N#. 39 1911.
Donderdag 30 Maart.
988re jaargang.
FEUILLETON.
OOM PAUL.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóóp 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 32.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
Buitenland.
De uitsluiting tk Chemnitz.
De Frankf. Zeitung geeft de vol
gende uiteenzetting van de aanleiding
en oorzaken der uitsluiting in de me
taalnijverheid te Chemnitz.
De gieters en vormers in een aan
tal fabrieken hadden in een schrij
ven van het bestuur hunner organi
satie aan den Bond van Chemnitzer
industrieelen den wensch uitgespro
ken, het tarief zoo te wijzigen, als
het sinds jaren in de metaalindustrie
in Dresden en omgeving bestaat.
Doch het schrijven van de arbeiders
organisatie werd door den voorzitter
van den Bond der industrieelen een
voudig niet aangenomen. De fabri
kanten gaven op de eischen geen ant
woord, of verklaarden, slechts met
hun eigen werklioden te willen onder
handelen. Toen nu de arbeiderBCom-
missies zich voor de zaak interesseer
den, werd hun geantwoord, dat de
quaestie door den Bond van Dnitsche
industrieelen in de metaalnijverheid
zou worden geregeld. Doch ook deze
deed niets. Slechts werd een eirculaire
verzonden aan de leden, met verzoek
geen nit Chemnitz komende gieterij
arbeiders aan te nemen.
Tegenover de Btaking der vormers
en gieters dreigden de industrieelen
met de uitsluiting van de helft der
werklieden, als op Maandag 20 Maart
het werk niet hervat was. Daar dit
niet geschied is werden op dien dag
13,000 werklieden uitgesloten.
De fabrikanten zijn tot dien maat
regel gedwongen door een conventi-
oneele strafbepaling anderB zouden
zjj zeker de uitsluiting niet afkondi
gen, daar zjj allen veel werk hebben.
Aan beide zijden wordt over toege
ven niet gedacht, en men verwacht
dat de strjjd lang zal duren hij zou
echter zeker te vermijden zijn ge
weest, als de werkgevers zich niet
hadden geplaatst op het onsociale
standpunt, niet met de arbeiders-or
ganisaties te willen onderhandelen.
In de metaalindustrie is dat te minder
begrijpelijk, daar de Bond van metaal-
industrieelen verleden jaar wel met
de organisaties onderhandeld heeft in
den strijd der werfarheiders en in de
quaestie te Leipzig, zoodat aan het
vasthouden van een principe geen
sprake kan zijn.
Samenzwering in Portugal.
Te Lissabon zijn een politiebeambte
en een spoorwegman in hechtenis ge
nomen, onder beschuldiging een aan
tal personen, wier namen stonden op
een lijst, die de politiebeambte bij
zich had toen hij gearresteerd werd,
tot een samenzwering te hebben wil
len overhalen De beschuldigden ont
kennen ten stelligste, dat zij een
complot op touw hebben willen zetten
en beweren niets anders beoogd te
hebben dan de vorming van een
conservatief-republikeinsche partjj met
d'Almeide, minister van binnenland-
sche zaken, aan het hoofd. Volgens
verschillende bladen echter zouden
een priester, Avelino de Figueiredo
genaamd, en een zekere Boque, een
vriend van dezen, die de hoofden der
beweging waren, spoorloos verdwenen
zijn en was de bedoeling der samen
zweerders den minister van justitie
te vermoorden.
Voor de ,Goesche Courant" uit het
Duitsch vertaald.
De familie Schreuder, bestaande uit
rader, moeder, zoon en dochter, die
hulponderwijzer en hulponderwijzeres
aan de gemeenteschool waren, be
hoorde tot die families, die altijd op
het groote lot of op eene nit den
hemel vallende erfenis wachten, bij
wien het geld in het begin van de
maand krap en aan het einde van de
maand even krap is, maar wien een
gezonde humor de moeiten van het
leven helpt dragen.
Toch heerschte er de laatste dagen
bij de Schrenders een bizondere stilte
en bü de eenvoudige maaltijden, die
anders de vroolijkste uren van den
dag waren, hoorde men weinig anders
dan het getik der borden en vorken.
Dc vader had f 6000 noodig voor
een onderneming, die hem voorge
leid was en waarvan hjj zich die
Misdadige nalatigheid.
De schnld voor de jjselijko ramp
te New York, waarbij 160 vrouwen
en meisjes het leven verloren, wordt
daar ter stede in hoofdzaak geweten
aan nalatigheid van de antoriteiten.
Toen ongeveer vier maanden ge
leden bjj een brand in de Newark
dertig vrouwen in de vlammen waren
omgekomen, had de commandant van
de New-Yorksche brandweer bet ge
meentehuis reeds gewaarschuwd, dat
eiken dag een soortgelijk of nog
ernstiger ongeluk zou kunnen gebeu
ren. Zijn waarschuwing bleef echter
zonder gevolg. En thans zon hij, onder
den indruk van de jongste catastro
phe, nadat zijn voorspelling helaas
zoo juist was gebleken, gezegd heb
ben, dat architecten en aesthetici zich
steeds hebben verzet tegen het aan
brengen van brandladders e. d. aan
den voorgevel der gebouwen, omdat
deze daardoor ontsierd worden en
dat zjj nu het vreeselijk antwoord
hebben ontvangen op hunne bezwaren.
Voor tien dagen was het gebouw
.officieel" geïnspecteerd en brandvrij
bevonden en Zaterdag zjjn de drie
hoogste verdiepingen totaal leegge-
brand.
Er heerscht dan ook te New York
hevige verontwaardiging over het
bouw-departement, men zegt zelfs, dat
de coroner de chefs zai aanklagen
wegens misdadige nalatigheid.
Van de straat af was bijna niets
van den brand te bespeuren. Even na
half vier 's middags zag een voorbij
ganger, die toevallig naar boven keek,
eenige rookkolommetjes nit de ven
sters komen. .Daar staat iemand",
zeide een ander, die zich bij hem
gevoegd had. .Kijk, hjj werpt een
pak kleederen naar beneden." Het
pak viel op de straat; het was het
verminkte lijk van een meisje.
Nog een uitsluiting.
In een Maandag te Hamburg ge
houden vergadering van werkgevers
in de houtindustrie en het meubelvak
te Hamburg, Altona en Wandsbeck
is besloten beden alle tot den hout-
bewerkersbond behoorende arbeiders
nit te slniten.
De Ferrer-zaak in Spanje.
Onder bnitengewonen toeloop van
het publiek is Maandag in de Spaan-
sehe Kamer, het debat over de Fer
rer-zaak begonnen. Met het oog op
mogelijke verstoring der orde waren
uitgebreide voorzorgsmaatregelen ge
nomen. Buiten het gebouw was een
talrijke politiemacht geposteerd en in
de zaal hadden een menigte detec
tives plaats genomen te midden van
het publiek.
De republikein Sorrian stelde de
revisie voor van het proeos van Ferrer.
Hjj vergeleek diens zaak met het
Dreyfus-proees, oefende scherpe kri
tiek op „den krijgsraad", die, zooals
hij zeide, slechts enkele uren had be
steed aan het onderzoek van de bui
tengewoon groote menigte documen
ten en de verdediging baast niet aan
het woord had laten komen. Spreker
trachtte bovendien aan te toonen, dat
Ferrer geenszins de leider der op
standelingen was geweest en dat nien
hem hoogstens ten laste kon leggen,
anderen tot den opstand te hebben
overgehaald.
schatten beloofde, die het groot lot
en de erfenis hem nog altjjd schuldig
waren gebleven. Maar hjj kon ze ner-
gers ki ij gen en verliep tevergeefs zjjn
tijd. daaraan.
Altjjd tegen etenstijd kwam de post
en als hij bij de Sehreuders aanbelde,
klopte aller hart heftig, want zjj
hoopten iedere keer, dat hij iets won
derlijks brengen zou. Vandaag bracht
hy twee brieven. De eene was van
den collecteur in de Staatsloterij, die
oen nieuw lot zond, daar het vorige
helaas in deze trekking niet uitgeko
men was, maar beslist aanraadde,
verder te spelen, daar dikwijls opge
merkt was, dat juist die loten, die
door de bezitters opgegeven waren
.dadelijk gewonnen hadden". Terwijl
hij goed sncees wensehte, verzocht hjj
de kleine som spoedig te zenden. De
Sehreuders besloten natuurlijk het lot
te honden.
Maar er was nog een tweede brief
gekomen en wel van een heelemaal
onbekende hand. Toen hij na niting
van de meest verschillende vermoe
dens, wie toch de afzender zon zijn,
eindelijk geopend werd, las papa
Schreuder plechtig voor:
Binnenland.
Het dcbietrecM op tabak.
Naar men uit 's-Gravcnhage meldt,
is het zoo goed als zeker, dat het
wetsontwerp tot heffing van een debiet-
recht op tabak in zfjn tejjenwoordigen
vorm niet door de regeoring zal wor
den gehandhaafd.
De groote tegenstand, die uitsluitend
nit kringen van direct belanghebben
den, als sigarenfabrikanten, sigaren
winkeliers en sigarenmakers, is ge
komen, en niet dus door politieke
bijoogmerken is vertroebeld, schijnt
aan het voornemen der regeering tot
intrekking van dit ontwerp niet vreemd
te zjjn.
Rechtzaken.
Arrondissements-Jiechtbank te
Middelburg.
B\j bevelschrift der Arrondisse-
ments-Rechtbank te Middelburg is
verwezen naar de terechtzitting met
bevel tot gevangenhouding van den
beklaagde, J. G., 28 j. werkman, geb.
te 's Heer Abtskerke, wonende te
Wolfaartsdijk, thans gedetineerd, be
klaagd van ontuchtige handelingen.
Dienstbodenkwestie.
De kantonrechter te Haarlem deed
dezer dagen nitspraak in een dienst
bodenkwestie.
De dienstbode van een der Haar-
lemBche ingezetenen had op 2 Januari
haar dienst opgezegd met 6 weken en
was dan ook werkelijk half Februari
vertrokken. Haar meester had gewei
gerd haar loon uit te betalen en nu
had zij hem daartoe voor den kanton
rechter gedagvaard. Haar heer stelde
daartegen, dat zij zon hebben gehan
deld tegen het plaatselijk gebruik,
waarbjj het als gewoonte is aangeno
men, dat de dienstopzeggingen zullen
plaats hebben op 1 Febr., 1 Mei, 1
Aug. en 1 November. De kantonrech
ter gaf toe, dat het plaatselijk gebruik,
werkelijk zoo was, doch overwoog,
dat de gedaagde zich daarop niet kon
beroepen, omdat, ging dit met de
nieuwe wet op het arbeidscontract
door, bjj welke wet als wettige opzeg
gingstermijn 6 weken wordt gesteld,
die opzegging dan slechts viermaal
per jaar zou kunnen plaats hebben en
dit door den wetgever nooit kon zjjn
bedoeld. Daarom werd de beklaagde
veroordeeld aan de dienstbode het loon
nit te betalen, werd hem zjjn eisch
tot schadeio isstelling ontzegd en werd
hij bovendien veroordeeld in de kosten.
Uit de Pers,
De Christelijke beginselen en de
coalitie.
In een artikel „De Ommekeer der
Rechterzijde" wjjst Mr. van do Laar
in de Beukelaar op toenemende tee
kenen, dat de reehtsche coalitie en
de rechterzijde tegenwoordig in de
oogen der coalitiegonooteu niet meer
zaken van dezelfde beteokenis zijn, en
concludeert daaruit dat de oude an
tithese het al of niet willen uitgaan
van de bijzondere openbaring Gods
op het terrein van het politieke leven
dus door het begrip „coalitie" niet
meer gedekt wordt.
Lieve neef,
Meld mjj alsjeblieft even wanneer
ik je thuis treffen kan. Ik heb je wat
mee te deelen.
Je oom Paul."
Allen zwegen na de voorlezing. Een
huivering van geluk doorliep de
familie I Oom PaulOom Paul, de
erfoom Oom Paul was 75 jaar oud,
was een zonderling, die met niemand
van de familie omgang had en een
vermogen bezat, welks enorm bedrag
men slechts fluisterend noemde. En
deze oom Paul zou komen, nadat men
elkaar jaren niet gezien had, kondigde
zijn komst aan en had iets mee te
deelen.
Nadat de eerste verrassing voorbij
was begon men te overleggen, wat dat
wel voor een meedeeling zijn kon. De
moeder, aan wie noch de jaren, noch
hetgedwongen zuinig zijn,noch de vele
groote en kleine ontgoochelingen iets
van haar idealisme ontnomen hadden,
meende, terwjjl een uitdrukking van
gelukzaligheid nit haar gezicht scheen:
„Hjj wil ons natuurlijk tot zijn erf
genamen benoemen en ons dat reeds
na meedeelen*.
Het blad herinnert daartoe aan de
woorden waarin de R.-K. oud-Minister
mr. Loeff don redacteur van De Beu
kelaar van de rechterzijde nitBloot en
verketterde verder aan de verkla
ring van De Standaard dat rechts
stond wie zich bij de coalitie had
aangesloten en voorts aan een arti
kel, waarin Het Centrum dB. v. Hoo-
genhuyze desgelijks buiten de rech
terzijde plaatste, omdat hij, hoewel
besliBt van Chr. Historisch beginsel,
met de coalitie wil breken. Dit laatste
werd later nog eens doo; Het Cen
trum aangedikt door de Woorden, dat
de rechterzijde bestaat nit een coali
tie van partijen, welke door de mal
contenten der C. H. ten zeerste wordt
gelaakt, een coalitie waarbij zij das
niet op hun plaats z\jn.
De rechterzijde, aldus concludeert
De Beukelaar, is dan dus niets meer
dan een coalitie, de antithese valt er
buiten. De strijd tnsschen rechts en
links kan dus in geen geval meer in
1913 worden voorgesteld als een strijd
vóór of tegen de Christelijke begin
selen. Dit zon dan, natuurlijk ook
volgens Het Centrum, een „onbe
schaamdheid" zijn. En al gaat De
Standaard nu nog wat in de oude
antithese-lijn voort, dit is dan zeker
een vergissing, dit moet ai meer
veranderen, in 1913 is het immers
enkel vóór of tegen de coalitie-politiek,
vóór of tegen een politiek, die in
dwangverzekering en tariefverhoo-
ging haar hoogtepunt vindt.
De antithese is aldus door de heeren
van de „rechterzijde" uitgeschakeld,
het geldt enkel coalitie-politiek. Daar
gaat het om ook in 1913. En de coalitie
politiek te vernietigen van nit de
Christelijke beginselen kan in 1913
plicht zjjn.
School eii Kerk.
Diakonale Conferentie.
De tweede diakonale conferentie te
Amsterdam, op 19 April, zal door de
vertegenwoordigers van meer dan
driehonderd Hervormde en Waalsche
diakonieën worden bijgewoond.
Eindexamen H. B. S.
In de commissie voor bet eindexamen
der Hoogere Burgerscholen voor 1911
in Zeeland zjjn benoemdtot lid en
voorzitter de heer dr. H. Japikse,
directeur der R. H. B. School te Mid
delburg tot lid en ondervoorzitter
de heer L. van Bruggen, directeur
der R. H. B. School te Goestot leden
de heeren A. K. Zweede, S. A. Leopold
en A. G. van Dijk, leeraren aan de
R. H. B. School te Goesdr. J. Wolff,
H. L. Gerth van Wijk, H. Snijders, A.
Petermeyer en J. K. Swaters, leeraren
aan de K. H. B. School te Middelburg;
J. A. de Bruyne, directeur, en
C. J. S. Tetterode, dr. T. de Haan,
A. Verhage, leeraren en mej. C. R.
Meibergen, leerares aan de R, H. B.
School te Zierikzee.
Het mondeling examen wordt te
Middelburg afgenomen.
Sport.
Voetbalwedstrijd Nederland—België.
Ter gelegenheid van den Voetbal
wedstrijd NederlandBelgië te Dor
drecht zal op 1 April en eenige vol
gende dagen van Gemeentewege een
„Denkt U dat, mama?" "Al dat
geld?" bracht Grete, zoo bleek als
een doek, met moeite uit.
En fluisterend noemde men in koor
het bedrag.
„Misschien heeft hij ook van de
f6000 gehoord* meende de vader,
„wantons tot zijn erfgenamen benoe
men, dat geloof ik niet*.
„Neen, ik ook niet" zei Hans. „Die
vermaakt zijn geld zeker aan de
een of andere stichting, net als zjjn
zuster, tan te Julie, gedaan heeft".Tante
Julie was nu al 10 jaar dood. Toen
zii stierf waren Hans en Grete nog
kinderen, maar zij konden zich toch
nog herinneren, hoe hun ouders toen
na de opening van het testament moe
en ontgoocheld terugkeerden, met
een pianolooper als eenig erfstuk, of
schoon zij niet eens een piano hadden.
„Net als tante Julie zal hij doen",
herhaalde Hans.
„Praat toch niet zoo, HanB" zei zij n
moeder angstig, alsof haar zoon reeds
door zijn woorden iets dergelijks kon
doen gebeuren.
„Misschien wil hij mij, als reigenoote
n&ar Italië meenemen", begon Grete
weer, wier voortdurend verlangen
interessante Tentoonstelling worden
gehouden van teekeningen en prenten
betreffende de stad Dordrecht en
haar verleden.
LiiikIIiouw, Veeteelt en
Vissclierij.
Mond- en Klauwzeer.
Vanwege het ministerie van land
bouw is, om de uitbreiding van het
mond- en klauwzeer te voorkomen,
aan de directies van de boterfabrieken
hier te lande verzocht de noodige
maatregelen te nemen, dat de neven
producten, welke de fabrieken aan
de veehouders afgeven, voorat be
hoorlijk worden gepasteuriseerd.
Bloembollen.
Te Biervliet (Z.) is dit jaar de eerste
proef genomen met het teelen van
bloembollen. De bollen staan zoo mooi,
dat nu reeds besloten is de proef op
grootere schaal te herhalen.
Middelen tegen mond- en klauwzeer.
Een Indische dame zendt ons de
volgende opgave van middelen tegen
het mond- en klauwzeer, die in Indië
meermalen met volkomen sncees zjjn
aangewend. De grondstoffen zijn ook
hier te lande verkrijgbaar
Voor tongblaar neme men randoe-
(kapok) blaren, kneedt die met water,
perst ze goed uit. Aan de alsdan ver
kregen dikke vloeistof, voege me»
op iederen liter 3 gram aluin toe.
Hiermede wordt de tong eenige malen
per dag ingewreven en na een paar
dagen is de tong genezen, zoodat
het dier weer eten kan.
Voor blaren, die zich boven de
hoeven van het vee ontwikkeien, kan
met goed gevolg aangewend worden,
een oplossing van sulphas onpri (ko
pervitriool) 3 gram op 1 liter water,
waarmede men die blaren eenige
malen daags bevochtigt.
Een ander middel tegen klauwzeer
is, 1 vierkant stuk gambier fijnge
stampt, vermengd met 1 theelepel
fijngestampt rattenkrnid, 1 theelepel
fjjngestamt kopervitriool, sirihkalk
ter grootte van een bruine boon en
't sap van 2 djeroek tipies (kl. citroe
nen). Dit alles wordt warm gemaakt
in een klein pannetje en moet warm
op de pooten gesmeerd worden, 3 k
4 maal daags.
Vereeniging tot bevordering der
Qeitenfokkerij in Zeeland.
Uit het jaarverslag van bovenge
noemde vereeniging blijkt, dat het
aantal aangesloten vereenigingen van
14 in Maart 1910 tot 37 steeg. Zeven
tig personen en landbonwvereenigin-
gen traden als donateur of donatrice
toe.
De aanvrage van f700 Rijks- en
f300 Provinciale subsidie werd inge
willigd. Ruim 200 mclkmeetflesschen
werden percentsgewijze naar het aan
tal leden gratis aan de aangesloten
vereenigingen uitgedeeld.
Een geschriftje over den aankoop
van volbloed Saanengeiten en -bokken
in Hessen werd op rnime schaal
verspreid.
Er werden besteld 20 bokken, 33
melkgeiten en 162 jonge geiten. Door
de hooge prijzen, als gevolg der vele
aanvragen in Hessen nit verschillende
deelen van Europa, konden slechts 16
een Italiaansche reis was.
„Nou, laten we het afwachten*, ver
klaarde tenslotte de vader. „Ik zal
dadelijk schrijven en hem vragen
morgen te komen. Dan zullen we het
zien",
's Nachts droomden alle vier de
Sehreuders van groote zakken met
geld, van groote ondernemingen, van
groote reizen, kortom van louter
groote en mooie dingen.
Toen de dag eindelijk aanbrak, re
gende het en de druppels kletterden
tegen de ruiten. Papa Schreuder, wien
regenachtig weer altijd zwaarmoedig
stemde, zei met een donker gezicht
„Een slecht voorteeken". Maar zjjn
altijd optimistische vrouw verklaarde
schertsend, dat juist regendagen altjjd
haar geluksdagen geweest waren en
met een gelukkig, hoopvol lachje nam
zjj vjjf maal achter elkaar het stof af.
Toen Hans en Grete zich naar school
haastten, namen zij met een beteeke-
nisvollen handdruk afscheid van hun
ouders, evenals voor een lange reis,
een operatie of de een of andere bi
zonder belangwekkende gebeurtenis.
(Slot volgt.)