.
„Het gezicht is altijd zeer scherp",
oordeelde Morane. Een andere vlieger
echter vertoonde bij een zijner vluch
ten besliste gezichtshallucinatieselk
oogenblik b.v. zag hij rechts van zich
de toren van de Nötre-Dame oprijzen,
hoewel bij er ettelijke bonderden kilo
meters van daan was.
Haar boosheid dreef echter gauw
voorbij onder de lieve blikken, die
Singh haar toewierp, maar toch ver
bood zjj hem de kamer van haren
heer weer binnen te treden, om hier
iets voor baar nit den weg te nemen.
Gelnkkig, dat Rosine toen den njjdi-
gen blik niet zag, dien Singh haar
toewierp.
Mary Whigh was een aardige, op
gewekte leerling, wat men zeker niet
zou zeggen, als men het droomerige
gezichtje der kleine zag. Heel lang
zaam begon de dokter aan zjjn eigen
lijk plan, want hjj had spoedig inge
zien, dat Mary'B gestel onder zjjn
proefnemingen leed.
Hjj probeerde nu en dan eens haar
even door zjjn blik te hypnotyseeren,
waardoor zjj in een droomerigen toe
stand kwam en telkens erg scheen
na te denken. Er was dan een on-
heilspelend vuur in de oogen van het
meisje zichtbaar, wat haar moeder
de grootste vrees inboezemde Zjj
begon er trouwens ook bjjzonder bleek
uit te zien, in plaats van geheel op
to frisschen door de heerlijke zeelucht.
De moeder kon er de oorzaak niet
van vinden, dacht er zeker ook niet
heel veel over na en waande zich
alleen gelukkig in het bjjzyn van den
dokter, die meer en meer in haar
gezelschap begon te ontdooien.
(Wordi vervolgd
